Modulair 5 - Open Universiteit Nederland

Op donderdag 17 februari werd er op de Heerlense campus een (intern) onderwijscolloquium
georganiseerd rondom het thema ‘Verhogen van studiesucces’. Diverse pilotprojecten passeerden
de revue met als centrale boodschap dat het nu zaak is ze breder ingang te doen vinden:
struikelvakken, bachelormentoraat, bereikbaarheidsprotocol, cohortbenadering.
Verhogen van studiesucces
Het colloquium werd georganiseerd in het
kader van twee instellingsbrede projecten
Student meer centraal (SMC) en Instellingsbreed
Programma Onderwijs (IPO), die
inmiddels zijn samengevoegd omwille van
meer synergie. Bij SMC moet gedacht worden
aan deelprojecten als ‘Communicatie
student-docent’, ‘Studentdossier’ of ‘Mentoraat’.
Bij het nog bredere IPO moet gedacht
worden aan deelprojecten als ‘Elektronische
leeromgeving’ (Studienet, online toetsing,
digitalisering onderwijs) maar ook integrale
kwaliteitszorg en het algehele onderwijsmodel.
Hierna volgt een impressie van de
belangrijkste bevindingen uit de diverse
presentaties.
Rendement
Als projectleider van het IPO-project
‘Rendementsmetingen’ lichtte Steven
Schoevaart, tevens secretaris van de Raad
van decanen, zijn project toe. Hoe evident
de verantwoording over de totale onderwijsprestaties
wellicht ook moge zijn – ook
Visitatiecommissies kijken naar doelmatigheid
– binnen de OU met haar typische vrijheidsgraden
is dat nog niet zo gemakkelijk.
Zo is niet (meteen) bekend wat de precieze
intentie is van de student: een cursus, (bij)
scholing of, al vorderend, een volledige woopleiding.
Op de vorderingen van de laatste
groep krijgt de OU in elk geval al wat meer
grip zodra zij de propedeuse hebben afgerond
of zelfs al met de master zijn begonnen.
Bij die groepen studenten zou je al
kunnen spreken in termen van cohorten. Je
zou aldus hun (gemiddelde) prestaties kunnen
bepalen. Op die manier tenslotte zou je
ook streefcijfers kunnen vaststellen, met
flankerend begeleidingsbeleid uiteraard.
Aldus de oproep van Schoevaart aan alle
decanen.
Bachelormentoraat
Uitgangspunt bij het bachelormentoraat
– voor alle faculteiten – is dat studenten,
zeker bij tegenvallers, niet meteen weten
bij wie ze kunnen aankloppen voor advies
of gerichte hulp. Om daar meteen aan
toe te voegen: ook voor de universiteit
is het belangrijk meteen in beeld te hebben
wie de student is en waar hij of zich
in het studietraject bevindt, al of niet met
obstakels. Kortom: er moet wederzijds een
(gepersonaliseerde) band zijn. Tegen die
achtergrond heeft het Onderwijs servicecentrum
(OSC) sinds 2008, samen met faculteiten,
het bachelormentoraat ingevoerd.
Namens het OSC lichtte Maddy Rothkranz,
hoofd Intake, Onderwijsondersteuning en
Diplomering, het project toe. Het instrumentarium
voor het bachelormentoraat
bestaat uit een slimme combinatie van
automatische mails en signaleringslijsten
aan de hand waarvan onderwijsadviseurs
en docenten contact kunnen opnemen met
de betreffende student. Vanuit deze actieve
benadering wordt de student aldus kritisch
en betrokken gevolgd. Een voorbeeld van
het laatste is dat iedere student die voor
een cursus is geslaagd, in de vorm van een
mailtje wordt gefeliciteerd – overigens
zolang hij/zij er prijs op stelt. Waar studenten
onverhoopt aanlopen tegen obstakels
– zij zijn niet geslaagd voor een cursus
bijvoorbeeld – worden zij ook geattendeerd
op zaken als de compensatorische regeling
of lopende MC-tentamentrainingen.
Inmiddels loopt het bachelormentoraat bij
alle faculteiten en is voor de meeste faculteiten
een inhaalslag gedaan, zodat nu ook
zittende studenten deze service aangeboden
krijgen. Ook wordt deze mentoraatsvorm
nu aangeboden aan masterstudenten
Onderwijswetenschappen. Wellicht ten
overvloede: verder gevorderde studenten
krijgen op enig moment te maken met het
aanvullende mentoraat door de faculteit.
Overigens werd nog eens benadrukt dat
studenten consequent hun door de OU
toegekende studiemailaccount (www.ou.nl/
mijnaccount) moeten raadplegen.
Struikelvakken
Struikelvakken zijn cursussen die, om uiteenlopende
redenen, een toetsdeelname
kennen van minder dan 40 procent. Eerder
reeds besteedden wij uitvoerig aandacht
aan dit fenomeen (zie Modulair, juni 2010,
pagina 20; red.). Inleiding in de psychologie
valt ook onder die categorie. Volgens
deelprojectleider en docent Wim Waterink
kan niet-deelnemen verschillende oorzaken
hebben zoals: geen voorkennis, te weinig
sturing maar ook een te grote hoeveelheid
tentamenstof in één keer. Dat laatste is
het geval bij de genoemde tweemoduuls
psychologiecursus. De meest voor de hand
liggende oplossing is dan het invoeren van
deeltentamens. Bij deze meer gespreide
manier van kennistoetsing kan een student
dan toch de vereiste studiepunten
behalen. Ofschoon het op deze plaats te
ver voert uitvoerig in te gaan op de evaluatie
– is deze tentamenafname bijvoorbeeld
arbeidsintensiever? – toont de werkwijze
zichtbaar betere slagingspercentages aan.
Bereikbaarheidsprotocol
In navolging van de faculteit Natuurwetenschappen
(zie Modulair, september 2009;
red.) bogen ook de collega’s van de juridische
faculteit en van onderwijswetenschappen
zich over het fenomeen bereikbaarheid.
Namens de faculteit Rechtswetenschappen
deed docent Michiel Oosterzee verslag van
het intern overeengekomen protocol, waarin
is vastgelegd wat de student op dit punt
(minimaal) mag verwachten. Overigens kan
een docent, door welke omstandigheden
ook, niet altijd aanwezig zijn, of hij/zij heeft
meer tijd nodig om een vraag te beantwoorden
of een opdracht te lezen en er
op te reageren. In al die gevallen geeft het
protocol richtlijnen: hoe snel zal hij of zij
reageren op een vraag per e-mail? Hoe weet
een student bij wie hij/zij terecht kan bij
afwezigheid van de docent? Neemt er altijd
iemand de telefoon op? Het protocol van de
22 Open Universiteit
Modulair 18 maart 2011