Hans Eschbach - Kerk in Actie

Kerkinformatie
Nummer 135 132 December Maart 2006 2005
Hans Eschbach
Globalisering in Steenwijk
Geen kinderen in detentiecentra

Inhoud Inhoud
Colofon
Nummer 135
Maart 2006
Kerkinformatie verschijnt elf keer per jaar
als officieel orgaan van de Protestantse Kerk
in Nederland.
34 Vereniging Evangelisch Notariële Werkverband akte Protestantse Interview met Kerk Hans in Eschbach Nederland ondertekend
46 Berichten Kerkdag Voorbereidingen Kerkdag 12 juni in volle gang
86 Ex-gedetineerden Kroniek Dankbaarheid, Kerken hoop, met toewijding stip en vertrouwen
107 Pastoraat ICCO Samenwerking Nieuwe handreiking ICCO en Dienstenorganisatie over de doop Protestantse Kerk een feit
118 Kerkrecht Berichten Benoembaarheid Bezwaren tgen verenigingsbesluit kerkelijk werkersafgewezen
129 Regio Intervisie Drie Verhalen avonden vertellen over globalisering en van leren in Steenwijk
14 10 Jeugdwerk Rouwen Rouw Behandel heeft gemeenschap jongens en meisjes nodig gelijk
12 16 Bemiddeling Berichten Nieuwe Bijzondere website zorg documentatiecentra
ook voor hersteld-hervormden
13 18 Kerkgebouwen Fusies Geelkerkianen Strategie-ontwikkeling werden hervormdvoor behoud en hergebruik
20 14 Vrouwenwerk Moslims Tumeult Lutherse om conservatieve Vrouwenbond moslimliteratuur
vijftig jaar
21 15 Conferentie Pastoraat Klinische Het land Pastorale Israël en Vorming: wij draagvlak en ruggensteun
22 16 Berichten Huiselijk geweld Over sommige geheimen moet je praten
23 17 Predikantswisselingen
Vredesmissies Onherstelbaar beschadigd na een vredesmissie
24 18 Bijbelteksten Berichten Het Taizé kerkplein als speelplek
25 19 Advertenties
Bijbelvertaling Leesestafette Nieuwe Bijbel Vertaling
20 Kerkgebouwen Beeldbepalend kerkgebouw moet behouden blijven
22 Beleid Werkboek beleidsplan kerkelijke gemeente
23 Jeugdwerk Provider: cool catechese!
24 Migrantenkerken Migrantenkerken zijn onze zorg
26 Kerkgebouw Werkgroep Kerkbouw bezint zich op betekenis kerkgebouw
27 Predikantswisselingen
28 Bijbelteksten Juni 2004
32 Tentoonstelling Nederlanders en hun kerk in Sint-Petersburg
Bij de voorplaat:
Tijdens de oecumenische gebedsdienst in de Utrechtse Janskerk op 15 januari staken deelnemers een tulp in
een wereldbol van prikkeldraad (p.3) (foto: Ronald Bolwijn)
Algemeen adres
Dienstenorganisatie Protestantse Kerk in
Nederland, Joseph Haydnlaan 2a,
3533 AE Utrecht,
Postbus 8504, 3503 RM Utrecht,
telefoon (030) 880 18 80,
fax (030) 880 13 00.
Abonnementenadministratie
Abonnementsprijs € 16,00 per jaar; buitenland
€ 22,50. Vanaf 35 ex.: € 13,75 per jaar.
U kunt zich als abonnee opgeven en afmelden
bij de Abonnementen-administratie
Kerkinformatie, Postbus 8504,
3503 RM Utrecht, telefoon (030) 880 17 25,
abonnementen@pkn.nl.
Dit blad is voor visueel gehandicapten in
aangepaste leesvorm verkrijgbaar. Voor
nadere informatie CBB, Postbus 131,
3850 AC Ermelo. telefoon (0341) 56 54 99.
Redactie-adres
Kerkinformatie, Postbus 8504, 3503 RM
Utrecht, telefoon (030) 880 14 08.
Fax (030) 880 14 45.
E-mail: f.rozemond@pkn.nl
Advertenties:
kerkinformatie.advertenties@pkn.nl
tel. (030) 880 14 10.
Redactie
Ronald Bolwijn, Mieke Brak, Ad van Oost,
Frans Rozemond (eind redactie), Corinth van
Schaik (hoofdredactie).
Basisvormgeving
Total Identity, Amsterdam
Opmaak
Roto Smeets GrafiServices
Druk
Roto Smeets GrafiServices
Kerkinformatie op internet
www.pkn.nl
Overname van artikelen wordt op prijs
gesteld, mits met bronvermelding.
Overname van foto’s in overleg.
ISSN 1380-460X
2

Kerkinformatie
VLUCHTELINGEN
Frans Rozemond
Maart 2006
Handtekeningenactie Raad van Kerken slaat aan:
‘Vreemdelingengevangenis
geen plek voor kinderen’
Kinderen behoren niet te worden opgesloten in detentiecentra voor vreemdelingen. Deze
boodschap aan de overheid wil de Raad van Kerken komende maanden ondersteunen met
een handtekeningenactie. De actie ging van start tijdens een oecumenische gebedsdienst op
15 januari in Utrecht. Begin februari waren er al ruim tweeduizend handtekeningen binnen.
Circa tweehonderd mensen kwamen
zondag 15 januari naar de Janskerk in
Utrecht voor een oecumenische gebedsdienst.
De Raad van Kerken in Nederland
organiseerde deze bijeenkomst voor
het werk van de kerken ten behoeve van
vluchtelingen in ons land. Na afloop gaf
algemeen secretaris ds. Ineke Bakker het
startsein voor de handtekeningenactie.
Met de actie wil de Raad er bij de overheid
voor pleiten dat kinderen niet langer in
detentiecentra voor vreemdelingen worden
opgesloten.
‘Hardvochtig beleid’
Met de gebedsdienst in de Janskerk
wilde de Raad van Kerken de zorgen van
vluchtelingen en van allen die bij hen
betrokken zijn, in gebed aan God voorleggen.
Algemeen secretaris ds. Ineke Bakker
sprak van ‘een sluipende verharding en
verkilling’ in de samenleving, ‘waardoor
Nederland langzamerhand een ongastvrij
land is geworden, een land met een vaak
hardvochtig vreemdelingenbeleid, met
gezinnen op straat, met getraumatiseerde
asielzoekers zonder hulp. (…) Eén van de
meest schrijnende misstanden in ons land
is dat er kinderen en jongeren in vreemdelingendetentie
zitten. Hier worden grenzen
overschreden die niet overschreden mogen
worden.’
MEEDOEN?
De handtekeningenactie van de Raad van Kerken
wordt gesteund door een groot aantal maatschappelijke
organisaties, zoals Kerkinactie,
Amnesty International, Defence for Children
International Nederland, Stichting Alleenstaande
Minderjarige Asielzoekers Humanitas, Stichting
INLIA, Unicef Nederland en Vluchtelingenwerk
Nederland.
De actie loopt tot 10 juni a.s. U kunt handtekeningenlijsten
downloaden van www.raadvankerken.
nl (word-document) of aanvragen bij het secretariaat
van de Raad van Kerken:
e-mail: rvk@raadvankerken.nl, tel. (033) 463 38 44.
Synode-scriba dr. B. Plaisier en kardinaal Simonis zetten als eersten hun handtekening.
De handtekeningenactie is intussen goed
op gang gekomen, zegt Geesje Werkman,
projectmedewerker Vluchtelingen van het
Landelijk Dienstencentrum in Utrecht. ‘We
krijgen veel aanvragen om handtekeningenlijsten.
De reacties zijn hartverwarmend,
begin februari hadden we zonder noemenswaardige
publiciteit al 2000 handtekeningen
binnen. Mensen bellen op om ons succes te
wensen. Iemand stuurde twee telefoonkaarten
met twee strippenkaarten voor mensen
die op straat gezet worden en door pastores
voor dit werk worden opgevangen en doorgestuurd
naar opvangadressen.’
Wat onderteken je?
Bovenaan de handtekeningenlijsten van de
Raad van Kerken staat: ‘Vreemdelingengevangenis
geen plek voor kinderen’. Doel
van de handtekeningenactie is de overheid
te bewegen geen minderjarigen meer in
vreemdelingendetentie te houden.
Volgens Ineke Bakker, algemeen secretaris
van de Raad van Kerken, is het opsluiten
van kinderen juist voor hen zeer ingrijpend.
‘Het vormt een ernstige bedreiging voor
hun psychologische ontwikkeling. Bovendien
is een aantal van de detentiecentra
waar vreemdelingen worden opgesloten
niet toegerust voor de specifieke behoeften
van kinderen, zoals de behoefte aan veiligheid
en ontwikkeling. Kinderen hebben daar
ook recht op, evenals op onderwijs. Maar
ook dat wordt niet, of zeer beperkt in alle
centra aangeboden.’
‘Vorig jaar hebben veel organisaties,
waaronder kerken, al kritiek geuit op het
feit dat kinderen, minderjarige jongeren,
alleenstaande minderjarige asielzoekers in
vreemdelingendetentie worden gehouden.
Dit heeft niet geleid tot veranderingen in
het beleid. Daarom hebben we nu de steun
van de Nederlandse bevolking nodig’, aldus
Ineke Bakker.
De Raad van Kerken in Nederland wil met
de verzamelde handtekeningen de ministers
Donner en Verdonk vragen om geen
kinderen meer in vreemdelingendetentie te
houden en te zoeken naar alternatieve maatregelen
(bijvoorbeeld intensieve meldplicht).
Als toch detentie wordt opgelegd, vraagt
de Raad om deze zo kort mogelijk te laten
duren en de verblijfsomstandigheden aan
te passen aan de behoeften en rechten van
minderjarigen, zoals het recht op onderwijs.
Frans Rozemond is eindredacteur van
Kerkinformatie.
3

Kerkinformatie
GEMEENTEGROEI
Ronald Bolwijn
Maart 2006
Evangelisch Werkverband hoopt op groei Protestantse Kerk
‘Onze voordeuren zitten potdicht’
Het Evangelisch Werkverband binnen de Protestantse Kerk is een campagne gestart. “Als de
moederkerk zwanger wordt.” Idee is dat zoveel mogelijk gemeenten een dochtergemeente stichten,
die de missionaire taak op zich neemt buitenkerkelijken te bereiken. Een gesprek met directeur
ds. Hans Eschbach over de achtergronden van deze actie.
Ds. Hans Esbach (57) mag gerust het boegbeeld
van de Evangelische Beweging in de
Protestantse Kerk in Nederland genoemd
worden. Samen met een paar collega-predikanten
richtte hij ruim tien jaar geleden
het Evangelisch Werkverband in de (nu)
Protestantse Kerk in Nederland op. Het
aantal gemeenten en gemeenteleden dat
zich binnen de kerk aangetrokken voelt door
de visie en methodes van het Evangelisch
Werkverband (EW) groeit elk jaar. Met een
klein kantoortje in Driebergen (drie medewerkers)
en een groot netwerk aan vrijwilligers
weet het Evangelisch Werkverband
haar oproep tot geestelijke vernieuwing
sterk voor het voetlicht te brengen. De
jaarlijkse ontmoetingsdagen worden druk
bezocht. Op de eerstvolgende, 13 mei
aanstaande, verwacht Eschbach zeker 1500
deelnemers. Daar zullen ook de winnaars
bekend gemaakt worden van de ideeënwedstrijd
‘Als de moederkerk zwanger wordt’
(zie kader). Met deze actie wil het Werkverband
de gemeenten in de Protestantse Kerk
uitdagen om vormen te bedenken waarmee
zij buitenkerkelijken in hun eigen buurt,
dorp of stad kunnen interesseren voor het
Evangelie.
Opmerkelijk
Het concept van de campagne is opmerkelijk
te noemen: niet het vernieuwen van
de eigen gemeente staat centraal, maar
het stichten van een dependance, een
dochtergemeente. Is dat niet een brevet van
onvermogen voor de bestaande gemeenten?
Volgens Hans Eschbach is dat niet de
bedoeling: ‘Feit is dat de leden van onze
kerk – in al hun verscheidenheid – toch
een heel eigen groep vormen, met eigen
gebruiken, taalgebruik en gedachtegoed.
Kijk bijvoorbeeld naar de kerkdiensten op
zondag. De vieringen in veel gemeenten zijn
voor buitenstaanders moeilijk toegankelijk:
de taal die we spreken, de liederen die we
zingen, de verkondiging is allemaal heel
exclusief. Het is niet mijn bedoeling om
dat af te keuren – in tegendeel, want het
is voor de gemeenteleden de vorm waar
zij zich bij thuis voelen, Maar het sluit niet
aan bij het de voorkennis en behoeften van
mensen buiten de kerk – en steeds vaker
ook van de jongeren in onze eigen gelederen.
Daarom is het ons idee om her en der
zogenoemde pioniersplekken op te richten:
dochtergemeenten waar de vierigen en het
gemeenteleven helemaal zijn ingericht op
nieuwkomers. Begrijp me goed: die dochtergemeente
moet wel gedragen worden
door mannen en vrouwen uit de moedergemeente;
het is niet de bedoeling om overal
maar nieuwe beroepskrachten aan te trekken
– want daar is eenvoudig ook geen geld
voor.’
“...hoe de gemeenten het gaan invullen,
dat maakt me niet uit: Taizé-achtig,
in de lijn van de Thomas-vieringen,
of meer evangelisch.”
Een risico van deze aanpak zou kunnen zijn
dat de oude gemeente langzaam doodbloedt
en alle energie naar de ‘dochter’
gaat. Maar dat hoeft volgens Eschbach geen
probleem te zijn. ‘In de paar gemeenten die
nu al met zo’n dochtergemeente werken,
merken we dat ook de moederkerk meer
energie krijgt. Bovendien kun je er best
voor zorgen dat de twee gemeenten elkaar
ontmoeten, bijvoorbeeld in een brunch op
zondagmiddag, tussen de vieringen van de
oude en de nieuwe gemeente.’
Gemeente-groei-groepen
Naast nieuwe vormen van viering en spiritualiteit
legt het Evangelisch Werkverband
ook een sterk accent op nieuwe vormen van
gemeenteopbouw. Centraal staan daarbij
de zogenoemde ‘gemeentegroeigroepen’.
Dat zijn kleine groepen van gemeenteleden
die elkaar een keer in de twee weken op
een doordeweekse avond ontmoeten voor
gebed, bemoediging en gesprek. Ook het
pastoraat en diaconaat vindt vanuit deze
groepen plaats. Volgens Eschbach zijn deze
groepen bij uitstek geschikt om het geloofsgesprek
te voeren dat in de kerk zo nodig is.
Bovendien is de drempel voor nieuwkomers
veel lager dan in een gemiddelde kerkdienst
op zondag. En dat de formule aanslaat, is
evident: inmiddels telt de Protestantse Kerk
al zo’n 1500 van deze groeigroepen.
Vergrijzing
De drempel verlagen met een aansprekende
boodschap en aantrekkelijke vormen,
dat is waar het volgens Eschbach om gaat:
‘De Protestantse Kerk verliest jaarlijks
tienduizenden leden. Dat heeft voor een
belangrijk deel met vergrijzing te maken,
maar mijn punt is dat we er blijkbaar niet in
slagen om nieuwe mensen aan te trekken.
We zijn teveel in ons zelf gekeerd. Gelukkig
leeft dat besef binnen de kerk heel breed.
Daarom ben ik ook blij met het visiedocument
“Leren leven van de verwondering”,
dat de synode vorig jaar heeft uitgebracht.
Het Evangelisch Werkverband wil zich
graag inzetten om de daarin verwoorde
missionaire visie te helpen verwezenlijken.’
Volgens Eschbach is het daarbij essentieel
om ‘bold en beautiful’ te zeggen waar je
voor staat. ‘Laat ik een voorbeeld noemen:
het afgelopen jaar ging ik ergens in Zuid-
Holland voor in een open deur dienst, juist
bedoeld om mensen van buiten aan te
trekken. De dienst begon, en de deuren van
de kerk werden gesloten! Terwijl die kerk
midden in een druk winkelgebied lag. Ik heb
de gemeente voorgesteld de deuren weer
te openen. En wat gebeurde er: na enkele
minuten al kwamen er gewoon wat mensen
binnenlopen, sommigen gingen zitten
luisteren. Dit is illustratief: Onze voordeur zit
vaak potdicht. Ik zou graag zien dat we meer
lef en moed tonen om te laten zien waar we
voor staan. En dat is waar het in de cam-
4

Ds. Hans Eschbach (foto: Ronald Bolwijn)
pagne ‘Als de moederkerk zwanger wordt’
om gaat. En hoe de gemeenten dat gaan
invullen, dat maakt me niet uit; Taizé-achtig,
in de lijn van de Thomas-vieringen, of meer
evangelisch. Als er maar wat gebeurt om
het Evangelie van Jezus Christus onder de
mensen te brengen.’
Gat in de markt
Het is duidelijk dat Eschbach en zijn Evangelisch
Werkverband een gat in de markt hebben
gevonden. De vraag is of dit vooral te
maken heeft met de kwaliteit van de modellen
en ideeën of met de evangelische context
ervan. Zijn de vooruitstrevende plannen
ook te gebruiken in reformatorische
of meer vrijzinnige gemeenten? Eschbach:
‘Behalve de kwaliteit van de concepten als
gemeentegroeigroepen en pioniersplekken
is het volgens mij de aantrekkingskracht
van de evangelische beweging dat zij er duidelijk
voor uit komt wat zij gelooft en waar
zij voor staat. De traditionele kerken zijn
misschien te bang geweest om de inhoud
kwijt te raken en hebben zich daarom voornamelijk
op de vorm en de traditie gericht.
Dat is voor de mensen die zich daar thuis bij
IDEEËNWEDSTRIJD ‘ALS DE MOEDERKERK ZWANGER WORDT’
voelen prima, maar je trekt er geen nieuwe
mensen mee aan. Daarom vind ik ook dat
alle gemeenten – evangelisch of niet – het
zich moeten aantrekken dat wij vaak zo weinig
aantrekkelijk zijn voor buitenstaanders.
En als de methoden van het Evangelisch
Werkverband geschikt zijn om daarin verandering
te brengen, dan graag. Tegelijk is
het frustrerend dat er vaak negatief wordt
aangekeken tegen de evangelische beweging,
op basis van standaardbeelden van
armenzwaaiende hallelujaroepers met een
beperkte bijbelopvatting. Oordeel niet te
snel maar geef ruimte aan mensen met visie
en ambitie. Wat ik alleen maar vraag is om
onze ideeën en methoden te beoordelen
op inhoud en bruikbaarheid. Ik wil dat de
gemeente leeft, tot eer van God’.
Ronald Bolwijn is redacteur van Kerkinformatie.
Hoe zou het zijn als elke (wijk)gemeente van de Protestantse Kerk in Nederland zwanger wordt van nieuwe
visie en een dochtergemeente voortbrengt, een dependance met een lage drempel voor buitenstaanders?
Zodat er weer meer mensen bereikt worden met het Evangelie. Dat is de inzet van een ideeënwedstrijd die het
Evangelisch Werkverband deze maand heeft gelanceerd. Deelnemers kunnen in maximaal 1000 woorden uiteenzetten
hoe dat in hun gemeente gestalte zou kunnen krijgen. De beste ideeën worden beloond met duizend
euro en begeleiding bij de invoering van het voorstel.
Voorstellen kunnen tot 1 mei 2006 worden ingezonden: Evangelisch Werkverband, Hoofdstraat 260, 3972 LL
Driebergen, of per e-mail: kantoor@ewv.nl. De beste ideeën worden bovendien opgenomen in het boekje “Als
de moederkerk zwanger wordt.” Nadere inlichtingen per e-mail of telefonisch: (0343) 51 05 71.
Het thema “Als de moederkerk zwanger wordt” staat ook centraal op de landelijke ontmoetingsdag van het
Evangelisch Werkverband op 13 mei a.s., op drie plaatsen in Nederland: Den Haag, Zeist en Hoogeveen.
Nadere informatie is te verkrijgen via bovenstaande adresgegevens.
5

