ISA 500 na bespreking 26102010.docm - IBR

Engels
INTERNATIONAL STANDARD ON AUDITING 500
AUDIT EVIDENCE
Vertaling NEDERLANDS
INTERNATIONAL STANDARD ON AUDITING 500
CONTROLE-INFORMATIE
(Effective for audits of financial statements for periods beginning on or after December 15, 2009)
Introduction
CONTENTS
Paragraph
Scope of this ISA 1-
2
Effective Date
3
Objective
4
Definitions
5
Requirements
Sufficient Appropriate Audit Evidence
6
Information to Be Used as Audit Evidence 7-
9
Selecting Items for Testing to Obtain Audit Evidence
10
Inconsistency in, or Doubts over Reliability of, Audit Evidence
11
Application and Other Explanatory Material
(Van toepassing op controles van financiële overzichten over verslagperioden die op of na 15
december 2009 aanvangen)
Inleiding
INHOUDSOPGAVE
Paragraaf
Toepassingsgebied van deze ISA 1-2
Ingangsdatum 3
Doelstelling 4
Definities 5
Vereisten
Voldoende en geschikte controle-informatie 6
Als controle-informatie te gebruiken informatie 7-9
Elementen selecteren die moeten worden getoetst om controle-informatie te verkrijgen 10
Inconsistentie in, of twijfels over de betrouwbaarheid van, controle-informatie 11
Toepassingsgerichte en overige verklarende teksten
Page 1 of 24

Engels
Sufficient Appropriate Audit Evidence A1-
A25
Information to Be Used as Audit Evidence A26-
A51
Vertaling NEDERLANDS
Voldoende en geschikte controle-informatie
Als controle-informatie te gebruiken informatie
A1-A25
A26-A51
Selecting Items for Testing to Obtain Audit Evidence A52-
A56
Inconsistency in, or Doubts over Reliability of, Audit Evidence
A57
Elementen selecteren die moeten worden getoetst om controle-informatie te
verkrijgen
Inconsistentie in, of twijfels over de betrouwbaarheid van, controle-informatie
A52-A56
A57
International Standard on Auditing (ISA) 500, “Audit Evidence” should be read in
conjunction with ISA 200, “Overall Objectives of the Independent Auditor and the Conduct
of an Audit in Accordance with International Standards on Auditing.”
International Standard on Auditing (ISA) 500, “Controle-informatie”, moet worden gelezen
in samenhang met ISA 200, “Algehele doelstellingen van de onafhankelijke auditor, alsmede
het uitvoeren van een controle overeenkomstig de International Standards on Auditing”.
Introduction
Scope of this ISA
1. This International Standard on Auditing (ISA) explains what constitutes audit
evidence in an audit of financial statements, and deals with the auditor’s
responsibility to design and perform audit procedures to obtain sufficient
appropriate audit evidence to be able to draw reasonable conclusions on which to
base the auditor’s opinion.
2. This ISA is applicable to all the audit evidence obtained during the course of the
audit. Other ISAs deal with specific aspects of the audit (for example, ISA 315 1 ),
the audit evidence to be obtained in relation to a particular topic (for example, ISA
570 2 ), specific procedures to obtain audit evidence (for example, ISA 520 3 ), and
Inleiding
Toepassingsgebied van deze ISA
1. Deze International Standard on Auditing (ISA) legt uit wat controle-informatie
vormt bij een controle van financiële overzichten, en behandelt de
verantwoordelijkheid van de auditor om controlewerkzaamheden op te zetten en
uit te voeren teneinde voldoende en geschikte controle-informatie te verkrijgen
om redelijke conclusies te kunnen trekken waarop hij zijn oordeel kan baseren.
2. Deze ISA is van toepassing op alle controle-informatie die in de loop van een
controle wordt verkregen. Andere ISA’s behandelen specifieke aspecten van de
controle (bijvoorbeeld ISA 315 6 ), de controle-informatie die in verband met een
bepaald onderwerp moet worden verkregen (bijvoorbeeld ISA 570 7 ), specifieke
1
2
3
ISA 315, “Identifying and Assessing the Risks of Material Misstatement through Understanding the Entity and Its Environment”.
ISA 570, “Going Concern”.
ISA 520, “Analytical Procedures”.
Page 2 of 24

Engels
the evaluation of whether sufficient appropriate audit evidence has been obtained
(ISA 200 4 and ISA 330 5 ).
Vertaling NEDERLANDS
werkzaamheden om controle-informatie te verkrijgen (bijvoorbeeld ISA 520 8 ), en
de evaluatie of voldoende en geschikte controle-informatie is verkregen (ISA 200 9
en ISA 330 10 ).
Effective Date
3. This ISA is effective for audits of financial statements for periods beginning on or
after December 15, 2009.
Objective
4. The objective of the auditor is to design and perform audit procedures in such a
way as to enable the auditor to obtain sufficient appropriate audit evidence to be
able to draw reasonable conclusions on which to base the auditor’s opinion.
Definitions
5 For purposes of the ISAs, the following terms have the meanings attributed below:
(a)
(b)
Accounting records – The records of initial accounting entries and
supporting records, such as checks and records of electronic fund transfers;
invoices; contracts; the general and subsidiary ledgers, journal entries and
other adjustments to the financial statements that are not reflected in journal
entries; and records such as work sheets and spreadsheets supporting cost
allocations, computations, reconciliations and disclosures.
Appropriateness (of audit evidence) – The measure of the quality of audit
evidence; that is, its relevance and its reliability in providing support for the
Ingangsdatum
3. Deze ISA is van toepassing op controles van financiële overzichten over
verslagperioden die op of na 15 december 2009 aanvangen.
Doelstelling
Definities
4. De auditor heeft tot doel controlewerkzaamheden op te zetten en uit te voeren op
een wijze die hem in staat stelt voldoende en geschikte controle-informatie te
verkrijgen teneinde redelijke conclusies te kunnen trekken waarop hij zijn oordeel
kan baseren.
5. Voor de toepassing van de ISA’s hebben de volgende termen de hierna
weergegeven betekenis:
(a)
administratieve vastleggingen – De vastleggingen van initiële administratieve
boekingen en onderbouwende vastleggingen, zoals cheques en vastleggingen van
elektronische overboekingen; facturen; contracten; het grootboek en de
subgrootboeken, journaalboekingen en andere aanpassingen in de financiële
overzichten die niet in journaalboekingen zijn weerspiegeld; alsmede
vastleggingen zoals werkbladen en spreadsheets die kostentoerekeningen,
berekeningen, aansluitingen en in de financiële overzichten opgenomen
6
7
4
5
8
9
10
ISA 315, “Risico’s op een afwijking van materieel belang identificeren en inschatten door inzicht te verwerven in de entiteit en haar omgeving”.
ISA 570, “Continuïteit”.
ISA 200, “Overall Objectives of the Independent Auditor and the Conduct of an Audit in Accordance with International Standards on Auditing”.
ISA 330, “The Auditor’s Responses to Assessed Risks”.
ISA 520, “Cijferanalyses”.
ISA 200, “Algehele doelstellingen van de onafhankelijke auditor alsmede het uitvoeren van een controle overeenkomstig de Internationale Standards on Auditing”.
ISA 330, “Inspelen door de auditor op ingeschatte risico’s “.
Page 3 of 24

Engels
conclusions on which the auditor’s opinion is based.
Vertaling NEDERLANDS
toelichtingen onderbouwen;
(c)
Audit evidence – Information used by the auditor in arriving at the
conclusions on which the auditor’s opinion is based. Audit evidence includes
both information contained in the accounting records underlying the
financial statements and other information.
(b)
geschiktheid (van controle-informatie) – De maatstaf voor de kwaliteit van
controle-informatie; dat wil zeggen de mate waarin die informatie relevant en
betrouwbaar is voor het onderbouwen van de conclusies waarop de auditor zijn
oordeel baseert;
(d)
(e)
Management’s expert – An individual or organization possessing expertise
in a field other than accounting or auditing, whose work in that field is used
by the entity to assist the entity in preparing the financial statements.
Sufficiency (of audit evidence) – The measure of the quantity of audit
evidence. The quantity of the audit evidence needed is affected by the
auditor’s assessment of the risks of material misstatement and also by the
quality of such audit evidence.
(c)
(d)
controle-informatie – Informatie die door de auditor wordt gebruikt om te komen
tot de conclusies waarop hij zijn oordeel baseert. Controle-informatie omvat zowel
in de administratieve vastleggingen opgenomen informatie die aan de financiële
overzichten ten grondslag ligt, als andere informatie;
door het management ingeschakelde deskundige – Een persoon of organisatie die
over deskundigheid beschikt op een ander gebied dan financiële verslaggeving of
controle van wie/waarvan de werkzaamheden door de entiteit worden gebruikt om
haar te helpen bij het opstellen van de financiële overzichten;
(e)
het voldoende zijn (van controle-informatie) – De maatstaf voor de hoeveelheid
controle-informatie. Hoeveel controle-informatie nodig is, is afhankelijk van de
inschatting door de auditor van de risico’s op een afwijking van materieel belang
en van de kwaliteit van die controle-informatie.
Requirements
Sufficient Appropriate Audit Evidence
6. The auditor shall design and perform audit procedures that are appropriate in the
circumstances for the purpose of obtaining sufficient appropriate audit evidence.
(Ref: Para. A1-A25)
Information to Be Used as Audit Evidence
7. When designing and performing audit procedures, the auditor shall consider the
relevance and reliability of the information to be used as audit evidence. (Ref:
Para. A26-A33)
8 If information to be used as audit evidence has been prepared using the work of a
management’s expert, the auditor shall, to the extent necessary, having regard to
the significance of that expert’s work for the auditor’s purposes: (Ref: Para. A34-
A36)
Vereisten
Voldoende en geschikte controle-informatie
6. De auditor dient controlewerkzaamheden op te zetten en uit te voeren die in de
omstandigheden geschikt zijn om voldoende en geschikte controle-informatie te
verkrijgen. (Zie Par. A1-A25)
Als controle-informatie te gebruiken informatie
7. Bij het opzetten en uitvoeren van controlewerkzaamheden dient de auditor te
overwegen in welke mate de informatie die als controle-informatie zal worden
gebruikt, relevant en betrouwbaar is. (Zie Par. A26-A33)
8. Als informatie die als controle-informatie zal worden gebruikt, voortkomt uit het
werk van een door het management ingeschakelde deskundige, dient de auditor voor
zover nodig en rekening houdend met de significantie van het werk van de deskundige
voor de doeleinden van de auditor: (Zie Par. A34-A36)
(a)
Evaluate the competence, capabilities and objectivity of that expert; (Ref:
Para. A37-A43)
(a)
de competentie, capaciteiten en objectiviteit van die deskundige te evalueren; (Zie
Par. A37-A43)
Page 4 of 24

