Detailhandel in Almere Ruimte en diversiteit in ... - Gemeente Almere

Economische Zaken
November 2004
Hoe wordt Almere een complete en aantrekkelijke winkelstad?
Detailhandel in Almere
Welke ontwikkelingen zijn te verwachten in het stadshart en de stadsdeelcentra?
Ruimte en diversiteit
Welke winkelvoorzieningen willen we in buurten en wijken bevorderen?
in winkelgebieden
Wat gaan we doen om dit te bereiken?
(036) 548 43 54
jesondern@almere.nl
www.almere.nl
Hebt u vragen? Wilt u reageren? Meer informatie?
Detailhandel in Almere 1

Detailhandel in Almere
Ruimte en diversiteit
in winkelgebieden
november 2004
Detailhandel in Almere

Detailhandel in Almere

Inhoudsopgave
Samenvatting
I
1. Inleiding 1
1.1. Aanleiding en doel 1
1.2. Ontwikkelingen 2
1.3. Rol van de gemeente 3
1.4. Begrippen en definities 4
2. Visie op de detailhandelstructuur tot 2010 5
2.1. Inleiding 5
2.2. Ambitieniveau en uitgangspunten voor beleid 5
2.3. Stadshart 8
2.4. Perifere en grootschalige detailhandel 10
2.4.1. Algemeen 10
2.4.2. Locaties voor perifere detailhandel 12
2.4.3. Locaties voor grootschalige detailhandel 14
2.5. Centra van de stadsdelen, Almere Haven, Almere Buiten
en Almere Poort 15
2.5.1. Centrum Almere Haven 15
2.5.2. Centrum Almere Buiten, BuitenMere 16
2.5.3. Centrum Almere Poort (nieuw) 17
2.6. Wijk- en buurtwinkelcentra: ondersteunend dagelijks aanbod 18
2.6.1. Algemeen 18
2.6.2. Buurtwinkelstructuur in Almere Stad 20
2.6.3. Buurtwinkelstructuur in Almere Buiten 21
2.6.4. Buurtwinkelstructuur in Almere Haven 22
2.6.5. Buurtwinkelstructuur nieuwe stadsdelen, Almere Poort
en Almere Hout 23
2.7. Traffic-voorzieningen 24
2.8. Kleinschalige detailhandel buiten de winkelgebieden 25
2.9. Doorkijk naar de verdere toekomst 27
3. Ambulante handel en overige onderwerpen 29
3.1. Inleiding 29
3.2. De warenmarkt 29
3.3. Themamarkten en braderieën 30
3.4. Standplaatsen en venten 31
3.5. Detailhandel als ondergeschikte nevenactiviteit 32
3.6. Detailhandel via internet 33
3.7. Winkelopenstelling 33
4. Instrumentarium 35
4.1. Inleiding 35
4.2. Organisatie binnen de gemeente 35
4.3. Contact met marktpartijen en overleg 36
4.4. Ruimte voor starters en zelfstandig ondernemers 36
4.5. Ontwikkeling van nieuwe en uitbreiding van
bestaande winkelgebieden 37
4.6. Selectie en uitgifte van supermarkten 37
4.7. Ruimtelijke ordening, bestemmingsplan en toetsingskader 38
4.8. Handhaving detailhandel op bedrijfsterreinen 38
4.9. Centrummanagement en beheer van de openbare ruimte 39
4.10. Marktbeheer 40
4.11. Marketing en Promotie 40
4.12. Monitoring van ontwikkelingen 41
Detailhandel in Almere

Bijlagen
I Koopstromen 42
II Huidig aanbod en functioneren van de detailhandel 43
III Kwantitatieve uitbreidingsruimte tot 2010
en plannen voor uitbreiding van detailhandel in Almere 48
IV Overzicht van literatuur, beleidsnota’s en onderzoeken 52
V Begrippenlijst 53
VI Perifere detailhandel op bedrijventerreinen;
wat is waar toegestaan 55
Detailhandel in Almere

Samenvatting
1. Algemeen
Kwalitatieve visie van winkelgebieden
De winkelvoorzieningen in Almere worden in de komende jaren for s uitgebreid.
Daarmee wordt de huidige achterstand ingelopen en het winkelaanbod
kwantitatief en kwalitatief op peil gebracht. De bouw van het nieuwe Stadshart
is in volle gang. En ook voor het centrum van Almere Buiten en voor nieuwe
buurtwinkelcentra zijn plannen in ontwikkeling.
Met de nota ‘Detailhandel in Almere’ wil de gemeente haar visie geven op de
toekomstige ontwikkeling van de winkelgebieden in Almere. Het inwonertal
neemt snel toe, groeit van ca. 172.000 in 2004 tot ca. 206.000 in 2010.
En ook de dynamiek in de detailhandel gaa t steeds sneller. Vraag en aanbod
zijn in Almere in voortdurende verandering. Dit vraagt om flexibiliteit in de
planvorming. Daarom is in de detailhandelsnota gekozen v oor een kwalitatieve
visie op de structuur van winkelgebieden. Een visie op hoofdlijnen, die het
kader biedt voor verdere evenwichtige ontwikkeling van de detailhandel in de
verschillende delen van Almere. Daarbij bevat de nota een toetsingskader voor
de beoordeling van nieuwe initiatieven op hun toegevoegde waarde aan de
bestaande en toekomstige detailhandelstructuur. Vooral in de huidige economische
situatie, waarbij in 2003 de bestedingen in de non-foodsector v oor het
eerst in jaren niet zijn gestegen, maar zelfs iets zijn gedaald, wil de gemeente
nieuwe initiatieven zorgvuldig afwegen. Extra aandacht wordt ook besteed aan
de monitoring van detailhandelsontwikkelingen.
Met het detailhandelsbeleid heeft de gemeente de ambitie om een compleet
en aantrekkelijk aanbod van winkelgebieden te ontwikkelen. ‘Detailhandel in
Almere’ vormt een kadernota voor de uitvoering van de verschillende taken
van de gemeente op het ter rein van detailhandel; een integrale nota met het
gemeentelijk detailhandelsbeleid op hoofdlijnen en het in te zetten instr umentarium.
De nota heeft een looptijd tot 2010, met een globale doorkijk naar de
verdere toekomst. Belangrijke thema’s voor de komende jaren zijn r uimte
bieden en diversiteit creëren. Voldoende vestigingsruimte en diversiteit in
winkelgebieden en branchering, van laag tot hoog segment, kleine en grote
winkels, ketenbedrijven, starters en zelfstandig ondernemers.
De gemeente wil met de detailhandelsnota en het beschikbare instr umentarium
de voorwaarden scheppen voor de uitvoering. Daadwerkelijk winkelpanden
realiseren en diversiteit in het winkelaanbod bieden is v ooral een taak van
de marktpartijen, winkeliers, eigenaren en projectontwikkelaars.
Samenwerking en overleg tussen marktpartijen, organisaties en gemeente
speelt daarbij een belangrijke rol. Bij de voorbereiding van de detailhandelsnota
heeft dit vorm gekregen door marktpartijen en organisaties breed te
betrekken. En ook voor het uitvoeringstraject zijn de nodige instr umenten
hiervoor opgenomen, zoals een detailhandelscommissie, brancheringsoverleg
en centrummanagement.
Onderzoek detailhandelstructuur en sterkte/zwakte-analyse
Voor de detailhandelsnota is onderzoek uitgevoerd door Ecorys Kolpron.
Er is een brede inventarisatie gemaakt van huidig aanbod, functioneren,
uitbreidingsplannen en marktruimte tot 2010. Verder is advies gegeven over
de gewenste detailhandelstructuur.
Uit de sterkte-zwakte-analyse is naar voren gekomen dat de detailhandelstructuur
duidelijk en herkenbaar is, de winkelgebieden doorgaans goed bereikbaar
zijn en dat de winkelvoorzieningen gemiddeld goed tot zeer goed functioneren.
Ook komen er zwakke punten naar voren. Aandachtspunten daarbij
zijn:
• Te kort aan ruimte (kwantitatief); met de uitvoering van de bestaande plannen
kan overigens in deze ruimte worden voorzien;
• Ondervertegenwoordiging van bepaalde branches van niet-dagelijks aanbod;
nog weinig aanbod in het hoger segment;
Detailhandel in Almere I

• Te kort aan goedkope winkelpanden voor starters en zelfstandige ondernemers;
• Vrijwel ontbreken van B2- en C-locaties;
• Versnippering van perifere detailhandel op bedrijfsterreinen;
• Buurtsupermarkten staan onder druk; aandacht voor trekkracht;
• Ontbreken van grootschalige supermarkt;
• Sfeer en beleving; en gevoel van (on)veiligheid.
Samenhangende detailhandelstructuur op hoofdlijnen
De detailhandelstructuur in Almere tot 2010 bestaat uit de volgende winkelgebieden.
• Sterk Stadshart, gericht op recreatief winkelen en vrijetijdsbesteding
• Locaties voor perifere en grootschalige detailhandel: beperkt aantal, goed bereikbaar en met een onder scheidende
thematisering
• Sterke centra in de stadsdelen: Almere Buiten, Almere Haven en Almere Poort; stadsdeelverzorgend en
aandacht voor extra, onderscheidend aanbod en eigen identiteit
• Wijk- en buurtwinkelcentra: ondersteunende voorzieningen, dagelijks aanbod
• 1 à 2 grootschalige supermarkten (ca. 3.000 à 4.000 m2 v.v.o.), op een goed bereikbare locatie, in principe
in/aansluitend aan stadsdeelcentrum
• Warenmarkten in het Stadshart en in de centra van de stadsdelen
• Ondersteunend traffic-aanbod op drukbezochte locaties, gericht op passanten, zoals bij NS-stations en
tankstations e.d.
• Enige verspreide kleinschalige detailhandel in de wijken, ter bevordering van de levendigheid, met vooral
ook niet-winkelfuncties zoals dienstverlening, horeca en zorg.
Uitgangspunt van beleid in de detailhandelsnota is da t detailhandel wordt gevestigd in of aansluitend aan
de winkelgebieden. Behalve de reguliere detailhandel wordt perifere en grootschalig/thematische detailhandel
(PDV en GDV) onderscheiden die ook buiten de reguliere winkelgebieden op daar toe aangewezen
locaties kan worden gevestigd. Als vestiging in of aansluitend aan deze winkelgebieden niet mogelijk
blijkt, kunnen locaties elders in het verstedelijkte gebied in aanmerking komen. Per geval zal nadere
besluitvorming plaatsvinden.
Samenhangende detailhandelstructuur Almere tot 2010
ALMERE BUITEN
N
ALMERE STAD
CENTRUM
ALMERE BUITEN
DOE MERE
A6
LELYSTAD
ALMERE PAMPUS
STADSHART
STATION
PARKWIJK
A27
HILVERSUM/UTRECHT
IJMEER
STATION
MUZIEKWIJK
N
N
A6
ALMERE POORT
CENTRUM
AMSTERDAM
ALMERE HAVEN
CENTRUM
ALMERE HOUT
HOLLANDSEBRUG
GOOIMEER
STICHTSEBRUG
c DSA/GGM/Visual
Stadshart, hoofdwinkelcentrum
Winkelcentrum stadsdeel
(nog nieuw te bouwen)
Wijk/buurtwinkelcentrum
Wijk/buurtwinkelcentrum
(nog nieuw te bouwen)
Themagericht (PDV, GDV)
Themagericht (nog nieuw te bouwen)
II Detailhandel in Almere

