Bloedcafé - Tracing - Rode Kruis-Vlaanderen
Bloedcafé - Tracing - Rode Kruis-Vlaanderen
Bloedcafé - Tracing - Rode Kruis-Vlaanderen
You also want an ePaper? Increase the reach of your titles
YUMPU automatically turns print PDFs into web optimized ePapers that Google loves.
www.jeugdrodekruis.be<br />
<strong>Bloedcafé</strong>
Inleiding<br />
<strong>Rode</strong> <strong>Kruis</strong>-<strong>Vlaanderen</strong> zamelt jaarlijks meer dan 350.000 bloedzakjes in. Dankzij<br />
de duizenden vrijwillige bloedgevers kunnen we daarmee volledig voorzien in de<br />
vraag naar bloed (en bloedproducten).<br />
Er is echter een maar... Jaarlijks haakt 12 % van de donors af. Omdat ze de leeftijdsgrens<br />
van 65 jaar bereiken, maar ook door ziekte, verhuis zonder een adres na te<br />
laten... Aflossing van de wacht is dan ook constant nodig!<br />
En er is meer... jongeren bereiken we nu net minder, zeker met de bloedinzamelingen<br />
die we in de diverse afdelingen organiseren.<br />
Uit een bevraging van nieuwe, jonge donors leerden we dat ze de eerste keer voornamelijk<br />
met iemand meekomen (vrienden, ouders, broer/zus...) en dat ze ook<br />
via vrienden of familieleden te weten komen dat er een bloedinzameling is in de<br />
gemeente. Uit diezelfde bevraging haalden we nog dat we meer moeten doen aan<br />
promotie, gericht op jongeren en aan het ‘jongerenvriendelijk’ maken van de bloedinzameling<br />
zelf.<br />
Deze handleiding gaat dan ook in op deze drie suggesties. Achtereenvolgens geven<br />
we je een aantal mogelijkheden om:<br />
• promotie te voeren op plaatsen waar veel jongeren komen;<br />
• de inzameling zelf jongerenvriendelijker te maken;<br />
• bestaande donors in te zetten bij het zoeken van nieuwe.<br />
FOCUSSEN OP BLOED GEVEN<br />
We kiezen bewust voor het promoten van bloed geven en laten het plasma geven<br />
even links liggen. We doen dit om een aantal redenen:<br />
• het geven van plasma duurt veel langer dan het geven van bloed;<br />
• voor het geven van plasma moet je naar een gespecialiseerd centrum;<br />
• eenmaal bloedgever is de stap naar plasma geven veel kleiner.
WE DOEN HET SAMEN<br />
Uiteraard zet je zo’n actie niet in je eentje op, je doet het samen met een aantal collega’s.<br />
In de meest ideale situatie ben je met zijn vieren:<br />
• de afdelingsverantwoordelijke Jeugd;<br />
• de afdelingsverantwoordelijke Bloed en Plasma geven;<br />
• de afdelingsverantwoordelijke PR;<br />
• de donorwerver van het Bloedtransfusiecentrum.<br />
Ieder van de vier heeft een eigen specialiteit, als je in je afdeling dus iets wil opzetten,<br />
zal je ieder van hen hierbij steeds moeten betrekken.<br />
Het is belangrijk dat je elk van hen van bij de start op de hoogte brengt maar ook<br />
dat je hen op de hoogte houdt tijdens het verloop van de actie.<br />
Zo vermijd je misverstanden en kunnen de nodige organisatorische maatregelen<br />
genomen worden.<br />
De afdelingsverantwoordelijke Jeugd<br />
Hij staat in voor de coördinatie van alle initiatieven die het <strong>Rode</strong> <strong>Kruis</strong> neemt voor<br />
kinderen en jongeren. In vele gevallen heeft hij reeds contacten met organisaties<br />
waar veel jongeren komen.<br />
Een belangrijke medespeler in de actie dus. Noteer zijn gegevens alvast hieronder<br />
zodat je er nooit meer naar moet zoeken.<br />
Naam: ..................................................................................................................................<br />
Telefoon: ..............................................................................................................................<br />
Email: ..................................................................................................................................<br />
De afdelingsverantwoordelijke Bloed en Plasma geven<br />
Hij staat mee in voor de promotie van het bloed en plasma geven, waarbij hij sowieso<br />
al bijzondere aandacht geeft aan de rekrutering van nieuwe, jonge bloedgevers.<br />
Verder is hij uiteraard verantwoordelijk voor de opvang van bloedgevers tijdens de<br />
bloedinzameling.<br />
Ook hij is een belangrijke medespeler. Noteer zijn gegevens alvast hieronder zodat<br />
je er nooit meer naar moet zoeken.<br />
Naam: ..................................................................................................................................<br />