Engels
(b) Obtain an understanding of the work of that expert; and (Ref: Para. A44-
A47)
(c)
Evaluate the appropriateness of that expert’s work as audit evidence for the
relevant assertion. (Ref: Para. A48)
Vertaling NEDERLANDS
(b)
(c)
inzicht te verwerven in het werk van die deskundige; en (Zie Par. A44-A47)
te evalueren in welke mate het werk van die deskundige geschikt is als controleinformatie
voor de desbetreffende bewering. (Zie Par. A48)
9. When using information produced by the entity, the auditor shall evaluate whether
the information is sufficiently reliable for the auditor’s purposes, including as
necessary in the circumstances:
(a)
(b)
Obtaining audit evidence about the accuracy and completeness of the
information; and (Ref: Para. A49-A50)
Evaluating whether the information is sufficiently precise and detailed for
the auditor’s purposes. (Ref: Para. A51)
Selecting Items for Testing to Obtain Audit Evidence
10. When designing tests of controls and tests of details, the auditor shall determine
means of selecting items for testing that are effective in meeting the purpose of the
audit procedure. (Ref: Para. A52-A56)
Inconsistency in, or Doubts over Reliability of, Audit Evidence
11 If:
9. Wanneer de auditor gebruikmaakt van informatie die afkomstig is van de entiteit,
dient hij te evalueren of die informatie voldoende betrouwbaar is voor de
doeleinden van de auditor, en dient hij naargelang nodig in de gegeven
omstandigheden:
(a)
(b)
controle-informatie te verkrijgen over de nauwkeurigheid en volledigheid
van de informatie; en (Zie Par. A49-A50)
te evalueren of de informatie voldoende nauwkeurig en gedetailleerd is voor
de doeleinden van de auditor. (Zie Par. A51)
Elementen selecteren die moeten worden getoetst om controle-informatie te verkrijgen
10. Bij het opzetten van toetsingen van interne beheersingsmaatregelen en
detailcontroles dient de auditor methodes voor het selecteren van te toetsen
elementen te bepalen die effectief zijn om het doel van de controlewerkzaamheden
te bereiken. (Zie Par. A52-A56)
Inconsistentie in, of twijfels over de betrouwbaarheid van, controle-informatie
11. Indien:
(a)
audit evidence obtained from one source is inconsistent with that obtained
from another; or
(a)
uit een bepaalde bron verkregen controle-informatie inconsistent is met uit een
andere bron verkregen controle-informatie; of
(b)
the auditor has doubts over the reliability of information to be used as audit
evidence,
(b)
de auditor twijfelt aan de betrouwbaarheid van de informatie die als controleinformatie
zal worden gebruikt,
the auditor shall determine what modifications or additions to audit procedures are
necessary to resolve the matter, and shall consider the effect of the matter, if any,
on other aspects of the audit. (Ref: Para. A57)
dient de auditor te bepalen welke aanpassingen of toevoegingen aan de
controlewerkzaamheden nodig zijn om deze aangelegenheid op te lossen en dient
hij te overwegen welk effect deze aangelegenheid eventueel heeft op andere
aspecten van de controle. (Zie Par. A57)
*** ***
Page 5 of 24

Engels
Vertaling NEDERLANDS
Application and Other Explanatory Material
Toepassingsgerichte en overige verklarende teksten
Sufficient Appropriate Audit Evidence (Ref: Para. 6) Voldoende en geschikte controle-informatie (Zie Par. 6)
A1. Audit evidence is necessary to support the auditor’s opinion and report. It is
cumulative in nature and is primarily obtained from audit procedures performed
during the course of the audit. It may, however, also include information obtained
from other sources such as previous audits (provided the auditor has determined
whether changes have occurred since the previous audit that may affect its
relevance to the current audit 11 ) or a firm’s quality control procedures for client
acceptance and continuance. In addition to other sources inside and outside the
entity, the entity’s accounting records are an important source of audit evidence.
Also, information that may be used as audit evidence may have been prepared
using the work of a management’s expert. Audit evidence comprises both
information that supports and corroborates management’s assertions, and any
information that contradicts such assertions. In addition, in some cases the absence
of information (for example, management’s refusal to provide a requested
representation) is used by the auditor, and therefore, also constitutes audit
evidence.
A1. Controle-informatie is noodzakelijk om het oordeel van de auditor en de
controleverklaring te onderbouwen. Controle-informatie is cumulatief van aard en
wordt primair verkregen uit controlewerkzaamheden die in de loop van de
controle worden uitgevoerd. Controle-informatie kan echter ook informatie
omvatten die is verkregen uit andere bronnen, zoals eerdere controles (op
voorwaarde dat de auditor heeft bepaald of er sinds de vorige controle
veranderingen hebben plaatsgevonden die de relevantie ervan voor de lopende
controle kunnen beïnvloeden 12 ) of kwaliteitsbeheersingsprocedures van een
kantoor voor cliëntaanvaarding en -continuering. Naast andere bronnen binnen en
buiten de entiteit, zijn de administratieve vastleggingen van de entiteit een
belangrijke bron van controle-informatie. Informatie die als controle-informatie
kan worden gebruikt, kan ook voortkomen uit het werk van een door het
management ingeschakelde deskundige. Controle-informatie omvat zowel
informatie die de beweringen van het management onderbouwt en bevestigt als
alle informatie die dergelijke beweringen tegenspreekt. Bovendien wordt in
sommige gevallen het ontbreken van informatie (bijvoorbeeld wanneer het
management een gevraagde bevestiging weigert te verschaffen) door de auditor in
aanmerking genomen, wat betekent dat het feit dat informatie ontbreekt ook
controle-informatie vormt.
A2. Most of the auditor’s work in forming the auditor’s opinion consists of obtaining
and evaluating audit evidence. Audit procedures to obtain audit evidence can
include inspection, observation, confirmation, recalculation, reperformance and
analytical procedures, often in some combination, in addition to inquiry. Although
inquiry may provide important audit evidence, and may even produce evidence of
a misstatement, inquiry alone ordinarily does not provide sufficient audit evidence
of the absence of a material misstatement at the assertion level, nor of the
operating effectiveness of controls.
A2. Het meeste werk van de auditor bij het vormen van zijn oordeel bestaat uit het
verkrijgen en evalueren van controle-informatie. Controlewerkzaamheden om
controle-informatie te verkrijgen kunnen bestaan uit inspecties, waarneming,
bevestigingen, herberekeningen, cijferanalyses en het opnieuw uitvoeren, vaak in
een bepaalde combinatie, naast het verzoeken om inlichtingen. Het verzoeken om
inlichtingen kan belangrijke controle-informatie verschaffen en kan zelfs bewijzen
voor een afwijking leveren, maar verschaft op zichzelf gewoonlijk niet voldoende
controle-informatie over de afwezigheid van een afwijking van materieel belang
op het niveau van beweringen, noch over de effectieve werking van interne
beheersingsmaatregelen.
11
12
ISA 315, paragraph 9.
ISA 315, paragraaf 9.
Page 6 of 24

Engels
A3. As explained in ISA 200, 13 reasonable assurance is obtained when the auditor has
obtained sufficient appropriate audit evidence to reduce audit risk (i.e., the risk
that the auditor expresses an inappropriate opinion when the financial statements
are materially misstated) to an acceptably low level.
A4. The sufficiency and appropriateness of audit evidence are interrelated. Sufficiency
is the measure of the quantity of audit evidence. The quantity of audit evidence
needed is affected by the auditor’s assessment of the risks of misstatement (the
higher the assessed risks, the more audit evidence is likely to be required) and also
by the quality of such audit evidence (the higher the quality, the less may be
required). Obtaining more audit evidence, however, may not compensate for its
poor quality.
A5. Appropriateness is the measure of the quality of audit evidence; that is, its
relevance and its reliability in providing support for the conclusions on which the
auditor’s opinion is based. The reliability of evidence is influenced by its source
and by its nature, and is dependent on the individual circumstances under which it
is obtained.
A6. ISA 330 requires the auditor to conclude whether sufficient appropriate audit
evidence has been obtained. 15 Whether sufficient appropriate audit evidence has
been obtained to reduce audit risk to an acceptably low level, and thereby enable
the auditor to draw reasonable conclusions on which to base the auditor’s opinion,
is a matter of professional judgment. ISA 200 contains discussion of such matters
as the nature of audit procedures, the timeliness of financial reporting, and the
balance between benefit and cost, which are relevant factors when the auditor
exercises professional judgment regarding whether sufficient appropriate audit
evidence has been obtained.
Sources of Audit Evidence
Vertaling NEDERLANDS
A3. Zoals in ISA 200 14 uitgelegd, wordt een redelijke mate van zekerheid verkregen
wanneer de auditor voldoende en geschikte controle-informatie heeft verkregen
om het controlerisico (dat wil zeggen het risico dat de auditor een onjuist oordeel
tot uitdrukking brengt wanneer de financiële overzichten een afwijking van
materieel belang bevatten) tot een aanvaardbaar laag niveau terug te brengen.
A4. Het voldoende en het geschikt zijn van controle-informatie zijn met elkaar
verbonden. Het voldoende zijn is de maatstaf voor de hoeveelheid controleinformatie.
Hoeveel controle-informatie nodig is, is afhankelijk van de inschatting
door de auditor van de risico’s op een afwijking van materieel belang (hoe hoger
de ingeschatte risico’s, hoe meer controle-informatie waarschijnlijk vereist is) en
van de kwaliteit van die controle-informatie (hoe hoger de kwaliteit, hoe minder
controle-informatie mogelijk vereist is). Het is echter mogelijk dat het verkrijgen
van meer controle-informatie de slechte kwaliteit ervan niet compenseert.
A5. Geschiktheid is de maatstaf voor de kwaliteit van controle-informatie; dat wil
zeggen de mate waarin die informatie relevant en betrouwbaar is voor het
onderbouwen van de conclusies waarop de auditor zijn oordeel baseert. De
betrouwbaarheid van informatie wordt beïnvloed door de bron en de aard van die
bron, en is afhankelijk van de individuele omstandigheden waarin de informatie is
verkregen.
A6. ISA 330 vereist dat de auditor concludeert of voldoende en geschikte controleinformatie
is verkregen 16 . Of al dan niet voldoende en geschikte controleinformatie
is verkregen om het controlerisico tot een aanvaardbaar laag niveau
terug te brengen en daardoor de auditor in staat te stellen redelijke conclusies te
trekken waarop hij zijn oordeel kan baseren, is een kwestie van professionele
oordeelsvorming. ISA 200 bevat een bespreking van aangelegenheden als de aard
van controlewerkzaamheden, de tijdigheid van financiële verslaggeving en het
evenwicht tussen baten en kosten, die relevante factoren zijn wanneer de auditor
professionele oordeelsvorming toepast met betrekking tot de vraag of er
voldoende en geschikte controle-informatie is verkregen.
Bronnen van controle-informatie
A7. Some audit evidence is obtained by performing audit procedures to test the A7. Bepaalde controle-informatie wordt verkregen door het uitvoeren van
13
14
15
16
ISA 200, paragraph 5.
ISA 200, paragraaf 5.
ISA 330, paragraph 26.
ISA 330, paragraaf 26.
Page 7 of 24

