Download bestand (PDF, 0.58MB) - Impact

IMPACT
JAARVERSLAG
2008
‘De richting van Impact’

De richting van Impact
Colofon
Auteur:
Imkje Cancrinus
Uitgiftedatum: juni 2009
Uitgever:
Impact
Bestellen:
Impact, Postbus 78, 1110 AB DIEMEN
2

De richting van Impact
Inhoudsopgave
Woord vooraf .................................................................................................................... 4
1 Impact ............................................................................................................................... 6
2 Algemene informatie......................................................................................................... 7
3 Organisatie........................................................................................................................ 8
3.1 Raad van Toezicht............................................................................................................ 8
3.2 Directie.............................................................................................................................. 9
3.3 Raad van Advies............................................................................................................. 10
3.4 Gemeenschappelijke vergadering .................................................................................. 11
3.5 Personeel........................................................................................................................ 12
4 Inbedding ........................................................................................................................ 13
5 Basisactiviteiten .............................................................................................................. 16
5.1 Bereikbaarheid en advisering ......................................................................................... 17
5.2 Impact als netwerkorganisatie ........................................................................................ 18
5.3 Kennis verzamelen, borgen en ontsluiten ...................................................................... 20
5.4 Communicatie................................................................................................................. 21
5.5 Onderzoek en Ontwikkeling............................................................................................ 26
6 Projecten......................................................................................................................... 29
6.1 Richtlijn opvang voor geüniformeerden na rampen........................................................ 30
6.2 Nafase - feiten en fictie ................................................................................................... 32
6.3 Modelplan Nafase........................................................................................................... 33
6.4 Internationale kennisbank............................................................................................... 35
6.5 Monument voor de brandweer........................................................................................ 36
6.6 Implementatie Richtlijn Vroegtijdige Interventies............................................................ 37
6.7 Een wereld van verschil.................................................................................................. 41
6.8 Samen slimmer, samen sterker...................................................................................... 42
6.9 Update Rampenspirit ...................................................................................................... 44
6.10 Help, ik heb geholpen ..................................................................................................... 45
6.11 Resilience Monitor .......................................................................................................... 46
6.12 Family Liaison Officer ..................................................................................................... 49
7 EU-projecten ................................................................................................................... 51
7.1 V-NET II .......................................................................................................................... 52
7.2 EUTOPA ......................................................................................................................... 53
7.3 RED ................................................................................................................................ 54
7.4 EURESTE ....................................................................................................................... 55
7.5 IPPHEC........................................................................................................................... 56
7.6 Informed Prepared Together .......................................................................................... 57
7.7 Standards for victims of terrorism................................................................................... 58
8 Jaarrekening 2008 .......................................................................................................... 59
Bijlagen
Bijlage I Samenstelling Raad van Toezicht .................................................................................. 62
Bijlage II Samenstelling Raad van Advies..................................................................................... 63
Bijlage III Adviezen ......................................................................................................................... 65
Bijlage IV Congressen, symposia, werkconferenties & master classes ......................................... 66
Bijlage V Presentaties.................................................................................................................... 68
Bijlage VI Publicaties....................................................................................................................... 72
Bijlage VII Nederlandse Nieuwsbrieven en Nieuwsflitsen 2008 ...................................................... 74
Bijlage VIII Europese Nieuwsbrieven 2008....................................................................................... 76
Bijlage IX Impact in de media.......................................................................................................... 77
Bijlage X Inhoud digitale kennisbank ............................................................................................. 78
Bijlage XI Gebruikte afkortingen ..................................................................................................... 79
3

De richting van Impact
Woord vooraf
2008 stond voor Impact in het teken van de Richtlijn ‘Vroegtijdige interventies’, zoals we hem intern
kortweg noemen. De officiële naam is de ‘Multidisciplinaire Richtlijn voor vroegtijdige interventies na
rampen, terrorisme en andere schokkende gebeurtenissen’. De totstandkoming van de Richtlijn
gedurende 2007 was een enerverend proces. Met alle belangrijke beroepsverenigingen en
organisaties is hard gewerkt aan consensus over een onderwerp dat vele controverses kent.
Via discussie over de wetenschappelijke ‘evidence’, het bespreken van de goede praktijken en het
bestuderen van de geleerde lessen van voorgaande rampen ontstond een document met
aanbevelingen waarin iedereen zich kon vinden. Een knap staaltje collegiale en professionele
samenwerking waarvoor de individuele belangen en stokpaardjes opzij werden gezet en waarbij het
gezamenlijke belang van het maken van een Richtlijn voor de praktijk voorop stond. En zo was daar
dan eind 2007 ‘De Richtlijn’: aangenomen door het ministerie van VWS en gedragen door het veld!
Dat betekende voor 2008 dat we met deze Richtlijn daadwerkelijk aan de slag konden.
Want een richtlijn in een boekje is nog geen werkzame richtlijn.
Zo werden presentaties gehouden om de Richtlijn bekendheid te geven. Er werd over de Richtlijn
gepubliceerd. In totaal zijn meer dan 1.000 exemplaren door het land verspreid en u kunt de Richtlijn
downloaden via onze website www.impact-kenniscentrum.nl.
De volgende stap die we gaan maken is het via een formele methode daadwerkelijk implementeren
van de Richtlijn. Samen met het veld gaan we de praktijk van de psychosociale zorg na rampen
doorwerken aan de hand van de Richtlijn, zodat de Richtlijn in concrete handelingen kan worden
vertaald.
Deze uitgebreide beschrijving is niet toevallig: zij wil aangeven wat de waarde is van de
makelaarsfunctie tussen kennis en praktijk. In het hele proces van de Richtlijn wordt op een prachtige
manier samengebracht waar deze kennissynthese toe kan leiden.
Deze richting blijven we dan ook bewandelen. In 2009 gaan we op een vergelijkbare manier met de
Richtlijn met als werktitel ‘Opvang geüniformeerden’ aan de slag. Ook hier zijn weer alle relevante
partners samengebracht om de beschikbare wetenschappelijke literatuur, praktijkvoorbeelden en
‘lessons learned’ met elkaar te bespreken. Een buitengewoon geïnspireerde en enthousiaste groep
werkt hard aan een consensusdocument voor het veld. Ook hier weer een richtinggevend initiatief,
gedragen door het veld.
4

De richting van Impact
In 2008 verschijnen ook nog vele andere mooie producten. Zo noem ik het prachtige boekje ‘Wereld
van Verschil’, met spiegelinterviews met getroffenen en bestuurders, waarin lessen te leren vallen over
waarom de werelden van getroffenen en bestuurders zo moeilijk bij elkaar komen.
De handreiking ‘Samen Slimmer, Samen Sterker’ bedoeld om de kennis, kunde en ervaring van
organisaties van rampgetroffenen door te geven aan bestaande en op te richten organisaties.
Het visiedocument ‘Een monument voor de brandweer’ waarin de functie van herdenken wordt
verkend en dat als basis zal dienen voor de oprichting van een monument voor de brandweer.
Ook het ‘Modelplan Nafase’, met een model voor de lange termijn psychosociale zorg kwam gereed.
Kortom de activiteiten van Impact ontplooien zich in vele richtingen, maar werken uiteindelijk allemaal
dezelfde kant op: de verbetering van de psychosociale zorg na rampen.
Drs. M.W.Rooze MBA
directeur
5

De richting van Impact
1 Impact
Impact is het landelijk kennis & adviescentrum voor psychosociale zorg na rampen.
Zij adviseert hulpverleningsorganisaties, bestuurders en overheden en biedt een integraal basispakket
aan dienstverlening voor advies in alle fasen van een ramp. Hiermee bestrijkt Impact de gehele
veiligheidsketen van proactie, preventie, preparatie tot respons. Voor de geneeskundige keten
waaronder de psychosociale zorg valt, betekent dit: advisering op het gebied van de voorbereiding op
rampen, advies in de acute fase en in de nazorg fase.
Impact is de makelaar tussen wetenschap en praktijk en biedt kennis en expertise op maat.
Zij werkt vraag gestuurd, biedt concrete producten en diensten, werkt in projectvorm, is
multidisciplinair georiënteerd en heeft een groot nationaal en internationaal netwerk.
Impact is een organisatie met een zakelijke, heldere aanpak met een sterk communicatieve stijl.
De psychosociale zorg na rampen verdient een professionele en kwalitatief sterke aanpak, gezien de
kwetsbaarheid van het onderwerp.
Impact maakt veel werk van haar netwerk en onderhoudt actief het contact met haar stakeholders.
6

De richting van Impact
2 Algemene informatie
Doelstelling
Impact heeft tot doel het bevorderen van kwalitatief hoogwaardige en adequaat georganiseerde
psychosociale zorg na rampen. Tot het takenpakket van Impact horen het bundelen van ervaring en
wetenschappelijke kennis, het inzichtelijk maken en beschikbaar stellen hiervan voor uiteenlopende
doelgroepen en het bevorderen van samenwerking tussen betrokken partijen.
De activiteiten van Impact zijn erop gericht het rampenbewustzijn en de 'disaster preparedness' te
bevorderen.
Doelgroepen
Impact richt zich op hulpverleningsorganisaties, beleidsmakers, bestuurders en publiek.
Daarnaast raadpleegt Impact regelmatig getroffenen. De kennis en ervaringen van getroffenen zijn
nodig om te komen tot een passend zorgaanbod bij rampen.
Wettelijk kader
De formele verantwoordelijkheidsverdeling van de psychosociale zorg is vastgelegd in de
onderstaande wetten:
• Wet Collectieve Preventie Volksgezondheid 1990 (artikel 2)
• Wet Geneeskundige Hulpverlening bij Rampen 1991 (artikel 2 en 5)
• Wet Rampen en Zware Ongevallen 1985 (Algemene bepalingen, artikel 2)
• Kwaliteitswet zorginstellingen 1996
• Wet Kwaliteitsbevordering Rampenbestrijding 2004
• Besluit kwaliteitscriteria planvorming rampenbestrijding (artikel 15)
• Wet bescherming persoonsgegevens 2000
• Besluit informatie inzake rampen en zware ongevallen 1994
• Wet Publieke Gezondheid 2008
• Wet op de Veiligheidsregio’s (in behandeling bij de Tweede Kamer).
7

De richting van Impact
3 Organisatie
3.1 Raad van Toezicht
Impact heeft een Raad van Toezicht. De Raad van Toezicht is belast met de strategie en houdt
conform de statuten toezicht op het beleid van de directeur, op het financiële beleid en op de
algemene gang van zaken. De Raad van Toezicht staat de directeur met raad terzijde, brengt ook op
eigen initiatief advies uit aan de directeur en vervult een bemiddelende rol bij vraagstukken die
onderwerp zijn van bestuurlijke besluitvorming.
Vergaderingen
De Raad van Toezicht bestaat uit vier en vanaf december 2008 uit vijf onafhankelijke leden en komt in
2008 viermaal in vergadering bijeen.
In deze vergaderingen komen de volgende onderwerpen aan de orde.
Op financieel gebied:
• financiële positie Impact
• jaarrekening 2007
• begroting 2008
• bezwaarprocedure inzake de subsidie 2007.
Op strategisch gebied:
• ontwikkelingen in de samenwerking met het RIVM
• strategische beleidskeuze diverse mogelijke samenwerkingsverbanden
• strategische koers van Impact voor de komende jaren.
Voortgang diverse projecten waaronder
• Modelplan Nafase
• Monument voor de brandweer
• Help, ik heb geholpen.
Bestuursinformatie
De Raad van Toezicht krijgt in 2008 inzicht in het besturen van Impact op basis van de documenten
op de volgende pagina.
8

De richting van Impact
Op financieel gebied:
• financiële positie Impact: Meerjarenoverzicht 2002 – 2007/Toekomstvisie Jaarrekening 2007
• jaarrekening 2007
• begroting 2008
• bezwaarprocedure subsidie 2007.
Chronologische samenvatting van verloop bezwaarprocedure met als achterliggende bijlagen
de correspondentie hierover tussen VWS en Impact (brief VWS met betrekking tot vaststelling
subsidiering 2007; bezwaar aangetekend door Impact; correspondentie hoorzitting
bezwaarcommissie; officiële schikking in bezwaarprocedure).
Op strategisch gebied:
• strategische koers Impact voor de komende jaren
- plan van aanpak visie doorontwikkeling Impact
- mogelijke samenwerkingsverbanden
- draaiboek en programma Raad van Advies bijeenkomst 9 december 2008.
Verantwoording van het inhoudelijke werk aan het RIVM:
• tertale voortgangsrapportage aan Centrum Gezondheid en Milieu (RIVM).
Samenstelling
Voor de samenstelling van de Raad van Toezicht: zie bijlage I op pagina 62.
3.2 Directie
Impact kent een directeur/bestuurder. De directeur is belast met het besturen van de stichting en heeft
de dagelijkse leiding van Impact. De directeur/bestuurder legt verantwoording af aan de Raad van
Toezicht. De directeur/bestuurder wordt in het inhoudelijke beleid ondersteund door de Raad van
Advies. De Raad van Advies kan gevraagd en ongevraagd advies verlenen.
9

De richting van Impact
3.3 Raad van Advies
Impact wordt bijgestaan door een Raad van Advies.
De Raad van Advies adviseert en ondersteunt de directie en geeft algemene richtlijnen voor het te
voeren inhoudelijk beleid. De Raad van Toezicht benoemt de voorzitter en leden van deze raad op
voordracht van de directeur en na raadpleging van de zittende leden van de Raad van Advies.
De directeur en de beleidsmedewerkers wonen de vergaderingen van de Raad van Advies bij.
Vergaderingen
De Raad van Advies bestaat uit negen à tien personen, allen inhoudelijk deskundigen, en komt in
2008 viermaal bijeen.
Drie van de vier vergaderingen zijn normale adviesvergaderingen.
In deze vergaderingen komen de onderstaande onderwerpen voor advies aan de orde.
• Project ‘Samen slimmer, samen sterker’.
De doelstelling van dit project is: het ontwikkelen van een handreiking voor het opzetten, in
stand houden en afbouwen van een belangenvereniging of lotgenotengroep van
rampgetroffenen.
• Project ‘Implementatie Multidisciplinaire Richtlijn voor vroegtijdige psychosociale interventies
na rampen, terrorisme en andere schokkende gebeurtenissen’.
Dit project is erop gericht de Richtlijn te implementeren in het praktijkveld.
• Project ‘Help, ik heb geholpen’.
Dit project brengt de wetenschappelijke kennis in kaart over secundaire traumatisering aan de
hand van het persoonlijke verhaal van een verpleegkundige.
Het boek is bedoeld als leerboek voor verpleegkundigen en werkgevers.
• Stil Informatie en Verwijscentrum (IVC).
et doel t hebben van een basisconcept van een IVC, dat binnen een dag aangepast kan
worden op basis van de aard van de ramp en de kenmerken van de getroffenen, is, te kunnen
voorzien in de informatiebehoefte van getroffenen van rampen in het kader van de
psychosociale opvang.
• Psychosociale opvang van kinderen.
Wat gebeurt er met kinderen in geval van een schokkende gebeurtenis of ramp?
Impact is zich aan het oriënteren op de wijze waarop de psychosociale nazorg voor kinderen
in Nederland georganiseerd is.
• Financiële en juridische aspecten bij rampen en de rol die Impact hierbij kan spelen.
10

De richting van Impact
Onderwerpen voor advies (vervolg)
• Project ‘E-mental health’.
Dit project wordt geleid door het Trimbos instituut. Verschillende organisaties, waaronder
Impact, werken eraan mee. Het doel van het project is het ontwikkelen van een
gebruiksvriendelijk, individu-‘based E-mental health’ systeem voor getroffenen van rampen,
terrorisme en andere schokkende gebeurtenissen.
• Gezondheidsonderzoeken/Multidisciplinaire richtlijn vroegtijdige interventies/artikel Hobfoll
Ter bespreking liggen drie documenten voor die alle drie een overzicht geven met betrekking
tot de huidige inzichten en daaruit vloeiende aanbevelingen. Aan de hand hiervan wordt
vergelijkenderwijs gekeken naar verschillen en overeenkomsten, zodat Impact ze beschikbaar
heeft in het kader van de advisering.
Een van de voorliggende documenten is het artikel ‘Five essential elements of immediate and
mid-term mass trauma intervention: empirical evidence’ van Hobfoll SE, Watson P, Bell CC,
Bryant RA, Brymer MJ, Friedman MJ, Friedman M, Gersons BP, de Jong JT, Layne CM,
Maguen S, Neria Y, Norwood AE, Pynoos RS, Reissman D, (et al.).
Dit artikel is verschenen in Psychiatry 70(4):283-315, 2007.
De vierde vergadering van de Raad van Advies is geheel gewijd aan de visie doorontwikkeling van
Impact. Tijdens een brainstormsessie worden de leden uitgenodigd ieder hun visie te geven op
mogelijke en waarschijnlijke toekomsten in het veld.
Samenstelling
Voor de samenstelling van de Raad van Advies: zie bijlage II op pagina 63.
3.4 Gemeenschappelijke vergadering
Raad van Toezicht en Raad van Advies
In de statuten van Stichting Impact is vastgelegd dat er jaarlijks een gemeenschappelijke vergadering
dient plaats te vinden van de Raad van Toezicht en de Raad van Advies. Deze vergadering is bedoeld
om de Raad van Advies en de Raad van Toezicht de gelegenheid te geven met elkaar kennis te
maken, elkaar te informeren en te bevragen over voor Impact belangrijke onderwerpen en de binding
te versterken.
Wat betreft de inhoud van de vergadering wordt gekozen voor een of meer onderwerpen die beide
Raden aangaan en zich op het snijvlak bevinden van beider taken en verantwoordelijkheden.
11

