Jaargang / Année 8, 2002, nr. 1 - Gewina

14------------------------------- Onderzoeksprojecten I Pro jets de recherche
niet, de hoogleraar wiskunde ook niet en er waren nauwelijks standaarden of idealen
van wiskundig onderzoek die een hoogleraar die meer wilde dan elementaire
wiskunde onderwijzen tot houvast konden zijn.
Snellius' werk kenmerkt zich niet aileen door een zekere wiskundige diepgang,
maar ook door zijn aansluiting bij de humanistische geleerdheid van de Leidse
universiteit. Kort samengevat is dat een vorm van geleerdheid die sterk op de
klassieke oudheid gericht was. De humanisten lazen de antieke auteurs zorgvuldig,
omdat hun wijsheid ook voor later tijden nog van belang, zelfs in veel opzichten
onovertroffen was. Dit leidde tot werken waarin de geleerden uit Snellius' tijd in
doorgaans literair Latijn hun eigen gedachten verwoordden, in een mengvorm van
klassieke citaten, oude theoretische kaders en eigen toevoegingen. Snellius zelf
beschouwde zich als: 'Een van degenen die geleid worden door bewondering voor de
vondsten van de klassieke schrijvers en ook genoegen scheppen in het onderzoek van
nieuwe dingen.'
De belangrijkste Leidse vertegenwoordiger van deze stroming was J. J. Scaliger,
die vrijgesteld was van het geven van colleges, maar wei aan een aantal studenten
privatissima gaf. Snellius lijkt een van hen geweest te zijn. Dit is opmerkelijk gezien
Scaligers bezwaren tegen de fllosoof Ramus en daarmee tegen Rudolf Snellius. Petrus
Ramus was een zestiende-eeuwse Franse f!losoof, die zowel tijdens zijn Ieven als na
zijn martelaarsdood in de St.-Bartholomeusnacht door zijn polemieken en vaak
uitgesproken - hoewel eigenlijk helemaal niet zo revolutionaire - mening vee!
vijanden had gemaakt, maar ook vee! aanhangers had. Hij besteedde vee! aandacht
aan het antwerp van een nieuwe didactische methode, die gebaseerd was op een
systematische opbouw van aile wetenschappen en een zeer kritische lectuur van de
antieke schrijvers, en hij was een groot tegenstander van de te ver doorgevoerde
haarkloverijen van de scholastici. Rudolf Snellius was zijn meest fanatieke
Nederlandse aanhanger. Een groot deel van zijn boeken beoogde Ramus'
gedachtegoed toegankelijk te maken. Hoewel het Ramisme bij de studenten we! goed
vie!, was dat bij Scaliger, maar ook bij de grote geleerde Lipsius niet het geval. Dit
heeft Rudolfs positie zeker geen goed gedaan.
Bovendien had Scaliger zich vergaloppeerd toen hij een bekend wiskundig
probleem, dat van de kwadratuur van de cirkel, opgelost meende te hebben en toen
de hele wiskundige wereld tegen zich vond. Dit lijkt de verhouding met Snellius
junior niet bedorven te hebben. Na Scaligers dood gaf hij een boekje van hem over
geld in de oudheid uit; hij schreef ook zelf een werk over dit onderwerp.
Snellius' humanistische aanpak van de wiskunde uitte zich bijvoorbeeld in zijn
Apolloniusreconstructies, die hij publiceerde als resuscitata Geometria (1607) enApollonius Batavus (1608). Apollonius van Perga
(ca. 200 voor Chr.) was een van de beste meetktmdigen van de Oudheid. Een deel
van de inhoud van zijn werk was onbekend, omdat het verloren was gegaan. Wei
bestond er een samenvatting van in de wiskundige encyclopedic van Pappus (ca. 300