Festiviteiten voor het goede doel - Glimlach van Twente

OUDHEIDSKAMER
Winkels van vroeger
Er was eens...
47
Oldenzaal was al vanaf de Middeleeuwen een handelsstad.
Vanaf de Middeleeuw hebben zich in Oldenzaal
ambachtslieden en handelaren gevestigd.
fig.1: Smederij bij Bisschopspoort met F. Siemerink
fig.2: Logo van de tabakswinkel van J. P. Stork
fig.3: slager J.Cohen voor zijn slagerij aan de Kerkstraat
Een van de oude ambachtslieden, die zich al
in de Middeleeuwen in de stad vestigde was
smid Siemerink. De smederij van Siemerink
bevond zich buiten de Bisschoppoort van
Oldenzaal, zoals alle smeden in Oldenzaal
zich buiten de poorten moesten vestigen.
Dit vanwege het brandgevaar dat een smidse
met zich meebracht. Siemerink was een
familie van meestersmeden en in de 18de
eeuw maakte Jan Siemerink de meest mooie
wafelijzers. Het smidsgilde was dan ook
in Oldenzaal een belangrijk gilde. Ook was
Siemerink hoefsmid en een foto toont de oude
smederij bij de Bisschopspoort waar Frans
Siemerink werkzaam was (fig.1).
De familie Stork had al in de 18de eeuw een
winkel aan de Groote Markt te Oldenzaal.
Op 18 januari 1717 legde Johann Philip
Storck geboren rond 1670 in Ibbenbüren, en
zoon van Wilhelm Storck uit Tecklenburg, de
brugerschapseed af voor hem en zijn kinderen
Johann vestigt zich als chirurgijn en handelaar
in tabaksartikelen aan de Markt te Oldenzaal
Het logo van zijn winkel in tabaksartikelen is
bewaard gebleven (fig.2)
Ook Joodse handelaren vestigden zich in
Oldenzaal. Zo bezat Izak Salomon in 1802
het patent voor het uitoefenen van het
beroep van slager, roggebroodbakker,
koopman en winkelier. Slager J.Cohen had
zijn slagerij aan de Kerkstraat in Oldenzaal
(fig.3 en 4). Zijn dochter Rozetta als ook zijn
zusters Lea en Sientje hadden een was- en
strijkinrichting op de Ganzemarkt. In de
Kerkstraat bevonden zich ook nog de winkels
van Hassink (schoen- en laarzenhandel) en
bakkerij Heinink (’n konditor’) (fig.5)
Vanouds waren de Groote Straat (en in het
verlengde de Steenstraat) en de Bisschopstraat
de winkelstraten van Oldenzaal. Aan de
Bisschopsstraat bevonden zich de winkels
van o.a. Minco (garen, band, knoopjes en
schoenveters), sigarenmagazijn Hulskotte,
van der Liet, drogisterij, en natuurlijk het
beroemde logement ‘De Ster” (fig.6)
Ook de galanteriezaak van Van Marle heeft
een lange geschiedenis in Oldenzaal. Het
winkelpand bevond en bevind zich nog
steeds in de bocht van de Deurningerstraat.
Al vroeg inde 20ste eeuw nam van Marle de
zaak van de gebroeders Ter Hofstedde over.
In 19de eeuw bevond zich in dit pand de
tabaks-snoep en sigarenwinkel van Engbers.
Van grootstedelijke allure was het pand
van manufacturenzaak De Jong. De Jong
bouwde rond 1930 een prachtig warenhuis
op de hoek Markt – Kerkstraat (nu Rabo-bank).
De Jong begon als reizende manufacturen
handelaar, maar breidde zijn handel uit
tot een groot bedrijf in kleding en stoffen.
Aan de andere zijde van de Groote Markt
– hoek Bisschopstraat liet bakker Davina
omstreeks 1920 een fraai Jugendstilpand
bouwen, waarin een bakkerij, lunchroom en
ijssalon werden gevestigd (fig.7). De ijssalon
van Davina was in Oldenzaal beroemd.
Aan de Grootestraat bevonden zich o.a de
winkels van H. Telgenkamp (schoenen).
De winkel werd in 1916 al afgebroken De
meubelzaak van Kistemaker (fig.8), nu Kasteel
Mode en het fraaie Hotel de Gouden Leeuw
(nu ingang Vijfhoek). Verder bevonden zich in
deze straat de slagerijen van Cohen en Kan, de
pettenwinkel van Schefler, kruidenierswinkel
van Boll, de sigarenwinkel van Spekhorst en
de kledingzaak van Herman Kirch (fig.9).
In het verlengde van de Grotestraat, de
Steenstraat bevond zich bakkerij van S.K. Visser.
Hij bezat ook een lunchroom. Op de winkelruit
stond geschreven “Salon voor Verversching”
(fig.10)
Vele winkels zijn verdwenen, veranderd,
verbouwd en aangepast aan de eisen van
de huidige tijd, zoals de grote glazen puien.
De fraaie neoklassieke witte gevel van Hotel de
Gouden Leeuw (fig.11) moest wijken voor een
bakstenen kruipdoor sluipdoor ingang van het
winkelcentrum de Vijfhoek. Veranderingen kan
men niet tegenhouden. Sommige veranderingen
zijn ten goede gekomen, andere
hebben het stadsbeeld versoberd en het
straatbeeld een HEMA en Blokker uniformiteit
gegeven, zoals men dit in bijna alle
Nederlandse binnen steden ziet.
fig.7: winkelpand van bakker Davina
fig.8: Groote Straat, rond 1900
fig.9: Kledingzaak van Herman Kirch aan de Groote Straat
fig.10: Steenstraat met bakkerij Visser
fig.4: interieur van slagerij J. Cohen
fig.5: Kerkstraat te Oldenzaal, ca. 1900
fig.11: Fraaie gevel van Hotel de Gouden Leeuw
fig.6: Bisschopstraat te Oldenzaal, ca. 1930