Kerkinformatie BERICHTEN Maart 2006
Paul Hollaar woordvoerder
synode
Paul Hollaar
Bij de dienstenorganisatie van de
Protestantse Kerk in Nederland is per direct
Paul Hollaar aangesteld als interim
woordvoerder van het moderamen van de
generale synode. Hij vervangt hiermee
Willem Kramer die ziek is. Paul Hollaar (62)
is sinds november vorig jaar gepensioneerd
na langdurig actief geweest te zijn in
verschillende communicatiefuncties, onder
meer als directeur radio van de NCRV, en
laatstelijk als vice president International
Communications bij Océ. Hij was al enige
tijd verbonden aan de Protestantse Kerk als
communicatieadviseur, en zal zijn nieuwe
functie op vrijwillige basis in deeltijd gaan
uitoefenen. Dit past in het beleid van de
dienstenorganisatie om vaker een beroep
te doen op de deskundigheid van betrokken
kerkleden als functionele vrijwilligers.
Biddag 8 maart
‘Geloof en Economie’ staat weer hoog op
de kerkelijke agenda. Daarbij speelt de
Accra-Verklaring een belangrijke rol. Deze
verklaring werd in de zomer van 2004 door
de Wereldbond van hervormde en gereformeerde
kerken in Accra (Ghana) opgesteld
en in november 2005 besproken in de
Mooie opbrengst
postzegel- en kaartenactie
De postzegel- en kaartenactie van Kerkinactie
en de Gereformeerde Zendingsbond
heeft in 2005 totaal € 25.188,- opgebracht.
De postzegels waren goed voor € 12.240,-
en de kaarten brachten € 12.948,- op. Een
zeldzame Indonesische postzegel was op
de veiling goed voor € 1400,-. Wereldwijd
waren er slechts 51 exemplaren van deze
Jubileumcadeau
Gereformeerde Bond
De Gereformeerde Bond viert op 22 april
aanstaande haar honderdjarig bestaan. Het
bestuur heeft ter gelegenheid hiervan
besloten aandacht te vragen voor plaatsen
in de wereld waar de kerk vervolgd wordt.
‘Er zijn’, aldus het bestuur, ‘in de honderdjarige
geschiedenis van de Gereformeerde
Bond moeilijke perioden aan te wijzen,
Genoeg is genoeg, of niet
soms?
Met het project ‘Genoeg is genoeg, of niet
soms?’ wil de Raad van Kerken Lochem in
de samenleving van Laren, Lochem,
Barchem en Ruurlo het gesprek op gang
brengen over wat we bedoelen met ons
synode. De Accra-Verklaring spreekt met
zorg over de manier waarop de wereldeconomie
zich ontwikkelt. Zij daagt christenen
in het meer welvarende deel van de wereld
tegelijkertijd uit om de scheiding tussen
geloof en economie te overbruggen. Het
maken van keuzes begint in het klein: in de
supermarkt, op ons werk en in de kerkelijke
organisatie zelf. Door DISK (Dienst in de
Industriële Samenleving vanwege de
Kerken) is een brochure voor gesprek en
maar christenen elders in de wereld
hebben het véél moeilijker, weten wat
pijniging en marteling is, wat een jarenlange
scheiding van hun geliefden inhoudt.
De broeders en zusters die lichamelijk en
psychisch lijden vanwege het geloof in de
Heere Jezus, mogen dagelijks een plaats in
ons leven hebben. Graag wil het bestuur
van de Gereformeerde Bond dat in het jaar
van zijn honderdste verjaardag stimuleren,
ook al was en is onze doelstelling gericht
op de kerk in Nederland.’
De giften die de jubilerende bond krijgt
denken, doen en laten. Over de vraag
waartoe drang naar meer welvaart, naar
meer macht leidt, wat we met en in onze
vrije tijd doen, in onze relaties, wat we
nodig hebben om ons leven zinvol te
maken. Het project loopt van 5 tot en met
26 maart 2006. Het programma speelt zich
niet alleen af binnen de kerkmuren.
Opvallend is dat ook veel mensen van
buiten de kerk aan het project meedoen.
viering gemaakt voor de biddag (8 maart)
en dankdag (1 november) voor Gewas en
Arbeid en voor de zondag van de arbeid (30
april). Deze brochure De wereld wordt
kleiner, denk ruim! - Accra en de
Millenniumdoelen is voor € 2,50 (exclusief
verzendkosten) te bestellen bij Landelijk
Bureau DISK, Luijbenstraat 17, 5211 BR ‘s-
Hertogenbosch, e-mail info@disk-arbeidspastoraat.nl,
tel. (073) 612 82 01.
zegel bekend.
Al vele jaren sparen mensen en commissies
van plaatselijke gemeenten postzegels
en kaarten. Dat levert elk jaar een fors
bedrag op dat besteed wordt voor het werk
van de zending. Tachtig procent van de
opbrengst is voor het zendingswerk van
Kerkinactie, twintig procent gaat naar de
Gereformeerde Zendingsbond.
De verwerking van het verzamelde materiaal
is in handen van tientallen
vrijwilligers. Dankzij hun inzet brengt deze
actie al jarenlang veel geld op. De ingezamelde
postzegels en kaarten worden
verkocht of verhandeld op beurzen en
speciale verkoopadressen en worden zo
omgezet in klinkende munten. De gelden
worden besteed aan onderwijsprojecten in
Afrika. Naast kaarten en postzegels worden
ook oude telefoonkaarten verzameld. U
kunt ze bij de postzegels en kaarten
voegen.
Meer informatie over de inzameling staat in
de folder Postzegel en kaartenactie, aan te
vragen bij Kerkinactie te Utrecht (helpdesk):
(030) 880 14 56.
zullen bestemd worden voor projecten van
de kerk van Zuid-Sulawesi in Indonesië en
de Egyptische Presbyteriaanse Kerk.
Volgens de Gereformeerde Bond hebben
beide bestemmingen gemeenschappelijk
dat de leden van de gemeenten christen
proberen te zijn in een door de islam
gedomineerde samenleving.
Bijdragen voor de jubileumactie kunnen
worden overgemaakt op giro 138421 t.n.v.
Gereformeerde Bond, Apeldoorn, o.v.v.
jubileumgift vervolgde kerk. Meer informatie:
www.gereformeerdebond.nl
Beeldend kunstenaars, toneelspelers,
musici, toppers uit bedrijfsleven en
wetenschap, leerlingen van basisscholen
en scholengemeenschap; ze doen enthousiast
mee. De start is zondag 5 maart met
o.a. een preekestafette waaraan alle
pastores meedoen.
Zie www.genoegisgenoeg.info voor het
gehele projectprogramma.
6

Kerkinformatie BERICHTEN Maart 2006
Collecte voor catechese
en geloofsopvoeding
Op zondag 19 maart 2006 staat de collecte
voor catechese en geloofsopvoeding op
het landelijke collecterooster. De opbrengst
van deze collecte is bestemd voor diverse
projecten die het jeugdwerk van de
Protestantse Kerk in Nederland op het
terrein van catechese en geloofsopvoeding
ontwikkelt.
Zo worden er bijvoorbeeld handreikingen
geboden aan ouders die verschillend over
het geloof denken. Deze helpen hen bij de
geloofsopvoeding van hun kinderen. De
handreikingen verschijnen in de serie
boekjes ‘Zijsprong’. Met de opbrengst van
de collecte wordt onder andere de uitgave
van deze boekjes mogelijk gemaakt. Meer
informatie vindt u op de website van het
jeugdwerk: www.jeugdwerk.pkn.nl
Symbolisch
bloemschikken
Dienstenorganisatie praat
met bestuur VKB
Eind december heeft overleg plaatsgevonden
tussen de besturen van de
Dienstenorganisatie van de Protestantse
Kerk en de Vereniging voor Kerkrentmeesterlijk
Beheer. Aanleiding waren de
meningsverschillen die gerezen zijn over
de financiële situatie van de Protestantse
Kerk in Nederland. Deze gesprekken zijn in
goede harmonie verlopen. Eén van de
conclusies was dat er interpretatieverschillen
blijven over bepaalde aspecten van
WARC en REC willen fuseren
De Wereldbond van hervormde en gereformeerde
kerken (WARC) en de
Gereformeerde Oecumenische Raad (REC)
zijn van plan om te gaan fuseren.
Kerkinactie en Nederlands
Bijbelgenootschap
ondertekenen convenant
Kerkinactie en het Nederlands Bijbelgenootschap
hebben onlangs hun samenwerking
voor de komende jaren in een
con venant vastgelegd. Kerkinactie zal tot
en met 2008 het internationale bijbelwerk
van het NBG financieel ondersteunen. Voor
2006 is een budget ter beschikking gesteld
van € 350.000,- .
De nieuwe brochure Symbolisch bloemschikken;
De zondagen in de veertigdagentijd,
de stille week en Pasen 2006 geeft
suggesties voor het maken van bloemschikkingen.
De schikkingen sluiten aan bij
de campagne van Kerkinactie in de
Veertigdagentijd, met als thema ‘Kies
bewust’. Daarnaast zijn projectverbeeldingen
gemaakt bij de thema’s van
Bonnefooi en Kind op Zondag. Elk jaar zijn
er opnieuw groepen in gemeenten die met
symbolisch bloemschikken starten. Ze
volgen cursussen die de protestantse
Mr. P.A. de Lange, voorzitter van de Vereniging voor
Kerkrentmeesterlijk Beheer, overhandigt het boekje
aan synodepreses ds. J.G. Heetderks.
Dat hebben de voorzitters van beide
organisaties bekendgemaakt. Als naam van
de beoogde nieuwe organisatie is voorgesteld:
World Reformed Communion (WRC).
Tot februari 2007 kunnen de lidkerken op
het fusievoorstel reageren. Het proces tot
oprichting van de World Reformed
Communion wordt daarna in gang gezet.
Beide organisaties werken al jaren samen. In
2005 stelde Kerkinactie een bedrag van
€ 300.000,- ter beschikking voor projecten in
Latijns-Amerika, Afrika en Azië. In 2004 werd
€ 200.000 ter beschikking gesteld. Door
middel van het convenant is deze samenwerking
nu bestendigd en formeel vastgelegd.
Beide organisaties zien het als hun taak
om wereldwijd zoveel mogelijk mensen in
contact te brengen met het evangelie.
Ondertekening van het convenant, v.l.n.r. J. Meijer
(alg. dir. NBG), drs. R. Nauta (Kerkinactie), ds. B. de
Jong (NBG) en ds. G. Boer (hoofd afd. Buitenland
Protestants Landelijk Dienstencentrum).
(Foto: Ronald Bolwijn)
dienstencentra (PDC’s) aanbieden en gaan
er enthousiast mee verder.
De brochure kost € 9,50 en is te bestellen bij
de afdeling Brochureverkoop van het
Protestants Landelijk Dienstencentrum,
tel. (030) 880 17 24,
e-mail: brochureverkoop@pkn.nl
de financiële verslaglegging, met name
rond het gebruik van bestemmingsfondsen.
Afgesproken is dat een gezamenlijke
werkgroep deze zaken onder de loupe
gaat nemen.
In goede sfeer nam preses ds. Jan-Gerd
Heetderks op 24 januari uit handen van de
voorzitter van de VKB, mr. P.A. de Lange
een (vernieuwde) uitgave van de VKB in
ontvangst. Het boekje is getiteld: “De
Dominee – roeping en beroep” Met deze
uitgave wil de VKB een bijdrage leveren
aan de ‘gesprekken van ambtsdragers’ over
de plaats van de predikant in kerkenraad,
gemeente en landelijke kerk. De uitgave is
te bestellen via de website van de VKB,
www.kerkrentmeester.nl
Uiteindelijk moeten beide algemene
vergaderingen met de fusie instemmen.
Het fusievoorstel komt voort uit een
gezamenlijke vergadering van delegaties
uit WARC (218 lidkerken, 75 miljoen
kerkleden) en REC (40 lidkerken, 12 miljoen
kerkleden), die eind januari werd gehouden
in het Amerikaanse Grand Rapids.
7

Kerkinformatie KERK IN DE SAMENLEVING
Maart 2006
Mieke Brak
Landelijk netwerk verwelkomt ex-gevangenen
Kerken met Stip
‘Kerken met Stip’ is een netwerk van kerken die een kerkelijk en sociaal huis willen zijn voor
ex-gevangenen. Een van de gangmakers daarvan is ds. Ype Viersen, predikant in gevangenis
De IJssel. Hij vertelt over zijn zoektocht naar kerken en vrijwilligers die een stip verdienen.
Ds. Ype Viersen is predikant in Penitentiaire
Inrichting De IJssel, in Krimpen aan den IJssel,
een middelgrote gevangenis waar zo’n
468 mannen wonen. ‘De wereld in het klein’,
zo omschrijft hij zijn gevangenis: ’Er leven
mensen uit alle delen van de wereld, van
alle geloven. Ongeveer de helft is christen,
meer dan een kwart is moslim.’ Viersen
werkt in een team met twee katholieke
pastores, een imam en een humanistisch
raadsman. Daarnaast komen regelmatig
een hindoeïstische pandit, een rabbijn en
een boeddhistisch leraar op bezoek.
Warboel bij God neerleggen
Elke zondag komen er zo’n 120 mannen
naar de bajeskerk van Viersen: ‘Ongeveer
een kwart van de bewoners dus. Ze kunnen
kiezen tussen koken, biljarten en naar de
kerk gaan. Bewakers somberen wel eens:
Ja dag, ze komen alleen maar om uit de cel
te zijn! Dan denk ik: Nou en? Dat is niet zo
heel veel anders dan in de ‘gewone’ wereld.
Voor mij is het dan de uitdaging om er zo’n
dienst van te maken, dat ze zeggen: ik ging
wel vooral naar de kerk voor de gezelligheid
en de koffie, maar het was toch wel de
moeite waard!’
Viersen probeert vooral een viering te
maken die met hun leven te maken heeft:
‘Een mens is meer dan zijn daden en misdaden,
hij is ook iemand die zoekt, met vallen
en opstaan. Juist een viering is de plaats
voor gemis en schuld, waar schaamte en
verdriet om wat je bent kwijtgeraakt aan de
orde kan komen. Voor al die gevoelens kun
je juist hier woorden vinden, je mag al die
warboel bij God neerleggen. Hier kan dat
alles ook overstegen worden.’
werkt, maar ook goed je grenzen kunnen
bewaken, afstand kunnen houden.’
Viersen blijft het verwonderlijk vinden. ‘Die
mannen, die buiten de bajes nooit in de kerk
kwamen, ze komen hier wekelijks naar de
kerk. Het valt vrijwilligers en gasten op hoe
betrokken de mannen zijn.’
Op zoek naar gastvrijheid
Die betrokkenheid trok ook de aandacht
van dr. Paul Oskamp, oud-rector van het
seminarie Hydepark. Hij bezocht in 2003
kerkdiensten in 16 gevangenissen, en interviewde
justitiepredikanten, vrijwilligers en
gedetineerden. De resultaten van zijn onderzoek
publiceerde hij in ‘Overleven achter
steen en staal: vieringen en geloofsbelevingen
in de bajes onderzocht’ (Meinema,
2004). Hij beschreef hoe gevangenen voor
het eerst of opnieuw in aanraking kwamen
met geloof, maar maakte zich ook zorgen:
wat gebeurt er met hen als ze vrij zijn? Kan
dat geloof hen helpen een nieuw leven op
te bouwen? Vinden ze een kerkelijk huis
dat hen daarbij kan helpen? Dat bleek niet
gemakkelijk te zijn. Daarom kwam hij met
het idee om een netwerk van kerken te
vormen die ex-gedetineerden een kerkelijk
thuis willen bieden. Zo’n kerk kun je een stip
geven, net zoals vroeger zwervers een stip
op een huis zetten, als teken dat je hier altijd
wel koffie of een slaapplek kon vinden. Zijn
idee sloeg aan. Mensen uit kerk en justitiepastoraat
vormden een werkgroep Kerken
met Stip, en gingen op zoek naar kerken die
een stip verdienden.
Een stip moet je verdienen
Een stip krijgen is nog niet zo simpel als
lijkt, vindt Viersen. ‘Gevangenissen kunnen
overal staan, en uit de kerken in die regio
worden vrijwilligers in het justitiepastoraat
gerekruteerd. Maar de gevangenen zelf
komen meestal uit de grote steden, en daar
moeten zij na hun vrijlating door kerken
worden opgevangen.’ Waaraan moet een
kerk voldoen, om een stip te verdienen? Hij
pakt de folder erbij: ‘Hier hebben we dat
omschreven als laagdrempelig, gastvrij…
Ype Viersen werkt in zijn gevangenispastoraat
samen met een groep van zo’n dertig
vrijwilligers, uit kerken en parochies uit
Krimpen a/d IJssel. De vrijwilligers bezoeken
de kerkdiensten, ze doen als gewoon
deelnemer mee bij gespreksgroepen, geven
een Alphacursus of bezoeken gevangen die
bijna nooit bezoek krijgen. ‘Er wordt nogal
wat gevraagd van de vrijwilligers’, vindt
Viersen. ‘Je moet zowel een grote betrokkenheid
hebben bij de mensen met wie je
Kerk met Stip: ontbijt voor 90 cent in de Nassaukerk te Amsterdam. (foto: Nassaukerk)
8

Kerk met Stip: warm onthaal in de Nassaukerk te Amsterdam. (foto: Nassaukerk)
Er moet in elk geval draagkracht zijn in de
gemeente en genoeg enthousiast kader
die mee wil werken. Als een kerk contact
opneemt voor de Stip, gaan we eerst uitgebreid
om de tafel zitten, en bekijken we wat
de mogelijkheden zijn, en wat de valkuilen.
Kerken die meedoen kunnen ook altijd
ondersteuning krijgen van de justitiepastores.’
Op dit moment zijn er zes kerken met een
stip: Baptistengemeente Silo (Utrecht), Heilige
Theresia-parochie (Groningen), Parroquia
de Hispanohablantes Sagrada Familia
(Rotterdam), Vincentiuskerk (Amsterdam),
Victory Outreach (Rotterdam) en de protestantse
Nassaukerk (Amsterdam).
Langzaam verbreedt zich het netwerk Kerken
met een Stip. De projectgroep droomt
van één landelijke dekking. In 2006 gaat ook
een website van start, zodat gevangenen
hier kunnen opzoeken waar ze in elk geval
welkom zijn.
Niet iedere kerk kan Kerk met een Stip zijn,
niet ieder gemeentelid kan vrijwilliger justitiepastoraat
zijn – wat kunnen gemeenteleden
en kerken dan wel doen? Viersen: ‘Voor
gemeenten in een plaats waar een gevangenis
staat, is het misschien wel een idee wat
de kerken in Krimpen aan de IJssel doen.
De plaatselijke kerken – van gereformeerde
gemeente tot katholiek – hebben een platform
Justitiepastoraat opgericht, rondom
de vrijwilligers in het Justitiepastoraat. De
kerken doen zo mee aan het diaconale werk.
Bijvoorbeeld, met Kerst maken de kinderen
eigen kerstkaarten voor de gevangenen.
Ook is er een collecte voor de kerstgroet:
gevangenen krijgen een telefoonkaart van
€ 5,- om tijdens de kerstdagen hun familie
een keer extra te kunnen bellen.’
Paasgroetenactie
‘Natuurlijk kan elke plaatselijke gemeente
meedoen aan de Paasgroetenactie: bij
Boekencentrum zijn Paasgroetenkaarten te
bestellen, die gemaakt zijn door gevangenen.
Deze kunnen zij sturen aan gevangenen
in Nederland en buitenland. Gevangenispredikant
Viersen: ‘Ik krijg elk jaar zo’n
150 kaarten voor gedetineerden in De IJssel.
Daar haal ik gemiddeld tien kaarten uit,
waar het adres van de afzender op staat; die
mogen we niet doorgeven aan gevangenen.
Voor de gevangenen zijn vooral ook de
onbeschreven kaarten met een postzegel
belangrijk: dat geeft hen net een duwtje in
de rug om zelf eens een kaartje te sturen
aan familie of vrienden. En mag ik een tip
geven? Zet niet alleen op een kaart ‘de groeten
van Wil en Joop’, maar schrijf een persoonlijke
tekst, gebed of gedicht. Of laat een
kind een tekening maken. Want dat mensen,
zonder er iets voor terug te krijgen, tijd voor
hen hebben vrijgemaakt – dat is de grootste
bemoediging!’
Mieke Brak is redacteur van Kerkinformatie.
PAASGROETENACTIE 2006 - CHRISTUS VERDRIJFT DOOD EN DUISTER
Elk jaar sturen gemeenteleden van de Protestantse Kerk in Nederland een Paasgroet als bemoediging
aan politieke gevangenen en mensenrechtenorganisaties, maar ook aan gevangenen in Nederland, en
Nederlandse gevangenen in het buitenland. Zij willen hen zo laten weten, dat er aan hen wordt gedacht en dat
er voor hen wordt gebeden.
Diakenen en ZWO-commissies regelen plaatselijk de actie, die door Kerkinactie en Boekencentrum wordt
georganiseerd. Zij gebruiken bij hun voorbereiding het januarinummer van het blad Omkeer.
Zie ook de www.kerkinactie.nl – actief in uw kerk – schrijfacties.
KERKEN MET EEN STIP
Kerken met een Stip wil graag in contact komen
met gemeenten die ex-gedetineerden een kerkelijk
thuis bieden.
Werkgroep kerken met een Stip:
oskamp@scarlet.nl
Nieuwsbrief Kerken met een Stip:
yviersen@hetnet.nl
9