Telefoon: ..............................................................................................................................<br />
Email: ..................................................................................................................................<br />
De afdelingsverantwoordelijke Public Relations<br />
Hij zorgt ervoor dat het <strong>Rode</strong> <strong>Kruis</strong> een zo ruim mogelijke bekendheid heeft. Ook<br />
zorgt hij voor de interne en externe communicatie van zijn afdeling.<br />
Ook hem zal je dus moeten betrekken bij je actie. Wellicht zal hij je kunnen helpen<br />
met het leggen van de nodige (pers-)contacten. Noteer zijn gegevens alvast hieron-
der zodat je er nooit meer naar moet zoeken.<br />
Naam: ..................................................................................................................................<br />
Telefoon: ..............................................................................................................................<br />
Email: ..................................................................................................................................<br />
Het bloedtransfusiecentrum<br />
In ieder bloedtransfusiecentrum is er een donorwerver. Hij kan er onder andere<br />
voor zorgen dat er voldoende materiaal en personeel is om de extra en/of nieuwe<br />
donoren op te vangen. Het is dus zeer belangrijk de donorwervers minstens een<br />
maand op voorhand te verwittigen!!!<br />
Bij hen kan je ook terecht voor het promotiemateriaal.<br />
In iedere provincie vind je een bloedtransfusiecentrum (BTC)<br />
Vlaams-Brabant - Limburg<br />
Herestraat 49/BTC<br />
3000 Leuven<br />
tel. 016 31 61 61<br />
donorwerver: Leen Smets<br />
leen.smets@rodekruis.be<br />
Oost-<strong>Vlaanderen</strong><br />
Ottergemsesteenweg 413<br />
9000 Gent<br />
tel. 09 244 56 56<br />
donorwerver: Sandrijn Laureys<br />
sandrijn.laureys@rodekruis.be<br />
West-<strong>Vlaanderen</strong><br />
Lieven Bauwensstraat 16<br />
8200 Brugge<br />
tel. 050 32 07 27<br />
donorwerver: Sandrijn Laureys<br />
sandrijn.laureys@rodekruis.be<br />
Antwerpen<br />
Wilrijkstraat 8<br />
2650 Edegem<br />
tel. 03 829 00 00<br />
donorwerver: Leen Smets<br />
leen.smets@rodekruis.be<br />
Secretariaat Jeugd <strong>Rode</strong> <strong>Kruis</strong><br />
Voor een goed evaluatie van dit project is het belangrijk dat je ons laat weten wanneer<br />
de activiteit doorgaat.<br />
Katleen Van der Straeten<br />
tel. 015 44 35 71<br />
fax 015 44 33 01<br />
katleen.vanderstraeten@rodekruis.be
HET PROMOTIEMATERIAAL<br />
In ieder bloedtransfusiecentrum kan je gratis promotiemateriaal aanvragen. In de<br />
bijlage vind je een overzicht. Vraag het materiaal minstens een maand op voorhand aan.<br />
Je kan het redelijk vrijblijvend verspreiden in jeugdhuizen en cafés, frituren, restaurants,<br />
de cafetaria van de sporthal, bibliotheek, huisarts...<br />
DE GERICHTE DOE-HET-ZELF-<br />
AANPAK<br />
Uiteraard kan je het materiaal ook zeer gericht verspreiden en er bovendien nog<br />
een aantal extraatjes aan koppelen. Toegegeven, hieraan heb je wel wat meer werk,<br />
maar wellicht loont het de moeite.<br />
Ga na waar veel jongeren komen<br />
De eerste en meest belangrijke stap is nagaan waar de ontmoetingsplaatsen van<br />
de 18- tot 25-jarigen in je gemeente zijn. Wellicht ken je er een heleboel, maar een<br />
systematische aanpak kan nooit kwaad.<br />
Inventariseer alle plaatsen waar er veel jongeren komen in je gemeente, duid daarbij<br />
telkens aan wie de contactpersoon is en hoe je deze kan contacteren (als bijlage<br />
vind je hiervoor een werkschema). Vaak is het interessant deze plaatsen op een<br />
kaart van de gemeente aan te duiden. Zo heb je een beeld van eventuele concentraties<br />
waarop je je in eerste instantie kan baseren. Nog een tip: in het kader van het<br />
‘Jeugdwerkbeleidsplan’ moet iedere gemeente een overzicht geven van de situatie<br />
van kinderen en jongeren in de gemeente. Hierbij worden de verschillende jeugdbewegingen<br />
en jeugdverenigingen vermeld met contactpersoon. De gemeentelijke<br />
jeugddienst beschikt met andere woorden over de informatie die je nodig hebt.<br />
Bepaal je aanbod<br />
Vervolgens zal je moeten nagaan wat voor jou haalbaar is en wat je zelf leuk vindt.<br />
Je kan je beperken tot het verspreiden van het promotiemateriaal op deze plaatsen,<br />
maar je kan ook verder gaan en andere aanvullende initiatieven nemen.