Engels
accounting records, for example, through analysis and review, reperforming
procedures followed in the financial reporting process, and reconciling related
types and applications of the same information. Through the performance of such
audit procedures, the auditor may determine that the accounting records are
internally consistent and agree to the financial statements.
Vertaling NEDERLANDS
controlewerkzaamheden ter toetsing van de administratieve vastleggingen,
bijvoorbeeld door middel van analyse en beoordeling, het opnieuw uitvoeren van
procedures die in het proces van financiële verslaggeving zijn gevolgd en
aansluitingen van daarmee verband houdende soorten en toepassingen van
dezelfde informatie. Door het uitvoeren van dergelijke controlewerkzaamheden
kan de auditor bepalen dat de administratieve vastleggingen intern consistent zijn
en in overeenstemming zijn met de financiële overzichten.
A8. More assurance is ordinarily obtained from consistent audit evidence obtained
from different sources or of a different nature than from items of audit evidence
considered individually. For example, corroborating information obtained from a
source independent of the entity may increase the assurance the auditor obtains
from audit evidence that is generated internally, such as evidence existing within
the accounting records, minutes of meetings, or a management representation.
A9. Information from sources independent of the entity that the auditor may use as
audit evidence may include confirmations from third parties, analysts’ reports, and
comparable data about competitors (benchmarking data).
Audit Procedures for Obtaining Audit Evidence
A10. As required by, and explained further in, ISA 315 and ISA 330, audit evidence to
draw reasonable conclusions on which to base the auditor’s opinion is obtained by
performing:
A8. Gewoonlijk wordt meer zekerheid verkregen uit consistente controle-informatie
die uit verschillende bronnen is verkregen of die van verschillende aard is dan uit
individueel beschouwde elementen van controle-informatie. Zo kan bevestigende
informatie die verkregen is vanuit een bron die onafhankelijk is van de entiteit de
zekerheid vergroten die de auditor verkrijgt uit intern gegenereerde controleinformatie,
zoals informatie in de administratieve vastleggingen, de notulen van
vergaderingen of een bevestiging van het management.
A9. Informatie uit bronnen die onafhankelijk zijn van de entiteit die de auditor kan
gebruiken als controle-informatie, kan onder meer bestaan uit bevestigingen van
derden, verslagen van analisten en vergelijkbare gegevens over concurrenten
(benchmarkgegevens).
Controlewerkzaamheden voor het verkrijgen van controle-informatie
A10. Zoals vereist op grond van, en nader toegelicht in, ISA 315 en ISA 330, wordt
controle-informatie voor het trekken van redelijke conclusies waarop de auditor
zijn oordeel kan baseren, verkregen door het uitvoeren van:
(a)
Risk assessment procedures; and
(a)
risico-inschattingswerkzaamheden; en
(b)
Further audit procedures, which comprise:
(b)
verdere controlewerkzaamheden, bestaande uit:
(i)
Tests of controls, when required by the ISAs or when the auditor has
chosen to do so; and
(ii) Substantive procedures, including tests of details and substantive
analytical procedures.
(i)
toetsingen van interne beheersingsmaatregelen, indien op grond van de
ISA’s vereist of indien de auditor ervoor heeft gekozen deze uit te
voeren; en
(ii) gegevensgerichte controles, met inbegrip van detailcontroles en
gegevensgerichte cijferanalyses.
A11. The audit procedures described in paragraphs A14-A25 below may be used as risk
assessment procedures, tests of controls or substantive procedures, depending on
the context in which they are applied by the auditor. As explained in ISA 330,
audit evidence obtained from previous audits may, in certain circumstances,
provide appropriate audit evidence where the auditor performs audit procedures to
A11. De hieronder in de paragrafen A14-A25 beschreven controlewerkzaamheden
kunnen als risico-inschattingswerkzaamheden, toetsingen van interne
beheersingsmaatregelen of gegevensgerichte controles worden gebruikt,
afhankelijk van de context waarin ze door de auditor worden toegepast. Zoals in
ISA 330 uitgelegd, kan uit eerdere controles verkregen controle-informatie in
bepaalde omstandigheden voldoende en geschikte controle-informatie verschaffen
Page 8 of 24

Engels
establish its continuing relevance. 17
Vertaling NEDERLANDS
indien de auditor controlewerkzaamheden uitvoert om na te gaan of die informatie
nog steeds relevant is 18 .
Inspection
A12. The nature and timing of the audit procedures to be used may be affected by the
fact that some of the accounting data and other information may be available only
in electronic form or only at certain points or periods in time. For example, source
documents, such as purchase orders and invoices, may exist only in electronic
form when an entity uses electronic commerce, or may be discarded after scanning
when an entity uses image processing systems to facilitate storage and reference.
A13. Certain electronic information may not be retrievable after a specified period of
time, for example, if files are changed and if backup files do not exist.
Accordingly, the auditor may find it necessary as a result of an entity’s data
retention policies to request retention of some information for the auditor’s review
or to perform audit procedures at a time when the information is available.
A14. Inspection involves examining records or documents, whether internal or external,
in paper form, electronic form, or other media, or a physical examination of an
asset. Inspection of records and documents provides audit evidence of varying
degrees of reliability, depending on their nature and source and, in the case of
internal records and documents, on the effectiveness of the controls over their
production. An example of inspection used as a test of controls is inspection of
records for evidence of authorization.
A15. Some documents represent direct audit evidence of the existence of an asset, for
example, a document constituting a financial instrument such as a stock or bond.
Inspection of such documents may not necessarily provide audit evidence about
ownership or value. In addition, inspecting an executed contract may provide audit
evidence relevant to the entity’s application of accounting policies, such as
Inspectie
A12. De aard en timing van de uit te voeren controlewerkzaamheden kunnen worden
beïnvloed door het feit dat bepaalde administratieve gegevens en overige
informatie mogelijk alleen in elektronische vorm, alleen op bepaalde plaatsen of
alleen in bepaalde perioden beschikbaar zijn. Het is bijvoorbeeld mogelijk dat
brondocumenten, zoals inkooporders en facturen, alleen in elektronische vorm
bestaan als een entiteit gebruikmaakt van e-commerce, of dat brondocumenten
worden weggegooid nadat ze zijn ingescand als een entiteit gebruikmaakt van
beeldverwerkingssystemen om de opslag en raadpleging van documenten te
vergemakkelijken.
A13. Mogelijk is bepaalde elektronische informatie na een gespecificeerde periode niet
meer opvraagbaar, bijvoorbeeld als bestanden worden gewijzigd en er geen backup
is gemaakt. Derhalve kan de auditor het als gevolg van het beleid van de
entiteit inzake gegevensbewaring nodig achten om te verzoeken dat bepaalde
informatie ter beoordeling door de auditor wordt bewaard of om
controlewerkzaamheden uit te voeren op een tijdstip waarop de informatie
beschikbaar is.
A14. Inspectie behelst het onderzoeken van interne of externe vastleggingen of
documenten op papier, in elektronische vorm of op andere gegevensdragers
vastgelegd, dan wel het fysiek onderzoeken van een actief. Inspectie van
vastleggingen en documenten verschaft controle-informatie in verschillende mate
van betrouwbaarheid, afhankelijk van de aard en bron van die informatie en, in het
geval van interne vastleggingen en documenten, van de effectiviteit van de interne
beheersingsmaatregelen met betrekking tot de totstandkoming van die informatie.
Een voorbeeld van inspectie ter toetsing van interne beheersingsmaatregelen is de
inspectie van vastleggingen om bewijzen te vinden voor de autorisatie ervan.
A15. Sommige documenten vormen directe controle-informatie over het bestaan van
een actief, bijvoorbeeld een document dat een financieel instrument, zoals een
aandeel of obligatie, vormt. Een inspectie van dergelijke documenten verschaft
niet altijd controle-informatie over eigendom of waarde. Daarnaast kan de
inspectie van een uitgevoerd contract controle-informatie verschaffen die relevant
17
18
ISA 330, paragraph A35.
ISA 330, paragraaf A35.
Page 9 of 24