Kwantitatieve uitbreidingsruimte tot 2010 en plannen voor uitbreiding
Ter indicatie zijn berekeningen gemaakt van de uitbreidingsruimte voor het
dagelijks aanbod en het niet-dagelijks aanbod. De uitbreidingsruimte voor het
dagelijks aanbod bedraagt tot 2010 afhankelijk van de groei van de bestedingen
(0-2%) ca. 20.000 tot ca. 30.500 m2 v.v.o.. Wanneer dit wordt afgezet tegen
de omvang van de bestaande uitbreidingsplannen dan kan w orden geconcludeerd
dat deze plannen in goede verhouding staan tot de geconstateerde uitbreidingsruimte.
Tabel 1. Kwantitatieve uitbreidingsruimte en planmetrage dagelijks aanbod
Planlocatie
Planmetrage
dagelijks aanbod
Verwacht
(m2 v.v.o.) realisatiemoment
Harde plannen
Stadshart, uitbreiding 4.000 2003-2007
Almere Buiten Centrum, uitbreiding 3.250 2005-2007
Almere Haven Centrum, revitalisering 400
Almere Poort Centrum, nieuw 5.200 2008-2010
Noorderplassen-west, buurtwinkelcentrum 1.200-1.500 2006-2007
Tussen de Vaarten-Zuid, buurtwinkelcentrum 1.200-1.500 2005-2006
Almere Buiten Oost, wijkwinkelcentrum 2.500-2.800 2005-2007
Almere Buiten Stripheldenbuurt, buurtwinkelcentrum 1.200-1.500 2005-2006
Totaal 23.300-24.000
Kwantitatieve uitbreidingsruimte tot 2010 20.000 – 30.500
De uitbreidingsruimte voor het niet-dagelijks aanbod wordt tot 2010 bij 2%
bestedingsgroei geraamd op ca. 89.400 m2 vvo. Bij een nulgroei van de bestedingen
bedraagt de uitbreidingsruimte tot 2010 ca. 54.300 m2 vvo. Wanneer
de uitbreidingsruimte wordt afgezet tegen de bestaande uitbreidingsplannen
voor het Stadshart, centrum Almere Buiten/Koppelgebied, centrum Almere
Haven en het stadsdeelgerichte centrum van Almere Poort, dan staan deze in
goede verhouding tot elkaar, te meer omdat het inwonertal van Almere ook na
2010 blijft toenemen. In de periode tot 2010 kunnen deze plannen w orden
uitgevoerd. Vooral nu de consumentenbestedingen in de non-food sector v anwege
de economische omstandigheden na jarenlange toename in 2003 v oor
het eerst iets zijn gedaald, is continue monitoring van de marktruimte noodzakelijk.
Benadrukt moet overigens worden dat de berekende uitbreidingsruimte
een globale indicatie van de uitbreidingsmogelijkheden aangeeft.
Tabel 2. Kwantitatieve uitbreidingsruimte en planmetrage niet-dagelijks aanbod
Planlocatie
Planmetrage
niet-dagelijks
Verwacht
aanbod (m2 v.v.o.) realisatiemoment
Harde plannen
Stadshart, uitbreiding CV Hart 44.000 2003-2007
Stadshart, herontwikkeling Circus 7.400 2006-2007
Almere Buiten Centrum, stadsdeelgericht 6.500 2005-2007
Almere Haven Centrum, stadsdeelgericht 1.300 2004-2005
Almere Poort, Centrum, stadsdeelgericht 4.000 2008-2010
Almere Buiten, Koppelgebied, GDV/PDV 10.000 2005-2007
Almere Buiten, locatie Praktica, PDV (gereed eind 2004) 7.600 2004-2005
Almere Stad, Uitgeverij (bouwmarkt) 5.600 2004-2006
Subtotaal harde plannen 86.400
Zachte plannen
Stadshart, wijziging Blok 5 10.400 p.m.
Almere Buiten, DoeMere, PDV 4.000 p.m.
Almere Poort, thematische retail 35.200 p.m.
Almere Poort, woninginrichting 24.000 p.m.
Almere Poort, Europakwartier 2.000 2006-2009
Subtotaal zachte plannen 75.600
Totaal 162.000
Kwantitatieve uitbreidingsruimte tot 2010 54.300 – 89.400
Detailhandel in Almere III

2. De winkelgebieden van Almere
Stadshart, hoofdwinkelgebied van Almere
Bezoekmotieven:
Branchering:
Schaalniveau:
Trekkracht locatie:
Openbare ruimte:
gebiedsgericht, recreatief en vergelijkend winkelen
non-food: alle branches (breed aanbod; kwaliteit/diversiteit)
food: ondersteunende functie
kleinschalige winkels, beperkt grootschalig
lokaal/regionaal
centrummilieu
Het Stadshart wordt in de jaren 2003-2007 meer dan v erdubbeld. Het aantal winkels neemt toe van
ca. 190 tot meer dan 300 verkooppunten (van 37.400 m2 vvo naar ca. 93.000 m2 vvo). Daarmee wordt
het een winkelgebied van formaat. Het huidige beleid voor het Stadshart wordt in grote lijnen voortgezet.
De invulling van het winkelgebied vindt plaats aan de hand van het brancheringsplan. Nu na jaren van
planontwikkeling de periode van uitvoering volgt, verdienen de volgende punten specifieke aandacht:
• Invulling van het winkelaanbod: kwaliteit en diversiteit, aanbod in het hogere segment, bijzondere
formules en aanbod van zelfstandige ondernemers
• Verplaatsingscarrousel van bestaande naar nieuwe deel; herinvulling leeggekomen panden,
vooral sleutellocaties
• Vervlechting van functies: detailhandel, horeca en vrije tijd
• Ontstaan van B2- en C-locaties
• Inrichting van de openbare ruimte, sfeer en beleving
• Voldoende bereikbaarheid.
Belangrijke instrumenten zijn overleg en afspraken met marktpar tijen, brancheringsoverleg (BAC),
brancheringsplan, centrummanagement, bestemmingsplan en monitoring.
Perifere en grootschalige detailhandel
Bezoekmotieven:
Branchering:
Schaalniveau:
Trekkracht locatie:
Openbare ruimte:
thema- en doelgerichte aankopen
non-food: perifere en grootschalige detailhandel
grootschalige winkels
lokaal/(boven)regionaal
centrummilieu - specifiek werkmilieu
Ook het huidige beleid ger icht op de perifere detailhandel wordt voortgezet, en is nader uitgewerkt.
Voorts is er nieuw beleid toegevoegd voor vestiging van grootschalige detailhandel. Tot de perifere detailhandel
(PDV) behoort detailhandel in volumineuze artikelen in de volgende branches: woninginrichting,
keukens, sanitair/badkamers, tuincentra, bouwmarkten, auto’s, boten, motoren, caravans, landbouwwerktuigen,
grove bouwmaterialen en detailhandel in brand- en explosiegev aarlijke stoffen. Grootschalige
detailhandel (GDV) betreft clusters van detailhandelsvestigingen met een zeer g root oppervlak. Als richtlijn
voor de minimale omvang wordt een oppervlak van 1.000 m2 v.v.o. per bedrijf gehanteerd.
Uitgangspunten van beleid zijn:
• Bevorderen van concentratie en clustering
• Nieuwe PDV- en GDV-locaties zijn onderscheidend en complementair t.o.v. bestaande locaties en t.o.v.
het Stadshart
• Bouwmarkten en tuincentra ook solitaire vestiging.
Locaties voor perifere en/of grootschalige detailhandel:
• DoeMere: PDV, beperkt uitbreiden/upgrading, meer nadruk op wonen
• Markerkant: PDV, ruimte bieden voor de korte termijn
• Poldervlak: PDV, huidige situatie consolideren; geen verdere uitbreiding
• De Steiger, Markerkant, Poldervlak, Lagekant (nieuw): ondersteunend aanbod PDV met
stadsdeelverzorgende functie
• Locatie A6/A27 (nieuw): vestiging van supergrootschaligen in PDV
• Koppelgebied, tussen centrum Almere Buiten en DoeMere (nieuw): GDV, doelgericht,
frequent aanbod, en PDV;
• Olympiakwartier, centrum Almere Poort (nieuw): GDV/thematisch, thema’s aansluitend op
sport- en vrijetijdsvoorzieningen.
IV Detailhandel in Almere

