Schilders van de zee - Tento.be

Henri Lehon (1 809 -1872)
Schepen in een riviermonding
1854
Aquarel, 48,1 .:r 28,8 cm
Getekend eu gedateerd onderaan
link : H. Lellau 1854
Inventwi.snummer:
Degrez nr. 2.222
Kou inklijke Musea voor Sclwue
Kuusten van België, Bmssel
Net als Henri Schaep (1826 -1870)
combineerde Lehon zijn militaire
carrière met een drukke semiprofessionele
activiteit als
marineschilder. Bovendien gold hij
nog als een autoriteit op gebied.van
de geologie en de paleontologie.
Tentoonstellingscatalogi en
salonkritieken uit zijn tijd laten een
vrij aanzienlijk geschilderd oeuvre
vermoeden (overwegend marines,
maar ook enkele landschappen).
Nochtans blijkt zijn werk in
collectie en veilingen verbazend
weinig voor te komen. Enkel twee
aquarellen van hem zijn bewaard:
één in het Prentenkabinet en één in
de Koninklijke Musea voor Schone
Kunsten van België, telkens te
Brussel. In de afgebeelde aquarel
laat Lehon zich kennen als een
vakkundig, maar weinig origineel
romanticus. Met zorgvuldig
bestudeerde wolkenpartijen en
lichteffecten, slaagt Lehon er hier
toch in om een bekoorlijke,
melancholische sfeer op te roepen.
Uit het kalme, vlakke water en de
bijna-windstilte spreekt
genoegzame rust...
10
Paul-Jean Clays ( 1817 -1900)
Daags na de schipbreuk
1852
Olieverfop doek, 71 x 116 cm
Getekend en gedateerd onderaan
links: P.J. Clays 1852
Inventarisnummer: 1853 A
Museum voor Schone Kunsten,
Gent
Dit doek is een typisch voorbeeld
van Clays' minder gekend, vroeg
oeuvre waarin hij nog volledig
binnen de invloed sfeer van zijn
Franse leermeesters Horace Vernet
(1789-1863) en Théodore Gudin
(1802 -1880) stond. Bovendien is het
een maanverlicht nachtgezicht
(de dag breekt amper door), wat
dan toch een betrekkelijke
zeldzaamheid is in de Belgische
marineschilderkunst van die tijd.
ln het vroege werk van Clays
overheerst nog duidelijk de
romantische visie, dit terwijl hij
door het kunstminnend publiek nog
al te vaak enkel met zijn meer
realistische en zelfs preimpressionisti
che marines, die na
1860 ontstonden, vereenzelvigd
wordt. Deze marine telt een aantal
uitgesproken romanti che
elementen. In de eerste plaats de
maanverlichte nacht, omwille van
de sfeerschepping ook zeer geliefd
bij romantici als Caspar David
Friedrich (1774-1840) en C.G. Carus
(1789-1869). De schipbreukthematiek
kan omwille van de
chrik- en rampsituatie, eveneens
romantisch genoemd worden.
Tenslotte blijkt ook hier de
voorkeur van de romantische
schilders voor een schilderkunstige
afwerking naar klassieke normen.
Dit alles gaan we in lays' latere
oeuvre niet meer terugvinden.
Na 1860 houdt hij het bij
atmosferische marines vol licht- en
kleur chakeringen, en bij met
grotere toetsen gepenseelde wateren
luchtpartijen waarover statige of
door wind bewogen schepen
voortglij den.
11