Engels
revenue recognition.
Vertaling NEDERLANDS
is voor de toepassing van grondslagen voor financiële verslaggeving door de
entiteit, zoals grondslagen voor opbrengstverantwoording.
A16. Inspection of tangible assets may provide reliable audit evidence with respect to
their existence, but not necessarily about the entity’s rights and obligations or the
valuation of the assets. Inspection of individual inventory items may accompany
the observation of inventory counting.
Observation
A16. Een inspectie van materiële vaste activa kan betrouwbare controle-informatie
opleveren met betrekking tot het bestaan ervan, maar niet noodzakelijk over de
rechten en plichten van de entiteit of de waardering van de activa. Het waarnemen
van de voorraadopname kan gepaard gaan met een inspectie van individuele
voorraadartikelen.
Waarneming
A17. Observation consists of looking at a process or procedure being performed by
A17. Waarneming bestaat uit het gadeslaan van een proces dat of een procedure die
others, for example, the auditor’s observation of inventory counting by the entity’s
door anderen wordt uitgevoerd, bijvoorbeeld het waarnemen door de auditor van
personnel, or of the performance of control activities. Observation provides audit
de voorraadopname door het personeel van de entiteit of van de uitvoering van
evidence about the performance of a process or procedure, but is limited to the
interne beheersingsactiviteiten. Waarneming verschaft controle-informatie over de
point in time at which the observation takes place, and by the fact that the act of
uitvoering van een proces of procedure, maar is beperkt tot het tijdstip waarop de
being observed may affect how the process or procedure is performed. See ISA
waarneming plaatsheeft en door het feit dat de wijze waarop een proces of
501 for further guidance on observation of the counting of inventory. 19 procedure wordt uitgevoerd kan worden beïnvloed door het feit dat de uitvoerders
weten dat ze worden gadegeslagen. Zie ISA 501 voor verdere richtlijnen over het
waarnemen van de voorraadopname 20 .
External Confirmation
A18. An external confirmation represents audit evidence obtained by the auditor as a
direct written response to the auditor from a third party (the confirming party), in
paper form, or by electronic or other medium. External confirmation procedures
frequently are relevant when addressing assertions associated with certain account
balances and their elements. However, external confirmations need not be
restricted to account balances only. For example, the auditor may request
confirmation of the terms of agreements or transactions an entity has with third
parties; the confirmation request may be designed to ask if any modifications have
been made to the agreement and, if so, what the relevant details are. External
confirmation procedures also are used to obtain audit evidence about the absence
of certain conditions, for example, the absence of a “side agreement” that may
influence revenue recognition. See ISA 505 for further guidance. 21
Externe bevestiging
A18. Een externe bevestiging vertegenwoordigt controle-informatie die door de auditor
is verkregen als een direct schriftelijk antwoord, op papier, in elektronische vorm
of op andere gegevensdragers vastgelegd, van een derde (de bevestigende partij)
aan de auditor. Werkzaamheden inzake externe bevestiging zijn vaak relevant bij
de behandeling van beweringen die verband houden met bepaalde rekeningssaldi
en de bestanddelen daarvan. Externe bevestigingen hoeven echter niet altijd tot
rekeningssaldi beperkt te zijn. Een auditor kan bijvoorbeeld verzoeken om
bevestiging van de voorwaarden van contracten of transacties van de entiteit met
derden; het verzoek om bevestiging kan bedoeld zijn om te informeren of er
aanpassingen aan het contract zijn aangebracht en, zo ja, wat de relevante details
zijn. Werkzaamheden inzake externe bevestiging worden ook uitgevoerd om
controle-informatie te verkrijgen over het ontbreken van bepaalde zaken, zoals het
19
20
21
ISA 501, “Audit Evidence—Specific Considerations for Selected Items”.
ISA 501, “Controle-informatie — Specifieke overwegingen voor geselecteerde elementen”.
ISA 505, “External Confirmations”.
Page 10 of 24

Engels
Vertaling NEDERLANDS
ontbreken van een nevenovereenkomst die mogelijk van invloed is op de
opbrengstverantwoording. Zie ISA 505 voor verdere leidraden 22 .
Recalculation
A19. Recalculation consists of checking the mathematical accuracy of documents or
records. Recalculation may be performed manually or electronically.
Reperformance
A20. Reperformance involves the auditor’s independent execution of procedures or
controls that were originally performed as part of the entity’s internal control.
Analytical Procedures
Inquiry
A21. Analytical procedures consist of evaluations of financial information made by a
study of plausible relationships among both financial and non-financial data.
Analytical procedures also encompass the investigation of identified fluctuations
and relationships that are inconsistent with other relevant information or deviate
significantly from predicted amounts. See ISA 520 for further guidance.
A22. Inquiry consists of seeking information of knowledgeable persons, both financial
and non-financial, within the entity or outside the entity. Inquiry is used
extensively throughout the audit in addition to other audit procedures. Inquiries
may range from formal written inquiries to informal oral inquiries. Evaluating
responses to inquiries is an integral part of the inquiry process.
A23. Responses to inquiries may provide the auditor with information not previously
possessed or with corroborative audit evidence. Alternatively, responses might
provide information that differs significantly from other information that the
auditor has obtained, for example, information regarding the possibility of
Herberekening
A19. Een herberekening bestaat uit het controleren van de mathematische
nauwkeurigheid van documenten of vastleggingen. Een herberekening kan
handmatig of elektronisch worden uitgevoerd.
Het opnieuw uitvoeren
A20. Het opnieuw uitvoeren houdt in dat de auditor op onafhankelijke wijze procedures
of interne beheersingsmaatregelen uitvoert die oorspronkelijk in het kader van de
interne beheersing van de entiteit werden uitgevoerd.
Cijferanalyses
A21. Cijferanalyses bestaan uit evaluaties van financiële informatie door plausibele
verbanden tussen zowel financiële als niet-financiële gegevens te onderzoeken.
Cijferanalyses omvatten ook het onderzoek van geïdentificeerde fluctuaties en
verbanden die inconsistent zijn met andere relevante informatie of die significant
afwijken van voorspelde bedragen. Zie ISA 520 voor verdere leidraden.
Het verzoeken om inlichtingen
A22. Het verzoeken om inlichtingen bestaat uit het trachten te verkrijgen van informatie
bij goed ingelichte personen met een financiële of niet-financiële functie binnen of
buiten de entiteit. Het verzoeken om inlichtingen wordt tijdens de controle
veelvuldig gebruikt naast andere controlewerkzaamheden. Het verzoeken om
inlichtingen kan gaan van het formeel schriftelijk verzoeken om inlichtingen tot
het informeel mondeling verzoeken om inlichtingen. De evaluatie van antwoorden
op het verzoeken om inlichtingen is een integrerend onderdeel van het proces van
het verzoeken om inlichtingen.
A23. Antwoorden op het verzoeken om inlichtingen kunnen de auditor informatie
verschaffen waarover hij nog niet beschikte of kunnen hem bevestigende controleinformatie
verschaffen. Anderzijds kunnen antwoorden informatie verschaffen die
significant verschilt van andere informatie die de auditor heeft verkregen,
22
ISA 505, “Externe bevestigingen”.
Page 11 of 24

Engels
management override of controls. In some cases, responses to inquiries provide a
basis for the auditor to modify or perform additional audit procedures.
Vertaling NEDERLANDS
bijvoorbeeld informatie over de mogelijkheid dat het management interne
beheersingsmaatregelen doorbreekt. In sommige gevallen vormen antwoorden op
het verzoeken om inlichtingen een basis voor de auditor om
controlewerkzaamheden aan te passen of om aanvullende controlewerkzaamheden
uit te voeren.
A24. Although corroboration of evidence obtained through inquiry is often of particular
importance, in the case of inquiries about management intent, the information
available to support management’s intent may be limited. In these cases,
understanding management’s past history of carrying out its stated intentions,
management’s stated reasons for choosing a particular course of action, and
management’s ability to pursue a specific course of action may provide relevant
information to corroborate the evidence obtained through inquiry.
A25. In respect of some matters, the auditor may consider it necessary to obtain written
representations from management and, where appropriate, those charged with
governance to confirm responses to oral inquiries. See ISA 580 for further
guidance. 23
A24. Hoewel bevestiging van informatie die via het verzoeken om inlichtingen is
verkregen, vaak van bijzonder belang is, is het in het geval van het verzoeken om
inlichtingen over voornemens van het management mogelijk dat de informatie die
beschikbaar is om de voornemens van het management te onderbouwen beperkt is.
In dat geval kan inzicht in de uitvoering door het management van in het verleden
uitgesproken intenties, inzicht in de door het management aangehaalde redenen
om voor een bepaalde aanpak te opteren en inzicht in de mogelijkheid van het
management om een specifieke aanpak te volgen, relevante informatie verschaffen
om de informatie die via het verzoeken om inlichtingen is verkregen, te
bevestigen.
A25. Met betrekking tot bepaalde aangelegenheden kan de auditor het noodzakelijk
achten om schriftelijke bevestigingen te verkrijgen van het management en, in
voorkomend geval, van de met governance belaste personen om antwoorden op
het mondeling verzoeken om inlichtingen te bevestigen. Zie ISA 580 voor verdere
leidraden 24 .
Information to Be Used as Audit Evidence
Als controle-informatie te gebruiken informatie
Relevance and Reliability (Ref: Para. 7) Relevantie en betrouwbaarheid (Zie Par. 7)
Relevance
A26. As noted in paragraph A1, while audit evidence is primarily obtained from audit
procedures performed during the course of the audit, it may also include
information obtained from other sources such as, for example, previous audits, in
certain circumstances, and a firm’s quality control procedures for client
acceptance and continuance. The quality of all audit evidence is affected by the
relevance and reliability of the information upon which it is based.
Relevantie
A26. Zoals in paragraaf A1 vermeld, kan controle-informatie, hoewel deze primair uit
tijdens de controle uitgevoerde controlewerkzaamheden wordt verkregen, ook
informatie omvatten die is verkregen uit andere bronnen, zoals eerdere controles,
in bepaalde omstandigheden, en de kwaliteitsbeheersingswerkzaamheden van een
kantoor voor cliëntaanvaarding en -continuering. De kwaliteit van alle controleinformatie
wordt beïnvloed door de relevantie en betrouwbaarheid van de
informatie waarop deze is gebaseerd.
23
24
ISA 580, “Written Representations”.
ISA 580, “Schriftelijke bevestigingen”.
Page 12 of 24