Centra van de stadsdelen: Almere Haven, Almere Buiten,
Almere Poort
Bezoekmotieven:
Branchering:
Schaalniveau:
Trekkracht locatie:
Openbare ruimte:
gemaksgericht - gebiedsgericht; dagelijkse en
frequent niet-dagelijkse aankopen
food: compleet, breed aanbod
non-food: meeste branches aanwezig, gericht op
frequent benodigd aanbod
kleinschalige winkels
stadsdeelgericht
centrummilieu
De centra van de stadsdelen hebben een stadsdeelverzorgende functie.
De binding wordt bevorderd door de centra eigen identiteit en karakter te
geven met bijbehorende winkelvoorzieningen:
• Almere Haven: watersport, boulevard, kunst en cultuur
• Almere Buiten: DoeMere en Koppelgebied met per ifere en grootschalige
detailhandel
• Almere Poort: sport en vrije tijd.
In het centrum van Almere Haven is een revitaliseringsproces gaande
(Ontwikkelingsvisie Revitalisering Almere Haven). Kern hiervan is dat het
primaat bij het centrumgebied ligt en gericht is op het behoud van de
bestaande (koopkracht)binding vanuit Almere Haven aan het centrum.
Het daarbij ingezette beleid wordt voortgezet:
• Versterking winkelfunctie binnen het halter model
• Draagvlakvergroting door aanvullende woningbouw
• Behoud binding aan centrum door supermarkten te versterken (uitbreiding:
500 m2 bvo)
• Vestiging van een trekker op de zuidelijke pool (uitbreiding: 1.600 m2 bvo).
Het centrum van Almere Buiten, BuitenMere, wordt herontwikkeld en uitgebreid
tot een omvang passend bij het definitieve inwonertal van Almere Buiten
van ca. 53.000, dat in 2010 wordt bereikt.
Het beleid is opgenomen in de Nota v an Uitgangspunten Centrumplan
Almere Buiten 2010, en wordt voortgezet:
• Uitbreiding met 3.250 m2 v.v.o. dagelijks aanbod en 6.500 m2 v.v.o. nietdagelijks
aanbod
• Uitbreiding (en deels verplaatsing) van de aanwezige supermarkten (deels
uitgevoerd)
• Koppeling BuitenMere met DoeMere door invulling van het Koppelgebied
met GDV en eventueel PDV
In 2005 wordt gestart met de bouw van het nieuwe stadsdeel Almere Poort.
In de plannen voor Poort is een centrum met een stadsdeelverzorgende functie
opgenomen (5.200 m2 vvo dagelijks; 4.000 m2 vvo niet-dagelijks;
verwachte realisatie 2008-2010). Het centrum wordt versterkt door het in de
plannen opgenomen sport- en vrijetijdscluster dat grenst aan het stadsdeelgerichte
centrum, en de leisureboulevard tussen centrum en strand.
Wijk- en buurtwinkelcentra: ondersteunend dagelijks aanbod
Bezoekmotieven:
Branchering:
Schaalniveau:
Trekkracht locatie:
Openbare ruimte:
gemaksgericht; dagelijkse aankopen
(korte bezoeken)
food: 1 of 2 supermarktniveaus, wv. 1 full-service
supermarkt; eventueel versspeciaalzaken
non-food: eventueel frequent benodigde artikelen
kleinschalige winkels
buurt/wijk
gemengd woon-/werkmilieu
Vanwege het maatschappelijk belang van buurtwinkelcentra hecht de gemeente
Almere aan het laten voortbestaan van een fijnmazige buurtwinkelstructuur.
Detailhandel in Almere V

Daarbij is het van belang de buurtwinkelcentra voldoende trekkracht te bieden. In nieuwe gebieden worden
voorwaarden geboden voor ontwikkeling van buurtwinkelcentra bestaande uit een super markt met
een omvang van 1.000-1.200 m2 vvo en beperkt aanvullend aanbod. In bestaande gebieden spelen ook
de fysieke mogelijkheden mee, en wil de gemeente onder gestelde fysieke en markttechnische randv oorwaarden
in de voorwaardenscheppende sfeer meewerken aan het vergroten van een supermarkt tot max.
1.000-1.200 m2 vvo. Daarbij zijn betrokken marktpartijen verantwoordelijk voor het uitbreiden van de
supermarkt. De gemeente levert geen bijdrage hieraan. In par. 2.6 zijn tabellen opgenomen met een
overzicht van de wijk- en buurtwinkelcentra per stadsdeel.
Grootschalige supermarkt
De vestiging van een grootschalige supermarkt (ca. 3.000-4.000 m2 vvo) vormt onder gestelde randvoorwaarden
een versterking van de detailhandelstructuur. Geschikte vestigingslocaties hiervoor zijn de goed
ontsloten stadsdeelcentra. Randvoorwaarde voor vestiging is o.m. dat het voorzieningenniveau in de
buurten en wijken geen onaanvaardbare schade ondervindt.
Traffic-voorzieningen en kleinschalige detailhandel buiten de
winkelgebieden
Traffic-voorzieningen zijn kleinschalige winkels op zgn. traffic-locaties, waar de consument vooral snel en
gemakkelijk boodschappen kan doen, en die voorzien in een specifieke behoefte. Het gaat daarbij om
kleinschalig winkelaanbod bij o.m. NS-stations, een ziekenhuis, detailhandel bij tankstations en business
facility centra. In par. 2.7 zijn criteria voor traffic-voorzieningen opgenomen.
De gemeente wil levendigheid en ontmoeting in de b uurten en wijken bevorderen. Eén van de middelen
hiertoe is - na verkenning van de fysieke mogelijkheden - voorwaarden te bieden voor verspreide bewinkeling
in de centrum-randzone en langs aanloopstraten naar de centra.
Ambulante handel: warenmarkten, themamarkten, standplaatsen
Uitgangspunt van beleid voor de warenmarkten blijft het houden van een warenmarkt in ieder stadsdeel.
Daarbij wordt ingezet op kwaliteitsversterking. Naar verwacht kan omstreeks 2008 in Almere Poort met
een warenmarkt worden gestart. Het aanbod van warenmarkten wordt aangevuld met bijzondere themaof
evenementenmarkten in een jaarrondprogramma.
Het standplaatsenbeleid is geactualiseerd in de Nota Straa thandel. Daarbij is het beleid met vastgestelde
locaties aangevuld met een meer flexibele aanpak, waarbij ook nieuw voorgestelde locaties kunnen worden
toegevoegd.
Detailhandel als ondergeschikte nevenactiviteit
Detailhandel als ondergeschikte nevenactiviteit komt in verschillende vormen voor: vliegende winkels,
winkeltjes in moskeeën, ondergeschikt bij productie- of handelsbedr ijven op bedrijfsterreinen, en bij toeristisch-recreatieve
of culturele projecten. Onder gestelde randvoorwaarden, o.a. beperkte omvang en van
ondergeschikt belang, wordt detailhandel als ondergeschikte nevenactiviteit toegestaan. Er wordt opgetreden
wanneer er niet meer wordt voldaan aan deze randvoorwaarden.
3. Instrumentarium
Om de gewenste ontwikkelingen in de detailhandelstr uctuur mogelijk te maken en ongewenste ontwikkelingen
te voorkomen is een goed instr umentarium van belang. De rol van de gemeente is vooral voorwaardenscheppend,
marktpartijen bij elkaar brengen, begeleiden van de uitvoering en in sommige gevallen
kiezen voor een aanjaagfunctie. In de afgelopen jaren is het detailhandelsbeleid v ooral gericht geweest
op ontwikkeling en uitbreiding. Dit beleid wordt de komende jaren voortgezet, maar er is toenemende
aandacht nodig voor beheer, handhaving en modernisering.
In tabel 3 is een overzicht gegeven van het in te zetten instr umentarium.
Als eerste zijn instrumenten opgenomen gericht op contact en overleg met betrokken marktpartijen en
organisaties. Voortzetting van contact en overleg en deze verder intensiveren is een belangrijke voorwaarde
voor het bereiken van de ambitie van een compleet en aantrekkelijk aanbod v an winkelgebieden.
In het hoofdlijnenakkoord 2004-2006 is startersbeleid voor detailhandel opgenomen. In de detailhandelsnota
is hieraan uitwerking gegeven door locaties op te nemen voor detailhandel op B- en C-loca ties, waar
starters zich vooral vestigen. Verder zal overleg plaatsvinden met marktpartijen en bieden Kamer van
Koophandel en Starters Service Centrum Almere voorlichting, advies en begeleiding. Indien deze instrumenten
onvoldoende resultaat opleveren, wordt een bijdrage aan een b usinessplan voor een winkelproject
voor starters overwogen.
VI Detailhandel in Almere

Het bestemmingsplan is een belangrijk instrument in de stimulering van de
detailhandelstructuur. Er wordt een inventarisatie gemaakt van de aanpassingen
in bestemmingsplannen aan het beleid v an de detailhandelsnota (meerjarenplanning
bestemmingsplannen).
Wanneer een gewenste vestiging niet past in een geldend bestemmingsplan
kan een vrijstellingsprocedure worden toegepast. Voor grotere vestigingen en
winkelplannen wordt het opgenomen toetsingskader gehanteerd. Belangrijk
daarbij zijn de toegevoegde waarde aan de detailhandelstructuur en de
gevolgen voor de bestaande detailhandel.
Om verdere ongewenste versnippering tegen te gaan wordt in de detailhandelsnota
ruimte voor vestiging van detailhandel geboden, en wordt de
handhaving op ongewenste locaties geïntensiveerd.
Het centrummanagement in het Stadshart is met de realiser ing van het nieuwe
deel een nieuwe fase ingegaan. Daarbij is uitbreiding van centrummanagement
en accountmanagement noodzakelijk, gericht op het gezamenlijk bereiken van
de gewenste invulling van het totale stadshart, het nieuwe en het bestaande
deel, met voldoende kwaliteit, diversiteit en sfeer. Ook voor de centra van
Almere Haven en Almere Buiten wil de gemeente het in gang gezette
centrummanagement gezamenlijk met betrokken marktpar tijen voortzetten en
waar nodig uitbreiden. Belangrijk onderdeel van centrummanagement is het
stimuleren van de gewenste branchering.
Met de uitbreiding van de detailhandel in de komende jaren w ordt Almere een
echte winkelstad. Daarbij past marketing en promotie om de klanten te binden
en investeerders te informeren over de mogelijkheden. De marktpartijen,
vooral ook de winkeliersverenigingen, spelen hierin een centrale rol.
De gemeente is bereid met de middelen die haar ter beschikking staan,
hieraan een faciliterende bijdrage te leveren, bijv. met een brochure over de
detailhandel in Almere en de vestigingsmogelijkheden.
Het monitoren van ontwikkelingen blijft in de komende jaren belang rijk, vooral
in de huidige economische omstandigheden. Actuele gegevens zijn nodig voor
het zorgvuldig beoordelen van uitbreidingsplannen, om te volgen of de beoogde
resultaten worden gehaald, en of beleid moet worden bijgesteld.
Detailhandel in Almere VII