Kerkinformatie PASTORALE HANDREIKING
Maart 2006
Bram Bregman
Pastoraat rond de doop
Eindelijk is-ie er: een nieuwe versie van de handreiking voor het pastoraat rond de doop. Daar was
wel behoefte aan. Moderne ouders vragen vaak ruimte om eigen keuzen te maken. En de
secularisatie is niet opgehouden bij de kerkdeur. Het ontbreekt gemeenteleden soms aan
elementaire kennis.
Doopmotieven
Aansluitend bij het Lima-rapport worden
vijf doopmotieven geformuleerd die ambtsdragers
verkondigend mogen overbrengen
aan allen die gedoopt willen worden of hun
kind willen laten dopen. Samen omvatten ze
ons hele leven, ze doen allemaal mee, maar
ze spreken ons waarschijnlijk niet op ieder
moment op gelijke wijze aan:
Illustratie uit Pastoraat rond de doop.
Door de sterk veranderde levenspatronen
leven er in de gemeente veel vragen rond
de doop. Bij het herschrijven van de vorige
handreiking heb ik een poging gedaan een
brug te slaan tussen de ervaringen en vragen
van gewone mensen en de betekenissen die
de bijbel en de kerkelijke traditie aan de doop
geven. Hoe ga je om met bijzondere situaties,
bijvoorbeeld de wens van een volwassene
om overgedoopt te worden?
‘Ondergaan en opstaan’
De doop heeft altijd mijn bijzondere interesse
gehad. In de loop van mijn predikantschap
ontdekte ik de enorme rijke rijkdom
aan beelden en betekenissen die in de kerkgeschiedenis
aan de doop waren gehecht. Ik
laat het water ook graag echt stromen… niet
maar een paar druppels op het voorhoofd.
De doop moet naar mijn beleving voelbaar
en zichtbaar voor allen bediend worden,
zodat de licht- en donkerzijde van de watersymboliek
door alle aanwezigen beleefd
kunnen worden. In de voorbereiding met
doopouders en geloofsleerlingen hoorde
ik echter de ‘kerkelijke’ geloofswoorden
nauwelijks of niet noemen. De meest nieuwtestamentische
betekenis: met Christus
mee ondergaan en opstaan tot een nieuw
leven (Romeinen 6), hoorde ik doopouders
nooit noemen als motief om hun kind te
laten dopen! Ik kon het dan niet laten om
in de voorbereidingsgesprekken van de
doopdienst deze betekenis aan doopouders
en geloofsleerlingen – soms tot hun schrik
– wel te noemen en uit te leggen.
Gevoelens vertaald
Het was voor mij de reden om bij het
herschrijven de pastorale handreiking te
voorzien van een keuze- en groeimodel. Een
vijftal algemeen menselijke gevoelens rond
de doop, krijgen een christelijke vertaling
die verrijkend wil zijn:
• dank voor het leven, wordt: dank aan
God de Schepper, de God van Israël en
de Vader van Jezus Christus;
• opname in de gemeenschap, wordt:
opname in de wereldwijde gemeenschap
van geroepen navolgers van Jezus;
• initiatie/inwijding (door besnijdenis,
reinigingsbad of een ander ritueel),
wordt: driemaal ’onder water’ en daaruit
opstaan, als teken van een nieuwe
geboorte en het nieuwe leven door de
Vader, de Zoon en de heilige Geest;
• bescherming (door magische rituelen),
wordt: gebed om bescherming en een
verwijzing naar Gods leefregels, op weg
naar een goed en gelukkig bestaan;
• burgerschap, het aanleren van normen
en waarden, wordt: groeien in geloof,
hoop en liefde om de vruchten van de
Geest voort te brengen.
• Doop als sterven en opstaan met Jezus
Christus;
• Doop als reiniging;
• Doop als drinken van het water des
Levens en gave van de heilige Geest;
• Doop als opname in de wereldwijde
gemeenschap van de kerk;
• Doop als begin van het Koninkrijk en
navolging van Christus.
Belangrijk in het pastoraat rond de doop
is dat doopouders en dopelingen in de
gemeente openheid en ruimte ervaren.
Dat erkend wordt dat de Geest mensen
op heel verschillende manier kan roepen.
En dat iedereen in zijn of haar verlangen
om gedoopt te worden de motieven mag
aanwijzen waarin zij of hij zich (nu) herkent.
Elke gedoopte is geroepen een leven lang
te groeien naar de volheid van het geloof.
Als dat ter sprake komt, slaan we tijdens het
doopgesprek en in de doopcatechese inderdaad
een brug tussen wat mensen in hun
geloof voelen en beleven en wat de kerk de
eeuwen door over de doop heeft beleden
als de volheid van het heil van God.
Bram Bregman is predikant te Bunnik.
De handreiking Pastoraat rond de doop verscheen
onder de verantwoordelijkheid van de Werkgroep
Gemeentepastoraat van het Protestants Landelijk
Dienstencentrum. Met name ds. Henk Kuyk, voormalig
predikant in algemene dienst voor het pastoraat,
heeft veel aan de eindtekst bijgedragen.
Bestellingen: afd. Brochureverkoop PLD, tel. (030)
880 17 24, e-mail: brochureverkoop@pkn.nl
10

Kerkinformatie
KERKRECHT
Gert Noort
Maart 2006
Het aanstellen van een kerkelijk werker
Kerkenraden besluiten steeds vaker een kerkelijk werker aan te stellen. Grotere gemeenten kunnen
op die manier naast hun predikant(en) bijvoorbeeld een specialist in dienst nemen voor jongerenwerk
of gemeenteopbouw. Soms wordt een kerkelijk werker benoemd als de predikantsplaats niet meer is
te betalen. Dat gaat vaak goed, maar ook wel eens faliekant mis. Niet elke kerkenraad kent de regels.
Hieronder volgen een aantal te maken afwegingen.
De Protestantse Kerk in Nederland stelt
eisen aan degenen die predikant of kerkelijk
werker willen worden. De aanstaande kerkelijk
werker moet niet alleen beschikken over
een HBO-opleiding (in de regel de opleiding
Godsdienstpastoraal werk), maar moet ook
ingeschreven zijn in het Register kerkelijk
werkers. Deze inschrijving betekent dat
iemand – na toetsing van kerklidmaatschap,
opleidingsniveau en geschiktheid, en na
gevolgde bijscholingen – de bevoegdheid
is verleend om in de Protestantse Kerk in
Nederland aan de slag te gaan als kerkelijk
werker. Wie niet is ingeschreven in het
register is niet benoembaar als kerkelijk
werker (zie Generale Regeling kerkelijk
werkers art. 4 en 5). Het Bureau kerkelijk
werkers kan informatie verstrekken of een
sollicitant is ingeschreven.
Kwaliteitsbewaking
Toch stellen gemeenten geregeld iemand
aan die niet als kerkelijk werker is ingeschreven.
Niet iedereen zal gevoelig zijn voor
het argument dat het volgens de kerkorde
niet mag. Er zijn echter ook andere overwegingen.
De eis tot inschrijving heeft te
maken met kwaliteitsbewaking. Zo krijgt
de ingeschrevene die aan de slag gaat
werkbegeleiding van een ervaren collega.
Er speelt nog een ander punt: het aanstellen
van onbevoegden komt het imago van de
beroepsgroep kerkelijk werkers beslist niet
ten goede. Wat is het nut van een vierjarige
HBO-opleiding godsdienstpastoraal werk
als je het werk ook zonder die beroepsopleiding
kunt doen? Het aanstellen van een
derdejaars student versterkt de indruk dat
het behalen van het diploma een aardige
bijkomstigheid is, maar niet strikt noodzakelijk
om het werk op professionele wijze te
kunnen doen.
De aanstelling van academisch gevormde
theologen als kerkelijk werker vormt een
verhaal apart. Het gaat dan om theologiestudenten
die werkervaring willen opdoen
of afgestudeerden die het ambt van predikant
(nog) niet ambiëren. Ook in deze
gevallen geldt dat benoeming volgens de
kerkorde niet mogelijk is. Daar zijn redenen
Drs. Gert Noort (Foto: PKN)
voor. Zo bevordert het aanstellen van een
academisch gevormde theoloog oneigenlijke
concurrentie tussen de beroepsgroepen
in de kerk. Bovendien beschikt de academisch
gevormde theoloog over andere
beroepscompetenties dan een kerkelijk
werker. Met andere woorden: de universitair
geschoolde theoloog is voor ander werk
opgeleid dan de predikant. Dat wordt te
gemakkelijk vergeten. Een hogere opleiding
betekent niet per definitie ‘beter geschikt’
voor de vacante functie.
Vragen om problemen
In advertenties in Kerkinformatie wordt
soms gevraagd om een ‘predikant/kerkelijk
werker’. Kort door de bocht gezegd: dat is
vragen om problemen, want de bevoegdheden
van predikant en kerkelijk werker
verschillen. Zowel de kerkenraad als de
solliciterende kerkelijk werker kunnen zich
hiermee fors in de vingers snijden. De kerkelijk
werker komt namelijk in een onmogelijke
positie terecht. De sollicitatiecommissie zal
de kerkelijk werker vrijwel zeker vragen om
voor te gaan in de kerkdiensten, terwijl deze
daarvoor niet is opgeleid en evenmin de
bevoegdheid heeft. De kerkelijk werker wil
de baan echter graag en zegt toe. Vervolgens
komen kerkelijk werker en kerkenraad
tot de ontdekking dat de synode slechts in
een klein aantal situaties een preekconsent
verstrekt. Bovendien mag de kerkelijk werker
geen huwelijken inzegenen of sacramenten
bedienen. Het is dus dringend gewenst dat
de kerkenraad zorgvuldig afweegt wat hij
van de beroepskracht verwacht en welke
bevoegdheden daarvoor nodig zijn. De beide
beroepsgroepen oproepen tot een sollicitatie
leidt slechts tot verwarring, want de beroepscompetenties
en bevoegdheden verschillen
daarvoor te veel.
Tot slot: goed werkgeverschap vooronderstelt
dat een deugdelijk contract wordt
aangeboden. Ook daar gaat het af en toe
mis. Het is gemakkelijk dit te voorkomen:
op de website van de Protestantse Kerk in
Nederland staan de modelcontracten voor
kerkelijk werkers en alle benodigde informatie
over de in onze kerk geldende arbeidsvoorwaarden
(zie www.iob.pkn.nl/bkw,
trefwoorden, arbeidsvoorwaarden).
Gert Noort is hoofd van het Bureau kerkelijk werkers
in Driebergen.
11

Kerkinformatie
REGIO
Fop de Boer en Jan Woltinge
Maart 2006
Drie avonden over globalisering in
Steenwijk
Bijna een jaar geleden vond er een conferentie plaats in Utrecht over globalisering en de kerken.
De conferentie was georganiseerd door de stichting Oikos en onder meer de theologische faculteiten
van een aantal universiteiten. De belangstelling was onverwacht groot en vond navolging in
Steenwijk.
Op de genoemde conferentie kwam de
wens naar voren om naast landelijke bijeenkomsten
vooral op regionaal niveau
verder te werken aan de doordenking van
globalisering en de gevolgen daarvan en de
verantwoordelijkheden van kerken daarin.
In de regio Friesland, Drente, Overijssel
werd daarop een stuurgroep in leven geroepen,
die met steun van Oikos een plan ging
voorbereiden voor deze regio. Oikos is een
oecumenische organisatie die opkomt voor
mensen in het Zuiden door bij te dragen aan
veranderingen in Nederland.
Belangstellenden werden hoofdzakelijk per
e-mail uitgenodigd. De uitnodigingen gingen
naar officiële kerkelijke instanties, maar
vooral werden veel mensen uitgenodigd
die op de een of andere manier interesse
getoond hadden voor dit onderwerp.
De stuurgroep bereidde een drietal avonden
voor, en bood de uitgenodigden een
goed voorbereid programma aan, inclusief
sprekers. Plaats van samenkomen werd
de Doopsgezinde Kerk (Vermaning) te
Steenwijk. Bovendien leek het een goed
idee om de avonden te beginnen met een
agapè-viering; en aan de deelnemers te vragen
belegde boterhammen mee te nemen,
om die aan te bieden voor de gezamenlijke
agapè-maaltijd. Welwillende deelnemers
hebben gezorgd voor voortreffelijke soep
en melk. De start van de viering was steeds
om zes uur; omstreeks half acht werd de
maaltijd afgesloten, waarna er een inleiding
volgde over het onderwerp.
Gastsprekers
Op de eerste avond (in oktober) was drs.
Greetje Witte-Rang de gastspreekster; zij is
verbonden aan Oikos. Het onderwerp was:
wat is globalisering?
De tweede avond vond plaats in november.
Gastspreker was dr. Herman Noordegraaf.
Hij gaf de verbanden aan tussen globalisering
en hoe in kerken daarop gereageerd
wordt. De derde avond was ir. Jaap van der
Sar de gastspreker; hij begeleidde de deelnemers
bij de vraag “wat kunnen we zelf
praktisch doen”.
Plaats van samenkomst: Doopsgezinde Vermaning Steenwijk. (foto: E.J. Bruin).
12

Uit de inleidingen kwam een grote hoeveelheid
informatie naar de deelnemers. Daarbij
was er veel informatie op een boekentafel.
Naast deze informatie was er veel ruimte
voor persoonlijke ontmoetingen; deze
bleken heel positief te zijn voor de onderlinge
motivering. Elke avond kwamen er
ongeveer 25 mensen, iets wisselend van
samenstelling.
Om half tien stipt werd afgesloten, zodat
de inleiders en deelnemers van ver ook
nog enigszins op tijd thuis konden komen.
Opmerkelijk was het grote enthousiasme
waarmee aan de gesprekken over de inleidingen
meegedaan werd.
Evalutatie
Na het drietal avonden hield de (uitgebreide)
stuurgroep een evaluatie. Een kleine
greep uit de vele reacties:
‘De eerste avond was als inleiding op
het geheel van drie avonden nuttig; je
moet weten waarover je praat; wél was
er behoefte aan een meer puntsgewijze
samenvatting.’
‘De tweede avond was heel informatief en
met bewogenheid gebracht! Er begon voor
mij nu meer lijn in te komen.’
‘De derde avond was razend interessant,
maar wat kunnen we ermee? En: eind goed,
al goed.’
De stuurgroep heeft uit het totaal van de
evaluatie van de avonden enige spanningen
aangetroffen op de volgende drie punten:
- er was een soort spagaat van globalisering
en onthaasting. De agapé-vieringen bijvoorbeeld
waren heel nadrukkelijk als begin van
de avonden georganiseerd om een zekere
mate van onthaasting en gezamenlijkheid
te kunnen beleven; als tegengewicht tegen
enkele karaktertrekken van globalisering.
Maar sommige deelnemers vonden de
agapé vieringen te lang. Onthaasting moet
je ook leren.
- er was een spanning tussen individualisering,
gevoegd bij het feit dat kerken (in
toenemende mate?) naar binnen gericht zijn
en de globalisering waarbij de escalerende
gevolgen van ons eenzijdig egocentrisch
handelen op armoede en milieuschade duidelijker
worden
- een spanning tussen iets te willen doen
enerzijds en de amorfe overvloed aan informatie,
die eerder lam slaat dan aan zet tot
daden anderzijds.
E-mail netwerk
Overweldigend bleek de wens om verder
te gaan; een goede mogelijkheid daartoe
is het opzetten van een (e-mail) netwerk.
Bovendien stellen kleine plaatselijke groepen
steun van o.a. Oikos erg op prijs. En
individuen ervaren steun en hulp als ze ontdekken
dat er nog veel bondgenoten in hun
omgeving en elders zijn.
Er wordt dus doorgegaan op de ingeslagen
weg. Na de drie avonden Globalisering in
Steenwijk zullen er nieuwe regionale bijeenkomsten
komen. Want de Accra-verklaring
(2004) vraagt om grote aandacht en solidariteit.
En de Assemblee van de Wereldraad
van Kerken van februari 2006 geeft daaraan
ongetwijfeld een nieuwe impuls. En onze
kinderen zullen ook een leefbare aarde
mogen bewonen, samen met alle andere
mensen(kinderen) in deze wereld.
Contactpersonen voor het regionale netwerk
zijn:
M. de Jonge tel. (0521) 51 26 26
e-mail: dejongcol@antenna.nl
Ds. J. Woltinge tel. (0522) 48 22 22
e-mail: jwoltinge@ncrvnet.nl
Globalisering op de kerkelijke agenda
Globalisering is al gaande zolang mensen
reizen maken. In onze tijd maken we evenwel
een explosieve groei mee van deze
globalisering. Globalisering is ook voor de
kerken niet onbekend. De contacten tussen
kerken in de zending gaan reeds eeuwenlang
over heel de wereld.
Paulus maakte al flinke zendingsreizen. En
Jona wilde naar Tarsis en kwam te Ninevé.
En is niet de allereerste lering in het geloofsleven
dat de hele wereld bestemming is van
Gods eindeloze liefde. Het boek Genesis
vertelt in de eerste hoofdstukken hoe God
hemel en aarde schiep, hoogten en diepten.
Globalisering is in de kerk een gegeven,
al zolang de aarde een gegeven is. En de
boodschap van Gods goede nieuws is dan
ook bedoeld voor die héle wereld, de hele
oecumene. En daar is in de kerk nooit aan
getwijfeld.
Wat nu ter discussie staat is of kerken vrede
kunnen hebben met het proces van globalisering
dat naast de mooie kanten ook
heel zorgelijke kanten blijkt te hebben. Het
proces van globalisering blijkt immers voor
sommige groepen mensen voornamelijk
meer onrecht en ongeluk te bewerkstelligen.
Globalisering blijkt donkere schaduwkanten
te hebben, waar mensen de dupe
van kunnen worden, en dieren en planten,
het milieu, ja heel Gods kostbare schepping.
Boeren uit arme landen kunnen hun oogsten
soms niet verkopen omdat er al voldoende
geïmporteerd is uit andere, veelal
rijke landen; en daar konden zij als kleine
boeren niet tegenop. Kleine producenten
worden uit de markt geduwd door grotere
en sterkere bedrijven. Westerse bedrijven
maken de dienst uit. Niet omdat dat economisch
meer voor de hand ligt, maar omdat
met de snelle contacten en grotere macht
voornamelijk westerse instellingen meer
kansen van slagen op de wereldmarkten
hebben.
Het wereldwijde verkeer van geld, goederen
en diensten is een soort oerwoud geworden
dan wel gebleven, waar het recht van de
sterkste heerst.
Daarom moeten mensen van alle kerken
nadenken over déze gevolgen van globalisering:
omdat er ten gevolge van deze
wereldwijde (on-)mogelijkheden slachtoffers
vallen. En daar kunnen kerken geen
vrede mee hebben.
In Gods naam
In de kerken zingen de gelovigen van God
die omziet naar de arme en geringe. Uit dat
geloof vloeit de verantwoordelijkheid voort
om in Gods naam op te komen voor die
armen en geringen.
De “vreemdeling, wees en weduwe”
mogen zich verheugen in Gods beste
aandacht. Uit dat geloof ontspringt alle
daadwerkelijke zorg en aandacht voor de
vreemdelingen, wezen en weduwen.
Bij nader inzien is het dus geen vraag of globalisering
op de werkagenda van de kerken
dient te staan. Het is een uitgangspunt. En
dan moet er over nagedacht worden wat
kerken in Gods Naam kunnen betekenen
op aarde en vóór de aarde en voor allen die
haar bewonen.
Fop den Boer uit Dalfsen was provinciaal kerkelijk
opbouwwerker (nu met de VUT) en Jan Woltinge is
predikant te Ruinerwold.
Dan zijn er ook enkele dringende vragen
minder goed uit de verf gekomen, zoals:
hoe maken we aan onze kinderen en kleinkinderen
duidelijk wat hier op het spel staat?
Hoe gaan we om met de uitdaging om
onder de (al?)macht van de afgod mammon
uit te komen? Hoe kun je hiermee gericht
maar ontspannen en met humor bezig zijn?
GLOBALISERING
- Denk niet dat in korte tijd veranderd moet of kan worden wat in lange tijd gegroeid is.
- Ieder mens is verantwoordelijk voor eigen daden; voel je niet bovenmatig verantwoordelijk.
- Veranderingsprocessen duren lang; wees daarop voorbereid.
- Zoek bondgenoten.
- Zorg voor een lange adem en een vrolijke noot.
- Wees blij om wat gedaan kán worden.
13

