Eindrapportage Ruimte voor Geo-Informatie RGI - Transumo Footprint

Eindverslag RGI
Het RGI netwerk
Kennisinstellingen
[34]
Internationale
[35]
organisaties
[23]
Netwerkorganisaties
Bedrijven
[114]
[71]
Overheidspartijen
[33]
Universiteiten
Ruimte voor Geo-Informatie

Ruimte voor Geo-informatie BSIK 03003
Postbus 508
3800 AM Amersfoort
Nederland
Tel. +31 (0) 33 – 460 4120
Fax. +31 (0) 33 – 465 6457
E info@rgi.nl
Versie 1.0 d.d. 30 oktober 2009
1

Eindverslag Bsik project 03003 “Ruimte voor Geo-Informatie (RGI)
Gegevens Bsik project:
Projectnummer:
Projecttitel:
Bsik03003
Ruimte voor Geo-Informatie (RGI)
Begindatum project: 17-02-2003 (subsidiebeschikking 1 maart 2004)
Einddatum project:
Auteur: Klaas Maas (TNO) i.s.m. programmabureau RGI
30-09-2009 (om adm.redenen is einddatum van
31-07-2009 verplaatst met toestemming Minister VROM)
Inhoud:
0 Managementsamenvatting 3
1 Deelprojecten / Thema’s 5
2 Realisatie mijlpalen 12
3 Resultaten en stand van zaken, innovatie, valorisatie en verankering 18
4 Synergie met andere Bsik-projecten 20
5 Internationale positionering 21
6 Organisatie en bestuur 22
7 Financiering Bsik-project RGI in relatie tot de begroting 23
8 Uitgaven per jaar verdeeld over de verschillende kostensoorten 1
9 Financiering van het Bsik-project RGI uit de verschillende financieringsbronnen 2
10 Verdeling BSIK-subsidie over de diverse soorten partijen binnen RGI 3
11 Toelichting op het verloop van kosten en financiering 3
Bijlagen:
Bijlage 1: Achtergrondinformatie RGI
Bijlage 2: Programmabrede kwantitatieve mijlpalen
Bijlage 3: Lijst met PhD studenten
Bijlage 4: Uitvoeringsschema projecten per thema (vijf thema’s)
Bijlage 5: Nederland Geoland, managementsamenvatting (onderdeel Delta in Transitie)
Bijlage 6: Lijst met Brugprojecten
Bijlage 7: Lijst met internationale projecten
Bijlage 8: Lijst van publicaties
Bijlage 9: Bibliometrische analyse, managementsamenvatting
Bijlage 10: Organisatie RGI
Bijlage 11: Advies Raad van Toezicht
Bijlage 12: Advies van de Adviesraad Wetenschap (Engels)
Bijlage 13: Advies van de Adviesraad Gebruikers (Engels)
Bijlage 14: Self assessment Bestuur
Bijlage 15: Self assessment Programmabureau
2

0. Managementsamenvatting
Achtergrond en beweegredenen, probleemstelling
Het Bsik-programma Ruimte voor Geo-Informatie (RGI) is een van de vijf programma’s binnen het Bsikthema
“Hoogwaardig Ruimtegebruik”. De geo-informatiesector (GI) is van oudsher een technische sector die
toeleverancier is van ruimtelijk informatie voor tal van toepassingen, op gebieden als ruimtelijke en stedelijke
planning, verkeer en transport, maar ook bijvoorbeeld onderwijs, toerisme en weersvoorspelling. De ontwikkelingen
binnen de ruimtevaart en de IT-technologie betekenden een revolutie voor de GI-sector en haar
toepassingsmogelijkheden (denk aan satellietobservatie met een steeds hogere resolutie, satellietnavigatietechnologie,
TomTom, Google Earth, etc.). De sector was echter versnipperd georganiseerd en vaak onbekend
met de maatschappelijke probleemgebieden waarin zij zou kunnen bijdragen aan oplossingen. RGI
heeft een impuls willen geven aan wederzijdse bewustwording, het organiseren van nieuwe samenwerkingsverbanden
en kennisontwikkeling. De algemene informatie over het subsidieprogramma Bsik en de wijze
waarop het programma 1 Ruimte voor Geo-Informatie binnen dat kader is uitgevoerd is gegeven in Bijlage 1:
Achtergrondinformatie RGI.
Missie, resultaten, samenhang
RGI is effectief uitgevoerd in vijf thema’s 1 onderverdeeld in 98 projecten 1 , voor een totaal budget van 45,8
miljoen euro waarvan 20 miljoen euro Bsik-subsidie. De missie van RGI: “De verbetering en innovatie van de
Nationale Geo-Informatie Infrastructuur (NGII) en het Geo-kennisveld in Nederland voor een adequaat en
efficiënt bestuur en een krachtig bedrijfsleven” is vertaald in vijf kerndoelen voor de ‘geo-informatisering’ van
Nederland: meer vraaggerichtheid; meer stromen van kennis; meer samenhang; meer innovatie; meer bekendheid.
Niet het aanbod van geo-informatie maar de vraag ernaar staat in RGI centraal. Bij de inhoudelijke
realisatie van het programma is daarom ook gekozen voor een invulling via ‘bottom-up’ initiatieven in een
aantal tenderrondes (zie ook paragraaf 1.1). Daarnaast is verankering reeds vanaf de start onderdeel geweest
van de programmastrategie. RGI heeft door het ontsluiten van de “subexploited resource” 2 geoinformatie,
voor overheden, bedrijfsleven en consumenten, aan de betreffende sectoren binnen de Nederlandse
samenleving een sterke innovatie-impuls gegeven en daarbij ook het beleidsconcept van de elektronische
overheid (eOverheid) krachtig uitgedragen en bevorderd:
Belangrijkste resultaten:
• Een concept voor de Nationale Geo-Informatie Infrastructuur NGII is geïntroduceerd en ontwikkeld
met 5 bouwstenen (data, standaarden, technologie, beleid, mensen) wat structurerend werkte en
waarmee een aanscherping plaatsvond van de oorspronkelijke doelstelling uit de subsidieaanvraag.
Dit was belangrijk voor het bereiken van meer samenhang. Het concept is verankerd in de mede
door RGI tot stand gebrachte beleidsnota GIDEON.
• Het bewustzijn van behoefte aan en noodzaak van geo-informatie in toepassingssectoren is sterk
vergroot, specifiek in de sectoren Openbare Orde en Veiligheid (RGI-thema OOV); in de sector
Ruimtelijke Orde en Inrichting (RGI-thema ROI) inclusief de agrarische sector, in de sector Onderwijs,
en voor de particuliere burger/consument in zijn relaties met de markt en met de overheid (RGIthema
Consumenten en Leerlingen – COL).
• De samenhang in de sector is versterkt en de sector is zelfbewust geworden. Mede door de impact
van RGI is besloten tot oprichting van het GI-Beraad als interdepartementaal adviesorgaan voor de
Minister van VROM op topambtelijk niveau, instelling van GeoNovum als opvolgorganisatie van de
publieke geo-informatie instellingen Ravi en NCGI, fusie van bedrijfsverenigingen tot GeoBusiness
Nederland en instelling van GeoMeeting als overlegplatform voor de sector.
• Daarenboven heeft de voor RGI gekozen uitvoeringsmodus geleid tot een breed en multidisciplinair
netwerk (bijna 300 partners) van (kennis)instellingen, bedrijven en gebruikers – dit wordt door velen
gezien als het belangrijkste resultaat van RGI.
Wijzigingen in strategie en uitvoering
Wijzigingen betroffen:
1 In de formele administratieve zin is “Ruimte voor Geo-Informatie (RGI)” een Bsik-project, onderverdeeld in 5 deelprojecten,
onderverdeeld in 98 subprojecten. In dit Eindverslag wordt echter gesproken van het RGI-programma dat is
onderverdeeld in de 5 RGI-thema’s (OOV, ROI, COL, NGII en WETENSCHAP) die zijn onderverdeeld in 98 RGIprojecten.
2 Karakterisering toegeschreven aan Al Gore.
3

• Introductie van paraplu met 5 kerndoelen zoals eerder benoemd, bij de start van RGI in 2004. Hiermee
werd het programma op een hoger strategisch niveau getild en omgezet van multiprojectmanagement
naar daadwerkelijk programmamanagement.
• Omzetting van deelprogramma’s naar kennisthema’s, omdat veel projecten in meer dan één deelprogramma
vielen en de indeling in de praktijk niet functioneerde. De nieuwe indeling was logischer
en communiceerde beter. Na de midterm review is ook de financiële verantwoording op deze manier
georganiseerd en zijn de mijlpalen herschikt naar de kennisthema’s in overleg met SenterNovem en
VROM. De omzetting had geen inhoudelijke gevolgen voor het programma en het bereiken van de
mijlpalen.
• Transparantie van de tenderprocedure. Na evaluatie van de eerste tender is de procedure vereenvoudigd
en transparanter gemaakt, tevens is het inhoudelijk kader van de kennisagenda specifieker
gemaakt en zijn financiële randvoorwaarden meegegeven voor een goede verhouding tussen kosten
en baten. Tevens is de communicatie verbeterd.
• Vermijden van (schijn van) belangenverstrengeling hetgeen heeft geleid tot diverse organisatorische
aanpassingen: invulling positie onafhankelijk voorzitter in Bestuur en Raad van Toezicht RGI, internationalisatie
ARW en benoeming van wetenschappelijk directeur in directie RGI.
Bijdrage aan doelstellingen Bsik-impuls als geheel
Met haar resultaten heeft het RGI-programma ruimschoots beantwoord aan de generale doelstellingen van
de Bsik-impuls die beoogde “de samenwerking tussen onderzoeksinstellingen en ondernemingen te stimuleren
ten einde te komen tot kwalitatief hoogwaardige netwerken in de kennisinfrastructuur voor onderzoek dat
aansluit op de maatschappelijke kennisbehoefte”. RGI heeft als vliegwiel gefunctioneerd om te komen tot
een multidisciplinair netwerk van kennisinstellingen, universiteiten, publieke organisaties en bedrijven, dat
tevens internationaal is ingebed in een mondiaal netwerk (met vergelijkbare programma’s in Canada, Australië
en Korea). De RGI-productenportfolio kan, zoals door een tussentijdse evaluatie door Ecorys en Prisma&Partners
is aangetoond een meer dan gemiddeld marktsucces realiseren en heeft dit deels al laten zien.
Nederland neemt wetenschappelijk gezien op geo-informatiegebied een plaats in de wereldtop in: internationaal
een 5e plaats met het aantal wetenschappelijke publicaties, en zelfs een 3e plaats als het gaat om citatie-impact
(zie Bijlage 10. bibliometrische analyse). Uit een door RGI uitgevoerde marktmonitor (Geo-sector
in kaart) blijkt dat we met een zeer innovatieve sector te maken hebben. Ongeveer 7% van de totale sectoromzet
(1.4 miljard in 2008) wordt geïnvesteerd in R&D. Het bedrijfsleven neemt hiervan ca. 4 % voor haar
rekening. Mede door RGI is het MKB beter gepositioneerd en is de geo-sector uitstekend voorgesorteerd in
de internationale concurrentiepositie. RGI heeft hiermee, meer dan oorspronkelijk werd verwacht, ‘value for
money’ gerealiseerd.
Blik op de toekomst
Nog meer value for Money is te bereiken door verdere benutting van RGI-resultaten in de praktijk. Zoals de
internationale Midterm Review Committee al schetste, vereisen netwerkprogramma’s zoals RGI een looptijd
van 7-10 jaar. Om de resultaten uit de RGI-investering (45,8 Meuro) verantwoord te borgen en daarvan het
optimaal rendement veilig te stellen is op onderdelen een vervolgimpuls nodig, zo concludeerde deze commissie.
Continue innovatie in de sector is van groot belang omdat de geo-ontwikkelingen een grote vlucht
nemen en de Nederlandse ruimtelijke problematiek op het gebied van water en klimaat optimale inzet van
geo-informatie vereist.
Reflectie
De gekozen strategie met tendering was een juiste keuze gezien de fase waarin de sector zich bevond en
de noodzaak om de sector van binnen naar buiten te keren. Alle doelen zijn behaald, de ambities waren
hoog doch realistisch en het programma is breed neergezet en heeft daarom in de volle breedte van de sector
impact gehad. Binnen de mogelijkheden van het programma is er ruimschoots gepresteerd op het terrein
van innovatie, valorisatie en verankering. De belangrijkste systeeminnovatie is het netwerk. De toekomst
oogt zorgelijk gezien het tot op heden uitblijven van een vervolg op RGI. RGI heeft met een flink aantal
brugprojecten zelf een brugfunctie vervuld tussen de Bsik-thema’s ICT, Hoogwaardig ruimtegebruik en
Duurzame Systeem Innovaties. Er is op zowel programma- als op projectniveau een realistische internationale
inbedding en samenwerking gerealiseerd. De onderzoeksactiviteiten waren geconcentreerd op vooraf
gekozen speerpunten en de internationale impact hiervan begint zichtbaar te worden. De organisatie functioneerde
efficiënt en effectief. Het programma heeft grotendeels conform begroting gedraaid. Het programma
kent een evenwichtige verdeling van subsidie over de verschillende type partijen en goede participatie vanuit
het bedrijfsleven.
4

1 Deelprojecten (Kennisthema’s RGI)
1.1 Programmastrategie
De stichting RGI heeft bij de eerste ronde toewijzingen van projecten bewust ingezet op een tweesporenbeleid:
er is gekozen voor een onderscheid tussen enerzijds omvangrijke projecten (> 500 Keuro, looptijd ca. 4
jaren) waarin nieuwe kennis wordt ontwikkeld, en anderzijds in omvang beperkte innovatiepilots en voorbereidende
definitiestudies.
In de eerste twee tenders (resulterend in de projecten RGI-001 t/m -030, deels zgn. vliegende start projecten)
is nadrukkelijk ingezet op de ontwikkeling en ondersteuning van een nationale geo-informatie infrastructuur;
deze NGII betreft de aanbodzijde van RGI. Daarnaast is aan de vraagzijde ingezet op geoinformatiefacilitering
t.b.v. risicomanagement; op geo-informatieontwikkeling t.b.v. ruimtelijke en agrarische
planning; en geo-informatie voor gebruik in het onderwijs. Binnen de projecten van deze eerste twee tenders
zijn ook 13 PhD-onderzoeken gestart.
In de tweede tenderronde (projecten RGI-101 t/m -255) is deze invulling van het programma sterk uitgebreid
en gediversifieerd; met name het onderwerp geo-informatie voor gebruik in het onderwijs is uitgebreid tot
geo-informatie voor gebruik op school en thuis, door leerlingen en door hun ouders als consumenten en burgers.
De derde tenderronde (projecten RGI-301 t/m 335) was vooral bedoeld om reeds lopende succesvolle projecten
uit te bouwen (in zgn. Top-up projecten), of te verbinden met onderzoek elders in inhoudelijk complementaire
Bsik-programma’s (in zgn. Brugprojecten) of te internationaliseren.
Met de vierde tender (projecten RGI-401 t/m 422) is ingezet op het borgen/verankeren van de RGIresultaten.
Deze geleidelijke invulling van het RGI-programma via een reeks van tenders heeft ook bijgedragen aan de
upgrading van de inhoud en de structuur van het programma. In het oorspronkelijke proposal was RGI in
opgedeeld in 6 ‘deelprojecten’ waaronder het deelproject Authentieke geo-registraties. Toen echter bij de
daadwerkelijke start van RGI in 2004, bleek dat het oorspronkelijk becijferde programmabudget (59 Meuro)
voor slechts 70% gefinancierd kon worden zijn de Authentieke geo-registraties uit het programma gelicht 3 .
Vervolgens zijn vijf richtinggevende doelen (kerndoelen) geïntroduceerd (meer vraaggerichtheid; meer stromen
van kennis; meer samenhang; meer innovatie; meer bekendheid) waarmee het oorspronkelijke voorstel
op een hoger strategisch niveau is getild.
Bij deze stapsgewijze implementatie van RGI is er verder voor gekozen om, bij de aansturing op hoofdlijnen
vanuit de kerndoelen, de inhoudelijke invulling van het programma mede te laten bepalen door het initiatief
vanaf de ‘basis’, i.e. het initiatief van de proposal-indieners bij de opeenvolgende tenders binnen de kaders
van de kennisagenda. Met deze ‘bottom-up’ invulling van RGI kwam men tot drie op maatschappelijke toepassingsgebieden
gerichte vraaggestuurde thema’s (Openbare Orde en Veiligheid, OOV; Ruimtelijke Ordening
en Inrichting, ROI; Consumenten en Leerlingen, COL), en één aanbodgestuurd thema (Nederlandse
Geo-Informatie Infrastructuur, NGII). Daar door- en overheen is ver-
3 De Rijksoverheid had inmiddels binnen de Stichting ICTU een specifiek programma gelanceerd (Stroomlijning Basisgegevens)
met als doelstelling een stelsel van basisregistraties waarin de authentieke geo-registraties ook hun plaats
zouden krijgen. De resultaten van dit programma zijn ondergebracht in het Nationaal Uitvoeringsprogramma Dienstverlening
en e-Overheid (NUP).
5

Fig. 1 De vijf RGI-kennisthema’s (= -deelprojecten) in hun onderlinge samenhang: drie vraaggestuurde
thema’s (OOV, ROI, COL, wit), één aanbodthema (NGII, paars) en één omvattend thema
(WETENSCHAP, blauw)
volgens een vijfde thema gedefinieerd: de uit de 4 voorgaande thema’s samengebrachte componenten van
het op een zekere afstand van de markttoepassingen gesitueerde fundamenteel en strategisch kennisontwikkelingsonderzoek
(vooral PhD-onderzoek) dat gezien de bijzondere behoeften aan monitoring daarbij, is
aangestuurd als een apart thema Wetenschappelijk Onderzoek (WETENSCHAP). Met de benoeming van 5
‘themacoördinatoren’ zijn deze thema’s ook onder eenhoofdige leiding gebracht (zie ook hieronder, par. 1.2,
‘projectleiders’). Aansluitend zijn ook de kernvragen van RGI aangescherpt en gegroepeerd binnen het kader
van deze vijf thema’s:
Voor het thema OOV: Welke eisen stellen openbare orde en veiligheid aan de nationale geo-informatie infrastructuur?
Welke kennisimpuls is nodig om de kloof tussen vraag en aanbod van geo-informatie te overbruggen?
Voor het thema ROI: Welke eisen stellen ruimtelijke ordening & inrichting aan de nationale geo-informatie
infrastructuur? Welke kennisimpuls is nodig om de kloof tussen vraag en aanbod van geo-informatie te overbruggen?
Voor het thema COL: Hoe kunnen consumenten (tevens burgers) en leerlingen beter profiteren van de nationale
geo-informatie infrastructuur? Hoe kan het stromen van kennis tussen wetenschap, onderwijs, professionele
praktijk en maatschappij worden bevorderd?
Voor het thema NGII: Hoe zorgen we ervoor dat de NGII beter aansluit op de vraag? Hoe verbeteren en innoveren
we de Nationale Geo-Informatie Infrastructuur? Hoe waarborgen we een duurzame ontwikkeling
van de NGII? De NGII is essentieel voor de realisatie van het beleidsconcept eOverheid en daarmee voor de
gehele samenleving; het departement VROM heeft als hoeder van de geo-informatie van Nederland de leidende
rol bij de bestuurlijke implementatie van de NGII.
Voor het thema WETENSCHAP: Welke geo-informatiekennis en -technologie moet worden ontwikkeld om
aan de missie van het RGI-programma te kunnen voldoen? Hoe bevorderen wij dat de nieuw ontwikkelde
(en bestaande) geo-informatiekennis en -technologie wordt doorontwikkeld tot praktische toepassingen?
Vanuit deze thematische kernvragen zijn in de aanloopfase van het programma de generale streefdoelen
geformuleerd, de zgn. RGI-mijlpalen; deze zijn, mèt de bereikte generale resultaten, per thema uitgeschreven
in Hoofdstuk 2 conform de systematiek zoals eerder afgesproken.
In de hieronder volgende meer feitelijke en gedetailleerde beschrijvingen van de vijf thema’s is op hoofdlijnen
aangegeven hoe aan de bovenstaande RGI-kernvragen per thema concreet invulling gegeven is.
Reflectie
De gekozen strategie met tendering was een juiste keuze gezien de fase waarin de sector zich bevond en
de noodzaak om de sector van binnen naar buiten te keren. De voordelen (netwerkvorming, tal van nieuwe
ideeën, nieuwe gebruikers, transparantie) wogen zeker op tegen het nadeel van de bottum-up invulling van
het programma. Daarnaast kon het programma kwalitatief hoogstaand worden ingevuld – door de tenders
viel er wat te kiezen omdat elke tender ca. 2,5 maal overtekend werd. Door een zorgvuldige opbouw van de
tenders en focus in de kennisagenda’s kon het programma steeds goed worden bijgestuurd. Daarnaast ervaren
wij het systeem met de kleine projecten (innovatiepilots) als succesvol, het beperkte budget en de geboden
ruimte waren bronnen van creativiteit. Wel bracht dit de nodige inspanning op het programmabureau
met zich mee voor het projectbeheer.
1.2 Beschrijving van de thema’s (=deelprojecten)
1.2.1 Thema Openbare orde en veiligheid (OOV)
Thema Titel en omschrijving thema Begin-
Datum
1 Openbare Orde en Veiligheid (OOV):
11-01-
2005
Het thema OOV betreft de verbetering en uitbreiding
van de inzet van geo-informatie t.b.v. openbare
orde en veiligheid. Informatievoorziening via de
locatie is een unieke neutrale integrator voor de
verstrekking van de bij incidenten en calamiteiten
benodigde (geo-) informatie aan de diverse actoren
Einddatum
01-03-
2009
Uitvoerders: (onderzoeks) groepen
en projectleider
Themacoördinator:
Dhr. B. Ybema (Ybema Advies / Hulpverleningsdienst
Kennemerland)
Deelnemende groepen:
Onderwijs- en wetenschapsinstellingen:
TU Delft; Universiteit Nijmegen; Universiteit
Utrecht; VU Spin-lab; WUR.
6

innen de OOV-sector en daarmee ook een aanjager
van de multidisciplinaire samenwerking en informatieuitwisseling
tussen (de meldkamers van)
Politie, Brandweer, Ambulance en soms ook Defensie.
Het project is uitgevoerd voor een budget
van 4,0 Meuro. Het ging in OOV enerzijds om een
betere en slimmere inzet van geo-informatie bij de
bestrijding van ongevallen en grootschalige incidenten
(repressie) en anderzijds om die inzet ter
voorkoming van calamiteiten (preventie). Het merendeel
van de projecten en pilots binnen OOV
waren gericht op de ‘repressiefase’ en betroffen
bijvoorbeeld de mobiele inzet van actuele geoinformatie
bij ‘incidenten’ met als resultaten: snellere
aanrijtijden, betere positiebepaling, beter overzicht
bij een ramp, betere inzet van materieel, personeel
etc. Daarnaast is t.b.v. de preventie bijvoorbeeld
een nieuwe methode ontwikkeld voor de
voorspelling van catastrofaal hoogwater, is er een
open veiligheidsplatform voor het operationeel gebruik
van geo-informatie bij rampenbestrijding opgezet
en is er een prototype software ontwikkeld
voor de automatische interpolatie van gegevens uit
waarschuwingsnetten; dat prototype is toegepast
op het Nationaal Radioactief Monitoring netwerk.
Dankzij het onderzoek binnen het thema OOV
heeft de OOV-sector zich verder ontwikkeld tot
grootverbruiker van geo-informatie en is er beweging
gekomen in de allerwegen geconstateerde
binnen deze sector bestaande organisatorische
verkokering.
Publieke (onderzoeks)instituten en
organisaties:
Rijkswaterstaat; Kadaster; Milieu en
Natuurplanbureau; RIVM; TNO;
WL|Delft Hydraulics ∗ ; NVBR.
Overheden / ZBO’s:
Prov. Gelderland; Prov. N. Brabant;
Prov. Z. Holland, Hoogheemraadschap
Delfland; Hoogheemraadschap Rijnland;
Waterschap Hunze en Aa’s;
Gem. Arnhem; Gem. Rotterdam; Gem.
Velzen; Hulpverleningsdienst Gelderland
Midden; Hulpverleningsdienst
Kennemerland; Veiligheidsregio N. en
O. Gelderland; Brandweer Haarlem;
Brandweer Nijmegen.
Commerciële organisaties en bedrijven:
Arcadis; Atlis-Informatie-systemen;
CityGIS; Consilience; EARS; E-
producties; Geodan; Hanraets Advies;
Hydrologic; dIMAGINE; Miramap B.V.;
Mobi-Spot; Nieuwland;; Ontwerpstudio
Jacco den Haan; Ybema Advies; Yucat;
Waterwatch.
Buitenlandse partners:
Bundesamt fur Strahlenschutz, Joint
Research Centre (EC-JRC).
1.2.2 Thema Ruimtelijke Ordening en Inrichting (ROI)
2 Ruimtelijke Ordening en Inrichting (ROI):
Dit thema dat is uitgevoerd voor een budget van
7,1 Meuro, betreft een van oudsher belangrijk toepassingsgebied
van geo-informatie: Voor het ordenen
(plannen), inrichten en beheren van de ruimtelijke
omgeving is het gebruik van goede geoinformatie
een vereiste. In het achter ons liggende
decennium is in het ruimtelijke ordeningsbeleid de
omslag gemaakt naar de integrale benadering van
zowel de boven- als de ondergrondse ruimte met
als speciale aandachtspunten ‘meervoudig ruimtegebruik’
en ‘ondergronds bouwen’. Tevens is in die
periode de praktische overstap gemaakt van het
gebruik van analoge (papieren) naar digitale geoinformatie.
Dat gebruik van digitale geo-informatie
beleeft momenteel een nieuwe doorbraak nu de
nieuwe wet op de ruimtelijke ordening bepaalt dat
vanaf 01-07-2009 alle ruimtelijke plannen digitaal
gepubliceerd moeten worden; een ontwikkeling die
vanuit het RGI-project 002, DURP, inhoudelijk,
procedureel, technisch en organisatorisch is ondersteund.
Het thema ROI betreft in brede zin de
geo-informatisering van het ruimtegebruik met als
afgeleiden watermanagement en energiebeleid. De
projecten en pilots van het thema ROI waren geconcentreerd
op een aantal gebieden: Het faciliteren
van digitale uitwisseling van ruimtelijke plannen
m.b.v. digitale ondergronden (in DURP). De door-
11-01-
2005
01-03-
2009
Themacoördinator:
Dhr. drs. R.A.A. van der Krogt
(TNO/Deltares)
Deelnemende groepen:
Onderwijs- en wetenschapsinstellingen:
ITC Enschede; TU Delft; TU Eindhoven;
Universiteit Utrecht; VU-A’dam;
WUR.
Publieke (onderzoeks)instituten en
organisaties:
Alterra; Deltares; Geonovum;; Kadaster;
Kiwa Water Research; KNMI; LEI;
LSV-GBKN; Milieu en Natuurplanbureau;
Rijkswaterstaat; Staatsbosbeheer;
TNO; WL|Delft Hydraulics*.
Overheden / ZBO’s:
Min. LNV; Dept. VROM, IPO; Prov. N.
Holland, Prov. Z. Holland Prov. Overijssel,
Prov. Utrecht; Noardelike Fryske
Wâlden; Regio Randstad; Hoogheemraadschap
Delfland; Hoogheemraadschap
Rijnland;
Commerciële organisaties en bedrijven:
Agroportal; Agrovision; Bedrijfslab v.
Grond en Gewas; Bedrijvenplatform
Geo-Informatie; Bentley Systems
Netherlands; Cebra; CycloMedia;
∗ thans Deltares
7