Tabel 3. Overzicht van in te zetten instrumentarium
Detailhandelscommissie
Brancheringsoverleg
Ondernemersloket EZ
Stadsdeelkantoren/Dienst
Stadscentrum
Centrummanagement,
beheer openbare ruimte en veiligheid
Coördinatie-overleg detailhandel
Vestiging van starters en zelfstandig
ondernemers
Integrale planvorming stedelijke
ontwikkeling (w.o. winkelgebieden)
Bestemmingsplan
Toetsingskader voor nieuwe initiatieven
Selectie en uitgifte van supermarkten via
gekwalificeerde selectie
Gronduitgifte voor winkelgebieden
Actief grondbeleid
Handhaving
Marktbeheer
Marketing en Promotie
Monitoring van ontwikkelingen
Volgen van ontwikkelingen, stimulering vernieuwing,
toetsen nieuwe initiatieven
Sturen branche-ontwikkeling (brancheringsplan)
Eerste aanspreekpunt voor ondernemers met vestigingsvragen
en plannen voor winkelprojecten; registratie van
belangstellenden
Aanspreekpunt voor m.n. praktische zaken en veiligheid; contact
met detailhandelsbedrijven; deelname vanuit gemeente aan
centrummanagement
Samenwerking in beheer en versterking van winkel/
centrumgebieden
Afstemming beleid en uitvoering tussen diensten/afdelingen
gemeente
- Overleg met marktpartijen;
- Ruimte bieden (bestemmingsplan) op goedkopere locaties:
zij- en aanloopstraten van centra, centrumrandzone, beperkt op
Markerkant;
- Starters Service Centrum Almere
- T.z.t. bij onvoldoende resultaat overwegen bijdrage businessplan
winkelproject starters
Multidisciplinaire projectteams, Nota van Uitgangspunten,
Ontwikkelingsplan, Inrichtingsplan
Ruimte bieden aan detailhandel op locaties detailhandelsnota;
aanpassen bestemmings-plannen aan beleid detailhandelsnota
Beoordelen nieuwe initiatieven en zachte plannen aan aspecten
toetsingskader, o.a. toegevoegde waarde, gevolgen voor
bestaande detailhandel
Hierbij worden meerdere criteria betrokken,o.a. grondopbrengst,
gevoerde formule, toegevoegde waarde aan ontwikkeling Almere
Waar nodig afspraken in overeenkomst over o.a. gebruik van de
grond, invulling en beheersaspecten
Aankoop van winkelpanden wordt in incidentele gevallen
overwogen
Handhaving detailhandel op ongewenste locaties
Marktcommissie, marktverordening
Centrale rol marktpartijen, winkeliersverenigingen, gemeente
beperkt faciliteren
Volgen ontwikkelingen vraag en aanbod, winkelaanbod,
bestedingen enz.
VIII Detailhandel in Almere

Inleiding
1.1 Aanleiding en doel
Almere blijft in de komende jaren for s doorgroeien van 172.000 inwoners in
2004 tot ca. 206.000 in 2010. En ook daarna is een verdere toename van het
inwonertal voorzien tot 250.000 en mogelijk tot meer dan ca. 300.000
inwoners in 2030. De stad ontwikkelt zich van een jonge groeikern naar een
complete, grote netwerkstad. Voor de detailhandel betekent deze g roei
omvangrijke mogelijkheden voor uitbreiding, niet alleen in omvang maar vooral
ook in kwaliteit. Daarbij heeft de gemeente de ambitie om een inhaalslag te
maken en een kwaliteitsimpuls te geven aan het voorzieningenaanbod.
Uitbreiding en verdieping van de voorzieningen is één van de pijlers van het
Structuurplan Almere 2010. De samenhangende visie op de detailhandelstr uctuur,
die in deze detailhandelsnota wordt uitgewerkt, biedt een kader voor
deze kwaliteitsimpuls in de detailhandel en voor de verdere ontwikkeling van
de winkelvoorzieningen. De detailhandel is een basisvoorziening, waar het gaat
om boodschappen doen, maar is ook steeds meer een vr ijetijdsvoorziening
geworden. Bovendien zorgen winkels voor sfeer en levendigheid. Een voldoende
kwalitatief en kwantitatief aanbod van winkelvoorzieningen, attractief en
divers, speelt dan ook een essentiële rol in de verdere uitbouw van Almere
naar een complete stad. Verder vormt de detailhandel onderdeel van een aantrekkelijk
vestigingsklimaat voor bedrijven en instellingen. En ook de detailhandel
zelf is een belang rijke sector van werkgelegenheid met inmiddels meer
dan 6.000 arbeidsplaatsen.
Met het detailhandelsbeleid heeft de gemeente Almere voor de komende jaren
de ambitie om een compleet en aantrekkelijk aanbod v an winkelgebieden te ontwikkelen
voor de inwoners van Almere. In de afgelopen periode heeft herijking en
actualisering van het beleid plaatsgevonden. Het geactualiseerde beleid is
opgenomen in onderhavige nota ‘Detailhandel in Almere’. De nota heeft als
ondertitel ruimte en diversiteit in winkelgebieden’. Ruimte bieden en diversiteit
creëren vormen de komende jaren belang rijke beleidsopgaven in het detailhandelsbeleid
van Almere teneinde de ambitie van vooral meer kwaliteit te
bereiken. Samenwerking speelt daarbij een belangrijke rol, samenwerking
tussen marktpartijen, betrokken organisaties en gemeente.
Ontwikkeling inwonertal Almere tot 2010
Almere is de snelst g roeiende gemeente van
Nederland. In de periode tot 2010 neemt het
inwonertal toe tot ca. 206.000 inwoners.
2004 2010
Almere Haven 22.569 26.556
Almere Stad 100.488 107.628
Almere Buiten 46.162 53.004
Almere Poort 130 16.332
Almere Hout 1.376 2.394
Almere Totaal 170.725 205.914
Bron: Gemeente Almere
‘Detailhandel in Almere’ is een integrale beleidsnota, waarin op hoofdlijnen het
gemeentelijk detailhandelsbeleid en het in te zetten instr umentarium aan de
orde komen. Met de nota wil de gemeente Almere een samenhangende, kwalitatieve
visie geven op de toekomstige structuur van winkelgebieden, die een basis en
leidraad vormt voor de verdere evenwichtige ontwikkeling van de detailhandel
in de verschillende delen van Almere. De nota heeft een looptijd tot 2010, met
een globale doorkijk naar de verdere toekomst. De beleidsnota vormt een
kadernota voor de uitvoering van de verschillende taken van de gemeente op
het terrein van detailhandel. Op grond hiervan kunnen prioriteiten worden
gesteld en plannen worden ontwikkeld en uitgevoerd. Verder is de nota een
informatiedocument over de ontwikkeling van detailhandel in Almere voor de
inwoners, bedrijven en andere betrokken par tijen.
In ‘Detailhandel in Almere’ komen de volgende onderdelen aan de orde:
• De visie op de toekomstige detailhandelstr uctuur van Almere; de positionering
van de winkelgebieden in hun onderlinge samenhang;
• Beleid voor de bestaande en nog nieuw te ontwikkelen winkelgebieden;
invulling en ontwikkelingsmogelijkheden per winkelcentr um;
• Ambulante handel en overige vormen van detailhandel;
• Winkelopenstelling;
• Instrumentarium voor het stimuleren en realiseren van de toekomstige
detailhandelstructuur.
In de bijlagen zijn opgenomen de huidige situa tie van de detailhandel in
Almere en plannen voor uitbreiding.
Detailhandel in Almere 1

