Bijzondere contacten - Stichting Groenhuysen

Veiligheid
& de
gatenka
Waar gehakt wordt, vallen spaanders. Het spreekwoord windt er geen doekjes om. Het drukt uit dat waar er
gewerkt wordt, ongelukken gebeuren. Ook in de zorg. Dat neemt niet weg dat je van fouten kunt leren. Dat heeft
Groenhuysen voor ogen met een nieuw VIM- en calamiteitensysteem. Een systeem dat de ‘gaten’ in onze werkmethodes
opspoort om zo de cliëntveiligheid nog verder te verbeteren.
12
VVIM staat daarbij voor Veilig
Incidenten Melden. Met veilig wordt
bedoeld dat je als medewerker erop
kunt vertrouwen dat het melden van
een (bijna-)incident geen persoonlijke
negatieve gevolgen heeft. Want
ondanks dat het niet leuk is om een
fout te maken, kan het melden ervan
heel waardevol zijn voor de organisatie.
Dankzij die melding wordt
duidelijk wat er niet goed georganiseerd
is en krijgt de organisatie een
kans om dat te verbeteren. Van fouten
leren in plaats van iemand erom
te veroordelen, staat dan ook bij het
VIM-systeem voorop.
Veiliger en beter
“Landelijk gezien is er veel aandacht
voor veiligheid in de zorg”,
aldus Marijke Kreike. Marijke is
adviseur Zorg en maakt deel uit
van het cliëntveiligheidsteam van
Groenhuysen. “Denk bijvoorbeeld
aan de berichten over het grote aantal
mensen dat landelijk gezien overlijdt
als gevolg van onjuist medicatiegebruik.
Juist omdat we zo met
veiligheid bezig zijn, krijgen deze
berichten veel aandacht. Daardoor
kan het beeld ontstaan dat het niet
goed gaat in de zorg. Dat is echter
niet het geval. Er worden niet meer
fouten gemaakt dan vroeger, maar
er wordt wel meer aandacht aan
besteed. Juist om ervan te leren
en zo de zorg veiliger en beter te
maken. Ook bij Groenhuysen is het
cliëntveiligheidsteam niet in het
leven geroepen omdat onze zorg
niet veilig zou zijn. Dat is het zeker
wel, maar we willen het nog veiliger
maken en eraan werken om onveilige
situaties te voorkomen.”
In de genen
“Met het inzicht dat je van fouten
kunt leren, is de zorgbranche klaar
voor de volgende stap op de zogenaamde
cultuurladder”, vervolgt
Marijke. “Nu bevinden we ons nog
onderaan die ladder met de houding
‘wij maken geen fouten’. De
volgende trede is de houding ‘wij
leren van fouten’. Daarna volgen
‘wij weten waar risico’s zitten’, ‘wij
minimaliseren risico’s’ en tot slot
‘veiligheid zit in onze genen’. De
zorgbranche is wat dat betreft echt
achtergebleven bij andere bedrijven.
Een bedrijf als Shell bijvoorbeeld,
heeft die veiligheid al lang in de
genen zitten. Daar loop je bij wijze
van spreken de trap niet op zonder
je vast te houden aan de leuning.
Shell heeft er dertig jaar over gedaan
om zover te komen. Wij kunnen van
dergelijke bedrijven leren en hopen
die veiligheid wat vlugger in onze
genen te krijgen.”
Gatenkaas
Maar hoe gaan we bij Groenhuysen
het beklimmen van die cultuurladder
dan aanpakken? Marijke:
“Het begint met het bewustzijn dat
we mensen zijn en dat er dus fouten
gemaakt worden. De enige manier
om daarna de ladder te beklimmen
is een open cultuur, vertrouwen in
elkaar en het blijvend willen leren
van gemaakte fouten. Die fouten
melden we nu al in het MIC-systeem
dat staat voor Melding Incidenten
Cliënten. De MIC-meldingen die
nu binnen Groenhuysen worden
gedaan zijn echter vooral ‘echte’
incidenten. Met het VIM-systeem
willen we verder gaan dan alleen
dat. Incidenten, maar ook bijnaincidenten
en onveilige situaties
willen we na melding analyseren
om deze in de toekomst te voorkomen.
Onderzoek in de zorgbranche
wijst namelijk uit dat de incidenten
die naar voren komen, het topje van
Groenhuysen Blad 4 • 2010