ontwikkeling van de digitale geo-informatie infrastructuur
t.b.v. de RO (bijvoorbeeld de oplossing
van schaalproblemen; het omgaan met planobjecten
zonder vaste begrenzing, b.v. een gifwolk). De
inzet van virtual reality en gaming bij RO-planning.
Het faciliteren van digitale informatieverstrekking
t.b.v. de agrarische bedrijfsvoering: opgave van
perceelsgeometrie; opgave van gewassenteelt
(met de tool Agrovision). De inzet van historische
geo-informatie. En het simuleren/modelleren van
toekomstige ontwikkelingen, voor een betere kwaliteit
van de ruimtelijke planning.
Tijdens de uitvoering van deze projecten en pilots
zijn tal van nieuwe toepassingen ontwikkeld en
nieuwe inzichten verworven. Voorbeelden hiervan
zijn: De ontwikkeling van planning support tools
(LUMOS Pro, een land use modelling system; GeoOffice,
een tool voor scenario-onderzoek t.b.v.
ruimtelijke planning in de kantorensector; en Sim-
Landscape, een virtual reality tool voor het plannen
van gebiedsontwikkeling). De ontwikkeling van
Geo-ICT tools voor het agrarisch bedrijf: In het project
GeoBoer (RGI-004) is gewerkt aan een geoinformatie
infrastructuur voor het landelijk gebied
die het mogelijk maakt om t.b.v. de jaarlijkse verplichte
opgave aan de overheid, de perceelsinformatie
zoals geometrie, bemesting, geteeld gewas
etc., vanuit het agrarische bedrijfsmanagementsysteem
aan te leveren aan de overheid. T.b.v. de
precisielandbouw zijn Geo-ICT tools ontwikkeld en
worden pilotstudies uitgevoerd (o.a. in de Hoekse
Waard, rechte rijpaden) die tijdsduur van RGI overstijgen.
De eisen die vanuit de ruimtelijke ordening gesteld
worden aan een nationale geo-informatie infrastructuur
zijn in de boven aangestipte en ook in de
andere projecten in den brede aan de orde gekomen.
Nu met het RGI-programma een basis is gelegd
en een netwerk is ontwikkeld, is de verbetering
in de afstemming tussen vraag en aanbod van
Geo-ICT op het gebied van ruimtelijke ordening
voor de belanghebbende partijen een kwestie geworden
van voortgaan op de ingeslagen weg.
DHV; Ecorys; ESRI; FutureWater;
Grontmij; Kverneland; NedGraphics;
Nieuwland; Nexpri, Nirov, Object Vision;
Opticrop, Oranjewoud; Realworld
OO Systems; Sense Organisatie &
Coaching; Silve; Synoptics; Waterwatch;
Buitenlandse partners:
University of Calgary; University of
Melbourne; Finnish Geodetic Institute;
COGIT Laboratoire IGN; IMAA-CNR
(Italië);
1.2.3 Thema Consumenten en Leerlingen (COL)
3 Consumenten en Leerlingen (COL):
Het thema Consumenten & Leerlingen is uit gevoerd
voor een budget van 9,6 Meuro. COL betreft
vooral de uitbreiding van het toepassen van digitale
geo-informatie voor en door de consument in data
services en tools (denk bijvoorbeeld aan TomTom
en Google Earth), de toename van de inzet van
digitale geo-informatie in het onderwijs, en de brede
verankering van het toegenomen gebruik van
geo-informatie in de samenleving. De ‘geo-‘ consumenten-
en -leerlingenmarkt is een groeimarkt
voor het ‘geo-‘bedrijfsleven dat zich van oudsher
vooral op de overheid richtte. Het gebruik in het
onderwijs van digitale geo-informatie tools die het
geografisch besef kunnen stimuleren is van groot
belang voor het ontwikkelen van een goed begrip
van actuele en structurele maatschappelijke vraagstukken
zoals klimaatverandering, grondstoffen- en
11-01-
2005
01-03-
2009
Themacoördinator:
Dhr. drs. E. Postma (KNAG)
Deelnemende groepen:
Onderwijs- en wetenschapsinstellingen:
Erasmus Univ. Rotterdam; ITC Enschede;
TU Delft; TU Eindhoven; Univ.
v. A’dam; Univ. v. Tilburg; Univ.
Utrecht; VU A’dam; WUR; Hogeschool
Utrecht; Educatieve Hogeschool van
Amsterdam; Fontys Lerarenopleiding;
Digischool; St. Ignatius Gymnasium;
St. Nicolaas Lyceum. ROC ASA; ROC
Friese Poort; ROC Mondriaan; ROC
Rijn en IJssel; ROC Twente; ROC
West-Brabant; ROC Zadkine.
Publieke (onderzoeks)instituten en
organisaties:
Alterra; Fryske Akademy; Geonovum;
8

energieschaarste, economie, milieu en veiligheid,
etc. Daarnaast speelt voor het onderwijs de
schaarste van ‘geo-‘deskundigheid op de arbeidsmarkt,
de promotie van het geo-werkveld binnen
het onderwijs is daarom belangrijk.
De projecten en pilots binnen COL waren tevens
gericht op innovatieve toepassingen van geoinformatie
voor consumenten (dat zijn tevens burgers)
in nieuwe toepassingsgebieden zoals in de
recreatie en de zorg; bij de interactie tussen burgers
en overheden om de kloof tussen overheid en
burgers te verkleinen; en door de verbetering van
de ‘geo-‘ infrastructuur voor het onderwijs.
Enkele voorbeelden uit het scala van resultaten:
COL neemt met digitale exposities en games deel
aan een groot aantal educatieve events, tijdelijke
zoals in het Int. Year of Planet Earth 2007-2008
van UNESCO of permanente zoals de in 2011 te
openen educatieve geo-workshop Geofort gehuisvest
in een van de mooiste forten van de Nieuwe
Hollandse Waterlinie. T.b.v. het voortgezet onderwijs
is een interactief educatief GIS-portaal opgezet.
T.b.v. de communicatie burger/overheid is voor
de gemeente Tilburg een module voor de gemeentelijke
website ontwikkeld waarmee burgers alle
geo-informatie rond de gemeentelijke plannen en
maatregelen kan inzien. Op de in COL ontwikkelde
Natuurkalender website worden voor de individuele
consument de natuurgerelateerde gezondheidsrisico’s
(hooikoorts, tekenbeten e.d.) voorspeld en
gevolgd.
De in COL ontwikkelde toepassingen voor de particuliere
consument zullen zich natuurlijk moeten
bewijzen op de markt. Door de uitvoering van COL
is een stevig netwerk ontstaan tussen dat deel van
de Geo-sector dat zich met onderwijs en voorlichting
bezig houdt en het reguliere onderwijsveld.
Verder heeft het project COL geresulteerd in ‘best
practices’ voor digitale communicatie tussen overheid
en burger; de voor dit gebied ontwikkelde toepassingen
vinden thans hun weg naar de markt.
Kadaster; KNMI; Naturalis; NIDI-
KNAW; Rijkswaterstaat; RIVM; Sara
Reken- en Netwerkdiensten; TNO.
Overheden / ZBO’s:
Prov. Flevoland; Prov. Gelderland;
Prov. Utrecht Prov. Zuid-Holland;
Gem. Amersfoort; Gem. Amsterdam;
Gem. Apeldoorn; Gem. Den Haag;
Gem. Eindhoven; Gem. Helmond;
Gem. Tilburg; Gem. Utrecht;
Niet-commerciële organisaties en instellingen:
Afvalcombinatie de ValleiGemeenten
BV; ANWB; Centrum Beeldende Kunst
Utrecht; De Vlinderstichting; GeoFort;
GeoTip; IVN Vereniging voor Natuuren
Milieu-educatie; KNAG; Stichting
DigiCare; Stichting Domplein 2013;
Stichting voor Duurzame Ontwikkeling;
Stichting Vernieuwing Gelderse Vallei;
Vereniging GIN; Waag Society.
Commerciële organisaties en bedrijven:
ADVIN; Anaximander; Bunker8; Cartografisch
Vormgever Peter de Vries;
Cebra B.V.; CityWorks; Codename
Future; CycloMedia; DANS; DHV; DS
Landschapsarchitecten; ESRI; Fugro;
Galileo Communicatie Projecten; Games
Factory Online; Geodan; Geobusiness
NL; Geomatics Business Park;
Grontmij; Heliview; IceMobile BV; KPN
Telecom; LaserScan; Microsoft; Meteo
Consult; Movares BV; NIDO Universal
Machines; Nieuwland; NMPO; Object
Vision; Razar Community & Development;
Zenc
Buitenlandse partners:
Imperial College of Science - Technology
and Medicine, London; Leibniz
Universität Hannover.
1.2.4 Thema Nationale Geo-Informatie Infrastructuur (NGII)
4 Nationale Geo-Informatie Infrastructuur (NGII):
Het thema NGII was met een budget van 19,6
Meuro veruit het omvangrijkste RGI-thema. Het
concept van een NGII is eenvoudig: de nationale
ruimtelijke gegevensbestanden moeten binnen één
infrastructuur (een Spatial Data Infrastructure –
SDI) op elkaar worden afgestemd om in samenhang
te kunnen worden ontsloten voor alle denkbare
toepassingen. Zo’n afstemmingsproces ontmoet
echter technische, organisatorische, financiële,
juridische en politieke complicaties die de realisatie
van een NGII tot een weerbarstig dossier maken.
Zo is bijvoorbeeld het uitgangspunt dat met publieke
middelen ingewonnen geo-data ook “om niet”
aan het publiek verstrekt dienen te worden, een
startpunt geweest voor zeer moeizame onderhandelingen.
Een NGII bestaat uit een aantal “harde”
componenten: data, techniek, standaarden; en
twee “zachte” componenten: beleid en mensen
11-01-
2005
01-03-
2009
Themacoördinator:
Dhr. ir. K. de Zeeuw (Kadaster)
Deelnemende groepen:
Onderwijs- en wetenschapsinstellingen:
Erasmus Univ. Rotterdam; ITC Enschede;
TU Delft; Univ. van A’dam;
Univ. Utrecht; VU A’dam; WUR.
Publieke (onderzoeks)instituten en
organisaties:
Alterra; CBS; CWI (NWO); ESA; Geodelft
∗ ; Geonovum; Kadaster; Kiwa Water
Research; LOFAR / ASTRON;
KNMI; Landkaartje; LSV-GBKN;
MARIS; MNP; NEN; NIOO-KNAW;
NIOZ; NLR; RIVM; Ruimtelijk Planbureau;
Rijkswaterstaat; SIKB; SRON;
Stichting Wetenschappelijke Atlas van
Nederland; TNO; WL|Delft Hydraulics*.
Overheden / ZBO’s:
9

(organisaties). Het (omvangrijke) thema NGII vormt
de basis van het RGI programma. In dit project is
voor de geo-informatie infrastructuur van Nederland
een breed gedragen toekomstvisie ontwikkeld
en het daarop aansluitende actieplan uitgevoerd.
Het uitgangspunt daarbij was dat de NGII onderdeel
zou zijn van de elektronische overheid (d.w.z.
zou aansluiten op NORA, de Nederlandse Overheids
Referentie Achitectuur). Het project sluit tevens
aan bij de ontwikkelingen rond INSPIRE, de
Europese geo-informatierichtlijn.
Bij de uitvoering van het thema NGII in projecten
en pilots is met name gewerkt aan het scheppen
van randvoorwaarden (introductie van standaarden
en basisinfrastructuur, het wegnemen van juridische
en financiële obstakels, agendering) en aan
het (verder) ontwikkelen en ontsluiten van de infrastructuur
(integratie van databestanden, ontwikkeling
van deelinfrastructuren, innovatieve ontsluiting
en innovatie van databases, uitbreiding met sensoren,
etc.). De volgende projectresultaten zijn illustratief:
De binnen RGI ontwikkelde norm NEN
3610:2005.nl: Basismodel Geo-informatie, is overgenomen
in de EU-richtlijn INSPIRE. Bij grote civiel
technische werken waarin universitaire onderzoekers,
Rijkswaterstaat en ingenieursbureaus samenwerken
worden thans de NGII standaarden
toegepast en gebruikt bij het uitwisselen van informatie.
T.b.v. het beheer en onderhoud van rioleringen
is binnen RGI een Nederlandbreed gedragen
data-model ontwikkeld. Er is een prototype ontwikkeld
voor het afleiden van een nationaal populatiebestand
uit gegevens van de NGII met een zeer
elegante methodiek voor mutatie signalering. Binnen
het NGII-thema is i.s.m Geonovum ook het
“Framework van Geo-standaarden” ontwikkeld dat
beantwoord aan de eisen van INSPIRE en dat door
de Overheid (het GI-Beraad) als landelijk verplichte
standaard is vastgesteld. T.b.v. de uitvoering van
de Europese KaderRichtlijn Water is een grensoverschrijdende
geo-informatie infrastructuur met
Duitsland ontwikkeld. Voor het monitoren van de
nationale en de internationale GII 4 ontwikkelingen
is een assessment framework ontwikkeld.
Ook de innovatie van softwarecomponenten heeft
binnen de NGII aandacht gekregen: er zijn nieuwe
data-structuren voor 3D topgrafie ontwikkeld; er is
een datamodel ontwikkeld voor de integratie van
geologische en bodemkundige gegevens (IMBOD).
De technologische component van de NGII is verder
ingevuld door o.a. de ontwikkeling van een op
de nieuwe generatie multimedia gebaseerde geodatabase
infrastructuur en van real-time data inwinning
door sensor-webs. Dit laatste project is in
samenwerking met het Bsik-programma LOFAR
uitgevoerd.
De gebruiksvoorwaarden van geo-data en de organisatie
van het geo-werkveld zijn geïnventariseerd
en voorstellen voor veranderingen zijn geagendeerd.
Zie daarvoor o.a. de door RGI en Geonovum
uitgewerkte Beleidsnota GIDEON – Basisvoorziening
geo-informatie Nederland: Visie en
implementatiestrategie 2008-2011 (VROM 2008).
Met de uitvoering van het thema NGII is een fun-
Min. Defensie; Min. LNV; Min. OCW;
Min. VROM; Prov. Flevoland; Prov.
Gelderland; Prov. Limburg; Prov. N.
Brabant; Prov. Overijssel; Gem. Groningen;
Gem. ’s-Hertogenbosch; Gem.
Leeuwarden; Gem. Nijmegen; Gem.
Rotterdam; Gem. Sint-Michielsgestel;
Gem. Tiel; Gem. Tilburg; Gem.
Utrecht; Gem. Utrechtse Heuvelrug;
Gem. Zwolle; Waterschap Rivierenland.
Niet-commerciële organisaties en instellingen:
De Vlinderstichting; Floron; RAVON;
SOVON Vogelonderzoek Nederland;
Commerciële organisaties en bedrijven:
Actors BV; Aerodata; Agrisearch
Equipment; Agroportal; Arcadis; ArcheoPro;
Atlis Informatiesystemen;
Brabant Water; Bedrijvenplatform Geo-
Informatie; Bentley Systems Netherlands;
Bridgis; Capgemini; Covalent
ITS; CycloMedia; DANS; Dataland;
Deloitte Consulting; DHV; Ecorys; Eijkelkamp;
Envidat; ESRI; Fugro; Geobusiness
NL; Geografiek; Grontmij;
Imagem; ISRIC; Kragten; KPN Telecom;
Luchthaven Schiphol; Medusa
Explorations; NCAR; Navteq; Ned-
Graphics; NEO BV; Nieuwland; Oracle;
Oranjewoud; PCRaster Environmental
Software; Royal Haskoning;
Simpact; Stichting RIONED; Tauw;
TerraImaging; The SmartAgent Company;
Toposcopie; UNIDATA; Van der
Valk + de Groot; VB Ecoflight, Vexcel
Nederland; Vitens.
Buitenlandse partners:
Aachen Universität; Harvard University;
Katholieke Universiteit Leuven; TU
Dresden; TU Wenen; University of
Glamorgan; City University London;
University College London; University
of Melbourne; University of York.
Dept. of Nat. Res. And Water (Australia);
Ministerium für Umwelt und Naturschutz,
Landwirtschaft und Verbraucherschutz
NRW; Geologischer Dienst
NRW; Infrastructure LLC (USA); IMAA-
CNR (Italië); Joint Research Centre
(EC-JRC); Geoconnections (Canada);GSDI
Association (USA).
Ludvig Emgard Cy. (Zweden); Wallingford
Software.
4 GII: Geo-Informatie Infrastructuur; de internationale term is Spatial Data Infrastructure, SDI.
∗ thans Deltares
10

dament gelegd en een opbouw gerealiseerd. De
uitvoering van het RGI-programma heeft tevens
geresulteerd een breed maatschappelijk netwerk
van ‘supporters’ voor de idee van een NGII. Met de
vaststelling van de Nota GIDEON is de voltooiing
en overheidsbrede ingebruikname van de NGII in
principe vastgelegd. Het is nu aan de nationale
overheid om het initiatief over te nemen en de NGII
te voltooien en in te voeren.
1.2.5 Thema Wetenschappelijk onderzoek (WETENSCHAP)
5 Wetenschappelijk onderzoek (WETENSCHAP):
Het RGI-thema WETENSCHAP heeft geen ‘eigen’
projecten en ook geen ‘eigen’ budget. Alle projecten
(en pilots) van het thema Wetenschappelijk
Onderzoek behoren immers tevens tot één van de
drie vraaggestuurde RGI-thema’s (OOV, ROI of
COL) dan wel tot het aanbodgestuurde thema
NGII. Binnen die thema’s bevinden zich projecten
met een sterk wetenschappelijke component, zoal
bijv. een promotie-onderzoek. Deze (gedeelten van
) projecten zijn via het thema Wetenschappelijk
Onderzoek apart aangestuurd. De universiteiten en
publieke onderzoeksinstellingen hebben bij de start
van RGI afgesproken om hun inspanningen en
middelen te focussen. De uitgangspunten daarbij
waren: verdere versterking van die onderwerpen
waar Nederland al sterk in is, en daarnaast onderwerpen
waaruit de Nederlandse maatschappij veel
profijt kan behalen. Het RGI-thema Wetenschappelijk
Onderzoek was derhalve gericht op 4 speerpunten:
(1) Geo-informatie en samenleving; (2) Geoinformatie
infrastructuurconcepten; (3) Mensmachine
interactie; (4) Ruimte-tijd modellering (4).
(1) Binnen het speerpunt Geo-informatie en samenleving
is o.a. gewerkt aan: Een automatische
methodiek om multi-inzetbare basiskaarten te ‘generaliseren’
uit topografische kaarten (promoties
Poppe en Foerster, ITC Enschede); Een geoinformatie
infrastructuur voor het landelijk gebied
(met o.a. GIS-applicaties voor uitwisseling van perceel-
en gewasinformatie – onderzoek van De
Bruin en Castelein, WUR); GIS-toepassingen t.b.v.
beleidsontwikkeling en planning van de uitvoering
(promotie Moody – EUR); Het gebruik van location
based services van individugebonden gegevens
(irisscan, vingerafdruk) t.b.v. het locaal bestuur
(promotie Van Ooijen – U Tilburg); Ondersteuning
van een multi-actoren RO-planningsproces met
gaming software / ontwikkeling van de tool Simlandscape
(promotie Slager – TUE); Ontwikkeling
van geo-risico waarschuwingssysteem (geobepaalde
risico’s) t.b.v. RO planning (promotie
Neuvel – WUR).
(2) Binnen het speerpunt Geo-informatie infrastructuurconcepten
is o.a. gewerkt aan: Een raamwerk
ter beoordeling van NGII’s – status en functioneren
(promotie Grus – WUR); Een studie van de ontwikkeling
van NGII’s als een cultureel en organisatorisch
bepaald proces (promotie Koerten – TU
Delft); De afstemming van geo-informatie (content
11-01-
2005
01-03-
2009
Themacoördinator:
Dhr. prof.dr. A. Bregt (WUR-CGI)
Deelnemende groepen (deze zijn
voor dit deelproject beperkt tot de instellingen
voor hoger onderwijs en
wetenschap en de publieke R&D instellingen):
Onderwijs- en wetenschapsinstellingen:
Erasmus Univ. R’dam; ITC Enschede;
TU Eindhoven; TU Delft; Univ. v.
A’dam; Univ. v. Tilburg; Univ. Utrecht;
VU A’dam; WUR.
Publieke (onderzoeks)instituten en
organisaties:
Alterra; CWI (NWO), EARS; Geodelft*;
KNMI; LOFAR/ASTRON; NLR; RIVM;
SRON; Stichting Wetenschappelijke
Atlas van Nederland; TNO; WL|Delft
Hydraulics ∗ .
Buitenlandse partners:
City University of London; Imperial
College of Science - Technology and
Medicine (London); KU Leuven; Leibniz
Universität; TU Dresden; TU Wenen;
University of Calgary; University
College of London; University of Glamorgan;
University of Melbourne; University
of York; TU Dresden.
ESA; Joint Research Centre (EC-
JRC); GSDI Association (USA);
COGIT Laboratoire IGN; IMAA-CNR
(Italië).
∗ thans Deltares
11

en verstrekking) op de cyclus van weg-en waterbouwprojecten
(promotie Tegtmeier – ITC Enschede).
De toevoeging van de derde dimensie aan een
topografische database met behulp van lasser
scanner data (promotie Oude Elberink – TU Delft);
(3) Binnen het speerpunt Mens-machine interactie
is o.a. gewerkt aan: De toevoeging van de diepte
dimensie aan topografische databases: 3D Topografie
voor wegen en gebouwen (promotie Penninga
– ITC Enschede).
(4) Binnen het speerpunt Ruimte-tijd modellering is
o.a. gewerkt aan: Een virtual reality tool voor stedelijke
planning (promotie Shi Pu – ITC Enschede);
De ontwikkeling van een geo-informatiemodel dat
de veranderingen in landgebruik in kaart brengt en
kan simuleren t.b.v. beleidsscenario’s (promotie
Van Schrojenstein Lantman – WUR); en aan: Een
methodiek voor de verstrekking van geo-informatie
op variabele schaal – “Moveable Maps” (promotie
Meijers – TU Delft).
De keuze om de PhD-onderzoeken te laten uitvoeren
als onderdeel van grotere RGI-projecten heeft
er toe geleid dat de binnen deze fundamentele
promotiestudies ontwikkelde algoritmes, methodieken,
systemen etc. konden direct worden ingezet in
de op toepassing in de praktijk gerichte onderdelen
van de betreffende RGI-projecten (een directe link
tussen GI-science en GI-practice).
2. Realisatie mijlpalen
2a: Output thema OOV
Mijlpalen voor het thema Openbare Orde en
Veiligheid (OOV)
1 Een (1) studie die de vraag naar GI in beeld
brengt.
2 Een (1) deelinfrastructuur die wordt ingebed in de
NGII.
3 In één (1) nieuw toepassingsveld wordt GI op
pilotbasis gebruikt voor maatschappelijke vraagstukken.
(dit streefdoel van 1 toepassingveld is in
dit thema overschreden).
Status en inhoudelijk resultaat
De vraag naar de behoefte aan geo-informatie binnen het
gebied van Openbare Orde en Veiligheid is beantwoord in het
project RGI-001 Geografische dimensies van risicomanagement,
een definitiestudie waarin de (informatie)behoeften van
de betrokken actoren zijn geïnventariseerd.
Binnen het thema OOV is de deelinfrastructuur GDI4DM
(Geo-spatial Data Infrastructure for Disaster Management)
ontwikkeld en beschikbaar gemaakt voor inbedding in de
NGGI. Het betreft een ruimtelijke datainfrastuctuur ontwikkeld
in project RGI-239, voor gebruik bij rampenbestrijding op regionaal
niveau met de nadruk op generieke services, dynamisch
informatiebeheer en interfaces voor de verschillende
gebruikersgroepen.
In het project RGI-123 is een mobiele IT-werkplek / dataterminal
voor gebruik op uitrukvoertuigen (brandweer / ambulances
/ politie e.d.) met raadpleegfunctionaliteit voor alle relevante
informatiebestanden, ontwikkeld en met succes als
pilot ingezet. In het project RGI-147 is de inzet uitgetest van
een onbemande helikopter voor het maken en uitwerken van
digitale luchtfoto’s van een rampgebied binnen enkele uren
nadat een ramp zich heeft voorgedaan, en het beschikbaar
stellen van deze gegevens aan de OOV diensten binnen hun
eigen digitale netwerken voor hun eigen GIS applicaties. Er is
inmiddels een bedrijf opgericht, “Geocopter” dat deze projectresultaten
vermarkt.
Nadere toelichting op de realisatie van de mijlpalen voor het thema OOV
12

In de OOV-projecten zijn goede resultaten zijn geboekt. Het effect daarvan zou nog aanzienlijk versterkt
kunnen worden wanneer door de diverse instellingen en diensten binnen de OOV-sector, bij de toepassing
van deze resultaten afstemming en samenhang gerealiseerd zou kunnen worden. Helaas vormen belangentegenstellingen
daarbij nog te vaak een belemmering. Om de behaalde resultaten optimaal te benutten zal in
de periode post-RGI ook veel energie en aandacht gericht moeten worden op de inhoudelijke koppeling van
de gerealiseerde resultaten. Door een effectieve verbinding te leggen tussen de resultaten van de studies en
de operationele toepassingen kan een product worden neergezet waarmee we de eerstelijns hulpverlening
sterk kunnen verbeteren. Hier ligt dan ook de uitdaging voor het vervolgtraject, voor de centrale overheid en
de lagere overheden maar ook voor de deelnemende marktpartijen. Het mag duidelijk zijn dat een succesvolle
implementatie van de RGI-resultaten binnen het thema OOV een niet vrijblijvende samenwerking vereist.
2b: Output thema ROI
Mijlpalen voor het thema Ruimtelijke Ordening
en Infrastructuur (ROI)
1 Studies (3) die de vraag naar GI in beeld brengen.
2 Een (1) deelinfrastructuur die wordt ingebed in de
NGII.
3 Een (1) GI-toepassing in de interactie burgeroverheid
binnen het gebied van Ruimtelijke Ordening
en Inrichting.
Status en inhoudelijk resultaat
De behoefte aan geo-informatie binnen het gebied van Ruimtelijke
Ordening en Inrichting (incl. agrarische planning) is
geïnventariseerd: in de definitiestudie van het project RGI-
003, Virtueel Nederland (een inventarisatie van de informatiebehoeften
van de actoren binnen ROI); in het project RGI-023
LUMOS, een definitiestudie het gebruik en de vraag naar de
bestaande ‘land use modelling systems’ in kaart heeft gebracht;
en (t.b.v. de agrarische planning) in de definitiestudie
van het project RGI-004 GEOBoer, waarin de behoefte aan
een geo-informatieinfrastructuur voor het landelijk gebied is
onderzocht.
In het project GEOBoer (RGI-004) is als onderdeel van de
NGII, een open geo-informatie infrastructuur ontwikkeld waarbinnen
de digitale uitwisseling wordt gefaciliteerd van perceelsinformatie,
incl. geometrie (kaartmateriaal) tussen de
Bedrijfs Management Systemen van de agrariërs en het perceelsinformatiesysteem
van de Dienst Regelingen van LNV.
In het project Speelruimte met Simlandscape (RGI-101) worden
scenariomodellen, multi-actor procesmodellen, ontwerptools
en GIS gecombineerd. Op basis van een “visuele” typologie
van kavels wordt het mogelijk een pakkend beeld samen
te stellen van wat een toekomstig ruimtelijke inrichtingscenario
kan betekenen voor een gebied. De Simlandscape tool
biedt een praktisch hulpmiddel bij de interacties tussen (lokale)
overheden, eigenaren, projectontwikkelaars en andere
betrokkenen.
Nadere toelichting op de realisatie van de mijlpalen voor het thema ROI
ROI was geconcentreerd op een relatief beperkt aantal onderwerpen en heeft daarin ook echt voortgang en
blijvend resultaat kunnen boeken, mede vanwege een goede aansluiting op het overheidsprogramma dat
voortkomt uit de nieuwe Wet Ruimtelijke Ordening; ook de aansluiting op de agrarische sector bood kansen.
De projecten die het genereren en het gebruik van digitale ondergronden betroffen, leverden tevens een bijdrage
aan een systeemwijziging, namelijk het digitaliseren van ruimtelijke plannen zoals dat in de nieuwe
Wet RO vereist is. Ook zullen de uitkomsten van de GeoBoer projecten waardoor de voor agrarische bedrijven
verplichte opgave van gewassen via Geo-ICT kan geschieden, een grote verandering teweeg brengen
in die bedrijfsvoering en bij de verwerking van de gewasopgaven door de overheid. Ook bij andere ROIprojecten
zijn de gebruikers met de resultaten aan de slag gegaan: Boeren van de vereniging Agribase hebben
m.b.v. de inzet van GPS hun administratieve lasten substantieel verminderd. De binnen het thema ROI
behaalde projectresultaten kunnen grote veranderingen teweeg brengen in de agrarische bedrijfsvoering en
de administratieve controle daarop door de overheid.
13