De richting van Impact
De gezamenlijke bijeenkomst in 2008 is niet alleen bedoeld voor de leden van de Raad van Toezicht
en de Raad van Advies maar er zijn ook genodigden van de ministeries van BZK en Defensie en het
RIVM.
Gastspreker is prof. dr. ir. G.A.J. Berkhout, actief op het grensvlak tussen wetenschap en
bedrijfsleven. Onder de titel ‘Hulpverlening, van concurrentie naar symbiose’ gaat prof. Berkhout in op
slagvaardig crisismanagement en de omwenteling in de manier van denken en handelen die dit vergt.
Tijdens het diner na afloop van deze bijeenkomst wordt stilgestaan bij het vertrek van dhr. Blanken als
voorzitter van de Raad van Toezicht van Impact, een functie die hij bekleed heeft sinds de oprichting
van Impact in 2002.
3.5 Personeel
Medewerkers
Op 31 december 2008 zijn zeven medewerkers in dienst bij Impact: een directeur (100%), twee senior
beleidsmedewerkers (beiden 100%), een beleidsmedewerker (67%), een projectmedewerker (20%),
een persoonlijk assistent (89%) en een secretaresse (56%).
Vier van deze medewerkers werken in deeltijd en drie fulltime (zie de percentages achter de functies).
De leeftijd van medewerkers varieert van 37 tot 56 jaar.
Naast de genoemde medewerkers in dienst van Impact, maakt Impact nog gebruik van:
• een secretariaatsbureau voor het aannemen van telefonische boodschappen en
administratieve ondersteuning
• een vertaalbureau voor het leveren van vertaalwerk
• een grafisch vormgever voor het ontwerpen van diverse uitingen van de huisstijl van de
website en de kennisbank
• twee bureaus voor internet hosting, vormgeving en programmering van de website
• een extern accountant
• een communicatieadviseur
• externe consultants
• bureaus voor communicatie
• bureaus voor grafische vormgeving
• een projectmedewerker op geleide van de lopende projecten.
Daarnaast zijn de financiële administratie en personeelszaken uitbesteed.
Ziekteverzuim
Het percentage ziekteverzuim onder de medewerkers van Impact is in 2008: 0,005%.
12

De richting van Impact
4 Inbedding
Nederland
Impact streeft naar inbedding van haar dienstverlening en producten in bestaande structuren.
• Impact werkt mee aan de inrichting van het Centrum Gezondheid en Milieu om tot een
integrale werkwijze te komen tussen de verschillende partners die betrokken zijn bij incidenten
en rampen. Het gaat hierbij om het Team Medische Milieukunde, het Centrum
Gezondheidsonderzoek bij Rampen (CGOR) het Back Office Geneeskundige Informatie
(BOGI), het Project ‘Informatie Intoxicaties en Calamiteitengeneeskunde’, Impact en NIVEL.
• Voor het ministerie van BZK treedt Impact op als het kenniscentrum dat uitwerking geeft aan
het beleid aangaande de Nafase van rampen.
• Het ministerie van Defensie ziet Impact als landelijk kenniscentrum dat het kennisgebied
psychosociale zorg na rampen vanuit civiel militaire invalshoek kan ontsluiten en beschikbaar
kan maken voor het specifieke kennisdomein van defensie.
• De samenwerking Nederlands Instituut voor Fysieke Veiligheid - Impact is vastgelegd in een
samenwerkingsconvenant; de samenwerking wordt verder uitgebouwd in het kader van de
vorming van de GHOR Academie.
• Impact maakt deel uit van het dagelijks en algemeen bestuur van de Nederlandstalige
Vereniging voor Psychotrauma.
• Impact maakt deel uit van het landelijke kennisplatform van het Trimbos instituut.
• voor de kennisfunctie zoekt Impact aansluiting bij ARQ, de koepel van organisaties voor
psychotrauma, onder regie van Centrum '45.
• Impact werkt samen met het Veiligheidsberaad in het kader van de nafase.
Europa
Impact heeft als Europees doel het samenbrengen van de verschillende Europese netwerken die alle
op hun eigen deelgebied actief zijn. Bijvoorbeeld ‘Civil Protection’, het psychosociale netwerk van het
internationale Rode Kruis, ‘Public Health’, het netwerk van Europese psychologen en het
wetenschappelijke netwerk zoals bijeen in de ‘European Society for Traumatic Stress Studies’.
Hieromheen bevindt zich een wereldwijd netwerk van de ‘International Society for Traumatic Stress
Studies’ (ISTSS), WADEM (‘World Association for Disaster Medicine’), ‘World Health Organisation’ en
de Verenigde Naties.
13

De richting van Impact
Impact maakt deel uit van deze netwerken en is zich ervan bewust dat dwarsverbindingen tussen deze
netwerken nodig zijn om voor het beleidsterrein van Impact een maximale opbrengst te genereren.
Impact wil haar kennis en ervaring op het gebied van het onderhouden van netwerken graag inzetten
voor het samenbrengen van de relevante expertise van deze internationale netwerken.
De voorwaarden bij Impact zijn daarvoor aanwezig: een Engelstalige website, een internationale
nieuwsbrief, kennis van de mogelijkheden voor digitale ondersteuning van deze netwerken en ervaring
in het organiseren van (internationale) netwerkbijeenkomsten.
EU-project ‘Citizens and Resilience. The balance between awareness and fear’
Door de activiteiten rond het EU-project ‘Citizens and Resilience. The balance between awareness
and fear’ heeft Impact haar netwerk uitgebreid naar de nieuwe lidstaten en een centrale, niet meer
weg te denken plek in Europa ingenomen.
Standing Committee disasters and crisispsychologists
Sinds begin 2006 heeft de directeur van Impact zitting in het ‘Standing Committee disasters and
crisispsychologists’ van de ‘European Federation of Psychologists’ Associations’.
Het Nederlands Instituut voor Psychologen maakte deelname aan dit netwerk mogelijk.
EU-projecten: subsidieaanvragen
Mede als gevolg van de activiteiten binnen het EU-project ‘Citizens and Resilience’ en deelname
namens Nederland aan het Standing Committee of disaster and crisispsychologists van de European
Federation of Psychologists’ Association (EFPA) blijft de kracht van Impact in Europa niet
onopgemerkt.
Dit resulteert in 2006 onder andere in het verzoek aan Impact om partner te worden in vier nieuwe
Europese projecten. Impact ondersteunde de subsidieaanvragen voor deze projecten, die alle in 2006
zijn gehonoreerd en in 2007 zijn uitgevoerd.
Het betreft de projecten:
• V-Net, dat leidt tot de oprichting van een Europees netwerk van Europese getroffenen van
terrorisme en professionals.
• RED, dat zich richt op de veerkracht en het welbevinden van reddingswerkers.
• EURESTE, met als doel implementatie van het ‘handbook of needs of victims’ in de training
van zorg- en dienstverleners.
• EUTOPA, dat tot doel heeft te komen tot standaardisering van de psychosociale zorg na
rampen in Europa, zodat onderlinge bijstand van lidstaten mogelijk wordt.
14

De richting van Impact
In 2008 komt daar voor Impact nog participatie in de volgende EU-projecten bij:
• ‘Improve the Preparedness to give Psychological Help in Events of Crisis’ (IPPHEC): dit
project richt zich op de psychosociale zorg die binnen ziekenhuizen wordt geboden aan
getroffenen van rampen.
• ‘Informed Prepared Together’ (IPT): in dit project worden resultaten van diverse voorgaande
Europese projecten op het gebied van zorg na rampen samengebracht.
• ‘Standards for Victims of Terrorism’: in het kader van een project heeft INTERVICT met
verschillende partners Europese richtlijnen ontwikkeld ten behoeve van de hulp aan
getroffenen van terrorisme.
15

De richting van Impact
Basisactiviteiten en projecten
Het programma van Impact bestaat uit het basisprogramma gefinancierd uit de basissubsidie plus
opdrachten via aanvullende financiering. De ministeries van VWS, BZK en Defensie financieren de
basissubsidie. Het ministerie van VWS is accounthouder voor het basisprogramma.
Daarnaast voert Impact opdrachten via aanvullende financiering uit voor de ministeries van BZK en
VWS, de Europese Commissie, Stichting Achmea Slachtoffer en Samenleving (SASS), het
Nederlands Genootschap van Burgemeesters en de Gratama Stichting.
Impact stelt elk jaar een werkprogramma op. Dit werkprogramma bevat meerjarige programma ’s en
nieuwe projecten. Voor de bepaling van het werkprogramma zijn de beleidskaders van de ministeries
van VWS, BZK en Defensie van belang. Daarbij werkt Impact vraag gestuurd en worden de vragen
vanuit het veld vertaald in concrete producten en diensten.
5 Basisactiviteiten
Toelichting
Het basisprogramma is het resultaat van het werk van de afgelopen zes jaar.
De uitwerking in de verschillende projecten en de resultaten daarvan vormen het basispakket in de
dienstverlening van Impact.
De basisactiviteiten zijn:
1. Bereikbaarheid en advisering
2. Impact als netwerkorganisatie
3. Kennis verzamelen, borgen en ontsluiten
4. Communicatie
5. Onderzoek en Ontwikkeling.
16

De richting van Impact
5.1 Bereikbaarheid en advisering
Doelstelling
Impact levert advies op het gebied van de psychosociale zorg na rampen en is daarvoor 24 uur per
dag beschikbaar. Deze advisering omvat het volgende:
• ondersteuning van professionals met inhoudelijke adviezen in de uitvoering van hun werk
• ondersteuning van beleidsmakers in de opzet van het beleid rondom psychosociale zorg op
de middellange en lange termijn
• advisering van bestuurders in hun besluitvorming.
Het doel van 24-uurs beschikbaarheid van advies op het gebied van de psychosociale zorg na rampen
is essentieel in geval van een ramp en/of calamiteit. In rampomstandigheden is behoefte aan op maat
gesneden adviezen, die direct toegepast kunnen worden in de acute fase.
Werkwijze
Hulpverleningsorganisaties en overheden kunnen medewerkers van Impact als adviseur inschakelen.
Ook is een nationaal netwerk van experts beschikbaar via de expertisedatabank. Daarnaast wordt
Impact ondersteund door een Raad van Advies met gezaghebbende adviseurs, die op specialistische
gebieden geconsulteerd kunnen worden.
Producten
• 24-uurs bereikbaarheid
- Impact onderhoudt een 24-uurs bereikbaarheidsdienst ten behoeve van professionals,
bestuurders en overheden voor advies inzake calamiteiten en rampen
- in het kader van de inzet bij calamiteiten en rampen zijn ook experts te raadplegen en
beschikbaar. Dit betreft experts op het operationele niveau uit het expertisenetwerk
en de adviseurs van de Raad van Advies van Impact.
• Advisering
- Impact geeft uitgebreid advies naar aanleiding van rampen en crises aan
professionals en beleidsmakers vanuit de verschillende overheden en bestuurders
- Impact wordt als adviseur betrokken bij beleidsvoorbereidende advisering.
Voor een overzicht van de gegeven adviezen: zie bijlage III op pagina 65.
17

De richting van Impact
5.2 Impact als netwerkorganisatie
Doelstelling
Impact onderhoudt actief de relevante netwerken in de rampenhulpverlening. Impact maakt daarbij
gebruik van bestaande netwerken, die zij verder ontsluit en verbindt. Dit doet Impact vanuit de
overzichtsfunctie die zij heeft over het gehele multidisciplinaire veld dat verschillende beleidsterreinen
bestrijkt. Voor een goede en snelle ontwikkeling van het kennisveld participeert Impact ook in het
Europese en internationale netwerk.
Wat doet Impact hiervoor?
• Inventariseren van experts uit de verschillende netwerken
• opzetten en onderhouden van een landelijke expertisedatabank
• verzorgen van netwerkdagen waarbij de laatste ontwikkelingen vanuit het wetenschappelijke
veld en de ervaringen vanuit de (internationale) praktijk behandeld worden
• bijeenbrengen van experts uit de verschillende netwerken en de verschillende disciplines om
verbindingen te leggen en een meerwaarde te creëren
• organiseren van ‘in-company’ workshops voor deskundigheidstraining
• aanbieden van ondersteunende structuren voor de verschillende netwerken.
Nederlandse netwerken
• Geestelijk verzorgers (alle denominaties)
• netwerk van agrohulpverlening
• netwerk van de GHOR burgemeesters
• Raad van RGF’en en GHOR regio’s
• netwerk ambtenaren Openbare Orde en Veiligheid
• OPRON (Overleg Psychosociale Zorg na Rampen en Ongevallen Nederland)
• Netwerk van Militaire Geestelijke Gezondheidszorg
• Netwerk sleutelfiguren en organisaties grote etnische groepen in Nederland.
Europees en internationaal netwerk
Een belangrijk doel van Impact is het samenbrengen van de verschillende Europese netwerken die
alle op hun eigen deelgebied actief zijn. Denk hierbij aan: ‘Civil Protection’, het psychosociale netwerk
van het internationale Rode Kruis, ‘Public Health’, het netwerk van Europese psychologen, het
wetenschappelijke netwerk zoals bijeen in de ‘European Society for Traumatic Stress Studies’.
18

De richting van Impact
Hieromheen bevindt zich een wereldwijd netwerk van de ‘International Society for Traumatic Stress
Studies’ (ISTSS), WADEM (‘World Association for Disaster Medicine’), ‘World Health Organisation’ en
de Verenigde Naties.
Impact maakt deel uit van deze netwerken en communiceert met deze netwerken via een Engelstalige
website en een internationale nieuwsbrief. De Europese en internationale netwerken staan garant voor
een snelle opbouw van de kennis voor het Nederlandse veld.
Producten
• Onderhouden van de expertisedatabank
Het betreft:
- het up-to-date houden van de experts en hun gegevens
- het identificeren van nieuwe experts
- de aanvulling met experts binnen de verschillende disciplines zoals maatschappelijk
werkers, slachtofferhulp, adviseurs op het gebied van het openbare bestuur,
communicatie-experts etc.
• onderhouden van de diverse netwerken
Naast de specifieke netwerken zoals eerder genoemd zijn er bijvoorbeeld nog
- netwerken met betrekking tot cultuur en trauma
- het netwerk van de militaire GGZ
- het netwerk van de kinderexperts etc.
• bijwonen van congressen en symposia
• faciliteren van het landelijk OPRON netwerk en de vergaderingen
• faciliteren van het netwerk agrohulpverlening
• faciliteren van het netwerk geestelijk verzorgers
• opzetten en ondersteunen van de regionale netwerken geestelijk verzorgers
• participeren in het Europese netwerk.
Voor een overzicht van de door de directeur en de beleidsmedewerkers van Impact bezochte
congressen, symposia, werkconferenties en ‘master classes’: zie bijlage IV op pagina 66.
19

De richting van Impact
5.3 Kennis verzamelen, borgen en ontsluiten
Doelstelling
Impact levert kennis en expertise op het gebied van psychosociale zorg na rampen.
Deze kennis en expertise zijn nodig voor een goede voorbereiding van inhoud en organisatie van de
psychosociale zorg. Er bestaat in de markt een behoefte aan een kenniscentrum dat al deze
kennisdomeinen bestrijkt en de verzamelde kennis bundelt, borgt en ontsluit.
Impact verzamelt de kennis op basis van vragen uit het veld en brengt de verschillende
kennisgebieden in kaart.
Impact borgt de kennis via het papieren archief, de digitale kennisbank en de specialistische
bibliotheek van het kenniscentrum.
Impact ontsluit de kennis via de website, de kennisbank, ‘factsheets’, presentaties en workshops.
Wat doet Impact hiervoor?
• Bijhouden van de relevante wetenschappelijke literatuur, protocollen en richtlijnen, het
verzamelen van ‘best practices’ en het verzamelen van ‘lessons learned’
• consultatie van getroffenen van alle rampen in Nederland
• beheren van het digitale en het papieren archief op het gebied van psychosociale zorg na
rampen. Deze archieven bestaan uit wetenschappelijke literatuur, protocollen en richtlijnen,
voorlichtings- en foldermateriaal
• expliciteren van kennis die in hoofden van mensen zit
• ontsluiten van kennis ten behoeve van professionals, beleidsmakers en bestuurders
• verzorgen van presentaties inclusief materiaal, waaronder presentaties over de
Multidisciplinaire Richtlijn vroegtijdige interventies
• verspreiden van kennis via de media
• publiceren van de verzamelde kennis in gebundelde en bewerkte vorm
• verzamelen van kennis op Europees en internationaal niveau ten behoeve van het
Nederlandse veld door deelname aan Europese en internationale congressen.
Voor een overzicht van de presentaties in 2008: zie bijlage V op pagina 68.
Voor een overzicht van de publicaties in 2008: zie bijlage VI op pagina 72.
20

