Klassieke talen - Kerknet

Aartsbisdom Mechelen-Brussel – Vicariaat Onderwijs
Diocesane Pedagogische Begeleiding Secundair Onderwijs
Vademecum klassieke talen (2012-2013)
1 Leerplannen
De brochures van de “leerplannen in voege” van het VVKSO (Vlaams Verbond van het
Katholiek Secundair Onderwijs) zijn terug te vinden op de website www.vvkso.be, dan
doorklikken op Leerplannen.
Je kan de leerplannen vanop deze site opslaan of desgewenst afdrukken (een papieren
versie wordt niet meer gepubliceerd).
Voor het tweede jaar treden dit schooljaar nieuwe leerplannen in voege.
Vanaf 2013-2014 gelden er aangepaste leerplannen voor de tweede graad (de doelstellingen
rond syntaxis worden aangepast volgens de inzichten van de valentiegrammatica;
het onderdeel over onderzoekscompetentie wordt geconcretiseerd).
2 Ondersteuning en nascholing
Nuttige tijdschriften voor onze vakken zijn o.a.:
- 'Didactica Classica Gandensia' van de vakgroep Latijn & Grieks van de Universiteit Gent
(www.latijnengrieks.ugent.be/ en dan doorklikken op Nieuwe publicaties)
- 'Hermeneus' van het Nederlands Klassiek Verbond
(www.nkv.nl en dan bij Publicaties doorklikken)
- 'Kleio' van het Instituut Klassieke Studies K.U.Leuven
(www.arts.kuleuven.be/info/IKS/kleio)
- 'Lampas. Tijdschrift voor Nederlandse Classici'
(www.verloren.nl/ en dan doorklikken op Tijdschriften > Lampas)
- 'Prora' van de Vereniging van Leerkrachten Oude Talen
(www.vlot-vzw.be/tijdschrift/voorstelling.html)
- ‘Tetradio’ van het Griekenlandcentrum (Universiteit Gent)
(www.latijnengrieks.ugent.be/GC/griekenlandcentrum en dan naar Tetradio)
Op de site van het Verbond staan ook Algemene Pedagogische Reglementeringen.
Die bevatten suggesties in verband met het persoonlijk werk (o.a. huistaken) van de
leerling (APR nr. 1), lesvoorbereidingen (APR nr. 5) en andere thema's.
(www.vvkso.be en dan doorklikken op Pedagogisch-Didactisch > APR's)
Op de website www.nascholing.be is informatie over het aanbod van verscheidene
nascholingscentra te vinden.
In 2012-2013 organiseert DPB-OND Mechelen-Brussel (nascholingsdienst van de pedagogische
begeleiding Mechelen-Brussel, www.nascholing.be/DPB-OND ) nascholing over
de evaluatie van een ongeziene tekst voor leraren Latijn eerste graad, een open ideeënuitwisseling
voor leraren Grieks derde graad en op 20 april 2013 (i.s.m. bisdom Antwerpen)
de Dag van de klassieke talen.
Binnen het aanbod van de DNI (Dienst Nascholing en Internationalisering) is dit schooljaar
in eerste instantie de nascholing over valentiegrammatica (‘Een nieuwe syntactische
benadering in de leerplannen Latijn/Grieks’) relevant voor leraars klassieke talen.
DPB, F. de Merodestraat 18, 2800 Mechelen, tel.: 015 29 84 86 - fax: 015 29 84 03 - e-mail: dpb.mb@kerknet.be
Website: http://www.kerknet.be/vic.onderwijs.mb
Maandberichten Vademecum Vakdocumenten

Regelmatig bieden Amarant en het Davidsfonds cursussen of excursies aan die voor leraars
klassieke talen interessant zijn:
www.amarant.be en dan doorklikken op Oude kunst en cultuur; Filosofie, mythologie en
wereldbeschouwing;
www.davidsfonds.be en dan doorklikken op Cursussen > Overzicht > Thema: Oudheid.
3 Waarvoor kan je terecht bij de pedagogisch begeleider?
De pedagogische begeleiding werkt ook vraaggestuurd: elke leerkracht klassieke talen en
elke school kan op een beroep op me doen naar aanleiding van vakgebonden vragen,
bijvoorbeeld i.v.m. volgende thema's:
- valentiegrammatica;
- klassieke talen in het debat rond de hervorming van het secundair onderwijs;
- passages uit de leerplannen interpreteren of concretiseren (dit schooljaar met bijzondere
aandacht voor de nieuwe leerplannen eerste graad);
- onderzoeksvaardigheden een zinvolle en haalbare plaats geven;
- vakafspraken over een leesmethode maken en die in de praktijk brengen;
- zinvol ICT-gebruik in onze vakken;
- leerlijnen ontwikkelen voor Latijn of Grieks;
- hoe leerlingen motiveren voor en informeren over studierichtingen met een klassieke
component;
- een schooldoorlichting (niet de onmiddellijke voorbereiding ervan, wel nabespreking en
opvolging);
- klassieke talen en de invulling van de vrije ruimte;
- samenwerken in de vakgroep;
- ...
Op vraag ben ik graag bereid om aan een vakvergadering deel te nemen en over dergelijke
thema's van gedachten te wisselen.
Op vraag van een leerkracht of directeur kunnen individuele klasbezoeken (met een begeleidende
functie, niet met een evaluerende functie) plaatsvinden. Hieraan wordt dan
telkens een ruime bespreking gekoppeld.
Naast de vraaggestuurde werking is er vanuit de pedagogische begeleiding ook een aanbod
voor leraars klassieke talen. Dit werd hoger al aangegeven (nascholingsaanbod DPB-
OND Mechelen-Brussel, § 2).
4 Verslagen van vakvergaderingen
Aan alle vakcoördinatoren wil ik vragen om me na een vakvergadering telkens het verslag
te bezorgen (geert.hellemans.mb@kerknet.be): die verslagen zijn voor mij interessant
en nuttig om de school te leren kennen, om te weten rond welke thema's er binnen
de vakgroep prioritair gewerkt wordt en om leerkrachten met gelijkaardige vragen in
contact te brengen met elkaar.
DPB, F. de Merodestraat 18, 2800 Mechelen, tel.: 015 29 84 86 - fax: 015 29 84 03 - e-mail: dpb.mb@kerknet.be
Website: http://www.kerknet.be/vic.onderwijs.mb/index.htm
Maandberichten Vademecum Vakdocumenten
- 2

