HD 0705 - Het Damspel - Kndb

p a N o r a m a
a
63
F l e v e r i N G
wim van mouriK
st. jaCobslaan 94
6533 bv nijmegen
(024) 356 52 32
wavanmouriK@planet.nl
deel 2
100 jaar later
en nog geen foto
Afbeelding nr. 7
Steenhouwer met klophamer en beitel, op kalksteen,
arbeidersdorp Deir el Medineh, Uit : Nicholas Reeves
[29]
In het vorige nummer van Het Damspel werd
de incomplete Egyptische inscriptie van het
alquerque-spel, - de voorloper van het damspel-,
getoond, beschreven door Henry Parker in een
uitgave uit 1909. Na een situering in de tijd,
tempel- en kapelbeschrijving en plaats van de
inscripties volgde een datering. In deel twee het
vervolg: waarin de twijfel blijft bestaan of de
ingehakte figuren uit 1300 v. C. stammen of uit
een veel latere periode.
< Zijn de inscipties in 1300 v.C. ingehakt ? >
in de tijd van de aan ramses i voorafgaande 18e dynastie
ontstond grote belangstelling voor magische symbolen.
Het swastika-motief (het hakenkruis), komt op plafonds
van graftombes van die periode voor en 13e- eeuws
egyptisch vaatwerk bevat kruisen. bij de ingehakte
diagrammen komen ook swastika-achtige figuren en
kruisen voor. De allerbeste vaklui waren bijeengebracht
om te werken aan de bouwwerken van de farao’s. Het is
dus goed mogelijk dat deze intelligente arbeiders kennis
van magische symbolen bezaten, zo redeneert parker.[pH
66]
parker’s conclusie: Van alle inscripties zijn er drie beschadigd:
de twee ronde alquerque-figuren (1 en 16) en
de vijfpuntige ster (8) [pH 6]. De grote platte stenen
zijn door de steenhouwers voorzien van de diagrammen
en later op het dak aangebracht. Om deze te kunnen
plaatsen zijn de stenen iets aangepast: “the fact that
three diagrams were partly cut away in fitting the stones
together is itself an absolute proof that some, at least,
were incised while the construction of the temple was in
progress, and before the roof stones were finally laid in
position. Zijn slotsom luidt dan ook dat alle figuren in
dezelfde tijd zijn aangebracht: “the whole probability
therefore lead me to believe that all were cut by the
workmen at the same date (…)” [pH 66]
De tegen-argumentatie van archeologen is dat de
ingehakt kruisen, sterren en geometrische figuren uit de
Koptische tijd stammen, uit 3e tot 6e eeuw na christus.
[informatie van Duitse archeologen, aangegeven door
Ulrich schaedler ]. Daarbij zou het molenspel in het
centrum een christelijk kruis bevatten. in 2003 verscheen
van Dr. Friedrich berger de studie: the merels board as a
symbol. (Het molenspelbord als symbool) geen van zijn
molenspel-illustraties komt hiermee overeen. Zijn eindconclusie
luidt: het molenspel is aanwijsbaar voor het
eerst gespeeld door de romeinen in ca 200 a.D. [bF,100]
< De inscriptie >
parker geeft een tekening van een diagram bestaande
uit x velden. twee lijnen verbinden de vier hoekpunten
met elkaar en van linksboven naar rechtsonder is de
bekende fout ingehakte kortere lijn getekend. Het doel
zou zijn geweest een alquerque-bord uit te hakken. bij
het bemerken van de foute lijn is de steenhouwer gestopt.
in 192 geeft murray, in: a history of boardgames
other then chess, de tekening onvolledig en foutief weer.
murray tekent een x velden diagram en laat een
diagonaal ontbreken. terwijl ook het molenspel incorrect
is overgenomen. parker tekent het kruis met gevorkte
uiteinden, murray met haakse streepjes. [mH 19]. in 1966
geeft Kruijswijk op basis van murray aan dat het om
een tekening gaat van 6 x 6 bordpunten ( x velden),
pagina 3 Het Damspel < December 2007 >