1.2 Ontwikkelingen
Ontwikkelingen in detailhandel in Almere
De groei van Almere maakt uitbreiding van het winkelapparaat mogelijk en noodzakelijk. Momenteel
anno 2004 is er een g root tekort aan ruimte in de bestaande winkelgebieden om aan de vraag v an
detailhandelondernemers tegemoet te komen. In de komende jaren wordt het winkelbestand in Almere
echter fors uitgebreid en daarmee kwantitatief en kwalitatief op peil gebracht.
Met de bouw van het nieuwe deel van het Stadshart, waarmee inmiddels is gestart, wordt er in de per iode
2003-2007 ca. 55.000 v.v.o. detailhandel toegevoegd aan het hoofdwinkelcentrum, en wordt het winkelaanbod
in het Stadshart meer dan verdubbeld. Verder worden ook de vrijetijdsvoorzieningen fors uitgebreid
(ca. 16.000 m2 bvo leisure).
In Almere Haven wordt de revitalisering verder uitgevoerd. Dit geeft een kwalitatieve impuls aan het
winkelaanbod in het centrum van Almere Haven. Daarbij wordt het winkelaanbod versterkt en beperkt
uitgebreid.
Door de groei van Almere Buiten is ook in dit stadsdeel uitbreiding v an het stadsdeelcentrum en van de
buurtwinkelcentra noodzakelijk. In de komende jaren dienen de uitbreidingsplannen v oor het centrum
van Almere Buiten te worden uitgevoerd, waardoor het centrum met ca. 20.000 m2 v.v.o. wordt vergroot.
Ook wordt in 2005 gestart met de bouw van het nieuwe stadsdeel Almere Poort en in 2008 met de
verdere uitbreiding van Almere Hout. De plannen voor Almere Poort bevatten een centrum voor het
stadsdeel, twee buurtwinkelcentra, en thematische/grootschalige detailhandel gerelateerd aan de sport-,
strand- en leisure ontwikkelingen voorzien in Almere Poort.
Ook is ruimte nodig om te voorzien in de vraag van perifere en grootschalige detailhandel. Hieraan wordt in
het nieuwe Almere ten dele ruimte geboden in gebieden g renzend aan de stadsdeelcentra van Almere
Buiten en Almere Poort. Op deze wijze krijgen de stadsdeelcentra extra identiteit en trekkracht. Ten dele
dient echter ook ruimte te worden gevonden op meer perifere locaties, zoals daartoe aangewezen bedrijventerreinen
en op termijn op de nieuw te ontwikkelen loca tie A6/A27. Bij de vestiging van bedrijven
wordt clustering nagestreefd en complementariteit tussen locaties.
Ten slotte is er in Almere weinig detailhandel in aanloopstraten en zijstraten van de hoofdwinkelstructuur,
ruimte voor detailhandel op B- en C-loca ties. Hierdoor is er ook een tekort aan goedkopere vestigingsruimte
voor starters in de detailhandel. Gericht ruimte bieden op deze locaties en in woonwijken voor verspreide
detailhandel levert een bijdrage aan de verruiming van de vestigingsmogelijkheden voor starters, en
tevens ook aan de gewenste levendigheid en functiemenging in de wijken. Ruimte voor starters leidt ook
tot verbreding en diversiteit van het winkelaanbod en tot meer aanbod v an lokale en zelfstandige
ondernemers.
Door toename van gunstig gelegen B-locaties worden de vestigingsmogelijkheden uitgebreid voor winkelaanbod
in het hogere segment, dat nu nog is onder vertegenwoordigd. Juist deze vormen van kleinschalig
aanbod in combinatie met aanbod van de bekende winkelketens maken de winkelgebieden extra a ttractief
voor de consument.
Ook na 2010 zal Almere naar verwachting verder doorgroeien. Over de omvang en het tempo van de
groei zal in de komende per iode meer duidelijkheid komen. De huidige plannen gaan uit van een groei
van Almere tot 250.000 inwoners. Maar de Rijksoverheid heeft aangegeven voornemens te zijn Almere
aan te wijzen als g roeilocatie, waarbij de stad met een schaalsprong zal doorgroeien tot meer dan 300.000
inwoners in 2030. Dit biedt uiteraard ook kansen voor de detailhandel. In de nota wordt derhalve een
doorkijk gegeven op de toekomstige detailhandelstr uctuur in de jaren na 2010.
Dynamiek in de detailhandel
Bij al deze uitbreiding en (her)ontwikkeling v an het winkelaanbod heeft Almere de kans om in te spelen
op de dynamiek van de detailhandel. Daarbij spelen trends een rol, zoals de veranderende vraag en het
koopgedrag van de consument, trends van schaalvergroting, branchevervaging, functiemenging en nieuwe
vormen van winkelaanbod. De hedendaagse consument wil de ene keer snel en gemakkelijk boodschappen
doen, en de andere keer winkelen, zich vermaken en een dagje uitgaan. In de winkelgebieden
wordt hierop ingespeeld door een totaalpakket te bieden v an detailhandel, horeca, cultuur, openbare
ruimte en evenementen: integratie van detailhandel en vrijetijdsvoorzieningen. De juiste mix en vervlechting
leidt tot synergie en extra kwaliteit. Sleutelwoorden daarbij zijn onderscheidend vermogen, sfeer en beleving.
Deze ontwikkeling speelt in eerste instantie in het hoofdwinkelgebied. In de plannen voor het Stadshart
wordt dan ook op deze trends ingespeeld. Maar ook in buurtwinkelcentra, die worden bezocht om de
dagelijkse boodschappen te doen, speelt deze vervlechting van functies een toenemende rol.
De buurtwinkelcentra vervullen steeds meer een ontmoetings- en sociale functie, vooral ook wanneer het
aantal ouderen in de buurt toeneemt.
2 Detailhandel in Almere

Sterkte-zwakte analyse winkelaanbod en winkelgebieden
Almere
Sterkten
• Duidelijk herkenbare hoofdstructuur,
weinig overlap tussen de verzorgingsgebieden
• Doorgaans goede bereikbaarheid en voldoende
parkeerplaatsen
• Hoge binding dagelijks aanbod
• Goed functionerende warenmarkten
• Gemiddeld hoge vloerproductiviteiten,
weinig leegstand
Zwakten
• Versnippering op m.n. bedrijventerreinen
• Weinig belevingswaarde, sfeer en gezelligheid
• Snelle veroudering van het vastgoed
• Niet-dagelijks aanbod beperkt en weinig
onderscheidend; hoge filialiseringsgraad;
lage binding en beperkte toevloeiing.
• Druk op vastgoed, geen units beschikbaar
voor nieuw aanbod en behoorlijke huur prijzen
• Ontbreken centrumrand, B-/C-locaties
• Deel van de solitaire supermarkten is niet zo
groot, minder bereikbaar en beperkt verzorgingsgebied
Kansen
• Sterke groei inwonertal en werkgelegenheid
• Ruimte om initiatieven te situeren
• Inzetten op netwerkgedachte
• Planvorming; inhaalslag
• Fijnmazige structuur; voldoet aan wensen van
ouderen en gezinnen met jonge kinderen
Bedreigingen
• Plannen niet-dagelijks aanbod omvangrijk in
relatie tot marktruimte
• Groot aantal ontwikkelingslocaties;
versnippering
• Voorzieningen lopen achter op het inwonertal
• Toename mobiliteit kan leiden tot winkelen
buiten Almere
Kwalitatieve visie op hoofdlijnen en toetsingskader
Vanwege deze vervlechting en integrale ontwikkeling, de snelle veranderingen
in de detailhandel en de for se groei van Almere, kan een toekomstige detailhandelstructuur
niet meer tot in de finesses w orden vastgelegd. Een aantal
plannen en ontwikkelingen zijn bekend en opgenomen in de detailhandelstructuur.
Maar ook in de komende jaren zullen er nieuw e ontwikkelingen en
concepten ontstaan, die nu nog niet zijn te v oorzien, maar wel een toegevoegde
waarde kunnen hebben voor de detailhandelstructuur van Almere. De stad
vormt een aantrekkelijke vestigingslocatie voor nieuwe concepten en initiatieven
vanwege de snelle groei, de beschikbare ruimte en de gunstige ligg ing in
de noordelijke Randstad. Flexibiliteit in de planvorming is derhalve van belang.
En de visie op de toekomstige detailhandelstr uctuur bestaat uit een kwalitatieve
visie op hoofdlijnen, en daarbij een toetsingskader voor nieuwe initiatieven.
Daarbij speelt kwaliteit en toegevoegde waarde op het bestaande winkelaanbod
een grotere rol dan voorheen. De aandacht verschuift van kwantiteit en m2’s
naar kwaliteit. Door de sterke groei van Almere is er veel ontwikkelingspotentieel
voor detailhandel. Daarbij is fasegewijze uitbreiding van belang, met aandacht
voor het functioneren van de nieuwe en bestaande winkelgebieden.
Deregulering van rijksbeleid
Ten slotte vormen ook de veranderingen in het Rijksbeleid over de perifere en
grootschalige detailhandel (PDV/GDV) en de deregulering belangrijke ontwikkelingen
voor de detailhandel. Het te voeren ruimtelijk detailhandelsbeleid is tot
nu toe door het Rijk vastgelegd in het zgn. PDV/GDV-beleid. Maar in de
nieuwe Nota Ruimte, die nog moet worden vastgesteld, geeft het Rijk aan dat
ze het huidige perifere en grootschalige detailhandelsbeleid op rijksniveau niet
zal continueren. De bevoegdheid en verantwoordelijkheid voor het lokale
detailhandelsbeleid komt dan bij de gemeentelijke o verheid te liggen.
Ten aanzien van bovenlokale effecten heeft de provinciale overheid een regisserende
rol.
1.3 Rol van de gemeente
De rol van de gemeente Almere in het detailhandelsbeleid is in de afgelopen
jaren met name voorwaardenscheppend geweest. De ontwikkeling en het
beheer van de winkelvoorzieningen is een taak van marktpartijen, van detailhandelondernemers,
eigenaren en ontwikkelaars. Bij de ontwikkeling van nieuwe
stadsdelen en bij de uitbreiding v an bestaande winkelgebieden speelt de
gemeente wel een initiërende rol in de planvorming van winkelgebieden.
En bij de revitalisering van het centrum van Almere Haven heeft de gemeente
een meer initiërende en ook sturende rol ingenomen.
In de komende jaren wil de gemeente haar v oorwaardenscheppende rol voortzetten,
maar tevens stimuleren en soms initiëren. De gemeente wil positieve
ontwikkelingen stimuleren en negatieve ontwikkelingen afremmen. Ze richt
zich daarbij op het voeren van regie op basis van het beleid van de detailhandelsnota,
het begeleiden van de uitvoering en in sommige gevallen kiezen
voor een aanjaagfunctie. Met de uitvoering van de nota “Detailhandel in
Almere” betekent dit verdere intensivering van beleid, samenwerking met
betrokken marktpartijen en daarbij inzetten op vooral ruimte en diversiteit in
winkelgebieden.
De primaire rol van de gemeente wat betreft detailhandelsbeleid ligt op het
vlak van ruimtelijke ordening, het aanwijzen van winkelgebieden, gronduitgifte,
investeringen in de openbare r uimte en de infrastructuur, het reguleren van
de ambulante handel en van winkelopenstelling.
In het huidige beleid was deze primaire rol al verder uitgebreid met een aantal
instrumenten, en in het geactualiseerde beleid van de nota “Detailhandel in
Almere” worden deze verder geïntensiveerd en uitgebreid. Het instrumentarium
kan worden onderscheiden in organisatorische, juridisch/ruimtelijke en
financiële instrumenten.
Detailhandel in Almere 3

