Onderzoeksverslag (DLV plant), versie 1.2 - Productschap Tuinbouw

GrowSense 2
Wanneer is CO 2 doseren nodig en hoeveel? Is de huidmondjes geleidbaarheid hoog of
laag? kunnen hiermee beantwoord worden.
‣ Een leerproces. Met de data kunnen vergelijkingen worden gemaakt tussen
verschillende klimaatcondities, scenario‟s en plantreacties.
Binnen het GrowSense 1 concept (Verberkt et al. 2010) is een aanzet gemaakt tot een
methode om grenswaarden vast te stellen voor temperaturen in de kas, in interactie met
RV, lichtintensiteit en CO 2 , ter bewaking van de teelt en als aanzet om met minder energie
te produceren. De objectieve continue registratie van de plantvitaliteit door middel van
plantsensoren maakt het voor de teler mogelijk om de grenswaarden op te zoeken. Hij kan
zelf waarnemen of een combinatie van factoren voor zijn gewas gunstig uitpakt of niet en
dat is tevens de enige basis voor een goed bedrijfsrendement. Het regelen van de
teeltfactoren op basis van gewasreacties blijkt goede perspectieven te bieden om de groei
te optimaliseren en energie te besparen. Het GrowSense concept is gebaseerd op:
sensorinvoer klimaatomstandigheden
sensorinvoer plantreactie
software met fysiologische processen gebaseerd op de sensoren voor het klimaat
en de plantreactie.
softsensoren die het proces vertalen naar (droge stof) productie
softsensoren die een maat aangeven voor stress
software die de grenzen laat zien voor de langere termijn gebaseerd op groei- en
ontwikkelingsaspecten
Het huidige GrowSense concept (potplanten) voorziet met een aantal gewasspecifieke
eigenschappen in een ´softsensor´ die informatie geeft over de groeicapaciteit van het
gewas en aanvullend werkt op de metingen aan de omgevingsfactoren.
Binnen het GrowSense-onderzoek wordt onderscheid gemaakt tussen sensoren en
softsensoren. Een sensor is het instrument met de daarbij behorende software die fysische
meetwaarden van het instrument meet en doorstuurt naar de PC van de gebruiker. De
softsensor is een combinatie van een sensor en software de fysische waarden van de
sensor omzet in meetwaarden die voor de eindgebruiker een betekenis hebben,
bijvoorbeeld „‟productiesnelheid‟‟ of „‟stress-index‟‟. Dit betekent soms dat een eenvoudige
omrekening verricht moet worden. Voor GrowSense 2 is de omrekening complex omdat de
softsensor invoer vereist van andere metingen in de kas en bovendien in een fysiologische
context geplaatst moet worden. Hierbij gaat het binnen GrowSense 2 vooral om de
huidmondjesopening en hoe deze wordt beïnvloed door het klimaat. De rol van Plant
Dynamics in dit project is het in kaart brengen van de effecten van klimaat (vooral licht,
VPD blad en CO 2 ) op plantreactie (fotosynthese en huidmondjesgedrag) + de „vertaling‟ naar
softsensoren (fase 1 & 2 van dit onderzoek).
Huidmondjesregulering
Een zeer belangrijke aanvulling in het GrowSense 2 concept is de regulering van de
huidmondjes. Het proces van huidmondjes geleidbaarheid en de lichtbenutting in de
bladgroenkorrels zijn de basis van de plantvitaliteit. Gewasverdamping is in beperkte mate
gekoppeld aan de productie. Als de verdamping hoog is, moeten de huidmondjes wel open
staan (beperkte weerstand). Dit betekend dat CO 2 naar binnen kan, wat essentieel is voor
de fotosynthese en dus groei (productie). Daarnaast is verdamping belangrijk voor
transport van voedingsstoffen. Er is soms ook veel overbodige verdamping. Verdamping
© DLV Plant, Oktober 2011 9