100 jaar verbintenis van twee culturen

COLOFON
UITGAVE VAN SHELL NEDERLAND BV
ADRES Carel van Bylandtlaan 30, 2596 HR Den Haag.
Postbus 444, 2501 CK Den Haag.
TELEFOON 070 - 377 87 00
HOOFDREDACTIE Piet de Wit
VORMGEVING Toon Beekman (www.defabriek.com)
MEDEWERKERS Ernst Bode, Wouter Eenhorst,
Hans Lagendaal, Caspar van Loo, Marianne Oostendorp,
Wilfried Overwater, Reinier Spreen
DRUK Roto Smeets Grafi Services Utrecht
Shell Venster wordt verspreid onder geïnteresseerden in
de activiteiten van Shell Nederland en Royal Dutch Shell.
Het blad is gratis verkrijgbaar.
Abonnementen kunnen of via onze fax (070 - 377 87 45)
of e-mail-adres shellvenster@shell.com worden aangevraagd
en via: Administratie Shell Venster, Postbus 444,
2501 CK Den Haag.
TWEEMAANDELIJKSE PUBLICATIE
Voor het geheel of gedeeltelijk overnemen of bewerken van
artikelen dient men toestemming van de redactie te vragen.
In de meeste gevallen zal die graag worden gegeven.
Hoewel Shell-maatschappijen een eigen identiteit hebben,
worden zij in deze publicatie soms gemakshalve met de
collectieve benaming ’Shell’ of ’Groep’ aangeduid in
passages die betrekking hebben op maatschappijen van
Royal Dutch Shell, of wanneer vermelding van de naam van
de maatschappij(en) gevoeglijk achterwege kan blijven.
OMSLAGFOTO WILFRIED OVERWATER
Achter de
horizon
Honderd jaar Shell:
dubbele nationaliteit
die tot één cultuur
leidde
Wat nu als normaal geldt, grensoverschrijdende
bedrijfsfusies, was in
1907 een unieke gebeurtenis, met dus
een onzekere afl oop. Maar het samengaan
van de Nederlandse Koninklijke
en het Britse Shell pakte goed
uit. Historici die een eeuwboek over
Shell schreven: “Het zorgde voor een
interne cultuur waarin het makkelijk
was om nationaliteiten en culturen te
integreren.” PAGINA 4
VOORWOORD
Wat maakt eeuwboeken zo fascinerend?
Toch vooral de realisatie van de continue
verandering die ons omgeeft. Toen de
Koninklijke en Shell in 1907 besloten tot
een amalgamatie waren auto’s en vliegtuigen exoten,
telde de wereld zo’n 1,7 miljard mensen die dat jaar
samen iets van 90-100 miljoen vaten olie-equivalent
aan energie gebruikten, de helft daarvan fossiele energie
(vooral steenkool), de rest biomassa (vooral hout).
Een eeuw later verdringen zich 6,6 miljard mensen op
deze planeet die voor hun gezamenlijke welvaart zo’n
225 miljoen vaten olie-equivalent gebruiken – per dag!
Ruim tachtig procent ervan wordt geleverd door fossiele
bronnen.
De samensmelting van de Koninklijke en Shell kan
achteraf worden uitgelegd als ‘visionair’. Ja? Zouden
de oprichters anno 1907 een visie hebben gehad op
twee wereldoorlogen, de opkomst – en latere ondergang
– van het communisme, inclusief de nationalisatie
van oliebezittingen, diepe economische crises, het
eind van het kolonialisme, het ontstaan van nationale
oliemaatschappijen, inbegrepen een prijskartel van
de grootsten daaronder, de opkomst van vrijhandel,
digitalisering, massamobiliteit, globalisering en het
aanwijzen van fossiele brandstoffen als directe vijand
van het aards klimaat? Niet waarschijnlijk.
Dat het bedrijf heelhuids een eeuw vol heeft weten
te maken, was niet zozeer een kwestie van visie, wel
van mentaliteit. De mentaliteit van zo sterk zijn dat je
klappen kunt opvangen, veranderingen kunt zien als
kansen en zo fl exibel zijn om die kansen om te zetten
in nieuwe business. Als er al sprake was van een visie,
dan was het de wil en kwaliteit om een cultuur te
introduceren die bestand was tegen al die onverwachte
maar majeure veranderingen van de voorbije honderd
jaar.
