Diagnostiek en behandeling van het carpale-tunnelsyndroom

D i a g n o s t i e k e n b e h a n d e l i n g v a n h e t c a r p a l e - t u n n e l s y n d r o o m
Samenstelling van de werkgroep
Algemene inleiding
De werkgroep is als volgt samengesteld:
• Dr. M.C.T.F.M. de Krom, neuroloog, voorzitter
• Mw. drs. J.J. van Croonenborg, adviseur CBO, secretaris
• Dr. G. Blaauw, neurochirurg
• Drs. J. Dammers, neuroloog (tot december 2003)
• M.M.L. Dapper, ergotherapeut
• Mw. dr. A.A.M. Gerritsen, epidemioloog
• Dr. J.S. de Graaf, chirurg
• Dr. P. Hoogvliet, revalidatiearts
• B. Hoppel, fysiotherapeut
• Drs. M. Iprenburg, orthopedisch chirurg
• Drs. E. Kramer, bedrijfsarts
• Dr. A.B. Mink van der Molen, plastisch chirurg
• Mw. drs. C. den Otter, verzekeringsgeneeskundige
• Drs. W.J. Roelfsema, huisarts
• Mw. drs. H.M.S. van Santen-Hoeufft, reumatoloog
• Dr. R.J.P.M. Scholten, arts-epidemioloog
• Prof. dr. F. Spaans, klinisch neurofysioloog
• Prof. dr. C.W.M. van Veelen, neurochirurg
Met dank aan:
• Mw. drs. J. Wittenberg, adviseur CBO, vervangend secretaris
Aanleiding
Een beknelling van de nervus medianus aan de pols in de carpale tunnel is veruit de meest
voorkomende perifere zenuwlaesie. De aandoening komt veel meer voor bij vrouwen dan bij
mannen. Bij een onderzoek in de algemene bevolking in de regio Maastricht in de jaren 80
(De Krom 1992) bleek dat ruim 9% van de vrouwen tussen de 18 en 75 jaar klachten heeft
van vooral nachtelijke pijn en tintelingen in het door de n. medianus verzorgde gebied van
de hand, die op een elektrofysiologisch bevestigd carpale-tunnelsyndroom (CTS) berusten.
Slechts een derde van deze vrouwen was eerder als zodanig gediagnosticeerd. Bij mannen
was de prevalentie veel lager, namelijk ongeveer 0,6%.
Het CTS behoort weliswaar niet tot de ernstige aandoeningen, zoals hart- en vaatziekten,
maar het kan veel ongemak en pijn veroorzaken. Het kan tot problemen in de werksituatie
en dus tot werkverzuim leiden en het verstoort de nachtrust. De onderdiagnostiek heeft
enerzijds te maken met het misplaatste vertrouwen in de waarde van klinische tests, anderzijds
met het niet zoeken van medische hulp door de patiënt.
Verder bestaan er verschillende opvattingen over de optimale behandeling van patiënten
met een CTS. Bovendien lijkt het van belang inzicht te hebben in de risicofactoren voor
deze aandoening. Bekendheid met deze risicofactoren maakt preventie van het CTS beter
mogelijk.
Alle hierboven genoemde factoren vormden aanleiding voor de Nederlandse Vereniging voor
Neurologie om samen met (vrijwel) alle in Nederland bij de behandeling en diagnostiek van
het CTS betrokken disciplines een multidisciplinaire richtlijn op te stellen, die een richtsnoer
is met betrekking tot de verschillende diagnostische en therapeutische mogelijkheden. De
ontwikkeling van de richtlijn is gefinancierd door het programma: ‘Evidence-Based Richtlijn
Ontwikkeling (EBRO)’ van de Orde van Medisch Specialisten. Het Kwaliteitsinstituut voor
de Gezondheidszorg CBO verleende methodologische expertise en logistieke steun.
Doelstelling
Deze richtlijn is een document met aanbevelingen en handelingsinstructies ter ondersteuning
van de dagelijkse praktijkvoering. De richtlijn berust op de resultaten van wetenschappelijk
onderzoek en aansluitende meningsvorming gericht op het expliciteren van goed
medisch handelen. De richtlijn beoogt een leidraad te geven voor de dagelijkse praktijk van
de preventie, diagnostiek en behandeling van het CTS. Het streven is om hiermee patiënten
met een CTS sneller te herkennen en te behandelen. Daardoor wordt een reductie bereikt van:
• verlies van kwaliteit van leven van de patiënt;
• de met het CTS gepaard gaande kosten van arbeidsverzuim;
• nodeloos dan wel verkeerd gebruik van gezondheidszorgvoorzieningen.