Engels
Reliability
A27. Relevance deals with the logical connection with, or bearing upon, the purpose of
the audit procedure and, where appropriate, the assertion under consideration. The
relevance of information to be used as audit evidence may be affected by the
direction of testing. For example, if the purpose of an audit procedure is to test for
overstatement in the existence or valuation of accounts payable, testing the
recorded accounts payable may be a relevant audit procedure. On the other hand,
when testing for understatement in the existence or valuation of accounts payable,
testing the recorded accounts payable would not be relevant, but testing such
information as subsequent disbursements, unpaid invoices, suppliers’ statements,
and unmatched receiving reports may be relevant.
A28. A given set of audit procedures may provide audit evidence that is relevant to
certain assertions, but not others. For example, inspection of documents related to
the collection of receivables after the period end may provide audit evidence
regarding existence and valuation, but not necessarily cutoff. Similarly, obtaining
audit evidence regarding a particular assertion, for example, the existence of
inventory, is not a substitute for obtaining audit evidence regarding another
assertion, for example, the valuation of that inventory. On the other hand, audit
evidence from different sources or of a different nature may often be relevant to
the same assertion.
A29. Tests of controls are designed to evaluate the operating effectiveness of controls in
preventing, or detecting and correcting, material misstatements at the assertion
level. Designing tests of controls to obtain relevant audit evidence includes
identifying conditions (characteristics or attributes) that indicate performance of a
control, and deviation conditions which indicate departures from adequate
performance. The presence or absence of those conditions can then be tested by
the auditor.
A30. Substantive procedures are designed to detect material misstatements at the
assertion level. They comprise tests of details and substantive analytical
procedures. Designing substantive procedures includes identifying conditions
relevant to the purpose of the test that constitute a misstatement in the relevant
assertion.
Vertaling NEDERLANDS
A27. Relevantie gaat over de logische samenhang met, of invloed op, het doel van de
controlemaatregel en, in voorkomend geval, de bewering in kwestie. De relevantie
van informatie die als controle-informatie zal worden gebruikt, kan door de
richting van de toetsingen worden beïnvloed. Als bijvoorbeeld een
controlemaatregel tot doel heeft te toetsen of er sprake is van een te hoge opgave
in het bestaan of de waardering van handelsschulden, kan het toetsen van de
vastgelegde handelsschulden een relevante controlemaatregel zijn. Anderzijds zou
bij het toetsen op een te lage opgave in het bestaan of de waardering van
handelsschulden het toetsen van de vastgelegde handelsschulden niet relevant zijn,
maar kan het toetsen van informatie zoals latere uitgaven, onbetaalde facturen,
meldingen van leveranciers en niet-overeenstemmende ontvangstbevestigingen
wel relevant zijn.
A28. Een bepaald samenstel van controlewerkzaamheden kan controle-informatie
verschaffen die voor bepaalde beweringen relevant is, maar voor andere niet.
Bijvoorbeeld de inspectie van documenten met betrekking tot de inning van
vorderingen na het einde van de verslagperiode kan controle-informatie
verschaffen over het bestaan en de waardering, maar niet noodzakelijk over de
afgrenzing. Zo ook is het verkrijgen van controle-informatie over een specifieke
bewering, bijvoorbeeld het bestaan van voorraden, geen substituut voor het
verkrijgen van controle-informatie over een andere bewering, bijvoorbeeld de
waardering van die voorraden. Anderzijds kan controle-informatie afkomstig uit
verschillende bronnen of van een verschillende aard vaak relevant zijn voor
dezelfde bewering.
A29.Toetsingen van interne beheersingsmaatregelen zijn opgezet om te evalueren hoe
effectief interne beheersingsmaatregelen zijn om afwijkingen van materieel belang
op het niveau van beweringen te kunnen voorkomen, of detecteren en corrigeren.
Het opzetten van toetsingen van interne beheersingsmaatregelen om relevante
controle-informatie te verkrijgen omvat het vaststellen van omstandigheden
(karakteristieken of kenmerken) die erop wijzen dat een interne
beheersingsmaatregel adequaat werkt en afwijkende omstandigheden die erop
wijzen dat een interne beheersingsmaatregel niet adequaat werkt. De
aanwezigheid of afwezigheid van deze omstandigheden kan vervolgens door de
auditor worden getoetst.
A30. Gegevensgerichte controles zijn opgezet om afwijkingen van materieel belang op
het niveau van beweringen te detecteren. Ze omvatten detailcontroles en
gegevensgerichte cijferanalyses. Het opzetten van gegevensgerichte controles
omvat het vaststellen van omstandigheden die relevant zijn voor het doel van de
toetsing en die een afwijking in de desbetreffende bewering vormen.
Betrouwbaarheid
A31. The reliability of information to be used as audit evidence, and therefore of the A31. De betrouwbaarheid van informatie die als controle-informatie zal worden
Page 13 of 24

Engels
audit evidence itself, is influenced by its source and its nature, and the
circumstances under which it is obtained, including the controls over its
preparation and maintenance where relevant. Therefore, generalizations about the
reliability of various kinds of audit evidence are subject to important exceptions.
Even when information to be used as audit evidence is obtained from sources
external to the entity, circumstances may exist that could affect its reliability. For
example, information obtained from an independent external source may not be
reliable if the source is not knowledgeable, or a management’s expert may lack
objectivity. While recognizing that exceptions may exist, the following
generalizations about the reliability of audit evidence may be useful:
The reliability of audit evidence is increased when it is obtained from
independent sources outside the entity.
Vertaling NEDERLANDS
gebruikt, en dus ook van de controle-informatie zelf, wordt beïnvloed door de
bron en de aard daarvan, alsmede door de omstandigheden waaronder zij is
verkregen, met inbegrip van de interne beheersingsmaatregelen met betrekking tot
het opstellen en onderhouden van die informatie indien relevant. Daardoor zijn
algemene regels over de betrouwbaarheid van verschillende soorten controleinformatie
onderworpen aan belangrijke uitzonderingen. Zelfs wanneer informatie
die als controle-informatie zal worden gebruikt uit bronnen buiten de entiteit
wordt verkregen, kunnen er omstandigheden bestaan die de betrouwbaarheid van
die informatie kunnen aantasten. Zo is het mogelijk dat informatie die uit een
onafhankelijke externe bron is verkregen niet betrouwbaar is als de bron niet goed
ingelicht is of een door het management ingeschakelde deskundige niet objectief
is. Rekening houdend met het feit dat er uitzonderingen kunnen bestaan, kunnen
de volgende algemene regels over de betrouwbaarheid van controle-informatie
nuttig zijn:
The reliability of audit evidence that is generated internally is increased
when the related controls, including those over its preparation and
maintenance, imposed by the entity are effective.
de betrouwbaarheid van controle-informatie neemt toe wanneer deze uit
onafhankelijke bronnen buiten de entiteit is verkregen;
Audit evidence obtained directly by the auditor (for example, observation of
the application of a control) is more reliable than audit evidence obtained
indirectly or by inference (for example, inquiry about the application of a
control).
de betrouwbaarheid van intern gegenereerde controle-informatie neemt toe
wanneer de daarmee verband houdende door de entiteit opgelegde interne
beheersingsmaatregelen, met inbegrip van die welke betrekking hebben op
het opstellen en onderhouden van die informatie, effectief zijn;
Audit evidence in documentary form, whether paper, electronic, or other
medium, is more reliable than evidence obtained orally (for example, a
contemporaneously written record of a meeting is more reliable than a
subsequent oral representation of the matters discussed).
controle-informatie die direct door de auditor is verkregen (bijvoorbeeld
door waarneming van de toepassing van een interne beheersingsmaatregel)
is betrouwbaarder dan controle-informatie die indirect of door
gevolgtrekking is verkregen (bijvoorbeeld door een verzoek om inlichtingen
over de toepassing van een interne beheersingsmaatregel);
Audit evidence provided by original documents is more reliable than audit
evidence provided by photocopies or facsimiles, or documents that have
been filmed, digitized or otherwise transformed into electronic form, the
reliability of which may depend on the controls over their preparation and
maintenance.
controle-informatie in de vorm van documenten op papier, in elektronische
vorm of op andere gegevensdragers vastgelegd, is betrouwbaarder dan
mondeling verkregen informatie (bijvoorbeeld de notulen van een
vergadering zijn betrouwbaarder dan een mondelinge weergave van de
besproken aangelegenheden achteraf);
controle-informatie die is verschaft door originele documenten is
betrouwbaarder dan controle-informatie die is verschaft door fotokopieën of
faxen of door documenten die zijn gefilmd, gedigitaliseerd of anderszins zijn
omgezet in elektronische vorm, waarvan de betrouwbaarheid kan afhangen
van de interne–beheersingsmaatregelen met betrekking tot het opstellen en
onderhouden van die informatie.
Page 14 of 24

Engels
A32. ISA 520 provides further guidance regarding the reliability of data used for
purposes of designing analytical procedures as substantive procedures. 25
Vertaling NEDERLANDS
A32. ISA 520 verschaft verdere leidraden met betrekking tot de betrouwbaarheid van
gegevens die worden gebruikt met het oog op het opzetten van cijferanalyses als
gegevensgerichte controles 26 .
A33. ISA 240 deals with circumstances where the auditor has reason to believe that a
document may not be authentic, or may have been modified without that
modification having been disclosed to the auditor. 27
A33. ISA 240 behandelt omstandigheden waarin de auditor reden heeft om aan te
nemen dat een document mogelijk niet authentiek is of is aangepast zonder dat die
aanpassing de auditor ter kennis is gebracht 28 .
Reliability of Information Produced by a Management’s Expert (Ref: Para. 8)
A34. The preparation of an entity’s financial statements may require expertise in a field
other than accounting or auditing, such as actuarial calculations, valuations, or
engineering data. The entity may employ or engage experts in these fields to
obtain the needed expertise to prepare the financial statements. Failure to do so
when such expertise is necessary increases the risks of material misstatement.
A35. When information to be used as audit evidence has been prepared using the work
of a management’s expert, the requirement in paragraph 8 of this ISA applies. For
example, an individual or organization may possess expertise in the application of
models to estimate the fair value of securities for which there is no observable
market. If the individual or organization applies that expertise in making an
estimate which the entity uses in preparing its financial statements, the individual
or organization is a management’s expert and paragraph 8 applies. If, on the other
hand, that individual or organization merely provides price data regarding private
transactions not otherwise available to the entity which the entity uses in its own
estimation methods, such information, if used as audit evidence, is subject to
paragraph 7 of this ISA, but is not the use of a management’s expert by the entity.
Betrouwbaarheid van informatie die afkomstig is van een door het management ingeschakelde
deskundige (Zie Par. 8)
A34. De opstelling van de financiële overzichten van een entiteit kan deskundigheid
vereisen op een ander gebied dan administratieve verwerking of controle, zoals
actuariële berekeningen, waarderingen of technische gegevens. De entiteit kan
deskundigen op deze gebieden in dienst nemen of inschakelen om de nodige
deskundigheid te verkrijgen voor het opstellen van de financiële overzichten.
Indien dergelijke deskundigheid nodig is maar de entiteit nalaat een deskundige in
te schakelen, nemen de risico’s op een afwijking van materieel belang toe.
A35. Wanneer als controle-informatie te gebruiken informatie voortkomt uit het werk
van een door het management ingeschakelde deskundige, is het vereiste in
paragraaf 8 van deze ISA van toepassing. Zo kan een persoon of organisatie
beschikken over deskundigheid op het gebied van de toepassing van modellen
voor het schatten van de reële waarde van effecten waarvoor geen waarneembare
markt bestaat. Past de persoon of organisatie die deskundigheid toe bij het maken
van een schatting die de entiteit bij de opstelling van haar financiële overzichten
gebruikt, is de persoon of organisatie een door het management ingeschakelde
deskundige en is paragraaf 8 van toepassing. Indien de persoon of organisatie
echter alleen maar prijsgegevens verschaft over private transacties die anders niet
voor de entiteit beschikbaar zijn en die de entiteit in haar eigen
schattingsmethoden gebruikt, valt die informatie, indien ze als controle-informatie
wordt gebruikt, onder paragraaf 7 van deze ISA, maar is dit niet hetzelfde als het
gebruikmaken van een door het management ingeschakelde deskundige door de
25
26
27
28
ISA 520, paragraph 5(a).
ISA 520, paragraaf 5(a).
ISA 240, “The Auditor’s Responsibilities Relating to Fraud in an Audit of Financial Statements”, paragraph 13.
ISA 240, “Verantwoordelijkheden van de auditor met betrekking tot fraude in het kader van een controle van financiële overzichten”, paragraaf 13.
Page 15 of 24