Kerkinformatie
JEUGDWERK
Mirjam Schaap
Maart 2006
Behandel jongens en meisjes gelijk
Maar houd rekening met de verschillen!
Catecheten, predikanten, kindernevendienstleiding, vrijwilligers op de tienerclub, allemaal hebben ze
ermee te maken: jongens zijn geen meisjes! Een groep met veel jongens is anders dan een met vooral
meisjes. Er zijn belangrijke verschillen tussen jongens en meisjes, die hieraan ten grondslag liggen.
Rekening houden met die verschillen maakt kerkelijk jeugdwerk leuker en doeltreffender!
Een aantal van de verschillen tussen jongens
en meisjes is aangeleerd: ouders en
de omgeving gaan anders om met meiden
dan met jongens en daardoor ontwikkelen
ze zich ook anders. Andere verschillen zijn
aangeboren. Het zijn fysieke verschillen
tussen jongens en meisjes, bijvoorbeeld
verschillen op het gebied van hormonen en
de vorming van de hersenen.
Biologie?
Maar waarom zou iemand die in de kerk met
kinderen of tieners werkt zich bezighouden
met biologie? Waarom is dit belangrijk voor
kerkelijk jeugdwerk? Iedereen is uniek, en
je wilt misschien juist geen onderscheid
maken tussen de meiden en de jongens.
Jarenlang was dat ook taboe: verschillen
tussen de geslachten waren aangeleerd, zei
men. Als je een meisje nou maar autootjes
gaf, en een jongen een poppenwagen, dan
kwam het allemaal in orde. Jongens en
meisjes dezelfde kansen, iedereen tevreden.
Maar een paar jaar geleden ontdekten mensen
in de jeugdhulpverlening en het onderwijs
dat veel jongens het niet goed deden
ondanks die zogenaamde gelijkheid:
- Jongens blijven vaker zitten dan meisjes;
- Twee keer zoveel jongens halen hun
diploma van het voortgezet onderwijs
niet;
- Drie keer zoveel jongens worden
geschorst of van school gestuurd;
- Jongens pesten en vechten meer, maar
zijn daar ook vaker slachtoffer van;
- Op HBO en universiteit studeren meer
meisjes dan jongens.
‘Geef mij maar een meidengroep, dan kan
ik tenminste iets inhoudelijks doen!’
Misschien merk je sommige dingen uit dit
rijtje ook in jullie eigen jeugdgroepen: meisjes
die vaker op Havo of VWO zitten en beter
gebekt zijn, jongens die eerder dan meiden
als stoorzender worden ervaren, niet ‘gezellig
meedoen’.
Er is dus reden voor zorg over jongens. En
dat is misschien wel de beste reden om je
eens in die biologische en andere verschillen
tussen jongens en meiden te verdiepen.
Want als je meer begrijpt van de oorzaken
van bepaald gedrag, kun je er gemakkelijker
mee omgaan.
Lichamelijk of aangeleerd
We maken een onderscheid tussen fysiologische
oorzaken en aangeleerde oorzaken.
Jongens hebben meer behoefte aan bewegen. (foto Gerda Valstar)
Fysiologisch: jongens zijn anders ‘gebouwd‘
dan meisjes.
Het meest in het oog springende verschil
zit ‘m in de hormonen, en dan vooral in het
mannelijke geslachtshormoon testosteron.
Zowel jongens als meisjes maken dit hormoon
aan, maar jongens in veel grotere
hoeveelheid, en nog eens extra rondom het
vierde en twaalfde jaar. Een van de dingen
die testosteron doet is aanzetten tot actie.
Daardoor hebben jongens meer behoefte
aan bewegen, en kost het hun meer moeite
om stil te zitten. Voor kerken, waarin veel stilgezeten
moet worden, een aangelegen punt!
Met actie wordt ook bedoeld: daadkracht.
Jongens willen niet praten maar doen, niet
luisteren maar aan de slag gaan! In een
ernstig geval – bijvoorbeeld wanneer de
jongen toch steeds moet stil zitten – kan die
daadkracht omslaan in agressie.
14

Mede door deze hormonen is er tussen
jongens en meisjes ook een verschil in de
hersenen. Testosteron heeft namelijk een
stimulerende werking op de rechterhersenhelft.
Dat deel van de hersenen stuurt onder
meer het ruimtelijke denken, probleem
oplossend vermogen en experimenteren.
De linkerhersenhelft, die bij jongens minder
ontwikkeld is dan bij meisjes, is het taalgebied.
Daarin worden lezen, praten, luisteren
etc. gestuurd. Ook is de verbinding tussen
beide hersenhelften minder ontwikkeld dan
bij meisjes. Dit heeft gevolgen:
Jongens willen liever iets doen dan praten. (foto: Jeugdwerkbureau Lava)
- Jongens zijn overwegend minder taalvaardig,
en kunnen wat ze voelen, denken
en geloven minder goed dan meisjes
onder woorden brengen. Dat zegt overigens
helemaal niets over de inhoud van
hun gevoelens, gedachten en geloof!
- Jongens kunnen beter ruimtelijk, creatief
en abstract denken. Jongens leren door
actie, door iets te doen. Jongens zijn
gericht op competitie, winnen, doelen
bereiken.
- Meisjes leren door communicatie: praten,
luisteren, lezen. Ze zijn meer gericht
op relaties, dus aardig gevonden willen
worden, het gezellig maken en houden.
- Vanwege de latere rijping van de hersenen
van jongens aan het begin van de
basisschool lopen ze een achterstand
op ten opzichte van de meisjes, op het
gebied van lezen, schrijven (langzamere
motorische ontwikkeling!) en praten.
Deze is niet altijd meer in te lopen, kijk
bijvoorbeeld maar naar het verschil in
handschrift tussen jongens en meisjes.
Aangeleerd: hoe worden jongens en meisjes
benaderd?
Het merkwaardige is, dat we jongens vaak
juist op achterstand zetten door te proberen
ze hetzelfde te behandelen als meisjes. In
onze geëmancipeerde samenleving (met
alle verworvenheden van dien!) moeten
jongens zich steeds meer aan meisjes
aanpassen. Waren eeuwenlang jongens
de norm, bijvoorbeeld op school en in de
kerk, nu zijn langzamerhand de meisjes
maatgevend. De leerkrachten, maar ook de
kindernevendienstleiding of de catecheet,
hebben niet altijd oog voor de specifieke
kenmerken van jongens: hun beweegdrang
en het tempo waarin bijvoorbeeld hun
motoriek zich ontwikkelt. Van hen wordt
vaak verwacht dat ze hetzelfde gedrag
‘Met veel jongens in de
kindernevendienst loop ik de hele tijd
politieagentje te spelen.’
vertonen als meisjes en zich op dezelfde
manier ontwikkelen.
Met twee maten
Wat is het gevolg? Jongens krijgen meer
dan meisjes negatieve reacties te horen
van leiding, leerkrachten, en andere volwassenen:
Zit nou eens stil! Je houdt je
pen niet goed vast, zo krijg je allemaal
vlekken. Zit niet zo met je voet te tikken!
Heb je nou alweer een gat in je broek? Of
ze worden met meisjes vergeleken: ‘Kijk
eens hoe prachtig Sarah die kleurplaat heeft
gemaakt!’ Uit het voorgaande wordt duidelijk
dat die vergelijking niet eerlijk is: de ontwikkeling
van jongens verloopt nu eenmaal
anders, dus je moet wel met twee maten
meten! Anders krijgen veel jongens steeds
het signaal: jij ben niet goed zoals je bent.
Maar er is nog een probleem: het gebrek
aan mannelijke rolmodellen. Jongens
hebben mannen in hun omgeving nodig
als voorbeeld. Een vader, een leraar, een
clubleider. Maar wie staat er voor de klas?
Wie geeft kindernevendienst, catechese,
club? Het zijn meestal vrouwen. Hebben
jongens voldoende mannen om zich aan te
spiegelen? En hebben al deze vrouwen voldoende
oog voor de specifieke behoeften
van jongens?
Boyzproof
Misschien heb je, nu je dit gelezen hebt,
het idee: het komt nooit meer goed met
de jongens! Gelukkig is dat niet zo. Er zijn
nog altijd een heleboel mannen die een rol
spelen in het leven van jongens. En gelukkig
zijn er vele vrouwen met oog voor de
eigenheid van jongens in hun gezin, klas
of groep. Om deze mannen en vrouwen te
ondersteunen heeft Jeugdwerkbureau Lava
voor vrijwilligers in het (kerkelijke) tienerwerk
materiaal ontwikkeld dat vrijwilligers
hierbij kan helpen: “Boyzproof.” Boyzproof
is een werkboek vol jongensvriendelijke
activiteiten met inhoud. Daarbij zit de
nodige achtergrondinformatie (schriftelijk
en op een cd-rom die je met elkaar kunt
bekijken) en tips voor het werven van mannelijke
vrijwilligers. In de provincie Gelderland
geeft Lava hierover ook cursussen en
trainingen aan vrijwilligers en professionals
in kerken en op scholen. Meer informatie:
www.lava-jeugdwerk.nl tel. (026) 389 24 24.
Basisscholen kunnen via Ouders&COO een
ouderavond aanvragen over de verschillen
tussen jongens en meisjes, kijk op
www.ouders.net.
Mirjam Schaap is consulent van Jeugdwerkbureau
Lava en projectleider van Boyzproof .
15

Kerkinformatie
BEGELEIDING KERKVERENIGING
Gerrit Jan Wisgerhof
Maart 2006
Bijzondere zorg is maatwerk
De commissie van bijzondere zorg begeleidt hervormde gemeenten waarin verdeeldheid is ontstaan
door de kerkvereniging van 2004. De commissie moet in de eerste plaats dreigende breuken helpen
voorkomen, en - als de breuk toch plaatsvindt - de in de Protestantse Kerk gebleven gemeente
ondersteunen. De derde taak is gericht op degenen die de kerk hebben verlaten. Voor hen moeten er
maatregelen worden getroffen “met het oog op het komen tot een nieuw kerkelijk leven van
betrokkenen”. Een pastorale opdracht, maar in de praktijk niet gemakkelijk.
Volgens de overgangsbepalingen heeft
de commissie van bijzondere zorg (CBZ)
drie taken. Allereerst moet de commissie
door gesprek en overleg proberen om
breuken en scheuringen te voorkomen. De
tweede taak begint wanneer de commissie
daarin niet slaagt en het helaas toch tot een
scheuring is gekomen. Dan treft de commissie
maatregelen die nodig zijn om het
voortbestaan van de gemeente die deel
blijft uitmaken van de Protestantse Kerk zo
goed mogelijk te waarborgen. Vaak heeft
zo’n gemeente zware averij opgelopen.
Er is (bijna) geen kerkenraad meer. De
gemeente is in veel gevallen vacant omdat
de predikant koos voor de Hersteld Hervormde
Kerk. Soms kan de gemeente niet
meer beschikken over de eigen gebouwen.
Deze zijn dan in gebruik bij de hersteld
hervormde gemeente, die de hervormde
gemeente daarin geen toegang verleent. En
vergeet vooral ook de pijn en het verdriet
niet, die geleden worden vanwege alles wat
er gepasseerd is. Kortom, er moet ontzaglijk
veel gedaan worden om het gemeenteleven
weer enigszins op orde te krijgen en een
doorstart mogelijk te maken.
Op de hervormde kerk in Elspeet hebben de hersteld-hervormden een eigen bordje (rechts) gekregen.
(foto: J. Broekhuizen)
Geen ‘Bekijk het verder maar’
Daarnaast heeft de commissie ook een
opdracht voor degenen die zich hebben
losgemaakt van de kerk. Dat is de derde
taak. Wanneer een aanzienlijk deel van de
ambtsdragers en/of gemeenteleden niet
langer deel wil uitmaken van de hervormde
gemeente en een eigen kerkgemeenschap
begint, treft de commissie een voorziening
‘met het oog op het komen tot een nieuw
kerkelijk leven van betrokkenen’. De kerk
zegt dus niet tegen hen: ‘gaat heen en wordt
warm’. Of alledaagser: ‘bekijk het verder
maar’. Dat wilde de synode absoluut niet.
Daarom heeft de synode er bewust voor
gekozen om het anders te doen dan bij
vroegere scheuringen. De kerk wil niet dat
zij die weg zijn gegaan met lege handen
staan. Wanneer dit verantwoord en mogelijk
is, geeft de commissie een voorziening
voor hen die los van de Protestantse Kerk
verder gaan, zodat zij een nieuw begin
kunnen maken met eigen kerkelijk leven.
Volgens de overgangsbepaling worden
ook vermogensrechtelijke aspecten bij het
treffen van een voorziening in aanmerking
genomen. In bepaalde gevallen kan dus
door de CBZ worden bepaald dat een deel
van de bezittingen wordt overgedragen. Dat
kan bijvoorbeeld een kerkgebouw of pastorie
zijn. Zo’n gebouw kan ook in (langdurig)
gebruik gegeven worden aan de hersteld
hervormde gemeente.
Gang naar de rechter voorkomen
Uitgangspunt is dat alle goederen het
eigendom zijn en blijven van de hervormde
gemeente die deel blijft uitmaken van de
Protestantse Kerk. Dit uitgangspunt is in de
afgelopen tijd door verschillende rechters
bevestigd.
Het gaat bij een voorziening niet om een
verdeling van de goederen op basis van
ledenaantallen van beide gemeenten. Dat
is ook nooit de bedoeling van de synode
geweest. Het betreft een handreiking aan
degenen die zich hebben losgemaakt van
de kerk om tot een eigen kerkelijk leven te
komen. Zij krijgen financieel een duwtje in
de rug om als gemeente op gang te komen.
Dat is meer dan een gebaar. De kerk koos
ervoor om zelf een voorziening te kunnen
treffen. De synode wil daarmee voorkomen
dat dit soort zaken aan de burgerlijke rechter
moeten worden voorgelegd.
Bij het treffen van de voorziening moet de
commissie de omstandigheden ter plaatse
in acht nemen. Algemene richtlijnen zijn
daarvoor moeilijk te geven. Het is maatwerk.
De commissie mag daarbij de belangen
van de gemeente die deel blijft uitmaken
van de Protestantse Kerk niet uit het oog
verliezen. Deze gemeente is door het vertrek
van leden naar de Hersteld Hervormde Kerk
niet alleen bestuurlijk, maar ook financieel
verzwakt. Het treffen van een voorziening
geschiedt onverminderd de maatregelen
die nodig zijn om het voortbestaan van de
hervormde gemeente binnen de Protes-
16

Leden en staf van de commissie van bijzondere zorg m.b.t.de hervormde gemeenten (12 januari 2006). Van links naar rechts, zittend: dr. ir. J. van der Graaf, ds. A.
Tromp, A. Noordsij, ds. G.J.Wisgerhof (voorzitter), ds. T.W. van Bennekom, dr. C. van Sliedregt, ds. J.L.W. Koppenhol; Staand: drs. L.A.J. Meindert (bureau), B. van
Bokhoven, M. Geleijnse, mr. D.J. de Brauw, N.A. de Waal, drs. A.P. Ros, G. Bos, C. Russcher, drs. P.A. van Genderen, mr. P. Schreuder, ds. P.L. de Jong, mr. J. Broekhuizen
(toegevoegd secretaris), drs. A.M.E. Kreijns (bureau). (foto: J. Broekhuizen)
tantse Kerk te waarborgen.
Soms is de hervormde gemeente binnen
de Protestantse Kerk financieel zo verzwakt,
dat voor een zelfstandig voortbestaan moet
worden gevreesd. Overdracht van goederen
via een voorziening zou in dat geval
het voortbestaan alleen nog maar verder
in gevaar brengen. Daarnaast moet elke
hervormde gemeente om verder te kunnen
functioneren in principe over voldoende
faciliteiten kunnen beschikken, zoals een
kerkgebouw, een pastorie en gemeentecentrum.
Bij een eventuele overdracht van vaste en
financiële activa moet rekening gehouden
worden met vele factoren. Kortom, het
gaat echt om maatwerk van gemeente tot
gemeente. De voorziening wordt getroffen
na overleg met de hervormde gemeente en
nadat de hersteld hervormde gemeente en
een aantal protestantse kerkelijke organen
zijn gehoord. Tot slot wordt een voorziening
door de CBZ voorgelegd aan de kleine
synode. Tenzij deze de voorziening (binnen
30 dagen) afwijst, is zij bindend voor
alle partijen. Deze kunnen dan nog wel in
beroep gaan bij het generale college voor
de behandeling van bezwaren en geschillen.
Ook de betrokkenen die niet langer lid
zijn van de Protestantse Kerk kunnen dit.
Weerstand
Bij de uitoefening van haar derde taak
ontmoet de commissie weerstand, zowel
vanuit de Hersteld Hervormde Kerk als
vanuit de eigen kerk. Wat betreft de hersteld
hervormde gemeenten is het niet gauw
genoeg. Daarbij verwijzen zij naar de verklaring
voor recht-procedure die zij bij de
rechter zijn begonnen. Daarbij gaat het hen
om het behoud van alle goederen. De commissie
doet dus gauw te weinig.
Maar ook vanuit de eigen kerk ontmoet deze
derde taak weerstand. In de gemeenten zijn
de verhoudingen tussen hen die bleven en
hen gingen vaak zo verstoord, dat alleen
de gedachte aan overdracht van goederen
al protest oproept. Ook dat nog! Men zegt:
‘Laten degenen die meenden te moeten
gaan, nu ook maar de consequenties van
hun stappen aanvaarden. Onze gemeente
probeert net weer wat overeind te krabbelen.
De commissie mag dat proces niet verstoren
door het treffen van een maatregel
ten behoeve van degenen die weggingen.’
De commissie doet dus gauw te veel.
Bovenplaatselijke taak
Een bovenplaatselijke commissie kan met
meer distantie knopen doorhakken en
plaatselijke belangen afwegen. Zo bezien
was het een wijs besluit van de synode om
deze derde taak bij een bovenplaatselijke
commissie neer te leggen. Tegelijk is het
bepaald niet de gemakkelijkste taak die de
synode de commissie opdroeg. Maar de
commissie heeft de opdracht aanvaard en
zij gaat er voor. Medewerking van de Hersteld
Hervormden, o.m. bij de “ontvlechting”
van de ledenbestanden is hierbij van
cruciaal belang.
Inmiddels zijn twee definitieve voorzieningen
getroffen (de wijkgemeente van bijzondere
aard te Vianen en die te Numansdorp),
waarbij alle goederen werden overgedragen
aan de Hersteld Hervormde gemeente
ter plaatse. Andere definitieve voorzieningen
zijn in voorbereiding.
Ds. Gerrit Jan Wisgerhof, oud-secretaris van de
provinciale synode Utrecht, is voorzitter van de
commissie van bijzondere zorg met betrekking tot
de hervormde gemeenten.
BIJZONDERE ZORG IN CIJFERS
Op 1 februari 2004 begon de commissie van bijzondere zorg met betrekking tot de hervormde gemeenten met
haar werkzaamheden. De commissie telt 18 leden, die voor 5 jaren werden benoemd. De leden (onderverdeeld
in 5 delegaties) brachten inmiddels circa 340 bezoeken aan gemeenten en kwamen 28 keer als commissie
in vergadering bijeen.
Tot op heden trof de commissie 38 voorlopige maatregelen en voorzieningen voor 35 hervormde gemeenten.
Inmiddels werden 2 definitieve voorzieningen getroffen, meerdere voorzieningen zullen volgen. Het gaat
altijd om maatwerk, toegesneden op de locale situatie. Soms is medegebruik van kerk en verenigingsgebouw
mogelijk, soms ook niet. In een aantal gevallen werd het medegebruik in de voorlopige maatregel en voorziening
mogelijk gemaakt maar niet toegepast. Op dit moment vindt in circa 6 gemeenten gezamenlijk gebruik van
kerk- en/of verenigingsgebouw plaats.
In het merendeel van de gemeenten waar na 1 mei 2004 een scheuring is ontstaan is het hervormde gemeenteleven
– binnen de Protestantse Kerk – hervat. In circa 15 gemeenten heeft dit tot op heden nog niet plaatsgevonden;
in een aantal hiervan zal dit binnenkort alsnog gebeuren.
Verder zijn in vijf voormalige buitengewone wijkgemeenten of deelgemeenten, veelal ontstaan uit evangelisaties
van ‘gekrookte riet-signatuur’ bijna alle leden van die gemeenten tot de Hersteld Hervormde Kerk overgegaan.
Sinds de kerkvereniging werden 49 dienstdoende predikanten door de kleine synode van hun dienstwerk in
de Protestantse Kerk ontheven, evenals van 15 emeriti, 6 proponenten en 2 hulppredikers de bevoegdheden
werden beëindigd.
Het overgrote deel van de pastorieën is inmiddels verlaten of dit gebeurt binnenkort. In circa tweederde van
de bijna 50 vacatures is inmiddels een predikant beroepen of is het beroepingswerk in gang gezet. In enkele
gevallen beroepen twee gemeenten gezamenlijk één nieuwe predikant (bijvoorbeeld: Nieuwe Tonge en
Herkingen, Aalst en Poederoijen, Achterberg en IJzendoorn).
17

