Uitgeverij Verloren - Holland Historisch Tijdschrift

'De Afsluitdijk voltooid, de visserman berooid'
Afb. 1. De haven van Oudeschild met enkele blazers, een scheepstype dat door Texelse vissers veel
gebruikt werd.
peuren. 3
Ze voorzag dat allerlei takken van visserij door afsluiting teniet zouden gaan en stel­
de voor om oudere vissers te pensioneren en jongere een tijdelijke uitkering te geven. Maar
vissers stonden - ook toen al - wantrouwend tegenover overheidsingrijpen. Daarom werd
in 1911 een intermediaire organisatie tussen regering en vissers opgericht: de Zuiderzeevis-
serijraad. In de raad waren de meeste vissersplaatsen rond de Zuiderzee vertegenwoordigd,
maar de Texelse niet, waardoor ze geen zeggenschap in het advieslichaam hadden.
Kort nadat het besluit om de Zuiderzee gedeeltelijk in te polderen in 1918 was genomen,
werd de Zuiderzeeraad ingesteld, die de regering moest adviseren inzake allerlei aangele­
genheden betreffende de Zuiderzeewerken. Voor vissers was de 'Commissie inzake de scha­
deloosstelling van de Zuiderzeevisschersbevolking' van belang. Deze stelde plannen op over
financiële tegemoetkoming aan vissers die door de afsluiting schade zouden lijden. De Zui­
derzeeraad wendde zich in 1920 tot alle Zuiderzeegemeenten met het verzoek op te geven
welke scheepseigenaren en nevenbedrijven daarvoor in aanmerking zouden komen. 4
De
raad richtte zich ook tot het Texelse gemeentebestuur met de vraag welke schade de plaatse­
lijke vissers naar verwachting zouden lijden. Het lokale bestuur speelde de vraag door naar
de Oudeschilder en Oosterender vissersverenigingen. Die belegden een gezamenlijke verga­
dering en antwoordden dat ze 'na ernstige overweging tot de overtuiging [zijn] gekomen dat
bijna alle Visschers woonachtig op Texel, groote schade zullen lijden bij genoemde indijking'. 5
Ze vreesden dat de mossel-, oester- en ansjovisvisserij verloren zouden gaan en dat na de
afsluiting honderden vissers van elders aan de garnalenvisserij zouden gaan deelnemen,
3 Verzameling van rapporten uitgegeven door de Zuiderzee-Vereniging I en II (Leiden 1905/1906).
4 Bossaers, Zuiderzeevissers, 129-134.
5 Brief aan de burgemeester, 10 maart 1920, Gemeentearchief Texel (hierna GAT), inv.nr K-861.
65