De richting van Impact
5.4 Communicatie
Doelstelling
Impact wil een goede communicatie onderhouden met het relevante netwerk in de markt (extern) en
binnen haar eigen organisatie (intern). In het externe netwerk heeft Impact vooral een verbindende en
adviserende rol. Impact treedt daarbij op als de gebundelde onafhankelijke expert op het gebied van
psychosociale zorg na rampen.
Impact bedient hierbij de volgende doelgroepen:
• professionele hulpverleners (politie, brandweer, ambulance, etc.)
• professionele zorgverleners (huisarts, psycholoog, psychiater, maatschappelijk werker, etc.)
• vrijwillige hulp- of zorgverleners
• geestelijk verzorgers
• onderzoekers (medewerker van wetenschappelijk instituut, universiteit, HBO en dergelijke)
• bestuurders/managers/beleidsmakers, actief in de voorbereiding van of opvang na ernstige
calamiteiten
• getroffenen
• publiek.
Externe communicatie
Voor het waarmaken van haar doelstellingen zet Impact de volgende communicatiedisciplines in:
• projectcommunicatie: alle activiteiten die te maken hebben met het geven van bekendheid aan
de (resultaten van de) projecten die Impact zich ten doel heeft gesteld
• ‘corporate’ communicatie: alle activiteiten die te maken hebben met het promoten van de
algemene doelstellingen van Impact als geheel.
Interne communicatie
Met interne communicatie wordt zowel de communicatie tussen de medewerkers van Impact zelf, als
de communicatie tussen Impact en de Raad van Advies en de Raad van Toezicht bedoeld.
21

De richting van Impact
Voor deze interne communicatie geldt de volgende communicatiestructuur:
• werkoverleg (medewerkers)
• kennisuitwisseling (medewerkers)
• vergadering Raad van Toezicht (leden Raad van Toezicht en directeur)
• inhoudelijk overleg Raad van Advies (leden Raad van Advies, directeur en
beleidsmedewerkers)
• gemeenschappelijke vergadering (leden Raad van Toezicht, leden Raad van Advies, directeur
en beleidsmedewerkers).
Er zijn aparte werkafspraken gemaakt over de interne communicatie in geval van een ramp of ernstige
calamiteit.
Wat doet Impact hiervoor?
• Voeren van een herkenbare huisstijl
• verzorgen van een digitale Nederlandse nieuwsbrief (zie toelichting hieronder)
• uitbrengen van digitale Nederlandse nieuwsflitsen op basis van de actualiteit (zie pagina 23)
• verzorgen van een digitale Europese Nieuwsbrief (zie pagina 23)
• onderhouden van een website (zie pagina 23)
• opzetten en onderhouden van een stille website (zie pagina 24)
• opstellen van ‘factsheets’ naar aanleiding van actuele gebeurtenissen.
Deze ‘factsheets’ zijn een weerslag van de stand van zaken in het wetenschappelijk
onderzoek en de ‘best practices’
• uitbrengen van DVD’s (zie pagina 25)
• uitbrengen van een jaarverslag
• ‘free publicity’ (zie pagina 25)
• onderhouden van vier communicatieportefeuilles:
- bestuur en beleid
- zorg
- onderzoek en ontwikkeling en
- zorg en veiligheid.
Digitale Nederlandstalige Nieuwsbrief
Deze digitale Nieuwsbrief verschijnt in 2008 viermaal, bevat actuele informatie en wordt per email
verspreid onder ruim 1.400 abonnees. In de nieuwsbrieven komen allerlei onderwerpen aan de orde:
van projecten en symposia, tot onderzoeken en (inspelen op) rampen die de wereld treffen.
Voor een overzicht van de in deze Nieuwsbrieven behandelde onderwerpen:
zie bijlage VII op pagina 74.
22

De richting van Impact
Digitale Nederlandstalige Nieuwsflits
De digitale Nederlandstalige Nieuwsflits verschijnt in 2008 tweemaal en bevat actueel nieuws dat snel
bekend moet worden. De Nederlandse Nieuwsflits wordt op dezelfde manier en onder dezelfde
doelgroep verspreid als de Nederlandse Nieuwsbrief.
Voor een overzicht van de in deze Nederlandse Nieuwsflitsen behandelde onderwerpen:
zie bijlage VII op pagina 74.
Digitale Europese Nieuwsbrief
In het kader van Europese projecten start Impact in 2005 met het uitgeven van de digitale Europese
Nieuwsbrief in vier talen (Engels, Frans, Spaans en Nederlands). Door middel van deze nieuwsbrief
houdt Impact geïnteresseerden in het netwerk (ruim 500) op de hoogte van ontwikkelingen en
activiteiten rond de Europese projecten. In eerste instantie betreft dat uitsluitend het project ‘Citizens
and Resilience. The balance between awareness and fear’. Later komen daar ook de projecten V-
NET, EUTOPA, RED, EURESTE, IPPHEC, IPT en ‘Standards for Victims of Terrorism’
bij. De digitale Europese Nieuwsbrief verschijnt in 2008 vier keer.
Voor het overzicht van de in de Europese Nieuwsbrieven behandelde onderwerpen:
zie bijlage VIII op pagina 76.
Digitale Europese Nieuwsflits
De digitale Europese Nieuwsflits verschijnt in 2008 eenmaal en bevat actueel nieuws dat snel bekend
moet worden. De Europese Nieuwsflits wordt op dezelfde manier en onder dezelfde doelgroep
verspreid als de Europese Nieuwsbrief.
Voor de inhoud van de Europese Nieuwsflits: zie bijlage VIII op pagina 76.
Website
De website www.impact-kenniscentrum.nl krijgt in 2008 bijna 28.000 unieke bezoekers (4.000 meer
dan in 2007) en ruim 47.000 bezoeken per jaar (ruim 10.000 meer dan in 2007).
23

De richting van Impact
Stille website
Achtergrondinformatie
Als getroffenen van rampen over grote gebieden verspreid zijn, is een digitaal Informatie- en
verwijscentrum (IVC) functioneel.
Impact heeft in de afgelopen periode ervaring opgedaan met
• een Informatie en Verwijscentrum (IVC) na de Tsunami (2004) en
• een IVC na de evacuatie van Nederlanders uit Libanon (2006).
Het IVC fungeerde als een virtuele centrale plaats, waar nabestaanden, getroffenen en familieleden
van getroffenen, andere direct betrokkenen en hulpverleners terecht konden met vragen.
Daarnaast was gerichte doorverwijzing naar de reguliere hulpverlening mogelijk en konden
hulpverlenende instanties interactief kennis uitwisselen.
Deze IVC’s zijn ten tijde van de gebeurtenissen met spoed ontwikkeld en op maat gemaakt.
Nu, in ‘vredestijd’, is het daarom voor Impact zinvol om een basisconcept ‘stille’ website te ontwikkelen
die voor verschillende rampscenario’s relevant is. Zoals een grieppandemie, terroristische aanslag,
vervoersramp, dierziekten, hittegolven en overstromingen. Of voor rampen in het buitenland waarbij
Nederlanders getroffen worden, zoals bij de aanslagen op Bali (2002).
Doelstelling
Het op de plank hebben liggen van een basisconcept van een IVC om te voorzien in de
informatiebehoefte van getroffenen van rampen in het kader van de psychosociale opvang.
Dit concept kan dan, wanneer er zich een ramp voordoet, snel aangepast worden op basis van de
aard van de ramp en de kenmerken van de getroffenen.
Doelgroep
De website is allereerst voor nabestaanden, getroffenen, familieleden van getroffenen en andere direct
betrokkenen na een ramp in Nederland. Maar ook voor Nederlandse getroffenen bij rampen in het
buitenland. Daarnaast is de website bestemd voor hulpverleners en hulpverlenende instanties.
Werkwijze
• Het up-to-date maken van bestaande IVC informatie voor de basis website
• het aan de hand van literatuuronderzoek identificeren van mogelijke karakteristieken van
bovengenoemde rampscenario’s en de hierdoor benodigde specifieke psychosociale opvang
en zorg. Deze informatie kan, indien relevant, toegevoegd worden aan het basisconcept IVC.
Behaald resultaat
Na het maken van een werkplan en ‘timetable’, is de bestaande IVC informatie up-to-date gemaakt en
nu beschikbaar als basis voor een nog stille website. Deze kan indien nodig, binnen 24 uur aangepast
zijn voor de ramp van dat moment.
24

De richting van Impact
In 2009 worden aan de hand van de diverse karakteristieken van uiteenlopende rampscenario’s
webteksten uitgewerkt, die aan de bestaande stille basiswebsite toegevoegd kunnen worden.
Looptijd
December 2007 tot en met september 2008.
DVD ‘Samen slimmer, samen sterker’
Deze DVD is integraal onderdeel van de Handreiking 'Samen slimmer, samen sterker'.
Op de DVD komen oud-bestuursleden van vier zelforganisaties aan het woord.
Zij maken de kijker deelgenoot van hun ervaring en betrokkenheid bij enkele rampen in Nederland en
de hieruit voortkomende zelforganisaties. Samen geven zij een gezicht aan wat in de Handreiking aan
bod komt (zie verder onder het project ‘Samen slimmer, samen sterker’ op pagina 42).
Free publicity
Impact grijpt iedere gelegenheid aan om de psychosociale zorg na rampen zo veel mogelijk onder de
aandacht te brengen.
Voor een overzicht van ‘Impact in de media’: zie bijlage IX op pagina 77.
25

De richting van Impact
5.5 Onderzoek en Ontwikkeling
Doelstelling
Impact doet onderzoek naar nieuwe instrumenten voor de psychosociale zorg na rampen.
Tevens ontwikkelt Impact nieuwe instrumenten voor deze zorg.
Het doel hiervan is de verbetering van de organisatie van deze zorg.
Zo is in 2007 de ‘Multidisciplinaire Richtlijn voor vroegtijdige psychosociale interventies na rampen,
terrorisme en andere schokkende gebeurtenissen’ ontwikkeld. Deze Richtlijn wordt in 2008 en 2009
geïmplementeerd en zal als gouden standaard dienen voor het handelen in de praktijk.
Het professionele veld heeft behoefte aan standaarden en richtlijnen op basis van de
wetenschappelijke ‘evidence’ en ‘best practices’.
Daarnaast werkt Impact in dit basisprogramma samen met het kenniscentrum Militaire GGZ, waarbij
de documentatie, informatie en interactie op het thema psychotrauma en mogelijke andere
verschijnselen nader bestudeerd worden.
Producten
• Een rapportage van de belangrijkste resultaten van onderzoek betreffende het voorkomen en
de behandeling van LOK in Nederland en daarbuiten (zie pagina 27)
• het beschikbaar maken van wetenschappelijke kennis over de psychosociale gevolgen van
rampen via de digitale kennisbank (zie pagina 28)
• basisdienstverlening voor Defensie
- concentratie van civiele en militaire deskundigheid op psychosociaal gebied
- wetenschappelijke literatuur psychosociale aspecten militaire uitzending in kennisbank
- actieve kennisoverdracht
- netwerk- en liaisonfunctie: civiel – militair (Defensie, militaire GGZ, Veteraneninstituut,
BNMO)
- advies op aanvraag.
26

De richting van Impact
Zicht op Lichamelijk Onverklaarde Klachten
Achtergrondinformatie
Impact heeft in 2006 met het project Zicht op LOK een verkennend onderzoek verricht naar de kennis,
expertise en behandelmogelijkheden voor lichamelijk onverklaarde klachten in Nederland.
Kennis over lichamelijk onverklaarde klachten in Nederland lijkt namelijk zeer gefragmenteerd.
Ook bleek het moeilijk om aan te geven bij welke instellingen in Nederland getroffenen van een ramp
het beste behandeld kunnen worden, welke behandelingsmethoden beschikbaar zijn en welke het
meest effectief en/of doelmatig zijn. Ook is het onduidelijk welke kennis en expertise in Nederland
ontbreekt.
Doelstellingen
• Het beschrijven van de belangrijkste resultaten van onderzoek betreffende het voorkomen en
de behandeling van LOK in Nederland en daarbuiten
• het verkrijgen van een overzicht van de in Nederland beschikbare behandelingsvormen en de
effectiviteit en/of doelmatigheid daarvan
• het in kaart brengen van experts en expertise
• het signaleren van lacunes in kennis, expertise en behandeling
• het verkrijgen van prioriteit voor wetenschappelijk onderzoek
• het leveren van een rapportage aan belanghebbenden.
Werkwijze
• Het uitvoeren van een systematisch literatuuronderzoek in de relevante internationale
wetenschappelijke literatuur
• het houden van interviews met deskundigen over de behandeling van LOK
• het opstellen van een definitieve versie van het rapport
• het bekijken van de ‘review’ op mogelijke consequenties van beleid en praktijk
• de presentatie van de resultaten aan vertegenwoordigers van de diverse betrokken directies
van het ministerie van Defensie en de relevante organisaties uit het veld.
Looptijd
Het project wordt met de presentatie van de resultaten afgerond in februari 2008.
27

De richting van Impact
Digitale kennisbank
Doelstelling
Wetenschappelijke kennis over de psychosociale gevolgen van rampen via de kennisbank online
beschikbaar maken.
Werkwijze
Impact blijft door middel van literatuursearches en aanbod vanuit het (internationale) netwerk op de
hoogte van nieuw onderzoek op het gebied van psychosociale zorg na rampen, terrorisme, veerkracht
en crisiscommunicatie. Vervolgens maakt Impact deze nieuwe uitgaven beschikbaar via de
verschillende categorieën van de kennisbank online.
De digitale kennisbank kent acht categorieën:
1. documentatie rampen: een overzicht van de (gezondheids)onderzoeksactiviteiten uitgevoerd
na nationale rampen en ernstige calamiteiten. Daarnaast is algemene informatie opgenomen
over bepaalde rampen
2. expertise: een overzicht naar GHOR-regio van hulpverleners, deskundigen en organisaties
met expertise op het gebied van psychosociale zorg na rampen
3. protocollen: deze beschrijven de inhoud van de hulpverlening. Ze hebben vooral betrekking op
verwerking van schokkende gebeurtenissen
4. draaiboeken: documenten die de organisatie van de psychosociale zorg beschrijven.
Het betreft zowel de psychosociale zorg na rampen als de psychosociale zorg bij kleinschalige
incidenten
5. wetenschappelijke artikelen: een overzicht van (inter)nationale artikelen over psychosociale
zorg na rampen en ernstige calamiteiten
6. voorlichtingsmateriaal: folders en brochures die gebruikt worden als onderdeel van de psychoeducatie
voor getroffenen
7. overige informatie: algemene informatie over psychosociale zorg na rampen
8. opleidingen: een overzicht van opleidingen op het gebied van psychosociale zorg na rampen.
Zie voor een overzicht van de inhoud van de digitale kennisbank bijlage X op pagina 78.
28

De richting van Impact
6 Projecten
Naast de basisactiviteiten voert Impact de volgende Nederlandse projecten uit.
1. Richtlijn opvang voor geüniformeerden na rampen, terroristische aanslagen en andere
schokkende gebeurtenissen
2. Nafase - feiten en fictie
3. Modelplan Nafase
4. Internationale kennisbank
5. Monument voor de brandweer
6. Implementatie Richtlijn Vroegtijdige Interventies
7. Een wereld van verschil
8. Samen slimmer, samen sterker
9. Update Rampenspirit
10. Help, ik heb geholpen
11. ‘Resilience’ Monitor
12. ‘Family Liaison Officer’.
29