5 Maandberichten
Bij het begin van elke maand worden via e-mail actuele berichten verstuurd (o.a. over
begeleidingsinitiatieven en nascholing i.v.m. klassieke talen en cultuur). Dikwijls zorgt de
directeur of vakcoördinator binnen de school voor de verspreiding van die berichten; ze
zijn ook op de website van de pedagogische begeleiding te vinden.
(http://www.kerknet.be/vic.onderwijs.mb/home.htm en dan doorklikken op DPB SO >
Maandberichten)
6 Vakdocumenten
Op de website van de begeleiding staan naast maandberichten (zie § 5) ook vakdocumenten
klassieke talen (die gedurende verschillende jaren relevant blijven).
(http://www.kerknet.be/vic.onderwijs.mb/home.htm en dan doorklikken op DPB SO >
Vakdocumenten)
Deze vakdocumenten kunnen ingedeeld worden in verschillende categorieën:
1) Leesmethode in de leerplannen (een gezamenlijke mededeling van alle begeleiders
klassieke talen);
2) Waarom Latijn en Grieks studeren? (tekst van KU Leuven);
3) Leesvragen;
4) Onderzoekscompetentie.
De derde categorie bevat enkele voorbeelden van leesvragen, die bij de lectuur van teksten
gebruikt kunnen worden. Deze werkvorm laat toe om specifieke leesstrategieën in
te oefenen, zoals ontledend lezen, verbanden leggen (op inhoudelijk en grammaticaal
vlak), voorspellend lezen (inhoudelijk en grammaticaal) of het eigen tekstbegrip controleren.
Voor meer info over dergelijke leesstrategieën verwijs ik de geïnteresseerde lezer
naar de leesproceswijzer van het KU Leuven-project 'Leren lezen'.
De vakdocumenten m.b.t. leesvragen / onderzoekscompetentie mogen in de klas gebruikt
worden, maar niet worden uitgegeven zonder toestemming van de auteur(s). Om
te garanderen dat enkel leraars klassieke talen deze documenten rechtstreeks in handen
krijgen, worden deze documenten met een wachtwoord beveiligd. Dit wachtwoord is voor
alle documenten hetzelfde. Ik bezorg het wachtwoord aan elke leraar klassieke talen die
me er (via mail) om vraagt.
Aan wie dergelijk lesmateriaal heeft ontwikkeld en dit (geheel of gedeeltelijk) met collega's
wil delen, wil ik vragen contact met me op te nemen. Zo kan de verzameling lesmateriaal
groeien. De auteur bepaalt zelf of zijn/haar naam wordt gepubliceerd of niet.
(Leesproceswijzer van het K.U.Leuven-project 'Leren lezen':
http://millennium.arts.kuleuven.ac.be/lerenlezen/leesproceswijzer.html)
Momenteel bevat de vierde categorie een leidraad over onderzoeksvaardigheden, die
suggesties biedt voor de concrete invulling van de onderzoekscompetentie, en enkele
praktijkvoorbeelden.
DPB, F. de Merodestraat 18, 2800 Mechelen, tel.: 015 29 84 86 - fax: 015 29 84 03 - e-mail: dpb.mb@kerknet.be
Website: http://www.kerknet.be/vic.onderwijs.mb/index.htm
Maandberichten Vademecum Vakdocumenten
- 3

7 Stuurgroep klassieke talen
De pedagogische begeleiding organiseert begeleidings- en nascholingsactiviteiten (zie § 2
over DPB-OND Mechelen-Brussel). Om te garanderen dat deze activiteiten aan reële noden
van leraars Latijn en Grieks beantwoorden, bestaat de stuurgroep klassieke talen
Mechelen-Brussel.
Het belangrijkste doel is suggesties voor nieuwe nascholingsinitiatieven verzamelen. De
groep is samengesteld uit een zestal leraars en daarnaast vertegenwoordigers van de
lerarenopleiding en de pedagogische begeleiding. Er zijn twee vergaderingen per jaar.
Wie belangstelling heeft om mee te werken of wie het verslag van de vergaderingen wil
ontvangen, mag me een seintje geven. De stuurgroep staat open voor iedereen. We
streven naar een vertegenwoordiging van alle graden en regio's.
Je bent welkom met al je vragen en suggesties.
Ik wens je veel inspiratie en voldoening van je werk in de klas en op school.
Geert Hellemans
Pedagogisch begeleider klassieke talen (Mechelen-Brussel)
geert.hellemans.mb@kerknet.be
DPB, F. de Merodestraat 18, 2800 Mechelen, tel.: 015 29 84 86 - fax: 015 29 84 03 - e-mail: dpb.mb@kerknet.be
Website: http://www.kerknet.be/vic.onderwijs.mb/index.htm
Maandberichten Vademecum Vakdocumenten
- 4