TIP<br />
• Organiseer een quiz over bloed in het jeugdhuis voor alle jeugdverenigingen<br />
van de gemeente (zie bijlage).<br />
• Vraag de lokale radio (indien hier veel jongeren naar luisteren) een gelegenheidsquizje<br />
uit te zenden in de week van de bloedinzameling.<br />
• Zet een panelgesprek op.<br />
• Organiseer een bloed-message party in het jeugdhuis.<br />
• Laat jongeren de weg naar de website (www.rodekruis.be) vinden via enkele<br />
cybervragen.<br />
• Plaats een extra jongerenadvertentie in de huis-aan-huisbladen.<br />
• Neem een kijkje voor meer suggesties op onze website www.jeugdrodekruis.be.<br />
Plan je actie en leg contacten<br />
Je hele actie is opgezet om nieuwe (jonge) bloedgevers op de bloedinzameling te<br />
krijgen. Plan dan ook de uitvoering van de actie in de twee weken voorafgaand aan<br />
een bloedinzameling bij jou in de gemeente.<br />
Uiteraard zal je reeds veel vroeger de nodige contacten moeten leggen met de verantwoordelijken<br />
van de plaatsen waar je iets wil doen. In een aantal gevallen zal ook<br />
de PR-verantwoordelijke zijn steentje kunnen bijdragen, b.v. voor de contacten met<br />
lokale radio en schrijvende pers.<br />
Vergeet zeker niet om vanaf het begin van je actie je collega’s in te lichten. Het<br />
bloedtransfusiecentrum zal je het nodige promotiemateriaal kunnen bezorgen als je<br />
dit tijdig bestelt (bestelformulier als bijlage)!!!<br />
Als bijlage vind je een modelbrief die je kan gebruiken, als introductie bij de verantwoordelijken<br />
van jeugdhuizen, jeugdcafés, jeugdsportclubs...<br />
Voer je actie uit<br />
Evalueer je actie<br />
Na je actie kan je het resultaat van je inspanningen meten. Het bloedtransfusiecentrum<br />
houdt immers cijfers bij van het aantal donors dat naar een bloedinzameling<br />
komt. Bovendien weet men hoeveel nieuwe bloedgevers zich hebben aangemeld.<br />
Uiteraard zal je ook je hele actie moeten evalueren van voorbereiding tot nazorg.<br />
Herhaal je actie<br />
Uit ervaring weten we dat een eenmalige actie niet leidt tot een spectaculaire stijging<br />
van het aantal nieuwe, jonge bloedgevers. De hele actie herhalen (met nieuwe<br />
accenten) bij een volgende bloedinzameling is aangewezen. Volhouden is de boodschap!
STEWARDS<br />
Taken<br />
Wat je ook doet, je zal er voor moeten zorgen dat de nieuwe jonge bloedgevers een<br />
warm onthaal krijgen. Dat er iemand is die hen opvangt, hen bijstaat en hen een<br />
antwoord kan geven op vragen waarmee ze nog zitten. Om dit in goede banen te<br />
leiden voorzie je best in een aantal ‘stewards’.<br />
Zo’n steward is bij voorkeur iemand van Jeugd <strong>Rode</strong> <strong>Kruis</strong> of iemand die de taal van<br />
de doelgroep spreekt. Uiteraard weet hij best (uit ervaring) wat het is om bloed te<br />
geven.<br />
Zorg ervoor dat deze ‘stewards’ herkenbaar zijn. Hiervoor kan je gebruik maken<br />
van T-shirts, een duidelijke badge...<br />
• Het verloop van een bloedafname toelichten.<br />
• Antwoorden op niet-medische vragen van de donors. Indien de steward het antwoord<br />
niet zelf kent, gaat hij te rade bij de medewerkers van het bloedtransfusiecentrum.<br />
• De steward staat de donor NIET bij tijdens het invullen van de medische vragenlijst<br />
of het bloedbestemmingsformulier. Deze zijn volstrekt vertrouwelijk.<br />
Indien de donor hierover vragen heeft, kan hij ze stellen aan de arts.