De richting van Impact
6.1 Richtlijn opvang voor geüniformeerden na rampen
Achtergrondinformatie
Impact stelt een Richtlijn op voor de opvang voor geüniformeerde hulpverleners bij rampen en
calamiteiten en bij de dagelijkse inzet bij incidenten. De Richtlijn zal de praktijk van de
bedrijfsopvangteams bij politie, brandweer en ambulancediensten ondersteunen door de huidige
inzichten van het wetenschappelijk onderzoek op dit gebied te beschrijven. Ook goede
praktijkvoorbeelden zullen de basis vormen voor aanbevelingen die gedragen worden door het veld.
De Richtlijn geeft de opvangteams de basis voor een opvangmodel dat ‘evidence based’ is en dat zij
kunnen toepassen op hun regionale en lokale praktijk.
Doelstelling
Het doel van de Richtlijn is optimale psychosociale opvang voor de geüniformeerde hulpverlener te
garanderen, opdat gezondheidsklachten en werkuitval worden voorkomen. De erkende
beroepsverenigingen worden nauw betrokken om de inhoud bij de dagelijkse praktijk te laten
aansluiten. Door de Richtlijn zal meer eenduidigheid in de opvang ontstaan.
Doelgroep
De geüniformeerde hulpverleners bij politie, brandweer, ambulancediensten en defensie vormen de
doelgroepen voor dit project. Daarnaast wordt bekeken welke beroepsgroepen en (vrijwilligers-)
organisaties nog bij de Richtlijn betrokken zullen worden. Ook professionele hulpverleners
(psychiaters, psychologen, bedrijfsartsen en huisartsen) worden nauw bij de Richtlijn betrokken.
Werkwijze
In een oriënterende fase is het veld verkend. Relevante personen en organisaties zijn gecontacteerd,
en het besluit is genomen om de Richtlijn op te stellen conform de ‘evidence-based’ methodiek van de
NVAB. Kennis uit de wetenschap wordt aangevuld met (praktijk)onderzoek en ‘best practices’.
Daarna volgt autorisatie door alle betrokken partijen. Dit leidt tot een definitieve en geautoriseerde
versie van de Richtlijn.
In 2008 is een stuurgroep en een projectgroep samengesteld.
In de stuurgroep zitten vertegenwoordigers van de belangrijkste branches van geüniformeerde
hulpverleners en van de beroepsgroepen van de zorgprofessionals.
De stuurgroep begeleidt en bewaakt de voortgang van het ontwikkelingsproces, geeft feedback op de
conceptrichtlijn en fiatteert inhoud en eindresultaat. Daarna volgt autorisatie door betrokken (para-)
medische beroepsgroepen zelf. Voorzitter is prof. dr. Niek Klazinga en vicevoorzitter is prof. dr. Jan
Swinkels.
30

De richting van Impact
In de projectgroep zitten experts (geüniformeerde hulpverleners en zorgprofessionals).
Alle projectgroepleden zijn in staat om wetenschappelijke literatuur te lezen en te beoordelen.
Daartoe biedt het Kwaliteitsbureau NVAB hen een cursus ‘Critical Appraisal’ aan.
De projectgroep levert samen met inhoudelijk en coördinerende projectleider input op de ontwikkeling
van de Richtlijn. Voorzitter is dr. Menno van Duin van het COT. De heer Van Duin zit ook in de
stuurgroep.
Zowel de stuur- als projectgroep komt eind 2008 samen.
Dit is de start van de ontwikkeling van de Richtlijn.
Gedurende 2009 zal achtereenvolgens plaatsvinden:
• het onderzoek en ontwerp van een conceptrichtlijn
• een commentaarfase [waarin naast de deelnemende partijen ook aanvullende partijen worden
betrokken, zoals de Raad voor Journalistiek, Vereniging van Nederlandse gemeenten (VNG)
en Slachtofferhulp Nederland]
• een praktijktest en
• autorisatie.
Al gedurende de ontwikkeling wordt het veld vertrouwd gemaakt met de Richtlijn door hen nauw te
betrekken via de projectgroep. Projectgroepleden maken daartoe gebruik van zogenaamde
‘meeleesgroepen’; personen uit de organisatie die actief bijdragen aan de richtlijnontwikkeling.
Looptijd
De eerste aanzet tot de ontwikkeling van de Richtlijn werd medio 2007 gedaan.
De Richtlijn zal eind 2009 gereed zijn.
Financier
Het ministerie van BZK financiert dit project.
31

De richting van Impact
6.2 Nafase - feiten en fictie
Achtergrondinformatie
Voor gericht beleid op het gebied van de psychosociale gevolgen voor hulpverleners bij grootschalige
incidenten is nog onvoldoende wetenschappelijk gefundeerde kennis voorhanden. Geüniformeerde
hulpverleners, hebben een ‘hoog risico beroep’. Zij kunnen, tijdens het uitoefenen van hun beroep,
blootgesteld worden aan gebeurtenissen die een feitelijke of dreigende dood of een ernstige
verwonding met zich meebrengen.
Doelstelling
Verdieping van de kennis van de psychosociale gevolgen voor brandweer, ambulance, politie en de
GHOR bij grootschalige incidenten.
Doelgroep
De doelgroep van dit project wordt gevormd door: brandweer, ambulance, politie, GHOR en
vrijwilligers.
Werkwijze
• Het inventariseren van de vragen van politie, ambulance, brandweer, hetgeen resulteert in
een onderzoeksvraag voor elk van de drie hulpverleningsdiensten
• het uitzetten van wetenschappelijke ‘searches’ in PubMed, PsychInfo en de PILOTS-database
voor het identificeren van uitgevoerde ‘reviews’ en toonaangevende artikelen
• het screenen van nationale en internationale gezondheidsonderzoeken na rampen en
grootschalige calamiteiten op gegevens met betrekking tot de geüniformeerde hulpverleners
• het inventariseren hoe preventie, opvang en behandeling van geüniformeerde hulpverleners in
Nederland verloopt en welke organisaties, instellingen en experts daarbij betrokken zijn
• het analyseren van de verzamelde gegevens
• het formuleren van het eindrapport.
Het eindrapport ‘Feiten en Fictie - Inzet van professionele hulpverleners bij rampen: de psychosociale
gevolgen en de organisatie van preventie en nazorg in Nederland’ wordt 19 mei 2008 aangeboden op
het ministerie van Binnenlandse Zaken.
Looptijd
December 2006 – mei 2008.
Financier
Het ministerie van BZK financiert dit project.
32

De richting van Impact
6.3 Modelplan Nafase
Achtergrondinformatie
Impact heeft een landelijk proces- en productplan opgesteld dat als model toegepast kan worden
tijdens de nafase van een ramp (Modelplan Nafase). Dit model heeft als doel om op lokaal en/of
regionaal niveau richting te geven aan de voorbereiding en uitvoering van de nazorg bij rampen.
In het geval van een ramp weten gemeenten, besturen veiligheidsregio’s en betrokken partijen wat er
moet gebeuren om tot een goede afhandeling van de gevolgen van de ramp te komen. Het Modelplan
komt in maart 2008 beschikbaar. Het Modelplan is aangeboden aan het Veiligheidsberaad.
De stuurgroep van het project dat geleid heeft tot Modelplan Nafase heeft geadviseerd om Modelplan
Nafase per koepel te implementeren.
Doelstelling
Het Modelplan Nafase zorgt voor een handreiking die partijen kunnen gebruiken na een ramp, waarbij
zij veelal onder bijzondere omstandigheden hun werk moeten verrichten en de bestaande
infrastructuren weggevallen zijn en/of sterk aangetast. De implementatie van Modelplan Nafase is een
middel om lokaal en/of regionaal een aanzet te geven tot het maken van afspraken over de
samenwerking in de nafase na een ramp. In het geval van een ramp weten gemeenten, besturen
veiligheidsregio’s en betrokken partijen wat er moet gebeuren om tot een goede afhandeling van de
gevolgen van de ramp te komen.
Werkwijze
Impact heeft het implementatietraject van Modelplan Nafase op verzoek van het ministerie van BZK
voorbereid en hiervoor een projectvoorstel geschreven. In 2008 wordt gestart met het uitvoeren van
het implementatietraject in samenspraak met de partijen die betrokken zijn geweest bij de ontwikkeling
van het Modelplan en met het Veiligheidsberaad.
Impact stelt Modelplan Nafase gedurende het implementatietraject ter beschikking aan (alle) partijen
die betrokken (kunnen) zijn bij de nafase van een ramp.
Impact heeft een implementatieplan opgesteld om het Modelplan Nafase in de Veiligheidsregio’s en de
gemeenten in te voeren in de praktijk. Dit implementatieplan is opgesteld in samenwerking met de
werkgroep Coördinerend ambtenaren gemeentelijke processen.
De volgende producten worden opgeleverd:
1. het verspreiden van het Modelplan Nafase
2. een handzame checklist voor de gemeente en de veiligheidsregio’s
3. een simulatie nafase voor gemeenten en veiligheidsregio’s
4. een congres om het implementatiemateriaal onder de aandacht te brengen.
33

De richting van Impact
Impact start met het ontwikkelen van de checklist en een simulatie. Een simulatie leent zich uitstekend
om mensen actief te betrekken bij organisatievernieuwing. De kracht van een simulatie is dat je
daadwerkelijk aan den lijve ondervindt wat de essentie van de verandering is. Het is meteen duidelijk
waar het om gaat. Door in het ontwerp van de simulatie de belangrijkste onderdelen van de
verandering op te nemen, ontstaat een omgeving waarin medewerkers de mogelijkheid krijgen te leren
en te experimenteren. In deze omgeving worden veel ervaringen opgedaan. Medewerkers gaan een
relatie aan met de verandering. Ook bevordert de simulatie de samenwerking tussen de diverse
partners, die met elkaar te maken krijgen in de nafase van een ramp. De simulatie zorgt voor een
gemeenschappelijke nieuwe basis en taal waarmee de verandering onderdeel wordt van denken en
handelen.
Behaald resultaat
Modelplan Nafase komt in maart 2008 beschikbaar en is een handreiking om de samenwerking tussen
de vele, verschillende organisaties te ondersteunen. Het is niet ontwikkeld van achter een bureau,
maar de ervaringen van getroffenen vormden het uitgangspunt. Ook de zorg en dienstverleners zijn op
deze wijze gehoord om zodoende het Modelplan handzaam te maken voor hen als eindgebruikers.
Van de ervaringen is een beeldplaat gemaakt, die bij het Modelplan is gevoegd.
In combinatie met het wettelijk kader, ‘lessons learned’ van recente rampen en recent verschenen
rapporten, zoals het rapport van de gezondheidsraad over de (middel)lange gevolgen van rampen en
de Richtlijn van Impact over vroegtijdige psychosociale interventies, biedt dit Modelplan een
doordachte handreiking aan gemeenten, veiligheidsregio’s en betrokken organisaties om zich voor te
bereiden op de nafase. De implementatie is in volle gang.
Looptijd
December 2006 – 2009/2010.
Financier
Het ministerie van BZK financiert dit project.
34

De richting van Impact
6.4 Internationale kennisbank
Doelstelling
Impact maakt een digitaal kennisplatform, dat internationaal benaderbaar is en waarop kennis over
psychosociale zorg na rampen door betrokkenen van verschillende nationaliteiten kan worden
gedeeld.
Voor een effectieve opbouw van kennis op Europees niveau is het nodig om de documenten in het
Engels te vertalen, zodat uitwisseling van kennis en ervaring mogelijk is. Voor een werkelijk open en
toegankelijke uitwisseling is op termijn een vertaling in verschillende talen nodig.
De internationale kennisbank maakt het mogelijk om een Europees platform te creëren voor experts
op het gebied van de nazorg bij rampen.
Doelgroep
De internationale kennisbank is bedoeld voor het internationale forum van wetenschappers,
professionals en beleidsmakers op het gebied van de psychosociale zorg na rampen.
Werkwijze
Impact maakt een zorgvuldige selectie van nationale en internationale kennisdocumenten voor deze
kennisbank. De documenten worden gerubriceerd in onderzoeksverslagen, wetenschappelijke
artikelen, publicaties, protocollen, richtlijnen, brochures, voorlichtingsmateriaal en informatie over
opleidingen. De kennis en expertise die in het Nederlands aanwezig is, komt ook in het Engels
beschikbaar.
Looptijd
Sinds 2007 heeft het project een doorlopend karakter, waarbij de relevante producten van Impact in
het Engels (of meerdere talen) vertaald worden en zo beschikbaar komen voor het Europese en
internationale netwerk.
Financier
Het ministerie van BZK financiert dit project.
35

De richting van Impact
6.5 Monument voor de brandweer
Doelstelling
Het ministerie van BZK heeft Impact verzocht om een visie op te stellen op de wenselijkheid en het
draagvlak voor een monument voor de brandweer. Dit naar aanleiding van een verzoek hiertoe van
een brandweerman na het zien van een TV uitzending over het in 2006 geopende nationaal
monument voor de politie.
Werkzaamheden
De resultaten van het in 2007 uitgevoerde onderzoek zijn samengebracht in een visiedocument
‘Een monument voor de brandweer’, dat de volgende drie onderdelen bevat:
• een overzicht van de functie van monumenten en herdenken in deze tijd
• acht interviews met vertegenwoordigers uit het brede spectrum van de brandweerpraktijk
• een beeldonderzoek naar de belangrijkste vormen en betekenissen van monumenten.
In januari 2008 is dit visiedocument besproken met een grote groep vertegenwoordigers van de
verschillende, bij de brandweer betrokken organisaties. Vervolgens is het document, met de
aanbevelingen voor te nemen volgende stappen, aangeboden aan het ministerie van BZK.
Looptijd
December 2006 – januari 2008
Financier
Het ministerie van BZK financiert dit project.
36

De richting van Impact
6.6 Implementatie Richtlijn Vroegtijdige Interventies
Achtergrondinformatie
Op 10 oktober 2007 is de ‘Multidisciplinaire Richtlijn voor vroegtijdige psychosociale interventies na
rampen, terrorisme en andere schokkende gebeurtenissen’ aangeboden aan de heer De Goeij,
directeur-generaal Volksgezondheid van het ministerie van Volksgezondheid, Welzijn en Sport (VWS).
De Richtlijn geeft aanbevelingen over het psychosociaal handelen na een schokkende gebeurtenis.
Op 3 december 2007 heeft de minister van VWS zijn standpunt inzake het advies ‘Gevolgen van
rampen voor de gezondheid op middellange en lange termijn (2006/18)’ aan de Tweede Kamer
kenbaar gemaakt. Daarin benadrukte de minister het belang van het implementeren van
bovengenoemde Richtlijn. Aan Impact is gevraagd te komen tot een voorstel tot praktische
implementatie van de opgedane kennis. Deze vraag weerklinkt ook steeds luider in het veld.
Doelstelling
Het implementeren van de kennis uit de ‘Multidisciplinaire Richtlijn voor vroegtijdige psychosociale
interventies na rampen, terrorisme en andere schokkende gebeurtenissen’ in de praktijk.
Doelgroep
Alle disciplines die met vroegtijdige psychosociale interventies te maken krijgen, hebben baat bij een
implementatieproject.
Werkwijze
Er wordt gebruik gemaakt van een zogenaamd ‘doorbraakproject’.
Hiervoor zoekt Impact samenwerking met het Trimbos Instituut.
Voorbereidingsfase
Definiërende studie
In de voorbereidingsfase worden de praktijk en ‘best practices’ verkend in een definiërende studie.
Deze verkenning vindt plaats door middel van interviews en vragenlijsten. De resultaten van de
verkenning worden besproken in één of meer expertbijeenkomsten, met een groep van 15-20
deskundigen op het onderwerp. Tijdens deze bijeenkomst(en) worden de hoofddoelstellingen van het
doorbraakproject en indicatoren om de voortgang op deze doelstellingen te volgen geformuleerd.
Ook worden tijdens deze bijeenkomst(en) ‘best practices’, verbeterthema’s en interventies
geselecteerd waaraan teams concreet gaan werken om de doelstellingen te bereiken.
Dit resulteert in een projectplan.
37

De richting van Impact
Om de inhoud van de Richtlijn te vertalen naar de praktijk wordt op twee manieren een aanzet
gedaan. Ten eerste wordt een ‘toolkit’ gemaakt waarin de aanbevelingen uit de Richtlijn in een meer
concrete en beter toepasbare vorm beschreven worden. Ten tweede wordt een scholingstraject
ontwikkeld, waarin teams de benodigde bijscholing krijgen rond de beschreven interventies in de
Richtlijn.
Expertteam
Vanuit de groep deskundigen wordt een expertteam geformeerd, bestaande uit een aantal
inhoudelijke experts en doorbraakexperts. Dit expertteam begeleidt de deelnemende teams in het
doorbraakproject. De doorbraakadviseurs bewaken het proces, de inhoudelijk deskundigen hebben
een inhoudelijk adviserende rol voor de (doorbraak)teams.
Werving van teams
De voorbereidingsfase eindigt met het werven van de teams die willen gaan werken aan de in het
projectplan geformuleerde doelen. In totaal zullen acht tot twaalf teams deelnemen: vier tot zes teams
met deelnemers uit regionale PSHOR-teams, en vier tot zes teams met deelnemers van
Slachtofferhulp Nederland. Werving vindt plaats door middel van mailing, informatiebijeenkomsten en
informatie tijdens bestaande bijeenkomsten rond het onderwerp. Bij de selectie van de teams wordt
rekening gehouden met de motivatie van de deelnemers en de hoeveelheid materiaal (‘praktijk’)
waarmee de groepen in aanraking komen. Voor de selectie bij zowel PSHOR als Slachtofferhulp
Nederland wordt zoveel mogelijk gebruik gemaakt van bestaande teams.
Resultaten voorbereidingsfase
• Projectplan met doelen, indicatoren en verbeterthema’s
• toolkit
• expertteam
• opzet scholingstraject
• teams met belangstelling voor deelname.
Uitvoeringsfase
Intakegesprekken
In de uitvoeringsfase (zestien maanden) worden intakegesprekken met potentiële deelnemers gevoerd
waarin wordt gekeken naar hun uitgangssituatie en de randvoorwaarden om aan een doorbraakproject
te kunnen deelnemen. Van de deelnemende teams wordt in principe een financiële bijdrage verwacht
van € 3.000,-. Op basis van de gevoerde intakegesprekken maakt het kernteam een selectie van de
teams die deelnemen.
38