Kerkinformatie
KERKGEBOUWEN
Ad van Oost
Maart 2006
Strategie-ontwikkeling voor behoud en
hergebruik kerkgebouwen
Wat doen we met kerkgebouwen die we zelf niet meer nodig hebben? Op deze vraag studeert
momenteel de werkgroep Kerkbouw van de Protestantse Kerk in Nederland. Een speciale ‘taskforce’
Behoud en Hergebruik Kerkgebouwen buigt zich over de landelijke strategie en scenario’s voor
plaatselijke gemeenten. En er komt een lijst van te behouden kerken. Werkgroepvoorzitter Kees
Doevendans vertelt over zijn voorkeur voor ‘een zakelijke aanpak’.
Dr. ir. Kees Doevendans is hoofddocent
Stedenbouw aan de faculteit Bouwkunde
aan de Technische Universiteit te Eindhoven.
Als voorzitter van de landelijke
werkgroep Kerkbouw is hij voorstander van
een rationele en analytische aanpak van de
problematiek: ‘De werkgroep Kerkbouw is
de opvolger van onder andere de Bouw- en
Restauratiecommissie van de Nederlandse
Hervormde Kerk. We houden ons bezig
met de vraag wat plaatselijke gemeenten
binnen de Protestantse Kerk in Nederland
aan moeten met kerkgebouwen waarvan ze
de lasten niet meer kunnen dragen. Welke
kerkgebouwen kunnen worden afgestoten
of afgebroken? Welke komen in aanmerking
voor behoud en hergebruik?’
Hotellobby versus kerkgebouw
Doevendans heeft weinig op met pogingen
om aan kerk en kerkgebouw betekenis te
geven door het gebruik van gemeenplaatsen.
Hij stoort zich aan argumenten die zo
algemeen en veelvuldig zijn gebruikt dat de
oorspronkelijke zeggingskracht nagenoeg
verloren is gegaan. Doevendans: ‘Zo’n
gemeenplaats is die van de kerk als herberg
(Jan Hendriks). Architectonisch een niet
erg aantrekkelijke metafoor. Bij het begrip
herberg gaat het om ontmoeting. Dat doet
me altijd denken aan de cultuurtheoreticus
Siegfried Kracauer, die in het begin van de
20-ste eeuw het ‘huis van God’ vergeleek
met de hotellobby. De hotellobby, in die
tijd vaak uitgevoerd volgens de principes
van de modernistische, functionele architectuur,
was een plaats van ontmoeting.
Althans, mensen bezochten de hotellobby
in de hoop op ontmoeting en het leggen
van relaties. Een willekeurige groep mensen
bij elkaar. Geen gemeenschap, geen
cohesie. In een kerkgebouw, zegt Kracauer,
verzamelen mensen zich voor gebed en
eredienst. Zij vormen al een gemeenschap.
Zij ervaren en tonen dit gedurende de eredienst.
Daarna gaan ze hun eigen weg. Het
kerkgebouw heeft dan nog slechts decoratieve
betekenis. Siegfried Kracauer vat de
hotellobby op als het omgekeerde beeld,
het negatief, van het huis van God.’
Leden van de Task Force Behoud en Hergebruik Kerkgebouwen PKN, poseren in de kapel van het Protestants
Landelijk Dienstencentrum te Utrecht. (foto: PKN / Freek Visser)
Rationele aanpak
Over behoud, hergebruik, afstoting of
afbraak van kerkgebouwen heeft de dienstenorganisatie
van de Protestantse Kerk de
afgelopen jaren twee publicaties uitgegeven.
In 2005 publiceerde zij samen met de
Vereniging van Kerkrentmeesters en enkele
vrijwilligers de brochure Maatwerk. Naar
een passend huis voor de gemeente. Het is
de opvolger van de vroegere brochure Naar
een passende jas en bedoeld om kerkrentmeesters
behulpzaam zijn bij het formuleren
van accommodatiebeleid. Daarnaast
staat in de handreiking voor het maken van
lokale beleidsplannen Bronnen voor beleid.
Werkboek voor beleidsontwikkeling (2005)
ook een passage over accommodatiebeleid.
Bij beide uitgaven plaatst Doevendans kanttekeningen.
In Bronnen voor beleid wordt
gesproken over kerkgebouwen als dode
stenen. De levende stenen zijn de gemeenteleden,
en om hen gaat het. Dat zal zo zijn,
toch wordt er denigrerend gesproken over
het kerkgebouw als een hoop dode stenen.
Maar let op: als zo’n hoop dode stenen moet
worden afgestoten, geven beide PKN-uitgaven
aan dat het afstoten van zo’n kerkgebouw
een heel emotionele aangelegenheid
is. We kennen dat nog van de stadsvernieuwingsprojecten
in de jaren zestig. Je moet
er niet aan voorbij gaan. Maar de vraag is
wel of je het zo sterk moet benadrukken als
in de genoemde PKN-uitgaven. Ik zou liever
inzetten op een meer rationele en zakelijke
aanpak.’
18

Gemeenteprofielen
De werkgroepvoorzitter zet ook vraagtekens
bij de bruikbaarheid van gemeenteprofielen
als het gaat om het gebouwenbeleid. In de
genoemde PKN-uitgaven worden onderscheiden:
• het oecumenisch-apostolaire of diaconale
profiel: de kerk is er voor anderen.
• het klassiek-gereformeerde profiel: centraal
staat de woordverkondiging.
• het evangelische profiel: nadruk op persoonlijke
bekering en wedergeboorte.
• het conciliaire profiel: de kerk als zoekgemeenschap.
• het liturgisch profiel: de viering staat centraal.
• het profiel van ‘Kerk met een aanbod’: de
kerk is een dienstverlenend instituut.
Doevendans: ‘Al snel wordt een relatie
gelegd tussen kerkgebouw en gemeenteprofiel.
Het kerkgebouw zou dan ‘het visitekaartje
van de gemeente’ zijn.
Bronnen voor beleid adviseert zelfs om te
kiezen voor een bepaald profiel en daarbij
een duidelijk visitekaartje te ‘drukken’. Maatwerk
is gereserveerder: een kerkgebouw kan
accenten krijgen, zoals: getuigen, vieren, ontmoeten,
leren, dienen, gedenken, spiritualiteit
of kunstzinnigheid. Het gaat nooit maar
om één profiel, want de gemeente heeft
altijd een bepaalde pluriformiteit.’
Missionaire uitstraling
In de brochure Maatwerk wordt gesteld
dat de gemeente voor de eredienst geen
gewijde ruimte nodig heeft. Vervolgens
wordt die stelling genuanceerd: Woord en
sacrament, spiritualiteit en kunst geven een
zekere sacraliteit aan het gebouw waarin zij
aanwezig zijn. De ruimte krijgt wijding zodra
de gemeente samenkomt. Het kerkgebouw
is het huis van de gemeente. Wanneer zij
echter niet uitdrukkelijk ten dienste van de
eredienst gebruikt wordt, kunnen er ook
andere activiteiten in plaatsvinden.
Op de vraag of een kerkgebouw een missionaire
rol kan vervullen, antwoordt Doevendans:
‘De architect Mari Bauw zei eens:
“Een kerkgebouw kan niet bekeren.” Dat de
kerk missionair dient te zijn lijkt vanzelfsprekend.
Ik denk daarbij niet meteen aan het
binnenslepen van grote aantallen. Je kunt
daarmee een heel eind komen als je je stort
op de religieuze markt (bijvoorbeeld PKNlogo
als neon-lichtreclame), maar daarmee
riskeer je ook een verkeerde uitstraling: het
kerkgebouw als rituele ruif en religieuze
bazar. Een dergelijke groei vinden we, met
name onder de jeugd, in evangelische en
charismatische bewegingen. Alleen… je
moet er wel van houden.’
‘Bespaar ons nieuwe gemeenplaatsen’
Doevendans: ‘Misschien kunnen we de
meeste kerkgebouwen uit de wederopbouwperiode
1940-1965 wel missen. Het
zijn gemeenplaatsen, ze hebben nauwelijks
zeggingskracht, ook niet als we er een logo
opplakken. Misschien moeten er enkele
worden bewaard vanwege hun sleutelwaarde,
omdat ze representatief zijn voor
een bepaalde architectuur of omdat ze van
hoge architectonische kwaliteit zijn. Misschien
ook enkele, omdat ze voor de kerke-
KERKGEBOUWEN IN CATEGORIEËN
De werkgroep Kerkbouw gaat een lijst samenstellen met kerkgebouwen van architectonische en cultuurhistorische
waarde. Deze lijst zal de volgende categorieën kennen. Tot 1850, van 1850 – 1940, van 1940 – 1965 (de
Wederopbouw), en na 1965. Een korte karakterisering van deze perioden:
Tot 1850
Monumentale kerkgebouwen uit de Middeleeuwen (Romaans of Gotisch), in de stad meestal centraal gelegen
en blikvanger daarvan. Kerkjes op het platteland als beeldbepalende monumenten van soms leeglopende
dorpen. Vanaf de Reformatie ook bouw van nieuwe kerkgebouwen uitgaande van de typische protestantse
eredienst. Aan het einde van deze periode de Waterstaatskerkjes, als gevolg van de bemoeienis van de overheid
met kerkbouw.
1850-1940
Eerst toepassing van neostijlen, met name neogotiek, neoclassicisme, en vooral bij de protestanten neorenaissance.
Kerkbouw als teken van hoop op maatschappelijke vooruitgang: de emancipatie in de eigen zuil.
Architectonische ontwikkelingen parallel aan andere bouwwerken, ook die de industriële ontwikkeling typeren
(fabrieken, stations). In de jaren twintig en dertig met name expressionisme (Amsterdamse School), een
sterk decoratieve stijl.
1940-1965
Bouw van veel wijkkerken gebaseerd op het idee van de wijkgedachte; soms zijn de kerken daarom onderdeel
van een stedenbouwkundig ensemble, soms gaat het om multifunctionele gebouwen; de architectuur is
of modernistisch (zakelijk), of traditionalistisch (Delftse School). Een deel daarvan is architectonisch de moeite
waard; het is een bekend rijtje maar er zijn verrassende onbekende gebouwen tussen. Soms vertegenwoordigen
die kerkgebouwen sleutelwaarde of ijkwaarde.
Na 1965
Eigentijdse kerkgebouwen: in de jaren 70 een wending van architectonische expressie naar bescheidenheid,
met nadruk op nuchterheid en zakelijkheid. Meer recent soms herintroductie van architectonische symboliek.
Dr. ir. Kees Doevendans, hoofddocent stedenbouw
aan de faculteit bouwkunde aan de Technische
Universiteit te Eindhoven en voorzitter van de
werkgroep Kerkbouw van de Protestantse Kerk in
Nederland. (foto: PKN / Freek Visser)
lijke gemeente zeer bruikbaar zijn. Dat is dan
een functionele afweging.
Maar verder kunnen we die weinig expressieve
gebouwen beter teruggeven aan de
seculiere wereld. Of aan de veranderende
religieuze wereld, maar dan niet onder onze
verantwoordelijkheid. Bespaar ons een
nieuwe gemeenplaats, bijvoorbeeld om de
gemeente te laten groeien in de hoop op
den duur weer genoeg mensen te hebben
om het gebouw in stand te houden.
Onze enige ‘locus communis’ is Christus,
en die verkondigt. Daar begint alle omgang
met ons kerkelijk erfgoed!’
Ad van Oost is redacteur van Kerkinformatie.
Literatuur
De handreiking ‘Maatwerk. Naar een passend
huis voor de gemeente’ is te bestellen
via tel. (030) 880 17 24,
e-mail brochureverkoop@pkn.nl.
Prijs € 7,50. U betaalt geen verzendkosten.
Het werkboek ‘Bronnen voor beleid. Werkboek
voor beleidsontwikkeling’ is een losbladig
werkboek, telt 230 pagina’s en kost
€ 15,95 (inclusief verzendkosten). Bestellen
kan per e-mail (brochureverkoop@pkn.nl )
of telefonisch: (030) 880 17 24.
Op initiatief van de werkgroep Kerkbouw
verscheen ‘Het kerkgebouw in het postindustriële
landschap’, Kees Doevendans en
Gertjan van der Harst (red.), Boekencentrum
2004.
19

Kerkinformatie
VROUWENWERK
Corinth van Schaik
Maart 2006
Nederlandse Lutherse Vrouwenbond
vijftig jaar jong
Van de drie binnen de Protestantse Kerk zelfstandig functionerende vrouwenbonden, is die van de
‘oudste kerk’ de jongste. Waar de Gereformeerde Vrouwenbond en de Hervormde Vrouwengroep
respectievelijk bijna 70 jaar en 60 jaar bestaan, vieren de Lutherse vrouwen in april hun 50-jarig
jubileum. Kerkinformatie sprak met Coby Aartsen over verleden, heden en toekomst.
Coby is zelf al jaren enthousiast lid van de
Lutherse vrouwenbond en legt uit hoe het
volgens haar komt dat de Lutherse vrouwen
zich veel later dan de anderen landelijk
organiseerden. ‘Er was wel degelijk al veel
langer vrouwenwerk in de plaatselijke
gemeenten. De zogeheten ‘dameskrans’
bestond uit veelal ontwikkelde vrouwen die
lokaal sociaal en toerustend bezig waren. Er
bestond niet zoveel behoefte aan een landelijke
organisatie in die tijd.’
Directe aanleiding om wel na te gaan denken
over een landelijke koepel, vormde de
watersnoodramp in 1953. Volgens Coby
ontdekte de plaatselijke afdelingen toen dat
het niet zo handig werkte dat ieder apart in
actie kwam voor de getroffenen in Zeeland
en dat leidde ertoe dat in 1956 een landelijke
bond werd opgericht.
Ontwikkeling
‘De afgelopen 20 jaar is de bond zich meer
en meer gaan richten op individuele leden’,
vertelt Coby ‘omdat een aantal plaatselijke
groepen niet langer konden voortbestaan.
Maar er zijn nog wel groepen actief, onder
meer in het noorden en zuiden van het land.’
De Lutherse vrouwenbond is met haar 350
leden weliswaar klein, maar het ledental
blijft vrij constant en telt ook relatief veel
jongere leden. Tweemaal per jaar wordt een
landelijke dag georganiseerd. ‘Het ontmoetingsaspect
is daarbij erg belangrijk’, aldus
Coby, ‘je ziet dat er behoefte is aan inspiratie
en bemoediging. De studiedag rond een
bepaald thema wordt meer door de jongere
vrouwen bezocht, terwijl de ontmoetingsdag
vooral op belangstelling van de oudere
leden kan rekenen. Daarnaast vond een ontwikkeling
plaats van ‘huisvrouwendagen’,
bedoeld als een weekje rust op kasteel Hoekelum
voor vrouwen die niet op vakantie
konden, tot themadagen op zaterdag voor
werkende vrouwen die door de week geen
gelegenheid hebben om aan activiteiten
deel te nemen.’
Internationaal netwerk
Maar ondanks veranderingen is volgens
Coby Aartsen het sociaal engagement altijd
gebleven.
Was het in de jaren zeventig bijvoorbeeld de
solidariteitsacties met de Dwaze Moeders
in Argentinië, tegenwoordig staat bij de
NLVB het project Vrouwen voor vrede op de
Molukken centraal. Daarnaast zijn er de vele
internationale contacten via de Lutherse
Wereldfederatie (LWF). ‘Op meerdere
manieren kunnen we laten zien hoe belangrijk
de activiteiten van vrouwen zijn voor
het geheel van de kerk, vertelt Coby. ‘Toen
het eiland Nias, waar Lutherse zendelingen
een kerk stichtten, getroffen werd door de
Tsunami, startte ook de NLVB meteen een
actie voor extra steun.‘
Verleden en toekomst
Op 8 april zal het 50-jarig jubileum gevierd
worden op een verrassende manier. Rond
kasteel Hoekelum (Ede) zal een spirituele
wandeling georganiseerd worden, waarbij
verschillende mensen iets laten zien van hun
inspiratie. Kerkhistoricus Arno Fafié, wiens
moeder aan de wieg stond van de NLVB zal
een boekje ten doop houden getiteld:
‘In het voetspoor van Catharina van
Bora’, de vrouw die in 1525 trouwde met
Maarten Luther. Hierin schetst hij, mede
aan de hand van waardevol archiefmateriaal,
het grote belang van de NLVB voor
het (inter)nationale kerkelijk werk, ook
in de oecumene. Coby: ‘Fafié beschrijft
bijvoorbeeld dat het bestuur al in het
begin stimuleerde dat er afgevaardigden
naar internationale assemblees konden,
daarvoor werd dan geld ingezameld, ook al
betrof het in die tijd wel mannen, voegt zij
er lachend aan toe. ‘De bond heeft nooit een
sterk emancipatoir karakter gehad, vervolgt
Coby, ‘dat was niet zo nodig omdat veel
vrouwen goed opgeleid waren. Wel werden
vrouwelijke predikanten die zwanger waren
ondersteund, om te voorkomen dat hun
dienstverband beeïndigd zou worden.’
En hoe zal de NLVB er in de toekomst
uitzien? Coby is van mening dat er goed
ingespeeld moet blijven worden op maatschappelijke
ontwikkelingen. ‘Waarschijnlijk
zal tijdens de jubileumdag besloten worden
het woord bond te wijzigen in beweging,
omdat die vlag de lading beter dekt. En ook
al zullen plaatselijke groepen kleiner worden,
landelijk zien we in de toekomst nog
voldoende taken in toerusting en – zelfs bij
afname – kadertraining. Daarnaast blijven
we sterk gericht op individuele leden.’
De NLVB, een vitale vijftigplusser met een
rijke historie en genoeg élan om door te
gaan met vrouwenwerk in de brede zin des
woords.
Liturgische viering tijdens een themadag van de NLVB. (foto: Coby Aartsen)
Corinth van Schaik is hoofdredacteur van
Kerkinformatie.
20

Kerkinformatie
KERK EN ISRAEL-CONFERENTIE
Marieke den Hartog
Het land Israël en wij...
Maart 2006
Op 6 maart wordt een bezinningsconferentie gehouden op het Protestants Landelijk
Dienstencentrum, met als titel: ‘Met de kaarten op tafel: het land Israël en wij…’. Waarom zouden wij
ons eigenlijk met dit thema bezighouden?
Christenen van over de hele wereld hebben
soms tamelijk vastomlijnde voorstellingen
over de rol van Israël in hun geloof. Om een
voorbeeld te geven: bepaalde christelijke
groeperingen in de Verenigde Staten geven
miljoenen dollars steun aan de Joodse
nederzettingen op de Westelijke Jordaanoever.
Aan de andere kant heeft de verenigde
presbyteriaanse kerk in diezelfde VS opgeroepen
tot het stoppen met investeringen
die het voortzetten van deze zelfde nederzettingenpolitiek
mogelijk maakt. Protestanten
laten dus een breed spectrum zien dat reikt
van extreme steun enerzijds naar extreme
kritiek anderzijds op Israël en zijn nederzettingenbeleid.
Waar komt dit vandaan? En
waar staan we zelf?
Onopgeefbaar verbonden?
Uit de zinsnede in onze kerkorde dat wij
geroepen zijn tot het gestalte geven aan
‘onopgeefbare verbondenheid met het volk
Israël’ (artikel I,7) wordt door Palestijnse
christenen vaak geconcludeerd dat wij Israël
door dik en dun steunen. Waar de oprichting
van de staat Israël zelfs een ‘teken
van Gods trouw’ werd genoemd (1970,
in de toen reeds zwaar bediscussieerde
hervormde synodale handreiking ‘Israël,
volk, land en staat’) wordt een aantal jaren
later, na de eerste Intifada, terecht de vraag
gesteld (en met moeite beantwoord...) wat
dit alles voor de Palestijnen moet betekenen.
Dit synodale denkproces leidde in 1995
tot de ‘Voortgaande bezinning Israël, volk,
land en staat’, een brochure waarin de verschillende
denklijnen niet echt tot een ook
maar enigszins harmonieus product konden
worden samengebracht. De vraag is ook of
dit mogelijk is. Wie naar beide kanten kijkt,
verbonden is met Joden en Palestijnen, die
blijft zelf niet buiten schot.
Het bezig zijn met Israël in al zijn weerbarstige
facetten levert buikpijn op. Het
pragmatisme van Sharon en andere Israelische
regeringen staat vaak ver van ons
af, juist omdat wij ons niet realiseren wat
het betekent dat je niet in vrede leeft met je
naaste buurlanden, en dat zelfs sommige
van je naaste buren je naar het leven staan.
Elk bijbelboek legt zijn eigen kaart van Israël op tafel. (foto: Brand X Pictures/Hollandse Hoogte)
Letterlijk. Twee getraumatiseerde volkeren
die met elkaar verder moeten, hoe dan ook.
Een Joodse vriend zei me ooit: ook al zijn we
paranoïde, dat betekent nog niet dat we niet
bedreigd worden....’ Zie hier het dilemma in
een notendop.
Kerk & Israël Onderweg
De redactie van het magazine Kerk&Israël
Onderweg heeft besloten om vier jaargangen
(van ieder vier afleveringen) te wijden
aan deze veelzijdige thematiek: de onopgeefbare
verbondenheid met het volk Israël
en de dilemma’s die daaruit voortvloeien:
de Schriften van Israël (1), het volk Israël
(2), het land Israël (3), de staat Israël (4). We
zitten inmiddels in het derde jaarthema en
vragen daarin naar de bijbelse verworteling
van onze denkbeelden. Duidelijk is dat er
niet slechts één manier is om de bijbelse
teksten uit Tora en Profeten met het oog op
vandaag tot klinken te brengen.
Op de bezinningsdag van 6 maart zullen
we naast christelijke ook Joodse sprekers
van orthodoxe en niet-orthodoxe herkomst
verzoeken hun inzichten rond de betekenis
en de grenzen van het land Israel met ons
te delen. Gevraagd zijn: redactielid en Oudtestamenticus
drs. A.J.O van der Wal, mevr.
A. Hogebrink, rabbijn L. van de Kamp en
drs. R. Wurms. ‘s Middags zijn er workshops
waarin rond stellingen verder gediscussieerd
wordt. Kosten: 15 euro (inclusief lunch
en reader). Opgave: y.hogerzeil@pkn.nl (tel.
(030) 880 15 15.
Marieke den Hartog is projectmedewerker Kerk en
Israël.
21

