BUNDELING: EEN GOUDEN GREEP? - KpVV

Foto: Arie Kievit/
Hollandse Hoogte
83
vitaliteit van de centrale steden aan door omvangrijke selectieve verhuisstromen van de stad naar
de groeikernen, waardoor de stad veel koopkracht verloor. Vooral Zoetermeer en Almere gingen
steeds sterker de centrale stad beconcurreren. Voorts waren de groeikernen exponenten van een
slechte coördinatie tussen de ministeries van VROM en Verkeer en Waterstaat. De aansluiting op
hoogwaardig openbaar vervoer kwam in de meeste groeikernen te laat. De automobiliteit van de
groeikernenbewoners bleek overal hoger uit te pakken dan in andere woonmilieus.
VIERDE NOTA RUIMTELIJKE ORDENING EN VINEX (1988; 1990)
De Vierde Nota Ruimtelijke Ordening 5 – later in dit opzicht nog overtroffen door de Vinex 6 – brak met
het groeikernenbeleid. Gekozen werd nu onvoorwaardelijk voor de compacte stad: bouwen in de
stad (zoals de Rotterdamse Kop van Zuid), aan de stad (zoals Wateringse Veld bij Den Haag) of vlakbij
de stad (zoals Leidsche Rijn bij Utrecht) werd nu het parool. De afstand tussen centrale stad en
nieuwbouwpolen verkleinde.
Het groeikernenbeleid had vooral in het teken van gesubsidieerde woningbouw gestaan, met een
dominante rol voor gemeente en woningcorporatie en een fors aandeel middelhoog- en hoogbouw.
De Vinex-locaties moesten voor tenminste zeventig procent uit marktgerichte woningbouw
bestaan, zodat private initiatiefnemers kansen kregen. In de praktijk bleek in de Vinex-uitleglocaties
zo’n tachtig procent uit koopwoningen te bestaan, in de vorm van eengezinshuizen met tuin, de
vrucht van overleg tussen gemeente, ontwikkelaars en vastgoedbeleggers. De zuigkracht van Vinexuitleglocaties
bleek nog groter te zijn dan die van de groeikernen. De verhuisafstand was kort en de
stap in de wooncarrière was groot. De Vinex-uitleglocaties kennen een betrekkelijk lage dichtheid
van 30-35 woningen per hectare, maar door het hoge aandeel grondgebonden woningen is er weinig
openbare ruimte en lijkt de dichtheid hoog. Omdat het aandeel tweeverdieners in deze periode
spectaculair toenam, nam ook het woon-werkverkeer sterk toe. Slechts in een beperkt aantal geval-
B U N D E L I N G : E E N G O U D E N G R E E P ?