2c: Output thema COL
Mijlpalen voor het thema Consumenten en
Leerlingen (COL)
1 Een studie (1) die de vraag naar GI in beeld
brengen (het streefdoel van deze mijlpaal, 1 studie,
is hier overschreden).
2 Een deelinfrastructuur (1) ingebed in de NGII
(totaal 5).
3 Twee GI-toepassingen (2) in de interactie burger-overheid.
4 In twee nieuwe toepassingsvelden (2) wordt GI
op pilotbasis gebruikt voor maatschappelijke
vraagstukken. (het streefdoel van deze mijlpaal –
2 gerealiseerde pilots – is ruimschoots overschreden.).
Status en inhoudelijk resultaat
De vraag naar geo-informatie van leerlingen en consumenten/burgers
manifesteert zich vooral op de markt. Aspecten
van deze complexe marktvraag zijn in diverse RGI-projecten
behandeld: Het project EduGIS (RGI-022) , richt zich op de
vraag naar digitale (zo mogelijk interactief gepresenteerde)
geografische informatie (informatie die op digitale kaartondergronden
verstrekt kan worden) in het voortgezet onderwijs. In
het project “Verkenningen van innovaties bij Geo-standaarden
voor NGII” (RGI-116) is het ‘Framework’ van standaarden
t.b.v. de NGII ontwikkeld; daarbij is echter tevens de behoefte
aan GI-standaarden in het onderwijs in beeld gebracht. In het
project “Geo-data, van verstrekking naar toegang − een verkenning
naar de organisatorische, juridische en financiële
belemmering bij de toegankelijkheid van geo-data” (RGI-117)
is ook de vraag vanuit de consumenten/burgers meegenomen.
Voorts is in de diverse RGI-definitiestudies waar dat van
toepassing was de particuliere vaag naar geo-informatie systemen
en/of tools behandeld.
In het project EduGIS (RGI 022) is voor het voortgezet onderwijs
een Educatief GIS portaal ontwikkeld met ruim 160
digitale kaartlagen met thematische informatie over tal van
onderwerpen (milieu, landbouw, klimaat, aardse risico’s etc.),
dit portaal is onderdeel van de NGII.
In het project Sense of the City (RGI-173) is een digitaal rollenspel
ontwikkeld dat de bewoners en ruimtegebruikers van
de stad Eindhoven intensief betrekt bij de beleving van de
ambiance van de stad. Sense of the City is gebaseerd op een
vrij toegankelijk GIS-systeem (Geo-gids), waarbij de onderliggende
data en kaarten van de gemeente worden gematched
met ervaringen en belevingen van de bewoners en ruimtegebruikers
in de stad.
In het project BurgerGIS (RGI-206) is binnen de website van
de gemeente Tilburg een generieke module ontwikkeld voor
het raadplegen, op een ondergrond van basisgeometrie
(GBKN 5 , luchtfoto, stratenplan, etc.), van alle ruimtelijke informatie,
zoals: bestemmingsplannen, publiekrechtelijke beperkingen,
bouwaanvragen, milieu informatie, verkeer, ruimtelijke
(her)inrichtingsplannen, etc.
In het project RGI-246 is een ‘natuurkalender’ ontwikkeld: een
nationale interactieve website voor het dagelijks monitoren,
voorspellen en beheren van informatie over ontwikkelingen in
de natuur waaronder gezondheidsrisico’s uit de natuur (hooikoorts,
tekenbeten, eikenprocessierups etc.).
Project RGI-253 heeft een service ontwikkeld voor met name
ouderen en minder validen om met behulp van een mobiele
telefoon met hogesnelheidsverbinding (UMTS), met een ‘video-call’
om hulp te vragen bij een helpdesk waarbij er dus
visueel contact is met de helpdesk zodat er efficiënter geholpen
kan worden.
In het project RGI-156 (Digitale wichelroede) is met behulp
6
van LBS -technologie, een locatie-specifieke mobiele informatieservice
voor educatief toerisme opgezet (informatie over
hunebedden e.d. ter plekke op de mobiele telefoon).
Project RGI-169 (Kunst-o-Pedia) heeft een platform gerealiseerd
voor het geocoderen van kunst in de openbare ruimte
op basis van open GIS en Cidoc-CRM standaarden en heeft
dit platform ontsloten voor een breed publiek dat daarmee
een mobiele toegang krijgt tot databases over kunst in de
openbare ruimte met de mogelijkheid om zelf informatie toe te
5 GBKN: Grootschalige BasisKaart Nederland
6 LBS: Location Based Services
14

Nadere toelichting op de realisatie van de mijlpalen voor het thema COL
voegen.
In het project RGI-102 (Verkeersverwachting) zijn twee unieke
historische databases in tijd en ruimte met elkaar gecombineerd:
de tijdreeksen voor het weer (op 2,5 bij 2,5 km grid uit
Meteo Consult’s weerdatabase) en de tijdreeksen van reistijden
op alle belangrijke wegen in de provincie Noord-Brabant
(van LogicaCMG’s wereldwijd unieke Mobile Traffic Services).
Het resultaat bestaat uit een set van algoritmen die in tijd en
ruimte het verband leggen tussen weer en verkeer wat een
belangrijke stap voorwaarts is in het maken van een weerverkeersverwachting.
Project RGI-190 (Simclimate) heeft een GIS opgezet waarin
(1) de bekende Nederlandse natuurlijke klimaatarchieven (afzettingen
in de ondergrond die geschikt zijn voor gedetailleerde
paleoklimaat- en milieuanalyses) zijn vastgelegd en (2) de
afgeleide paleomilieu- en -klimaatreeksen grafisch worden
weergegeven. Zulke reconstructies van de geschiedenis van
het klimaat kunnen inzicht verschaffen inzicht in de toekomstige
ontwikkelingen. Met dit project verkrijgt de wetenschap
en het publiek een laagdrempelige toegang tot deze informatie.
Toen het RGI-programma vijf jaar geleden van start ging werd geo-informatie slechts op zeer beperkte
schaal toegepast in het basis- en voortgezet onderwijs. De beschikbaarheid van en de mogelijkheid om bewerkingen
uit te voeren op ingewikkelde geo-data, en het beschikbaar zijn van applicaties en lesmodules,
zijn noodzakelijke voorwaarden voor het gebruik van geo-informatie in de klas. Vanuit het RGI programma is
hierin in belangrijke mate voorzien (bijvoorbeeld via het project RGI-022, Edugis). De digitale verstrekking
van kennis vanuit de wetenschap en de professionele praktijk aan docenten en leerlingen heeft zich inmiddels
als routine ontwikkeld (bijvoorbeeld via het project GeoWeek, RGI-164). Bij een breed publiek is via de
KRO-jeugdtelevisie in een programma waarin het gebruik van geo-informatie centraal staat en met een
daaraan gekoppelde educatieve website, kennis overgedragen over de gebruiksmogelijkheden en de werking
van geo-informatie (het project Dropzone, RGI-323). Er is een stevig netwerk met het reguliere onderwijsveld
ontstaan rond de projecten van die personen uit de Geo-sector die zich met onderwijs en voorlichting
bezighouden. Verder heeft het RGI-thema COL geresulteerd in best practices voor (elektronische)
communicatie tussen overheid en burger (de projecten RGI-206, BurgerGis, en RGI-173, Sense of the City).
Binnen het RGI programma ontwikkelde toepassingen vinden inmiddels hun weg naar de markt (bijvoorbeeld
BurgerGis).
2d: Output thema NGII
Mijlpalen voor het thema Nationale Geo-
Informatie Infrastructuur (NGII)
1 NGII uitgekristalliseerd in samenhangend concept
(instrument voor coördinatie NGII).
2 Innovatieve ontsluitingsconcepten en mechanismen
voor clearinghousefunctie.
Status en inhoudelijk resultaat
Het NGII-concept is met vijf binnen RGI ontwikkelde ‘building
blocks’ [te weten: Data (1), Standaarden (2), Technologie (3),
Beleid (4), Mensen (5)] ingevoerd in het programma van de
Beleidsnota GIDEON die gebruik maakt van het gedachtegoed
en de ervaringen van een breed scala van RGIprojecten.
Ook heeft de Geo-sector de toekomstige geoinnovatieagenda
neergelegd in het FES 7 proposal Nederland
Geoland (RGI-420).
De ontsluitingsconcepten voor het NGGI en de mechanismen
voor de clearinghousefunctie zijn ontwikkeld in de projecten
RGI-006, Geoloketten (de realisatie van een raamwerk voor
een netwerkstructuur voor geo-portals, en een netwerk van
geo-portals dat laagdrempelige toegang tot geo-informatie
biedt, en een model voor de verbetering van de toegang tot
geo-informatie); RGI-111, Nationale atlas (de realisatie van
een prototype van de 3 e editie van de Nationale Atlas in een
7 FES: Via het Fonds Economische Structuurversterking (FES) van de Nederlandse Rijksoverheid wordt een gedeelte
van de aardgasbaten beschikbaar gemaakt voor de financiering van investeringsprojecten die beogen de economische
structuur van Nederland te versterken.
15

geodatainfrastructuuromgeving waarbij de atlas functioneert
als visuele samenvatting van, en interactieve toegang tot,
beschikbare geodata en geodiensten); en in RGI 413, Verankering
RGI-resultaten (o.a. door de ontwikkeling van een
INSPIRE portaal en een Nationaal georegister). De resultaten
zijn geland bij Geonovum en worden verder geïntegreerd in
het Overheidsinitiatief Publieke Dienstverlening Op Kaart
(PDOK).
3 Groeipad NGII met aanpak obstakels in beeld. Het NGII groeipad is op hoofdlijnen beschreven in de Beleidsnota
GIDEON; de daarbij te nemen obstakels zijn in
beeld gebracht in project RGI-117 (de inventarisatie van de
organisatorische, juridische en financiële obstakels m.b.t. de
toegankelijkheid van geo-data; ontwikkeling van voorstellen
voor oplossingen en de agendering daarvan in de bestuurlijke
gremia). De vereiste monitoring van de NGII is uitgewerkt in
RGI-005 (de realisatie van een assessment framework voor
NGII’s waarin de kernaspecten van een NGII worden geïdentificeerd
en in samenhang worden onderzocht en tevens periodiek
de wereldsituatie worden “gemeten” (dit levert een mondiale
referentie op waarmee de Nederlandse situatie wordt
vergeleken)). Dit wordt inmiddels in de praktijk ingezet in de
monitoring van Gideon. Daarnaast zijn in andere projecten
diverse ontwikkelingslijnen uitgewerkt op gebieden als: automatische
mutatiesignalering; de schaalproblematiek; de problematiek
van onzekere (‘fuzzy’) objecten; het gebruik van
sensoren als databronnen; de optuiging van een multimediale
geodatabase infrastructuur; en het inzetten van geoinformatie
in relaties tussen overheid en burgers bij de aanpak
van maatschappelijke problemen.
4 Deelinfrastructuren (5) ingebed in de NGII (het
streefdoel van 5 deelinfrastructuren is overschreden).
5 NGII: 75 % van het GI Kennisveld kent het concept
en onderschrijft het belang.
De volgende deelinfrastructuren zijn gerealiseerd en ingebed
in de NGII: De NODCi (de nationale infrastructuur voor ontsluiting
van oceanografische en mariene Data en Informatie
die is uitgewerkt in project RGI-014); Het CWMI portal (van
het Crossborder Water Management Initiative tot een grensoverschrijdend
web portal met ondergrond- en grondwatergegevens
van weerszijden van de Duits-Nederlandse grens dat
is uitgewerkt in RGI-010); De BRO (de BasisRegistratie Ondergrond
Nederland die is voorbereid in het project RGI-154
en waarvan de introductie inmiddels is vastgelegd in een principebesluit
van de Overheid); ADAGUC (Atmospheric Data
Access for the Geospatial User Community, een door het
KNMI beheerde geo-infrastructuur waarin ruimtelijke atmosferische
datasets beschikbaar worden gesteld voor verwerking
in GIS-applicaties – ADAGUC is ontwikkeld in project RGI-
184); GIMCIW (Geo-Informatie Management voor Civieltechnische
Infrastructurele Werken, een metadata-portal dat
garant staat voor beschikbaarheid, vindbaarheid, toegankelijkheid,
bruikbaarheid en integreerbaarheid van de terzake
benodigde geo-informatie en daarmee voorziet in doelgerichte
en efficiënte informatiestromen tijdens de gehele levenscyclus
– planning, ontwerp, realisatie, beheer en weer verlaten – van
grote civieltechnische infrastructurele werken, ontwikkeld in
project RGI-029); Voor de publieke beschikbaarstelling van
remote sensing data – luchtfoto’s en hoge-resolutie satellietdata
– is het Remote Sensing knooppunt NGII (van het Geospatial
Data Service Centre van het NLR) ontwikkeld binnen
het project RGI-405.
De bekendheid van het concept NGII binnen het vakgebied
van de Geo-Informatie is gerealiseerd door de PR-activiteiten
rond de uitvoering van het programma, via artikelen en workshops,
via symposia (GIN-RGI symposia in 2006 en 2008,
GSDI-RGI symposium in 2009), en last but not least via de
groei van het RGI deelnemersconsortium waarvan thans vrijwel
alle Nederlandse GI-spelers lid zijn. Uit een in 2007 gehouden
enquête is gebleken dat 95% van het GI-kennisveld
het NGII-concept kent en ondersteund. In het laatste jaar van
RGI is een impuls gegeven via het Georeporter Kanaal op
16

6 NGII ingebed in internationale infrastructuren
(INSPIRE).
You Tube waarbij ca 10 000 mensen zijn bereikt, ook internationaal.
Nederland behoort bij de Europese koplopers en speelt een
actieve rol in de uitwerking van INSPIRE. Met het binnen project
RGI-116 in samenwerking met Geonovum ontwikkelde
Framework voor de Nederlandse GII (in definitieve versie 2.0
uitgebracht op 10 december 2007) voldoet de NGII aan de
eisen van INSPIRE 8 ..
Nadere toelichting op de realisatie van de mijlpalen voor het thema NGII
De projecten binnen het thema NGII waren op zichzelf niet direct gericht op innovatie maar op het scheppen
van de condities voor een innovatief gebruik van geo-informatie. NGII is hét leidende thema van RGI vanuit
de gedachte dat een transparante, beschikbare en bereikbare en rijk gevulde geo-informatie-faciliteit de basis
is voor allerlei vormen van diensten en producten. De NGII-projecten maken het mogelijk voor innovatieve
marktpartijen om onderscheidende oplossingen te bieden voor grote problemen of om nieuwe markten
bloot te leggen. Ontsluiting van publieke geo-informatie en koppeling van bestanden is dan ook precies wat
het bedrijfsleven bepleit. De projecten van het thema NGII sluiten naadloos op dat pleidooi aan en dekken
vele invalshoeken daarvan af met zowel de oplevering van specifiek nationale faciliteiten (zoals bijvoorbeeld
een rioleringendatabase) als met het invullen van een internationale trekkersrol in de ontwikkeling van geoinformatiestandaarden.
De VROM nota GIDEON vormt de beleidsmatige verankering van de resultaten van het thema NGII en kan
daarmee worden gezien als een voorlopig kristallisatiepunt van de binnen het thema NGII geleverde inspanningen.
De nota GIDEON wijst er op (p. 15) dat blijvende aandacht voor ontwikkeling en innovatie nodig is:
“Om voldoende focus en massa in het geo-onderzoek te behouden en tot innovatie te komen is blijvende
samenwerking nodig tussen overheid, bedrijfsleven, kennisinstellingen en universiteiten”.
Bij de laatste RGI-tenderronde is gebleken dat de Geo-sector in staat is verrassende nieuwe methoden op te
pakken om resultaten uit het RGI programma maatschappelijk onder de aandacht te brengen: Met een netwerk
van 35 ‘geo-reporters’ (uit bedrijfsleven, overheid en wetenschap) is in korte tijd een internet geocommunity
opgericht die de in RGI behaalde resultaten communiceert naar de samenleving. Daarvoor wordt
gebruik gemaakt van het kanaal Youtube waarop ‘Georeport’ inmiddels meer dan 100 korte filmpjes heeft
geplaatst. Georeport (www.georeport.nl) opereert thans als een zelfsturende geo-gemeenschap.
2e: Output thema WETENSCHAP
Mijlpalen voor het thema Wetenschappelijk
Onderzoek (WETENSCHAP)
1 Nederland op 4 GI speerpunten R&D wereldsubtop.
2 10 Gammawetenschappers actief in GIkennisveld.
3 20 Internationale wetenschappers actief in RGIprojecten/fora.
Status en inhoudelijk resultaat
Een bibliometrische analyse van publicaties op geoinformatiegebied
gedurende de laatste 9 jaar toont aan dat
het aantal wetenschappelijke publicaties van Nederlandse
auteurs gedurende de looptijd van het RGI-programma sterk
is gestegen. Hoewel een direct verband met het RGIprogramma
niet kon worden bewezen, blijkt toch de ambitie
van RGI, dat Nederland op geo-informatiegebied een plaats in
de wereldtop inneemt, te zijn vervuld: De Nederlandse GIauteurs
staan thans internationaal op een 5e plaats met het
aantal wetenschappelijke publicaties, en zelfs op een 3e
plaats (na Duitsland en de VS) als het gaat om citatie-impact.
De inhoudelijke verschillen tussen de 4 in binnen het RGIthema
genoemde ‘speerpunten’ zijn niet goed te objectiveren.
Een toewijzing van de publicitaire GI-output aan deze ‘speerpunten’
is daarom achterwege gelaten.
Deze mijlpaal is gerealiseerd: Het RGI-breed beoogde aantal
gammawetenschappers wordt alleen al binnen de projecten
van het thema Wetenschap ruimschoots overschreden.
Deze mijlpaal is gerealiseerd: Het aantal bij RGI betrokken
buitenlandse kennisorganisaties liep gedurende de looptijd
van RGI op tot tenminste 28 organisaties, overwegend universiteiten
en publieke kennisinstellingen, die stuk voor stuk
met tenminste één wetenschapper in RGI participeerden.
8 INSPIRE: De EU-Richtlijn 2007/2/EC (vastgesteld door het Europese parlement en de Raad van ministers op 14 maart
2007) waarin de eisen zijn vastgelegd voor de “Infrastucture for Spatial Information in the European Community
(INSPIRE)”.
17

Nadere toelichting op de realisatie van de mijlpalen voor het thema WETENSCHAP
Er is vanuit het programma bureau sterk gestuurd op internationale samenwerking. Dat heeft geleid tot een
brede internationale deelname aan RGI projecten: Aan het eind van de looptijd van het programma zijn tenminste
28 buitenlands kennisorganisaties bij RGI betrokken. Ook zijn er vanuit het programma bureau samenwerkingsafspraken
gemaakt met innovatieve Geo-informatieprogramma's in het buitenland. Het betreft
het GEOIDE 9 netwerk uit Canada, het CRC-SI 10 uit Australië en tenslotte het Europese Joint Research Centre
(gevestigd in Italië). Met deze netwerken zijn "best practices", onderzoekers, studenten en onderzoeksresultaten
uitgewisseld. Deze samenwerking heeft geresulteerd in het feit dat momenteel een mondiaal "Network
for Networks" wordt opgericht waarbij de deelnemende landen GI-research agenda's uitwisselen en
afstemmen. Tot dit netwerk zullen ook Duitsland, Zuid-Korea, China en de USA toetreden.
2f Programmabrede kwantitatieve mijlpalen (zie Bijlage 2)
Bijlage 2 bevat een overzicht van de kwantitatieve output. Het behalen van de kwantitatieve mijlpalen werd
tijdens de Midterm Review al positief ingeschat en is aan het eind van het programma ruimschoots bereikt.
2g: Uitstroom van onderzoekers uit de projecten
Binnen het RGI programma is geen systematisch informatie verzameld over de uitstroom en het verloop van
alle onderzoekers in de projecten. Wel hebben we zicht op de ontwikkeling en het verloop van de PhD studenten
binnen de RGI-projecten. Het algemene beeld is dat de onderzoekers over de gehele looptijd van het
project zeer loyaal aan de projecten hebben gewerkt. Er is weinig tussentijds verloop geweest en na afloop
van het project hebben de meeste onderzoekers binnen de deelnemende organisaties hun werk kunnen
voortzetten of werk kunnen vinden.
Van de 24 PhD studenten die bij de projecten van RGI zijn betrokken (zie Bijlage 3) zijn er drie vroegtijdig
gestopt. Van de overigen hebben er inmiddels twee hun PhD onderzoek succesvol afgerond. De resterende
negentien 19 zijn nog met hun proefschrift bezig. De verwachting is dat de meesten dit in 2010 zullen afronden.
Alle betrokken organisatie betalen de PhD studenten het laatste jaar door. Een aantal PhD studenten
heeft, na afloop van de promotie zicht op een aanstelling als Post-doc of universitair docent.
Reflectie
De strategische doelen hebben goed richting gegeven aan de impuls die het programma wilde geven en het
doel “meer bekendheid” werd hierbij in de loop van het programma steeds belangrijker.
De inhoudelijke mijlpalen van het programma zijn alle behaald. Veel is bereikt op de mijlpaal “pilots in nieuwe
toepassingsvelden“ hetgeen de verbreding van geo-informatie goed laat zien. De mijlpaal “NGII als uitgekristalliseerd
concept en instrument voor coördinatie geo-informatievoorziening” was een belangrijke,
complexe mijlpaal waar vanaf de start aan is gewerkt. De totstandkoming van Gideon is vanuit RGI geagendeerd
en uiteindelijk door VROM samen RGI, Geonovum en de sector gerealiseerd. Enkele mijlpalen zijn
later opgeleverd dan gepland vanwege de complexiteit, maar uiteindelijk is alles binnen de totale planning
van het programma behaald. Alle kwantitatieve mijlpalen zijn gehaald. Conclusie: de ambities waren hoog
doch realistisch en het programma is breed neergezet en heeft daarom in de volle breedte van de sector
impact gehad. De aangebrachte focus via opzet in kennisthema’s n.a.v. het advies van de Commissie van
Wijzen heeft hierbij positief gewerkt om die breedte te kunnen hanteren.
3. Resultaten en stand van zaken innovatie, valorisatie en verankering
Innovatie
Binnen het RGI programma is een onderscheid te maken tussen systeeminnovaties en marktinnovaties.
Door het RGI programma zijn de volgende systeeminnovaties gerealiseerd: (1) Er is stevig kenniscluster
geo-informatie in Nederland ontstaan dat bestaat uit een netwerk van samenwerkende kennisinstellingen,
publieke organisaties en bedrijven; (2) De samenwerking tussen bèta- en gamma-disciplines op het domein
9 The GEOIDE network (Canada) aims to create a sustainable networking structure that integrates all sectors of the Canadian
geomatics community. As a result, Canada can continue to play a leading role in geomatics worldwide.
10 CRC-SI: the Cooperative Research Centre for Spatial Information is one of the more than fifty Cooperative Research
Centres (CRC’s) of Australia which bring together researchers from universities, CSIRO and other government laboratories,
and private industry or public sector agencies, in long-term collaborative arrangements which support research and
development and education activities.
18

van geo-informatie is gerealiseerd; (3) Het belang van een goed functionerende geo-informatie infrastructuur
wordt nu breed gedragen en de realisatie ervan is verankerd in nationaal beleid (GIDEON).
De door RGI gerealiseerde marktinnovaties is onderwerp geweest van een innovatiescan uitgevoerd door
het onafhankelijk bureau Prisma en Partners (Quickscan Innovativiteit Portfolio RGI, Prisma en Partners, 12
juli 2007) voor de Midterm review. Succesvolle innovaties kenmerken zich door een hoge score op snelheid,
onderscheid en het vermogen om een nieuwe richting in te slaan (“revolutionariteit”). De innovativiteit van de
RGI-portfolio is in deze scan als hoog beoordeeld, omdat een relatief groot aantal projecten voldeed aan de
genoemde kenmerken. Uit de kwalitatieve analyse van een representatieve steekproef van de projecten is
geconcludeerd dat van de ruim 90 projecten er ca. zeven een marktsucces zouden laten zien. In het bedrijfsleven
is het gebruikelijk dat slechts een paar procent van innovatiegerichte projecten daadwerkelijk tot
marktsucces leidt. Aan het eind van het programma blijkt dat van de 7 geïdentificeerde projecten er reeds
een aantal substantiële marktsuccessen (waardecreatie) tot gevolg hebben.
Aanpak verankering en valorisatie
Verankering was reeds bij de start een belangrijk beoordelingsaspect bij de toekenning van subsidies en
kwam onder andere tot uitdrukking in consequente deelname van gebruikers in de projecten. Daarnaast is
verankering als taak belegd bij de themacoördinatoren om de verankering (en valorisatie) van projecten en
thema’s op een hoger plan te brengen. De themacoördinatoren hanteerden daarbij een model om de projecten
in de keten te positioneren, zie de uitvoeringsschema’s in bijlage 4 . Hier is ook te zien dat het merendeel
van de projecten verder zijn gekomen in de verankering dan oorspronkelijk voorzien. Dit kwam mede door
investeringen uit de laatste tender die specifiek gericht was op verankering. Een van de meest omvangrijke
projecten uit deze tender betrof het door Geonovum uitgevoerde project “Verankering RGI-resultaten” (RGI
413 + 413A) waarin voor 15 geselecteerde, veelbelovende RGI-projecten specifieke verankeringsactiviteiten
zijn ondernomen en waarmee de link naar het Nationaal GeoRegister werd versterkt. Het project is zeer geslaagd
en was genomineerd voor de Geo-Innovatie Award.
Valorisatie (waardecreatie)
Bij de waardecreatie is een onderscheid te maken tussen aantoonbare waardecreatie binnen de looptijd van
het programma en verwachte waardecreatie na afloop van het programma. Aantoonbare waardecreatie is bij
een aantal projecten opgetreden. Het betreft o.a. de Populator (RGI-013), Brandweer 100% Mobiel (RGI-
123), Mutatis mutandis (RGI-027), BurgerGIS (RGI-206). Bij al deze projecten hebben de betrokken bedrijven
op basis van RGI onderzoek nieuwe diensten en producten kunnen ontwikkelen die een stevige groei
van de omzet van de betrokken bedrijven tot gevolg had (voorbeelden zijn NEO, CityGIS). Een formule voor
succes lijkt een combinatie van een innovatief bedrijf in de “lead”, met een kennisinstelling en een goede
gebruikersgroep gericht op een scherp geformuleerde doelstelling. Er is een aantal nieuwe bedrijven ontstaan,
waaronder de GeoCopter (innovatieve inwinning) en vestiging van een aantal ZZP-ers rond onder
andere GI-consultancy in de OOV-sector en communicatie in de geo-sector (zij profiteren hierbij van het opgebouwde
netwerk van RGI).
Over de verwachte waardecreatie na afloop van het programma kunnen we op dit moment nog geen harde
uitspraken doen, maar we zien ontwikkelingen op de volgende gebieden:
(1) Agrarische sector; vanuit RGI zijn een aantal projecten gefinancierd rond precisie landbouw. Vanuit
de agrarische sector worden deze resultaten snel opgepikt en zijn vervolg investeringen gedaan en
in voorbereiding.
(2) Interactieve tools voor planvorming en burger participatie; de binnen diverse RGI projecten ontwikkelde
concepten en prototypes worden door de markt opgepikt en er ontstaan kleine nieuwe bedrijven
die hun diensten aanbieden.
(3) Innovatieve inwinningstechnieken; Binnen diverse RGI projecten is geëxperimenteerd met nieuwe
manieren van gegevensinwinning. De betrokken bedrijven zijn bezig de ontwikkelde technologie
verder te ontwikkelen en nieuwe diensten aan te bieden.
Verankering
Het algemene doel van het verankeren is het veiligstellen van de RGI-programmaresultaten zodat deze
duurzaam kunnen worden ingezet en verder ontwikkeld. De verankering van RGI resultaten heeft veel dimensies
en is te splitsen in: personele verankering, productverankering, beleidsverankering, institutionele
verankering; economische verankering, netwerk verankering en verankering via awareness.
De personele verankering heeft betrekking op het behoud van onderzoekers en PhD’s die actief zijn binnen
RGI. Veel onderzoekers zullen na afloop van RGI hun onderzoeksactiviteiten voortzetten en uit een gehouden
peiling onder de PhD’s bleek dat de meesten na promotie zicht hebben op een onderzoeks- of UD baan.
19

RGI heeft voor de productverankering een kennisportaal ontwikkeld. Dit is een statische databank waarin
alle in de RGI-projecten behaalde resultaten zijn vastgelegd (www.kennis.rgi.nl). Het portaal is publiek toegankelijk
en blijft nog 3 jaar in de lucht, evenals de programmawebsite www.rgi.nl.
Beleidsverankering voor de verder ontwikkeling van de nationale geo-informatie infrastructuur is gerealiseerd
door de beleidsnota GIDEON. Deze nota is samen met VROM en Geonovum opgesteld en in 2008 door de
ministerraad en de kamer tot nationaal beleid verklaard.
Institutionele verankering heeft op onderdelen plaatsgevonden. Bij de KNAW-NCG is een subcommissie ingesteld
die de onderzoeksmatige ontwikkeling van de geo-informatie infrastructuur tot taak heeft. Daarnaast
is de (tijdelijke) Stichting arbeidsmarkt Geo opgericht, waarin overheid, bedrijfsleven en onderwijsinstellingen
samenwerken om grote tekorten aan personeel te helpen oplossen. Bij beide institutionele verankeringsactiviteiten
heeft RGI een katalyserende rol gespeeld. Verder is het GI-Beraad en Geonovum ingesteld.
De economische verankering vindt primaire plaats door bedrijven die, met de binnen RGI ontwikkelde kennis,
nieuwe producten en diensten ontwikkelen. Een substantieel aantal projecten (zie ook Valorisatie) zijn
op deze wijze economisch verankerd.
Een zeer belangrijk resultaat van het RGI programma is het ontwikkelde netwerk van samenwerkende bedrijven,
overheden, kennisinstellingen en gebruikers. Te verwachten valt dat met de beëindiging van RGI dit
netwerk sterk verzwakt. Daarom heeft RGI een onderzoek laten uitvoeren met als doel netwerk verankering,
en was daarmee katalysator van een online geonetwerk op LinkedIn.
Tot slot was een van de strategische doelen meer bekendheid voor geo-informatie en vond door het vergroten
van geo-awareness verankering plaats. Hierin is zowel vanuit de projecten (GeoWeek, Geojaar, Geofort,
You Tube kanaal Georeporter) als vanuit de communicatie activiteiten van het programmabureau (onder
andere via de communicatie strategie Geo Inside en het eindboek NL GEO 11 ) structureel geïnvesteerd. Tevens
heeft dit geresulteerd in oprichting van de Stichting Centrum voor Geo-Communicatie met als doel
meer kaarten in de pers (www.geocommunicatie.nl).
Vervolg
Tenslotte is geconstateerd dat, ondanks alle verankeringsactiviteiten, er nog voldoende geo-vraagstukken
overblijven die om een stevige netwerk aanpak vragen zoals RGI die in de afgelopen jaren heeft gegeven..
Daarom heeft RGI eind 2007 een initiatief voor een vervolg gestart. Dit heeft geresulteerd in het voorstel Nederland
Geoland met breed draagvlak en financieel commitment uit het veld. Het voorstel is gericht op kennisontwikkeling
en maatschappelijk en economische benutting via een co-creatie aanpak in proeftuingebieden
op vijf maatschappelijke thema’s (zie de managementsamenvatting in Bijlage 3). Dit voorstel is ingebracht
in het FES-voorstel Delta in Transitie begin 2009, welke is afgewezen. Met het ophouden van RGI zijn
de inspanningen vanuit RGI op dit vlak gestopt. Vanuit het werkveld worden nu enige lijnen onderhouden om
het onderwerp in te brengen in een nieuwe versie in het FES-thema Aarde Water Klimaat in december 2009.
Nalatenschap kennisthema’s
Binnen de mogelijkheden van RGI heeft in elk thema goede verankering plaatsgevonden. In bijlage 4 wordt
ook een blik op de toekomst gegeven voor elk kennisthema. De conclusie is als volgt. Zonder vervolgimpuls
op RGI zullen aan de vraagkant, met uitzondering van het agro-ICT cluster, de thema’s niet op eigen kracht
doorontwikkelen. Het onderwijs is het meest zorgelijk, hier zullen naar verwachting concreet parels verloren
gaan. Aan de aanbod kant is voor de NGII voor de korte termijn de verdere implementatie geborgd maar
voor de lange termijn is terugval te verwachten door gebrek aan verdere innovatie en kennisontwikkeling.
Tevens is terugval te verwachten in de internationale en wetenschappelijke positie van Nederland. De Gideon
doelstellingen voor Kennis, Innovatie en Educatie zullen niet behaald worden zonder vervolg impuls.
Reflectie
Binnen de mogelijkheden van het programma is er ruimschoots gepresteerd op het terrein van innovatie,
valorisatie en verankering. De belangrijkste systeeminnovatie is het netwerk. Economische waardecreatie is
reeds zichtbaar en oogt veelbelovend. Op terrein van verankering zijn projecten verder gekomen dan voorzien,
onder andere de laatste tender gericht op verankering. De toekomst oogt echter zorgelijk gezien het tot
op heden uitblijven van een vervolg op RGI.
4. Synergie met andere Bsik-projecten
11 Het eindboek NL GEO is een laagdrempelig en toekomstgericht boek waarbij projecten uit RGI als voorbeeld
dienen. Het boek is inmiddels al in herdruk en vindt grote afname bij onder andere overheden en scholen.
Het boek is ook te koop bij het Centrum voor Geo-Communicatie.
20