Kerkinformatie
Campagne-avond met
minister Veerman
‘Kies bewust voor je naaste’ is het motto van
de campagne waarmee Kerkinactie tijdens
de Veertigdagentijd binnen en buiten de
kerken aandacht wil vragen voor de keuzes
die mensen maken in hun leven. De
Veertigdagencampagne van vorig jaar
(‘Gelooft u ook dat ieder mens telt?’) ging in
Werkdag ‘Kansen voor de
kleine (dorps)kerk’
Het voortbestaan van veel kleine (dorps)-
kerken staat onder druk: het dreigende
verlies van een (fulltime) predikantsplaats,
hoge kosten aan het kerkgebouw, veranderende
betrokkenheid van gemeenteleden.
Kerkenraden staan voor ingrijpende
keuzen. Hoe maak je van bedreigingen
kansen?
Hulpverlener uit tsunamigebied
schrijft boekje
‘Zoiets laat je niet los - want de tsunami is
nog niet voorbij’. Onder deze titel is een
boekje verschenen van de hand van Aad
Kik. Aad Kik is theoloog en agoog en
vertrouwd met thema’s rond geloof en
maatschappelijke betrokkenheid. Hij
bezocht met zijn vrouw Mettie Boonstra –
maatschappelijk werker en gespecialiseerd
in traumaverwerking – Sri Lanka en
meerdere malen Indonesië (Atjeh en Nias).
Cursussen Klinische
Pastorale Vorming
Jaarlijks starten er twee trainingen op Zon
en Schild. De Driemaanden-training start
op 18 april 2006 en de Gebroken training
(1x 6 weken, 2 x 3 weken) op 21 augustus
2006. De trainingsdagen zijn van maandag
tot en met donderdag. De trainingen staan
open voor pastores en geestelijk verzorgers
uit alle werksoorten en alle tradities.
Van oude mensen
Jaarlijkse trainingsweek voor geestelijk
verzorgers en pastores die veel met oude
mensen omgaan en op die thematiek willen
reflecteren. Cursussen: 2 – 6 oktober 2006,
1 – 5 oktober 2007.
BERICHTEN
Over deze problematiek organiseert het
PDC Overijssel/Flevoland op 11 maart een
werkdag in Lemelerveld. De gemeenten
Okkenbroek, Willemsoord-Peperga-
Blesdijke en Bant vertellen ’s morgens hun
ervaringen. ’s Middags zijn er workshops:
één over de praktijkverhalen van Bant,
Okkenbroek en Willemsoord en één over
een casus uit Kamperveen. In de derde
workshop staat centraal wat je met het
gehoorde in je eigen gemeente kunt doen.
De dag wordt afgesloten met een liturgisch
moment en is bestemd voor kerkenraden,
Zij trainen voor de YMCA-Indonesië
vrijwilligers in het omgaan met trauma’s.
Aad en Mettie hebben veel gezien, veel
ervaren en het was voor Aad niet meer dan
logisch om een boekje te schrijven dat
uitnodigt tot bezinning over wat barmhartigheid
eigenlijk is en hoe ‘helpen dragen’
er uit ziet. Het boekje telt 64 pagina’s, heeft
een harde omslag en bevat foto’s, levensverhalen
en enkele gedichten. Prijs: € 7,50.
Bestellen: Brochureverkoop Protestants
Landelijk Dienstencentrum (030 ) 880 17 24,
brochureverkoop@pkn.nl
De dingen die voorbijgaan
Deze cursus is eveneens voor mensen die
omgaan met ouderen, waarbij de focus
gericht is op de thematiek van de dood.
Cursussen: 20 tot 24 november 2006 ,
19 – 23 november 2007.
Introductieweek Geestelijke Verzorging en
Organisatie
Deze is bedoeld voor geestelijke verzorgers
die voor het eerst in een instelling voor
gezondheidszorg (m.u.v. algemene
ziekenhuizen) werken of hen die er al langer
werken en nog behoefte hebben aan een
dergelijke cursus. Cursussen: 9 – 13 oktober
2006, 6, 8 –12 oktober 2007.
De luister van het luisteren
In deze trainingsweek wordt een hernieuwde
kennismaking geboden en geoefend met de
verschillende methoden die ontwikkeld zijn
Maart 2006
op de gevolgen van globalisering en een
vrije wereldhandel. Dit leidt tot de uitsluiting
van veel kansarme mensen. Nu laat de
campagne zien hoe juist die mensen het lot
in eigen hand nemen en bewust kiezen voor
een andere weg. Zes projectvoorbeelden
laten zulke mensen zien: van Guaraníindianen
in Brazilië tot boeren in Nederland
die hun bedrijf en hun leven een andere
wending geven.
In het kader van deze campagne houdt
Kerkinactie op 22 maart een informatieavond.
Minister C. Veerman van LNV zal
een toelichting komen geven op zijn notitie
‘Kiezen voor Landbouw. Ook het RIVMrapport
‘Kwaliteit en Toekomst’ staat op het
programma. Daarna zijn er workshops over
enkele Kerkinactie-projecten die centraal
staan in de campagne. Deelname is gratis.
Tijd en plaats: 18.15–21.30 uur, Bergkerk,
Dr. Abraham Kuyperlaan 2, Amersfoort.
Aanmelden bij Wilma Nuis, tel. (030) 880 14
64 of w.nuis@kerkinactie.nl
predikanten en kerkrentmeesters van kleine
(dorps) gemeenten.
Datum: zaterdag 11 maart 2006, van 10.00-
15.00 uur in de Brugkerk, Kroonplein 1,
Lemelerveld. Kosten: € 7,50 p.p. (incl.
koffie, thee en lunch).
Meer informatie: www.overijsselflevoland.
pkn.nl. Aanmelding is verplicht en kan tot
uiterlijk 28 februari 2006 bij Protestants
Dienstencentrum Overijssel en Flevoland,
tel. (0572) 34 68 00 of via e-mail:
info.overijsselflevoland@pkn.nl
voor pastoraat en geestelijke verzorging:
reframing, presentie, counseling etc.
Speciale aandacht zal gegeven worden aan
een focussende luisterhouding. Cursus: 4 – 8
december 2006, 26 – 30 november 2007.
Levensloop en Loopbaan
Een intensieve drieweekse training voor
mensen die al een hele loopbaan achter de
rug hebben. Vruchtbaar maken van
ervaring, herijken, verfrissen en
vernieuwen zijn sleutelwoorden. Cursus:
8 – 26 januari 2007.
Informatie en aanmelden cursussen:
Symfora groep, t.a.v. KPV/De Veste,
Postbus 3051, 3800 DB Amersfoort,
Secretariaat Margreet Allema,
tel. (033) 460 96 41 (di. en do. 9.30 – 13.00
uur), e-mail: kpv@symfora.nl. Zie ook
www.symfora.nl
22

Kerkinformatie
RUBRIEK
Predikantswisselingen
Maart 2006
Beroepen
te Alphen a/d Rijn (herv. wijkgem. Sionskerk),
ds. P.J. Visser te Den Haag; te Boerakker
(geref.; parttime 60%), ds. G. Kuiper te Hoogeveen;
te Doorn, ds. T. Kruijswijk Jansen te
Wageningen; te Maarn-Maarsbergen (prot.
gem. in wording), ds. mw. Th.C. Wolters te
Winsum-Obergum; te Maassluis Oost (prot.
gem i.w.), ds. C.M. Schreuder te ‘t Woudt-
Den Hoorn; te Middelharnis, ds. H. Harkema
te Onstwedde; te Raalte, ds. S. Bruining te
Driebergen-Rijsenburg; te Reeuwijk (herv.),
ds. P.J. Visser te Den Haag; te Stad aan ‘t
Haringvliet, ds. H.J. Catsburg te Goes; te
Woudrichem (herv.), ds. G.J. van Beek te Puttershoek;
te Zetten en Andelst (herv.), ds. G.
van Wijk te Wezep;te Zoetermeer (herv. wijkg.
Ichthuskerk-Oost wijk 4), ds. J.B. Alblas te
Katwijk; te Zwijndrecht (wijkgem. Centrum),
ds C.G. Visser te Renswoude.
Aangenomen
naar Amerongen/Elst (geref.), ds. F.W. Kuipers
te Hoogeveen; naar Baarn (Paaskerk),
kandidaat mw. M.M. Kool-Mout te Amsterdam;
naar Bennebroek, ds. mw. J.E.T Nak-
Visser te ‘s-Gravenhage (g.v. ziekenhuis
Leijnburg); naar Boerakker (geref.;parttime
60%), ds. G. Kuiper te Hoogeveen; naar
Dalen (herv.), ds. A. Schuil te Drunen; naar
Duisburg/Ruhrort, BRD (Prot. kerk, wijkgem.
Noord), kandidaat mw. R. Dijkman-Kuhn te
Hamburg (Duitsland); naar Hollandscheveld
(geref.), ds. H. Scholing te Arnemuiden;
naar Huizen (Oude Kerk West), ds. M.A. Kuyt
te Genemuiden (herv. wijk 2), die bedankte
voor Hedel (herv.); naar Kruiningen (prot.
gem. i.w.), kandidaat mw. J. Geertse te Rotterdam;
naar Maarn-Maarsbergen (prot.
gem. in wording), ds. mw. Th.C. Wolters
te Winsum-Obergum; naar Makkum e.o.
(prot. gem. i.w.), ds. J.P. van Olffen te Lekkerkerk;
naar Ootmarsum, ds. mw. H.A.
Klip te Allschwil Basel - Zwitserland; naar
Renkum (geref. kerk Renkum en Heelsum
als pred. met bijz. opdr. in verpleeghuis
Cortenbergh), kandidaat mw. H.J.M. van
der Woude te Nijmegen; naar Rotterdam-
IJsselmonde (miss. opdracht i.s.m. IZB), ds.
C.L. de Rooij te Woerden; naar Rottevalle
(geref.), ds. mw. D. van der Leij te Kornhorn;
naar Veenendaal (herv. wijkgem. 6, Engelenburg),
ds. L. Kruijmer te Putten; naar
Zwolle, ds. mw. M.E. Dijk te Bennebroek.
Bedankt
voor Elst (Utr, herv.) en Rhenen (herv.
Bethel i.w.), ds. J.P. Nap te Zeist (wijkgemeente
Pniël); voor Giessendam/Neder-
Hardinxveld, ds. J. Muller te Wapenveld
(herv.); voor Nieuwerkerk aan den IJssel
(wijkgem. 3), ds. G.H. Koppelman te Kampen
(wijk 2); voor Urk (herv. gem. De Bron),
ds G. van Wijk te Wezep; voor Veenendaal
(herv. wijkgem. 3, Oost), ds. J.P. Nap te
Zeist (wijkgemeente Pniël); voor Wapenveld
(herv.; wijk noord), ds. J.P. Nap te Zeist;
voor Zoetermeer (herv. wijkg. Ichthuskerk-
Oost wijk 4), ds. J.B. Alblas te Katwijk.
Beroepbaar
Proponent H.J. van der Wilt, Marnixlaan 80,
3552 HG Utrecht; Proponent H.O. ter Beek,
Smitsweg 375, 3765 CL Soest; kandidaat M.P.D.
Barth, Rhodensteijnselaan 17-a, 3947 NC Langbroek;
Proponent mw. H.J.M. van der Woude,
Kanunnik van Osstraat 6, 6525 TX Nijmegen.
Wilt u berichten over predikantswisselingen
en beroepbaarstellingen doorgeven aan het
Synodesecretariaat? Postbus 8399, 3503 RJ
Utrecht, e-mail: jaarboek@pkn.nl
Daarnaast kunnen deze berichten doorgegeven
worden aan Persbureau Scheps, Postbus 103,
3770 AC Barneveld, e-mail: scheps@solcon.nl
Boekje Veertigdagentijd
Er wordt veel geschreven over hoe we
verantwoord kunnen leven: niet teveel eten,
gezond eten, veel beweging, niets op straat
gooien, geen water verspillen, helpen waar
hulp geboden is. We weten het allemaal,
maar gewoonten zijn moeilijk af te leren.In
BERICHTEN
het boekje ‘Kies bewust’ – een campagnespecial
bij Kiosk – worden kinderen en
tieners uitgedaagd bewuste keuzes te
maken. Keuzes om van je wereld een betere
plek te maken. Het boekje is gratis. ‘Kies
bewust’ is het thema van de campagne voor
de Veertigdagentijd van Kerkinactie. In het
boekje ‘Kies bewust’ gaat het over dingen
die kinderen en tieners zelf kunnen doen in
hun eigen omgeving. Er staan verhalen in,
allerlei wetenswaardigheden, leuke activiteiten
en tips om zelf in actie te komen.
Achterin het boekje zit een flapkaart waarop
de thema’s in het werkboekje terugkomen.
Niet alleen leuk om te hebben, maar vooral
als opsteker om ‘bewust te kiezen’. Het
boekje is te bestellen via tel. (030) 880 17 24,
e-mail: brochureverkoop@pkn.nl.
Voor downloaden:
www.jeugdwerk.pkn.nl> webwinkel.
Cursussen ThUK
Schrikbeeld en voorbeeld. Een PAO-cursus
over de herinnering aan de Tweede
Wereldoorlog in Nederland, 1945-2005. De
cursus is bestemd voor geïnteresseerde
academici, met name diegenen die in hun
persoonlijk leven met deze thematiek
geconfronteerd zijn geweest. Docenten:
dr. G.J. van Klinken, prof.dr. J. Bouwer en
dr. B. Roukema-Koning. Datum: maandag
24 april 2006, 10.00– 16.00 uur, kosten:
€ 50,– (incl. lunch).
De ziel die gevonden wordt. Deze cursus
onderzoekt de voorstelling van de ziel in de
bijbel en in de eerste eeuwen van het
christendom, maar zoekt bovenal een
antwoord op de vraag, of het nog steeds zin
heeft om over de ziel te spreken. De cursus
is bestemd voor theologen en andere
academici. Leiding: prof. dr. J.F.Goud,
dr. E.P. Meijering en prof. dr R. Roukema.
Datum: maandag 15 mei 2006 (10.00 –
16.00 uur), kosten: € 50,– (incl. lunch).
Informatie en aanmelding via mw.
H. Hendriks-Krist, bureau ThUK, tel. (038)
337 16 11, e-mail: pao@mail.thuk.nl. of via
de website www.thuk.nl (dienstverlening,
cursussenaanbod, Post Academisch
Onderwijs).
23

Kerkinformatie
BIJBELTEKSTEN
Maart 2006
Maart 2006
Deze teksten zijn gekozen uit de lezingen die in het gezamenlijk gebed in Taizé worden gebruikt.
Taizé is een oecumenisch klooster in Frankrijk. De teksten zijn kort genoeg om verschillende keren per
dag herlezen te worden, voor een tijd van persoonlijk of gemeenschappelijk gebed. Zo is men door
middel van het gebruiken van dit rooster verbonden met de wereldoecumene.
wo 1 Jezus zegt: Als jullie vasten, was dan
je gezicht en wrijf je hoofd in met olie,
zodat niemand ziet dat je aan het vasten
bent, alleen je Vader, die in het
verborgene is. (Matteüs 6: 1-6, 16-18)
do 2 De Heer is mijn rots, mijn vesting. Ik
roep: “Geloofd zij de Heer,” want ik ben
van mijn vijanden verlost. (2 Samuël 22: 1-20)
vr 3 Paulus schreef: Van buitenaf werden
we belaagd door ruzies, van binnenuit
door zorgen. Maar God geeft moed aan
wie terneergeslagen is, en heeft ook
ons moed gegeven. (2 Korintiërs 7: 1-7)
za 4 U hebt de nieuwe mens aangetrokken,
die steeds vernieuwd wordt
naar het beeld van zijn schepper. Dan is
er geen sprake meer van verschillen
onder de mensen, maar dan is Christus
alles in allen. (Kolossenzen 3: 8-11)
zo 5 Na de beproeving in de woestijn, ging
Jezus naar Galilea, waar hij Gods goede
nieuws verkondigde. Hij zei: De tijd is
aangebroken, het koninkrijk van God is
nabij: kom tot inkeer en hecht geloof aan
dit goede nieuws. (Marcus 1: 12-15)
ma 6 In de woestijn ging de Heer voor zijn
volk uit om hun de weg te wijzen,
overdag in een wolkkolom, ’s nachts in
een lichtende vuurzuil. Zo konden ze dag
en nacht verder trekken. (Exodus 13: 17-22)
di 7 Zo spreekt de Heer: In hun hart zal ik
mijn wetten leggen, in hun verstand zal
ik ze neerschrijven. Aan hun zonden en
hun wetteloosheid zal ik niet meer
denken. (Hebreeën 10: 1-18)
wo 8 U moet zich inspannen om in vrede te
worden aangetroffen. Bedenk dat het
geduld van onze Heer uw redding is.
(2 Petrus 3: 14-18)
do 9 God liefhebben houdt in dat we ons
aan zijn geboden houden. Zijn geboden
zijn geen zware last. (1 Johannes 5: 1-4)
vr 10 De Heer zegt: De dood van een
mens geeft me geen vreugde. Kom tot
inkeer en leef! (Ezechiël 18: 21-32)
za 11 Streef ernaar in vrede te leven met
allen. Zorg ervoor dat er geen giftige
kiem opschiet. (Hebreeën 12: 12-24)
zo 12 Voor de ogen van zijn leerlingen
veranderde Jezus van gedaante. De
schaduw van een wolk viel over hen, en
uit de wolk klonk een stem: Dit is mijn
geliefde Zoon, luister naar hem!
(Marcus 9: 2-10)
ma 13 Spreek elkaar moed in, elke dag,
opdat niemand van u halsstarrig wordt.
Want alleen als we tot het einde toe
resoluut vasthouden aan ons aanvankelijk
vertrouwen, blijven we deelgenoten
van Christus. (Hebreeën 3: 7-14)
di 14 Mozes sprak tot het volk: U mag uw
God niet vergeten. Was hij het niet die u
uit de slavernij bevrijdde; die u veilig
door die grote woestijn leidde, dat
dorre land waar geen water te vinden
is; die voor u water liet ontspringen uit
de rots? (Deutronomium 8: 14-18)
wo 15 Blijf bidden en blijf daarbij waakzaam
en dankbaar. (Kolossenzen 4: 2-6)
do 16 God heeft ons krachtig moed in
willen spreken om ons vast te klampen
aan de hoop op wat voor ons in het
verschiet ligt. Die hoop is als een
betrouwbaar en zeker anker voor onze
ziel. (Hebreeën 6: 13-20)
vr 17 Jezus zei tot de schriftgeleerden: “Ik
zal u laten zien dat de Mensenzoon
volmacht heeft om op aarde zonden te
vergeven.” Toen zei hij tegen de ver -
lamde: “Sta op, pak uw bed en ga naar
huis.” En hij stond op en ging naar huis.
(Matteüs 9:1-8)
za 18 Zo spreekt de Heer: Niemand zal
zijn naaste meer hoeven te onderwijzen
en te zeggen: “Ken de Heer!”, want allen
zullen mij kennen, van klein tot groot.
(Hebreeën 8: 6-13)
zo 19 Paulus schreef: Wij verkondigen een
gekruisigde Christus, voor de volken
een dwaasheid. Maar voor ons is
Christus Gods kracht en wijsheid.
(1 Korintiërs 1: 22-25)
ma 20 Een engel van de Heer verscheen
Jozef in een droom en zei: Wees niet
bang je vrouw Maria bij je te nemen,
want het kind dat ze draagt is verwekt
door de heilige Geest. Ze zal een zoon
baren. Geef hem de naam Jezus, want
hij zal zijn volk bevrijden van hun
zonden. (Matteüs 1: 18-24)
di 21 Het woord van God is dicht bij u, in
uw mond en in uw hart. (Romeinen 10: 5-10)
wo 22 Johannes de Doper zei: Ik ben de stem
die roept in de woestijn: “Maak recht de
weg van de Heer.” (Johannes 1: 19-28)
do 23 Jezus vroeg aan de blinde: “Wat wilt
u dat ik voor u doe?” Hij antwoordde:
“Rabboeni, zorg dat ik weer kan zien.”
Jezus zei tegen hem: “Ga heen, uw
geloof heeft u gered.” En meteen kon hij
weer zien en hij volgde hem op zijn
weg. (Marcus 10: 46-52)
vr 24 Jezus zei tot de verleider: Er staat
geschreven: “De mens leeft niet van
brood alleen.” (Lucas 4: 1-13)
za 25 De engel zei tegen Maria: Wees niet
bang, Maria, God heeft je zijn gunst
geschonken. Luister, je zult zwanger
worden en een zoon baren, en je moet
hem Jezus noemen. (Lucas 1: 26-38)
zo 26 God heeft zijn Zoon niet naar de
wereld gestuurd om een oordeel over
haar te vellen, maar om de wereld door
hem te redden. Over wie in hem gelooft
wordt geen oordeel uitgesproken.
(Johannes 3: 14-21)
ma 27 Jezus zegt: De Wet en de Profeten
gaan tot aan Johannes de Doper:
sinds dien wordt het koninkrijk van God
verkondigd, en iedereen wordt met klem
genodigd binnen te komen.(Lucas 16: 10-16)
di 28 Door ons aan de waarheid te
houden en elkaar lief te hebben, zullen
we toe groeien naar hem die het hoofd
is: Christus. Door hem bouwt het
lichaam zichzelf op door de liefde.
(Efeziërs 4: 7-16)
wo 29 Worden onze zonden mij te zwaar,
God, u neemt weg wat wij misdeden.
(Psalm 65)
do 30 Voert u het woord, laat dan Gods
woorden doorklinken in wat u zegt.
Helpt u anderen, doe dat dan vanuit de
kracht die God u geeft. Want zo doet u
alles tot eer van God, dankzij Jezus
Christus. (1 Petrus 4: 7-11)
vr 31 Jezus zegt: Iedereen die zondigt is
een slaaf. Nu blijft een slaaf niet voor
eeuwig in huis, maar de Zoon blijft wel
voor eeuwig. Dus wanneer de Zoon u
vrij zal maken, zult u werkelijk vrij zijn.
(Johannes 8: 31-36)
24

