Jaargang / Année 8, 2002, nr. 1 - Gewina

18-------------------------------- Onderzoeksprojecten I Projets de reocherche
humanistische wetenschapsbeoefening zo cliepgaand onderzocht als hij. Omdat hij dat
aan de Leidse universiteit deed, clie bezig was de belangrijkste van heel Europa te
worden, konden velen binnen en buiten de kring der geleerden kennis nemen van zijn
aanpak. Na Snellius' dood bleek al snel dat een andere aanpak- de op nieuwe methodes
gerichte onderzoekswiskunde, met als belangrijke prestatie de analytische meetkunde van
Descartes en Fermat- meer succes had. In Snellius' cigen tijd was clit echter nog niet
duidelijk en voor een volleclig beeld van wat wiskunde inhield in het eerste kwart van de
zeventiende eeuw en wat haar plaats in de cultuur was, is het van belang het werk van
mensen als Snellius te bestuderen. Als hun vemieuwingen en bijdragen in contemporaine
termen bekeken worden en niet aan aan modeme originaliteitscriteria onderworpen
worden, wordt pas duidelijk hoe creatief ze waren.
J oris van Eijnatten
De Koningin gekoesterd. Produktie en beheming van theologische kennis
aan Nederlandse akademies, 1575-1840
Vraagste!!ing
Deze bijdrage is een beknopt verslag van een lopend onderzoek, dee! uitmakend van
een door de KNA W gefmancierd, inclividueel 'postdoc'-project. De invalshoek van
het betreffende onderzoek is ideeenhistorisch, maar niet in de traclitionele zin van het
woord. In het onderzoek staan ideeen centraal: hun inhoud en conceptualisering, hun
transmissie en vooral hun sociaal-intellectuele context en achtergrond. Het onderzoek
kan gekarakteriseerd worden als een mengeling van drie componenten: ideeen-,
intellectuele of wetenschapsgeschiedenis, communicatiegeschiedenis, en sociale
kennisgeschiedenis (social history !if knowledge).
De ideeenhistorische component bestaat uit een inhoudelijke orientatie op het
academisch-theologische bedrijf in Nederland in het algemeen. Daarbij staat de vraag
centraal, hoe zich aan de hand van de wetenschappelijk produktie van een lange stoet
proflssores theologiae de ontwikkeling van de akademische godgeleerdheid in Nederland
laat beschrijven.
De tweede, communicatie-historische component van het onderzoek ligt vooral
besloten in de aandacht die besteed wordt aan de functie van akademische teksten als
instrumenten van de dominante - of een naar dominantie strevende - 'ideologie'.
Kennis is macht. Maar kennis is pas werkelijk macht wanneer de kennisbezitter ook
over de middelen beschikt om zijn kennis oraal of schriftelijk over te dragen op
anderen. Welke communicatiemiddelen behoren specifiek aan de akademie toe? Wie
heeft aan de diverse faculteiten toegang tot welke communicatiemiddelen, en hoe
worden clie benut in de produktie en verspreiding van religieuze kennis? Dergelijke