De historici die het eeuwboek van de Koninklijke/Shell
Groep – en, als onderstreping van die mentaliteit van
aanpassing aan externe veranderingen, de omvorming
daarvan in 2005 tot Royal Dutch Shell plc – hebben geschreven,
wijzen de oorspronkelijke Nederlands-Britse
bi-nationaliteit aan als basis voor deze sterke interne
cultuur. Daaruit is inmiddels een multiculturele
gemeenschap gegroeid waarvan de interne cultuur die
van de componenten overheerst. Als uitvloeisel daarvan
nam Shell vorig jaar meer mensen aan in Azië dan
in enig ander werelddeel, en ging in India het derde
Shell wil zich met
CO 2-technologie
onderscheiden
Het opbergen van CO 2 in de diepe
ondergrond is in potentie de belangrijkste
techniek om relatief snel
grote hoeveelheden broeikasgas uit
de atmosfeer te houden. Maar Shell
heeft ook nog andere technieken in
ontwikkeling, bedoeld om zich mee
te onderscheiden, vertelt CO 2-coördinator
Bill Spence. PAGINA 16
2 - JULI / AUGUSTUS 2007 - SHELL VENSTER
INHOUD
grote research- en technologiecentrum van start naast
die in Nederland en Houston. Een eeuw geleden begon
de historie van Shell in dit deel van de wereld zodat
de huidige grote nadruk op investeringen in Aziatisch
talent en markten in feite een soort thuiskomst is.
Terugkijkend heeft Shell een eeuw van discontinuïteit
meegemaakt – en heeft zij daarin kunnen overleven
en zelfs bloeien. Letterlijk en fi guurlijk heeft het bedrijf
telkens achter de horizon willen en durven kijken. Ook
nu de wereld gekrompen is tot de veelbesproken ‘Global
Village’, ligt de garantie voor continuïteit in het vermogen
voorbij de grenzen van het bestaande en bekende
te kijken.
De wereld groeit nog steeds in bewonersaantal – de
kans is reëel dat in de tweede helft van deze eeuw een
plateau wordt bereikt van zo’n 10 miljard mensen. Dat
is een vrij autonoom proces waarbij groeiende welvaart
juist zorgt voor een afnemende bevolkingsgroei.
Het antwoord op de vraag of deze tien miljard van
voldoende betaalbare, schone en beschikbare energie
kunnen worden voorzien, bepaalt hun aanstaande
gemiddelde welvaartsniveau. Welvaart en energiegebruik
hebben immers een sterke interactie. Volgens de
huidige trend zal de wereld in 2050 iets van twee maal
meer energie willen gebruiken dan nu. Ook twee maal
meer fossiele energie? Hier wordt de aarzeling groter,
want met name bij de productiecapaciteit van olie
en gas kan geen ‘voortgaande groeigarantie’ worden
gegeven. Dus moeten andere – duurzame – bronnen
worden opengelegd.
Maar heeft de afgelopen eeuw nu juist niet geleerd dat
‘volgens de huidige trend’ een fi ctie is? Hoe aannemelijk
is het dat na een eeuw van discontinuïteit de wereld
zich nu plotseling wel lineair ontwikkelt? En dan hoeft
niet eens aan oorlogen of diepe economische recessies
te worden gedacht, maar vooral aan doorbraken in
technologie-ontwikkeling. Het is op deze plaats al vaker
benadrukt, de energiesector staat de komende halve
eeuw voor de kolossale uitdaging om een heel nieuw
wereldomspannend energiesysteem te ontwikkelen
dat vanaf de tweede helft van deze 21 ste eeuw tot volle
wasdom zal komen. Interessant materiaal-in-aanbouw
voor de toekomstige generaties van historici.
Piet de Wit
Hoofdredacteur Shell Venster
De ‘man van het rietje’,
Jaap van Ballegooijen,
bestaat echt
Hij fi gureert in de Shell-commercial
waarbij een milkshake-rietje de basis
blijkt te zijn voor het uitvinden van
‘snake wells’, kronkelende productieputten.
Maar wie is de ‘echte’ Jaap
van Ballegooijen, en is het verhaal
waar? PAGINA 22
EN VERDER:
De jaarlijkse Shell Eco-marathon is
het tegengestelde van Formule 1,
het gaat niet om hard, maar alleen
om zuinig PAG 10. “Shell creëert
meer opties voor de toekomst dan
haar concurrenten”, kregen de
aandeelhouders te horen PAG 14.
Shell is de grootste sponsor van
een initiatief (New Energy Docks)
in Amsterdam-Noord om startersin-duurzaamheid
te ondersteunen
PAG 20. Als grootste bus- en taxibedrijf
van Nederland wil Connexxion
innovatief marktleider zijn, ook in
motorbrandstoffen PAG 25.
De medewerker is ditmaal Karen
de Lathouder, chemisch technologe
op Pernis PAG 28. Emeritus hoogleraar
Rob Kouffeld ziet kerncentrales
als onvermijdelijk, maar dan wel
kleintjes PAG 31. En als altijd,
nieuws uit de wereld van Shell en
energie PAG 3, 13 en 30.