Het geheugen van Westerstein

Een van de meest voorkomende clichés die op dit moment wordt gebruikt door
bouwers, ontwerpers en bestuurders is dat men het ‘voor de mensen doet’. Wat men
er niet bij vertelt, of kan vertellen, is dat het daarbij helaas niet gaat om de mensen
die op dat moment in het desbetreffende gebouw of de desbetreffende wijk wonen,
maar om nieuwe mensen die nog moeten komen. De zittende mensen zijn echter
degenen waar men gedurende het bestuurlijke proces mee te maken heeft. Van dichtbij
beschouwd hebben deze mensen simpelweg andere belangen dan de eigenaars
van het gebouw waarin zij wonen en dan de nog onbekende mensen die hen zullen
vervangen. Zelfs bij een uitermate subtiel project als de renovatie van Westerstein
komt dit naar boven. Vele van de bewoners geven aan dat zolang zij nog in leven zijn,
een renovatie het beste achterwege kan blijven omdat zij een verhuizing misschien
niet eens zouden overleven. Hoe dramatisch het ook klinkt, de eigenaar kan zich vaak
niet veroorloven zich te houden aan de wensen van zijn bewoners. Daarmee zou hij
namelijk ingaan tegen het belang van de toekomstige bewoners, die het recht hebben
in een moderne en goed onderhouden flat te wonen. Hij zal moeten renoveren en
daarbij dikwijls ingaan tegen de directe belangen van juist de oudste zittende bewoners.
Maar als we nu uitzoomen, zien we dat dit geen uniek of nieuw dilemma is. Het is altijd
een centraal onderdeel geweest van de geplande of ongeplande transformatie van
stad, dorp en land. De wereld van de vorige generatie verdwijnt langzamer of sneller
maar onvermijdelijk ten gunste van de nieuwe generaties. Deze gelaagde verdwijning
brengt niet alleen veel pijn, angst en verdriet met zich mee maar ook de gelaagde
beleving van een stad die al wat heeft meegemaakt. Het laatste houten huis temidden
van de glazen wolkenkrabbers, het enige gebouw dat het bombardement heeft
overleefd, de klokkentoren van een verdwenen kerk etcetera. Soms verwijzen alleen
nog straatnamen naar een vorige gedaante van de stad of wijk. Dit zijn de aspecten