redeboek - Open Universiteit Nederland

Dies natalis 2012
Een schitterende toekomst vanuit blijvend kennis ontwikkelen
in de virtuele kroeg van het studienet van de Open Universiteit. Deze ene van een medestudent
wil ik hier meegeven, misschien een antwoord op de vraag: Waarom nog leren op een leeftijd als
anderen hun loopbaan gaan afsluiten?
Blijven leren is voor mij ook altijd open blijven staan voor de mening van anderen, andere
perspectieven zoeken, niet opgeven, nieuwsgierig blijven, niet te snel oordelen omdat je nooit
alles weet, een nuttige tijdbesteding en je komt mensen tegen met dezelfde "leerinteresse"!
Voor mij betekent mijn studie een reflectie op wat ik de afgelopen jaren heb gedaan, een reflectie
over hoe ik met de dingen die op mij afkwamen ben omgegaan. Maar meer nog dan een persoonlijke
reflectie, betekent mijn studie een manier om mijn ervaringen te delen en zo weer te verrijken.
Zo kunnen we dan samen zoeken hoe we op een slimme manier verder kunnen. Ik veronderstel dat
dit blijvend kennis ontwikkelen wil beduiden.
Een belangrijke ervaring is zo dat men op elk ogenblik deel uitmaakt van een gemeenschap, of
zoals een spreker op de diesviering van 2007, de heer Wenger, het benoemt: “community of
practice”. Het gaat om een groep mensen die samen een bekommernis of passie delen en samen
leren om dag na dag slimmer met die bekommernis of passie om te gaan. Gedurende mijn loopbaan
heb ik wel een aantal communities of practice doorleefd en zelf meegebouwd. Het is dan
boeiend om na te gaan welke schatten ik uit de reis doorheen deze communities of practice heb
meegebracht. Schatten, niet om ergens veilig op te bergen, maar om in mijn koffer mee te nemen
om in een andere community of practice te delen.
Een heel ingrijpende ervaring die ik heel bewust in mijn koffer meedraag, is een ervaring uit een
vorige werkomgeving. Als adjunct-manager van een transportbedrijf heb ik ondervonden dat men
in een werkomgeving, en uiteindelijk in elke community of practice, bouwt aan partnerships. Als ik
indertijd op prospectie ging bij potentiële klanten om meer transport binnen te halen, was ik uiteindelijk
afhankelijk van mijn chauffeur om die opdracht goed uit te voeren, maar eveneens van de
leverancier van bijvoorbeeld brandstof, en nog tal van andere mensen... Ik voelde me met een hele
keten van personen verbonden rond die ene opdracht om dat éne pakje te brengen van A naar
Z. Dit leverde op een bepaald ogenblik de input voor de nieuwe baseline van het bedrijf "Jacobs
Transport: je partner op de weg".
Ik heb dit idee van partnership ook meegenomen naar mijn volgende werkomgeving, een totaal
andere context: manager van een hotel in de Eifel, 30 kamers, zwembad, sauna, de betere keuken,
noem maar op, alles erop en eraan. Ook hier voelde ik me als manager vooral partner met mijn
medewerkers, met mijn leveranciers, met de buren, en zeker een partner van de gasten om samen
met hun een geslaagde vakantie te maken. Als je vanuit partnership over je opdracht nadenkt, en
vanuit een partnership anderen uitnodigt om te werken aan de gezamenlijke opdracht, ontstaat er
een totaal andere dimensie.
bekommernis en reflectie helpen kristalliseren? Het zal geen lineair eenduidige causaliteit zijn, het
zal zijn zoals het leven: een mengeling van beide.
In de wisselwerking tussen twee belangrijke communities of practice, mijn werk en mijn studie
aan de OU, heb ik die zoektocht om met goesting te bouwen aan partnerships kunnen beleven en
bestuderen. Een voorlopig hoogtepunt in deze zoektocht was een boeiende ontmoeting enkele
maanden terug met een van mijn grote inspirators, voor zowel mijn werk als mijn studie: Gervase
Bushe. Hij spreekt mij aan als “fellow-traveller in the journey of high quality relationships”.