HET BLOEDCAFE<br />
Een <strong>Bloedcafé</strong> is een ontmoetingsplaats voor jongeren, gekoppeld aan een bloedinzameling.<br />
Men hoeft geen bloed gegeven te hebben vooraleer men binnen mag.<br />
Met het <strong>Bloedcafé</strong> streven we een drieledig doel na:<br />
• jongeren op een niet-bedreigende manier laten kennis maken met een bloedinzameling.<br />
Uiteraard hopen we dat eens ze er zijn de stap kleiner wordt om ook<br />
effectief bloed te geven;<br />
• jongeren die bloed gegeven hebben in hun eigen leefwereld een drankje aanbieden;<br />
• extra promotie maken voor een bloedinzameling bij jongeren.<br />
De bekendmaking<br />
Uiteraard kan je het bestaande promotiemateriaal gebruiken. Als je bij je aanvraag<br />
van het promotiemateriaal vermeldt dat er een <strong>Bloedcafé</strong> wordt georganiseerd, dan<br />
wordt dit op de labels (biervlekjes, affiches...) vermeld.<br />
TIP<br />
Je kan hierop aanvullende dingen doen. Een aantal suggesties:<br />
• Een brief sturen naar organisaties die veel jongeren bereiken (zie bijlage).<br />
• Extra aandacht in de plaatselijke pers.<br />
• Aankondiging in de jeugdraadkalender.<br />
• Een discobar die aankondigingen voor je <strong>Bloedcafé</strong> doet op fuiven.<br />
• Etiketten die je op broodzakken bij de bakker kleeft.<br />
• Een lokale bekende jonge Vlaming overhalen om bloed te geven.<br />
• Meer suggesties vind je op de website www.jeugdrodekruis.be.<br />
De plaats<br />
Je gebruikt best een lokaal dat naast het lokaal ligt waar de eigenlijke bloedinzameling<br />
gebeurt. Op die manier sla je twee vliegen in één klap. Enerzijds kan je er<br />
een eigen ruimte van maken (aangepaste muziek, inrichting, sfeer...). Anderzijds,<br />
door een lokaal er net naast te gebruiken, is het bloed geven dichtbij en ‘zichtbaar’<br />
aanwezig.<br />
Maar vooral, zorg voor een leuke, gezellige ontmoetingsplaats. Met wat tafelkleedjes,<br />
kaarsjes, sfeerverlichting, muziek... kom je al een flink eind weg. Bedoeling is<br />
immers jongeren aan te spreken en hen te doen terugkomen.<br />
TIP<br />
• Zorg voor wat aangepaste muziek. Laat de aanwezigen bloedplaatjes aanvragen<br />
bij de DJ van dienst. Hang hitlijsten aan de muur en maak briefjes waarop<br />
aanwezigen hun top 3 kunnen noteren. Laat de DJ elk half uur enkele meest<br />
genoteerde nummertjes spelen.
• Kleed de ruimte in naar de tijd van het jaar, bvb Halloween, Karnaval, St-Niklaas,<br />
Kerstmis, zomervakantie...<br />
• Zorg voor een aantal speciale gelegenheidsdrankjes. Enkele receptjes vind je<br />
als bijlage. Je kan ook de lijst van de drankjes (met uitleg) op de tafels zetten.<br />
• Voorzie drankbonnetjes waarmee jonge bloedgevers een gratis drankje kunnen<br />
krijgen. Uiteraard kan je aan anderen de drankjes verkopen. Zorg er echter<br />
wel voor dat het alcoholvrije drankjes zijn, alcohol drinken na het bloed geven<br />
is namelijk niet aan te raden<br />
Voorzie in een sluitingsuur<br />
Voorzie in een sluitingsuur van je <strong>Bloedcafé</strong>, het is immers niet de bedoeling dat<br />
alle bloedgevers nog tot in de late uurtjes komen afzakken.<br />
Herhaling is de moeder van het succes<br />
Als je met een <strong>Bloedcafé</strong> start, hou er dan vanaf het begin rekening mee dat je dit<br />
het best op iedere bloedinzameling doet. Op die manier wordt het een gewoonte,<br />
een vast moment op een vaste plaats om als jongere even langs te lopen en wie<br />
weet... bloed te geven!
EEN BLOEDGEVER BRENGT EEN<br />
NIEUWE BLOEDGEVER MEE<br />
Uit de bevraging van nieuwe jonge bloedgevers leerden we dat men de eerste keer<br />
vaak met een andere bloedgever meekomt. Dit betekent dat we via deze donors promotie<br />
maken. Als iedere bloedgever een nieuw iemand zou meebrengen, dan hebben<br />
we er dubbel zoveel, uiteraard is dit iets te simplistisch, maar toch.<br />
TIP<br />
• Je kan kaartjes voorzien met daarop de data van de volgende inzameling en<br />
deze meegeven met de bloedgevers. Zij kunnen deze kaartjes verder verspreiden.<br />
• Schrijf de pers aan over je actie. Informeer bij de jeugddienst naar de lokale<br />
perscontacten. Contacteer Jeugd <strong>Rode</strong> <strong>Kruis</strong> voor een voorbeeld van een persmap.<br />
• Uiteraard zijn creatieve ideeën welkom! Het bloedtransfusiecentrum en Jeugd<br />
<strong>Rode</strong> <strong>Kruis</strong> kan je helpen met de uitwerking van je ideeën. Ook hier geld de<br />
regel: informeer steeds de collega’s voor je je actie start! Ook het bloedtransfusiecentrum<br />
moet op de hoogte worden gebracht! Zo kunnen zij extra<br />
personeel en materiaal voorzien.
