Kranten - Weekendesk-mail.com

De pers in belgië
Kranten zijn niet weg te denken uit onze maatschappij. Ondanks de stevige concurrentie van radio, tv en
internet, nemen dagbladen een verankerde en onverwoestbare positie in. Geen enkel ander medium heeft
evenveel tijd of ruimte om dieper in te gaan op een onderwerp dan de krant. En wie kan zich een zondagochtend
voorstellen zonder een zalig dikke weekendkrant?
Eerste kranten in de Nederlanden
De allereerste krant die in de Zuidelijke Nederlanden verschijnt, is ‘Wekelycke Tydinghe’ (1629). Al snel
volgen in Antwerpen en in andere steden nog kranten. Ze waren onderworpen aan een strenge censuur
en mochten alleen verschijnen als ze daarvoor een toelating (octrooi) hadden van de overheid. Van persvrijheid
was nog geen sprake.
Ook onder het Oostenrijkse en het Franse bewind in de Nederlanden veranderde er niks aan het autoritaire
persregime. Wel werd er een verfransing ingezet, onder invloed van de Oostenrijkse verlichte despoot
Jozef II, die dweepte met de ideeën van de Franse Verlichting. In Brussel werden veel nieuwe Franstalige
kranten gelanceerd en Frans werd de voertaal van de burgerij. Onder het regime van Napoleon werd de
verfransing verder doorgevoerd.
Onafhankelijk België
Tijdens de korte levensduur van het Koninkrijk der Nederlanden (1815-1830) werden het octrooi en de censuur
afgeschaft en verschenen artikels over persvrijheid. Toch verschenen er repressiewetten om de oppositiepers
aan te pakken. Na de val van het Hollandse bewind zorgde het liberale bewind voor artikels over de persvrijheid in
de Belgische grondwet. De burgerij kon haar greep op de pers houden door de invoering van een zegel belasting
die de kranten te duur maakte voor de lagere sociale klassen. Dit stond de groei van een echt progressieve
pers in de weg. Er was een Franstalige burgerlijke pers, met kranten van katholieke of liberale strekking.
36 |
Kranten voor de massa
In 1848 werd het dagbladzegel afgeschaft. Dit resulteerde niet onmiddellijk in een groei van Nederlandstalige
dagbladen, want de Vlaamse bevolking was arm en ongeletterd. De Franstalige kranten groeiden wel en
konden nu hun abonnementsprijs verlagen. Tegen het einde van de negentiende eeuw kwam er de doorbraak
van de goedkope massakrant, dank zij de invoering van reclame, innovaties in het drukproces en een daling