Kerkinformatie ADVERTENTIES Maart 2006
Advertenties
Kerkinformatie kent twee soorten
advertenties: vacatureadvertenties van
kerkelijke gemeenten en andere
advertenties.
Vacatureadvertenties van gemeenten
kunnen in vier verschillende formaten
geplaatst worden: Klein (tot 65 woorden),
Normaal (tot 130 woorden), Groot (tot 260
woorden) en Zeer groot (tot 520 woorden/
hele pagina). Voor deze formaten gelden
respectievelijk de volgende tarieven: € 174,
€ 348, € 698 en € 1.394.
Andere advertenties bestaan in de formaten:
1/8, 1/4, 1/2 en 1/1. De prijzen zijn respectievelijk:
€ 348, € 698, € 1.394, € 2.788.
Aanlevering
Per e-mail aan
kerkinformatie.advertenties@pkn.nl (de
kale tekst in een Word-bestand en logo’s
uitsluitend apart in een jpg-bestand), per fax
aan (030) 880 14 45, of in papieren vorm per
post aan: Kerkinformatie Advertenties
(F. Rozemond), Postbus 8504, 3503 RM
Utrecht.
Uiterste aanleverdata:
Meinummer: 24 maart
Juninummer: 28 april
Juli/Augustus: 26 mei
De redactie van Kerkinformatie is niet
verantwoordelijk voor de inhoud van
advertenties. Bij de opmaak zal zoveel
mogelijk rekening worden gehouden met
de wensen van de adverteerder.
De Protestantse Gemeente Tzummarum-
Firdgum zoekt een inspirerende
predikant(e)
Bij voorkeur met enige ervaring, voor een
volledig dienstverband.
Wij willen graag in contact komen met een
predikant(e), die
– in zijn/haar preken mensen van deze tijd
weet aan te spreken;
– een sterke pastorale betrokkenheid heeft;
– aandacht heeft voor liturgische
vormgeving in de eredienst.
Onze gemeente is sinds 1 januari 2006 een
protestantse gemeente, heeft circa 330
belijdende leden en is pluriform
samengesteld. Veel gemeenteleden zijn
actief betrokken bij het werk in en rond onze
gemeente.
Tzummarum heeft ongeveer 1550 inwoners
en Firdgum 75. Beide Friese dorpen liggen
6 km. ten noorden van Franeker.
Als U belangstelling heeft, kunt u contact
opnemen met de voorzitter van de
beroepingscommissie, de heer
S. Steenhuisen, Sytzamaleane 23, 8851 RH
Tzummarum, tel. (0518) 48 12 28.
Hij kan u een profielschets toesturen en alle
gewenste informatie verstrekken.
Schriftelijke reactie graag binnen 3 weken
na het verschijnen van dit blad.
De Protestantse Gemeente
in wording van het in het
waterrijke gebied in het
zuidwesten van Friesland
gelegen Heeg heeft
behoefte aan een
predikant (m/v)
of een
predikantenechtpaar dat onderling duidelijk
afspraken maakt over taak- en
werkverdeling.
In verband met een ontstane vacature zoekt
de gemeente een predikant die
– zich kan vinden in de koers die is uitgezet
in een recent gemaakt beleidsplan en die
zin heeft om mee te werken aan
eigentijdse invulling daarvan en die dat
ook ziet als een uitdaging;
– het evangelie op boeiende en eigentijdse
wijze in de eredienst kan vertalen;
– zich laagdrempelig voor jong en oud
opstelt en gemakkelijk aanspreekbaar is;
– al eerder een gemeente heeft gediend;
– een positieve instelling heeft ten aanzien
van de Friese taal en cultuur.
De Protestantse Gemeente in wording van
Heeg is een levendige midden-orthodoxe
gemeente, waarin goed te werken valt. De
gemeenteleden staan open voor nieuwe
ideeen, zijn in het algemeen ruim denkend
van aard en tonen respect voor elkaar
opvatting.
Voor het aanvragen van een profielschets
en een beleidsplan en nadere informatie
kunt u contact opnemen met de heer
J. Wobma, tel. (0515) 44 43 30 of e-mail:
jwobma@ncrvnet.nl
Wijkgemeente De Bron van de
Gereformeerde Kerk te Gouda is op zoek
naar een
predikant (v/m 100%)
Onze gezellige en actieve gemeente bestaat
uit ca. 850 leden. Een gemeente die wil
doorgroeien naar een maatschappelijk
betrokken groep gelovigen, die daarnaast
meer bezinnend en vernieuwend bezig wil
zijn. Daarvoor zijn wij op zoek naar een
passende predikant(e) die ons in dit proces
kan begeleiden door:
– afwisselende en bemoedigende
erediensten te verzorgen;
– open te staan voor liturgische
vernieuwingen;
– de vrijwilligers actief te ondersteunen en
toe te rusten;
– de bindende en inspirerende factor van
de gehele gemeente te zijn.
Wij denken dat hiervoor in tenminste één
gemeente ervaring moet zijn opgedaan.
Meer informatie, zowel van de kerkelijke als
de burgerlijke gemeente, plus een
uitgebreide profielschets is verkrijgbaar bij
Henk Rothfusz, Walmolenerf 73,
2807 DE Gouda. Tel. (0182) 58 07 87.
Uw reactie met CV zien wij graag binnen 2
weken tegemoet en kunt u richten aan de
voorzitter van de beroepingscommissie:
Pieter Poortstra
Lijsterstraat 1
2851 VT Haastrecht
Tel. (0182) 58 14 59
E-mail: ppoort58@xs4all.nl
25

Kerkinformatie
ADVERTENTIES
Maart 2006
DE GEREFORMEERDE KERK TE BEDUM
is op zoek naar een full-time
predikant (m/v)
BEDUM is een vriendelijk dorp met
ongeveer 8000 inwoners, net iets boven
de stad Groningen. In een landelijke en
weidse omgeving hebben de Bedumers
zich gevormd tot nuchtere maar open
mensen, van ‘stad tot wad’.
De kerkelijke gemeente van circa 2300
zielen is ruimdenkend, gematigd
progressief, oecumenisch gezind en heeft
veel aandacht voor liturgie en spiritualiteit.
Het gemeenteleven vindt plaats in en
vanuit ons vernieuwde kerkgebouw.
Naast de zondagse erediensten zijn er
dagelijks activiteiten in de kerkzalen voor
en door de gemeenteleden. Vanuit de
ontmoeting met God, elkaar en de wereld
willen we een lerende, vierende en
diaconale gemeente zijn. We denken dat
juist in de pastorale aanpak onze taak
vorm kan krijgen.
die samen met onze predikant en parttime pastoraal werker ons wil leiden op de
ingeslagen weg.
Wij zoeken iemand die zichzelf herkent in dit gewenste profiel:
– een voorganger, voor wie de eredienst het hart van het gemeente-zijn is,
– een zorgzame herder, die kan luisteren en spreken,
– een visionair, die met ons inhoud wil geven aan gemeente-zijn,
– een inspirerende leraar, die op eigentijdse wijze het Evangelie vertaalt naar jong en oud
en open staat voor mensen buiten onze geloofsgemeenschap,
– een bruggenbouwer, die om kan gaan met een pluriforme gemeente,
– een stimulerende teamwerker, die ons op weg helpt bij onze activiteiten.
Een uitgebreid informatiepakket is voor u beschikbaar. U kunt inlichtingen vragen bij de
voorzitter van de beroepingscommissie, de heer G. Veldman, De Zwaan 1, 9781 JX te
Bedum, telefoon: (050) 301 49 11 of per email: gertanjar@hetnet.nl.
We vragen u te solliciteren voor 27 maart 2006.
PROTESTANTSE GEMEENTE ´ST.JAN´ TE MAASTRICHT
ZOEKT
FULL-TIME PREDIKANT
www.sintjanmaastricht.nl
Protestantse wijkgemeente Sterrenburg i.w. Dordrecht
zoekt een enthousiaste fulltime
predikant(e)
Gelet op de samenstelling van het huidige team gaat de voorkeur uit naar een predikant(e) van
Hervormde signatuur.
We denken aan een predikant(e) die:
– op inspirerende en creatieve wijze weet voor te gaan in de eredienst en de Bijbel, en liturgische elementen zo weet te vertalen dat
mensen van allerlei leeftijden er door geraakt en geïnspireerd worden.
– in een pluriforme wijkgemeente het gemeenschapsgevoel vorm kan geven, daarin actief wil bijdragen aan vernieuwde vormen van
kerk-zijn en in staat is verschillen in geloofsbeleving te overbruggen;
– ambitie heeft en ervaring met jeugd- en jongerenwerk, zich weet te verplaatsen en te verdiepen in de leefwereld van zowel ouderen als
middengroepen en daarmee hun betrokkenheid te vergroten;
– het pastoraat een warm hart toedraagt en pastorale wijkteams weet te inspireren en aan te sturen, zich daarbij bewust is van het belang
van pastoraal werk en van daaruit mensen wil helpen, goed kan luisteren en aandacht heeft voor vergeten groepen;
– initiatiefnemend is in veranderingsprocessen en daarin stimulerend en creatief een trekkersrol wil vervullen;
– bij voorkeur ervaring heeft in SoW-gemeenten en minimaal 8 jaar een of meer gemeenten heeft gediend;
– in teamverband kan werken met andere predikant en kerkelijk opbouwwerker in deze wijkgemeente.
Voelt u zich aangesproken en wilt u hierop reageren, dan verzoeken wij u binnen twee weken na verschijning van dit blad uw brief te
sturen aan mevr. M.J.J. Attasio-Bozuwa, De Jagerweg 216, 3328 AA Dordrecht, scriba wijkkerkenraad; e-mail: mjjattasio@prettel.nl
26

Kerkinformatie ADVERTENTIES Maart 2006
De Protestantse Gemeente Appingedam (i.w.)
zoekt een enthousiaste
jeugdwerker, voor 50%
die samen met de werkgroep Kerk en Jeugd,
en andere vrijwilligers, op zoek gaat naar uitdagende vormen om de kerk en het geloof
meer aan te laten sluiten op de belevingswereld van onze jongeren.
Wij denken aan iemand die:
– een theologische opleiding op HBO niveau heeft
– meelevend lid is van de Protestantse Kerk van Nederland
– activiteiten met betrekking tot het jeugdwerk goed kan inspireren, opstarten,
coördineren en (laten) organiseren
– zowel de jeugd, hun ouders, als de vrijwilligers kan inspireren en motiveren
– aanvoelt wat jongeren beweegt en hen van daaruit in aanraking wil brengen met de
bijbelse boodschap
– enige ervaring met jeugdwerk heeft
– een preekconscent is een pré.
De aanstelling geldt voorlopig voor een periode van één jaar met kans op verlenging.
Arbeidsvoorwaarden zijn conform de regeling van de PKN.
Nadere informatie over deze functie is te verkrijgen bij Hans Veenhuis, voorzitter van de
werkgroep Kerk en Jeugd, tel. (0596) 62 56 96, e-mail H.Veenhuis@home.nl
Een informatiepakket is beschikbaar bij Ap Ploegh, tel. (0596) 62 56 41,
e-mail ploegh@castel.nl
Is uw belangstelling gewekt? Dan kunt u uw schriftelijke reactie, voorzien van CV, binnen
14 dagen na het verschijnen van dit blad richten aan:
Ap Ploegh
Bieslaan 6
9903 EK Appingedam
27

Kerkinformatie
ADVERTENTIES
RUBRIEK
Maart 2006
De Hervormde gemeente Haaksbergen-Buurse behorende tot de
Protestantse Kerk in Nederland is op zoek naar een
predikant (m/v) 80-100%
De Protestantse Gemeente te Drachten zoekt voor de wijk Oost een
enthousiaste
predikant m/v
in een 75% functie
Deze predikant gaat werken in een gemeente die één geloofsgemeenschap
wil zijn met een open karakter, betrokken op elkaar
en op de wereld (dichtbij en veraf).
Van de predikant die gaat samenwerken met de wijkkerkenraad van
de PGD-Oost verwachten wij dat hij/zij zich met alle facetten van het
werk van (wijk-)predikant zal gaan bezighouden. Hij/zij doet dit
samen met een predikant en een kerkelijk werker. De wijk heeft
ongeveer 1700 leden en maakt deel uit van de Protestantse
Gemeente te Drachten die in totaal ruim 9400 leden heeft.
Voor deze uitdagende functie zoeken wij een predikant die:
– aandacht heeft voor gemeenteopbouw in het bijzonder voor de
leeftijdscategorie van 25-45 jaar;
– in preek en liturgie jong en oud weet te inspireren;
– het pastoraat als spil van de gemeente ziet, daarin bijgestaan
door de wijkkerkenraad om te bevorderen dat wij een levende
gemeente van Christus zijn;
– de gemeente kan stimuleren zich actief in te zetten in de wijk en
ze daarbij ook ondersteunt en begeleidt;
– open staat voor veranderingen in de samenleving waarin wij
leven en daarin probeert inhoud te geven aan het christen zijn in
onze snel veranderende tijd;
– beschikt over de nodige overtuigingskracht en organisatorisch
talent om het werk in de wijk te kunnen uitvoeren en begeleiden;
– beschikt over de nodige tact en communicatieve vaardigheden
en tevens het vermogen heeft te delegeren;
– in staat is om in teamverband en op flexibele wijze samen te
werken.
Op grond hiervan gaat onze voorkeur uit naar een predikant die
enige ervaring heeft opgedaan als predikant in een (wijk)gemeente.
Maar ook predikanten die denken te voldoen aan bovengenoemde
profielschets worden nadrukkelijk uitgenodigd te reageren.
Drachten ligt in Zuid Oost Friesland, een gebied met veel
natuurschoon en fraaie landschappen. Drachten heeft met zijn ruim
50.000 inwoners een centrumfunctie voor de regio en beschikt over
een uitgebreid aanbod van scholen, winkels en culturele
instellingen.
Een pastorie is beschikbaar.
Nadere informatie kunt u verkrijgen op de website www.
pgdrachten.nl/menorah/ en bij de voorzitter van de
beroepingscommissie dhr. P.H. Antoons Uitgang 8B, 9202 NT
Drachten tel. (0512) 52 03 14.
Een informatiemap kunt u opvragen bij de secretaris van de
commissie dhr. J.H.van Toor De Parken 26, 9202 LR Drachten,
e-mailadres: johan.van.toor@wanadoo.nl
Uw reactie, inclusief c.v., gericht aan de voorzitter van de
beroepingscommissie, zien wij graag tegemoet voor 18 maart 2006.
Onze voorkeur gaat uit naar een invulling van de volledige
predikantsplaats. Een aanstelling voor 80% is bespreekbaar.
Tot de taken van de predikant behoren:
• voor 2/3 deel: a) pastorale zorg voor Buurse en een deel van
Haaksbergen grenzend aan Buurse; b) in samenwerking met de
collega predikant: vorming en toerusting in de gemeente en
• voor 1/3 deel: diaconaal werk, onder meer in het zorgcentrum
voor ouderen Het Saalmerink.
Wij willen in contact komen met een predikant, die:
• Aantoonbare belangstelling heeft voor liturgische vormen.
• Affiniteit heeft met jongeren en jonge gezinnen.
• Naast het pastoraat belangstelling heeft voor, en vanuit de
diaconale opdracht wil werken aan contacten met andere
culturen, problematiek van vluchtelingen, het bestrijden van
armoede en Kerkinactie.
• Het vermogen heeft om te organiseren, te delegeren en samen
te werken met een mondige kerkenraad in een mondige
gemeente.
• Een positieve opstelling heeft met betrekking tot de oecumene.
• “In het midden van de kerk staat”.
Wij zijn:
• Een gemeente in beweging. In 2004 hebben wij een nieuw
beleidsplan vastgesteld.
• Een gemeente van circa 1100 pastorale eenheden met twee
predikantsplaatsen.
• Een gemeente met twee kerken waar diensten worden
gehouden: a) in Haaksbergen elke zondag; b) in Buurse elke 2e
zondag van de maand en in de zomermaanden iedere 2e en 4e
zondag van de maand.
Wat hebben wij verder te bieden:
• Een enthousiaste groep vrijwilligers, die zich inzet voor het
kerkenwerk in brede zin.
• Bemiddeling bij het vinden van woonruimte.
De woonplaats:
De burgerlijke gemeente Haaksbergen ligt in het prachtige
coulisselandschap van Twente met mooie natuurgebieden als het
Haaksberger Veen en het Buurser Zand.
Haaksbergen telt ca 24.000 inwoners en heeft een regio functie,
waardoor het voorzieningen niveau goed tot uitstekend kan
worden genoemd. Er is een scholengemeenschap voor
gymnasium, atheneum, havo en vmbo.
Inlichtingen en sollicitatie:
Nadere inlichtingen kunnen worden opgevraagd bij de voorzitter
van de kerkenraad Mw. T.R. van Genderen-Hiemstra,
tel. (053) 572 24 36. Via het Kerkelijk Bureau (open elke dinsdag-,
woensdag- en donderdagochtend) telefoon (053) 574 17 25, kan een
informatiepakket worden gevraagd of via e-mail:
hervormdegemeentehb@hetnet.nl
Uw schriftelijke sollicitatie kunt u tot 3 weken na verschijnen van dit
blad zenden aan de Hervormde gemeente Haaksbergen-Buurse
t.a.v. de beroepingscommissie, Postbus 276, 7480 AG Haaksbergen.
28