ACHTERGRONDINFORMATIE<br />
Wanneer je de campagne ‘bloedcafé’ wil voeren, moet je uiteraard zelf iets weten<br />
van het bloedtransfusiegebeuren. Hieronder lees je al een en ander, maar er is nog<br />
een andere mogelijkheid. Een bloedtransfusiecentrum kan speciaal voor jullie een<br />
rondleiding organiseren. Hiervoor contacteer je de donorwerver van het bloedtransfusiecentrum<br />
in je buurt. Dit doe je best tijdig.<br />
Alles wat je moet weten over bloed geven<br />
Elke dag zijn er mensen die bloed nodig hebben: na een operatie, een bevalling, een<br />
verkeersongeval... Om dan te helpen zamelt het <strong>Rode</strong> <strong>Kruis</strong> bloed in. Maar omdat<br />
bloed maar 42 dagen kan bewaard worden, moet men regelmatig bloedinzamelingen<br />
organiseren.<br />
Wie komt er in aanmerking voor bloed geven? Gezonde mensen tussen 18 en 65<br />
jaar die geen aids-risicogedrag vertonen. Deze mensen kunnen vrijwillig een beetje<br />
bloed afstaan om iemand die er nood aan heeft, te helpen.<br />
Hoe verloopt een bloedgift?<br />
• Vóór het prikje moet je eerst een medische vragenlijst invullen die de dokter<br />
nadien met jou overloopt. Daarnaast wordt gevraagd een bloedbestemmingsformulier<br />
in te vullen. Dit is anoniem en heeft enkel een nummer, gelijk aan het<br />
donatienummer van het bloedzakje. Men voorziet in een speciale bus voor dit<br />
formulier.<br />
• Na het medisch onderzoek, ga je liggen op één van de bedden. De dokter of verpleegkundige<br />
legt een knelband aan rond je arm, geeft een prikje met een steriele<br />
naald en je bloedgift begint. Als je dat wenst, krijg je een knijpballetje, zodat<br />
je bloed sneller naar het bloedafnamezakje stroomt. Per keer wordt er maximum<br />
500 ml afgenomen.<br />
• Als het zakje vol is, worden nog een vijftal proefbuisjes bloed afgenomen, waarop<br />
men dan later de labotesten doet. Vervolgens wordt je arm verzorgd en mag je de<br />
afnamezaal verlaten.<br />
• Tenslotte krijg je een drankje in de cafetaria of in het bloedcafé. Daar kan je dan<br />
ervaringen uitwisselen met andere donors.<br />
De bloedafname zelf duurt ongeveer 12 minuutjes en in totaal ben je slechts een<br />
half uurtje kwijt. Daarna voel je je zeker niet flauwtjes en kun je gerust verder doen<br />
met wat je bezig was: sporten, studeren...<br />
Wat gebeurt er met het bloed dat je geeft?<br />
* Allereerst wordt je bloedzakje in een snel draaiende trommel (4700 toeren per<br />
minuut!) geplaatst en door de middelpuntvliedende kracht zakken de rode<br />
bloedcellen onderaan en komt het plasma bovenaan het zakje te zitten. Dan gaat<br />
men over tot het splitsen van beide bestanddelen. Soms wordt er nog een derde<br />
bestanddeel van het bloed afgescheiden: de bloedplaatjes. Dat is dan ook de<br />
reden waarom je bij de bloedafname een bloedzakje met 2 of meer satellietzakjes<br />
krijgt.<br />
10
* Ondertussen wordt elke bloedgift grondig gecontroleerd. Men onderzoekt het<br />
bloed op aids, syfilis, hepatitis B en C en bepaalt de bloedgroep. Elk bloedzakje<br />
dat qua kwaliteit twijfelachtig is, wordt vernietigd.<br />
• Het bewaren gebeurt zeer zorgvuldig. Bloedcellen worden bewaard op een temperatuur<br />
tussen 2° en 6°C en dit gedurende maximum 42 dagen. Plasma wordt<br />
ingevroren bij een temperatuur van -40°C en blijft langer dan een jaar bruikbaar.<br />
Bloedplaatjes daarentegen kunnen maar 5 dagen bewaard worden op 22°C.<br />
• Pas wanneer alle controles zijn uitgevoerd, kan het bloed doorgegeven worden<br />
naar de ziekenhuizen.<br />
Wist-je-datjes<br />
Door één zakje bloed te geven, help je méér dan één patiënt.<br />
Kijk maar:<br />
• De rode bloedcellen worden toegediend aan ziekenhuispatiënten die een tekort<br />