Reeds ten tijde van de subsidieaanvraag van RGI waren er contacten met andere programma’s en participeerde
RGI in het “8 voor Ruimte” overleg over de structurering van het Bsik-thema “Kwalitatief Hoogwaardig
Ruimtegebruik”. Binnen 8 voor Ruimte heeft RGI regelmatig nieuwe mogelijkheden voor samenwerking
ingebracht, o.a. via projecten die aansloten op evenementen binnen het Onderwijsveld, zoals Geoweek en
Geojaar. Er zijn uiteindelijk 15 zgn. ‘brugprojecten’ opgezet, zie voor een volledig overzicht Bijlage 6. RGI
heeft o.a. bij de CUR in Gouda een ‘makel- en schakel-’ sessie gehouden voor de derde RGI-tender waarbij
vertegenwoordigers van voor RGI inhoudelijk complementaire Bsik-programma’s uitgenodigd waren. Via
deze in het najaar 2006 gehouden tender, “Geo-Connected”, zijn succesvol bruggen geslagen naar andere
Bsik-programma’s. Daarnaast werden de brugprojecten die reeds bij de tweede tender, in 2005, waren gestart,
nader geconcretiseerd. RGI heeft 10 brugprojecten uitgevoerd met drie andere Bsik-programma’s binnen
het thema Hoogwaardig Ruimtegebruik, te weten: Leven met Water, Habiforum en Klimaat voor Ruimte.
De onderwerpen van deze brugprojecten zijn inhoudelijk gesitueerd binnen de gebieden ruimtelijke planning
& veiligheid en/of communicatie & awareness (gaming) en behoren dan ook tot de toepassingsgerichte thema’s
van RGI: OOV, ROI en COL. Daarnaast zijn er vanuit het aanbodgerichte RGI-thema NGII, 4 brugprojecten
uitgevoerd met diverse programma’s van het Bsik-thema ICT. Tenslotte heeft RGI samen met diverse
andere Bsik-programma’s geparticipeerd in het brugproject Transities van het Bsik-programma KSI (Kennisnetwerk
SysteemInnovaties en transities) behorend tot het Bsik-thema Duurzame Systeeminnovaties.
Met name integrale projecten (waarbij naast inhoudelijke ook financiële participatie vanuit meerdere subsidieprogramma’s
plaatsvond) leidden tot een duidelijke meerwaarde. Voorbeelden daarvan zijn de projecten
Klimaatatlas (RGI-418, met Ruimte voor Klimaat) en Simwaterscape (RGI-101 + Top-up, met Leven met Water)
en Lumos Pro (RGI-254, met Habiforum). Een ander – niet geïntegreerd maar toch succesvol – brugproject
was Planning Futures (RGI-316) waarin de geo-informatie in de ruimtelijke planning onder de loep werd
genomen en waarbij 4 Bsikprogramma’s samenwerkten, cases inbrachten en een artikel maakten.
Reflectie
In algemene zin kan worden geconcludeerd dat RGI met een flink aantal brugprojecten zelf een brugfunctie
heeft vervuld tussen de Bsik-thema’s ICT en Hoogwaardig ruimtegebruik en Duurzame Systeem Innovaties.
Daarbij moet worden opgemerkt dat de meerwaarde van deze brugprojecten in sommige gevallen beperkt
gebleven is en in sommige gevallen duidelijk aanwezig was; dit laatste was onder meer het geval bij financieel
geïntegreerde brugprojecten.
5. Internationale positionering
RGI heeft consequent gestreefd naar een goede internationale inbedding van het totale programma en het
daarvoor in aanmerking komende deel van haar projecten. Dit was wenselijk, zowel om langs die weg kennis
van buiten Nederland binnen te kunnen halen als om de RGI-consortiumpartners, kennisinstellingen en bedrijven,
een goede positie te geven bij bijvoorbeeld EU tendering). Daarnaast was het RGI’s ambitie om op
de vier gekozen speerpunten binnen het RGI-thema Wetenschappelijk onderzoek (Geo-informatie en samenleving,
Geo-informatie infrastructuurconcepten, Mens-machine interactie, Ruimte-tijd modellering) tot de
wereldtop te behoren. Internationale oriëntatie en zichtbaarheid is daarvoor een vereiste. Nederland blijkt
(zie bijlage 9 en vraag 2e) op geo-informatiegebied een plaats in de wereldtop in te nemen: De Nederlandse
GI-auteurs staan thans internationaal op een 5e plaats met het aantal wetenschappelijke publicaties, en
zelfs op een 3e plaats (na Duitsland en de VS) als het gaat om citatie-impact.
Op programmaniveau is er een visie ontwikkeld en uitgedragen over de internationalisatie van het programma.
Zeer beknopt is deze visie als volgt: Samenwerking met de buren (Duitsland, België, Engeland) i.v.m.
‘cross border’ geo-informatie uitwisseling; samenwerking met het Europese Joint Research Centrum (JRC)
in Italië, onder andere t.b.v. de implementatie van INSPIRE; en samenwerking met het GEOIDE 12 -
programma in Canada en het CRC-SI 13 -programma in Australië, met het oog op uitwisseling van onderzoeksagenda’s
en de identificatie van gemeenschappelijke projecten. Op het internationale toneel waren
GEOIDE en CRC-SI de enige ‘geo-’ kennisinvesteringsprogramma’s, die qua doelstelling, opzet, aanpak en
budget vergelijkbaar zijn met RGI (Korea is hier recent bij gekomen).
In de afgelopen jaren heeft RGI deze visie volgens plan uitgevoerd: Er zijn samenwerkingsprojecten geprogrammeerd
met de “buren” en RGI heeft geparticipeerd in de onderzoeksprogramma’s van GEOIDE en
12 GEOIDE: GEOmatics for Informed DEcisions - een een door de federale overheid van Canada gesponsord ($50 miljoen,
1998-2005) R&D investeringsprogramma ter consolidatie van Canada’s expertise in geomatica; . tevens een netwerk
van Canada’s relevante ‘Centres of Excellence’ (zie ook voetnoot 7).
13 CRC-SI: Cooperative Research Centre for Spatial Information – een door de federale overheid van Australië gesponsord
langlopend geo-informatie R&D investertingsprogramma met bij behorende consortium en netwerk (zie ook voetnoot
8).
21

CRC-SI. Met het Europese Joint research Centrum (JRC) in Italië zijn afspraken gemaakt (vastgelegd in een
Memorandum of Understanding) over het uitwisselen van resultaten van SDI- 14 onderzoek. Met het JRC organiseren
RGI, GIN 15 en de GSDI 16 association een internationaal congres te houden van 15-19 juni 2009 te
Rotterdam, dat tevens het slotcongres van RGI zal zijn. De internationale samenwerking binnen RGI is gerealiseerd
binnen individuele projecten en betrof ook nadrukkelijk projecten binnen het thema
WETENSCHAP. Vrijwel al het PhD onderzoek heeft zich binnen deze projecten afgespeeld. In Bijlage 7 is
een overzicht gegeven van de betreffende RGI projecten met hun internationale partners. De realisatie van
de ambities binnen deze projecten is getoetst middels een voor de output van deze projecten uitgevoerde
bibliometrische analyse (Veller et al. 2009, zie ook Bijlage 9).
Reflectie
Samenvattend concluderen wij dat het RGI programma zowel op programma- als op projectniveau een realistische
internationale inbedding en samenwerking heeft gerealiseerd. De onderzoeksactiviteiten waren geconcentreerd
op vooraf gekozen speerpunten en de internationale impact hiervan begint zichtbaar te worden.
6. Organisatie en bestuur
Bijlage 10 bevat een beschrijving van de organisatie.
Corporate governance structuur
De voorbereiding van het RGI-proposal door een samenwerkingsverband van geïnteresseerde instellingen is
destijds gecoördineerd door de Ravi 17 als penvoerder namens deze samenwerkende geo-instellingen. De
RGI-subsidie is dan ook in eerste instantie toegekend aan de Ravi. In de loop van 2004 heeft echter een
ontvlechting plaatsgevonden en is de Stichting RGI opgericht en ontstond vervolgens een subsidierelatie
tussen VROM en RGI (op programmaniveau). De organisatie is als volgt ingericht
• Bestuur: stelt de kaders vast, beslist over toekenning van subsidiegelden, eventueel stopzetting projecten
en acceptatie van resultaten en stelt de jaarrekening op.
• Raad van Toezicht: geeft het Bestuur strategisch en financieel advies.
• Adviesraad Wetenschap en Adviesraad Gebruikers: adviseren het Bestuur over resp. de wetenschappelijke
kwaliteit en maatschappelijke relevantie en houden toezicht op de kennisverspreiding.
Zij stellen kennisagenda op voor de tenders, beoordelen projectvoorstellen en monitoren projecten.
• Directieteam: programmadirecteur (functioneert als algemeen directeur) en wetenschappelijk directeur;
draagt zorg voor vormgeving en realisatie van het programma.
• Programmabureau: projectbegeleiding en projectbeheer en kennis- en communicatie op programmaniveau.
Directieteam maakt deel uit van programmabureau en het programmabureau functioneert
als verlengstuk van het bestuur.
• Themacoördinatoren voor de 5 kennisthema’s: versterking van de samenhang en verankering binnen
en tussen de thema’s.
• Projectconsortia: uitvoering van projecten, met penvoerder als formeel aanspreekpunt. De meeste
consortia bestaan uit kennisinstelling/universiteit, overheid en bedrijf.
De rollen voor de kwaliteitsborging van projecten zijn hierbij strikt gescheiden, zie ook bijlage 11. De Corporate
Governance van RGI is vastgelegd in een document dat op de website van RGI beschikbaar is.
De opzet van de organisatie heeft een aantal verbeteringen ondergaan n.a.v. adviezen van de Commissie
van Wijzen (onder andere: instelling positie wetenschappelijk directeur, internationalisatie ARW, benoeming
14 SDI: Spatal Data Infrastructure, de gangbare internationale term voor Geo-Informatie Infrastructuur.
15 GIN: de Vereniging Geo-Informatie Nederland.
16 GSDI: Global Spatial Data Infrastructure, tevens de internationale vereniging (‘association’) van geo-instellingen, -
bedrijven en betrokken individuen wereldwijd.
17 Ravi: Raad van advies voor de vastgoedinformatie
22

onafhankelijk voorzitter RvT) en detail aanpassingen. Ook zijn in de diverse organen door natuurlijk verloop
enkele personeelswisselingen opgetreden. In juni 2007 is gestart met het benoemen van RGI-ambassadeurs
voor het openen van deuren, het verder profileren van resultaten en signaleren van relevante ontwikkelingen.
Systeem van kwaliteitsborging en projectbeheer
Het systeem van kwaliteitsborging bouwt op de corporate governance structuur en is uitgewerkt in een zorgvuldige
inrichting van processen en procedures (vastgelegd in een procedurehandboek) en steunt verder op
een zorgvuldige bemensing van de RGI-organen en -projecten, het kiezen van betrouwbare partners en beoordeling
d.m.v. peer reviews. Het projectbeheer is gestandaardiseerd. Het procedurehandboek, het functiehandboek,
de governance regels en de planning & control cyclus vormen de basis voor het beheermodel.
Vastlegging vindt plaats in een digitaal projectbeheersysteem en daarnaast in de financiële administratie die
inzicht biedt op projectniveau.
Belangrijke adviezen van de Raad van Toezicht, de Adviesraad Wetenschap en Adviesraad Gebruikers
en Self-assessment van Bestuur en het Programma bureau.
Zie respectievelijk de bijlagen 11, 12, 13,14 en 15
Reflectie
De organisatie functioneert efficiënt en effectief in onze beleving. De organisatie wordt door de buitenwereld
als ‘professioneel’ aangemerkt. De aanpassingen n.a.v. advies vanuit de Commissie van Wijzen hebben wij
in de praktijk als kwaliteitsverhogend ervaren.
7. Financiering Bsik-project RGI in relatie tot de begroting
RGI heeft bijna geheel volgens de begroting heeft kunnen opereren: De toegekende subsidie wordt in zijn
geheel gedeclareerd. Ook de eigen bijdrages van de bedrijven en kennisinstellingen zitten op een flink hoger
niveau als de begroting. De subsidie van de Europese commissie is hoger uitgevallen dan geraamd. De totale
financiële omvang van het programma komt boven begroting uit (45,8 M t.o.v. 42,0 M begroot).
Begroot Werkelijk
Totale projectkosten 42.029.925,00 45.831.979,00
Toegekende BSIKsubsidie 20.000.000,00 20.000.000,00
Nog te financieren 22.029.925,00 25.831.979,00
Eigen bijdrage voor:
Penvoerder Programmabureau RGI 0,00 0,00
Bedrijven 3.982.984,00 5.434.910,00
Kennisinstellingen 10.770.517,00 12.067.520,50
Overigen 6.118.292,00 6.356.175,50
1.158.132,00 1.973.373,00
Ontvangen subsidies van:
Subsidie 1 Europese Commissie 14.626,00 82.164,00
Subsidie 2 NL Bestuursorganen 414.602,00 497.479,00
Universiteiten 70.324,00 127.638,00
Bedrijven 39.500,00 195.588,00
Andere financieringsbronnen:
Bron 1
Bron 2
enz. 619.080,00 1.070.504,00
0,00 0,00
23

8. Uitgaven per jaar verdeeld over de verschillende kosten soorten
Het gros van de kosten betreft loonkosten. In 2008 is de achterstand in de te verwerken declaraties grotendeels ingehaald. Zoals verwacht, door de gevolgde
tenderprocedure, zijn pas in de laatste twee jaar (2007 en 2008) de meeste uitgaven gedeclareerd (66%).
Uitgaven 2003 2004 2005 2006 2007 2008 2009 2010 Totaal
Loonkosten 0 359.998 2.185.837 4.736.518 6.759.794 8.570.936 788.967 0 23.402.050
Kosten van arbeid 0 49.347 656.449 999.284 1.292.765 2.153.207 358.218 0 5.509.270
Opslag algemene kosten 0 202.866 1.250.837 2.142.094 3.159.721 4.210.884 319.492 0 11.285.894
Kosten van machines en apparatuur 0 0 13.925 246.595 583.747 838.342 35.691 0 1.718.300
Kosten te verbruiken materialen en
0 0 212.864 90.866 227.067 433.212 9.023 0 973.032
hulpmiddelen
Kosten verspreiding en overdracht
0
138.849 448.749 815.836 1.102.451 422.525 0 2.943.433
van kennis
15.023
Totaal 0 627.234 4.458.761 8.664.106 12.838.930 17.309.032 1.933.916 0 45.831.979
1

9. Financiering van het Bsik-project RGI uit de verschillende financieringsbronnen
In 2009 hebben nog een paar projecten kosten gedeclareerd (verankering- en themacoördinatie projecten hadden een doorloop tot begin 2009). De meeste
uitgaven voor 2009 zijn gemaakt door het programmabureau.
2003 2004 2005 2006 2007 2008 2009 2010 Totaal
Totale projectkosten 0 627.234 4.458.761 8.664.106 12.838.930 17.309.032 1.933.916 0 45.831.979
Toegekende Bsik subsidie 0 311.578 1.956.527 3.880.662 5.872.169 7.179.642 799.424 0 20.000.000
Eigen bijdragen 0 315.656 2.502.235 4.783.445 6.966.762 10.129.391 1.134.492 0 25.831.979
(Vermeldt hier welk bedrag afkomstig is van de verschillende consortiumpartners, zoals bedrijven, universiteiten)
Overheid 0 11.834 281.917 1.105.558 797.906 1.128.504 275.971 0 3.601.690
Bedrijven 0 22.233 379.852 1.098.604 1.850.310 2.034.742 49.169 0 5.434.910
Universiteiten 0 47.395 196.727 850.717 1.842.443 2.441.141 107.814 0 5.486.237
Onderzoeksinstellingen 0 949.254 918.825 1.388.534 3.057.065 267.606 0 6.581.284
Overigen 0 234.194 575.908 447.349 604.661 458.443 433.933 0 2.754.486
Bijdragen derden 0 0 118.577 362.392 482.908 1.009.496 0 0 1.973.373
(Vermeldt hieronder welk bedrag afkomstig is van externen, zoals:)
Bedrijven 0 0 5.588 13.000 57.000 120.000 0 0 195.588
Universiteiten
0 0 10.138 0 77.000 40.500 0 0 127.638
Onderzoeksinstellingen
0 0 0 0 37.000 370.393 0 0 407.393
Europese commissie 0 0 7.164 0 35.000 40.000 0 0 82.164
NL Bestuursorganen 0 0 84.857 153.430 79.192 180.000 0 0 497.479
Overigen
0 0 10.830 195.962 197.716 258.603 0 0 663.111
0 0 0 0 0 0 0 0 0
2

10. Verdeling BSIKsubsidie over de diverse partijen binnen het RGI-consortium
De subsidie toont een mooie verdeling aan voor de diverse partners. De bedrijven (23%), universiteiten (23%) en de onderzoeksinstellingen (27%) zijn gelijkmatig
verdeeld binnen het programma.
Partijen 2003 2004 2005 2006 2007 2008 2009 2010 Totaal
Bedrijven 0 24.763 276.124 951.828 1.662.544 1.633.550 25.652 0 4.574.461
Universiteiten 0 0 138.062 769.161 1.711.402 1.882.536 56.247 0 4.557.408
Onderzoeksinstellingen 0 52.621 676.503 887.198 1.411.568 2.315.760 139.616 0 5.483.266
Anderen 0 234.194 865.838 1.272.475 1.086.655 1.347.796 577.910 0 5.384.866
Totaal 0 311.578 1.956.527 3.880.662 5.872.169 7.179.642 799.424 0 20.000.000
11. Toelichting op verloop van kosten en financiering
De in 2004 geboekte kosten hebben voornamelijk betrekking op de aanloopkosten van het programma. De totale realisatie van de declarabele projectkosten
overstijgt de oorspronkelijke begroting met 9%. Dit is mede het resultaat van de manier van toewijzen: RGI heeft in drie tenders de projecten uitgezet, is er
pas laat in de tijd progressie gekomen in de realisatie. In 2007 en 2008 is middels een pré-uitvraag geconstateerd dat er een onderuitputting zou plaatsvinden.
RGI heeft toen middels een extra toewijzingsronde een aanvullende subsidie-aanvraag uitgezet.
De meeste kosten zijn in 2008 gerealiseerd. Op een paar projecten na hebben de projecten de einddatum van 31 december 2008. RGI heeft een subsidietoekenning
ontvangen van 20.000.0000 euro. RGI heeft ter dekking van de bureaukosten een percentage ingehouden op de uitgekeerde subsidies van de projecten.
RGI heeft middels een gedetailleerde aanvraag de resterende 20% subsidie opgevraagd en ontvangen van het ministerie VROM. RGI heeft de resterende
subsidie op projecten derhalve reeds uitgekeerd aan de penvoerders van de projecten.
Reflectie
Het programma kent een evenwichtige verdeling van subsidie over de verschillende type partijen en goede participatie vanuit het bedrijfsleven. Het programma
heeft conform begroting gedraaid. Dit is bereikt door bereidheid vanuit het netwerk om te participeren in RGI, adequaat risicomanagement en
het slim inspelen op ontstane mogelijkheden via bijvoorbeeld toekenning van subsidies onder voorbehoud. Het gekozen systeem voor dekking bureaukosten
via een fee op de projecten geeft een afhankelijkheid die onwenselijk is; tevens is het systeem lastig te communiceren. Het advies is om dit in de
toekomst direct om te slaan bij de start zoals bij andere programma’s ook gebruikelijk is. De overhead bestaat uit algemeen management en projectbegeleiding
en bedraagt 6,9 %.
3

BIJLAGE 1
Achtergrondinformatie RGI
Introductie
De Bsik-regeling (Besluit subsidies investeringen kennisinfrastructuur – 16-12-2002 vaststelling / 28-11-2003
budgetallocatie) betreft een subsidieprogramma van de Nederlandse Overheid waarmee, onder strenge
voorwaarden, ca. 800 M euro is geïnvesteerd in innovatieve R&D t.b.v. de ontwikkeling van de nationale
kennisinfrastructuur. Het Bsik-programma ging uit van de constatering dat in Nederland van veel innovatief
onderzoek de resultaten nauwelijks leiden tot industriële of commerciële toepassing (de ‘innovatieparadox’)
en van de EU-doelstelling om per 2010 op het gebied van kenniseconomie tot de wereldtop te behoren (de
Lissabon-agenda). Nieuwe kennis moest worden ontwikkeld en moest stromen. Daartoe zijn op strategische
gebieden innovatieprogramma’s gestart met onderzoekers, bedrijven en gebruikers die zouden samenwerken
op basis van het concept van ‘open innovatie’, waarbij innovatie werd gezien als een cyclisch netwerkproces.
RGI is een van de programma’s in het Bsik-themaveld Hoogwaardig ruimtegebruik. De missie van RGI luidt:
“verbetering en innovatie van de geo-informatie infrastructuur voor een adequaat en efficiënt bestuur en een
krachtig bedrijfsleven”. Beoogde effecten van RGI zijn daarmee: een overheid die kwalitatief beter en efficienter
functioneert, vergroten van de omzet van het (geo)bedrijfsleven, betere dienstverlening voor burgers,
en R&D op wereld(sub)top niveau. RGI vervult de rol van katalysator, onder andere door partijen bij elkaar te
brengen en een duurzaam netwerk op te bouwen.
Visie op de geo-sector en op innovatie
De geo-informatiesector is van oudsher een technische sector die toeleverend van aard is. Geo-informatie is
een belangrijke, maar ook onzichtbare ‘grondstof’ bijvoorbeeld voor wijkontwerp, ruimtelijke en investeringsbeslissingen
en het leren over de ruimte. RGI constateerde bij de start van haar programma dat de geosector
intern gericht is, versnipperd is georganiseerd, en te ver af staat van de maatschappelijke problemen
waarvoor zij een rol zou kunnen spelen. De maatschappelijke belangstelling voor geo-informatie is sterk toegenomen
en van de geo-sector wordt nu gevraagd om steeds meer in dialoog met toekomstige gebruikers te
werken aan innovatie. RGI wil hieraan een impuls geven en zo een vliegwielfunctie vervullen. Maatschappelijke
vragen zijn: hoe kunnen we de informatie beter ontsluiten, wie mag welke informatie gebruiken, wat is
de rol van de overheid en wat is de rol van het bedrijfsleven, hoe verhouden de verschillende financieringsmodellen
voor de geodatabestanden zich tot elkaar? Je zou dat “netwerkvraagstukken’ kunnen noemen. Het
concept van de nationale geo-informatie infrastructuur (NGII) is daarbij het kader van de oplossingen en
vormt de rode draad van het programma.
Doelen
RGI heeft vanuit deze visie de volgende richtinggevende doelen geformuleerd:
• meer vraaggericht,
• meer samenhang,
• meer bekendheid,
• meer kennisstromen,
• meer innovatie.
Om deze doelen handen en voeten te geven zijn een aantal concrete (SMART) mijlpalen geformuleerd
waarbij is uitgegaan van de beschrijving in de oorspronkelijke subsidieaanvraag en van interviews bij de start
van het programma. Met de realisatie van deze mijlpalen is ook daadwerkelijk een impuls gegeven aan de
richtinggevende doelen van RGI.
Strategie
Als strategie heeft RGI gekozen voor een netwerkaanpak. Dit werd mede ingegeven door de fase waarin de
geo-sector zich bij de start van het programma bevond: een beweging naar externe oriëntatie was nodig.
Eindgebruikers en onderzoekers dienden samen aan tafel te zorgen voor evenwicht tussen vraag en aanbod,
zodat het resultaat ook blijvend zou worden gebruikt (‘mutual shaping’). Dit was vooral belangrijk omdat
het centrale RGI-doel, de NGII, een infrastructurele faciliteit betreft. Een infrastructuur bestaat bij de gratie
van het gebruik en behoeft tevens financieel draagvlak bij de gebruikers voor het toekomstig onderhoud.
In het kader van de netwerkaanpak heeft RGI makel- en schakelsessies georganiseerd, zijn de subsidies
verdeeld via tendering en zijn er voor de uitvoering van de projecten zoveel mogelijk gemixte consortia samengesteld
(publieke instellingen, overheden, bedrijfsleven / onderzoek, onderwijs, bestuur). Deze aanpak
had de volgende voordelen:

BIJLAGE 1
Achtergrondinformatie RGI
• partijen van buiten de geo-sector zijn gestimuleerd om mee te doen, waardoor het geo-netwerk zich
heeft verbreed;
• de kwaliteit werd hoger doordat er “wat te kiezen viel”;
• meer geo-innovaties zijn gelanceerd doordat mensen gestimuleerd werden om, binnen de contouren
van de kennisagenda’s van de tenders, ‘out of the box’ te denken;
• meer bekendheid en geo-awareness door de pr rond de tenders.
De inhoudelijke en financiële kaders van een tender werden vastgelegd in een kennisagenda, voor voldoende
focus op de doelen van RGI. Het portfoliomanagement richtte zich op een portefeuille in balans. De inhoudelijke
focus is gelegd op een beperkt aantal onderwerpen binnen de kennisthema’s (GI-Practice) en een
evenwichtige verdeling over vier wetenschappelijke speerpunten (GI-Science). De financiële balans is bereikt
door een goede spreiding tussen een beperkt aantal grote projecten met beperkt risico en daarnaast
voldoende ruimte voor kleine innovatiepilots met een groter risico en meer creativiteit. RGI heeft met deze
strategie een katalysatorrol vervuld voor innovaties en voor verdere implementatie van de NGII.
2

BIJLAGE 2
Programmabrede kwantitatieve mijlpalen
Bijlage 2
Programmabrede kwantitatieve mijlpalen
Kwantitatieve mijlpalen
1.
2.
8 promovendi actief in het programma, waarvan,
van wie 6 op gammaterrein, op de volgende
speerpunten:
• geo-informatie infrastructuur concepten
Waarde
gerealiseerd
bij einde programma
Streefwaarde
In 2009
= gehaald
24 8
4 1
• spatio-temporele modellering
8 1
• geografische mens-machine interactie
4 1
• geo-informatie & maatschappij
8
1 leerstoel op snijvlak sociale wetenschappen en 1 1
GI
50 artikelen geaccepteerd voor wetenschappelijke 77 50
tijdschriften (peer review)
Boeken en hoofdstukken in boeken 90 Geen streefw.
3. 80 artikelen in vakbladen (b.v. Geo Info, VI Matrix) 134 80
4. stijging in citation index Onbekend, er is 25%
geen nulmeting
geweest.
51 20
5. 20 projecten met deelname internationale wetenschappers
6. 30 bijdragen aan congressen 231 30
7. 30 posters 85 30
8. 5 vakken waarin de GI component een nieuwe, 25 5
significante rol heeft (WO en HBO)
9. 160 mensjaren in RGI 216 160
10. 70 wetenschappelijke onderzoekers (cumulatief): 174 70
• 60 wetenschappelijke bèta onderzoekers
• 25 bedrijven
• 15 kennisinstellingen
133 60
41 10
• 10 wetenschappelijke alfa en gamma onderzoekers
11. 95 deelnemende partijen (cumulatief): 275 (305) 18 95
• 10 universiteiten
• 10 netwerkorganisaties
• 30 overheidspartijen (20 gebruikers, 10 aanbieders)
• 5 internationale partners (buiten de internationale
wetenschap)
114 25
34 15
33 10
23 10
71 30
35 5
18 De internationale partners zijn niet alle toegetreden tot het RGI consortium, er zijn 275 partijen toegetreden tot het RGI consortium
en in totaal 305 deelnemende partijen.
3