Engels
A36. The nature, timing and extent of audit procedures in relation to the requirement in
paragraph 8 of this ISA, may be affected by such matters as:
Vertaling NEDERLANDS
entiteit.
A36. De aard, timing en omvang van controlewerkzaamheden met betrekking tot het
vereiste in paragraaf 8 van deze ISA kan onder meer worden beïnvloed door:
The nature and complexity of the matter to which the management’s relates.
The risks of material misstatement in the matter.
The availability of alternative sources of audit evidence.
The nature, scope and objectives of the management’s experts’s work..
Whether the management’s expert is employed by the entity, or is a party
engaged by it to provide relevant services.
The extent to which management can exercise control or influence over the
work of the management’s expert.
de aard en complexiteit van de aangelegenheid waarin de door het
management ingeschakelde deskundige gespecialiseerd is;
de risico’s op een afwijking van materieel belang in de aangelegenheid;
de beschikbaarheid van alternatieve bronnen van controle-informatie;
de aard, reikwijdte en doelstellingen van het werk van de door het management
ingeschakelde deskundige;
de vraag of de door het management ingeschakelde deskundige in dienst is
bij de entiteit dan wel of hij door de entiteit is ingeschakeld om relevante
diensten te verlenen;
Whether the management’s expert is subject to technical performance
standards or other professional or industry requirements.
de mate waarin het management het werk van de door het management
ingeschakelde deskundige kan beheersen of beïnvloeden;
The nature and extent of any controls within the entity over the
management’s expert’s work.
de vraag of de door het management ingeschakelde deskundige onderworpen
is aan technische prestatienormen of andere beroeps- of sectorvereisten;
The auditor’s knowledge and experience of the management’s expert’s field
of expertise.
de aard en omvang van eventuele interne beheersingsmaatregelen binnen de
entiteit met betrekking tot het werk van de door het management
ingeschakelde deskundige;
The auditor’s previous experience of the work of that expert.
de kennis en ervaring van de auditor op het deskundigheidsgebied van de
door het management ingeschakelde deskundige;
de eerdere ervaring van de auditor met het werk van die deskundige.
The Competence, Capabilities and Objectivity of a Management’s Expert (Ref: Para. 8(a))
A37. Competence relates to the nature and level of expertise of the management’s
expert. Capability relates the ability of the management’s expert to exercise that
competence in the circumstances. Factors that influence capability may include,
for example, geographic location, and the availability of time and resources.
Objectivity relates to the possible effects that bias, conflict of interest or the
De competentie, capaciteiten en objectiviteit van een door het management ingeschakelde
deskundige (Zie Par. 8(a))
A37. Competentie heeft betrekking op de aard en het niveau van de deskundigheid van
de door het management ingeschakelde deskundige. Capaciteit heeft betrekking op
de mogelijkheid van de door het management ingeschakelde deskundige om die
competentie in de omstandigheden uit te oefenen. Voorbeelden van factoren die de
capaciteit kunnen beïnvloeden, zijn de geografische locatie en de beschikbaarheid
Page 16 of 24

Engels
influence of others may have on the professional or business judgment of the
management’s expert. The competence, capabilities and objectivity of a
management’s expert, and any controls within the entity over that expert’s work,
are important factors in relation to the reliability of any information produced by a
management’s expert.
Vertaling NEDERLANDS
van tijd en middelen. Objectiviteit heeft betrekking op de mogelijke effecten die
oneigenlijke tendentie, een belangenconflict of de invloed van anderen kunnen
hebben op de professionele of zakelijke oordeelsvorming van de door het
management ingeschakelde deskundige. De competentie, capaciteiten en
objectiviteit van een door het management ingeschakelde deskundige, alsmede
eventuele interne beheersingsmaatregelen binnen de entiteit met betrekking tot het
werk van de deskundige zijn belangrijke factoren voor de betrouwbaarheid van
informatie die afkomstig is van een door het management ingeschakelde
deskundige.
A38. Information regarding the competence, capabilities and objectivity of a
management’s expert may come from a variety of sources, such as:
Personal experience with previous work of that expert.
Discussions with that expert.
Discussions with others who are familiar with that expert’s work..
Knowledge of that expert’s qualifications, membership of a professional
body or industry association, license to practice, or other forms of external
recognition.
Published papers or books written by that expert.
An auditor’s expert, if any, who assists the auditor in obtaining sufficient
appropriate audit evidence with respect to information produced by the
management’s expert.
A39. Matters relevant to evaluating the competence, capabilities and objectivity of a
management’s expert include whether that expert’s work is subject to technical
performance standards or other professional or industry requirements, for
example, ethical standards and other membership requirements of a professional
body or industry association, accreditation standards of a licensing body, or
requirements imposed by law or regulation.
A40. Other matters that may be relevant include:
A38. Informatie over de competentie, capaciteiten en objectiviteit van een door het
management ingeschakelde deskundige kan uit verschillende bronnen komen,
zoals:
persoonlijke ervaring met eerder werk van die deskundige;
besprekingen met die deskundige;
besprekingen met anderen die bekend zijn met het werk van die deskundige;
kennis van de kwalificaties van de deskundige, zijn lidmaatschap van een
beroeps- of branchevereniging, zijn beroepsvergunning of andere vormen
van externe erkenning;
door die deskundige gepubliceerde artikelen of geschreven boeken;
een eventuele door de auditor ingeschakelde deskundige die de auditor
assisteert bij het verkrijgen van voldoende en geschikte controle-informatie
met betrekking tot informatie die afkomstig is van de door het management
ingeschakelde deskundige.
A39. Zaken die relevant zijn voor de evaluatie van de competentie, capaciteiten en
objectiviteit van een door het management ingeschakelde deskundige zijn onder
meer de vraag of het werk van die deskundige onderworpen is aan technische
prestatienormen of andere beroeps- of sectorvereisten, bijvoorbeeld ethische
standaarden en andere lidmaatschapsvereisten van een beroeps- of
branchevereniging, accreditatienormen van een vergunningverlenende instantie
dan wel vereisten die zijn opgelegd door wet- of regelgeving.
A40. Andere aangelegenheden die relevant kunnen zijn, zijn onder meer:
The relevance of the management’s expert’s competence to the matter for
which that expert’s work will be used, including any areas of specialty
de relevantie van de competentie van de door het management ingeschakelde
deskundige voor de aangelegenheid waarvoor het werk van die deskundige
Page 17 of 24

Engels
within that expert’s field. For example, a particular actuary may specialize in
property and casualty insurance, but have limited expertise regarding
pension calculations.
The management’s expert’s competence with respect to relevant accounting
requirements, for example, knowledge of assumptions and methods,
including models where applicable, that are consistent with the applicable
financial reporting framework.
Whether unexpected events, changes in conditions, or the audit evidence
obtained from the results of audit procedures indicate that it may be
necessary to reconsider the initial evaluation of the competence, capabilities
and objectivity of the management’s expert as the audit progresses.
Vertaling NEDERLANDS
zal worden gebruikt, met inbegrip van specialismen binnen het
deskundigheidsgebied van de deskundige. Zo kan een bepaalde actuaris zich
specialiseren in schade- en ongevallenverzekeringen, maar een beperkte
deskundigheid bezitten met betrekking tot pensioenberekeningen;
de competentie van een door het management ingeschakelde deskundige met
betrekking tot relevante vereisten inzake administratieve verwerking,
bijvoorbeeld kennis van veronderstellingen en methoden, met inbegrip van
modellen waar die van toepassing zijn, die consistent zijn met het van
toepassing zijnde stelsel inzake financiële verslaggeving;
de vraag of onverwachte gebeurtenissen, veranderingen in omstandigheden
of de uit de resultaten van controlewerkzaamheden verkregen controleinformatie
erop wijzen dat het noodzakelijk kan zijn om de initiële evaluatie
van de competentie, capaciteiten en objectiviteit van de door het
management ingeschakelde deskundige te heroverwegen naarmate de
controle vordert.
A41. A broad range of circumstances may threaten objectivity, for example, selfinterest
threats, advocacy threats, familiarity threats, self-review threats and
intimidation threats. Safeguards may reduce such threats, and may be created
either by external structures (for example, the management’s expert’s profession,
legislation or regulation), or by the management’s expert’s work environment (for
example, quality control).
A42. Although safeguards cannot eliminate all threats to a management’s expert’s
objectivity, threats such as intimidation threats may be of less significance to an
expert engaged by the entity than to an expert employed by the entity, and the
effectiveness of safeguards such as quality control policies and procedures may be
greater. Because the threat to objectivity created by being an employee of the
entity will always be present, an expert employed by the entity cannot ordinarily
be regarded as being more likely to be objective than other employees of the
entity.
A43. When evaluating the objectivity of an expert engaged by the entity, it may be
relevant to discuss with management and that expert any interests and
relationships that may create threats to the expert’s objectivity, and any applicable
safeguards, including any professional requirements that apply to the expert; and
to evaluate whether the safeguards are adequate. Interests and relationships
creating threats may include:
A41. Een breed scala aan omstandigheden kan een bedreiging vormen voor de
objectiviteit, bijvoorbeeld bedreigingen die voortvloeien uit eigenbelang,
belangenbehartiging, vertrouwdheid, zelfcontrole en intimidatie.
Veiligheidsmaatregelen kunnen dergelijke bedreigingen beperken en kunnen tot
stand komen door externe structuren (bijvoorbeeld het beroep van de door het
management ingeschakelde deskundige, wet- of regelgeving) of door de
werkomgeving van de door het management ingeschakelde deskundige
(bijvoorbeeld beleidslijnen en procedures voor kwaliteitsbeheersing).
A42. Hoewel veiligheidsmaatregelen niet alle bedreigingen voor de objectiviteit van een
door het management ingeschakelde deskundige kunnen wegnemen, zijn
bedreigingen zoals die welke voortvloeien uit intimidatie mogelijk minder
significant voor een door de entiteit ingeschakelde deskundige dan voor een
deskundige die bij de entiteit in dienst is, en zijn veiligheidsmaatregelen zoals
beleidslijnen en procedures voor kwaliteitsbeheersing mogelijk doeltreffender.
Omdat de bedreiging voor de objectiviteit die ontstaat door het feit dat men een
werknemer is van de entiteit altijd aanwezig zal zijn, kan een door de entiteit in
dienst genomen deskundige gewoonlijk niet met een grotere waarschijnlijkheid als
objectief worden beschouwd dan andere werknemers van de entiteit.
A43. Bij het evalueren van de objectiviteit van een door de entiteit ingeschakelde
deskundige kan het relevant zijn om met het management en die deskundige
eventuele belangen en relaties te bespreken die bedreigingen kunnen vormen voor
de objectiviteit van de deskundige, alsmede eventuele van toepassing zijnde
veiligheidsmaatregelen, met inbegrip van professionele vereisten die op de
deskundige van toepassing zijn, en te evalueren of de veiligheidssmaatregelen
adequaat zijn. Belangen en relaties die bedreigingen kunnen vormen zijn onder
Page 18 of 24