aan bloed hebben. Bijvoorbeeld mensen met bloedarmoede of slachtoffers van<br />
verkeersongevallen.<br />
• Het plasmagedeelte wordt verder bewerkt tot vier soorten geneesmiddelen door<br />
de Centrale Afdeling voor Fractionering van het <strong>Rode</strong> <strong>Kruis</strong> (CAF). Namelijk<br />
stollingsfactoren voor hemofiliepatiënten, antistoffen die ziekten bestrijden<br />
en eiwitoplossingen die onder meer nuttig zijn voor brandwondenpatiënten in<br />
shocktoestand. Soms krijgt de patiënt het ontdooide zakje plasma in zijn geheel<br />
toegediend en dan spreken we van het virusgeïnactiveerd plasma. Dit gebeurt<br />
vooral bij zware heelkundige ingrepen.<br />
• De bloedplaatjes zijn vooral nodig voor leukemiepatiënten en patiënten met ernstig<br />
bloedverlies.<br />
Een gezond mens kan wat bloed missen<br />
* Gemiddeld heeft een gezonde, volwassen persoon zo’n 4 tot 6 liter bloed, afhankelijk<br />
van zijn gewicht. Een vuistregel zegt dat een mens ongeveer een dertiende<br />
van zijn lichaamsgewicht aan bloed heeft. Bij een bloedafname geef je 7,5 ml bloed<br />
per kilogram van je lichaamsgewicht. Het maximum dat je geeft is echter 500 ml.<br />
* Kan je dat bloed wel missen? Jazeker. Onmiddellijk na de bloedgift maak je<br />
nieuwe bloedcellen aan.<br />
Er zijn 8 verschillende bloedgroepen<br />
De meest voorkomende is O+, gevolgd door A+.<br />
O A B AB<br />
Rhesus + 38 % 34 % 8,5 % 4,2 %<br />
Rhesus - 7 % 6 % 1,5 % 0.8 %<br />
11
Bijlagen<br />
13
WERKSCHEMA<br />
ONTMOETINGSPLAATSEN<br />
Plaats Adres Contactpersoon Telefoonnr. Aantal<br />
jongeren<br />
14
MODELBRIEF 1<br />
Aan de verantwoordelijke van XXX<br />
Beste,<br />
Je kent het <strong>Rode</strong> <strong>Kruis</strong> wellicht van allerlei initiatieven binnen en buiten de gemeente.<br />
Wist je dat het <strong>Rode</strong> <strong>Kruis</strong> ook instaat voor 96 % van alle leveringen van<br />
bloed? Dankzij de inspanning van tienduizenden vrijwillige bloedgevers kunnen we<br />
heel wat patiënten helpen.<br />
Jaarlijks hebben we een natuurlijke afvloei van zo’n 20.000 bloedgevers door ziekte,<br />
door verhuis zonder adres na te laten, door het bereiken van de leeftijdsgrens van 65<br />
jaar. Zaak is dus het verdwenen aantal aan te vullen met, bij voorkeur, jonge bloedgevers.<br />
Daarom durven we op jou en je organisatie een beroep doen om de basis van onze<br />
donorpiramide te helpen verstevigen. Graag hadden we samen met jou in de aanloop<br />
naar onze volgende bloedinzameling van 99 maand 9999 een sensibiliseringsen<br />
wervingscampagne gehouden binnen je organisatie. In de loop van volgende<br />
week zullen we je contacteren om verdere afspraken te maken.<br />
Met vriendelijke groeten,<br />
Piet Paaltjes,<br />
verantwoordelijke Jeugd<br />
15
MODELBRIEF 2<br />
Aan de verantwoordelijke van XXX<br />
uitnodiging<br />
Beste,<br />
Je kent het <strong>Rode</strong> <strong>Kruis</strong> wellicht van allerlei initiatieven binnen en buiten de gemeente.<br />
Wist je dat het <strong>Rode</strong> <strong>Kruis</strong> ook instaat voor 96 % van alle leveringen van<br />
bloed?<br />
Binnenkort op 99 maand 9999 is er weer een bloedinzameling in de gemeente. En<br />
er is meer... op dezelfde plaats organiseren we ook een <strong>Bloedcafé</strong>. Zo’n <strong>Bloedcafé</strong> is<br />
een ontmoetingsplaats voor jongeren. Je hoeft zelfs niet eens bloed gegeven te hebben<br />
vooraleer je binnen mag. Kom gewoon eens een kijkje nemen, we verwachten<br />
je. Voor wie geïnteresseerd is in het ‘bloed geven’ staan onze stewards klaar met alle<br />
antwoorden op je vragen.<br />
Met vriendelijke groeten,<br />
Piet Paaltjes,<br />
verantwoordelijke Jeugd<br />
16
RECEPTEN<br />
Bloody Berry<br />