BIJLAGE 2
Programmabrede kwantitatieve mijlpalen
12. 5 contacten met kamerleden 16 5
13. 35 bedrijven die gebruik maken van kennis die in > 35 35
RGI ontwikkeld is
14. toename in het aantal innovatie subsidie aanvragen
> 25% 19 25%
rond GI met 25% (cumulatief)
15. 30 artikelen voor niet-wetenschappelijk publiek 315 30
(kranten, tijdschriften, opiniebladen. b.v. Grasduinen,
NRC).
16. 50 presentaties voor vakpubliek (b.v. studiemiddagen)
735 50
17. 20 samenwerkingsprojecten met overheid (cumulatief)
40 20
18. 2 deelnames aan relevante fora (bijvoorbeeld Acht 5 2
voor Ruimte)
19. 4 deelnames in standaardisatieplatforms (cumulatief):
20 4
3 internationaal (ISO, INSPIRE, CEN) 11 3
1 nationaal (Ravi) 9 1
20. 5 projecten halen een gedeelte van de cofinanciering
7 (schatting) 5
uit EU programma’s zoals FP7, Interreg,
eContentplus
21. vervolgonderzoek is ingebed in nieuw programma 1 (voorstel niet 1
gehonoreerd)
door middel van een nieuw programmavoorstel
voor RGI-2
19 Uit gegevens van SenterNovem blijkt dat er een sterk opgaande lijn is.
4

BIJLAGE 3
Lijst met PhD studenten aangesteld in het kader van het RGI-programma
Organisatie/universiteit PhD-student RGI-thema Speerpunt
Erasmus Universiteit Rebecca Moody NGII GI & S
ITC Eddie Poppe ROI MMI
ITC Theodor Foerster ROI RT
ITC Kate Lance NGII GIC
ITC Sander Oude Elbrink NGII RT
ITC Shi Pu ROI RT
ITC Wiebke Tegtmeier OOV GI & S
NEO Corné van der Sande NGII RT
Nieuwland Advies Kymo Slager ROI GI & S
TU Delft Henk Koerten NGII GI & S
TU Delft Friso Penninga NGII RT
TU Delft Rod Thompson NGII RT
TU Delft Arta Dilo OOV RT
TU Delft Wei Xu OOV RT
Universiteit van Tilburg Charlotte van Ooijen NGII GIC
Universiteit van Amsterdam Rob Peters NGII MMI
VU Amsterdam Jasper Dekkers ROI GI & S
VU Amsterdam Tim Favier COL MMI
VU Amsterdam Irene Pleizier COL MMI
VU Amsterdam Chris Jacobs ROI GI & S
Wageningen UR Lukasz Grus NGII GIC
Wageningen UR Jeroen Neuvel OOV GI & S
Wageningen UR Watse Castelein NGII GIC
Wageningen UR Jonas Schrojenstein Lantman ROI GI & S
Verklaring afkortingen speerpunt:
GI & S = geo-informatie & maatschappij / samenleving (8x)
GIC = geo-informatie infrastructuur concepten (4x)
MMI = geografische mens-machine interactie (4x)
RT = ruimte tijd modellering (8X)
5

BIJLAGE 4
Uitvoeringsschema projecten per thema (vijf thema’s: OOV, ROI, COL, NGII, Wetenschap)
Algemene toelichting op methodiek:
De bijlage geeft een samenvattend overzicht van de scope en het ambitieniveau van de projecten in de achtereenvolgende
tenders. Met de scope wordt hier gedoeld op de bijdrage aan de achtereenvolgende fasen in
de kennisketen: onderzoek - inventie - innovatie - pioniersfase - brede implementatie. Het begin en eindpunt
van de pijlen geven aan vanaf welk punt de kennisontwikkeling is gestart en waar men beoogde uit te komen
aan het einde van het project. De totale scope van een project kan dus binnen één fase van de kennisketen
liggen (smalle projecten), of zich uitstrekken over meerdere fasen (brede projecten). Met zwarte stippen is
schematisch aangegeven wat de werkelijk gerealiseerde progressie is geweest. Dit betreft een raming die is
gebaseerd op het projectverslag, maar uiteraard ook subjectieve en voor discussie vatbare inschattingen
bevat. De open stippen en stippellijnen geven weer hoe de uitgevoerde top-ups op de projecten hebben bijgedragen
aan additionele progressie. Bijvoorbeeld project RGI-019 (Uitvoeringsschema 2D, thema NGII) is
ingezet als een innovatieproject waarin de haalbaarheid d.m.v. een demonstrator vastgesteld zou worden.
De ontwikkelaars van de populator-demonstrator zijn echter verder gekomen dan dit en zijn na een korte
pioniersfase gestart met de vermarkting en brede implementatie van de tool. Dit is weergegeven met een
stippellijn die doorgaat waar de pijl eindigt.
Voor het thema wetenschap is de scope aangepast naar: onderzoek –publicaties - toepassing – onderwijs.
De projecten zijn hier inhoudelijk gebundeld per wetenschappelijk speerpunt.
Naast een toelichting is per thema ook een blik op de toekomst van het thema gegeven.
6

BIJLAGE 4
Uitvoeringsschema projecten per thema (vijf thema’s: OOV, ROI, COL, NGII, Wetenschap)
Uitvoeringsschema OOV, Toelichting:
Bovenstaand schema geeft in één oogopslag aan wat de scope en het ambitieniveau van de projecten binnen
het thema OOV zijn. Een enkel project RGI-149 heeft haar gestelde ambitieniveau niet kunnen halen.
Het overgrote deel heeft echter voldaan aan de gestelde verwachtingen.
Binnen dit thema zijn een aantal projecten bottum-up van start gegaan. Dit is vooral gedaan om de geoinformatie
ruim beschikbaar te maken ook voor het direct toepassen in de operationele omgeving van de eerstelijns
hulpverlening. In het project RGI-001 is van de onderzoeksfase gewerkt naar een toepasbare oplossing
binnen het operationele veld. Vanuit onderzoek werden er in de vervolgprojecten RGI-128 en RGI-239
succesvol uitgevoerd en geïmplementeerd. Dit heeft uiteindelijk er ook toe geleid dat er een nationale prijs
aan dit project werd toegekend. Aan de in dit project gebruikte kaartlagen kan op eenvoudige wijze het resultaat
van RGI-203 gekoppeld worden. Op deze wijze wordt het mogelijk een juiste inschatting te maken van
de effecten voor de gebieden met (dreigend) hoogwater.
Binnen RGI-147 is nadrukkelijk gewerkt aan het beschikbaar krijgen en delen van geoinformatie vanuit de
lucht doormiddel van het ontwikkelen van een op afstand bestuurbare onbemande helikopter. Deze real-time
informatie kan gedeeld worden met daarvoor ingerichte grondstations. Dit project staat aan de vooravond
om internationaal uitgerold te worden. RGI-210 heeft een grote impuls gegeven aan het verder standaardiseren
van symbolen. Het is immers cruciaal over dezelfde interpretatie te geven aan een gebruikt symbool in
de geo.
RGI-203 heeft een bijzondere bijdrage geleverd aan het op de juiste wijze in kaart kunnen brengen wat de
ruimtelijke gevolgen zijn van een nucleair incident. Deze toepassing geeft de mogelijkheid snel en effectief te
interpreteren welke de maatregelen te nemen voor welk gebied. RGI-123 heeft de Innovatie Award ontvangen
binnen de categorie Maatschappij. Deze toepassing maakt het mogelijke mobiele geodata snel en efficient
te delen met de operationele eenheden van brandweer. Deze toepassing is interactief met de operationele
meldkamers en mobiel commando units waardoor snel bron en effectgebieden in kaart kunnen worden
gebracht. Zonder RGI zouden de resultaten binnen de projecten niet zijn behaald en sterker gezegd zouden
deze producten waarschijnlijk niet eens het levenslicht hebben aanschouwd. Het is voor deze sector een
zeer grote uitdaging de behaalde resultaten te borgen in hun onderscheidene werkprocessen en binnen de
diverse kolommen breed te implementeren. De maatschappij heeft daar recht op.
Blik op de toekomst
Erfenis
Binnen het prgramma zijn een aantal prachtige projecten ontwikkeld die momenteel her en der worden geimplementeerd
binnen de diensten van ambulance, brandweer en politie. Er is meer samenhang gecreëerd
tussen de verschillende projecten en er wordt door de bedrijven steeds vaker de onderlinge samenwerking
gezocht. Er is eveneens een eerste aanzet gegeven voor een multidisciplinaire opleiding GEO bij de geza-
7

BIJLAGE 4
Uitvoeringsschema projecten per thema (vijf thema’s: OOV, ROI, COL, NGII, Wetenschap)
menlijke opleidingscholen voor politie, brandweer en ambulance. Op het opleidingsaspect hebben de diensten
elkaar gevonden. Er zijn nieuwe spin-off bedrijven ontstaan, recent is het bedrijf EAGLE opgericht voor
het aanbieden van geo-informatie
Borging
Er zijn binnen het programma veel projecten succesvol afgerond. Dat wil echter niet zeggen dat deze projecten
ook werkelijk geborgd zijn binnen de onderscheidene onderdelen binnen de sector OOV. De ervaring
heeft geleerd om dat te bereiken daar meer dan sturing voor nodig is. Het gaat om daadkracht, commitment
en de wil tot samenwerking. De maatschappij heeft recht op het snel en efficiënt hulp verlenen aan hen die
dat behoeven. Ieder korps, regio of dienst gaat min of meer autonoom zijn eigen gang en zo kan het gebeuren
dat hulpverleners met onvoldoende parate geo- en incident informatie (positie incident, gevaarlijke stoffen,
hoeveelheid bewoners in het getroffen gebied etc) op pad worden gestuurd met alle gevolgen van dien.
Anno 2009 is dit niet meer verantwoord. De overheid en dan met name de Ministeries worden uitgenodigd
hierin hun verantwoordelijkheid te nemen. Consolideer en bouw die producten uit die hun meerwaarde al
ruim hebben bewezen en start pas daarna nieuwe projecten. Om succes te verzekeren is het eveneens aan
te bevelen daarbij mensen te betrekken die daadwerkelijk kennis van zaken hebben van het operationele
hulpverleningsproces. De erfenis zou dan ook moeten zijn dat de waardevolle parels bij een partij kunnen
worden neergelegd in het vertrouwen dat ze tot volledige wasdom kunnen komen. Het Ministerie van Binnenlandse
Zaken en ook VROM zouden hierin een rol moeten spelen.
Conclusie
Het OOV-thema laat een mooie erfenis na met projecten met mogelijkheden voor brede implementatie, die
deels ook hun weg naar de markt gevonden hebben. Het bedrijfsleven is zich sterker op deze sector gaan
richten en er zijn nieuwe bedrijven ontstaan. Verdere verankering die recht doet aan de eisen van de maatschappij,
vraagt echter het doorbreken van de verkokering. Een sterke regie en coördinatie lijkt op dit moment
onvoldoende aanwezig in het OOV-domein. Kansen voor verdere benutting van de erfenis blijven
daardoor liggen. Het Ministerie van Binnenlandse Zaken, VROM en het Veiligheidsberaad zouden hierin een
rol moeten spelen.
8

BIJLAGE 4
Uitvoeringsschema projecten per thema (vijf thema’s: OOV, ROI, COL, NGII, Wetenschap)
Uitvoeringsschema ROI, Toelichting:
In bovenstaand figuur wordt een schematisch overzicht gegeven van de scope en het ambitieniveau van de
diverse projecten binnen het thema ROI, met daarbij een inschatting van de mate waarin de uiteindelijke resultaten
ten opzichte van die scope en ambities kunnen worden gepositioneerd.
In algemene zin kan uit dit schema worden afgelezen dat de meeste projecten zijn gestart vanuit een onderzoekscontext
of vanuit eerste potentieel innovatieve ideeën. In de meeste gevallen is vervolgens flinke vooruitgang
gerealiseerd in de kennisketen, waarbij concrete innovaties zijn ontwikkeld, die vaak ook in pilots
worden ingezet. De vertaling van innovaties naar pilots in de reële praktijk en vervolgens de afronding daarvan
als basis voor een bredere implementatie blijkt vervolgens echter een lastige hobbel. Voor een deel lijkt
dit terug te voeren op de moeizame uitwisseling tussen de werkvelden van de Geo-ICT en de ROI-praktijk.
Anderzijds was deze ambitie meestal ook nog geen expliciet onderdeel van de projecten; het verder vooruitgaan
in de kennisketen heeft immers net als de eerste stappen ook zijn tijd nodig.
Voor enkele projecten komt de brede implementatie ten behoeve van het werkveld wel in beeld, onder meer
via GeoNovum die de resultaten van RGI-008 en RGI-314 zal meenemen bij de verdere ontwikkelingen van
RO-standaarden. Vanuit een andere invalshoek draagt ook het marktonderzoek gekoppeld aan de DURP
Portaal bij aan een brede implementatie omdat het een goede inhoudelijke connectie legt tussen de beoogde
doelgroepen en de verdere ontwikkeling van RO-online. In algemene zin is de brede implementatie van
digitale ondergronden in combinatie met ruimtelijke plannen (met als uitgangsproject RGI-002 DURPondergronden)
wel in zicht, zeker ook gesteund door het feit dat volgens de nieuwe Wet Ruimtelijke Ordening
het bevoegd gezag hun ruimtelijke plannen per 1 juli 2009 digitaal beschikbaar dienen te stellen.
Tenslotte kan in dit verband nog het project Geoboer (RGI-004 en het vervolg RGI-176) worden genoemd,
dat een geheel gebruiksklare applicatie voor de digitale gewasopgave heeft opgeleverd, waar vele potentiële
9

BIJLAGE 4
Uitvoeringsschema projecten per thema (vijf thema’s: OOV, ROI, COL, NGII, Wetenschap)
agrarische gebruikers enthousiast over zijn. De oorspronkelijke ambitie was ook gericht op brede implementatie,
maar de organisatorische context en beleidsomgeving vormen vooralsnog een te grote barrière.
Blik op de toekomst - ROI
Het ROI thema laat feitelijk drie erfenissen na:
Erfenis: aanzet verbinding Geo-ICT en RO wereld:
Omschrijving erfenis: Inzichten in hoe beide werelden (Geo-ICT en ROI) meer van elkaar kunnen profiteren:
barrières en mogelijkheden tot verbinden, in combinatie met een eerste aanzet tot verbinden.
Hoe verder: Met name vanuit de brugprojecten ‘Planning Futures’ (RGI-316) en LUMOS-Pro (RGI-254) en
andere activiteiten is in dit verband veel ervaring beschikbaar. RGI heeft op onderdelen bijgedragen aan het
verbinden van de beide werelden, maar niet als gericht strategisch traject. Vanuit de overtuiging dat er veel
te winnen is met het verbinden van beide werelden (buiten goed verankerde trajecten zoals RO-online en
bijv. Basisregistratie Ondergrond (BRO)) is een ‘doorstart’ en verder aanjagen nog noodzakelijk.
Erfenis: Kennis geo-informatie en digitale uitwisseling ruimtelijke plannen
Omschrijving erfenis: Zeer waardevolle kennis, inzichten en ervaring in relatie tot het landelijke traject rond
de digitale uitwisseling van ruimtelijke plannen (DURP en RO-online, en alles daaromheen).
Hoe verder: Dit heeft de potentie van een internationaal export-product, omdat Nederland hiermee internationaal
ver vooruit loopt. Voor het watermanagement bestaat er voor het internationaal uitventen van kennis
en ervaring bijvoorbeeld het NWP (Netherlands Water Partnership), voor dit thema zou men ook aan zo’n
soort organisatie kunnen denken.
Erfenis: Succesvol geo-ICT in agrocluster
Omschrijving erfenis: Cluster aan geo-ICT projecten rond Geoboer: model voor uitwisseling perceelsgeometrie
en -gegevens met de overheid. Het project had ook een hoge uitstralingswaarde naar de Agrosector die
zich welwillend opstelde voor ook andere geo-ICT-toepassingen.
Hoe verder: Met de oprichting van het Groene Geo Platform bij het Ministerie van LNV in samenwerking met
een ondernemende agrosector lijken de kansen goed voor verdere implementatie en voor innovatie binnen
het argocluster.
Conclusie:
RGI laat een mooie erfenis na met een aanzet van verbinding tussen de Geo-ICT en RO wereld. Zowel deaanjaagfunctie
als het ontwikkelen van een strategisch perspectief daarop zouden belegd moeten worden
om kansen voor de toekomst te benutten. Daarnaast biedt de erfenis rond geo-informatie en digitale uitwisseling
ruimtelijke plannen mogelijkheden als exportproduct. De erfenis geo-ICT in de agrosector lijkt op enkele
operationele zaken na goed geland en is een kansrijk innovatiedomein voor Nederland. Er is inmiddels
een ‘Groen Geo Platform’ ingesteld op initiatief van LNV en het bedrijfsleven.
10

BIJLAGE 4
Uitvoeringsschema projecten per thema (vijf thema’s: OOV, ROI, COL, NGII, Wetenschap)
Uitvoeringsschema COL, Toelichting:
Een aantal projecten binnen het thema COL zijn fundamenteel van aard: het onderzoek resulteert in inventies
en innovaties die ter beschikking komen voor nieuwe toepassingen. In deze categorie valt RGI-129, Panoramische
Virtual Reality, waarin onderzocht is hoe uit panoramische opnamen een virtuele wereld geautomatiseerd
kan worden afgeleid. Een ander project, Luchtverontreiniging voorspellen met GIS (RGI-137),
resulteerde in een protocol voor de schatting van humane blootstelling aan luchtverontreiniging en een evaluatie
van de bruikbaarheid daarvan. Binnen het project Mobimaps (RGI-233) zijn algemeen voorkomende
problemen bij het gebruik van kaarten op mobiele toepassingen onderzocht, zoals plaatsbepaling en locatieherkenning
bij inzoomen en uitzoomen op een klein scherm. De uitkomsten van Mobimaps zijn belangrijk
voor toepassing in de zich ontwikkelende massamarkt voor consumenten. In andere projecten werd de pioniersfase
(eerste toepassingen in pilots) bereikt; we noemen Verkeersverwachting (RGI-102) en Preventieve
gladheidbestrijding (RGI-168). Ook andere projecten bereikten een eerste toepassing: De resultaten van
Digitale Wichelroede (RGI-156) en Kunst-o-Pedia (RGI-169) blijken in de praktijk te voldoen. Met het project
Wonen Zorg en Welzijn KansenKaarten (RGI-209) is het instrumentarium voor het voorspellen van de vraag
verbeterd en zijn een generieke methode en beoordelingsstandaarden ontwikkeld. De Natuurkalender(RGI -
246) kent inmiddels een brede implementatie. Verder heeft het thema COL geresulteerd in best practices
voor (elektronische) communicatie tussen overheid en burger zoals in de projecten RGI-173, Sense of the
City en RGI-206, BurgerGis dat inmiddels zijn weg naar de markt vindt. Ook de bevordering van het gebruik
van GI in het onderwijs heeft bij een aantal projecten geleid tot praktische toepassing. We noemen de project
RGI-022, Edugis, RGI-330, Innovatief Geo-onderwijs, en de kennisoverdrachtprojecten RGI-164, Geo-
Week, RGI-335, Geojaar, en het jeugdtelevisiespel dat mede ontwikkeld is in het project RGI-323, Dropzone.
11

BIJLAGE 4
Uitvoeringsschema projecten per thema (vijf thema’s: OOV, ROI, COL, NGII, Wetenschap)
Blik op de toekomst - COL
Het thema bevatte feitelijk een drietal clusters van projecten:
- consumenten (commercieel belang, te bereiken via de markt)
b.v. digitale wichelroede
- burgers (publiek belang, te bereiken via de overheden)
b.v. BurgerGIS, Sense of the City
- onderwijs: leerlingen (maatschappelijk belang, te bereiken via docenten)
De erfenissen rond consumenten en in mindere mate rond burgerinteractie vinden via de markt hun weg. De
parels uit het cluster van burgerinteractie zou in de toekomst betrokken kunnen worden bij een mogelijk vervolg
op het thema ROI. Voor onderwijs is de situatie het meest prangend.
Erfenis onderwijs
Het RGI-programma heeft een aantal parels opgeleverd. Binnen onderwijsprojecten als Edugis en de Geo-
Week is concrete toegevoegde waarde gecreëerd in de vorm van:
• geïntegreerde databases, applicaties, websites en didactiek
• projectorganisaties
• routines binnen bedrijven/instellingen en scholen
• netwerken binnen en tussen beroepspraktijk-onderwijs
• nascholing, acceptatie en toepassing binnen het onderwijs.
Vele honderden docenten en vele duizenden leerlingen in het reguliere onderwijs zijn met geo-informatie
aan de slag gegaan. Daarbij zijn eveneens honderden professionals uit de sector betrokken. Het is noodzakelijk
deze erfenis centraal onder te brengen en voor de sector veilig te stellen. Centraal omdat er een sectoraal
belang geldt en geen individueel belang.
De volgende aanbevelingen zijn ingebracht vanuit RGI bij de Stichting Arbeidsmarkt Geo, die uit naam van
de sector de onderwijs- en promotieactiviteiten behartigt:
• De Stichting Arbeidsmarkt Geo houdt namens de sector zicht op de doorlopende succesvolle onderwijsprojecten
uit het RGI-programma (met name Edugis en GeoWeek, bij deze projecten geldt vooral een
sectoraal belang en komt ‘geo-informatie’ expliciet aan de orde).
De Stichting Arbeidsmarkt Geo zorgt voor agendering.
• Onderzoek welke structurele instrumenten ontwikkeld kunnen worden om projecten te versterken, bijvoorbeeld
een sectoraal opleidings- en promotiefonds onder de hoede van Stichting Arbeidsmarkt Geo.
• Sluit het RGI-netwerk onderwijs, inclusief Primair Onderwijs (PO) en Voortgezet Onderwijs (VO) aan op
dat van Stichting Arbeidsmarkt Geo zodat het optimaal benut wordt en er aandacht is voor geoinformatie
in een doorlopende leerlijn.
Een punt van zorg is de tijdelijke bestaansduur van de Stichting (2 jaar) en de beperkte financiën van de
Stichting. Het is daarom onzeker of de erfenis goed kan landen. Verder vergt het onderwerp een lange adem
voordat geoogst kan worden.
Conclusie
RGI laat een mooie onderwijs-erfenis na maar de toekomst hiervan is zorgelijk door beperkte mogelijkheden
van de Stichting Arbeidsmarkt Geo. De erfenissen rond consumenten en in mindere mate rond burgerinteractie
vinden via de markt hun weg. De parels uit het cluster van burgerinteractie zou in de toekomst betrokken
kunnen worden bij een mogelijk vervolg op het thema ROI.
12

BIJLAGE 4
Uitvoeringsschema projecten per thema (vijf thema’s: OOV, ROI, COL, NGII, Wetenschap)
Uitvoeringsschema NGII, Toelichting:
Uit de bijlage blijkt de evenwichtige ontwikkeling van het programma in de tijd (projecten staan chronologisch
van boven naar beneden). In de eerste en tweede tender lag het accent op projecten met een relatief brede
scope en startend aan de linkerkant van de figuur (het begin van de kennisketen). In de derde tender zijn
projecten geformuleerd die witte vlekken invullen. In de vierde tender is vooral een verbreding van de maatschappelijke
thema's gezocht met aandacht voor de zachtere componenten: beleid en organisatie. In de
laatste tenderronde ligt het accent op de rechterkant van de figuur (de laatste fasen in de kennisketen). Hier
is conform de aanbevelingen van de Midterm Review vooral aandacht gegeven aan de verankering en brede
maatschappelijke toepassing die ook zichtbaar blijft na de programmaperiode.
Een nadere beschouwing van de individuele projectresultaten leidt tot de volgende conclusies:
• De meeste projecten hebben het beoogde resultaat gehaald; enkele projecten zijn veel verder gekomen
dan voorzien.
• Sommige projecten hebben niet het beoogde resultaat opgeleverd, wat inherent is aan een innovatieprogramma.
Veelal betreft dit projecten met een focus op data, techniek en standaarden waarbij
organisatie en beleid de uiteindelijke beperkende factor zijn geweest.
• Het verankeringsproject (RGI-413) heeft een grote impact gehad en heeft veel projecten een stap
verder getrokken in de kennisketen van wetenschappelijk onderzoek naar brede maatschappelijke
13

BIJLAGE 4
Uitvoeringsschema projecten per thema (vijf thema’s: OOV, ROI, COL, NGII, Wetenschap)
toepassing. Met name de overbrugging van de pioniersfase blijkt een moeilijke stap in de kennisketen.
Deze heeft daarom in het voorstel Nederland Geoland ook prioritaire aandacht gekregen.
Blik op de toekomst – NGII
De nalatenschap van het thema NGII bestaat uit een vijftal erfenissen.
Erfenis: Governance van de GII
Gedurende de RGI periode heeft ontwikkeling plaats gevonden van GIDEON, INSPIRE, Geonovum en GIberaad.
Deze ‘erfenissen’ zijn allen zover dat zijn zelfstandig – en in samenhang - voortgezet kunnen worden.
De met behulp van RGI opgestelde beleidsnotitie GIDEON zal niet alleen tot uitvoering gebracht worden,
maar ook worden gemonitord. Ditzelfde geldt voor de uitvoering van INSPIRE. In RGI zijn methoden ontwikkeld
waarmee deze monitoring plaats kan vinden (bijv. RGI-005). VROM is hier het beleidsverantwoordelijke
Ministerie, Geonovum is partij die de uitvoerende taak op zich neemt.
Erfenis: Alle ingrediënten voor échte samenwerking op gebied van dataontsluiting van de overheid
Het project PDOK (Publieke Dienstverlening op de Kaart) zal RGI resultaten op alle deelgebieden van de
NGII (data, techniek, standaarden, organisatie en kennis) inzetten bij de ontwikkeling van de zgn. PDOK motor.
Deze erfenis ligt bij de PDOK projectpartners.
De aansluiting van de geo-sector op de administratieve en ICT wereld en het gemeenschappelijk werken
vanuit een sterke vraagsturing blijft een aandachtspunt.
Erfenis: Deelinfrastructuren van geo-informatie
Er zijn binnen RGI acht deelinfrastructuren opgebouwd en een vijftal deelinfrastructuren methodisch ontwikkeld.
De deelinfrastructuren zijn bruikbaar voor verdere invulling door verschillende partijen. Bijvoorbeeld bij
NLR (RGI-405), TNO en Alterra (RGI-008) is te zien dat dit ook wordt opgepakt.
Het Nationaal Geo-Register (NGR)is de eerste aanzet tot een nationaal portaal voor geo-informatie. Deze is
opgezet bij Geonovum en zal geïntegreerd worden in het project PDOK (Publieke Dienstverlening op de
Kaart) van een 6-tal overheidspartijen. Hiermee lijkt de erfenis van RGI nu definitief zacht te landen binnen
te overheid. NLR heeft ambitie de portaalfunctie voor Remote Sensing data verder op te pakken.
Erfenis: Standaarden en informatiemodellering
Binnen RGI is veel kennis ontwikkeld op het gebied van standaardisatie en informatiemodellering. Zonder
RGI is nu al meteen duidelijk dat de sector zelfstandig nieuwe informatiemodellen snel oppakt en op basis
van RGI resultaten snel een completer palet van informatiemodellen ontwikkelt. Voorbeelden daarvan zijn
het Informatie model landelijk gebied (LNV) en de afstemming IMGEO en IMTOP (GBKN, Kadaster en Geonovum).
Erfenis: Communicatie binnen de Geo-sector
Georeport is een experimenteel Youtube kanaal gericht op interne en externe communicatie van geoinformatie
gestuurde innovaties. Het kanaal is in de toekomst bruikbaar voor community building en het vertellen
van geoverhalen. Een eerste gebruik zal zijn om de georeportverhalen te gebruiken als input voor het
VPRO programma Boven Holland (werktitel), gericht op een breed publiek. Geobusiness Nederland en GIN
beraden zich op evt. overname redactie van het Youtube kanaal.
Conclusie:
De NGII-erfenis vanuit RGI is groot en in principe goed verankerd bij Geonovum, beleidsmatig in Gideon en
ingebed in het omvangrijke project PDOK (Publieke Dienstverlening op de Kaart, 17, 4 M Euro – deels uit
programma Vernieuwing Rijksdiensten). De aansluiting van de geo-sector op de administratieve en ICT wereld
en het gemeenschappelijk werken vanuit een sterke vraagsturing blijft een aandachtspunt.
14