Engels
Financial interests.
Vertaling NEDERLANDS
meer:
Business and personal relationships.
financiële belangen;
Provision of other services.
zakelijke en persoonlijke relaties;
de verlening van andere diensten.
Obtaining an Understanding of the Work of the Management’s Expert (Ref: Para. 8(b))
A44. An understanding of the work of the management’s expert includes an
understanding of the relevant field of expertise. An understanding of the relevant
field of expertise may be obtained in conjunction with the auditor’s determination
of whether the auditor has the expertise to evaluate the work of the management’s
expert, or whether the auditor needs an auditor’s expert for this purpose. 29
Het verwerven van inzicht in het werk van een door het management ingeschakelde
deskundige (Zie Par. 8(b))
A44. Inzicht in het werk van de door het management ingeschakelde deskundige omvat
inzicht in het relevante deskundigheidsgebied. Inzicht in het relevante
deskundigheidsgebied kan worden verkregen in samenhang met het bepalen door
de auditor of de auditor de deskundigheid bezit om het werk van de door het
management ingeschakelde deskundige te evalueren, of dat de auditor hiervoor
een door de auditor ingeschakelde deskundige nodig heeft 30 .
A45. Aspects of the management’s expert’s field relevant to the auditor’s understanding
may include:
Whether that expert’s field has areas of specialty within it that are relevant to
the audit.
Whether any professional or other standards, and regulatory or legal
requirements apply.
What assumptions and methods are used by the management’s expert, and
whether they are generally accepted within that expert’s field and
appropriate for financial reporting proposes.
The nature of internal and external data or information the auditor’s expert
uses.
A45. Aspecten van het deskundigheidsgebied van de door het management
ingeschakelde deskundige die relevant zijn voor het inzicht van de auditor zijn
onder meer:
de vraag of het deskundigheidsgebied van die deskundige specialismen heeft
die relevant zijn voor de controle;
de vraag of beroeps- of andere normen, alsmede door wet- of regelgeving
gestelde vereisten van toepassing zijn;
welke veronderstellingen en methoden de door het management
ingeschakelde deskundige gebruikt, en of deze algemeen aanvaard zijn
binnen het deskundigheidsgebied van die deskundige en geschikt zijn voor
financiële-verslaggevingsdoeleinden;
de aard van interne en externe gegevens of informatie die de door de auditor
ingeschakelde deskundige gebruikt.
29
30
ISA 620, “Using the Work of an Auditor’s Expert”, paragraph 7.
ISA 620, “Gebruikmaken van de werkzaamheden van een door de auditor ingeschakelde deskundige”, paragraaf 7.
Page 19 of 24

Engels
A46. In the case of a management’s expert engaged by the entity, there will ordinarily
be an engagement letter or other written form of agreement between the entity and
that expert. Evaluating that agreement when obtaining an understanding of the
work of the management’s expert may assist the auditor in determining the
appropriateness of the following for the auditor’s purposes:
The nature, scope and objectives of that expert’s work;
The respective roles and responsibilities of management and that expert; and
The nature, timing and extent of communication between management and
that expert, including the form of any report to be provided by that expert.
A47. In the case of a management’s expert employed by the entity, it is less likely there
will be a written agreement of this kind. Inquiry of the expert and other members
of management may be the most appropriate way for the auditor to obtain the
necessary understanding.
Evaluating the Appropriateness of the Management’s Expert’s Work (Ref: Para. 8(c))
A48. Considerations when evaluating the appropriateness of the management’s expert’s
work as audit evidence for the relevant assertion may include:
The relevance and reasonableness of that expert’s findings or conclusions,
their consistency with other audit evidence, and whether they have been
appropriately reflected in the financial statements;
If that expert’s work involves use of significant assumptions and methods,
the relevance and reasonableness of those assumptions and methods; and
If that expert’s work involves significant use of source data the relevance,
completeness, and accuracy of that source data.
Information Produced by the Entity and Used for the Auditor’s Purposes (Ref: Para. 9(a)-(b))
Vertaling NEDERLANDS
A46. Als de entiteit een door het management ingeschakelde deskundige inschakelt, is
er gewoonlijk een opdrachtbevestiging of andere schriftelijke vorm van
overeenkomst tussen de entiteit en die deskundige. Het evalueren van die
overeenkomst bij het verwerven van inzicht in het werk van de door het
management ingeschakelde deskundige kan de auditor helpen bij het bepalen van
de geschiktheid van het volgende voor de doeleinden van de auditor:
de aard, reikwijdte en doelstellingen van het werk van die deskundige;
de respectieve rollen en verantwoordelijkheden van het management en die
deskundige; en
de aard, timing en omvang van communicatie tussen het management en die
deskundige, met inbegrip van de vorm van ieder verslag dat door die
deskundige zal worden verstrekt.
A47. Indien een door het management ingeschakelde deskundige in dienst is bij de
entiteit, is het minder waarschijnlijk dat er een schriftelijke overeenkomst van
deze aard bestaat. Het verzoeken om inlichtingen bij de deskundige en andere
leden van het management kan voor de auditor de meest geschikte manier zijn om
het noodzakelijke inzicht te verwerven.
Het evalueren van de geschiktheid van het werk van een door het management ingeschakelde
deskundige (Zie Par. 8(c))
A48. Overwegingen bij het evalueren van de geschiktheid van het werk van een door
het management ingeschakelde deskundige als controle-informatie voor de
desbetreffende bewering kunnen omvatten:
de relevantie en redelijkheid van de bevindingen of conclusies van die
deskundige, de consistentie ervan met andere controle-informatie en de
vraag of ze op passende wijze in de financiële overzichten zijn weerspiegeld;
indien het werk van de deskundige het gebruik van significante
veronderstellingen en methoden inhoudt, de relevantie en redelijkheid van
die veronderstellingen en methoden; en
indien het werk van die deskundige een significant gebruik van
brongegevens inhoudt, de relevantie, volledigheid en nauwkeurigheid van
die brongegevens.
Door de entiteit gegenereerde informatie die voor de doeleinden van de auditor wordt
Page 20 of 24