Organisatorisch:
• stimuleren van overleg
• contact met marktpartijen via ondernemersloket en accountmanagement
• centrummanagement
maken van brancheringsafspraken: brancheringsplan en brancheringsoverleg
Juridisch/ruimtelijk:
• actualiseren van bestemmingsplannen en beleid
• handhaven van ruimtelijk beleid en verkeers- en vervoersbeleid
• maken van afspraken bij de g ronduitgifte (bijv. over beheer of invulling van een gebied)(nieuw)
• toetsingskader voor (omvangrijke) vestingingsaanvragen (nieuw)
Financieel:
• investeren in de openbare r uimte, infrastructuur en parkeren
• investeren in startershuisvesting (nieuw)
• onderzoek (monitoring van ontwikkelingen)
In hoofdstuk 4 wordt deze rol en inzet van instrumentarium nader uitgewerkt.
1.4 Begrippen en definities
In het detailhandelsbeleid komen verschillende begrippen voor, die soms als onduidelijk worden ervaren,
en soms door elkaar heen worden gebruikt. Om deze reden worden enkele centrale begrippen en definities
hieronder toegelicht. In bijlage V is een begrippenlijst opgenomen.
Onder detailhandel als activiteit wordt verstaan het bedrijfsmatig ter verkoop uitstallen en aanbieden aan
eindgebruikers/consumenten van artikelen die niet ter plaatse worden geconsumeerd. Detailhandel wordt
onderscheiden in dagelijkse en niet-dagelijkse goederen. Verder is er onderscheid naar branches, segmenten
(hoog, midden, laag) en thematisering.
De detailhandel is in Nederland omwille v an functioneren in principe gevestigd in de winkelgebieden.
De perifere detailhandelsvormen (PDV) kunnen zich ook buiten de bestaande winkelgebieden vestigen op
daartoe aangewezen locaties. Perifere detailhandel heeft vanwege de omvang en aard van de gevoerde
artikelen een groot oppervlak nodig voor het uitstallen van de goederen en is voor het vervoer ervan
veelal aangewezen op de auto. Hierdoor past de perifere detailhandel minder goed in de fijnmazige str uctuur
van centrumgebieden en is vestiging ervan buiten de reguliere winkelgebieden meer geschikt. En
vanwege deze vestiging buiten de reguliere (centrum)winkelgebieden wordt deze detailhandel perifere
detailhandel genoemd. In deze nota wordt onder perifere detailhandel verstaan de detailhandel in de
volgende branches/categorieën:
• detailhandel in zeer volumineuze artikelen: auto’s, boten, motoren, caravans, landbouwwerktuigen,
grove bouwmaterialen, keukens, sanitair/badkamers en daarmee rechtstreeks samenhangende artikelen,
zoals accessoires, onderdelen en onderhoudsmiddelen;
• woninginrichting, w.o. meubels
• detailhandel in brand- en explosiegevaarlijke stoffen
• tuincentra
• bouwmarkten.
Perifere detailhandel is vaak gevestigd in grotere winkelunits, maar het indelingscriterium is naar
branche.
Behalve in de branches van perifere detailhandel is er ook schaalvergroting gaande in andere branches.
Dit heeft geleid tot het ontstaan v an de specifieke grootschalige detailhandel (GDV). Grootschalige detailhandel
heeft niet een branche maar opper vlak als indelingscriterium, zij het dat de branches food en
warenhuizen niet tot de g rootschalige detailhandel worden gerekend. Grootschalige detailhandel betreft
clusters van detailhandelsvestigingen met een zeer g root oppervlak. Als richtlijn voor de omvang wordt
een oppervlak van minimaal 1.000 m2 v.v.o. per vestiging gehanteerd.
Bij de omvang van winkelvestigingen worden de begrippen verkoopvloeroppervlak (v.v.o.) en brutovloeroppervlak
(b.v.o.) gebruikt (b.v.o./v.v.o., omrekeningsfactor 0,8). In draagvlakberekeningen speelt het verkoopvloeroppervlak
een rol. Het verkoopvloeroppervlak betreft (het metrage van) de winkelruimte die
voor de consument vrij toegankelijk of zichtbaar is. Het bruto vloeroppervlak omvat het verhuurbare
winkelmetrage inclusief magazijn, sociale ruimtes en dergelijke.
4 Detailhandel in Almere

2. Visie op de detailhandelstructuur tot 2010
Figuur 2.1.
Locatiecriteria voor detailhandelvoorzieningen
Kleinschalig
2.1 Inleiding
Belangrijke uitgangspunten voor de opzet van de detailhandelstructuur zijn
het koopgedrag, de bezoekmotieven, en de ontwikkelingen in de detailhandel.
Verder wordt rekening gehouden met het veranderende Rijksbeleid: het juiste
bedrijf op de juiste plek. In dit hoofdstuk komt het beleid, de visie op de
detailhandelstructuur voor Almere tot 2010, aan de orde. Er is bij de opzet
van de visie een indeling gemaakt v an de winkelgebieden op basis van bezoekmotieven,
trekkracht, schaalniveau en branchering. In paragraaf 2.2 worden
het ambitieniveau beschreven en de uitgangspunten van beleid voor de
geschetste detailhandelstructuur. Verder wordt een overzicht gegeven van de
samenhangende detailhandelstructuur voor Almere.
Daarna komen in de volgende paragrafen de verschillende winkelgebieden aan
de orde:
• 2.3. Stadshart
• 2.4. Perifere en grootschalige detailhandel
• 2.5. Centra van de stadsdelen: Haven, Buiten, Poort
• 2.6. Wijk- en buurtwinkelcentra: ondersteunend dagelijks aanbod:
• 2.7. Traffic-voorzieningen
• 2.8. Verspreide bewinkeling
Tot slot wordt in paragraaf 2.9 een doorkijk gegeven naar de verdere toekomst,
2015-2020.
2.2 Ambitieniveau en uitgangspunten voor beleid
Gemiddelde toonbankbestedingen per hoofd
Peiljaar Dagelijkse Niet-dagelijkse
artikelen artikelen
1992 t 1.560,-- t 1.867,--
1995 t 1.626,-- t 1.940,--
1998 t 1.785,-- t 2.259,--
2000 t 1.858,-- t 2.489,--
2002 (prognose) t 1.947,-- t 2.734,--
2002 t 2.045,-- t 2.601,--
2003 t 2.052,-- t 2.452,--
Bron: EIM, HBD, Ecorys
In de afgelopen jaren is het detailhandelsbeleid v an Almere gericht geweest op
het ontwikkelen van een attractief winkelaanbod, dat tenminste de eigen
bevolking optimaal weet te binden. Tot nu toe blijft het voorzieningenaanbod
achter bij het inwonertal van Almere. Maar er zijn inmiddels plannen ontwikkeld
en deels in uitvoering gericht op het maken van een inhaalslag (zie bijlage
III, overzicht van bestaande plannen). Er is daarbij gekozen om allereer st in te
zetten op de versterking van de verzorgingsfunctie voor de eigen bevolking.
De stad heeft op dit moment ook een beperkte reg ionale verzorgingsfunctie,
voornamelijk voor het overig deel van Flevoland. De uitvoering van de plannen
voor de komende jaren te samen met het reeds aanw ezige winkelaanbod
zal een aantrekkelijk voorzieningenapparaat voor de inwoners van Almere
moeten gaan bieden. Daarnaast zal het automatisch tot een sterkere reg ionale
positie leiden. De plannen voor het Stadshart betreffen het grootste binnenstedelijke
uitbreidingsproject in Nederland. En ook andere locaties, zoals Almere
Poort en locatie A6/A27 hebben mogelijkheden voor een (boven)regionaal
voorzieningenapparaat op termijn.
De ambitie van de gemeente Almere op het vlak van voorzieningen is beschreven
in het Structuurplan Almere 2010. Daarbij komen uitgangspunten naar
voren als:
• Creëren van een aantrekkelijk woon-, verblijfs- en investeringsklimaat
• Ontstaan van een volwaardige en aantrekkelijke stad, met een volwaardig
voorzieningenpakket
• Compleet en attractief voorzieningenniveau, primair voor de Almeerders zelf
• Inzetten op variëteit en identiteit van de buurten en wijken
Het ambitieniveau voor de ontwikkeling van de winkelgebieden kan direct
worden afgeleid uit het ambitieniveau voor het voorzieningenaanbod.
Ambitieniveau winkelgebieden Almere
• Het bieden van een compleet en aantrekkelijk aanbod v an winkelgebieden
primair voor de inwoners van Almere.
• Hierdoor wordt het winkelaanbod op een dusdanig niv eau gebracht dat het
ook aantrekkelijk wordt voor andere doelgroepen, zoals bijv. in Almere werkzame
personen, inwoners uit de regio, toeristen en overige bezoekers.
Detailhandel in Almere 5