De richting van Impact
Startconferentie, meettraining en werk- en meetplan
In een startbijeenkomst komen alle teams bij elkaar en krijgen zij onder andere de principes van de
doorbraakmethode, het ‘Nolanmodel’ en de metingen uitgelegd. Daarnaast wordt aandacht besteed
aan de aanwezige ‘evidence’ en de kenmerken van de ‘best practices’. Na de startbijeenkomst krijgen
de teams een meettraining en voeren zij een nulmeting uit, waarmee de uitgangssituatie ten opzichte
van de te realiseren doelen zichtbaar wordt. Op basis hiervan maken de teams een eigen werk- en
meetplan, bestaande uit een beschrijving van de knelpunten in de uitgangssituatie, de te bereiken
doelen, de indicatoren om de voortgang te bewaken en een overzicht van in te voeren veranderingen,
acties en tijdpad.
Uitwisseling tijdens werkconferenties en projectleiderbijeenkomsten
Tijdens het project vinden twee één- of tweedaagse werkconferenties plaats en een slotconferentie,
waarbij alle teams samenkomen en ervaringen uitwisselen. Ook komen tijdens deze dagen
inhoudelijke onderwerpen aan bod. Tussen de werkconferenties werken de teams aan verbeteringen
volgens het ‘Nolanmodel’ en meten zij continu hun resultaten. Het expertteam ondersteunt de teams
inhoudelijk met telefonische en schriftelijke feedback. Ook bestaat de mogelijkheid te communiceren
via een digitale werkomgeving (‘team space’). In de periodes tussen de werkconferenties kunnen de
projectleiders (dit zijn de leiders van de afzonderlijke teams) ervaringen uitwisselen en elkaar op de
hoogte brengen van de lokale voortgang tijdens projectleiderbijeenkomsten. Tijdens deze
bijeenkomsten ontvangen de projectleiders begeleiding van het expertteam.
Scholingstraject
Naast de praktijkgerichte inhoudelijke informatie die tijdens de werkconferenties wordt gegeven,
worden deelnemers via algemene trainingen geschoold ten aanzien van de inhoud van de Richtlijn.
‘De Essenburgh’ biedt deze trainingen gedurende het eerste jaar van het project aan.
Aansluitend aan de startconferentie krijgen de teams een algemene trainingsdag over de interventies
en zorgonderdelen welke zijn beschreven in de Richtlijn.
Aansluitend aan de eerste werkconferentie wordt een trainingsdag georganiseerd waarbij teams
kunnen kiezen tussen trainingen over de door hen geselecteerde onderwerpen/subdoelen.
Tussen de tweede werkconferentie en de slotconferentie volgt een laatste trainingsdag voor
verdieping op gewenste onderwerpen. De inbreng van de ervaringen van deelnemers maakt deel uit
van het scholingstraject.
Werkconferenties, projectleiderbijeenkomsten en het scholingstraject worden nauw op elkaar
afgestemd.
39

De richting van Impact
Voortgangsrapportages en teambezoeken
De teams leveren periodiek een voortgangsrapportage aan het expertteam. Per doelstelling worden de
ondernomen activiteiten vermeld en mogelijk aangevuld met voortgangsmetingen. Het expertteam
geeft inhoudelijke en methodische feedback op de vorderingen. Daarnaast gaat het expertteam twee
keer tijdens het project op bezoek in de regio om de teams ter plekke te begeleiden.
Resultaten uitvoeringsfase
• Geselecteerde teams die voldoen aan voorwaarden
• werk- en meetplannen en voortgangsrapportages
• expertise van teams rond de inhoud van de Richtlijn
• concrete resultaten op hoofddoelen
• toepassing van interventies volgens de Richtlijn
• inzicht van teams in eigen functioneren (met behulp van meetgegevens)
• uitwisseling van ervaringen en resultaten tussen teams.
Borgingsfase
Publiciteit en terugkomdag
In de borgingsfase (drie maanden) na de laatste werkconferentie, ligt de nadruk op het beklijven van
behaalde resultaten binnen de afdeling, instelling of regio. Dit is bepalend voor het succes van
doorbraak op de langere termijn. Het ondersteunende expertteam trekt zich terug en de teams gaan
door met het meten van indicatoren. Aan het eind van de looptijd van het project worden de resultaten
van alle teams verspreid via landelijke conferenties, tijdschriften, kranten, radio en tv.
Na drie maanden worden de teams uitgenodigd voor een terugkomdag. Tijdens deze bijeenkomst
kunnen de teams de borging en verspreiding van de behaalde resultaten aan elkaar presenteren en
ervaringen uitwisselen. De ervaringen met het scholingstraject worden gebruikt voor een opleidingsen
scholingstraject van medewerkers PSHOR en Slachtofferhulp Nederland die niet deel hebben
genomen aan dit project. De implementatie van de Richtlijn en borging van de resultaten van het
doorbraakproject kunnen op die manier verder worden uitgedragen.
De voorbereidende stappen om tot een aanvraag van het projectvoorstel te komen wordt door het
Centrum Gezondheid en Milieu van het RIVM gedaan.
40

De richting van Impact
6.7 Een wereld van verschil
Doelstelling
Met de bundel ‘Wereld van Verschil’, waarin het perspectief van getroffenen van rampen centraal
staat, geeft Impact de lezer meer inzicht in de problemen, zorgen en (immateriële) zaken waarmee
getroffenen van rampen te maken krijgen. Het boek beschrijft het belang van een goede benadering
van slachtoffers door professioneel betrokkenen. Er wordt nadrukkelijk stilgestaan bij de interactie
tussen getroffenen enerzijds en bestuurders en professioneel betrokkenen anderzijds en de lessen die
getroffenen voor hulpverleners en bestuurders kunnen aandragen.
Doelgroep
Deze bundel interviews is bestemd voor bestuurders, beleidsmakers en andere professionals, die bij
rampen direct of zijdelings met getroffenen te maken krijgen. Daarnaast is dit boek voor getroffenen,
die herkenning kunnen vinden in de verhalen van anderen.
Werkwijze
In 2008 worden de interviews gehouden met enerzijds de getroffenen en anderzijds professionele
hulpverleners en/of bestuurders bij dezelfde ramp of schokkende gebeurtenis.
De volgende acht crises stonden hierbij centraal:
• Bijlmerramp (1992)
• Faro-ramp (1992)
• legionella-uitbraak in Bovenkarspel (1999)
• vuurwerkramp in Enschede (2000)
• nieuwjaarsbrand in Volendam (2001)
• Bali ‘bombings’ (2002)
• uitbraak van vogelpest (2003)
• Tsunami in Zuid-Oost Azië (2004).
Deze ‘spiegelinterviews’ hebben geresulteerd in een bundel die het verschil van beleving van een
ramp of schokkende gebeurtenis duidelijk maakt. De getroffenen en nabestaanden verkeren vaak in
onzekerheid en vragen om hulp en erkenning; de professionals zijn bezig met het bestrijden van de
ramp en het vervullen van hun taken.
De bundel ‘Wereld van Verschil’ komt uit in december 2008 en wordt verspreid onder het netwerk van
burgemeesters, professionele hulpverleners en het relatie netwerk van zowel Impact als het
Nederlandse Genootschap van Burgemeesters.
41

De richting van Impact
Financier
Het ministerie van BZK financiert dit project.
Ook het Nederlandse Genootschap van Burgemeesters ondersteunt dit project financieel.
6.8 Samen slimmer, samen sterker
Achtergrondinformatie
Getroffenen van rampen bevinden zich niet zelden in een kwetsbare positie.
Zij verenigen zich vaak snel na een ramp. Binnen belangenverenigingen en lotgenotengroepen vinden
zij erkenning voor hun problemen en een antwoord op allerlei praktische zaken. Juist door deze
uitwisseling van informatie en ervaring met andere getroffenen worden hun zelfredzaamheid en
veerkracht vergroot.
Echter, na iedere ramp lijkt het alsof het wiel opnieuw moet worden uitgevonden bij het opzetten van
een dergelijke organisatie. Praktische zaken, juridische aangelegenheden en valkuilen zitten in
hoofden van mensen maar staan nergens beschreven.
Hierdoor gaan kostbare energie en tijd verloren.
Doelstelling
De doelstelling van het project ‘Samen slimmer, samen sterker’ is: het ontwikkelen van een
handreiking voor het opzetten, in stand houden en afbouwen van een belangenvereniging/
lotgenotengroep.
Doelgroep
De handreiking is voor bestaande en toekomstige belangenverenigingen/lotgenotengroepen en
professionals werkzaam in de nazorg van rampen.
Werkzaamheden 2008
• Het doorwerken en analyseren van de data uit de interviews die in 2007 gehouden zijn.
Interviews met (oud)bestuursleden van zelforganisaties (bijvoorbeeld van de
Belangenvereniging Slachtoffers Vuurwerkramp Enschede en van de Stichting Slachtoffers
Nieuwjaarsbrand Volendam). Ook werden deskundigen bevraagd van koepelorganisaties
(Maatschappelijk Werk, Zorgverzekeraars, Juridisch Loket, Wooncorporaties, Informatie
Advies Centra en dergelijke)
42

De richting van Impact
Werkzaamheden 2008 (vervolg)
• het schrijven van een praktische handreiking, die zowel voor getroffenen als professionals
functioneel bruikbaar is
• vormgeving en druk van de handreiking
• het maken van een DVD waarop oud-bestuursleden van vier zelforganisaties aan het woord
komen. Zij maken de kijker deelgenoot van hun ervaring en betrokkenheid bij enkele rampen
in Nederland en de hieruit voortkomende zelforganisaties. Samen geven zij een gezicht aan
wat in de Handreiking aan bod komt
• het organiseren van een middag waarbij de Handreiking officieel overhandigd wordt en de
situatie van getroffenen na een ramp centraal staan
• Het eerste exemplaar wordt op 19 december 2008 tijdens een mooie bijeenkomst in
Amersfoort, officieel overhandigd door Mw. I. Davelaar aan Prof. Mr. Pieter van Vollenhoven.
De heer van Vollenhoven is onder meer voorzitter van het Fonds Slachtofferhulp en voorzitter
van de Onderzoeksraad voor Veiligheid. Mevrouw Davelaar is bestuurslid van de Stichting
Nabij (opgericht na de Bijlmerramp). Er zijn ruim tachtig aanwezigen: bestuursleden van de
diverse belangenverenigingen en lotgenotengroepen na rampen, vertegenwoordigers van
uiteenlopende koepelorganisaties en professionals uit het veld zoals Slachtofferhulp
Nederland, Maatschappelijk Werk het Juridisch loket, vertegenwoordigers van verschillende
ministeries en andere instanties en organisaties uit het veld van de nazorg bij rampen.
Verspreiding handreiking
De handreiking wordt onder meer via de onderstaande kanalen verspreid:
• vertegenwoordigers van bestaande en toekomstige zelforganisaties van rampgetroffenen
• alle gemeenten in Nederland
• alle Veiligheidsregio’s
• ministeries van VWS, BZK en Defensie
• relevante Kamerleden
• indien mogelijk via een toekomstige update van de Handreiking Informatie Advies Centra
• alle GHOR bureaus, GGD’s, en andere relevante professionals in het veld
• andere zelforganisaties zoals koepelorganisaties van patiënten- en consumentenorganisaties
en lotgenotengroepen
• toekomstige Informatie Advies Centra, Advies- en Informatie Centra, Informatie- en Verwijs
Centra
• Impact’s nieuwsbrief, Impact’s nieuwsflits en als pdf via de Impact website.
Impact ziet erop toe dat de Handreiking ten tijde van een ramp, ter ondersteuning van het oprichten
van een zelforganisatie, actief onder de aandacht van relevante personen en instanties gebracht
wordt.
43

De richting van Impact
De Handreiking is in het Engels vertaald en zal onder meer verspreid worden onder het internationale/
EU-netwerk van Impact. Impact wil deze - op de Nederlandse setting gebaseerde handreiking –
doorontwikkelen, mogelijk samen met en voor het Europese veld. Misschien kan dit via Europese
projecten vorm krijgen.
Looptijd
Maart 2007 – juni 2008.
Financier
Stichting Achmea Slachtoffer en Samenleving (SASS) financiert dit project.
6.9 Update Rampenspirit
In 2005 heeft Impact een handreiking ontwikkeld voor de geestelijke verzorging bij rampen
‘Rampenspirit, gestructureerd improviseren’. De handreiking ‘Rampenspirit’ is bedoeld voor
gemeenten in Nederland, het landelijke netwerk van geestelijk verzorgers bij rampen, Raden van
Kerken en andere religieuze organisaties.
Steeds meer gemeenten zijn actief met betrekking tot het verankeren van de geestelijke verzorging in
de zorg na rampen. Impact geeft advies, houdt presentaties en werkt geleidelijk - op basis van de
feedback - aan het updaten van de handreiking 'Rampenspirit'. In 2008 verzorgt Impact een
presentatie voor de predikanten en ouderlingen in de gemeentes Giessenlande en Ede.
Daarnaast bezoekt een lid van de Raad van Advies het 11e ‘Bundeskongress für Notfallseelsorge und
Krisisintervention’ dat van 19-21 mei 2008 in Koblenz plaatsvindt.
In Duitsland is de psychosociale zorg bij rampen en schokkende gebeurtenissen expliciet
georganiseerd vanuit een religieuze invalshoek. Meestal is er een relatie met een geestelijk verzorger
die in dienst is van politie of brandweer, maar verder zijn er veel hulpverleningsorganisaties die zijn
ontstaan vanuit een religieuze achtergrond (Malteser, Johanniter, kerken, etc.)
Hoewel deze situatie niet overgebracht kan worden naar de Nederlandse, zijn onderdelen van de
Duitse kennis en ervaringen zeer goed bruikbaar. Impact legt nieuwe contacten en frist bestaande
contacten op. Zo wordt ook een werkbezoek in de VS voorbereid.
Looptijd
De update ‘Rampenspirit’ zal in 2009/2010 gereed zijn.
Financier
Het ministerie van BZK financiert deze update.
44

De richting van Impact
6.10 Help, ik heb geholpen
Achtergrondinformatie
Een van de taken van Impact is het verzamelen en ontsluiten van kennis over psychosociale zorg na
rampen. In dit kader benaderde mevrouw Zwarthoed Impact.
Mevrouw Zwarthoed heeft, als verpleegkundige, de slachtoffers van de brand van Volendam
gedurende langere periode in de noodpoli verzorgd. Haar ervaringen heeft zij opgeschreven en deze
zullen, aangevuld met een wetenschappelijk gedeelte en enkele bruikbare aanbevelingen, in
boekvorm worden uitgegeven. De titel van het boek is ‘Help, ik heb geholpen’.
Doelstelling
Het boek is vooral bedoeld als ‘lessons learned’ voor artsen, verpleegkundigen en andere
professionele betrokkenen in het herkennen en adequaat ingrijpen bij secundaire traumatisering.
Ook zal ‘Help, ik heb geholpen’ er- en herkenning geven aan diverse professionals en vrijwilligers die
een vergelijkbare situatie hebben meegemaakt. Anderzijds is het boek ook bedoeld als een ‘early
warning’ voor de hulpverleners zelf om - indien nodig - tijdig de juiste signalen om hulp af te geven.
Werkwijze
Impact begeleidt het uitgeven van het boek, in projectvorm.
In 2007 is in diverse projectvergaderingen het verhaal verfijnd en ideeën voor de vormgeving en
illustraties van het boek besproken. In 2008 is veel aandacht geschonken aan het wetenschappelijk
gedeelte en de aanbevelingen. Het hele concept is voorgelegd aan een klankbordgroep, die in twee
vergaderingen bijeen is gekomen. Deze klankbordgroep, gevormd met experts op het gebied van
brandwonden, bracht vooral expertise en advies in voor het wetenschappelijke hoofdstuk van het
boek. Het boek is medio 2009 gereed.
Looptijd
December 2006 – juni 2009.
Financier
De Gratama Stichting financiert dit project.
45