Toen ik eind augustus een paar dagen in Luxemburg was, en tussendoor wat schreef aan deze
lezing, moest ik spontaan denken, dat is bouwen aan relaties, mekaars sterktes op een hoger
niveau tillen. Voor mij betekent studeren aan de OU ook bouwen aan partnerships: elkaars sterktes
op een hoger niveau tillen. Het is vanuit een gedeelde passie en bekommernis samen aan de slag
gaan. Het is samen zoeken naar de goudmijn in de ander, het potentieel in de ander dat aangewakkerd
moet worden, samen kennis ontwikkelen, dag na dag, module na module. En dan ervaar je,
om het met de woorden van mijn vriend, prof. Em. René Bouwen aan KU Leuven te zeggen: "kennis
en wijsheid zit niet tussen de oren, maar tussen de neuzen". Kennis is niet iets wat iemand heeft en
moet overgebracht worden op een ander. Kennis wordt ontwikkeld tussen mensen, als men maar
oog heeft voor de goudmijn in de ander, en men deze goudmijn wil ontginnen!
Als fellow-traveller van Gervase Bushe ga ik in mijn scriptie voor mijn master Psychologie op zoek
naar die kwaliteitsvolle relaties en gebruik zijn woorden: tracking, het zoeken naar dat beginnend
vuurtje, en dan fanning, dat beginnend vuurtje aanwakkeren. Is het dat misschien wat wij als
studenten verwachten van een docent: laat ons samen de sterktes opzoeken en geef wat zuurstof
om die sterktes te ontplooien.
Ik maak een enorm boeiende tijd door bij de OU. Boeiend vanuit mijn bezig zijn met de studentenraad
en de verschillende clubjes daarrond, boeiend om vanuit een tracking & fanning met een
medestudent en met mijn docent te werken aan de scriptie, boeiend ook om mensen te mogen
ontmoeten die ons inspireren naar een toekomst … Boeiend omdat voor de OU, onze community
of practice, een pracht van een toekomst open ligt in het verder ontwikkelen van kennis vanuit
kwaliteitsvolle relaties met iedereen die betrokken is bij onze Open Universiteit en niet in het minste
met medestudenten die om uiteenlopende redenen kiezen om de kans te grijpen om in tijden van
verandering via het afstandsonderwijs hun leven een andere wending te geven…
Thank you, fellow-travellers.
Een andere belangrijke die ik uit bijna al mijn werkervaringen meeneem, is het belang om, ja met
het Vlaamse woord, met goesting naar je werk te gaan en 's avonds naar huis te keren met de
goesting om morgen terug aan de slag te gaan. Werken moet leuk blijven! De meeste uren van ons
bewust leven brengen we door op de werkvloer, laten we er dan als partners voor zorgen dat het
fijn en leuk is om op die werkvloer te zijn.
Je zou mijn werk- en leerervaring misschien wel kunnen samenvatten als "met goesting bouwen
aan partnerships". Is dat misschien de diepere zin van "toekomst bouwen vanuit blijvend kennis
ontwikkelen?” Heeft de bekommernis en reflectie voor deze ervaringen in mijn werksituatie me tot
de studie van Arbeids- en organisatiepsychologie gebracht, of heeft mijn studie aan de OU deze
Literatuurlijst
Bouwen, R. (2008). De scheppende kracht Van AI. In R. Masselink & R. van den Nieuwenhof (Eds.),
Waarderend Organiseren. Nieuwerkerk aan den Ijssel: Gelling Publishing.
Bushe, G. R. (2010). Clear Leadership: Sustaining Real Collaboration and Partnership at Work. Boston:
Davies-Black.
Wenger, E. (2000). Communities of Practice and Social Learning Systems. Organization, 7 (2), 225-246.
18
19