Festiviteiten voor het goede doel - Glimlach van Twente

WIM GOLDSCHMIDT
De plek van...
13
Winkelcentrum
De Driehoek als
‘alpha en omega’
Als ‘mijn alpha en omega’ betitelt Wim Goldschmidt (61) zijn plek in Oldenzaal. Op die plek –
op de hoek Grootestraat-Boterstraat voor winkelcentrum De Driehoek – begon hij in 1975 een eigen
zaak in de toenmalige winkel van Groensmit. En iets verderop in het overdekte winkelcentrum droeg
Goldschmidt ruim 30 jaar later de HEMA-vestiging, die hij met zijn vrouw opbouwde, eerder dit jaar
officieel over aan zijn dochter Karin. Zo ongeveer had hij zich zijn arbeidzame leven ook voorgesteld,
toen hij op 17-jarige leeftijd aan het werk ging.
Wim Goldschmidt, geboren in Enschede, had
namelijk gepland om tussen zijn 30ste en
40ste ‘als een idioot’ te werken, vervolgens tussen
zijn 40ste en 60ste alvast wat gas terug te
nemen, om tenslotte rond zijn 60ste van zijn
welverdiende rust te kunnen genieten. ‘Dat is
me allemaal redelijk goed gelukt tot nu toe’,
stelt Goldschmidt met een ontspannen glimlach
vast in het kantoor dat tot voor kort zijn
domein was, maar waar nu dochter Karin de
scepter zwaait. Met een grijns: ‘Ik moet nu
vragen of ik hier even mag zitten.’ Goldschmidt
is naar eigen zeggen nog wel als ‘onbezoldigd
adviseur’ aan de zaak verbonden, maar laat de
dagelijkse leiding aan zijn dochter Karin over.
Met een gerust hart. ‘Ze doet het heel goed’,
stelt hij met onverholen vaderlijke trots vast.
‘ Vroeger wilde ze er niets van weten de zaak
over te nemen. Maar op een gegeven moment
kwam de ommekeer. Daar was ik ontzettend
blij mee. En ik ben dankbaar dat het zo goed
gaat.’ Dat het levenswerk van hem en zijn
echtgenote nu door de volgende generatie
Goldschmidt wordt voortgezet, maakt het wat
makkelijker om zelf een stapje terug te doen.
En dan gaat het niet alleen om de eigen HEMAzaak,
maar ook om het totale winkelcentrum
De Driehoek dat er mede door toedoen van
Wim Goldschmidt kwam. Zoals hij trouwens
ook al mede aan de wieg stond van winkelcentrum
De Vijfhoek.
Remmende voorsprong
Omdat Goldschmidt eind jaren ’70 in de directe
omgeving van zijn toenmalige winkelpand
geen ruimte kon verwerven voor een nieuwe
HEMA-vestiging, ontstond in overleg met verschillende
partijen op een gegeven moment
het idee voor een compleet nieuw winkelcentrum
met woningen daarboven. Goldschmidt
opende zijn HEMA-vestiging in De Vijfhoek op
26 maart 1980. Als een van de mooiste winkelcentra
in de regio in die tijd, betitelt Goldschmidt
De Vijfhoek nu. Na een aantal jaren
deed zich evenwel de wet van de remmende
voorsprong gelden. En omdat Goldschmidt
met zijn HEMA wel bij de tijd wilde en ook
moest blijven en binnen De Vijfhoek niet langer
uit de voeten kon, rijpte begin jaren ‘90 in gesprekken
met horeca-man en onroerend goed
eigenaar Hans ter Stege en WBO-directeur
Wim Goldschmidt op de plek waar het voor hem als
ondernemer in Oldenzaal ruim 30 jaar geleden allemaal begon.
Theo oude Elberink langzamerhand het plan
voor een compleet nieuw winkelcentrum.
Werden die plannen in het Oldenzaalse aanvankelijk
met de nodige argwaan bekeken,
in Enschede zag de middenstand een nieuw
winkelcentrum in de kleine buurgemeente als
een regelrechte bedreiging. Alle scepsis en
tegenwerking ten spijt zetten Goldschmidt en
de zijnen door, al duurde het nog wel tot 1999
voordat De Driehoek, met een grote nieuwe
vestiging van de HEMA, officieel kon worden
geopend. Het gelijk van de pioniers bleek al
snel, toen in 2000 De Driehoek werd verkozen
tot mooiste nieuwe winkelcentrum van Nederland.
En nu, weer zeven jaar later, is Wim Goldschmidt
er eens te meer van overtuigd dat de
realisatie van De Driehoek een goede zaak is
geweest. ‘We hebben een mindere periode gehad,
door de dip in de detailhandel. Maar nu
is er weer sprake van een duidelijke opleving.
De Driehoek kent een 100 procent winkelbezetting.’
Tegelijkertijd constateert Goldschmidt
- zonder rancune - dat De Vijfhoek nog altijd
in een neerwaartse spiraal zit. Op gepaste afstand
– als lid van een adviesgroep Stichting
Stadsmanagement Oldenzaal – bemoeit hij
zich er nog wel mee. Maar eigenlijk vindt hij
dat ‘jonge, inventieve kerels’ er maar eens goed
naar moeten kijken. Overigens, als De Vijfhoek
ter sprake komt, vlamt op een gegeven moment
toch het oude vuur weer in hem op. ‘Als
ik er als jonge ondernemer zou zitten, zou ik
me er dood voor vechten.’