De richting van Impact
6.11 Resilience Monitor
Doelstelling
Monitoren van zelfredzaamheid/veerkracht/’resilience’/weerbaarheid van burgers in het kader van
terroristische dreiging en naar aanleiding van de maatregelen die door de overheid worden genomen.
Enerzijds om de behoefte aan informatie en het vertrouwen in de overheid bij de burgers te peilen.
Op basis van aldus verzamelde gegevens kan dan een preventieve publiekscampagne worden
ontwikkeld. En anderzijds om inzicht te verkrijgen in de relatie tussen risicoperceptie, weerbaarheid en
risicocommunicatie. Deze gegevens zijn van nut bij het ontwikkelen van een rampencommunicatieplan.
Doelgroep
Informatie uit de ‘Resilience Monitor’ is in eerste instantie bedoeld voor beleidsmakers. Informatie uit
de ‘Resilience Monitor’ kan eventueel ook teruggekoppeld worden (feedback) naar de bevolking zelf.
Werkwijze
Om de ‘resilience’ van burgers en beroepskrachten vast te stellen en te analyseren wil Impact gebruik
maken van de ‘resilience monitor’ die ontwikkeld is door Prof. dr. G. Verleye e.a., Universiteit van Gent
(‘Measuring, reporting and modelling civilian resilience’, in press). Op basis daarvan kan onder meer
worden vastgesteld hoe het gesteld is met het vertrouwen van de burger in de overheid en wat de
invloed daarvan is op hun ‘resilience’. Prof. dr. Verleye voerde het onderzoek voor deze monitor in het
najaar van 2004 uit onder duizend Belgische burgers.
Doelen van zijn onderzoek waren
• het in kaart brengen van de zogenaamde ‘risk-society’ in het post 9/11 tijdperk
• het vaststellen van de relatie tussen informatie uitwisselingsprocessen, risicoperceptie en
‘resilience’
• het ontwikkelen van een model waarin verschillende dimensies opgenomen zijn om ‘resilience’
en daaraan gerelateerde concepten te meten bij de burgerbevolking en bij de professionals.
46

De richting van Impact
In het model van prof. Verleye wordt ‘resilience’ beïnvloed door:
1. persoonlijke betrokkenheid
2. waargenomen risico
3. attitude ten opzichte van initiatieven van de overheid
4. ‘major life stressors’
5. invloed van het sociale netwerk
6. persoonlijke bronnen
7. mentale afstand
8. kennis.
Fase 1 Oriëntatie, definitie en ontwerp (drie maanden)
In deze fase wordt de monitor bekeken op de toepasbaarheid in de Nederlandse situatie.
De ervaringen vanuit het Belgisch onderzoek vormen de basis voor het opstellen van een
onderzoeksprotocol voor de Nederlandse situatie.
Ook wordt een onderzoeksplan opgesteld voor de Nederlandse situatie. Partners hierbij kunnen zijn
de Universiteit van Groningen, het Nationaal Crisiscentrum (NCC) en de Nationaal Coördinator
Terrorismebestrijding (NCTB). In deze fase wordt ook een onderzoeksgroep en een wetenschappelijke
adviescommissie geformeerd.
Activiteiten en uitkomsten
1. Lezen bestaande stukken/websites
2. literatuuronderzoek
3. interviews met experts op dit gebied
4. eventuele (her)analyse van bestaande onderzoeksresultaten
5. analyses resultaten interviews
6. contacten leggen met relevante partijen
7. opstellen onderzoeksplan: kleinschalig validatie onderzoek om de te verwachten samenhang
te testen en de uitvoerbaarheid te toetsen plus groter, representatief nullijnonderzoek
8. bepalen leden onderzoeksgroep en wetenschappelijke adviescommissie.
Fase 2 Uitwerking (tien maanden)
Uitvoeren van een validatie en nullijnonderzoek om de uitgangssituatie te bepalen voor de
Nederlandse situatie. Tevens wordt een uitvoeringsprotocol opgesteld.
47

De richting van Impact
Activiteiten en uitkomsten
1. onderzoek uitvoeren/uitzetten:
a. vragenlijst construeren (één maand)
b. validatie onderzoek (drie maanden): in een regio/streek/stad de vragenlijst uitzetten
c. resultaten invoeren, analyseren en rapporteren: meet het instrument wat we willen dat het
meet? Werkt het? Opstellen uitvoeringsprotocol
d. nullijnonderzoek (zes maanden): steekproef trekken en de vragenlijst uitzetten
e. resultaten invoeren, analyseren, rapporteren: Werkt het uitvoeringsprotocol?
f. bijstellen uitvoeringsprotocol
2. rapportage van al het onderzoek en de resultaten, uitvoeringsprotocol definitief maken.
Fase 3 Implementatie (twee maanden)
Resultaten van het onderzoek ter beschikking stellen aan het ministerie van BZK. In overleg met
partijen (inclusief de NCTB) komen tot beleidsaanbevelingen. Vaststellen van peildata om de effecten
van interventies op de ‘resilience’ van de bevolking te kunnen vaststellen. In deze periode kan
eventueel ook geschreven worden aan een internationale publicatie.
Activiteiten en uitkomsten
1. Aanbevelingen opstellen in samenwerking met de NCTB
2. planning toekomstige afnamen (met uitvoeringsprotocol)
3. linken aan bestaande publiekscampagnes ERC
4. eventueel: (internationale) publicatie.
Looptijd
De looptijd is vijftien maanden.
Financier
Het ministerie van BZK financiert dit project.
48

De richting van Impact
6.12 Family Liaison Officer
Achtergrondinformatie
In het kader van het identificatieproces bij rampen worden in Groot-Brittannië ‘family liaison officers’
van de politie ingezet. Deze functie is in het leven geroepen om in het moeilijke en langdurige proces
van identificatie van vermiste en omgekomen slachtoffers van rampen een centrale verbindende
functie te hebben voor de familieleden c.q. nabestaanden.
Het doel van de functie is onder andere
• het snel verkrijgen van persoonlijke gegevens van het slachtoffer
• familieleden voortdurend op de hoogte houden van de gang van zaken
• familieleden voorzien van praktische informatie
• familieleden informeren over de wettelijke procedures
• het informeren van het publiek.
Kort gezegd is de kern van de functie van ‘liaison officer’, het verkrijgen en verschaffen van informatie
in de acute fase na een ramp.
Doelstelling
Een protocol opstellen voor de functie van ‘family liaison officers’ in geval van rampen en
grootschalige calamiteiten.
Doelgroep
Directie Politie van het ministerie van BZK, politieacademie, RIT-teams, directie consulaire zaken van
het ministerie van Buitenlandse Zaken, SOS Internationaal, Eurocross Internationaal en Vereniging
Achterblijvers na Vermissing.
Werkzaamheden 2008
Fase 1: oriëntatie en definitiefase
Deskresearch leidt tot een afspraak bij Politie Amsterdam-Amstelland. Besproken is wat er op dit
gebied bij de Politie bestaat. Duidelijk is dat de verschillende regio’s afzonderlijk actief zijn, maar er
wordt gestreefd naar een landelijke aanpak. Er zijn afspraken gemaakt om elkaar wederzijds op de
hoogte te houden van ontwikkelingen.
49

De richting van Impact
Werkzaamheden 2009
Fase 1: oriëntatie en definitiefase (vervolg)
Impact brengt een bezoek aan de heer Duncan McGarry (‘National Police Family Liaison Advisor’) in
Engeland om inzicht te krijgen in wat er daar op dit terrein gebeurt. Vervolgens stelt Impact een
rapportage op.
Fase 2: ontwerpfase
Bespreking rapportage en eerste ontwerp protocol in focusgroep.
Fase 3: uitwerkingsfase
Validatie van becommentarieerd ontwerpprotocol tijdens een expertbijeenkomst.
Fase 4: implementatiefase
Presentatie van het protocol aan de beroepsgroep.
Ontwikkeling van implementatieproces in samenwerking met de politieacademie en het RIT.
Looptijd
Geschatte looptijd tot juni 2009.
Financier
Het ministerie van BZK financiert dit project
50

De richting van Impact
7 EU-projecten
Het eerste EU-project van Impact was ‘Citizens and Resilience, the balance between awareness and
fear’. Dit project is in 2007 succesvol afgerond. Het heeft, mede met de deelname van Impact namens
Nederland aan het ‘steering committee’ van de ‘European Federation of Psychologists’ Association’
geleid tot een grondige inbedding van Impact als kenniscentrum op het gebied van zorg na rampen.
Zowel de kwaliteit van haar producten als haar uitgebreide en uitstekend onderhouden Europese
netwerk maakt Impact tot een graag geziene partner in Europese projecten.
Het Europese werk van Impact maakt het mogelijk om te leren van de kennis en ervaringen in andere
lidstaten en voorkomt dat werk dubbelop (of drie dubbelop) wordt gedaan.
In de Europese landen is veel belangstelling voor de concrete producten die Impact ontwikkelt.
Een kennis- en adviescentrum als Impact komt - behalve in Zweden en Noorwegen - niet voor in de
andere landen en Europa heeft baat bij de continuïteit die Impact het Europese veld van
psychosociale zorg na rampen biedt.
In 2008 neemt Impact deel aan de volgende EU-projecten:
1. V-NET II
2. EUTOPA
3. RED
4. EURESTE
5. IPPHEC
6. ‘Informed Prepared Together’ (IPT)
7. ‘Standards for Victims of Terrorism’.
51

De richting van Impact
7.1 V-NET II
Doelstelling
V-NET II leidt tot de oprichting van een Europees netwerk van Europese getroffenen van terrorisme en
professionals.
Wat doet Impact hiervoor?
• Impact brengt haar Europese netwerk in
• Impact deelt op 11 maart 2008, tijdens de door INTERVICT georganiseerde internationale
conferentie ‘Standards for victims of terrorism’ aan alle aanwezigen het door haar ontwikkelde
EU-lichtsymbool uit met op het lintje de tekst: ‘Make Impact. Be part of the chain of light’
• ook wordt op 11 maart een website gelanceerd, waar Europeanen hun solidariteit met
getroffenen tot uiting kunnen brengen. Gedurende de dag worden steeds meer lichtbronnen
op de site zichtbaar
• in 2008 en 2009 vinden vier ‘victim events’ plaats, elk met een eigen thema.
Eén in Warrington, UK, één in Madrid, één in Turijn en één in Nederland. Getroffenen van
terrorisme uit verschillende Europese landen, waaronder Nederland, komen dan samen.
In vervolg op het ‘event’ in Warrington, met als thema: ‘Victims, Empowerment and their
contribution to society’, richt Impact zich in de Nederlandse bijeenkomst op solidariteit,
Europees burgerschap en het bevorderen van deze waarden bij kinderen.
De bijeenkomst in Nederland is in 2009.
Looptijd
Dit project is in 2007 gehonoreerd.
De uitvoering vindt plaats in 2008 en 2009
Financier
Het Directoraat Generaal ‘Freedom, Security and Justice’ financiert dit project.
52

De richting van Impact
7.2 EUTOPA
Doelstelling
EUTOPA heeft als doel te komen tot standaardisering van de psychosociale zorg na rampen in
Europa, zodat onderlinge bijstand van lidstaten mogelijk wordt.
Wat doet Impact hiervoor?
Impact
• stelt haar ‘Richtlijn voor vroegtijdige psychosociale interventies na rampen, terrorisme en
andere schokkende gebeurtenissen’ beschikbaar
• beschrijft de ‘state of the art’ in de psychosociale zorg na rampen
• organiseert op 25 en 26 september 2008 in Amsterdam een Europese conferentie.
Tijdens deze conferentie legt Impact de ‘Multidisciplinaire Richtlijn voor vroegtijdige
interventies na rampen, terrorisme en andere schokkende gebeurtenissen’ (2007) voor aan
vertegenwoordigers uit alle EU-lidstaten. Hiertoe is de Richtlijn vertaald in het Engels.
Daarnaast is het publieksdeel van de Richtlijn ook vertaald in het Spaans, Duits, Frans,
Italiaans en Pools.
Het doel van de conferentie is om te onderzoeken in hoeverre onze Nederlandse Richtlijn als
kader kan dienen voor harmonisatie van de psychosociale zorg na rampen in Europa.
Belangrijke bijdragen aan de workshop leveren:
- prof. dr. B.P.R. Gersons, hoogleraar psychiatrie AMC/universiteit van Amsterdam
- prof. G. Turpin van de Universiteit van Sheffield
- prof. Ch. Brewin, University College London
- dr. J. Bisson, University Hospital of Wales en
- prof. J.Swinkels, hoogleraar richtlijnontwikkeling AMC.
De feedback die Impact op de Richtlijn krijgt, is uiterst positief.
Over de hele linie is overeenstemming over de aanbevelingen in de Richtlijn. Iedereen vindt
de implementatie van de aanbevelingen belangrijk. De plannen hiertoe verschillen per EU-land
• ondersteunt de verschillende EU-landen bij de implementatie in de periode volgend op de
conferentie
• zal in samenwerking met het DG ‘Environment’ de Richtlijn op Europees niveau introduceren
en de communicatie over de Richtlijn in Europa stroomlijnen.
Door middel van het toevoegen van een preambule aan de richtlijn is er nu een EU-richtlijn
ontstaan: ‘Multidisciplinary Guideline for early psychosocial interventions after disasters, terrorism
and other shocking events’.
53

De richting van Impact
Looptijd
Dit project is in 2006 gehonoreerd.
De uitvoering vindt plaats in 2007 en 2008 en wordt afgerond.
Financier
Het Directoraat Generaal ‘Environment’ (‘civil protection’) financiert dit project.
7.3 RED
Doelstelling
RED richt zich op de veerkracht en het welbevinden van reddingswerkers.
Werkwijze
Binnen het project RED ‘Reinforce Rescuers’ Resilience by Empowering a well-being Dimension‘
wordt wetenschappelijke kennis verzameld. Er wordt een meetinstrument ontwikkeld dat het
welbevinden van reddingswerkers en trainingsmateriaal voor reddingswerkers meet.
Impact brengt haar kennis van veerkracht in en stelt haar Europese netwerk ter beschikking.
Op 29 en 30 januari en 1 februari 2008 vindt in Turijn een grote workshop plaats.
Impact is aanwezig, samen met vijftien Europese experts uit haar netwerk uit de wereld van
reddingswerkers, brandweer, politie, ambulance en defensie.
In een aantal werkgroepen worden, met kennis vanuit de praktijk, de belangrijkste onderwerpen
vastgesteld die een plaats moeten krijgen in het te ontwikkelen meetinstrument.
Op een tweedaagse ‘Steering Committee’ vergadering bij Impact, in april 2008, werkt Impact intensief
samen met onderzoekers van de universiteiten van Pavia en Turijn.
Op basis van bestaande vragenlijsten en de input van praktijkmensen tijdens de conferentie
ontwikkelen we een nieuwe vragenlijst met als doel vast te stellen welke aspecten het welzijn van
reddingswerkers beïnvloeden. Tevens ontwikkelen we een training voor reddingswerkers.
Deze vragenlijst wordt kort na de zomer uitgezet onder 2.000 Europese reddingswerkers.
De resultaten worden in 2009 verwacht.
Looptijd
Dit project is in 2006 gehonoreerd.
De uitvoering vindt plaats in 2007 en 2008.
Financier
Het Directoraat Generaal ‘Environment’ (‘civil protection’) financiert dit project.
54

De richting van Impact
7.4 EURESTE
Doelstelling
EURESTE heeft als doel de implementatie van het ‘handbook of needs of victims’ in de training van
zorg- en dienstverleners.
Wat doet Impact hiervoor?
Impact ontwikkelt met de partners een Training voor Trainers. Deze training is bestemd voor trainers in
zeven EU-landen, die in hun eigen land een training gaan geven die zich richt op attitudeaspecten in
de omgang met getroffenen.
Deze Training voor Trainers vindt in februari 2008 plaats in Brussel. Op basis van presentaties door
internationale experts en workshops ontwikkelen alle aanwezige trainers een training voor een
doelgroep in hun eigen land. Zo ontwerpen de Spaanse trainers een training voor journalisten en de
Zweden een cursus voor vrijwilligers die op de Zweedse vliegvelden de psychosociale opvang
verzorgen.
De inhoud van de training richt zich vooral op inzicht in de behoeften van getroffenen en
attitudeaspecten die nodig zijn in het contact met getroffenen.
Naast kennisoverdracht en het aanreiken van trainingsmodules staat de internationale uitwisseling
centraal.
In juni 2008 vindt de eerste ‘pilot’ in Nederland plaats bij ‘De Essenburgh’. De training is bestemd voor
vrijwilligers van Slachtofferhulp Nederland.
Andere mogelijke doelgroepen voor de training zijn bijvoorbeeld: gemeenteambtenaren die ingezet
worden bij de zorg na rampen, journalisten, artsen en verpleegkundigen op de eerste hulp.
Looptijd
Dit project is in 2006 gehonoreerd.
De uitvoering vindt plaats in 2007 en 2008.
Financier
Het Directoraat Generaal ‘Environment’ (‘civil protection’) financiert dit project.
55

