Onderzoeksverslag (DLV plant), versie 1.2 - Productschap Tuinbouw

GrowSense 2
ingezet kunnen worden om zodoende een belangrijke bijdrage te leveren aan de
doelstelling energieneutraal te telen.
1.2 Doelstelling
In dit project worden (plant)sensoren en vernieuwde berekeningen gecombineerd om daar
meettemperatuur, CO 2 en licht efficiënter in te zetten. Het huidige GrowSense concept
(Verberkt et al. 2010) wordt uitgebreid met een nauwkeurige module voor de VPD
(dampdrukverschil tussen blad en lucht) -afhankelijkheid van de fotosynthese, in relatie tot
temperatuur, licht en CO 2 . Uit eerder onderzoek van Plant Dynamics is het grote belang
van de VPD-afhankelijkheid gebleken. Tevens is het duidelijk geworden dat het rendement
van de fotosynthese van potplanten nog sterk verbeterd kan worden door bij hogere
lichtintensiteiten te telen (Plant Dynamics 2010). Softsensoren die de reacties van de
huidmondjes voorspellen (zie fase 2, fotosynthesemodel) geven inzicht in de optimalisatie
van licht en VPD. Het GrowSense 2 concept is bedoeld als een instrument voor de teler om
beter inzicht te krijgen in teeltoptimalisatie en energiebesparingmogelijkheden.
Om dit doel te bereiken is het van belang om beter inzicht te krijgen in plantreacties, deze
zijn zeer complex. In dit project worden er verbanden gelegd tussen energiebesparing,
klimaat (en de grenswaarden daarvan), de mate van (licht)belasting die het gewas kan
verdragen en de daarbij behorende productie. Door de achtergrondkennis, inzichten rond
verdamping en dergelijke die dit project oplevert en de mogelijkheid die het biedt om een
handig instrument te maken kan een teler gerichter werken aan de doelstelling om met
minder energie hetzelfde of zelfs een beter resultaat te bereiken.
Technische doelstellingen
Ontwikkelen van een klimaatmonitoringsysteem GrowSense 2 waarbij de teeltfactoren
temperatuur, CO 2 , licht en VPD op basis van gewasreacties (onder andere fotosynthese)
verder geoptimaliseerd worden om zodoende een belangrijke bijdrage te leveren aan de
doelstelling energiebesparend te telen.
Binnen het energieprogramma moet 40% energie bespaard worden. Telers moeten
gerichter keuzes gaan maken in hun teeltsturing. Een belangrijke bijdrage om energie te
besparen is om de warmtebehoefte terug te dringen. Dit kan door meer gebruik te maken
van de natuurlijke licht- en warmtebron (zon). Juist door de gewasreacties te kunnen meten
kan het gebruik hiervan verder geoptimaliseerd worden. Dit geldt zeker ook voor de
toepassing van assimilatiebelichting. In de beoogde gewassen binnen dit project wordt ook
veel gebruik gemaakt van assimilatiebelichting. Enerzijds zijn de belichtingniveaus de
laatste jaren verhoogd en anderzijds de belichtingsduur. Door direct de lichtbenutting
(aandeel licht dat voor de fotosynthese gebruikt wordt) te kunnen meten, kunnen beter
gefundeerde keuzes gemaakt worden met betrekking tot al dan niet belichten en kan op de
juiste momenten energie bespaard worden door de belichting uit te schakelen bij een lage
lichtbenutting.
Optimale benutting van warmte en licht betekent bewuster met energie omgaan, d.w.z.
zoveel mogelijk toepassing van zonne-energie, belichting, koeling, beluchting etc. alleen
inzetten als de plant er iets mee kan doen. Ook bij het aansturen van energiebesparende
maatregelen als dubbele energieschermen of koude/warmte buffers kan GrowSense 2 als
technisch instrument dienen om deze zo efficiënt mogelijk in te zetten. GrowSense 2 kan
© DLV Plant, Oktober 2011 7