Kerkinformatie
ADVERTENTIES
RUBRIEK
Maart 2006
De Protestantse gemeente te Halfweg-
Zwanenburg is een gemeente die zich
vooral kenmerkt door onderling contact.
De erediensten worden gemiddeld door
140 mensen bezocht.
Ontmoetingskerk.
Voor deze gemeente (gelegen tussen Haarlem en Amsterdam)
zoeken wij een
fulltime predikant (m/v)
– die inspireert (eredienst)
– die kan samenwerken
– die kan stimuleren (jeugd en jongeren)
Voor nadere informatie of een informatieset kunt u contact
opnemen met de scriba van de kerkenraad, mevr. M. Bakker-de
Vente, Kanaalweg 3, 1165 LV Halfweg NH, tel. (020) 497 64 63 of
e-mail la.bakker@tiscali.nl
Uw sollicitatie met CV kunt u binnen drie weken na het verschijnen
van dit blad zenden aan bovenstaand adres.
U kunt onze kerkelijke gemeente ook op internet bezoeken:
http://halfweg-zwanenburg.pkngemeente.nl
De Protestantse Gemeente van Linschoten zoekt een
predikant(e) voor 50 %
Een ‘inspirator’ met name voor erediensten en pastoraat, die
– Gods woord met liefde en enthousiasme communiceert,
– goede contactuele eigenschappen heeft tot ouderen en
jongeren,
– een samenbindende factor tussen verschillende
geloofsbelevingen kan zijn.
Kenmerkend voor onze kerkgemeenschap:
– Ruim 400 leden, waarvan zo’n 100 kinderen, tieners en jongeren
– Sterke onderlinge betrokkenheid
– Inzet van 150 vrijwilligers in pastoraal-, diakonaal- en jeugdwerk
– Goede contacten met andere kerken (speciaal de roomskatholieke
parochie)
Verdere informatie (o.a. profielschets) vindt u op
www.kruispuntlinschoten.nl. of via de voorzitter van de
beroepingscommissie, aan wie u ook uw sollicitatiebrief kunt
richten:
PROTESTANTSE GEMEENTE NAALDWIJK I.W.
http://ontmoetingskerk.pkn-naaldwijk.nl
Wij zoeken een
kerkelijk werker
voor 4 dagdelen in wijk Zuid. Wijk Zuid bestaat uit 4 secties met 645
leden, waarvan 109 leden boven de 77 jaar zijn.
Taken in de vacante functie voor Wijk Zuid
a – Ouderenpastoraat
b – Crisispastoraat
c – Verzorgen van uitvaartdiensten
d – Deelnemen aan wijkteamvergaderingen en taakgroep
Pastoraat
e – Schrijven van de wekelijkse pastoralia wijk Zuid in het regio-
PKN-blad “Samen”
Gevraagd:
– een kerkelijk werker met een door de PKN erkende afgeronde
HBO-theologie opleiding of een parttime (emeritus) predikant
voor 4 dagdelen
– affiniteit met én ervaring in het pastoraat;
– flexibele opstelling t.a.v. te werken 4 dagdelen;
– bijvoorkeur woonachtig in de regio
– enthousiasme in de samenwerking met de wijkteams.
– meelevend lid van de PKN.
Geboden:
– tijdelijk dienstverband tot 1-3-2007 voor 0,4 fte
– salaris en arbeidsvoorwaarden conform CAO PKN.
Uw reactie:
Inlichtingen over deze functie en onze gemeente(s) kunt u krijgen bij
de leden van de werving- en selectiecommissie:
Jaap Joling, wijkcoördinator van wijk zuid, tel. (0174) 29 84 04 of
Ad Koornneef, alg.adj. kerkenraad, tel. (0174) 52 05 40 of
Henk Geldof, kerkrentmeester (personele zaken),
tel. (0174) 62 34 35.
Bekijk voor informatie onze website
http://ontmoetingskerk.pkn-naaldwijk.nl
Uw schriftelijke reactie voorzien van een curriculum vitae kunt u
uiterlijk tot 3 weken na verschijnen van dit blad richten aan:
Werving en Selectiecommissie Kerkelijk Werker, Postbus 83,
2670 AB Naaldwijk.
Dhr. Paul Keereweer
Oostwijk 13
3461 GP Linschoten
(0348) 41 14 25 (na 19.00 uur)
pkeereweer@zonnet.nl
29

Kerkinformatie ADVERTENTIES Maart 2006
VACATURE PREDIKANTSPLAATS
NES AMMIM-ISRAEL
Nes Ammim is vanuit Europa in 1963 gesticht in Galilea na grondige
bezinning op de tweede wereldoorlog. Het is een internationale,
christelijke gemeenschap die dagelijks leeft in de realiteit van Israël
en van dienst wil zijn om bruggen te bouwen tussen christenen en
Joden en bij ontmoetingen tussen Joodse en Arabische burgers
van Israël.
De ervaringen in Nes Ammim zijn ook bedoeld om te functioneren
als feed-back naar de kerken en de multiculturele samenleving in
Europa. Er wonen momenteel zo’n 40 Europese, vooral jeugdige
vrijwilligers, waarvan ongeveer de helft afkomstig uit Nederland.
Vanaf medio 2006 is een predikantsplaats in Nes Ammim
beschikbaar.
Gedacht wordt aan een senior predikant(e) met ruime ervaring, die
bereid is te leven op een zelfde basis als de andere inwoners.
Functie-eisen:
• ruime ervaring in een gevarieerde kerkelijke gemeente en
daarop afgestemd pastoraal werk;
• kennis van de verhouding tussen Kerk en Israël en tussen
christenen en Joden;
• organisatorische, educatieve en communicatieve vaardigheden
• actieve beheersing van de Engelse taal en enige kennis van de
Duitse taal;
• flexibiliteit en weerbaarheid;
• bereidheid zich in het Ivriet te verdiepen.
Werkzaamheden:
• verrichten van predikantstaken binnen de gemeente:
kerkdiensten, bediening van sacramenten, pastoraat,
gesprekgroepen;
• mede-organiseren van vormings- en studiemogelijkheden voor
bewoners en bezoekers;
• mede-verantwoordelijkheid dragen voor het ‘Centrum voor
ontmoeting en gesprek’, dat als bijdrage aan gerechtigheid en
vrede in de Israëlische samenleving, o.a. met steun van een
plaatselijke NGO, in Nes Ammim interculturele en interreligieuze
samenkomsten mogelijk maakt tussen Joodse en Arabische
burgers van Israël en tussen joden, christenen en moslims;
• het op- en uitbouwen van een netwerk in Israël om de
doelstellingen van de Nes Ammimbeweging uitdrukkelijker te
realiseren en zorg dragen voor de terugkoppeling van de
ervaringen naar de kerken en de samenleving in Nederland;
• een bijdrage leveren aan publicaties die verband houden met
Nes Ammim en haar doelstellingen.
De predikantsplaats wordt beschikbaar gesteld door de
Protestantse Kerk in Nederland.
Arbeidsrechtelijk valt de predikant onder Nes Ammim Centre Ltd
met de toevoeging dat daarboven pensioenrechten apart worden
doorbetaald.
Uitzending vindt plaats voor een periode van 3 jaar.
De predikant werkt samen met de Contact Commissie Kerken en
Nes Ammim in Nederland (CCK) en de bestuurlijke organen van de
Nes Ammimbeweging.
Inlichtingen bij mevr. dr. H.L. van Stegeren-Keizer, tel. (023) 52 82
484 of ds. J.J. Kooman tel. (071) 51 55 724, respectievelijk voorzitter
en lid van de CCK.
Sollicitaties, vergezeld van een curriculum vitae, kunnen tot uiterlijk
25 maart 2006 worden gezonden aan mevr. dr. H.L. van Stegeren-
Keizer, voorzitter CCK, Van Slingelandtlaan 15, 2101 BP Heemstede.
Utrecht-West is op zoek naar een:
predikant m/v (50%)
Protestantse Wijkgemeente
Utrecht-West
Wij zijn een open en pluriforme stadsgemeente met rond de 3100
leden. Naast de erediensten in onze twee brandpunten, de
Triumfatorkerk en de Pniëlkerk, hebben wij uiteenlopende
doordeweekse activiteiten waarbij een groot aantal vrijwilligers
actief is.
Onze wijkgemeente heeft al één fulltime predikant. De nieuwe
predikant wordt in beginsel voor 5 jaar aangesteld.
De gemeente kent veel ouderen. De zorg voor en het omzien naar
elkaar is van groot belang.
De leeftijdsgroep tot 40/50 jaar groeit in de wijk. Hier ligt een
uitdaging!
Onze gedachten gaan uit naar een predikant:
• met enige ervaring;
• bij voorkeur tussen 30 en 45 jaar;
• die voldoende flexibiliteit heeft om onze pluriforme
wijkgemeente te inspireren, stimuleren en begeleiden;
• die samen met de gemeenteleden op zoek gaat naar - nieuwe -
vormen om mensen meer te betrekken bij de wijkgemeente.
Het accent van de werkzaamheden zal liggen bij:
• de erediensten, waaronder oecumenische diensten;
• (ouderen)pastoraat;
• werkveld jongeren.
Algemene informatie over onze wijkgemeente is beschikbaar op
www.sow-utrechtwest.nl. en www.triumfatorkerk.org.
Voor inlichtingen en het aanvragen van een informatiepakket kunt u
contact opnemen met de voorzitter van de beroepingscommissie:
Dhr. J. Smits, Von Weberstraat 80, 3533 EG Utrecht,
tel. (030) 293 14 29, kooss@xs4all.nl
Uw schriftelijke reactie en CV zien wij graag voor 31 maart 2006
tegemoet op bovenstaand adres.
Hervormde Gemeente Angerlo-Beinum heeft een vacature voor
± 40% van de werktijd.
Wij zoeken een
kerkelijk werker / emeritus predikant (m/v)
die:
– voorgaat in een deel van de vieringen
– bijzondere aandacht besteedt aan de leeftijdsgroep 35-65 jaar
– affiniteit heeft met opbouwwerk en kadervorming
– bereid is tot samenwerking met fulltime predikant en
jongerenwerker van Doesburg
Contact: H. Hesseling, tel. (0313) 47 62 80,
herman.ria.hesseling@hetnet.nl
Website: http://www.kerkleven.nl/Angerlo/index.htm
30

Kerkinformatie
ADVERTENTIES
Maart 2005
De Gereformeerde Kerk te Surhuisterveen
zoekt voor haar gemeente een enthousiaste
fulltime predikant (m/v)
Wij zijn een gemeente van 1860 leden. Wij
hadden twee fultime predikanten maar zijn
op dit moment dubbel vacant. Wij zoeken
één fulltime predikant, maar ook de tweede
vacature zal zo spoedig mogelijk worden
ingevuld.
Wij hebben een nauwe samenwerking met
de plaatselijke Hervormde Gemeente.
Wij belijden Jezus Christus als onze Heer en
Verlosser en proberen zijn boodschap te
verstaan in deze tijd.
Wij zoeken een predikant(e) die:
– ons in verkondiging en viering inspireert
gemeente van Christus te zijn;
– weet om te gaan met verscheidenheid in
geloofsbeleving en leefwereld en
predikant wil zijn voor de hele gemeente;
– met ons wil zoeken naar mogelijkheden
om jongeren te bereiken en aan te
spreken, zodat zij zich thuis voelen in de
gemeente;
– in samenwerking met anderen wil
werken aan een verdere ontwikkeling
van het SoW-proces;
– ons stimuleert een gastvrije, missionaire
en diaconale gemeente te zijn;
– beschikt over relevante werkervaring in
tenminste een gemeente;
– bij voorkeur de leeftijd heeft tussen 30 en
50 jaar.
Surhuisterveen ligt in de Friese Wouden,
een gebied met veel natuurschoon en fraaie
landschappen.
Het dorp zelf heeft ca. 6000 inwoners maar
is verzorgingscentrum voor een veel
grotere omgeving.
Nadere informatie kunt u verkrijgen bij de
voorzitter van de beroepingscommissie:
dhr. G. Kok, De Wijk 18, 9231 BG
Surhuisterveen, tel (0512) 36 16 98.
Een informatiemap kunt u vragen bij de
secretaresse van de commissie: mevr. M.
Bruining-Hoeksma, Groningerstraat 102,
9231 CR Surhuisterveen, tel. (0512) 36 29 73,
e-mail: m.bruining@chello.nl
Uw sollicitatie, inclusief c.v., gericht aan de
voorzitter van de beroepingscommissie,
zien wij graag tegemoet binnen 3 weken na
het verschijnen van dit blad.
De Protestantse Gemeente Westervoort
zoekt een
predikant(e)
voor 60%
die aan het eind van zijn/haar loopbaan het
als een uitdaging ziet om vier of vijf jaar
vóór de pensioengerechtigde leeftijd nog
één keer in een andere gemeente te
beginnen.
Wij zoeken een predikant die:
– op inspirerende wijze voorgaat in
erediensten;
– die actief wil zijn in het vormings- en
toerustingswerk;
– die het catechese-/jongerenwerk op zich
wil nemen;
samen met de andere predikante (60%):
– mee wil werken om in een pluriforme
gemeente het gemeenschapsgevoel te
versterken;
– vorm wil geven aan de aanwezigheid van
de kerk in de samenleving;
– bereid is tot oecumenische en regionale
samenwerking.
Wij zijn een veelzijdige gemeente
bestaande uit 1.300 leden met veel
betrokken vrijwilligers.
Er is een ruime pastorie beschikbaar.
Uw schriftelijke sollicitatie met CV kunt u tot
24 maart 2006 zenden aan de voorzitter van
de beroepingscommissie:
Dhr. B.H. Rougoor
Dorpstraat 60
6931 BK Westervoort
Telefoon: (026) 321 15 84
Een informatiepakket is op aanvraag
beschikbaar (arougoor@hetnet.nl).
Informatie over onze gemeente vindt u ook
op: www.werenfried.nl en de jongerensite
www.zoldertjewestervoort.tk
De Hervormde wijkgemeente Jacobikerk te
Utrecht zoekt per direct een
bijstand voor pastoraat en
toerusting (50%)
De Jacobikerkgemeente is een levende
gemeenschap in het hart van Utrecht met
zevenhonderd meelevende leden, waaronder
veel studenten en jonge volwassenen. De
Jacobikerk staat in de traditie van het
gereformeerde belijden en maakt deel uit van
de Protestantse Gemeente Utrecht. Zij wil een
missionaire gemeenschap zijn met een
heldere verkondiging van het Evangelie in
een postchristelijke cultuur.
De bijstand zal functioneren naast
wijkpredikant en missionair predikant. De
aanstelling betreft een periode van drie jaar.
Tot de taken behoren:
– pastoraat aan meelevende en rand -
kerkelijke gemeenteleden, samen met
sectieouderlingen en bezoekmedewerkers;
– toerusting van pastorale medewerkers;
– in overleg en afhankelijk van
bevoegdheden leiden van trouw- en
rouwdiensten;
– waar nodig deelname aan overleggen
w.o. kerkenraadsvergaderingen;
– in overleg verzorgen van catechisaties,
leesavonden.
Van kandidaten wordt verwacht:
– een voltooide theologische opleiding, bij
voorkeur op academisch niveau;
– een levend persoonlijk geloof;
– inlevingsvermogen en minimaal vijf jaar
pastorale ervaring;
– een stabiele en toegankelijke
persoonlijkheid;
– een grote mate van zelfstandigheid en
bereidheid tot samenwerking met
predikanten, ambtsdragers en
vrijwilligers;
– bij voorkeur ervaring met dynamische
(stads-)gemeenten.
Meer informatie over de Jacobikerk is te
vinden op www.jacobikerk.nl. Een uitvoerig
profiel wordt u op verzoek toegestuurd.
Emeritus predikanten worden nadrukkelijk
uitgenodigd hun interesse kenbaar te
maken. Voor nadere inlichtingen: J.W. Blok,
voorzitter kerkenraad, (030) 251 39 71,
johanblok@planet.nl
Uw reactie kunt u richten aan:
Stedelijk Dienstencentrum Utrecht
o.v.v. vacature Jacobikerk
Postbus 15070
3501 BB Utrecht
De sluitingsdatum is 18 maart 2006.
31

Kerkinformatie ADVERTENTIES RUBRIEK
Maart 2005
SAMEN OP WEG- GEMEENTE STADSKANAAL
zoekt m.i.v. 1 juni 2006 een enthousiaste
kerkelijk jeugdwerker (m/v) voor 0,3 – 0,4 fte
voorlopig voor een periode van 1 jaar met de mogelijkheid tot verlenging.
Onze gemeente bestaat uit ongeveer 3000 leden en is verdeeld in drie wijken, gecentreerd rond drie kerkgebouwen. Wijkraden dragen
zorg voor het pastoraat en de eredienst in de wijken, terwijl de Taakgroepen (waaronder die voor de jeugd) beleid maken voor de hele
gemeente. Een speerpunt voor de komende jaren is de aandacht voor de jeugd.
Wij zoeken iemand die:
– in het bezit is van een afgeronde kerkelijk erkende HBO-opleiding theologie met specialisatie jongerenwerk en catechese
– op een creatieve manier jongeren bij kerk en geloof weet te betrekken
– samen kan werken met de twee reeds aanwezige fulltime predikanten en de parttime kerkelijk werker
– de Taakgroep Jeugd wil begeleiden en stimuleren
– kan bijdragen aan de ontwikkeling van nieuw jeugd- en catechesebeleid dat door de gemeente zelf verder gedragen kan worden
Wij bieden:
– een grote groep jongeren met diverse lopende activiteiten
– een prettige werksfeer in een veelkleurige gemeente
– ruimte voor nieuwe ideeën en inzichten
– salariëring conform de CAO voor kerkelijk medewerkers (PKN)
Voor mondelinge informatie en/of het aanvragen van een informatiepakket kunt u contact opnemen met de scriba mevr. J. Faber-Smid tel.
(0599) 61 47 78.
Sollicitaties dienen voor 27 maart 2006 gericht te worden aan de scriba van de Federatieve Kerkenraad, mevr. J. Faber-Smid,
Cederhage 40, 9501 TX Stadskanaal.
ROEL SMIT
is een ervaren
cantor/organist
van 59 jaar
In de loop van het jaar 2006 gaat hij met OBU
Vanaf dat moment is hij beschikbaar voor alle activiteiten waarmee hij in een zeer
werkzaam kerkmuzikaal leven ervaring heeft opgedaan
MAAR NIET MEER VOOR ALLES TEGELIJK!
In welke situatie heeft het zin contact met hem op te nemen?
● U zoekt een organist die niet alleen de
orgellitteratuur beheerst en het instrument
optimaal tot zijn recht laat komen, maar die
ook liefde heeft voor een zingende
gemeente, die in zijn liedbegeleiding de tekst
tot zijn recht laat komen, die bij een lastig lied
de gemeente “bij de hand neemt”, die liefde
heeft voor een goede en fantasierijk
ingevulde liturgie en op creatieve wijze kan
helpen die tot stand te brengen, die goed een
koor of instrumentalist kan en wil
begeleiden, die graag overlegt met een
voorganger en/of een liturgisch team over de
muzikale inhoud van een kerkdienst,
Kortom – een organist die zijn
kerkdiensten niet “erbij doet”, maar voor wie
ze een doel zijn.
● U zoekt een cantor die de gemeente kan
begeesteren bij het zingen van haar oude en
nieuwe liederen, die haar bij het zingen haar
grenzen laat verleggen, die de gemeente
iets kan vertellen over de achtergrond van
een lied, die een gemeenteavond kan leiden
rond kerkliederen, die goed solo kan zingen
in afwisseling met de gemeente in
bijvoorbeeld een refreinlied, die
goedzingende gemeenteleden kan
inschakelen tijdens diensten waarin geen
cantorij voorhanden is,
Kortom – een cantor die de gemeente
zingend in beweging kan brengen en zo
samen met haar de lofzang tot een feest kan
laten worden.
● U zoekt een koorleider voor uw cantorij
of voor de cantorij die u in uw gemeente
van de grond wilt krijgen, een koorleider die
geboeid is door een mooie eenstemmige
melodie, maar die (afhankelijk van de
muzikale bagage van de cantorijleden) ook
om kan gaan met ingewikkelde
meerstemmigheid, die zelf muziek kan
schrijven wanneer dat in de praktijk uitkomt.
Een koorleider waarbij op de repetities hard
gewerkt wordt in een goedgemutste sfeer.
Kortom – een koorleider die uw cantorij
tot een levendig en in de liturgie
geïntegreerd ensemble weet te maken.
Zoekt u iemand voor een deel van de hierboven beschreven zaken, tijdelijk of langdurig, of voor een andere kerkmuziekactiviteit?
Staat uw kerk maximaal een kilometer of honderd vanaf Doetinchem?
Maak contact! Telefoon (0314) 36 28 65 - email postbus@smit-en-ko.demon.nl
Mogelijk kan er een inspirerende samenwerking ontstaan, een korte tijd, een jaar, of een lange tijd.
32