Uitgangspunten voor een toekomstige detailhandelstructuur
• Aansluiten bij koopgedrag, bezoekmotieven en dynamiek in de detailhandel
• Aansluiten op Structuurplan Almere 2010 en het economisch stimuler ingsprogramma “De Turbo aan”:
inhaalslag voorzieningenaanbod en ruimte voor startende ondernemingen
• Ontwikkelen van een samenhangende detailhandelstructuur, ‘het juiste bedrijf op de juiste plek’ en een
evenwichtige totaalstructuur
• Ruimte bieden voor het versterken van de detailhandelstructuur van Almere; waar mogelijk voortzetten
van een fijnmazige voorzieningenstructuur
• Completeren van het detailhandelsaanbod:
- kwantitatief op niveau brengen
- kwalitatief versterken: meer variatie en bijzonder aanbod
- kansen stimuleren voor zelfstandige ondernemers
• Stimuleren van concentratie en thematisering; dit heeft aantrekkingskracht en onder scheidend
vermogen en beperkt de mobiliteit
• Kleinschalige detailhandel in de woonwijken beperkt ruimte bieden, gericht op levendigheid,
ontmoeting en het creëren van een startersmilieu. Nadere uitwerking hiervan is nodig.
• Detailhandel vestigen in verstedelijkte of te verstedelijken gebieden, zoveel mogelijk aansluitend aan de
bestaande detailhandelstructuur: reguliere detailhandel vestigen in reguliere winkelgebieden; grootschalige
detailhandel (GDV) in/grenzend aan de centra van Buiten en Poort; perifere detailhandelsvormen
(PDV) ook daarbuiten op daartoe aangewezen locaties; op bedrijventerreinen in beginsel geen reguliere
detailhandel als hoofdactiviteit.
• Voor nieuwe vestigingsaanvragen geldt dat overwogen moet worden of het project in een bestaand
winkelgebied of in een hard plan kan w orden gevestigd. Als vestiging hier niet mogelijk blijkt, kunnen
locaties elders in het verstedelijkte gebied in aanmerking komen, mits de ontwikkeling past binnen de
gewenste detailhandelstructuur en aanvullend is. Per geval zal nader beleid worden ontwikkeld en
besluitvorming plaatsvinden.
Randvoorwaarden voor de inrichting van winkelgebieden
Voor het goed functioneren van winkelgebieden zijn de volgende randvoorwaarden van belang:
• goede bereikbaarheid en voldoende parkeercapaciteit (auto + fiets)
• goede verdeling passantenstromen en evenwichtige spreiding van trekkers
• compact en overzichtelijk winkelgebied:
• loopcircuits, kwaliteit van de openbare ruimte, verblijfsgebied (inrichting, onderhoud, gebruik)
• flexibiliteit wat betreft invulling van het vastgoed
• aandacht voor gevoel van veiligheid
Deze aandachtspunten vormen randvoorwaarden bij de ontwikkeling en inr ichting van nieuwe en
bestaande winkelgebieden. Daarnaast kunnen er per winkelgebied specifieke randv oorwaarden gelden
afgestemd op de locatie en de situering.
Kwantitatieve uitbreidingsruimte tot 2010 en plannen voor uitbreiding
In het onderzoek voor de detailhandelsnota zijn ter indica tie berekeningen gemaakt van de uitbreidingsruimte
voor het dagelijks aanbod en het niet-dagelijks aanbod. In bijlage III zijn deze berekeningen
opgenomen.
Tabel 2.1 Kwantitatieve uitbreidingsruimte en planmetrage dagelijks aanbod
Planlocatie
Planmetrage
dagelijks
Verwacht
aanbod (m2 v.v.o.) realisatiemoment
Harde plannen
Stadshart, uitbreiding 4.000 2003-2007
Almere Buiten Centrum, uitbreiding 3.250 2005-2007
Almere Haven Centrum, revitalisering 400
Almere Poort Centrum, nieuw 5.200 2008-2010
Noorderplassen-west, buurtwinkelcentrum 1.200-1.500 2006-2007
Tussen de Vaarten-Zuid, buurtwinkelcentrum 1.200-1.500 2005-2006
Almere Buiten Oost, wijkwinkelcentrum 2.500-2.800 2005-2007
Almere Buiten Stripheldenbuurt, buurtwinkelcentrum 1.200-1.500 2005-2006
Totaal 23.300-24.000
Kwantitatieve uitbreidingsruimte tot 2010 20.000 – 30.500
6 Detailhandel in Almere

Bezoekmotieven en structuur van winkelgebieden
Consumenten doen boodschappen, kopen
doelgericht bepaalde artikelen of gaan een
middag winkelen en willen daarbij kunnen
vergelijken. Verder wordt het middagje winkelen
steeds vaker een dagje uitgaan. Anderzijds
wordt het boodschappen doen ook steeds
vaker op weg van werk naar huis gedaan. En
hierbij is gemak, snelheid en bereikbaarheid
van belang. Daarnaast blijft de winkel in de
buurt met name voor minder mobiele bevolkingsgroepen
belangrijk. Deze patronen van
boodschappen doen, doelgericht en vergelijkend
winkelen kunnen worden vertaald naar
verschillende bezoekmotieven van consumenten:
gebiedsgericht, gemaksgericht, thema-
/productgericht en trafficgericht.
De bezoekmotieven kunnen worden doorvertaald
naar typen van winkelgebieden. Binnen
het stedelijk netwerk kunnen daarbij in een
detailhandelstructuur de volgende winkelgebieden
worden onderscheiden:
- Centrumgebieden: recreatieve winkelgebieden
- Grootschalige voorzieningengebieden, PDVen
GDV-locaties, themacentra: centra voor
doelgerichte aankopen
- Stadsdeelcentra: gemaks-/recreatieve centra
- Buurt- en wijkwinkelcentra, gericht op dagelijks
aanbod: gemakscentra
- Trafficlocaties.
Bezoekmotieven van de consument
GEBIEDSGERICHT
Recreatief verblijf
Multifunctioneel
Sfeer/Kwaliteit/keuze
Spontaan / impulsief
Bron: Ecorys Kolpron
TRAFFICGERICHT
R
THEMA/MERK-GERICHT
Kopen/vergelijken
Thema/kwaliteit/prijs
Bereikbaarheid/parkeren
Doelgericht/spontaan
GEMAKSGERICHT
Dagelijkse boodschappen
Gemak/doelgericht
In of aan woongebieden
Frequent bezoek
De uitbreidingsruimte voor het dagelijks aanbod bedraagt tot 2010 afhankelijk
van de groei van de bestedingen ca. 20.000 tot ca. 30.500 m2 v.v.o. (huidige
omvang dagelijks aanbod: 37.400 m2). Wanneer dit wordt afgezet tegen de
omvang van de bestaande uitbreidingsplannen dan kan w orden geconcludeerd
dat deze plannen in goede verhouding staan tot de geconstateerde uitbreidingsruimte.
De uitbreidingsruimte voor het niet-dagelijks aanbod wordt tot 2010 geraamd op
ca. 54.300 m2 vvo bij een nulgroei van de bestedingen. Bij 2% bestedingsgroei
per jaar bedraagt de uitbreidingsr uimte ca. 89.400 m2 v.v.o. (huidige omvang
niet-dagelijks aanbod: 150.750 m2 v.v.o.). Wanneer de uitbreidingsruimte
wordt afgezet tegen de bestaande uitbreidingsplannen v oor het Stadshart, centrum
Almere Buiten/Koppelgebied, centrum Almere Haven en het stadsdeelgerichte
centrum van Almere Poort, dan staan deze in goede verhouding tot
elkaar, te meer omdat het inwonertal van Almere ook na 2010 blijft toenemen.
In de periode tot 2010 kunnen deze plannen w orden uitgevoerd. Door de
snelle groei van Almere laten de 2 varianten een behoorlijk verschil in uitbreidingsruimte
zien. Vooral nu de consumentenbestedingen in de non-food sector
vanwege de economische omstandigheden na jarenlange toename in 2003
voor het eerst iets zijn gedaald, is continue monitoring van de marktruimte
noodzakelijk. Op basis hiervan zullen zachte plannen en nieuwe vestigingsaanvragen
zorgvuldig worden afgewogen en beoordeeld aan de hand v an het
opgenomen toetsingskader (par. 4.7). Vervolgens vindt dan besluitvorming
plaats over de concrete uitvoering en realisatieperiode.
Benadrukt moet overigens worden dat de berekende uitbreidingsruimte een
globale indicatie van de uitbreidingsmogelijkheden aangeeft. Feitelijke vloerproductiviteiten
kunnen vooral in de non-food sector aanzienlijk afwijken v an
het gemiddelde.
Tabel 2.2 Kwantitatieve uitbreidingsruimte en planmetrage niet-dagelijks aanbod
Planlocatie
Planmetrage
niet-dagelijks
Verwacht
aanbod (m2 v.v.o.) realisatiemoment
Harde plannen
Stadshart, uitbreiding CV Hart 44.000 2003-2007
Stadshart, herontwikkeling Circus 7.400 2006-2007
Almere Buiten Centrum, stadsdeelgericht 6.500 2005-2007
Almere Haven Centrum, stadsdeelgericht 1.300 2004-2005
Almere Poort, Centrum, stadsdeelgericht 4.000 2008-2010
Almere Buiten, Koppelgebied, GDV/PDV 10.000 2005-2007
Almere Buiten, locatie Praktica, PDV (gereed eind 2004) 7.600 2004-2005
Almere Stad, Uitgeverij (bouwmarkt) 5.600 2004-2006
Subtotaal harde plannen 86.400
Zachte plannen
Stadshart, wijziging Blok 5 10.400 p.m.
Almere Buiten, DoeMere, PDV 4.000 p.m.
Almere Poort, thematische retail 35.200 p.m.
Almere Poort, woninginrichting 24.000 p.m.
Almere Poort, Europakwartier 2.000 2006-2009
Subtotaal zachte plannen 75.600
Totaal 162.000
Kwantitatieve uitbreidingsruimte tot 2010 54.300 – 89.400
Samenhangende detailhandelstructuur voor Almere op
hoofdlijnen tot 2010
• Een sterk Stadshart, gericht op recreatief winkelen en vrijetijdsbesteding
• Een beperkt aantal locaties perifere en voor grootschalige detailhandel, goed
bereikbaar en met een onder scheidende thematisering
• Sterke centra in de stadsdelen: Almere Buiten, Almere Haven en Almere Poort;
hierbij aandacht voor extra, onderscheidend aanbod en eigen identiteit
• Ondersteunende voorzieningen voor dagelijks aanbod: wijk- en buurtcentra
• 1 à 2 grootschalige supermarkten (3.000 à 4.000 m2 v.v.o.), op een goed
bereikbare locatie, in principe in/aansluitend aan stadsdeelcentrum;
Detailhandel in Almere 7