De richting van Impact
7.5 IPPHEC
Doelstelling
Het Italiaanse ministerie van Volksgezondheid heeft een project verworven met subsidie van DG
SANCO (‘Health & Consumer Protection’) van de EU. Het project richt zich op de psychosociale zorg
die binnen ziekenhuizen wordt geboden aan getroffenen van rampen. Impact participeert in dit project.
Wat doet Impact hiervoor?
In mei 2008 wordt in Rome een wetenschappelijke workshop gehouden. Impact werkt met het Instituut
voor Psychotrauma samen met partners uit Noorwegen, Portugal, Spanje, Frankrijk, Duitsland,
Engeland en Italië aan het ontwikkelen van een vragenlijst over psychosociale zorg die op de
spoedeisende hulp binnen ziekenhuizen geboden wordt bij grootschalige calamiteiten.
De universiteit van Rome komt met een uiteindelijke versie, die ook in Nederland wordt uitgezet.
Eveneens in mei 2008 is er een conferentie in het San Camillo Forlanini Ziekenhuis in Rome: ‘The
Psycho/social intervention in maxi/emergency/situations, comparing European Realities’.
Impact presenteert op deze conferentie de concrete producten van het ´Citizens and Resilience´
project en haar Multidisciplinaire Richtlijn voor vroegtijdige interventies bij rampen, terrorisme en
andere schokkende gebeurtenissen. Voor deze producten van Impact bestaat internationaal veel
belangstelling, mede omdat zij vertaald zijn in het Spaans, Italiaans, Frans, Duits, Pools en Engels.
Looptijd
Het project loopt door tot in 2009. Dan komen de resultaten beschikbaar.
Financier
Het Directoraat Generaal SANCO (Health & Consumer Protection) financiert het project.
56

De richting van Impact
7.6 Informed Prepared Together
Doelstelling
In dit project van het Europese Rode Kruis worden resultaten van diverse voorgaande Europese
projecten op het gebied van zorg na rampen samengebracht.
Wat doet Impact hiervoor?
Impact
• participeert in de kerngroep
• brengt haar concrete resultaten uit vorige en huidige projecten in, waaronder de Europese
Richtlijn ‘Multidisciplinary Guideline for early psychosocial interventions after disasters,
terrorism and other shocking events’
• brengt haar kennis op het gebied van veerkracht en zelfredzaamheid in
• adviseert ten aanzien van de campagne ‘Informed Prepared Together’, die één van de
eindproducten van dit project is.
Looptijd
Het project loopt in 2008 en 2009.
Financier
Het Directoraat Generaal ‘Environment’ (‘civil protection’) financiert dit project.
57

De richting van Impact
7.7 Standards for victims of terrorism
Doelstelling
In het kader van een project, gesubsidieerd door de Europese Commissie, heeft INTERVICT met
verschillende partners Europese richtlijnen ontwikkeld ten behoeve van de hulp aan getroffenen van
terrorisme. INTERVICT is het internationale kennisinstituut op het gebied van victimologie van de
Universiteit van Tilburg. Het houdt zich bezig met de rechten van slachtoffers en de maatschappelijke
en psychologische aspecten van slachtofferschap.
Wat doet Impact hiervoor?
• Impact neemt deel aan de internationale expertbijeenkomsten waar de Richtlijn wordt
voorbereid.
• Impact presenteert tijdens de afsluitende internationale conferentie in maart 2008 tijdens een
workshop over psychosociale zorg haar ‘Multidisciplinaire Richtlijn voor vroegtijdige
interventies na rampen, terrorisme en andere schokkende gebeurtenissen’ (2007) en haar
handleiding voor professionals ‘Community based interventions in the wake of terrorism’
(2007).
• Impact deelt op 11 maart 2008 ter ondersteuning van de herdenking van de Europese dag
voor getroffenen van terrorisme haar symbool van licht uit, dat ontwikkeld is in het Europese
project ‘Citizens and Resilience, the balance between awareness and fear’.
Op het lintje van het symbool staat: 'Make Impact, be part of the chain of light’. Het symbool is
een uiting van solidariteit met de getroffenen van terrorisme en een teken van veerkracht.
Looptijd
Het project is in 2008 afgerond.
De ‘standards’ liggen voor bij de Europese Commissie.
Financier
Het Directoraat Generaal ‘Freedom, Security and Justice’ financiert dit project.
58

De richting van Impact
8 Jaarrekening 2008
Balans per 31 december
ACTIVA 2008 2007
€ €
Vaste activa
Materiële vaste activa
Inventaris 5.430 734
------------- -------------
Vlottende activa
Voorraden
Lopende projecten 519.786 1.028.229
------------- -------------
Vorderingen
Debiteuren 246.965 -
Overlopende activa 24.417 86.176
271.382 86.176
------------- -------------
Liquide middelen 43.137 270.690
------------- -------------
839.736 1.385.830
PASSIVA
Eigen vermogen
Overige reserves 30.868 38.339-
------------- -------------
Kortlopende schulden
Crediteuren 136.243 94.614
Belasting en sociale premies 18.165 17.753
Ontvangen subsidies lopende projecten 471.029 1.081.860
Overlopende passiva 183.431 229.942
808.868 1.424.169
------------- -------------
- 839.736 1.385.830
59

De richting van Impact
Staat van baten en lasten
begroting realisatie realisatie
2008 2008 2007
€ € €
BATEN
Subsidie VWS/DEF via RIVM 500.000 500.000 575.000
Rente - 1.985 1.846
Overige 1.500 2.447 5.970
A 501.500 504.432 582.815
----------- ----------- -----------
LASTEN
Personeel 421.600 488.701 501.501
Huisvesting 33.550 40.625 35.559
Bureau en organisatie 75.500 94.653 117.091
Kennis verzamelen, borgen, ontsluiten 68.000 12.051 50.358
Communicatie 48.265 28.692 57.163
Bereikbaarheid en advisering 20.000 22.643 15.053
666.915 687.365 776.724
aan externe projecten toe te rekenen kosten 84.600 197.901 193.742
B 582.315 489.464 582.982
----------- ----------- -----------
Exploitatieresultaat A-B=C 80.815- 14.968 167-
----------- ----------- -----------
Resultaat afgesloten externe projecten - - -
D - - -
------------ ------------ -----------
RESULTAAT C-D 80.815- 14.968 167-
60

De richting van Impact
Bijlagen
61

De richting van Impact
Bijlage I
Samenstelling Raad van Toezicht
In 2008 geeft dhr. W. Blanken te kennen zijn voorzitterschap van de Raad van Toezicht van Impact
neer te leggen. Dhr. W. Kuiper is bereid het voorzitterschap op zich te nemen.
In december 2008 treedt mw. B.C.E. Plesch toe tot de Raad van Toezicht.
Voorzitter
Tot eind mei 2008:
Per september 2008:
de heer mr. W. Blanken, oud-burgemeester gemeente Ede
de heer W. Kuiper, directeur van de Besturenraad, centrum voor bijzonder en
christelijk onderwijs.
Leden
Mevrouw drs. M.L. Bot, voormalig voorzitter Raad van Bestuur van AMC de Meren.
De heer mr. A.J. Heerma van Voss, voormalig hoofdredacteur VPRO radio en voormalig
hoofdredacteur Maandblad Geestelijke volksgezondheid(MGv).
Mevrouw drs. L.V. Jonkers, partner Organisatie- en Adviesbureau ‘Change Managements
Consultants’, voormalig RGF, voormalig directeur GGD Zuid-Holland Noord en voormalig bestuurslid
GGD Nederland.
Mevrouw drs. B.C.E. Plesch, consultant bij Alons & Partners Consultancy. Voormalig directeurgeneraal
voor de Algemene Bestuursdienst (ABD), plaatsvervangend secretaris-generaal op het
ministerie van Binnenlandse Zaken en voorzitter van het Public Management Committee van de
OESO.
62

De richting van Impact
Bijlage II
Samenstelling Raad van Advies
Voorzitter
De heer prof. dr. B.P.R. Gersons.
Hoogleraar psychiatrie AMC/universiteit van Amsterdam; wetenschappelijk adviseur Centrum’45.
Vice-voorzitter
De heer prof. dr. R.J. Kleber.
Bijzonder hoogleraar psychotraumatologie verbonden aan de faculteit Sociale Wetenschappen
van de universiteit van Utrecht vanwege de Stichting Kennis en Toepassing psychotraumatologie
Psychotrauma.
Leden
De heer C.M.A. Dekkers MPM, op voordracht van de Raad van RGF’en.
Directeur GGD/RGF Zuid-Holland Zuid.
De heer Dekkers heeft de portefeuille psychosociale hulpverlening in de Raad van RGF’en.
De heer M.J.J. Hoejenbos, MD, MPH.
Oud-militairarts en sociaal geneeskundige, directeur Hoejenbos Health Consultancy.
De heer dr. Ir. E. Lebret.
Hoofd Centrum Milieu Gezondheidsonderzoek van het RIVM.
Jonkheer drs. J. van Lidth de Jeude.
Voormalig burgemeester.
De heer drs. W.J. Martens.
Psycholoog/psychotherapeut, voormalig hoofd Individuele Hulpverlening Koninklijke Landmacht.
Mevrouw drs. C.J.A.M. de Roos.
Psychotherapeut/behandelcoördinator Top Referent Behandelcentrum Psychotraumacentrum GGZ
Kinderen en Jeugd Rivierduinen, Leiden.
63

De richting van Impact
Bijlage II
Samenstelling Raad van Advies (vervolg)
Mevrouw prof. dr. P.M. Valkenburg.
Hoogleraar Kind en Media, universiteit van Amsterdam.
Mevrouw Valkenburg maakt met ingang van de vergadering van 16 september 2008 geen deel meer
uit van de Raad van Advies omdat haar drukke werkzaamheden dat niet meer toelaten.
Mevrouw drs. A. van der Wurff.
Coördinator Psychosociale Hulpverlening bij Ongevallen en Rampen en staffunctionaris
Dienstverlening RIAGGz over de IJssel, voorzitter Overleg Psychosociale Rampenopvang (OPRON).
64

De richting van Impact
Bijlage III
Adviezen
In 2008 brengt Impact onder andere een of meerdere adviezen reactief of proactief uit, inzake/aan
• de nazorg na de brand in De Punt (Drenthe)
• verkrachtingszaak NGO’s, Afrika
• Georgië Mental Health
• Nederlandse toeristen in Italië
• veiligheidsbureaus 25 Veiligheidsregio’s
• gemeente Ede netwerk geestelijk verzorgers
• opvang en verzorging vrijwilligers Rode Kruis
• Koninklijke Marechaussee CDS onderdeel gedragswetenschappen
• NIFV
• ProRail
• LUMC inzake richtlijn vroegtijdige interventies
• geestelijk verzorgers
• traumagerelateerde organisaties
• integrale advisering psychosociale zorg in het kader van het regionaal crisisplan voor de
veiligheidsregio’s
• inzake het protocol ‘schuilen, evacueren, ontruimen’
• ontruimen GHOR Nederland
• kennis- en opleidingsfunctie PSHOR in het kader van het kenniscentrum GHOR
• coördinatoren ambtenaren gemeentelijke processen inzake Nafase
• GGD Nederland onder andere inzake Nafase
• kennisfunctie Defensie
• buitenlandse gemeenschap in Nederland na de brand in matrassenfabriek in Marokko
• slachtoffers Tsunami waarbij lange termijn gezondheidsklachten zijn ontstaan
• in het kader van de lange termijn nazorg in Volendam
• ministerie van BuZa, directie Consulaire Zaken in het kader van de ‘Wijs op reis’ campagne
aangaande calamiteiten in het buitenland
• regionale netwerken (meerdere ondersteunende adviezen).
65

De richting van Impact
Bijlage IV
Congressen, symposia, werkconferenties & master
classes
De directeur en de beleidsmedewerkers van Impact bezoeken onderstaande congressen, symposia,
werkconferenties en master classes om kennis te genereren.
NCTB bijeenkomst. Scheveningen, 12 maart 2008, Magda Rooze.
Girrrl Power, DenkProducties. Amsterdam, maart 2008, Ariëlle de Ruijter.
Intensive Programme Working with the EU, European Training Institute.
Brussel, april 2008, Ariëlle de Ruijter.
EU Joaquim Nunes de Almeida + Victims. Brussel, 11 juni 2008, Magda Rooze.
EUTOPA meeting. Keulen, 13 juni 2008, Magda Rooze.
Psychological aid for victims of terrorism. Brussel, 24-25 juni 2008, Magda Rooze.
Informed prepared together core group. Parijs, 29-30 juni 2008, Magda Rooze.
Protocol familie rechercheur. Amsterdam, 25 augustus 2008, Magda Rooze.
Werkgroep gemeentelijke processen. Utrecht, 28 augustus 2008, Magda Rooze.
Politie. Enschede, 11 september 2008, Magda Rooze.
Workshop Meet the Experts/C.R. Figley, georganiseerd door Reinier van Arkel groep.
’s Hertogenbosch, 18 september 2008, Magda Rooze.
Miniconferentie Nazorg, georganiseerd door RIVM, VWS.
Bilthoven, 22 september 2008, Magda Rooze.
66

De richting van Impact
Bijlage IV
Congressen, symposia, werkconferenties & master classes (vervolg)
Workshop EUTOPA. Amsterdam, 25-26 september 2008, Magda Rooze.
V-Net II meeting. Warrington, 29-30 september 2008, Magda Rooze.
Prepared Informed Together workshop en core group meeting.
Brussel, 6-7 oktober 2008, Magda Rooze.
Taskforce kennis en opleidingscentrum GHOR. Utrecht, 9 oktober 2008, Magda Rooze.
Taskforce kennis en opleidingscentrum GHOR. Utrecht, 22 oktober 2008, Magda Rooze.
EFPA. Athene, 24-25 oktober 2008, Magda Rooze,
Informed Prepared Together. Boedapest, 30-31 oktober 2008, Magda Rooze.
Veiligheidscongres. Rotterdam, 13 november 2008, Magda Rooze.
NtVP congres: Psychotrauma: op de scheidslijn van lichaam en geest.
Zwolle, 19 november 2008, Magda Rooze.
Teaching survival techniques, Children and War foundation.
London, 25-26 november 2008, Magda Rooze & Ariëlle de Ruijter.
Professioneel faciliteren 2008, Debat.nl. Den Haag, december 2008, Ariëlle de Ruijter.
67

De richting van Impact
Bijlage V
Presentaties
De directeur en de beleidsmedewerkers van Impact houden bij onderstaande gelegenheden
presentaties.
Presentatie 'Culture sensitive psychosocial care and Culture sensitive risk communication' tijdens de
NSPOH cursus-workshop 'Risk communication and the psychosocial care after disasters’.
Amsterdam, 7 januari 2008, Josée Netten & Marieke van der Post.
Presentatie 'Monumenten en herdenken' tijdens de Visiebijeenkomst 'Monument voor de brandweer'
voor het ministerie van BZK. Den Haag, 14 januari 2008, Josée Netten.
Presentatie ‘Het beeldonderzoek’ tijdens de Visiebijeenkomst ‘Monument voor de brandweer’ voor het
ministerie van BZK. Den Haag, 14 januari 2008, Ariëlle de Ruijter.
Presentatie 'Cultuursensitieve psychosociale zorg na rampen' voor de Programmaraad ‘Repressie en
Nazorg’ van de GHOR Nederland. Utrecht, 30 januari 2008, Josée Netten.
Werkgroep ‘After the incident’ op de internationale conferentie van RED ‘Reinforce Rescuers
Resilience’. Turijn, 31 januari 2008, Ariëlle de Ruijter, Hans te Brake & Magda Rooze.
Presentatie ‘Multidisciplinaire Richtlijn voor vroegtijdige psychosociale interventies na rampen,
terrorisme en andere schokkende gebeurtenissen’ voor de GGD Calamiteiten en Zedenteams.
Leiden, 14 februari 2008, Hans te Brake.
Schets van de actualiteit van de psychosociale hulpverlening op het symposium 'Nieuwe
ontwikkelingen in de psychosociale opvang na rampen' georganiseerd door de GHOR Groningen.
Loppersum (Groningen), 6 maart 2008, Magda Rooze & prof. dr. B.P.R. Gersons.
Presentatie ‘Multidisciplinaire Richtlijn voor vroegtijdige psychosociale interventies na rampen,
terrorisme en andere schokkende gebeurtenissen’ op het symposium ‘Nieuwe Ontwikkelingen in de
Psychosociale Opvang na Rampen georganiseerd door de GHOR Groningen.
Loppersum (Groningen), 6 maart 2008, Ariëlle de Ruijter.
68