BIJLAGE 4
Uitvoeringsschema projecten per thema (vijf thema’s: OOV, ROI, COL, NGII, Wetenschap)
Uitvoeringsschema WETENSCHAP, Toelichting:
Zie voor een toelichting op de opbouw van de Uitvoeringsschema de algemene toelichting op de methodiek.
Uit de bijlage blijkt dat het wetenschappelijk onderzoek binnen RGI qua aantal projecten niet evenredig over
de 4 wetenschappelijke speerpunten verdeeld zijn. Het blijkt dat er relatief veel aandacht is geweest voor
het speerpunt Geo-informatie en samenleving (G&S) en Geo-informatie infrastructuur concepten (GIC). In
mindere mate zijn er projecten uitgevoerd voor het speerpunt Mens-machine interactie (MMI) en Ruimte-tijd
modellering (RT). Dit is goed te verklaren uit de overall strategische keus binnen het programma om de
ontwikkeling en innovatie van de Geo-informatie infrastructuur binnen maatschappelijk vraagstukken als rode
draad te kiezen. De wetenschappelijk thema’s geo-informatie en samenleving en geo-informatie infrastructuur
concepten sluiten zeer goed hierbij aan.
Wat verder opvalt bij de beoordeling van de projecten dat veel wetenschappelijke projecten niet alleen publicaties
hebben opgeleverd, maar dat de resultaten ook hun weg hebben gevonden naar toepassingen en
gebruik in onderwijs. Dit is gevolg van de sterke inbedding van wetenschappelijk onderzoek binnen meer
toepassingsgericht projecten. De Bsik hypothese dat koppeling van wetenschappelijk onderzoek aan toepassingsvragen
sneller direct toepasbare resultaten oplevert kan op basis de RGI ervaring bevestigend worden
beantwoord. Bij bestudering van de inhoudelijke resultaten van de projecten blijkt dat er weliswaar goed
onderzoek is geleverd, maar dat er geen echt grensverleggende nieuwe concepten of theorieën zijn ontwikkeld.
Blik op de toekomst
15

BIJLAGE 4
Uitvoeringsschema projecten per thema (vijf thema’s: OOV, ROI, COL, NGII, Wetenschap)
Erfenis
Voor onderzoek in de geo-informatiekunde is het stimuleringsprogramma Ruimte voor Geo-informatie (RGI)
van groot belang geweest. RGI heeft met het financieren van AIO’s in de geo-informatiekunde een aanzienlijke
bijdrage geleverd aan de nationale en internationale kennisontwikkeling op een aantal (deel)gebieden.
Uit een uitgevoerde bibliometrische analyse blijkt dat Nederland op dit gebied tot de mondiale top-5 behoord
qua wetenschappelijke output en impact. Dit heeft te maken met de unieke geografische situatie in Nederland
(veel mensen op een klein oppervlak) en een sterke historische positie op dit onderwerp (maken van
kaarten en navigatie). Het vakgebied is altijd sterk dienstverlenend naar andere disciplines. Het gevolg is dat
geo-informatiekunde een goede bijdrage levert aan de innovatie en ontwikkeling van andere discipline, maar
dat het eigen onderzoek veel minder zichtbaar is. RGI heeft het vakgebied ook als een eigen discipline op de
kaart gezet.
Voorzetting van het onderzoek
Na afronding van RGI is de aandacht voor wetenschappelijk onderzoek in de geo-informatiekunde bij twee
organisaties beleidsmatig verankerd:
1) De Nederlandse Commissie voor geodesie (KNAW-NCG). De NCG heeft recent een nieuw beleidsplan
geformuleerd waarin het onderzoek naar geo-informatie een duidelijke plaats heeft gekregen;
2) GIDEON. In de beleidsnota GIDEON van VROM wordt kennis en innovatie als strategie genoemd
voor het veder ontwikkelen van de nationale geo-informatie infrastructuur.
Qua beleidsmatige aandacht is de erfenis van RGI ook in het onderzoek goed geregeld, maar beleidsmatige
aandacht alleen is niet voldoende om het onderzoek voort te zetten. Het ontbreekt aan financiële middelen
om geo-informatiekundig onderzoek te financieren. Het NCG heeft geen eigen middelen voor onderzoek en
in het kader van GIDEON zijn tot nu toe ook geen gelden voor kennisontwikkeling en innovatie vrijgemaakt.
Ook bij andere onderzoekfinanciers (o.a. NWO) is het lastig om binnen te komen, omdat geo-informatie onderwerpen
nooit het doel van “call” vormen.
Conclusie
RGI laat een mooie wetenschappelijke erfenis na met een positie in de wereldtop. De toekomst hiervan is
zorgelijk. Het is te verwachten dat Nederland haar mondiale sterke wetenschappelijke positie op het gebied
van de geo-informatiekunde de komende jaren niet zal kunnen vasthouden door gebrek aan middelen.
16

BIJLAGE 5
Nederland Geoland, managementsamenvatting (onderdeel Delta in Transition)
Nederland Geoland; managementsamenvatting (onderdeel Delta in Transition)
Geografische informatie speelt een belangrijke rol in de kanteling naar een integrale en transdisciplinaire
aanpak van gebiedsvraagstukken. Geo-informatie (GI) biedt ondersteuning om ons huidige instrumentarium
van wetten, regels, uitvoering en handhaving met elkaar te verbinden. Het voorziet in databases, analyses
en visualisatie van de leefomgeving en de daarin gewenste aanpassingen in gebiedsontwikkeling. Om geoinformatie
als strategische infrastructuur te versterken moet aandacht besteed worden aan wat wij daar precies
onder willen verstaan en hoe wij dat wensen te ontwikkelen. De Europese INSPIRE richtlijn en de Nederlandse
beleidslijn GIDEON geven daar richting aan, alsmede de in opgang zijnde visie om gebiedsontwikkeling
in samenwerking met betrokkenen en belanghebbenden uit te voeren.
Missie
De missie van Nederland Geoland is om geo-innovatie te versnellen en daarmee de Nederlandse geoinformatie
bedrijfstak te positioneren als een wereldwijd competitieve sector, om effectieve oplossingen in
bedrijfsprocessen te stimuleren en om de mogelijkheden van de overheid te vergroten om maatschappelijke
problemen op te lossen.
Nederland Geoland heeft als ambitie om de innovatie op GI gebied te versnellen en daarmee de GI sector
internationaal op de kaart te zetten. Hiermee beoogt het programma om effectievere ondersteuning van bedrijfsprocessen
te leveren en de Nederlandse overheden beter in staat te stellen om gebiedsgericht te werken
bij het aanpakken van maatschappelijke problemen. Hiertoe heeft het programma gekozen voor een
aanpak om wetenschap, belanghebbenden, industrie en overheid te verbinden in de aanpak van ‘Living
Labs’. Hierin worden onderzoeks- en innovatieprocessen met elkaar verbonden waardoor kennisdoorwerking
efficiënter verloopt. Behalve het bijeenbrengen van partijen om in co-creatie te werken aan gebiedsinrichting
vormt een Living Lab ook een sociaal laboratorium waar met name de socio-technische aspecten van een
geo-informatie infrastructuur en de betekenis daarvan kunnen worden onderzocht. Nederland Geoland heeft
vijf Innovatie Acceleratie Projecten (IAPs) gedefinieerd:
1. Complexe gebiedsinrichting: IAP Markermeer / IJmeer;
2. Ondergrondse infrastructuur: IAP Noord Brabant;
3. Landbouw, natuur en landschap: IAP Hoeksche Waard;
4. Watersysteem en achterland: IAP waterveiligheid (diverse locaties);
5. Stedelijke ontwikkeling en netwerken: IAP Randstad Zuidvleugel.
Met deze IAPs als uitvoeringsbasis worden wetenschappelijke thema’s, kennisdoorwerking en innovatie met
elkaar verbonden. De wetenschappelijke thema’s zijn zo gekozen dat zij passen in de internationale onderzoeksagenda’s
en daarbij de specifieke Nederlandse situatie versterken en verdiepen. Typische Nederlandse
GI thema’s zijn:
- Het verder ontwikkelen van een geo-informatie infrastructuur naar een duurzame en bedrijfskritische
infrastructuur als basis voor innovatie en efficiënte e-overheid;
- De mogelijkheden van geïntegreerde geo-sensor netwerken benutten voor real-time informatievoorziening
voor o.a. milieumonitoring en incidenten management;
- De bestuurskundige aspecten (zowel politiek, financieel, organisatorisch en juridisch) uitwerken van
een geo-informatie infrastructuur en het ontwerpen en toetsen van verschillende governance structuren;
- Het onderzoeken van de implementatie en acceptatie van standaarden en het verbeteren van standaardisatieprocessen
in interdisciplinaire context.
17

BIJLAGE 5
Nederland Geoland, managementsamenvatting (onderdeel Delta in Transition)
Momenteel heeft Nederland in het GI domein een internationaal competitieve industrie. Ook scoort Nederland
hoog (5 e plaats) in de wetenschappelijke productie op geo-informatie gebied. Een sector die naast enkele
grote bedrijven bestaat uit zo’n 300 innovatieve MKBers die nationaal en internationaal hun innovatieve
producten en diensten vermarkten. De kennisdoorwerking van wetenschap naar MKB en naar het onderwijs
is een essentieel onderdeel van het programma. Naast curriculum ontwikkeling is ook een groot crossmediaal
publieksprogramma in ontwikkeling (BirdsEye NL). Hiermee beoogt het programma meer GI professionals
af te leveren waar op dit moment grote vraag naar is.
Nederland Geoland is een programma waarin 28 kennisinstellingen (inclusief universiteiten), 58 bedrijven en
46 overheden samenwerken aan versterking van de innovatiekracht van de Nederlandse GI sector. Het programma
omvat 50 Miljoen Euro waarvoor 25 miljoen Euro FES-subsidie wordt gevraagd. Door de partners is
reeds ruim 25 miljoen Euro co-financiering toegezegd. De geconstateerde belemmeringen van kennisdoorstroming
en innovatie worden hiermee aangepakt wat leidt tot een sterkere economische positie van de GI
sector, een effectievere overheid en een betere aanpak van gebiedsvraagstukken.
18

BIJLAGE 6
Lijst met Brugprojecten
Lijst met brugprojecten
RGI Projectnaam Brug naar Bsik-thema
026A
Location Based Services 24-7 (LBS-
24-7)
Freeband
101B Simwaterscape Leven met water
(geïntegreerd)
ICT
Ruimte
106 GeoBos Klimaat voor Ruimte Ruimte
150A 3D plaatsbepaling top-up Habiforum Ruimte
184 ADAGUC Klimaat voor Ruimte Ruimte
189 Sensors als databronnen aan de
geo-informatie infrastructuur
LOFAR
190 SimClimate Klimaat voor Ruimte Ruimte
208 Climategame Klimaat voor Ruimte Ruimte
232 Geo Info Ned MultimediaaN ICT
246 Natuurlijk gezond van dag tot dag Klimaat voor Ruimte Ruimte
254 LUMOSpro Habiforum
315 Cow Cow Navigator
(onderdeel van project 004)
316 Planning Futures
(onderdeel van project 128)
(geïntegreerd)
LOFAR
LmW / Habiforum / KvR
ICT
Ruimte
ICT
Ruimte
401 Transitiemonitoring tbv RGI KSI Duurzame Systeem
Innovaties
418 Van Schetsboek naar Klimaatatlas Klimaat voor Ruimte
(geïntegreerd)
Ruimte
19

BIJLAGE 7
Lijst met internationale projecten
Lijst met internationale projecten
RGI- Buitenlandse Partner Land
002 Finnish Geodetic Institute Finland
COGIT Laboratory, IGN
France
005 University of Melbourne Australia
Katholieke Universiteit Leuven, Public Management Institute
Infrastructure LLC
Global Spatial Data Infrastructure Association (GSDI)
CYTED-project IDEDES-606 (Projectconsortium)
Geoconnections
Belgium
USA
USA
Latin America
and Caribbean
Canada
010 University of Aachen Germany
Ministery MUNLV-NRW
Envidat
Geologischer Dienst NRW (GDNRW)
011 Department of Natural Resources and Water (Queensland Government)
University of Glamorgan (Wales)
City University London
University College London/ CASA
TU Wien
Ludvig Emgard Company
Germany
Germany
Germany
Australia
UK
England
England
Austria
Sweden
014 NODC Worldwide
017 Univiversity of Melbourne Australia
116 JRC Italy
137 Imperial College of science, technology and medicine (London) England
150 TU Dresden Germany
160 CNR (Area della Ricerca CNR di Pisa; Italy)
University of Calgary (Canada)
162 Wallingford Software UK
Italy
Canada
233 Leibniz University of Hannover Germany
302 Bundesamt fur Strahlenschutz Germany
JRC
305 University of York (UK) UK
Italy
313 European Commission (JRC) Italy
326 Katholieke Universiteit Leuven Public Management Institute, zie ook
005a
Info: infrastructure LLC (USA)
327 Penn State University - Dept. of Geography, College of Info
Sciences & Technology
City University, London, UK - Dept. of Information Science
University of Zurich, Dept. of Geography
Universität Bremen, Cognitive System Group, Dept. of Informatics
Belgium
USA
USA
England
Swis
Germany
421 Food and Agriculture Organization of the United Nations (FAO) United Nations
20

BIJLAGE 8
Lijst met publicaties
Wetenschappelijke publicatielijst RGI totaal
Publicatielijst Accepted & Published Internationaal Wetenschappelijke
Tijdschriften (n=77)
Oort, P.A.J. van, M.C. Kuyper, A.K. Bregt and J. Crompvoets, (2009). Geoportals: An Internet Marketing Perspective.
Data Science Journal 9, 162-181
Oort, P.A.J. van; Hazeu, G.W.; Kramer, H.; Bregt, A.K.; Rip, F.I. (accepted) Social networks in spatial data
infrastructures. Geojournal
Heuvelink, G.B.M., Jiang, Z, De Bruin, S. and C. Twenhöfel C., (2009), Optimization of mobile radioactivity monitoring
networks. International Journal of GIS (in press).
Kooistra, L., Bergsma, A., Chuma, B., de Bruin, S., (2009). Development of a dynamic web mapping service for
vegetation productivity using remote sensing and in situ sensors in a sensorweb based approach. Sensors 9: 2371-
2388
Ligtenberg, A., and Kooistra, L., (2009). Sensing a Changing World. Sensors 9: 6819-6822
Foerster, T., Stoter, J.E., Kraak, M.J. (accepted) Current Challenges for Automated Generalisation at European mapping
agencies. The Cartographic Journal
Foerster, T., Lehto, L., Sarjakoski, T. and Stoter, J.E. (2009) Map generalization and schema transformation of
geospatial data combined in a Web Service context. Computers, Environment and Urban Systems
Grus, L.; Crompvoets, J.W.H.C.; Bregt, A.K. (2007) Multi-view SDI assessment framework International Journal of
Spatial Data Infrastructures Research 2, 33 – 53
Grus, L.; Crompvoets, J.W.H.C.; Bregt, A.K (accepted). Sp Spatial Data Infrastructures as Complex Adaptive Systems.
International journal of geographical information science
Stoter, J.E., Burghardt, D., Duchêne, C., Baella, B., Bakker, N., Blok, C.A. and ... [et al.] (2009) Methodology for
evaluating automated map generalization in commercial software. Computers, Environment and Urban Systems 13,
311-324.
Georgiadou, P.Y. and Stoter, J.E. (2009) Studying the use of geo - information in government : a conceptual framework.
Computers, Environment and Urban Systems
Stoter, J.E., de Kluijver, H. and Kurakula, V. (2008) 3D noise mapping in urban areas: International journal of
geographical information science, 8, 907-924
van Oosterom, P.J.M., Lemmen, C.H.J., Ingvarsson, T., van der Molen, P., Ploeger, H.D., Quak, W., Stoter, J.E. and
Zevenbergen, J.A. (2006) The core cadastral domain model. In: Computers, Environment and Urban Systems 30,
627-660.
Arens, C., Stoter, J.E. and van Oosterom, P.J.M. (2005) Modelling 3D spatial objects in a geo - DBMS using a 3D
primitive. Computers and geosciences, 31,165-177.
Stoter, J.E. and van Oosterom, P.J.M. (2005) Technological aspects of a full 3D cadastral registration. International
journal of geographical information science 19, 669-696
Crompvoets J., de Bree F., van Oort P., Bregt A., Wachowicz M., Rajabifard A., Williamson I., (2007). Worldwide Impact
Assessment of Spatial Data Clearinghouses. Urisa Journal, 19(1), 23-32
Lammeren, R. van; Goossen, M.; Roncken, P. (2009). Sensing Landscape History with an Interactive Location Based
Service. Sensors 9: 7217-7233.
Aditya T., Kraak M.J., Ormeling F.J., (2006). Geospatial data infrastructure portals: Using national atlasses as a portal.
Cartographica, 41(2), 115-133
Van Oosterom P., (2005). Variable-scale Topological Data Structures Suitable for Progressive Data Transfer: The GAPface
Tree and GAP-edge Forest. Cartography and Geographic Information Science, 32(4), 331-346
Hiemstra P., Pebesma E., Twenhöfel C., Heuvelink G., (2008). Automatic real-time interpolation of radiation hazards: a
prototype and system architecture considerations.. International Journal for Spatial Data Infrastructures Research,
3, 58-72
Hiemstra P., Pebesma E., Twenhöfel C., Heuvelink G., (2009). Real-time automatic interpolation of ambient gamma
dose rates from the Dutch Radioactivity Monitoring Network.. Computers & Geosciences, (accepted).
Lance K., Georgiadou Y., Bregt A., (2006). Understanding how and why practitioners evaluate SDI performance.
International Journal for Spatial Data Infrastructures Research, 1(1), 65-104
Lance K., Georgiadou Y., Bregt A., (2009). Cross-agency coordination in the shadow of hierarchy: 'joining up' government
geospatial information systems. International Journal of Geographical Information Science 23, 249 - 269
Verbree E., Most A., Quak W., van Oosterom P., (2005). Towards a 3D Feature Overlay through a Tetrahedral Mesh
Data Infrastructure. CaGIS, 32(4)
Hack R., Orlic B., Ozmutlu S., Zhu S., Rengers N., (2006). Three and more dimensional modelling in geo-engineering.
Bulletin of Engineering Geology and the Environment, 65, 143-153
Weger L., Linden A., Terreehorst I., Slikke W., van Vliet A., Hiemstra P., (2008). Spread of ragweed plants and ragweed
sensitization in the Netherlands. Allergy, 63(S88), 103
Louwsma J., Zlatanova S., van Lammeren R., van Oosterom P., (2006). Specifications and implementations of
constraints in GIS. GeoInformatica, 10(4), 531-550
Ledoux H, Gold C., (2007). Simultaneous Storage of Primal and Dual Three Dimensional Subdivisions. Computers
Environment & Urban Systems, 31(4), 393-408
21

BIJLAGE 8
Lijst met publicaties
Boer A., van Engers R., Peters R., Winkels R., (2007). Separating law from geography in GIS-based eGovernment
Services. Artificial Intelligence and Law, 15(1), 49-76
Basta C., Neuvel J., Zlatanova S., Ale B., (2007). Risk-maps informing land-use planning processes; A survey on the
Netherlands and the United Kingdom recent developments. Journal of Hazardous Materials, 145(1), 214-249
De Bruin S., (2008). Propagation of positional measurement errors to agricultural field boundaries and associated costs.
Computers and Electronics in Agriculture, 63(2), 245-256
De Bruin, S., Lerink, P., Klompe, A., van der Wal, T., Heijting, S. Spatial optimisation of cropped swaths and field
margins using GIS (2009) Computers and Electronics in Agriculture, 68, 185-190
Oude Elberink, S.J. and Vosselman, G. (2009) 3D information extraction from laser point clouds covering complex road
junctions. The photogrammetric record, 125, 23-36
Oude Elberink, S.J. and Vosselman, G. (2009) Building reconstruction by target based graph matching on incomplete
laser data : analysis and limitations. Sensors, 9 6101-6118.
Pu, S. and Vosselman, G. (2009) Building facade reconstruction by fusing terrestrial laser points and images. Sensors, 9,
4525-4542.
Giff G., Crompvoets J., (2008). Performance Indicators a tool to Support Spatial Data Infrastructure Assessment.
Computers Environment & Urban Systems, 32(5), 365-376
Ledoux H., Gold C., (2008). Modelling Three-dimensional Geoscientific Fields with the Voronoi Diagram and its Dual.
International Journal of Geographical Information Science, 22(5), 547-574
de Bruin S., (2008). Modelling Positional Uncertainty of Line Features by Accounting for Stochastic Deviations from
Straight Line Segments. Transactions in GIS, 12(2), 165-177
Schmitz O., Karssenberg D., van Deursen W., Wesseling C., (2009). Linking external components to a spatio-temporal
modelling framework. Environmental Modelling & Software, 24(9), 1088-1099
Pu S., Vosselman G., (2009). Knowledge based reconstruction of building models from terestrial laser scanning data.
ISPRS Journal of Photogrammetry and Remote Sensing.
van Oort P., (2007). Interpreting the change detection error matrix. Remote Sensing of Environment, 108(1), 1-8
Eppink F., Rietveld P., van den Bergh J., Vermaat J., Wassen M., Hilferink M. (2008). Internalising the costs of
fragmentation and nutrient depposition in spatial planning: Extending a decision support tool for the Netherlands.
Land Use Policy, 25(4), 563-578
Schaepman M., Sluiter R., de Jeu R., Vicente A., Martin J., (accepted as a special issue). Special Issue on
Heterogeneous data access and use for geospatial user communities. IEEE J-STARS
Verbree E., Maat K., Bohte W., van Nieuwburg E., van Oosterom P., Quack W., (2005). GPS monitored itinerary
tracking: Where have you been and how did you get there?. Geowissenschaftliche Mitteilungen, 74, 73-80
Andrienko G., Andrienko N., Dykes J., Fabrikant S., Wachowicz M., (2008). Special Issue on Geovisualization of
Dynamics, Movement and Change. Information Visualization, 7(3), 173-180
Van Elzakker C., Delikostidis I., van Oosterom P., (2008). Field-based usability evaluation methodology for Mobile Geo-
Applications. The Cartographic Journal, 45(2), 139-149
Menzel A., Sparks T., Estrella N., Koch E., Aasa A., Ahas R., Alm-Kübler K., (2006). European phenological response to
climate change matches the warming pattern. Global Change Biology, 12(10), 1969-1976
Lemmens R., de By R., Gould M., Wytzisk A., Granell C., van Oosterom P., (2007). Enhancing Geo-Service Chaining
through Deep Service Descriptions. Transactions in GIS, 11(6), 849-871
Bohte W., Maat K. (2009). Deriving and validating trip purposes and travel modes for multi-day GPS-based travel
surveys: A large-scale application in the Netherlands. Transportation Research Part C: Emerging Technologies,
17(3), 285-297
Lance K., Georgiadou Y., Bregt A., (2009). Cross-agency coordination in the shadow of hierarchy: 'joining up'.
International Journal of Geographical Information Science, 23(2), 249-269
Haunert J., Dilo A., van Oosterom P., (accepted). Constrained set-up of the tGAP structure for progressive vector data
transfer. Computers and Geosciences
Briggs D., de Hoogh C., Gulliver J., (accepted). Comparative assessment of GIS-based methods and metrics for
modelling exposure to air pollution. Journal of Toxicology and Environmental Health
Boncz P., Kersen M., Manegold S., (2008). Breaking the memory wall in MonetDB. Communications of the ACM, 51(12),
77-85
Haunert J., Sester M. (2008). Assuring logical consistency and semantic accuracy in map generalization.
Photogrammetrie - Fernerkundung - Geoinformation (PFG), (3), 165-173
Sester M., Brenner C., (accepted). a vocabulary for a multiscale process description for fast transmission and continuous
visualization of spatial data. Computers & Geosciences
Dilo A., de By R., Stein A., (2007). A system of types and operators for handling vague spatial objects. International
Journal of Geographical Information Science, 21(4), 397-426
Vonk G., Geertman S., Schot P., (2007). A SWOT analysis of planning support systems. Environment & Planning A,
39(7), 1699-1714
Penninga F., van Oosterom P. (2008). A simplicial complex-based DBMS approach to 3d topographic data modelling.
International Journal of Geographical Information Science, 22(7), 751-799
Hoek G., Beelen R., de Hoogh K., Vienneau D., Gulliver J., Fischer P., Briggs D., (2008). A review of land use regression
models to assess spatial variation of outdoor air pollution. Atmospheric Environment, 42(33), 7561-7578
Schäffer B., Foerster T. (2008). A client for distributed geo - processes and workflow design. Journal of Location Based
Services, 2(3), 194-210
22

BIJLAGE 8
Lijst met publicaties
Andrienko G., Andrienko N., Jankowski P., Keim D., Kraak M.J., McEachren A., Wrobel S., (2007). Geovisual analytics
for spatial decision support: Setting the research agenda. International Journal of Geographical Information Science,
21(8), 839-857
Koekoek A., van Lammeren R., Vonk G., (accepted). The potential of e-participation as planning support system. Urisa
Journal
Geertman S., Hagoort M., Ottens H., (2007). Spatial-temporal specific neighbourhood rules for cellular automata landuse
modeling. International Journal for Geographical Information Science, 21(5), 547-568
Nouwt S., (2008). Reasonable expectations of geo-privacy. Scripted - A Journal of Law, Technology and Society, 375
Gillmore Pontius R., Boersma W., Castella J., Clarke K., de Nijs T., Dietzel T., Duan Z., (2008). Comparing the input,
output, and validation maps for several models of. The Annals of Regional Science, 42(1), 11-37
Vonk, G., Geertman, S. and P. Schot (2007). New Technologies Stuck in Old Hierarchies; An analysis of diffusion of geoinformation
technologies in Dutch public organizations, Public Administration Review, 67, 745-756.
Vonk, G.A., Geertman, S., Ottens, H., Schot, P., Why some Planning Support Systems are more widely used than
others, Journal of the American Planning Association, 2007
Hagoort, M., S. Geertman, and H.Ottens (2008). Spatial externalities, neighbourhood rules and CA land-use modelling.
Annals of Regional Science 42,39-56.
Valbuena, D.F.; Verburg, P.H.; Bregt, A.K.; Ligtenberg, A. (2009) An agent-based approach to model land-use change at
a regional scale. Landscape Ecology
Neuvel, J.M.M. and Van den Brink, A., (2009). The consideration of emergency management issues in spatial planning
practices. Environment and Planning C: Government and Policy
Neuvel, J.M.M. and Van den Brink, A., (2009). Flood risk management in Dutch local spatial planning practices. Environmental
Planning and Management. 57 (7) 865-880
Kraak, M.J., Ormeling, F.J., Köbben, B.J. and Aditya, T. (2009) The potential of a national atlas as integral part of the
geodata infrastructure exemplified by the new Dutch national atlas. In: SDI convergence, research emerging trends
and critical assessment / ed by. B. van Loenen, J.W.J. Besemer, and J. Zevenbergen. Delft : Netherlands Geodetic
Commission, 2009. ISBN 978-90-6132-310-5. (Netherland Geodetic Commission : green series, 48) pp. 9-20
Rod Thompson en Peter van Oosterom. Connectivity in the Regular Polytope Representation GeoInformatica, An International
Journal on Advances of Computer Science for Geographic Information Systems
Peter van Oosterom Research and development in geo-information generalisation and multiple representation Computers,
Environment and Urban Systems 33 (2009) 303-310
Arta Dilo, Peter van Oosterom, Arjen Hofman Constrained tGAP for generalization between scales: The case of Dutch
topographic data Computers, Environment and Urban Systems 33 (2009) 388-402
Peter van Oosterom, Arco Groothedde, Christiaan Lemmen, Paul van der Molen, and Harry Uitermark Land Administration
as a Cornerstone in the Global Spatial Information Infrastructure International Journal of Spatial Data Infrastructures
Research, 2009, Vol. 4.
Sester M., and Brenner C.,: A vocabulary for a multiscale process description for fast transmission and continuous visualization
of spatial data, Computers and Geosciences, vol. 35, issue 11, 2177-2184, 2009.
Publicatielijst Boeken en Hoofdstukken in Boeken (n=90)
Kooistra, L., Thessler, S., and Bregt, A., 2009. User requirements and future expectations for geosensor networks – an
assessment. In: Trigoni, N., Markham, A., Nawaz, S. (eds.), GeoSensor Networks 2009. Lecture Notes in Computer
Science, 5659, Springer Berlin-Heidelberg, p. 149-157.
Thompson R., (2009). Use of Finite Arithmetic in 3D Spatial Databases. In Lee J., Zlatanova S. 3D Geo-Information
Sciences. Lecture Notes in Geoinformation and Cartography series, Springer, Berlin, pp 193-212
Van Schaick J., van der Spek S., (2008). Urbanism on Track - Application of Tracking technologies in urbanism.
Research in Urbanism Series series, Delft University of Technology Press, Delft
Maarleveld M., van de Velde R., van Uum J., Pleizier I. (2006). To see or not to see, that is the question: Geo-information
visualization tools as a means to facilitate stakeholder dialogues in land and water management planning. In
Stollkleemann S., Welp M. Stakeholder dialogues in Natural Resources Management. Environmental Science and
Engineering series, Springer, Berlin, pp 187-210
Omran E., Bregt A., Crompvoets J., (2007). Spatial data sharing: A cross cultural conceptual model. In Onsrud H.,
Research and Theory in Advancing Spatial Data Infrastructure Concepts. ESRI-press, Redlands, pp 79-97
Welle Donker F., van Oosterom P., (2009). Public Sector Information Access Policies in Europe. In Fitzgerald B., Essays
on PSI Access. Sydney University Press, Sydney
Eelderink L., Crompvoets J., De Man E., (2008). Towards key variables to assess National Spatial Data Infrastructures
(NSDIs) in developing countries. In Crompvoets J., Rajabifard A., van Loenen van Loenen, Delgado-Fernandez T. A
Multi-view Framework to Assess Spatial Data Infrastructures. The Melbourne University Press, Melbourne, pp 307-
325
Grus L., Crompvoets J., Bregt A., (2008). Theoretical introduction to the Multi-view Framework to assess SDIs. In
Crompvoets J., Rajabifard A., van Loenen van Loenen, Delgado-Fernandez T. A Multi-view Framework to Assess
Spatial Data Infrastructures. The Melbourne University Press, Melbourne, pp 93-113
Delgado-Fernandez T., Delgado-Fernandez M., Andrade R., (2008). The SDI readiness model and its worldwide
application. In Crompvoets J., Rajabifard A., van Loenen van Loenen, Delgado-Fernandez T. A Multi-view
Framework to Assess Spatial Data Infrastructures. The Melbourne University Press, Melbourne, pp 117-134
23