Volop in ‘circuit’
Dat Wim Goldschmidt nu zijn zaak heeft overgedragen
aan zijn dochter, betekent geenszins
dat hij zich ook volledig als spin uit het ondernemersweb
heeft teruggetrokken. Hij verkeert
nog volop in het ‘circuit’ door bestuursfuncties
bij onder meer MKB, de regiocommissie Twente
van de Kamer van Koophandel, de TOS, de
Haringparty en Horsedriving.
Bij carnavalsvereniging De Kadolstermennekes,
waar in 1983 werd verkozen tot stadsprins,
vervult hij na zijn 60ste geen functie met verplichtingen
meer. Bij het jaarlijkse Kadolstergala
geniet hij sinds een paar jaren eens te meer
van zijn ‘vrije rol’ van Uilenspiegel in de ‘ton’
met een op klassieke Duitse leest geschoeide
buut. Scherp, humoristisch, maar nooit op de
persoon neemt hij aldus Oldenzaalse toestanden
op de hak. Dat hem dat, bijvoorbeeld ten
stadhuize, niet altijd in dank wordt afgenomen
deert hem niet. ‘Op een gegeven moment zei
iemand tegen me na een buut: je hoeft voorlopig
niet meer op het stadhuis te komen. Toen
zei ik: dat hoef ik ook helemaal niet, want ik
heb alle vergunningen al….’
Girlpower van
Boeskoolwiefke
‘Girlpower’ is opeens weer helemaal terug.
De Spice Girls zijn bezig aan een wereldwijde
come-back. Het vrouwenteam van FC Twente
(zie elders dit blad) wordt misschien wel
kampioen van Nederland. En in Oldenzaal
is er dan nu eindelijk het Boeskoolwiefke.
Veertig (40) jaar nadat Jan Kip het
boegbeeldje van de Boeskoolstad in brons
schiep – het Boeskoolmenneke, dus – is er
dan nu eindelijk de vrouwelijke pendant.
Ook in brons, maar nu van de hand van
Berend Seiger. Een glorieus moment voor
de vrouwen in dit nog altijd door mannen
gedomineerde bolwerk, zou je denken.
Niet echt, blijkt bij nader inzien. Want, wie
heeft er voor gezorgd dat het Boeskoolwiefke
er kwam? Een man. Met alle respect, maar
toch, een man van de oude stempel. Gerrit
Roord. En aan wie werd het eerste exemplaar
onlangs officieel overhandigd? Nee, niet aan
een sterke Boeskoolvrouw. Aan een man.
Wim Gaalman. Vanwege diens verdiensten
voor Oldenzaal, bijvoorbeeld het behoud
van het Oldenzaalse ziekenhuis.
De eega van Gaalman was er, naar verluidt,
wel bij maar speelde een bijrol. Wat zegt
dit over de emancipatie – om maar niet te
spreken over girlpower – in Oldenzaal?
Niet veel goeds, vrees ik. Zijn ze er niet, die
powervrouwen in Oldenzaal, of beuken ze
met hun met zorg gecoiffeerde hoofdjes
vergeefs tegen het beruchte glazen plafond?
Ik vrees dat we in Oldenzaal te maken hebben
met een massieve stalen plaat. Niet doorheen
te komen. Oldenzaal is een mannenbolwerk.
Het ultieme ‘old boys network’. Wel eens eens
een vrouw tegengekomen in de belendende
rubriek ‘De plek van…’? Dacht ’t niet. Zijn
ze er niet dan, de vrouwen die wat kunnen
en ook wat willen, in Oldenzaal? Vrouwen,
die bijvoorbeeld in het carnaval wel eens
een andere rol willen spelen dan die van
tollituut? Onlangs, toen de lokale courant in
een speciale bijlage een blik op de toekomst
van Oldenzaal wierp, bleek het nogal mee te
vallen met de ambities van de Oldenzaalse
wiefkes. Ook in het carnaval. Een fervent
carnavalsvierster liet weten wel stadsprins
van de Boeskoolstad te willen worden,
maar gaf aan niet te willen wachten tot
2025. Bovendien bleek ze niet van zins een
eind te maken aan seksistische platitudes,
waarvan het door mannen gedomineerde
carnaval doortrokken is. Haar lijfspreuk
zou namelijk luiden: ‘Leu, smiet alles mer
an de kaant, want wie hebt noe echte tiet in
de haand.’ Schiet niet echt op, wanneer dit
soort vrouwen de macht grijpt, al is het maar
tijdens het jaarlijkse zottenfeest, dunkt mij.
De kans dat dit gebeurt, is overigens ook
niet erg groot. In genoemde bijlage van
de lokale courant liet de secretaris van De
Kadolstermennekes klip en klaar weten
een stadsprinses in 2025 niet te zien zitten.
‘Carnaval is een feest van traditie; in onze
cultuur past geen stadsprinses.’
Als vrouwen er in Oldenzaal tijdens het
jaarlijkse zottenfeest - traditioneel het
moment om de rollen eens om te draaien - al
niet aan te pas komen, dan moeten we het
ergste vrezen voor hun rol in het reguliere
maatschappelijke en politieke verkeer in
het stedke van plezeer. Vooralsnog lijkt het
bronzen beeldje dat Berend Seiger van het
Boeskoolwiefke maakte dan ook een wel
heel vrije en optimistische kunstzinnige
interpretatie van de werkelijkheid in
Oldenzaal. Het Boeskoolwiefke in brons,
zoals dat nu te koop is bij de VVV, is meer dan
een kop groter dan de grootste uitvoering
van het Boeskoolmenneke van Jan Kip.
De vraag ernaar blijkt opvallend groot.
Dat dan weer wel.
Erik B. Dal