Ingrediënten<br />
• 2 roze pompelmoezen<br />
• 4 eetlepels frambozensiroop<br />
• Ijsblokjes<br />
• Spuitwater<br />
Bereiding<br />
• Als eerste pers je de pompelmoezen.<br />
• Vervolgens voeg je het frambozensap toe.<br />
• Goed mengen.<br />
• Aanlengen met spuitwater.<br />
• Voeg ijsblokjes toe.<br />
Weetje<br />
70 % van de mensen heeft ooit bloed of een afgeleid product nodig. Slechts 7 %<br />
van de mensen is bloeddonor. Bedankt dat jij tot die 7 % behoort. We hebben je<br />
hard nodig.<br />
Double Fraction<br />
Ingrediënten<br />
• Druivensap<br />
• Appelsap<br />
• IJs<br />
Bereiding<br />
• Als eerste giet je het druivensap in een hoog glas.<br />
• Vervolgens voeg je enkele ijsblokjes toe.<br />
• Dan heel voorzichtig het appelsap, zodat beide mooi gescheiden blijven.<br />
Weetje<br />
• De eerste bewerking na de bloedafname is de centrifugering. Hierdoor wordt<br />
het plasma uit het bloed netjes gescheiden van de overige cellen (rode- en<br />
witte bloedcellen, bloedplaatjes...).<br />
• De geconcentreerde rode bloedcellen worden gebruikt voor patiënten met een<br />
relatief groot verlies aan bloed.<br />
• De bovenste gele vloeistof (plasma) wordt voornamelijk gebruikt voor de<br />
aanmaak van levensreddende geneesmiddelen (stollingsfactoren voor hemofiliepatiënten,<br />
afweerstoffen tegen o.a. tetanus, rode hond...).<br />
17
Transporter<br />
Ingrediënten<br />
• Appelsap<br />
• Witte limonade<br />
Bereiding<br />
• Giet 1 deel appelsap en 2 delen limonade in een laag glas.<br />
• Voeg eventueel een schijfje citroen toe.<br />
Weetje<br />
• Ons bloed bestaat voor 55 % uit plasma: het geelachtige vocht dat de andere<br />
bestanddelen door ons lichaam heen transporteert. Het bevat onder meer<br />
stollingsstoffen, afweerstoffen...<br />
• Ook plasma kan je geven. Een plasmadonor kan om de veertien dagen terecht<br />
in een bloedtransfusiecentrum. Zo’n gift duurt ongeveer 1 uur.<br />
• Plasma wordt voornamelijk gebruikt voor de aanmaak van geneesmiddelen<br />
(stollingsfactoren voor hemofiliepatiënten, afweerstoffen tegen o.a. tetanus,<br />
rode hond...). Vers plasma wordt toegediend aan mensen met uitgebreide<br />
brandwonden of een groot verlies aan eiwitten.<br />
Blue Blood<br />
Ingrediënten<br />
• 2 bloedsinaasappelen<br />
• 1 citroen<br />
• 2 eetlepels druivensiroop<br />
• Mineraalwater<br />
• Ijsblokjes<br />
Bereiding<br />
• Eerst pers je de sinaasappelen en de citroen.<br />
• Meng het sap van beide vruchten met de druivensiroop.<br />
• Leng het naar keuze aan met mineraalwater.<br />
• Voeg ijsblokjes toe.<br />
Weetje<br />
Blauw bloed bestaat niet! Zelfs de koning z’n bloed is rood. Dit betekent echter<br />
niet dat alle bloed dezelfde tint van rood heeft. Zo is de helderheid ondermeer<br />
afhankelijk van de hoeveelheid zuurstof. Zuurstofrijk bloed is lichter van kleur<br />
dan zuurstofarm bloed.<br />
18
Quiz<br />
(onderlijnd = het juiste antwoord)<br />
Welke Minister is verantwoordelijk voor de prijsbepaling van het bloed?<br />
• Minister van Volksgezondheid<br />
• Minister van Sociale Zaken<br />
• Minister van Financiën<br />
Hoe heet de bloedinzamelingsactie die ieder academiejaar door de studenten in<br />
Leuven, Gent en Antwerpen op touw wordt gezet in samenwerking met het <strong>Rode</strong> <strong>Kruis</strong>?<br />
• Bloedserieus<br />
• Bloedernstig<br />
• Jong Bloed Helpt<br />
Hoeveel bloedgiften werden in <strong>Vlaanderen</strong> ingezameld in 1998?<br />
• 353.941<br />
• 521.360<br />
• 119.101<br />
Hoeveel plasmagiften werden in <strong>Vlaanderen</strong> ingezameld in 1998 - 2005?<br />
• 63.225<br />
• 118.633<br />
• 201.145<br />
Wie ontdekte de verschillende bloedgroepen?<br />
• O.H. Robertson<br />