BIJLAGE 8
Lijst met publicaties
Verbree E., Zlatanova S., (2007). Positioning LBS to the third dimension. In Gartner G., Cartwright W., Peterson
Peterson, Location Based Services and TeleCartography. Lecture Notes in Geoinformation and Cartography series,
Springer, Berlin, pp 107-118
Zlatanova S., Stoter J., (2006). The role of DBMS in the new generation GIS architecture. In Sanjay R., Jayant S.
Frontiers of Geographic Information Technology. Springer, Berlin, pp 156-180
Wachowicz M., Macedo J., Renso C., Ligtenberg A. (2009). The role of a multi-tier ontological framework in reasoning to
discover meaningful patterns of sustainable mobility. In Miller H., Han J. Geographic Data Mining and Knowledge
Discovery. CRC Press, Boca Raton
Tegtmeijer W., Hack R., Zlatanova S., van Oosterom P. (2007). The problem of uncertainty integration and geoinformation
harmonization. In Coors V., Rumor M., Fendel E., Zlatanova S. Urban and regional data management:
UDMS annual 2007. Taylor & Francis Group, London, pp 171-184
De Man E., (2008). The multi-faceted nature of SDIs and their assessment; dealing with dilemmas. In Crompvoets J.,
Rajabifard A., van Loenen van Loenen, Delgado-Fernandez T. A Multi-view Framework to Assess Spatial Data
Infrastructures. The Melbourne University Press, Melbourne, pp 23-49
Carstjens G., (2009). . In Supporting Strategic Spatial Planning. Planning support systems for the spatial planning of
metropolitan landscapes. PhD Thesis series, Wageningen Universiteit, Wageningen
Schenk M., van Vliet A., Smulders M., Gilissen L. (2006). Strategies for prevention and mitigation of hay fever. In
Gilissen L., Wichers H., Savekoul P., Bogers R. Allergy Matters; New approaches to allergy prevention and
management. Wageningen UR Frontis series, Springer, Dordrecht, pp 129-141
Koerten H., (2008). Assessing the Organizational Aspects of SDI: Metaphors Matter. A Multi-view Framework to Assess
SDIs. In Crompvoets J., Rajabifard A., van Loenen van Loenen, Delgado-Fernandez T. A Multi-view Framework to
Assess Spatial Data Infrastructures. The Melbourne University Press, Melbourne, pp 235-254
Rajabifard A., (2008). Spatial Data Infrastructure for a Spatially Enabled Government and Society. In Crompvoets J.,
Rajabifard A., van Loenen van Loenen, Delgado-Fernandez T. A Multi-view Framework to Assess Spatial Data
Infrastructures. The Melbourne University Press, Melbourne, pp 1-7
Geogiadou Y., Stoter J., (2008). SDI for public governance: implications for evaluation research. In Crompvoets J.,
Rajabifard A., van Loenen van Loenen, Delgado-Fernandez T. A Multi-view Framework to Assess Spatial Data
Infrastructures. The Melbourne University Press, Melbourne, pp 51-68
Lance K., (2008). SDI evaluation and budgetting processes: linkages and lessons. In Crompvoets J., Rajabifard A., van
Loenen van Loenen, Delgado-Fernandez T. A Multi-view Framework to Assess Spatial Data Infrastructures. The
Melbourne University Press, Melbourne, pp 69-91
Nedovic-Budic Z., Pinto Z., Budhathoki N., (2008). SDI Effectiveness from the User Perspective. In Crompvoets J.,
Rajabifard A., van Loenen van Loenen, Delgado-Fernandez T. A Multi-view Framework to Assess Spatial Data
Infrastructures. The Melbourne University Press, Melbourne
Ledoux C., (2008). FieldGML: An Alternative Representation For Fields. In Ruas A., Gold C. Headway in Spatial Data
Handling. Lecture Notes in Geoinformation and Cartography series, Springer, Berlin, pp 385-400
Kang Z., Zhang Z., Zhang J., Zlatanova S. (2007). Rapidly Realizing 3d visualization for urban street based on multisource
data integration. In Zlatanova S., Fabbri A. Geomatics Solutions for Disaster Management. Lecture Notes in
Geoinformation and Cartography series, Springer, Berlin, pp 149-163
Van Vliet A., Leemans R., (2006). Rapid Species Responses to Changes in Climate Require Stringent Climate Protection
Targets. In Schnellhuber H., Cramer W., Nakicenovic N., Wigley T., Yohe G., Avoiding dangerous climate change.
Cambridge University Press, Cambridge
Groothedde A., Lemmen C., van der Molen P., van Oosterom P. (2008). A standardized land administration domain
model as part of the (spatial) information infrastructure. In Van Oosterom P., Zlatanova S. Creating spatial
information infrastructures: towards the spatial semantic web. CRC Press, Boca Raton
Kleijer F., Odijk D., Verbree E., (2009). Prediction of GNSS Availability and Accuracy in Urban Environments - Case
Study Schiphol Airport. In Gartner G., Rehrl K. Location Based Services and TeleCartography II. Lecture Notes in
Geoinformation and Cartography series, Springer, Berlin, pp 387-406
Xu W., Zlatanova S., (2007). Ontologies for Disaster Management Response. In Li J., Zlatanova S., Fabbri Fabbri,
Geomatics Solutions for Disaster Management. Lecture Notes in Geoinformation and Cartography series, Springer,
Berlin, pp 185-200
Crompvoets J., (2006). National Spatial Data Clearinghouses. Worldwide Development and Impact. PhD Thesis series,
Wageningen Universiteit, Wageningen
Crompvoets J., Bregt A., (2007). National Spatial Data Clearinghouses, 2000 to 2005. In Onsrud H., Research and
Theory in Advancing Spatial Data Infrastructure Concepts. ESRI-press, Redlands, pp 141-154
Hofstra H., Scholten H., Zlatanova S., Scotta A. (2008). Multi-user tangiable interfaces for effective decision-making in
disaster management. In Nayak S., Zlatanova S. Remote Sensing and GIS Technologies for Monitoring and
Prediction of Disasters. Environmental Science and Engineering series, Springer, Berlin, pp 243-266
Van Vliet A., (2008). Monitoring, analysing, forecasting and communicating phenological changes. PhD Thesis series,
Wageningen Universiteit, Wageningen
Reuvers M., Aalders H., (2008). Metadata and spatial searching as key SII component: future standardization
developments. In Van Oosterom P., Zlatanova S. Creating Spatial Information Infrastructures: towards the spatial
semantic web. CRC Press, Boca Raton, pp 151-165
Moody R., (2007). Assessing the role of GIS in E-government: A tale of E-participation in two cities. In Electronic
Government. Lecture Notes in Computer Science series, Springer, Berlin, pp 354-365
24

BIJLAGE 8
Lijst met publicaties
Vandenbroucke D., Janssen K., van Orshoven J., (2008). INSPIRE State of Play: Generic approach to assess the status
of NSDIs. In Crompvoets J., Rajabifard A., van Loenen van Loenen, Delgado-Fernandez T. A Multi-view Framework
to Assess Spatial Data Infrastructures. The Melbourne University Press, Melbourne, pp 145-172
Vandenbroucke D., Zambon D., Crompvoets J., Dufourmont H. (2008). INSPIRE Directive: Specific requirements to
monitor its implementation. In Crompvoets J., Rajabifard A., van Loenen van Loenen, Delgado-Fernandez T. A
Multi-view Framework to Assess Spatial Data Infrastructures. The Melbourne University Press, Melbourne, pp 327-
355
Abdul-Rahman A., Zlatanova S., Coors V., (2006). Innovations in 3d Geo-information systems. In . Lecture Notes in
Geoinformation and Cartography series, Springer, Berlin
Hunter G., de Bruin S., Bregt A., (2007). Improving the Usability of spatial information products and services. In Fabrikant
S., Wachowicz M. The European Information Society. Lecture Notes in Geoinformation and Cartography series,
Springer, Berlin, pp 405-418
Emgard L., Zlatanova S., (2008). Implementation of alternatives for an integrated 3d Information Model. In Van Oosterom
P., Zlatanova S., Penninga Penninga, Fendel E. Advances in 3D Geoinformation Systems. Lecture Notes in
Geoinformation and Cartography series, Springer, Berlin, pp 313-329
Scholten H., van der Velde R., van Maanen N., (2009). Geospatial Technology and the Role of Location in Science.
GeoJournal Library series, Springer, Berlin
Crompvoets J., Rajabifard A., van Loenen B., Delgado-Fernandez T. (2008). Future directions for Spatial Data
Infrastructure-assessment. In Crompvoets J., Rajabifard A., van Loenen van Loenen, Delgado-Fernandez T. A
Multi-view Framework to Assess Spatial Data Infrastructures. The Melbourne University Press, Melbourne, pp 385-
397
Zlatanova S., Holweg D., Stratakis M., (2007). Framework for Multi-risk emergency response. In Tao V., Advances in
mobile mapping technology. International Society for Photogrammetry and Remote Sensing book series series,
Taylor & Francis, London, pp 159-171
Steudler D., Rajabifard A., Williamson I., (2008). Evaluation and Performance Indicators to Assess SDI Initiatives. In
Crompvoets J., Rajabifard A., van Loenen van Loenen, Delgado-Fernandez T. A Multi-view Framework to Assess
Spatial Data Infrastructures. The Melbourne University Press, Melbourne, pp 193-210
Ligtenberg A., van Lammeren R., Goossen M., Bulens J. (2008). Enhancing the experience of the landscape: the Digital
Dowsing Rod. In Gartner G., Rehrl K. Location Based Services and TeleCartography II. Lecture Notes in
Geoinformation and Cartography series, Springer, Berlin, pp 239-261
Zlatanova S., (2008). Data collection and 3d reconstruction. In van Oosterom P., Zlatanova S., Penninga Penninga,
Fendel E. Advances in 3D Geoinformation Systems. Lecture Notes in Geoinformation and Cartography series,
Springer, Berlin, pp 425-428
Boguslawski P., Gold C., (2009). Construction operators for modeling 3d objects and dual navigation structures. In Lee
J., Zlatanova S. 3D Geo-Information Sciences. Lecture Notes in Geoinformation and Cartography series, Springer,
Berlin, pp 47-59
Crompvoets J., Bregt A., (2008). Clearinghouse suitability index. In Crompvoets J., Rajabifard A., van Loenen van
Loenen, Delgado-Fernandez T. A Multi-view Framework to Assess Spatial Data Infrastructures. The Melbourne
University Press, Melbourne, pp 135-144
Wachowicz M., Ligtenberg A., Renso C., Gürses S. (2008). Characterizing the next generation of mobile applications
through a privacy-aware geographic knowledge discovery process. In Gianotti F., Pedreschi D. Mobility, Data
Mining and Privacy - Geographic Knowledge Discovery. Springer, Berlin, pp 39-72
Bregt A., Grus L., Crompvoets J., Castelein W., Meerkerk J., (2008). Changing demands for spatial data infrastructure
assessment: experience from the Netherlands. In Crompvoets J., Rajabifard A., van Loenen van Loenen, Delgado-
Fernandez T. A Multi-view Framework to Assess Spatial Data Infrastructures. The Melbourne University Press,
Melbourne, pp 357-369
Slingsby A., Raper J., (2008). Navigable Space in 3D City Models for Pedestrians. In Van Oosterom P., Zlatanova S.,
Penninga Penninga, Fendel E. Advances in 3D Geoinformation Systems. Lecture Notes in Geoinformation and
Cartography series, Springer, Berlin, pp 49-64
Ledoux H., (2008). The Kinetic 3D Voronoi diagram: A Tool for Simulating Environmental Processes. In Van Oosterom
P., Zlatanova S., Penninga F., Fendel E. Advances in 3D Geoinformation Systems. Lecture Notes in
Geoinformation and Cartography series, Springer, Berlin, pp 361-380
Kazar B., Kothuri R., van Oosterom P., Ravada S. (2008). On Valid and Invalid Three-Dimensional Geometries. In Van
Oosterom P., Zlatanova S., Penninga F., Fendel E. Advances in 3D Geoinformation Systems. Lecture Notes in
Geoinformation and Cartography series, Springer, Berlin, pp 19-46
Emgard L., Zlatanova S., (2008). Implementation alternatives for an integrated 3D Information Model. In Van Oosterom
P., Zlatanova S., Penninga Penninga, Fendel E. Advances in 3D Geoinformation Systems. Lecture Notes in
Geoinformation and Cartography series, Springer, Berlin, pp 313-329
Tet Khuan C., Zlatanova S., (2008). 3D Solids and Their Management in DBMS. In Van Oosterom P., Zlatanova S.,
Penninga Penninga, Fendel E. Advances in 3D Geoinformation Systems. Lecture Notes in Geoinformation and
Cartography series, Springer, Berlin, pp 279-311
Thompson R., van Oosterom P., (2008). Mathematically provable correct implementation of integrated 2D and 3D
representations. In van Oosterom P., Zlatanova S., Penninga Penninga, Fendel E. Advances in 3D Geoinformation
Systems. Lecture Notes in Geoinformation and Cartography series, Springer, Berlin, pp 247-278
Delikostidis I., van Elzakker C., (2008). Geo-Identification and Pedestrian Navigation with Geo-Mobile Applications: How
do Users Proceed?. In Gartner G., Rehrl K. Location Based Services and TeleCartography II. Lecture Notes in
Geoinformation and Cartography series, Springer, Berlin, pp 185-206
25

BIJLAGE 8
Lijst met publicaties
Penninga F., van Oosterom P., (2008). First implementation results and open issues on the Poincaré-TEN data structure.
In van Oosterom P., Zlatanova S., Penninga Penninga, Fendel E. Advances in 3D Geoinformation Systems. Lecture
Notes in Geoinformation and Cartography series, Springer, Berlin, pp 177-197
Tse R., Gold C., Kidner D., (2008). 3D City Modelling from LIDAR data. In van Oosterom P., Zlatanova S., Penninga F.,
Fendel E. Advances in 3D Geoinformation Systems. Lecture Notes in Geoinformation and Cartography series,
Springer, Berlin, pp 161-175
Pu S., (2008). Automatic building modelling from terrestrial laser scanning. In Van Oosterom P., Zlatanova S., Penninga
Penninga, Fendel E. Advances in 3D Geoinformation Systems. Lecture Notes in Geoinformation and Cartography
series, Springer, Berlin, pp 147-160
Van Loenen B., van Rij E., (2008). Assessment of SDIs from an Organizational Perspective. In Crompvoets J.,
Rajabifard A., van Loenen van Loenen, Delgado-Fernandez T. A Multi-view Framework to Assess Spatial Data
Infrastructures. The Melbourne University Press, Melbourne
Koerten H., (2008). Assessing the organizational aspects of SDI: metaphors matter. In Crompvoets J., Rajabifard A., van
Loenen van Loenen, Delgado-Fernandez T. A Multi-view Framework to Assess Spatial Data Infrastructures. The
Melbourne University Press, Melbourne, pp 235-254
Foerster T., Stoter J., Lemmens R., (2008). An interoperable web service architecture to provide base maps empowered
by automated generalization. In Ruas A., Gold C. Headway in Spatial Data Handling. Lecture Notes in
Geoinformation and Cartography series, Springer, Berlin, pp 255-275
Grus L., Crompvoets J., Bregt A., Castelein W. (2008). Applying the Multi-view Framework to Assess National Spatial
Data Infrastructures with particular focus on the Dutch SDI. In Crompvoets J., Rajabifard A., van Loenen van
Loenen, Delgado-Fernandez T. A Multi-view Framework to Assess Spatial Data Infrastructures. The Melbourne
University Press, Melbourne
Grus L., Crompvoets J., Bregt A., van Loenen B., Delgado-Fernandez T., (2008). Applying the Multi-view SDI
Assessment Framework in several American countries and The Netherlands. In Crompvoets J., Rajabifard A., van
Loenen van Loenen, Delgado-Fernandez T. A Multi-view Framework to Assess Spatial Data Infrastructures. The
Melbourne University Press, Melbourne
Du Y., Zlatanova S., (2006). An approach for 3d visualisation of pipelines. In Abdul-Rahman A., Zlatanova S., Coors V.,
Innovations in 3D Geo Information Systems. Lecture Notes in Geoinformation and Cartography series, Springer,
Berlin, pp 501-517
Crompvoets J., Rajabifard A., van Loenen B., Delgado-Fernandez T. (2008). A Multi-View Framework to Assess SDIs. In
. The Melbourne University Press, Melbourne
Karimpour F., Delavar M., Frank A., (2008). A Mathematical Tool to Extend 2D Spatial Operations to Higher Dimensions.
In Karimpour F., Delavar M., Frank Frank, Computational Science and Its Applications – ICCSA 2008. Lecture
Notes in Computer Science series, Springer, Berlin, pp 153-164
Janssen K., (2008). A legal approach to assessing Spatial Data Infrastructures. In Crompvoets J., Rajabifard A., van
Loenen van Loenen, Delgado-Fernandez T. A Multi-view Framework to Assess Spatial Data Infrastructures. The
Melbourne University Press, Melbourne, pp 255-272
Giff G., (2008). A framework for designing performance indicators for Spatial Data Infrastructure Assessment. In
Crompvoets J., Rajabifard A., van Loenen van Loenen, Delgado-Fernandez T. A Multi-view Framework to Assess
Spatial Data Infrastructures. The Melbourne University Press, Melbourne, pp 211-234
Bogorny V., Wachowicz M., (2009). A framework for Context-aware Trajectory Data Mining. In Bogorny V., Wachowicz
M. Data Mining for Business Applications. Computer Science series, Springer, Berlin, pp 225-239
Stoter J., Morales J., Lemmens R., Meijers B., van Oosterom P., (2008). A data model for multi-scale topographical data.
In Ruas A., Gold C. Headway in Spatial Data Handling. Lecture Notes in Geoinformation and Cartography series,
Springer, Berlin, pp 233-254
Fabrikant S., Wachowicz M., (2007). A compact topological DBMS data structure for 3d topography. In Penninga F., van
Oosterom P. The European Information Society. Lecture Notes in Geoinformation and Cartography series, Springer,
Berlin, pp 455-471
Lee J., Zlatanova S., (2008). A 3d data model and topological analysis for emergency response in urban areas. In
Zlatanova S., Li J. Geospatial Information Technology for Emergency Response. Taylor & Francis, London, pp 143-
168
Tet-Khuan C., Abdul-Rahman A., Zlatanova S., (2007). 3d spatial operations in Geo DBMS Environment for 3d GIS. In
Tet-Khuan C., Abdul-Rahman A., Zlatanova Zlatanova, Computational Science and Its Applications – ICCSA 2007.
Lecture Notes in Geoinformation and Cartography series, Springer, Berlin, pp 151-163
Tet-Khuan C., Abdul-Rahman A., Zlatanova S., (2008). 3d solids and their management in DBMS. In Tet-Khuan C.,
Abdul-Rahman A., Zlatanova Zlatanova, Computational Science and Its Applications – ICCSA 2007. Lecture Notes
in Geoinformation and Cartography series, Springer, Berlin, pp 279-311
Zlatanova S., (2006). 3d geometries in spatial DBMS. In Abdul-Rahman A., Zlatanova S., Coors V., Innovations in 3D
Geo Information Systems. Lecture Notes in Geoinformation and Cartography series, Springer, Berlin, pp 1-14
Zlatanova S., Prosperi D., (2006). Large scale 3d data integration: challenges and opportunities. CRC Press, Boca Raton
De Wit A., van den Brink A., Bregt A., van der Velde R. (2009). Spatial Planning and Geo-ICT, or' : How Spatial Planners
Invented GIS and Are Still Learning How to Use It. In Scholten H., van der Velden R., van Maanen N., Geospatial
technology and the Role of Location in Science. The GeoJournal Library series, Springer, Berlin, pp 163-185
Frank A., (2008). Working Group I - Requirements and Applications. In van Oosterom P., Zlatanova S., Penninga F.,
Fendel E. Advances in 3D Geoinformation Systems. Lecture Notes in Geoinformation and Cartography series,
Springer, Berlin, pp 419-423
26

BIJLAGE 8
Lijst met publicaties
Zlatanova S., (2008). Working Group II - Acquisition. In van Oosterom P., Zlatanova S., Penninga F, Fendel E. Advances
in 3D Geoinformation Systems. Lecture Notes in Geoinformation and Cartography series, Springer, Berlin, pp 425-
428
Gold C., (2008). Working Group III - Modeling. In van Oosterom P., Zlatanova S., Penninga F., Fendel E. Advances in
3D Geoinformation Systems. Lecture Notes in Geoinformation and Cartography series, Springer, Berlin, pp 429-433
Lee J., (2008). Working Group IV - Analysis. In van Oosterom P., Zlatanova S., Penninga F., Fendel E. Advances in 3D
Geoinformation Systems. Lecture Notes in Geoinformation and Cartography series, Springer, Berlin, pp 435-438
Van Kreeveld M., (2008). Working Group V - 3D Geo-visualization. In van Oosterom P., Zlatanova S., Penninga F.,
Fendel E. Advances in 3D Geoinformation Systems. Lecture Notes in Geoinformation and Cartography series,
Springer, Berlin, pp 439-441
Peters R., Hoekstra R., van Engers T., Hupkes E. (2009). Legal Simcity: Legislative maps and semantic web supporting
conflict resolution. In van Loenen B., Besemer J., Zevenbergen Zevenbergen, SDI Convergence. Research,
Emerging Trends, and Critical Assessment. Nederlandse Commissie voor Geodesie, Delft, pp 63-74
Welle Donker F., (2009). Different PSI access polities and their impact on the social and economic values. In Uhrlir P.,
The Socioeconomic Effects of Public Sector Information on Digital Networks. US National Committee for CODATA
and the OECD Workshop on the Socioeconomic Effects of Public Setor Information on Digital Networks series, The
National Academies Press, Washington, pp 31-36
Foerster T., Schäffer B., (2007). A Client for Distributed Geo-processing on the Web. In Foerster T., Schäffer B. Web and
Wireless Geographical Information Systems. Lecture Notes in Computer Science series, Springer, Berlin, pp 252-
263
Penninga F., (2006). Constrained tetrahedral models and update algorithms for topographical data. In Van Oosterom P.,
van Kreveld M. Geo-information and computation geometry. Nederlandse Commissie voor Geodesie, Delft, pp 35-
42
Van Oosterom P., (2006). Constraints in Spatial Data Models, in a Dynamic Context. In Drummond J., Billen R., Joao
Joao, Forrest D. Dynamic and mobile GIS: investigating changes in space and time. Innovations in GIS series,
Taylor & Francis, London, pp 104-137
Neuvel J., van den Brink A., (2006). De rol van de risicokaart in de ruimtelijke planning. In Aarts M., During R., van der
Jagt van der Jagt, Te koop en andere ideeen over de inrichting van Nederland. Wageningen-UR, Wageningen, pp
169-176
Van Wamelen J., de Kool D., (2008). Web 2.0 and the implications for eGovernment. In Cunningham P., Cunningham M.
Collaboration And The Knowledge Economy : Issues, Applications, Case Studies. Ios Press Inc, Amsterdam, pp
423-433
Neuvel, J.M.M. (2009), Geographical dimensions of risk management, The contribution of spatial planning and Geo-ICT
to risk reduction. Doctoral thesis, Wageningen University, Wageningen
27

BIJLAGE 9
Bibliometrische analyse, managementsamenvatting
Samenvatting bibliometrische analyse GIScience 1999-2007
(samenvatting van de conclusies uit het Eindrapport RGI-402: “Effect van Ruimte voor Geo-informatie” op
GIScience in Nederland, Veller et al. 2009)
Het project “Effect van “Ruimte voor Geo-informatie” op GIScience in Nederland” heeft tot doel vast te stellen
wat het effect van het kennisprogramma “Ruimte voor Geo-informatie” (RGI), dat van eind 2004 tot en met
2008 gelopen heeft, is geweest op de wetenschappelijke output van het geo-kennisveld in Nederland en
welke positie dit kennisveld wereldwijd gezien inneemt.
Een bibliometrische analyse van de wetenschappelijke discipline GIScience voor de perioden 1999-2001,
2002-2004 en 2005-2007 is uitgevoerd om de wetenschappelijke output en citatie impact van Nederland te
bepalen en na te gaan in hoeverre deze veranderd is. De perioden 1999-2001, 2002-2004 en 2005-2007 zijn
gekozen om na te gaan of er verschillen zijn in output en citatie impact voor een referentie periode (1999-
2001), een periode voorafgaand aan het RGI programma (2002-2004) en een periode waarin het RGI gelopen
heeft (2005-2007). Er is gekeken naar de output in de vorm van wetenschappelijke publicaties en de
citatie impact hiervan voor Nederland in verhouding tot andere landen, verschillende Nederlandse organisaties
en onderzoekers op het gebied van GIScience welke in Nederland werkzaam zijn. Ook is er gekeken
naar (inter)nationale samenwerking in Nederlandse publicaties. Naast van wetenschappelijke publicaties is
ook van (een tweetal) vaktijdschriften en van Nederlandse proefschriften op het gebied van GIScience de
output geanalyseerd om een beeld van de omvang voor en tijdens de perioden waarin het RGI programma
gelopen heeft te krijgen.
Voor de wetenschappelijke publicaties is gebleken dat Nederland qua aantallen publicaties op een vijfde
plaats komt na de Verenigde Staten, Groot-Brittannië, Canada en China (inclusief Hong Kong). Over de drie
perioden heen neemt de publicatie omvang van Nederland voor GIScience publicaties toe. Zowel de plaats
van Nederland ten opzichte van de andere landen als de groei van Nederlandse publicaties is voor de GIScience
hoger dan voor de totale wetenschappelijke output zoals gemeten door de Wetenschaps- en Technologie-
Indicatoren 2008 van het NOWT. Ook qua citatie impact scoren de Nederlandse GIScience publicaties
goed. Nederland neemt voor de citatie impact van deze publicaties een derde plaats in na Duitsland en de
Verenigde Staten. Voor de citatie impact van de totale wetenschappelijke output volgens het NOWT neemt
Nederland ook een derde plaats in (ditmaal na de Verenigde Staten en Zwitserland).
Zowel nationaal als internationaal nam de samenwerking bij het schrijven van GIScience publicaties waaraan
Nederland een bijdrage leverde over de drie perioden toe. Vooral voor Nederlandse publicaties welke
samen met partners uit het buitenland werden gepubliceerd was de toename tussen de periode 1999-2001
en 2005-2007 erg sterk; meer dan een verviervoudiging van het aantal samenwerkingsverbanden.
Nederlandse publicaties op het gebied van GIScience werden vooral geschreven bij universiteiten en onderzoeksinstituten.
Echter naast deze twee producenten van wetenschappelijke publicaties waren ook diverse
bedrijven en overheidsdiensten actief bij de publicatie van wetenschappelijke publicaties op het gebied van
GIScience. Het belang van deze organisaties in de publicatie output van GIScience onderstreept het toegepaste
karakter van deze wetenschappelijke discipline.
In totaal 285 Nederlandse auteurs hebben in de drie perioden 1999-2001, 2002-2004 en 2005-2007 een bijdrage
geleverd aan in totaal 222 GIScience publicaties. De gemiddelde bijdrage per Nederlandse auteur
was vrijwel constant over de drie perioden (een bijdrage aan gemiddeld anderhalve publicatie per auteur).
Van de 285 Nederlandse auteurs waren er 28 die bijgedragen hebben aan vier of meer publicaties over de
gehele periode 1999-2007. Zij schreven gemiddeld mee aan zeven publicaties over de gehele periode. Voor
de afzonderlijke perioden was de bijdrage voor deze 28 auteurs stabiel en lag tussen de twee en de drie publicaties
per auteur.
Voor de drie perioden 1999-2001, 2002-2004 en 2005-2007 was het aantal proefschriften dat gepubliceerd
werd bij Nederlandse universiteiten min of meer stabiel (rond de 20 proefschriften). Voor Nederlandse bijdragen
aan publicaties in vaktijdschriften was er een kleine toename in de periode waarin het RGI programma
liep ten opzichte van de periode ervoor.
Vergelijk van de wetenschappelijke output van GIScience met de output van de totale Nederlandse wetenschap
laten zien dat er bij GIScience over de tijd een sterkere toename was in de publicatie omvang, internationale
samenwerking en bijdragen door Nederlandse universiteiten. Opgemerkt dient te worden dat ondanks
deze constatering niet geconcludeerd kan worden dat dit volledig het gevolg is geweest van het RGIprogramma.
28