De richting van Impact
Bijlage V
Presentaties (vervolg)
Presentatie ‘Multidisciplinary Guideline on early interventions after disasters, terrorism and other
shocking events & Community based interventions’ op het internationaal congres ‘Standards for
Victims of Terrorism’ van INTERVICT. Tilburg, 11 maart 2008, Ariëlle de Ruijter.
Daarnaast deelt Impact op dit congres aan alle aanwezigen het door haar ontwikkelde EUlichtsymbool
uit met op het lintje de tekst: ‘Make Impact. Be part of the chain of light’.
Moderators of workshop ‘Worst case scenarios in protection’ tijdens de ‘Conference on Pschycosocial
Aspects of threat and protected security’ georganiseerd door het NCTB en AMC.
De Haag, 13 maart 2008, Magda Rooze & Maaike de Vries.
Presentatie ‘Voor als het bijzonder wordt’ op de studiedag van de GGD Nederland.
Utrecht, 14 maart 2008, Magda Rooze.
Presentatie ‘Early psychological interventions’ tijdens de EFPA meeting (European Federation of
Psychologists' Associations). Wenen, 4 & 5 april 2008, Magda Rooze.
Presentatie ‘Multidisciplinaire Richtlijn voor vroegtijdige psychosociale interventies na rampen,
terrorisme en andere schokkende gebeurtenissen & Richtlijn geüniformeerden voor BOT op
‘De Essenburgh’. Harderwijk, 9 april 2008, Hans te Brake.
Presentatie 'Cultuursensitieve psychosociale zorg na rampen' voor de GHOR Hollands Midden.
Leiden 10 april 2008, Josée Netten.
Presentatie ‘Multidisciplinaire Richtlijn voor vroegtijdige psychosociale interventies na rampen,
terrorisme en andere schokkende gebeurtenissen’ voor de GHOR.
’s Hertogenbosch, 15 april 2008, Hans te Brake.
Presentatie ‘Psychological Aid for Victims’ tijdens de ‘Meeting BPS (British Psychological Society) of
Terrorism’. Madrid, 16-18 april 2008, Magda Rooze.
Presentatie ‘Wijs op reis’ voor de subwerkgroep ‘Noodgevallen’ op het ministerie van BuZa.
Den Haag, 24 april, Magda Rooze.
Presentatie: ‘EU-project Citizens and Resilience. The balance between awareness and fear’ tijdens de
‘core group meeting’ van het Red Cross project ‘Informed Prepared Together’.
Brussel, 28-29 april 2008, Magda Rooze.
69

De richting van Impact
Bijlage V
Presentaties (vervolg)
Workshop 'The psycho-social intervention in maxi-emergency situations: Comparing European
realities' op de IPPHEC conferentie ‘L’intervento psicho-sociale in situazioni di maxi-emergenza: realtà
europee a confronto’ in het San Camillo Forlanini ziekenhuis in Rome.
Rome, 14-16 mei 2008, Magda Rooze & Ariëlle de Ruijter.
Presentatie ‘Multidisciplinary Guideline on early interventions after disasters, terrorism and other
shocking events & Community based interventions’ op de IPPHEC conferentie ‘L’intervento psicyosociale
in situazioni di maxi-emergenza: realtà europee a confronto’ in het San Camillo Forlanini
ziekenhuis in Rome, 17 mei 2008, Ariëlle de Ruijter.
Presentatie ‘Multidisciplinaire Richtlijn voor vroegtijdige psychosociale interventies na rampen,
terrorisme en andere schokkende gebeurtenissen’ voor de cGM vergadering.
Amsterdam, 25 mei 2008, Hans te Brake.
Presentatie ‘Rampenspirit, gestructureerd improviseren’.
Gemeente Giezenlande, 10 juni 2008, Ariëlle de Ruijter.
Presentatie 'Groepsopvang en behoeften van slachtoffers' in het kader van het EURESTE project ten
behoeve van de vrijwilligers bij Slachtofferhulp Nederland, in samenwerking met ‘De Essenburgh’.
Hierden, 11 & 12 juni 2008, Josée Netten.
Presentatie ‘Veerkracht’ tijdens een TMO bijeenkomst. Leiden, 19 juni 2008, Magda Rooze.
Presentatie over project 'Samen Slimmer Samen Sterker’ tijdens de bijeenkomst van INTERVICT &
Impact. Lieden, 19 juni 2008, Josée Netten.
Presentatie ‘Vroegtijdige interventies’. Gemeente Ede, 19 september 2008, Ariëlle de Ruijter.
Presentatie ‘Multidisciplinaire Richtlijn voor vroegtijdige psychosociale interventies na rampen,
terrorisme en andere schokkende gebeurtenissen en het vervolg’ voor het RIVM.
Bilthoven, 22 september 2008, Hans te Brake.
Presentatie ‘Multidisciplinaire Richtlijn voor vroegtijdige psychosociale interventies na rampen,
terrorisme en andere schokkende gebeurtenissen’ voor het Maatschappelijk Werk in het LUMC.
Leiden, 23 september 2008, Hans te Brake.
70

De richting van Impact
Bijlage V
Presentaties (vervolg)
Presentatie ‘Impacts Multidisciplinary Guideline on early interventions after disaster, terrorism and
other shocking events. Conclusions’ tijdens de door Impact georganiseerde conferentie in EUTOPA
verband. Amsterdam, 26 september 2008, Ariëlle de Ruijter.
Posterpresentatie RED ‘Het welzijn van reddingswerkers in Europa’ op het NtVP congres.
Zwolle, 19 november 2008, Hans te Brake.
71

De richting van Impact
Bijlage VI
Publicaties
Onderstaande publicaties kunt u downloaden via de website www.impact-kenniscentrum.nl.
Rapport ‘Zicht op LOK: Vóórkomen en behandeling van lichamelijk onverklaarde klachten. Een
verkennend onderzoek’.
Uitgave van Impact, Amsterdam januari 2008, Maaike de Vries (Impact), Yanda van Rood (LUMC),
Judith Wolleswinkel (Pallas) & Dini Smilde (Pallas).
Rapport ‘Feiten en Fictie. Inzet van geüniformeerde hulpverleners bij rampen en grootschalige
calamiteiten: psychosociale gevolgen en de organisatie van preventie en nazorg in Nederland’.
Uitgave van Impact, Amsterdam januari 2008, Maaike de Vries (Impact), A.M. Speets (Pallas),
D. Smilde (Pallas) & I. Kellert (Pallas).
Rapport ‘Gezondheidsonderzoek na rampen in Nederland. Overzicht van resultaten en aanbevelingen
van afgerond onderzoek ten behoeve van de psychosociale zorg na rampen’.
Uitgave van Impact, Amsterdam januari 2008, Magda Rooze & Maaike de Vries.
Modelplan Nafase.
Uitgave van Impact Amsterdam, maart 2008, Magda Rooze, Ariëlle de Ruyter & Annette Koopmans.
Handreiking voor zelforganisaties van rampgetroffenen: 'Samen slimmer, samen sterker'.
Uitgave van Impact, Amsterdam, mei 2008, Imkje Cancrinus & Josée Netten.
DVD 'Samen slimmer, samen sterker!'
Integraal onderdeel van de Handreiking 'Samen slimmer, samen sterker'.
Uitgave van Impact, Amsterdam, mei 2008, Josée Netten.
Artikel ‘Prioritizing Care During the Acute Phase: The Prominent Role of Basic Psychosocial Life
Support’ in het 'Journal of Prehospital and Disaster Medicine'.
Juli - augustus 2008, Magda Rooze, Josée Netten, Ariëlle de Ruyter, Maaike de Vries, Ira Helsloot,
Erik de Soir, Philip Selwood, Henk Schenk, Paul Hustinx & Henrik Olinder.
Artikel 'Culturele context en nazorg bij rampen’ in het themanummer 'Rampen en calamiteiten' van
'Psychologie en Gezondheid'. Uitgave van Bohm, Stafleu van Loghum, Utrecht, augustus 2008, Josée
Netten & Annelieke Drogendijk.
72

De richting van Impact
Bijlage VI: Publicaties (vervolg)
Boek: 'Wereld van verschil'.
Uitgave van Impact, Amsterdam, 2008, Wouter Jong & Marieke van der Post.
Artikel 'Veerkracht. Van concept naar praktijk' in het wetenschappelijke 'Tijdschrift voor Veiligheid'.
Uitgave van Boom Juridische uitgevers, Den Haag, 2008, Hans te Brake, Marieke van der Post &
Ariëlle de Ruijter.
73

De richting van Impact
Bijlage VII Nederlandse Nieuwsbrieven en Nieuwsflitsen 2008
Wilt u meer weten over de hieronder genoemde onderwerpen: ga naar www.impact-kenniscentrum.nl
en klik in het menu aan de linkerzijde achtereenvolgens op ‘actueel’ en nieuwsbrief/nieuwsflits.
Nieuwsbrief nummer 23, 6 maart 2008
Onderwerpen:
• Monument voor de brandweer
• Modelplan Nafase beschikbaar!
• EFPA expert conference Londen
• Impact, de film!
• V-Net
• EUTOPA
• RED
• EURESTE
• IPPHEC
• Nieuw bij Impact: Brigit Nooij
Nieuwsflits nummer 16, 11 maart 2008
Onderwerp:
• 11 maart 2008: Europese dag voor de herdenking van getroffenen van terrorisme
Nieuwsflits nummer 24, 21 april 2008
Onderwerp:
• Impact Jaarverslag 2007 is uit!
74

De richting van Impact
Bijlage VII
Nederlandse Nieuwsbrieven en Nieuwsflitsen 2008 (vervolg)
Nieuwsbrief nummer 25, 22 mei 2008
Onderwerpen:
• Impact en Europa
• Standards for Victims of Terrorism
• Eutopa
• EURESTE
• Red
• IPPHEC
• Nieuws van de kennisbank
• Presentaties Richtlijn Vroegtijdige Psychosociale Interventies na Rampen, Terrorisme en
andere schokkende gebeurtenissen
• Vliegtuigongeluk in Suriname
• Feiten en Fictie: inzet geüniformeerde hulpverleners
• Herinneringsboek plus DVD Tenerife herdenkingdienst en onthulling International Tenerife
Memoral op 27 maart 2007
Nieuwsbrief nummer 26, 9 oktober 2008
Onderwerpen:
• Beveiligd .... en dan?
• Veerkracht. Van concept naar praktijk
• Jaarlijkse bijeenkomst Raad van Toezicht/Raad van Advies Impact en genodigden
• Nieuwe Voorzitter Raad van Toezicht Impact
• NtVP congres 19 november 2008
• De Richtlijn gaat Europees!
• Rampenspirit, keep the spirit alive!
• Uitkomsten Impact TAP gepubliceerd
Nieuwsbrief nummer 27, 11 december 2008
Onderwerpen:
• Prof. mr. Pieter van Vollenhoven neemt Handreiking ‘Samen slimmer, samen sterker’ in
ontvangst!
• Wereld van verschil
• Psychosociale aspecten (griep)pandemie
• Culturele context en nazorg bij rampen
• NtVP 2008: Impact onderzoekt
75

De richting van Impact
Bijlage VIII Europese Nieuwsbrieven 2008
Wilt u meer weten over de hieronder genoemde onderwerpen: ga naar www.impact-kenniscentrum.nl
en klik in het menu aan de linkerzijde achtereenvolgens op ‘eu-project’ en nieuwsbrief.
Nieuwsbrief 15, 13 februari 2008
Onderwerp: Victims of Terrorism Conference on 10 and 11 March 2008, the Netherlands
Nieuwsbrief 16, 11 maart 2008
Onderwerp: European day of remembrance of victims of terrorism 11th March 2008
Nieuwsbrief 17, 18 maart 2008
Onderwerpen:
• March 10, Standards for Victims of Terrorism - Day 1
• March 11, the European Day of Remembrance for Victims of Terrorism - Day 2
• EU-projects
• V-Net
• EUTOPA
• RED
• EURESTE
• IPPHEC
• EFPA
• New at Impact: Brigit Nooij
Nieuwsbrief 18, 15 september 2008
Onderwerpen:
• The Amsterdam conference is coming close!
• EUTOPA: work in progress!
• V-NET II
• RED
• EURESTE
• IPPHEC
Nieuwsflits 19, 30 september 2008
Onderwerp: The Amsterdam conference September 2008!
76

De richting van Impact
Bijlage IX
Impact in de media
‘Communicatie als ondersteuning in nazorg getroffenen van rampen’ door Magda Rooze.
In Magazine nationale veiligheid en crisisbeheersing jaargang 1, nummer 4, april 2008.
‘Crisisbeheersing en getroffenen: Wereld van Verschil?’ Interview met Wouter Jong en Magda Rooze.
In Magazine nationale veiligheid en crisisbeheersing jaargang 1, nummer 12, december 2008.
Artikel over de medewerking van bestuurssecretaris Nico Hoffer van de Stichting Veteranenziekte aan
de DVD ‘Samen Slimmer, Samen Sterker’.
In Nieuwsbrief, uitgave van Stichting Veteranenziekte, 10 e jaargang, nummer 31, herfst 2008.
Nieuwe richtlijn vroegtijdige psychosociale interventies na rampen, terrorisme en andere schokkende
gebeurtenissen. Interview met Hans te Brake door Tamara Schiedon.
In Nieuwsbrief GHOR Zuid-Holland-Zuid, mei 2008.
77

De richting van Impact
Bijlage X
Inhoud digitale kennisbank
Hieronder vindt u een overzicht van aantallen documenten en namen van experts en expertcentra
(expertise) per categorie welke in onze kennisbank zijn opgeslagen. De kennisbank is goed gevuld en
wordt continu aangevuld en bijgewerkt.
Documenten
1. algemene literatuur 334
2. documentatie rampen 768
3. protocollen 338
4. wetenschappelijke literatuur 933
5. voorlichtingsmaterialen 343
6. opleidingen 122
7. draaiboeken 348
Expertises
1. expertise GGZ * 201
2. expertise centra 136
3. expertise geestelijke verzorging * 96
4. expertise maatschappelijk werk * 141
5. expertise overig * 81
*: aantal personen
78

De richting van Impact
Bijlage XI
Gebruikte afkortingen
ABD
AMC
ARQ
BNMO
BOGI
BOT
BPS
BZK
BuZa
CDS
cGM
COT
CGOR
DG
EFPA
ERC
EU
GGD
GGZ
GHOR
HBO
IAC
IPPHEC
IPT
ISTSS
IVC
LOK
LUMC
MD
MGv
MPH
MPM
Algemene Bestuursdienst
Academisch Medisch Centrum
is de koepel waar instellingen en organisaties die zich richten op psychotrauma in
relatie tot vervolging, oorlog, agressie en geweld, samenwerken en hun ervaringen en
expertise delen
Bond van Nederlandse Militaire Oorlogsslachtoffers
Back Office Geneeskundige Informatie
Bedrijf Opvang Teams
British Psychological Society
(ministerie van) Binnenlandse Zaken en Koninkrijksrelaties
(ministerie van) Buitenlandse Zaken
Commandant der Strijdkrachten
Centrum Gezondheid en Milieu, RIVM
Instituut voor Veiligheids- en Crisismanagement
Centrum voor Gezondheidsonderzoek bij Rampen
Directoraat Generaal
European Federation of Psychologists’ Association
Expertisecentrum Risico- en Crisiscommunicatie
Europese Unie
(hier algemeen) Gemeenschappelijke Gezondheidsdienst
Geestelijke Gezondheidszorg
Geneeskundige Hulpverlening bij Ongevallen en Rampen
Hoger Beroeps Onderwijs
Informatie- en Adviescentrum
Improve the Preparedness to give Psychological Help in Events of Crisis
Informed Prepared Together
International Society for Traumatic Stress Studies
Informatie- en Verwijscentrum
Lichamelijk Onverklaarde Klachten
Leids Universitair Medisch Centrum
Doctor of Medicine
Maandblad Geestelijke volksgezondheid
Master of Public Health
Master of Public Management
79

De richting van Impact
Bijlage XI
Gebruikte afkortingen (vervolg)
NCC
NCTB
NGO
NIFV
NIVEL
NSPOH
NtVP
NVAB
OESO
OPRON
PSHOR
RED
RGF
RIAGG
RIT
RIVM
SASS
TAP
TMO
V-Net
VNG
VWS
WADEM
Nationaal Crisis Centrum
Nationaal Coördinator Terrorisme Bestrijding
Niet-gouvernementele Organisatie
Nederlands Instituut Fysieke Veiligheid (voorheen NIBRA)
Nederlands instituut voor onderzoek van de gezondheidszorg
Netherlands School of Public & Occupational Health
Nederlandstalige Vereniging voor Psychotrauma
Nederlandse Vereniging voor Arbeids- en Bedrijfskunde
Organisatie voor Economische Samenwerking en Ontwikkeling
Overleg Psychosociale Rampenopvang Nederland
Psychosociale Hulpverlening bij Ongevallen en Rampen
Reinforce Rescuers’ Resilience by Empowering a well-being Dimension
Regionaal Geneeskundig Functionaris
Regionale Instelling voor Ambulante Geestelijke Gezondheidszorg
Rampen Identificatie Team
Rijksinstituut voor Volksgezondheid en Milieu
Stichting Achmea Slachtoffer en Samenleving
Targeted Agenda Programme
Taskforce Management Overstromingen
European network of victims of terrorism
Vereniging Nederlandse Gemeenten
(ministerie van) Volksgezondheid, Welzijn en Sport
World Association for Disaster and Emergency Medicine
80