Engels
A49. In order for the auditor to obtain reliable audit evidence, information produced by
the entity that is used for performing audit procedures needs to be sufficiently
complete and accurate. For example, the effectiveness of auditing revenue by
applying standard prices to records of sales volume is affected by the accuracy of
the price information and the completeness and accuracy of the sales volume data.
Similarly, if the auditor intends to test a population (for example, payments) for a
certain characteristic (for example, authorization), the results of the test will be
less reliable if the population from which items are selected for testing is not
complete.
A50. Obtaining audit evidence about the accuracy and completeness of such
information may be performed concurrently with the actual audit procedure
applied to the information when obtaining such audit evidence is an integral part
of the audit procedure itself. In other situations, the auditor may have obtained
audit evidence of the accuracy and completeness of such information by testing
controls over the preparation and maintenance of the information. In some
situations, however, the auditor may determine that additional audit procedures are
needed.
A51. In some cases, the auditor may intend to use information produced by the entity
for other audit purposes. For example, the auditor may intend to make use of the
entity’s performance measures for the purpose of analytical procedures, or to
make use of the entity’s information produced for monitoring activities, such as
internal auditor’s reports. In such cases, the appropriateness of the audit evidence
obtained is affected by whether the information is sufficiently precise or detailed
for the auditor’s purposes. For example, performance measures used by
management may not be precise enough to detect material misstatements.
Selecting Items for Testing to Obtain Audit Evidence (Ref: Para. 10)
A52. An effective test provides appropriate audit evidence to an extent that, taken with
other audit evidence obtained or to be obtained, will be sufficient for the auditor’s
purposes. In selecting items for testing, the auditor is required by paragraph 7 to
determine the relevance and reliability of information to be used as audit evidence;
the other aspect of effectiveness (sufficiency) is an important consideration in
selecting items to test. The means available to the auditor for selecting items for
testing are:
Vertaling NEDERLANDS
gebruikt (Zie Par. 9(a)-(b))
A49. De auditor kan pas betrouwbare controle-informatie verkrijgen als de door de
entiteit gegenereerde informatie die voor het uitvoeren van
controlewerkzaamheden wordt gebruikt voldoende volledig en nauwkeurig is. De
effectiviteit van de controle van opbrengsten door het toepassen van
standaardprijzen op vastleggingen van verkoopvolumes wordt bijvoorbeeld
beïnvloed door de nauwkeurigheid van de prijsinformatie en de volledigheid en
nauwkeurigheid van de gegevens over verkoopvolumes. Zo ook geldt dat als de
auditor voornemens is een populatie (bijvoorbeeld betalingen) op een bepaald
kenmerk (bijvoorbeeld autorisatie) te toetsen, de resultaten van de toetsing minder
betrouwbaar zullen zijn als de populatie waaruit elementen ter toetsing zijn
geselecteerd, niet compleet is.
A50. Het verkrijgen van controle-informatie over de nauwkeurigheid en volledigheid
van dergelijke informatie kan gelijktijdig worden uitgevoerd met de feitelijke
controlemaatregel die wordt toegepast op de informatie wanneer het verkrijgen
van die controle-informatie een integrerend onderdeel uitmaakt van de
controlemaatregel zelf. In andere situaties kan de auditor controle-informatie
hebben verkregen over de nauwkeurigheid en volledigheid van dergelijke
informatie door toetsingen van interne beheersingsmaatregelen met betrekking tot
het opstellen en onderhouden van die informatie. In sommige situaties kan de
auditor echter bepalen dat aanvullende controlewerkzaamheden nodig zijn.
A51. In bepaalde gevallen kan de auditor voornemens zijn om door de entiteit
gegenereerde informatie te gebruiken voor andere controledoeleinden. De auditor
kan bijvoorbeeld voornemens zijn om gebruik te maken van prestatiemetingen van
de entiteit voor het doel van cijferanalyses, of om gebruik te maken van informatie
die door de entiteit is gegenereerd voor monitoringactiviteiten, zoals rappporten
van de interne auditor. In dergelijke gevallen wordt de geschiktheid van de
verkregen controle-informatie beïnvloed door de vraag of de informatie voldoende
nauwkeurig of gedetailleerd is voor de doeleinden van de auditor. Door het
management gebruikte prestatiemetingen zijn bijvoorbeeld mogelijkerwijs niet
nauwkeurig genoeg om een afwijking van materieel belang te detecteren.
Elementen selecteren die moeten worden getoetst om controle-informatie te verkrijgen (Zie Par.
10)
A52. Een doeltreffende toetsing verschaft geschikte controle-informatie die, samen met
andere verkregen of nog te verkrijgen controle-informatie, volstaat voor de
doeleinden van de auditor. Bij het selecteren van te toetsen elementen wordt van
de auditor vereist dat hij op grond van paragraaf 7 de relevantie en
betrouwbaarheid van de als controle-informatie te gebruiken informatie vaststelt;
het andere aspect van effectiviteit (het voldoende zijn) is een belangrijke
overweging bij het selecteren van de te toetsen elementen. De auditor beschikt
Page 21 of 24

Engels
(a)
Selecting all items (100% examination);
Vertaling NEDERLANDS
over de volgende middelen om te toetsen elementen te selecteren:
(b)
Selecting specific items; and
(a) alle elementen selecteren (een onderzoek van de volledige populatie);
(c)
Audit sampling.
(b) specifieke elementen selecteren; en
(c) steekproeven gebruiken bij een controle.
Selecting All Items
The application of any one or combination of these means may be appropriate
depending on the particular circumstances, for example, the risks of material
misstatement related to the assertion being tested, and the practicality and
efficiency of the different means.
A53. The auditor may decide that it will be most appropriate to examine the entire
population of items that make up a class of transactions or account balance (or a
stratum within that population). 100% examination is unlikely in the case of tests
of controls; however, it is more common for tests of details. 100% examination
may be appropriate when, for example:
The population constitutes a small number of large value items;
There is a significant risk and other means do not provide sufficient
appropriate audit evidence; or
The repetitive nature of a calculation or other process performed
automatically by an information system makes a 100% examination cost
effective.
Selecting Specific Items
A54. The auditor may decide to select specific items from a population. In making this
decision, factors that may be relevant include the auditor’s understanding of the
entity, the assessed risks of material misstatement, and the characteristics of the
population being tested. The judgmental selection of specific items is subject to
non-sampling risk. Specific items selected may include:
High value or key items. The auditor may decide to select specific items
within a population because they are of high value, or exhibit some other
De toepassing van een of meer van deze middelen kan geëigend zijn afhankelijk
van de specifieke omstandigheden, bijvoorbeeld de risico’s op een afwijking van
materieel belang met betrekking tot de getoetste bewering, en van de
uitvoerbaarheid en effectiviteit van de verschillende middelen.
Alle elementen selecteren
A53. De auditor kan besluiten dat het het meest geschikt is om de gehele populatie van
elementen te onderzoeken waaruit een transactiestroom of rekeningsaldo (of een
stratum binnen die populatie) bestaat. Een onderzoek van de volledige populatie is
onwaarschijnlijk in het geval van toetsingen van interne beheersingsmaatregelen;
het is echter meer gebruikelijk voor detailcontroles. Een onderzoek van de
volledige populatie kan bijvoorbeeld geschikt zijn als:
Specifieke elementen selecteren
de populatie bestaat uit een klein aantal elementen met een grote waarde;
er een significant risico bestaat en andere middelen geen voldoende en
geschikte controle-informatie verschaffen; of
de repetitieve aard van een berekening of een ander proces dat door een
informatiesysteem automatisch wordt uitgevoerd een onderzoek van de
volledige populatie rendabel maakt.
A54. De auditor kan besluiten om uit een populatie specifieke elementen te selecteren.
Bij het nemen van deze beslissing kunnen factoren als het inzicht van de auditor in
de entiteit, de ingeschatte risico’s op een afwijking van materieel belang en de
kenmerken van de getoetste populatie relevant zijn. De op oordeelsvorming
gebaseerde selectie van specifieke elementen is onderhevig aan het
uitvoeringsrisico. Voorbeelden van geselecteerde specifieke elementen zijn:
elementen van hoge waarde of elementen van cruciaal belang; de auditor kan
Page 22 of 24

Engels
characteristic, for example, items that are suspicious, unusual, particularly
risk-prone or that have a history of error.
All items over a certain amount. The auditor may decide to examine items
whose recorded values exceed a certain amount so as to verify a large
proportion of the total amount of a class of transactions or account balance.
Items to obtain information. The auditor may examine items to obtain
information about matters such as the nature of the entity or the nature of
transactions.
Vertaling NEDERLANDS
beslissen om specifieke elementen binnen een populatie te selecteren omdat
ze een grote waarde vertegenwoordigen of een ander kenmerk vertonen,
bijvoorbeeld elementen die verdacht, ongebruikelijk of bijzonder
risicogevoelig zijn of die in het verleden aan fouten onderhevig waren;
alle elementen boven een bepaald bedrag. De auditor kan besluiten om
elementen te onderzoeken waarvan de geboekte waarden een bepaald bedrag
overschrijden teneinde een groot gedeelte van het totale bedrag van een
transactiestroom of rekeningsaldo te verifiëren;
elementen gericht op het verkrijgen van informatie. De auditor kan
elementen onderzoeken om informatie te verkrijgen over zaken zoals de aard
van de entiteit of de aard van transacties.
A55. While selective examination of specific items from a class of transactions or
account balance will often be an efficient means of obtaining audit evidence, it
does not constitute audit sampling. The results of audit procedures applied to
items selected in this way cannot be projected to the entire population;
accordingly, selective examination of specific items does not provide audit
evidence concerning the remainder of the population.
Audit Sampling
A56. Audit sampling is designed to enable conclusions to be drawn about an entire
population on the basis of testing a sample drawn from it. Audit sampling is
discussed in ISA 530. 31
A55. Een selectief onderzoek van specifieke elementen van een transactiestroom of
rekeningsaldo is vaak een efficiënte manier om controle-informatie te verkrijgen,
maar is niet hetzelfde als het gebruik van steekproeven bij een controle. De
resultaten van controlewerkzaamheden die worden toegepast op elementen die op
deze manier zijn geselecteerd kunnen niet worden geprojecteerd op de gehele
populatie; daarom verschaft een selectief onderzoek van specifieke elementen
geen controle-informatie omtrent de rest van de populatie.
Het gebruiken van steekproeven bij een controle
A56. Het gebruiken van steekproeven bij een controle is bedoeld om het mogelijk te
maken conclusies te trekken over een gehele populatie op basis van toetsingen van
een uit die populatie getrokken steekproef. Het gebruik van steekproeven bij een
controle wordt besproken in ISA 530. 32
Inconsistency in, or Doubts over Reliability of, Audit Evidence (Ref: Para. 11) Inconsistentie in, of twijfels over de betrouwbaarheid van, controle-informatie (Zie Par. 11)
A57. Obtaining audit evidence from different sources or of a different nature may
indicate that an individual item of audit evidence is not reliable, such as when
audit evidence obtained from one source is inconsistent with that obtained from
another. This may be the case when, for example, responses to inquiries of
management, internal audit, and others are inconsistent, or when responses to
inquiries of those charged with governance made to corroborate the responses to
inquiries of management are inconsistent with the response by management. ISA
A57. Het verkrijgen van controle-informatie uit verschillende bronnen of van een
verschillende aard kan erop wijzen dat een individueel element van de controleinformatie
niet betrouwbaar is, zoals wanneer controle-informatie verkregen uit
een bepaalde bron inconsistent is met controle-informatie verkregen uit een andere
bron. Dit kan het geval zijn wanneer antwoorden op het verzoeken om inlichtingen
bij het management, interne auditmedewerkers en anderen inconsistent zijn, of
wanneer antwoorden op het verzoeken om inlichtingen bij de met governance
31
32
ISA 530, “Audit Sampling”.
ISA 530, “Het gebruiken van steekproeven bij een controle”.
Page 23 of 24

Engels
230 includes a specific documentation requirement if the auditor identified
information that is inconsistent with the auditor’s final conclusion regarding a
significant matter. 33
Vertaling NEDERLANDS
belaste personen ter bevestiging van de antwoorden op het verzoeken om
inlichtingen bij het management inconsistent zijn met het antwoord van het
management. ISA 230 bevat een specifiek documentatievereiste indien de auditor
informatie heeft geïdentificeerd die inconsistent is met zijn eindconclusie met
betrekking tot een significante 34 aangelegenheid.
33
34
ISA 230, “Audit Documentation”, paragraph 11.
ISA 230, “Controledocumentatie”, paragraaf 11.
Page 24 of 24