• De Griekse geleerde Galenus<br />
• Karl Landsteiner<br />
De benaming RESUSFACTOR negatief of positief is afgeleid van proeven met:<br />
• resusolifanten<br />
• resusapen<br />
• resusmuizen<br />
Wanneer werd in België het eerste bloedtransfusiecentrum geopend?<br />
• 1919<br />
• 1946<br />
• 1934<br />
Hoelang kan bloed worden bewaard?<br />
• 21 dagen<br />
• 35 dagen<br />
• 50 dagen<br />
Op welke temperatuur moet bloed bewaard worden?<br />
• tussen 2° en 6°C<br />
• tussen -10° C en -8°C<br />
• tussen 36° C en 38°C<br />
19
Wat is de functie van de witte bloedcel?<br />
• afweer tegen ziektekiemen<br />
• zuurstoftransport<br />
• stollingsproces<br />
Waaruit bestaat plasma?<br />
• 93 % water en 7 % hormonen, suikers, zouten, eiwitten, vitaminen en vetten<br />
• 83 % water en 17 % hormonen, suikers, zouten, eiwitten, vitaminen en vetten<br />
• 53 % water en 47 % hormonen, suikers, zouten, eiwitten, vitaminen en vetten<br />
Hoeveel percentage plasma zit in ons bloed?<br />
• 50 %<br />
• 55 %<br />
• 25 %<br />
Hoe noemt men een tekort aan rode bloedcellen?<br />
• rode hond<br />
• leukemie<br />
• anemie<br />
Hoelang kan plasma worden bewaard?<br />
• meer dan 2 maanden<br />
• meer dan 6 maanden<br />
• meer dan 1 jaar<br />
Welke bloedgroep komt in België het meest voor?<br />
• AB+<br />
• O+<br />
• B+<br />
Wat is de wetenschappelijke benaming voor geelzucht?<br />
• gele koorts<br />
• hepatitis<br />
• haematoom<br />
Welke bloedgroep komt er in België het minst voor?<br />
• A-<br />
• B-<br />
• AB-<br />
Wat is de wetenschappelijke naam voor bloedplaatjes?<br />
• leukocyten<br />
• trombocyten<br />
• fenotypen<br />
Hoe noemt men de techniek waarbij een persoon, vóór een geplande ingreep, bloed van<br />
zichzelf laat afnemen wat eventueel tijdens de operatie kan worden teruggegeven?<br />
• autoagglutinatie<br />
• autotransfusie<br />
• autocontrole<br />
20
Hoelang kunnen bloedplaatjes worden bewaard?<br />
• 4 à 5 dagen<br />
• 7 dagen<br />
• 2 dagen<br />
Wordt de aids-test op elke bloed- en plasmagift uitgevoerd als het een gekende donor<br />
betreft?<br />
• ja<br />
• neen<br />
Hoeveel bloed wordt er per keer afgenomen?<br />
• 100 à 200 ml<br />
• 350 à 500 ml<br />
• 800 ml tot maximum 1 liter<br />
Hoeveel keer mag men bloed geven?<br />
• 1 keer per jaar<br />
• 4 keer per jaar<br />
• 6 keer per jaar<br />
Hoeveel keer mag men plasma geven?<br />
• 1 keer per maand<br />
• 2 keer per maand<br />
• 4 keer per maand<br />
Welke bloedgroep wordt beschouwd als algemene gever?<br />
• O-<br />
• A+<br />
• B+<br />
Welke bloedgever kan als algemene ontvanger beschouwd worden?<br />
• O+<br />
• AB+<br />
• A+<br />
De naalden, leidingen en zakjes waarmee bloed wordt ingezameld, worden<br />
• na elk gebruik vluchtig gespoeld met steriel water<br />
• na eenmalig gebruik vernietigd<br />
• na elk gebruik grondig chemisch gereinigd<br />
Op welke temperatuur moeten bloedplaatjes bewaard worden?<br />
• op kamertemperatuur op een schudmachine<br />
• op vriestemperatuur zodat de bloedplaatjes niet meer kunnen bewegen<br />
• op kooktemperatuur zodat ze in beweging blijven<br />
Tot welke leeftijd mag je bloed geven?<br />
• 65 jaar<br />
• 60 jaar<br />
• je mag op elke leeftijd bloed geven<br />
21
Wat is de functie van de rode bloedcellen?<br />
• bloed vloeibaar maken<br />
• helpen bij het stollingsproces<br />
• verzorgen van het zuurstoftransport<br />
Wordt de donor op de hoogte gebracht als blijkt dat er iets mis is met zijn bloed?<br />
• ja<br />
• nee<br />
Op welke temperatuur moet plasma bewaard worden?<br />
• in de oven aan 110°C zodat bacteriën geen kans krijgen<br />
• versneld invriezen aan -40°C en dan in de diepvries bewaren<br />
• op kamertemperatuur<br />
22