Schilders van de zee - Tento.be

François Mus in ( 1820 -1888)
De redding van kapitein
Cantillon
Olieverf op doek, 33 x 49 cm
Getekend onderaan links : F. Musin
Inventarisnummer: 434
Museum voor Schone Kunsten,
Oostende
Amper nog leesbaar, staat achterop
het raam van dit schilderij in
potlood geschreven: "Sauvetage du
Capitaine Cantillon".
In 1862 stelde de kunstenaar dit of
een gelijkaardig schilderij tentoon
in het derde "salon" van de "Société
d'Artistes belges" te Brussel en dit
onder de titel : Kapitein CantiUon
poogt zijn schip, de "Indépendance
d'Anvers " te vervoegen.
Eigenlijk stelt het schilderij van
Musin een gelijkaardig tafereel voor
als Théodore Géricau1ts (1791 -1824)
overbekende Radeau de la M éduse:
een groep schipbreukelingen die
een wanhopige poging doen om de
aandacht te trekken van een schip
in de verte.
Bij Géricault groeit het schilderij uit
tot een grandioos dramatisch
gebeuren metveel aandacht voor
een erg humane karaktertekening.
Musin slaagt er daarentegen niet in
om enige persoonlijke
betrokkenheid of medeleven met de
gemoedsgesteldheid van de
personages tot uiting te brengen.
Zijn voorstelling vervaagt tot een
genretafereeltje zonder diepgang ;
wat overblijft is niets meer dan een
aangenaam kijkstuk.
18
Louis Artan (183 7-1890)
Marine
Olieve1j op doek, 41 x 79 cm
Getekend onderaan rechts : A rtan
Inventarisnumme1·: 19521155
Museum voor Schone Kunsten,
Oostende
Deze marine is representatief voor
het latere oeuvre van Louis Artan:
een kunst los van alle romantische
of realistische invloeden, zonder
detaillering of bijkomstigheden,
enkel en alleen gericht op pure
sfeerschepping. Van Joseph Mallord
William Turner (1755-1851) gaat het
verhaal dat hij zich aan masten van
schepen liet vastbinden om te
midden van een storm
waarnemingen te kunnen doen.
Met hetzelfde doel voor ogen
bouwde Artan zich een atelier aan
de rand van de zee te De Panne.
Eénzelfde picturale ingesteldheid
vinden we ook terug in de
zeegezichten van Félicien Rops
(1833-1898) en Guillaurne Vogels
(1836-1896), die echter geen
gespecialiseerde marineschilders
waren.
Artans marines zijn stilistisch een
verderzetten van de evolutie die
Paul..Jean Clays omstreeks 1860 op
gang bracht.
Losgekomen van alle anekdotiek en
van academisch schilderen is Artan
de tegenpool van neoklassiekers als
Solvijns en Tency en van romantici
als Linnig en Schaep.
François Musin (1820 -1888)
De haven van Rotterdam
1875
Olieverf op doek, 66 x 123 cm
Getekend en gedateerd onderaan
rechts: Rotterdam, Jecit 1875,
François Musin
Inventarisn ummer: 432
Museum voor Schone Kunsten,
Oostende
Er is een hemelsbreed verschil
tussen deze Haven van Rotterdam
en De redding van kapitein
CantiUon.
De romantiek heeft plaats geruimd
voor een realistische benadering.
De gefantaseerde enscenering is
vervangen door een meer
topografisch exacte uitbeelding.
Het zware, verzadigde koloriet i nu
meer helder, lichter geworden.
De gladde factuur verdween en een
vrijere verfbehandeling kwam in de
plaats. Het schilderij ontstond in
1875, een daturn die samenvalt met
een duidelijk waarneembare
stijlvernieuwing binnen Musins
oeuvre.
De opbouw van het schilderij kan
origineel lij ken, maar is niettemin
19
een stereotiepe cornpositieferrnule
die Musin bijna seriernatig in
verschillende andere late
havengezichten toepaste. Onder
meer op de Dordrechtse haven:
het voor- en rniddenplan, links of
rechts (zoals hier) ingenomen door
een kaai en gestoffeerd met enkele
personages.