BIJLAGE 10
Organisatie RGI
Beschrijving RGI-organisatie en samenstelling organen
Raad van
Toezicht RGI
Bestuur
RGI
Adviesraad Wetenschap
Programmabureau
Adviesraad Gebruikers
Organisatiestructuur
De RGI-organisatie is bovenstaand weergegeven. Voor RGI is een aparte Stichting opgericht.
Er is sprake van een subsidierelatie tussen het Ministerie van VROM als penvoerend ministerie en de Stichting
RGI. Het ministerie van VROM treedt op als subsidiegever en stelt de subsidie vast, de Stichting RGI is
subsidieontvanger en voert de subsidiebeschikking (het RGI-programma) uit met de partijen die participeren
in het kennisconsortium RGI.
Het RGI-bestuur stelt hierbij de kaders vast. Het beslist over de toekenning van subsidiegelden aan projecten,
de eventuele stopzetting van projecten, de acceptatie van resultaten en stelt de jaarrekening op. De
Raad van Toezicht vergadert tweemaal per jaar en voorziet het bestuur van strategisch en financieel advies.
De adviesraad wetenschap en de adviesraad gebruikers adviseren het bestuur over respectievelijk de wetenschappelijke
kwaliteit en de maatschappelijke relevantie en houden toezicht op de kennisverspreiding. Zij
stellen de kennisagenda voor de tenders, beoordelen projectvoorstellen en monitoren de projecten. Het directieteam
bestaat uit een programmadirecteur (functioneert als algemeen directeur) en een wetenschappelijk
directeur en draagt zorg voor de realisatie van het programma. Het programmabureau heeft een rol in de
projectbegeleiding en het projectbeheer en voeren daarnaast Kennis& Communicatie activiteiten op programmaniveau
uit. De projecten/pilots worden uitgevoerd door projectconsortia die over het algemeen bestaan
uit kennisinstelling/universiteit, bedrijf, overheid en waarvan de penvoerder het formele aanspreekpunt
is. Themacoördinatoren dragen zorg voor versterking van de samenhang en verankering in het kennisthema
en tussen de thema’s (aansturing via programmabureau). De themacoördinatoren zijn afkomstig uit de sectoren
waarin de verankering moet plaatsvinden.
Rolverdeling bij kwaliteitsborging projecten
Samenvattend is de rolverdeling bij de kwaliteitsborging van de projecten in de cyclus van indiening tot en
met afronding als volgt :
29

BIJLAGE 10
Organisatie RGI
Rolverdeling
Subsidiegever
Indiener projectvoorstel/
Subsidie ontvanger
Beoordeling van het projectvoorstel
Besluit over het projectvoorstel
Begeleiding van de intake en uitvoering
(‘process & control’)
Projectuitvoering
Kwaliteitsmonitoring aan de hand van de
projectrapportages
Acceptatie projectresultaten en definitieve
subsidievaststelling
Verantwoordelijk
RGI-Bestuur
Penvoerder projectconsortium
Adviesraad Wetenschap (ARW) en Adviesraad Gebruikers
(ARG)
RGI-bestuur
Programmabureau, namens het RGI-bestuur
Projectconsortium
ARW en ARG, ondersteund door PB
RGI- bestuur
De rol van procesbegeleider (het Programmabureau) is in deze opzet strikt gescheiden van de rollen van
kwaliteitsmonitor (ARW en ARG) en beslisser (het RGI-Bestuur). De voorzitters van de ARW en ARG hebben
een onafhankelijke positie. Het programmabureau functioneert als verlengstuk van het bestuur.
30

BIJLAGE 10
Organisatie RGI
De samenstelling van de organen is als volgt:
Bestuur
Dhr. Mr.ing. C. van Tilborg (Cor)
Dhr. Prof. dr. W. van Vierssen (Wim)
Dhr. Dr. ir. M. J. van Bracht (Mart)
Mw. Drs. Th.A.J. Burmanje (Dorine)
Dhr. Ir. J.J. ten Siethof (Jurgen)
Dhr. Ing. W. Papperse (Wim)
Dhr. B. van Rietschote (Bart)
Raad van Toezicht
Dhr. ir. J.C. Huis in ’t Veld (Hans)
Dhr. Ir. L.H. Keijts (Bert)
Dhr. Drs. P.J. Welling (Peter)
Mevr. Ir. A.N. Wouters (Anita)
AdviesRaad Wetenschap
Dhr. Prof. Dr. H.F.L. Ottens (Henk)
Dhr. Prof. Dr. Ir. P.J.M. van Oosterom (Peter)
Dhr. Prof. Dr. M.J. Kraak (Menno Jan)
Mw. Prof. Mr. J. de Jong (Jitske)
Dhr. Dr. G. Heuvelink (Gerard)
Mw. Dr. J. Stoter (Jantien)
Dhr. Dr. S.C.M. Geertman (Stan)
Dhr. prof.dr. V.J.J.M. Bekkers (Victor)
Dhr. dr. K.P.B. Thomson (Keith)
Dhr. prof. dr. I. Masser (Ian)
Dhr. prof. Ph. De Maeyer (Phillipe)
Dhr. P. C. Smits (Paul)
Voorzitter
Vice-voorzitter
Penningmeester
Bestuurslid
Bestuurslid
Bestuurslid
Bestuurslid
Voorzitter
V&W Rijkswaterstaat
VROM
LNV
Voorzitter
TU Delft
ITC
TU Delft
WUR, Alterra
ITC
Universiteit Utrecht
Erasmus Universiteit Rotterdam
Internationaal corresponderend lid
Internationaal corresponderend lid
Internationaal corresponderend lid
Internationaal corresponderend lid
AdviesRaad Gebruikers
Dhr. drs. M.R.H.E. Peersmann (Martin)
Voorzitter
Dhr. dr. J. van Belkom (Jeanôt)
Provincie Noord-Holland
Dhr. H. de Blouw MSc (Hidde)
Politieacademie
Dhr. A. den Boer (Adri) -
Dhr. dr. G. van der Burg (Gert)
Geomatica Park
Mw. dr. L.A.E. Vullings (Wies)
Alterra
Dhr. ir. K. de Zeeuw (Kees)
Kadaster
Dhr. J. van Doorn (Jandit)
InTraffic B.V.
Dhr. G. Boekelo (Gijs)
Grontmij
Dhr. C.H.J.P. Hendriks (Kees)
Naturalis
31

BIJLAGE 10
Organisatie RGI
Programmabureau
Mw. ir. J.C. Meerkerk (Jacqueline) Programmadirecteur *)
Dhr. prof.dr. A. Bregt (Arnold)
Wetenschappelijk directeur*)
Mevr. ir. M.E.A. van Gijsen (Miep)
Programmamanager
Dhr. drs. M. Verschoor (Marco) Adviseur communicatie *)
Dhr. G. Tory (Gerald)
Hoofd Bedrijfsbureau*)
Dhr. W. de Hollander (Wichard)
Programmasecretaris
Mw. I.E. Sebens (Ida)
Managementassistent
*)= part-time
Themacoördinatoren
Dhr. B. Ybema (Bauke)
Dhr. drs. R.A.A . van der Krogt (Rob)
Dhr. drs. E. Postma (Eelco)
Dhr. ir. K. de Zeeuw (Kees)
Dhr. prof.dr. A. Bregt (Arnold)
Themacoordinator OOV
Themacoordinotor ROI
Themacoordinator COL
Themacoordinator NGII
Themacoordinator Wetenschap
32

BIJLAGE 11
Advies Raad van Toezicht
Advies Raad van Toezicht
De Raad van Toezicht adviseert het Bestuur op strategisch en financieel gebied. De Raad van Toezicht RGI
heeft op 21 oktober 2009 haar eindadvies uitgebracht aan Bestuur RGI in een gezamenlijke slotvergadering.
Op strategisch gebied heeft de Raad van Toezicht steeds het belang van verbindingen benadrukt – in de
vorm van brugprojecten met andere Bsik-programma’s en internationaal. Dit advies is met succes opgevolgd.
Daarnaast is de strategische discussie over een visie op de Nationale Geo Informatie Infrastructuur
intensief gevoerd. We zijn blij dat dit onderwerp is geland bij het GI-Beraad en dat het resultaat ook politiek
verankerd is in de Beleidsnota Gideon die aanvaard is door het Parlement.
Qua financiën heeft de Raad van Toezicht de jaarrekeningen steeds bekrachtigd en is zij tevreden over het
gevoerde financiële beleid; het was knap balanceerwerk om tot een goede financiële afwikkeling te komen.
Het advies van de Raad van Toezicht om een stelselwijziging in de jaarrekening aan te brengen rondom de
verwerking van de fee is opgevolgd en werkt positief door.
De Raad van Toezicht hecht veel waarde aan verankering. Dit is goed opgepakt en heeft onder andere geleid
tot verankering van diverse projectresultaten bij Geonovum.
De Raad van Toezicht spreekt haar waardering uit voor het gevoerde communicatiebeleid en de kennisuitwisseling,
ook internationaal. Zowel de Geo-Innovatie Dagen in 2007 als het wereldwijde GSDI-congres in
2009 gaven een goed overzicht van de kracht en reikwijdte van RGI. Het is positief dat op het GSDI-congres
een speciale dag was ingeruimd met een jeugdprogramma.
De Raad van Toezicht heeft steeds het belang van een vervolgprogramma op RGI onderschreven, in navolging
van de Midterm Review Commissie. De resultaten van RGI en het opgebouwde netwerk vereisen een
verdere doorzetting om tot goede benutting en een zelfstandig functionerend netwerk te komen. Het advies
was om bij een vervolgprogramma het belang van het onderwijs en het bedrijfsleven te benadrukken en een
goede en samenhangende focus te kiezen. De Raad van Toezicht heeft waardering voor de inspanningen
die op dit front door RGI zijn geleverd, samen met de sector.
Tot op heden is er geen financiering voor een vervolgprogramma. De Raad van Toezicht is van mening dat
dit het schaamrood op de kaken moet jagen bij VROM. ICT-projecten en programma’s staan erom bekend
dat een groot deel mislukt c.q. stevig uit planning en budget loopt. Dit geo-ICT programma is een zeer positieve
uitzondering hierop. Daarbij komt nog de prestatie van het vormen van een breed kennisnetwerk in een
korte tijd.
De Raad van Toezicht constateert dat de kennisontwikkeling, innovatie en educatie op het belangrijke domein
van de geo-informatie nu dreigen onder te sneeuwen voor Nederland en de internationale gemeenschap.
De Raad van Toezicht adviseert aan het Bestuur RGI om als slot-actie het belang van een vervolg
nogmaals bij het GI-Beraad te agenderen en zal dit daarnaast zelf in de eigen geledingen onder de aandacht
brengen.
De conclusie is dat het RGI-programma zeer succesvol is verlopen, waardevolle resultaten heeft opgeleverd
en dit ook uitstraalde naar buiten en dat een vervolg van groot belang is. De Raad van Toezicht complimenteert
de organisatie voor de innovatieve en succesvolle wijze waarop het programma getrokken is. Een suggestie
is om eventuele baten van de Stichting te benutten voor onderwijs/jeugdzaken.
33

BIJLAGE 12
Advies van de Adviesraad Wetenschap
Program Assessment Scientific Advisory Council RGI
Introduction
On April 21 2009, the Scientific Advisory Council assessed the impact that the RGI program has had. The
council focused on the scientific and innovative impact, but also shortly discussed the economic and societal
impact and made some general remarks about the procedures of the program. This report gives a concise
summary of the outcomes of the discussions.
Scientific impact
Looking back to the initial goals, the council concluded that the results achieved are better than expected. All
research and knowledge institutes in the Netherlands with a stake in geo-information participated. Moreover,
they worked together well with each other and with government agencies and businesses. A couple of interesting
and productive forms of international cooperation have been established. Many more PhD-projects
could be started than anticipated and, quite often after a somewhat delayed starting date, output was produced
at a steady pace. Scientists also, often successfully, contributed to applied research (sub)projects.
The scientific output generated is already impressive, while, because not all PhD-projects are finished yet,
more is underway.
The council thinks that also without the RGI-program the Netherlands geosciences community would have
performed well, but that RGI significantly boosted volume, cooperation, international prestige, and orientation
on demand and application. The character of the RGI-program meant that pure, fundamental research was
not supported, but within PhD-projects quite some fundamental issues have been researched.
Publications
A publication analysis of GI-science in the Netherlands revealed that Dutch researchers take the fifth place in
the worldwide ranking of number of a articles in peer-reviewed journals in the field, behind the United States,
the United Kingdom, Canada and China. The analysis covered the 1999-2007 period. Per capita, the Dutch
scientists clearly lead the world list of most productive GI-science countries before Australia and Canada.
International scientific publications are a good indicator for the innovativeness of the GI-science sector. The
council concludes that RGI has had a very positive effect on both quantity and quality of the scientific work
done. The Dutch publication production increased from 61 in 199-2001 to 98 in 2005-2007. Over the period
analyzed, the number of joint publications with international colleagues increased as well. ITC/Enschede,
WU/wageningen, TUD/Delft and UU/Utrecht generated the major share of the scientific publications.
Research agenda
An RGI-project dealing with developing the infrastructure for GI-science and a GI research agenda. showed
the strong and connected position of the science community within the geo-community at large (including
government, business, education and professional associations).
Based on an assessment of scientific and societal needs and challenges, three priority areas were identified
for the future research agenda:
1. Formal and informal geo-sensor networks
2. Geo-information infrastructures in the networked society
3. Governance of spatial operations, services and decision making and of GI-infrastructures
Institutional position
A problem that not yet has been solved is the structural embedding of scientific GI-research in the institutional
scientific infrastructure of the Netherlands. This implicates that good access to continued funding is not
well guaranteed. The NCG (Netherlands Geodetic Commission) of the Netherlands Academy of Sciences
(KNAW) is best placed to initiate activities to strengthen the institutional position of the relevant
(sub)disciplines.
Higher education
Related to the project, an analysis of the labor market for GI-specialists was carried out. It estimated the
yearly need for specialists with a higher professional or scientific education at 150-225 and 100-150 respectively.
This is significantly above the current outflow of graduated students, meaning higher education institutions
need to step-up their efforts to attract new students and deliver graduated students for the Dutch market.
Improved cooperation among higher education institutes and ‘research-embedded education’, with an
appropriate mix of applied and fundamental research, are indicated as directions to follow in the near future.
34

BIJLAGE 12
Advies van de Adviesraad Wetenschap
Economic impact
The council considers the economic impact of the RGI-program as positive, better than expected. Many application-oriented
projects would not have started without RGI and demonstrably more and new business
has been generated. A number of economically successful projects have been completed.
Societal impact
The impact of RGI on especially secondary education has been substantial. Awareness and interest have
been raised, but structural funding of all initiatives for the future is not fully guaranteed yet. Compared to a
field like history, societal interest in geography, the directly related policy sectors like spatial and environmental
planning, and the needed geo-information technologies is less than the sector deserves. However,
new services like Google Maps and Earth, web-mapping and navigation systems (TomTom) have put GI solidly
‘on the map’, but this has happened with little influence of RGI.
Administrative issues
The administrative and especially the financial procedures of RGI (and the other Bsik projects), were considered
cumbersome. The organization of international participation in projects was almost impossible. Also, the
(often required) large consortia, in quite some cases had too many participants and had not enough coherence
to function efficiently and effectively.
Main recommendations
1. Continued attention for the institutional, societal and human aspects of geo-information as a complement
to and in interaction with conceptual and technical research.
2. More emphasis on risky but potentially more innovative projects.
3. Continued attention for multi-disciplinary and multi-sectoral projects.
4. Secured access of the scientific community to (low cost) spatial data.
RGI International Scientific Advisory Committee, June 19th 2009 Rotterdam meeting of the two RGI Advisory
Councils (during the GSDI11 World Conference)
Dr. Keith Thomson (Canada)
Prof. Ian Masser (UK)
Prof. Dr. Philippe De Maeyer (Belgium)
Dr. Paul Smits (JRC Italy)
In this short brief we would like to report our conclusions on the success of RGI and comment on the future.
RGI has been a very successful structured network program that has achieved almost all of the strategic
goals and milestones that were fixed during the program. The RGI program has put the Netherlands in forefront
in the domain of Geo-information. The Netherlands is presently one of the world leaders in Geoinformation.
It is certainly a European leader. RGI has been an important catalyst in the Dutch Geoinformation
community and the international position
of Dutch Geo-information is largely due to the RGI program. One of the
major contributions of RGI was to create more coherence and awareness of
Geo-information across the three concerned sectors: university (research and
education), industry and public (e.g. government) sector.
We were concerned about the situation of no further funding. In our view this will generate a loss of momentum
across the Dutch Geo-information community and will have an important negative influence on the position
of the Netherlands on the international scene. On the international scene there are three networks that
are currently forming more a global international network (a memorandum of understanding is due to be
signed in 2010 in Canada). The networks involved are the GEOIDE Network (Canada), CRC.SI Spatial Information
Network (Australia) and the Korean Land Spatialisation Group. RGI should also be a player in this
global network. However, without further funding this is no longer possible.
We agree that every effort should be made to reconstitute/maintain RGI and to capitalize on the past 5 years
investment. In our experience a strong national network such as RGI needs to mature over a period of 7 to
10 years. An additional recommendation is that in any future proposals RGI should focus on scientific excellence,
international networking and strong commercial linkages.
35

BIJLAGE 13
Advies van de Adviesraad Gebruikers
Program assessment Users Advisory Council RGI
Innovation
System innovation:
Distinction must be made between scientific-technical innovation and innovation of the system in the domain
of communication in society by improving the knowledge flows between science,education, professional
practice and society. The projects in the programme Knowledge themes; Public order & Safety (OOV), Spatial
Planning & Design (ROI), Consumers & Students (COL), National Geo/Information Infrastructure (NGII)
have resulted in the following:
• A strong knowledge network between the research institutes, public organisations and geo-business
in the Netherlands
• Integration of Bèta and Gamma sciences on the geo-information domain
• Political support to establish a national geo-information infrastructure and outlined in GIDEON policy
document approved by the Dutch government in 2008.
From this point of view it is innovative for the Netherlands and even world wide. Only a few countries made
comparable efforts for raising awareness about geo-information.
Market innovation
The excellent social relevance and the potential economic relevance of this theme are reflected in a high
level of innovative activities by the Dutch geo industry. The technological development on the different components
of the geo-information system (GIS) were mainly made with proven techniques or required only limited
new green field developments. However frontier developments have been made by the integrated approach
and usage of the different components in new domains as outlined in the knowledge themes of the
programme. In particular the development of coupled modelling linked to GIS, dynamic numerical models
presenting there results and spatial impact scenario’s in geo-information systems in a standardised method
using the NGII. Currently already 7 projects have created added market value and are regarded as commercial
success by the geo-business community. The potential commercial spin-off within the coming 2-3 years
after the formal end of the programme is estimated to become much higher because a large amount of projects
is rated revolutionary. During the programme the result of these were implemented by the early adaptors
however currently a main stream implemented has not yet materialized. This is regarded by the members
of the council just a matter of time.
Valorisation
Scientific Quality: The council agrees with the point of view that this theme, regarding its nature of an applied
research programme, would only aspire to limited scientific aims and therefore can’t really be measured by
this key. Nevertheless the presented projects demonstrate some successful scientific results (peer reviewed
articles and ongoing PhD research). Part of this scientific output is situated in communication and pedagogic
sciences rather than in sec the field of geo-information science and geomatics.
Economic Relevance (value for money):The present involvement of private companies makes the projects
moderately relevant from a point of view of direct benefits. However potential commercial spin-off is regarded
high.
Societal relevance:: The very high societal relevance has the potential to become a strong driving force behind
the creation of new national and international business in the future for the Dutch geo information industry.
However, big ICT-companies like Microsoft, Google and Tomtom, have as business strategy fast implementation
of technical geo-spatial innovations in their consumer products and services in order maintain their
competitive edge. Hence they invest more in proprietary research, early adoption and added value geo-
36

BIJLAGE 13
Advies van de Adviesraad Gebruikers
services specifically targeted at the consumer market than the Dutch geo industry. Traditionally they are primarily
focussed at the professional geo-information market.
Viability and future: A strong vibrant network with a good critical mass has been built up. Most of the projects
have very good dissemination quality on applications of geographic information to broader public and to pupils,
e.g. climate game and natural health risks in space and time. Care must be taken to ensure the viability
of networking programmes over more years (2-5 yrs).
International position
The programme has contributed by the shear number of scientific publications, adoption of the NGII standard
(NEN3610) by INSPIRE in the EU, the participation of Dutch experts in JRC to a significant improvement of
the international position of the Dutch geo-science and geo-industry and the participation in the global network
together with the programmes from Canada and Australia.
Recommendations:
The key to the success of the programme results is the extent to which it will be sustainable after the end of
the programme RGI remains a concern of this council.
The main recommendation is to safeguard the RGI-results by:
1) embedding (especially the NGII results) into a structure of existing and possible new institutions that can
adopt and extend the present role of RGI;
2) to ensure further knowledge development in the relevant structures (involvement of private sector (Stichting
Arbeidsmarkt Geo en Geoinformatie work@geo), the compliance of governmental institutions with the
general principles (on data availability and pricing as stated in GIDEON), the international embedding of the
programme (participation in INSPIRE drafting teams, National Geo Portal);
3) Adoption an implementation of the geo-information standards and web services technology as developed
by the theme NGII in the six legally founded geo-information base-registries currently developed under supervision
of the ministry of VROM.
37

BIJLAGE 14
Self assessment Bestuur
Self assessment Bestuur over RGI
De aard van de geo-informatiesector is bescheiden. Nu de balans van het programma is opgemaakt kunnen
wij als bestuur niet anders dan trots zijn op de resultaten die er liggen. Dit dankzij inzet van velen waaronder
met name de projectuitvoerders die ook mede-investeerden in RGI. Onze ambities met RGI zijn meer dan
waargemaakt.
Hoewel veel is bereikt op het gebied van verankering ligt het zwaar op de maag dat er geen follow-up is bereikt
voor RGI. De geo-informatie heeft geen ruimte gekregen voor een goede plek in de toekomst. Wij
spreken hierbij onze zorg uit over de toekomst, mede gezien het advies van de internationale Adviesraad
Wetenschap.
Wij vinden het belangrijk dat de afronding binnen de beschikbaar gestelde middelen kan plaatsvinden. We
zijn blij te constateren dat dit het geval is. Wij zijn het Ministerie van VROM erkentelijk voor het mogelijk maken
van dit programma als penvoerend ministerie en de wil om binnen de mogelijkheden van de Bsikregeling
zaken op te lossen.
Een belangrijke sleutel tot het succes van RGI was de rol van het programmabureau. Op efficiënte en zorgvuldige
wijze is vanaf de start vorm gegeven aan het programma en de programma-organisatie. Door steeds
flexibel bij te sturen is ingespeeld op inhoudelijke en administratieve wensen en mogelijkheden. Het programmabureau
heeft zo een belangrijke rol gehad in het creëren van een goed netwerk.
De verhouding bestuur – programmabureau is altijd goed geweest. Hetzelfde geldt voor de relatie met de
Adviesraad Wetenschap, de Adviesraad Gebruikers en de Raad van Toezicht. Gezamenlijk is het programma
tot een goed einde gebracht. Ook is de sfeer in het bestuur plezierig geweest. Dit alles droeg bij aan een
goede uitvoering, waarbij discussies niet werden gemeden maar waarbij wel altijd oog was voor het uiteindelijke
resultaat voor de maatschappij.
Naar onze mening is met RGI de geo-sector op de (internationale) kaart gezet!
38

BIJLAGE 15
Self assessment Programmabureau
BIJLAGE 15
Self assessment programmabureau
Programma inhoudelijk (doel, scope, resultaten / afwijkingen van de aanvraag)
Ten opzichte van de oorspronkelijke subsidie aanvraag (“gele boek”) zijn er enkele inhoudelijke wijzingen
aangebracht bij de toekenning van de subsidie en de start van het programma. De basisregistraties zijn uit
het programma gehaald (want elders ondergebracht en gefinancierd). De innovaties door bedrijven zijn ingebed
in het programma (i.p.v. een apart deelprogramma) en dit is zeer succesvol gebleken. Qua scope is
de nadruk sterker op de vraagkant komen te liggen dan in het gele boek was voorzien. Dit is goed geweest
voor de maatschappelijke output van het programma. De beweging van een gesloten naar een open, vraaggerichte
sector kreeg zo een impuls. De wetenschappelijke speerpunten zijn ongeveer gevolgd zoals gepland,
zij het dat sommige speerpunten meer aandacht kregen dan andere (er werden op sommige speerpunten
minder subsidie aanvragen ingediend in de tender). Aan de aanbodkant is een forse slag gemaakt
met de ontwikkeling en awareness van het concept (met 5 building blocks: techniek,data, standaarden,beleid,
mensen) van de Geo-Informatie Infrastructuur. Ten opzichte van het gele boek is de perceptie
van een geo-informatie infrastructuur veranderd: waar destijds gedacht werd dat een technische infrastructuur
zou worden gerealiseerd ontstond gaandeweg het besef dat RGI hier vooral een rol had als katalysator
met het aandragen van innovatieve componenten; de daadwerkelijke implementatie was een aantal bruggen
te ver (en ook niet de rol van een innovatieprogramma). Met de oprichting van Geonovum werd een verdere
impuls gegeven aan verankering van de innovatieve componenten in het nationale geoportaal (als nationaal
knooppunt voor het Europese INSPIRE portaal). Verder was het tijdsgewricht voor RGI gunstig met de
komst van Google Earth en TomTom.
Succesfactoren
Een aantal succesfactoren vanuit het programmabureau gezien:
- Werkwijze met tendering waardoor er wat “te kiezen viel”. Hierdoor was er een goede kosten/baten
verhouding, resultaatgerichte benadering en verbreding van het netwerk. Elke tender was ca. 2,5
maal overvraagd. Door met een kennisagenda de focus van de jaarlijkse tender bij te stellen kon
goed en flexibel worden bijgestuurd (onder andere: sterker internationaal gericht).
- Veel aandacht voor communicatie. De innovatieve communicatiestrategie “Geo Inside” (met als motto:
geo-informatie niet communiceren als doel op zich, maar via de toepassingen waar geo een
grondstof voor is) werd door velen overgenomen. Via toegankelijke producten als de projectenwaaier
en het NL Geo boek (inmiddels al in herdruk – nabesteld door diverse overheden, universiteiten,
scholen en bedrijven) vond het onderwerp zijn weg naar de maatschappij. Inhoudelijk vond de communicatie
ook zijn weerslag in de projecten in het kennisthema Consumenten en Leerlingen (en Burgers),
zoals bij voorbeeld in de GeoWeek, de GeoTruck en EduGIS.
- Meta-informatie over de positie van RGI en de sector. Om de positie te kunnen duiden, hebben we
gestimuleerd om een aantal projecten uit te voeren op meta-niveau, zoals Geo-sector in kaart (facts
en figures van de geo-sector), bibiometrische analyse (met informatie over de wetenschappelijke
positie) en de innovatie-scan (scan door de portefeuille aan RGI-projecten). Dit heeft inzicht gegeven
en goed gewerkt. De innovatiescan bevestigde daarbij de balans in de portefeuille van RGI: een beperkt
budget voor kleine, innovatieve projecten (met relatief veel risico en veel ruimte voor creativiteit)
en daarnaast grote projecten met een beperkter risico.
- Strakke sturing en slim omgaan met financiën – door o.a. continue monitoring en subsidietoekenningen
onder voorbehoud werd geanticipeerd op onderuitputting en kon de subsidie optimaal worden
besteed.
Leerervaringen projecten (selectie)
Naar aanleiding van een uitgevoerde enquête via de eindrapportage van projecten een selectie van leerervaringen:
- Samenwerking en kennisdeling met andere partijen en disciplines is waardevol.
- Samenwerking met overheidspartijen is soms lastig door vrijblijvende opstelling/ andere dynamiek.
Samenwerking met bedrijven is soms lastig door andere prioriteiten (commerciële belangen).
- Beschikbaarheid van geo-informatie is knelpunt in de uitvoering van een aantal projecten
- Bekend maar mag niet onvermeld blijven: de administratieve rompslomp is hoog en gezocht moet
worden naar oplossing voor de onevenredig hoge rompslomp voor kleine partijen.
39

BIJLAGE 15
Self assessment Programmabureau
- Verankering van relevante resultaten van innovatieprojecten zou als structurele taak belegd moeten
worden.
Aanbevelingen
Een aantal aanbevelingen voor de toekomst:
- De kennisdoorstroming met de themacoördinatoren kwam relatief laat op gang, dit zou bij een eventueel
volgend programma eerder moeten worden ingeregeld.
- Het advies is om een eventueel batig saldo van de Stichting te investeren in 1) Onderwijs: RGI
Beurs voor studenten en/of voorzetting Geoweek 2) Valorisatie-scan uit te voeren over ca. 5 jaar.
- Aanbevolen wordt om de kennis en leerervaringen vanuit de projecten en het programmabureau in
te zetten in de toekomst.
- Een zorg blijft het beklijven van de resultaten en de beleidsmatige aandacht voor kennis, innovatie
en educatie. Bij de overheid gaat de energie en aandacht vooral naar implementatie van geoinformatie,
wat natuurlijk heel belangrijk is. Voor de lange termijn is echter ook blijvende aandacht
nodig voor de kennisontwikkeling, dit moet sterker in de genen van de overheid komen (hier moeten
mensen van wakker liggen!). Zowel (internationaal) wetenschappelijk gezien als voor de maatschappelijke
en economische revenuen voor Nederland. Een zorg is daarbij dat het onderwerp geoinformatie
nog steeds lastig is, het is een ‘enabler’ en er is moeilijk mee te ‘scoren’. Door toonaangevende
organisaties en personen die in de positie zijn om de potentie van geo-informatie te kunnen
overzien, moet het onderwerp daarom goed geagendeerd worden.
40