• Warenmarkten in het Stadshart en in de centra van de stadsdelen
• Ondersteunend traffic-aanbod op drukbezochte locaties, gericht op passanten, zoals bij NS-stations en
tankstations e.d.
• Enige verspreide kleinschalige detailhandel in de wijken, ter bevordering van de levendigheid, met daarbij
ook niet-winkelfuncties zoals dienstverlening, horeca en zorg
In de volgende paragrafen wordt deze detailhandelstructuur op hoofdlijnen verder uitgewerkt voor de
verschillende winkelgebieden.
Samenhangende detailhandelstructuur Almere tot 2010
ALMERE BUITEN
N
ALMERE STAD
CENTRUM
ALMERE BUITEN
DOE MERE
A6
LELYSTAD
ALMERE PAMPUS
STADSHART
STATION
PARKWIJK
A27
HILVERSUM/UTRECHT
IJMEER
STATION
MUZIEKWIJK
N
N
A6
ALMERE POORT
CENTRUM
AMSTERDAM
ALMERE HAVEN
CENTRUM
ALMERE HOUT
HOLLANDSEBRUG
GOOIMEER
STICHTSEBRUG
Stadshart, hoofdwinkelcentrum
Winkelcentrum stadsdeel
(nog nieuw te bouwen)
Wijk/buurtwinkelcentrum
Wijk/buurtwinkelcentrum
(nog nieuw te bouwen)
Themagericht (PDV, GDV)
Themagericht (nog nieuw te bouwen)
2.3 Stadshart, hoofdwinkelgebied van Almere
Bezoekmotieven:
Branchering:
Schaalniveau:
Trekkracht locatie:
Openbare ruimte:
gebiedsgericht, recreatief en vergelijkend winkelen
non-food: alle branches (breed aanbod;
kwaliteit/diversiteit)
food: ondersteunende functie
kleinschalige winkels, beperkt grootschalig
lokaal/regionaal
centrummilieu
Het centrum van Almere Stad, het Stadshart, vormt het hoofdwinkelgebied van Almere. Het Stadshart
heeft een lokaal/regionale functie, maar ook een stadsdeelgerichte functie voor Almere Stad.
In de komende jaren vindt er for se uitbreiding plaats van het winkelgebied. Daarmee groeit het centrum
van ca. 190 verkooppunten in 2002 naar meer dan 300 v erkooppunten in 2006/2007. Het winkelvloeroppervlak
neemt toe van ca. 37.400 m2 vvo tot in totaal ca. 93.000 m2 vvo (bestaande stadshart + nieuwe
deel + herontwikkeling Circus). Hiermee wordt het Stadshart een recreatief winkel- en vrijetijdsgebied
van formaat met een unieke architectuur en parkeren direct bij het winkelgebied. De plannen zijn
beschreven in het Masterplan voor het stadscentrum. Bij de opstelling ervan is distributieplanologisch
onderzoek uitgevoerd en de invulling van het winkelgebied vindt plaats op basis van het brancheringsplan,
dat regelmatig wordt geactualiseerd. Verder is er centrummanagement en een brancheadviescommissie
(BAC), waaraan alle relevante partijen deelnemen. De uitvoering van de plannen is gaande en de
eerste projecten zijn opgeleverd.
Het beleid voor de periode tot 2010 is ger icht op de verdere uitvoering van de huidige plannen.
Daarbij dient vooral aandacht te worden besteed aan de kwalitatieve invulling van het winkelaanbod, zowel
8 Detailhandel in Almere

Trends aan de vraagzijde, de consument
• Het aantal één- en twee-persoonshuishoudens
neemt toe
Deze groep heeft vaak meer te besteden, maar
doet dat efficiënt, in minder tijd. Er is een
groeiende behoefte aan kant-en-klaar-maaltijden
en aan afhaal- en bezorgcentra.
• De bevolking vergrijst
Ook in Almere neemt het aantal ouderen toe,
vooral in Almere Haven.
• Consumenten hebben hoger opleidingsniveau en
meer te besteden
Meer combinatiebezoek, grotere vraag naar
speciaalzaken en kwaliteitswinkels, groeiende
behoefte aan sfeer en beleving en commercieel
cultureel aanbod. Vooral hoofdwinkelcentra
bieden dit aanbod.
• Consumenten zijn mobieler geworden
Geen bezwaar om verder te rijden voor een
gevarieerder winkelaanbod. Dit geldt vooral
voor het recreatieve winkelen. Hierdoor ontstaat
grotere concurrentie tussen winkelgebieden.
• Een nieuwe tak van detailhandel ontstaat voor
Nederlanders van allochtone afkomst
In de afgelopen jaren zijn er ook in Almere
winkels gevestigd met specifieke producten
voor allochtone bevolkingsgroepen.
• Consumenten stellen hogere eisen, zijn minder
merkentrouw en tonen een vluchtiger vrijetijdsgedrag.
Vraag naar een breder assor timent, verschillende
segmenten en prijsniveaus. Bij dagelijkse
boodschappen wordt de keuze voor een
bepaalde supermarktformule, gemak en
bereikbaarheid steeds belangrijker. Bij nietdagelijkse
goederen is er behoefte aan de
bekende winkelketens, maar ook aan hoogwaardige
producten, breed assortiment,
service en kleinschalige (super-)speciaalzaken
van zelfstandige ondernemers.
in het nieuwe als in het bestaande deel. In het nieuwe deel wordt in dit verband
een bijzonder winkelproject (ca. 4.000 m2) ontwikkeld door lokale zelfstandige
ondernemers. Verder zijn de vervlechting met horeca, cultuur en vrijetijdsvoorzieningen
en ook de inr ichting van de openbare ruimte aandachtspunten
om een aantrekkelijk winkelgebied te cre ëren. Het nieuwe aanbod zal
een sterke impuls betekenen voor het overige deel van het Stadshart. Verwacht
wordt dat ook delen van het bestaande aanbod vernieuwd zullen gaan worden
en dat een zgn. carrousel van verplaatsingen zal ontstaan. Daarbij komen ook
grote panden vrij, die vanwege hun ligging geschikt zijn voor grootschalige
winkelvestigingen met een trekkersfunctie.
Het brancheringsplan voor het Stadshart is in 2004 geactualiseerd. In dit plan
is een visie op de deelgebieden en een v oorgestelde branchering opgenomen,
waarbij rekening is gehouden met de tot nu toe bekende v erplaatsingen van
het bestaande naar het nieuwe deel. De hoofdwinkelstructuur en loopcircuits
zijn aangegeven, sleutellocaties voor trekkers en grootschalige winkels en A- en
B-gebieden zijn benoemd. Een goede invulling van de locaties voor trekkers is
essentieel voor de aantrekkelijkheid en het functioneren v an het Stadscentrum,
bestaand en nieuwe deel als één Stadshart. De passages zijn opgenomen als
aantrekkelijk B-milieu, met divers kleinschalig aanbod en een g root aandeel
‘couleur locale’.
Het is van belang het functioneren van de nieuwe winkelvoorzieningen en de
uitwerking op bestaande delen op de v oet te volgen. Daarbij vormt de invulling
van de Stationsstraat een aandachtspunt. De uitvoeringsfase vergt een
verdere intensivering van overleg en het maken van (brancherings)afspraken tussen
betrokken partijen, onder meer in de Branche Adviescommissie en in de
Stuurgroep Centrummanagement, op basis van een actueel brancheringsplan.
Verder zal het centrummanagement en accountmanagement uitbreiding behoeven.
De huidige uitbreidingsplannen zijn gebaseerd op een inw onertal van Almere
van 180.000 inwoners. Dit aantal wordt in 2005 al bereikt. Doorgroei tot
250.000 inwoners en mogelijk meer, betekent (na 2010) verdere uitbreidingsmogelijkheden
voor het Stadshart. In de komende jaren zal hier toe planvorming
nodig zijn. Daarbij is het van belang verdere uitbreiding van de winkelvoorzieningen
fasegewijs te laten plaatsvinden. Na de realisering van de huidige
uitbreidingsplannen dient nieuw marktevenwicht te ontstaan; nieuw aanbod
moet zich zetten. Met de bouw van een stadshart zijn omvangrijke investeringen
gemoeid. En de economische positie van het Stadshart tot 2010 vormt
dan ook een aandachtspunt bij verdere uitbreidingsplannen. Bij de ontwikkeling
van nieuwe uitbreidingsplannen vormt het aanbod en het functioneren
van het uitgebreide Stadshart een belangrijke bouwsteen. Ervan uitgaande dat
de huidige uitbreiding in 2007 gereed komt, kan hierin rond 2008 inzicht worden
verkregen. Er zal op basis van monitoring en de inzichten op da t moment
(o.a. over groei en stedelijk concept van Almere) een visie worden ontwikkeld
voor de periode na 2010 voor de detailhandelstructuur van heel Almere.
Centrumrand
Binnenstedelijke centra kenmerken zich in het algemeen door een centraal
winkelgebied met een breed winkelaanbod in het midden- en hogere segment
(A- en B1-locaties). Daarnaast bieden de zijstraten een gebied met een sterke
functiemenging, lage huren en kleinschalige winkeleenheden met aantrekkelijk
aanbod (B2- en C-locaties). De combinatie van het aanbod in het centrale
winkelgebied te samen met het meer bijzondere winkelaanbod in de zijstra ten
bepaalt steeds meer de attractiviteit van een winkel- en centr umgebied.
De centrumrand vervult vaak ook een broedplaatsfunctie voor startende
ondernemers. In nieuwe planmatig opgezette winkelgebieden treft men deze
gebieden vrijwel niet aan.
Het ontstaan van deze B2- en C-locaties is in beginsel een natuurlijk proces
en veelal moeilijk te sturen. De belangrijkste voorwaarde wordt gevormd door
lage huurprijzen en deze komen in rela tief nieuwe planmatig ontwikkelde winkelgebieden
in feite niet voor. B2- en C-locaties ontstaan wanneer er in het
Stadshart sprake is van voldoende dynamiek. Daarbij gaat het om voldoende
Detailhandel in Almere 9

vestigingsmogelijkheden alsmede aanwezigheid van diverse soorten locaties met verschillende uitstraling
en verschillende huurprijzen. Na uitbreiding van het Stadshart neemt deze diversiteit in locaties toe en
kunnen B2- en C-locaties gaan ontstaan, met ruimte voor zelfstandig ondernemers, starters en winkelaanbod
in branches die nu nog sterk zijn onder vertegenwoordigd. Instrumenten voor enige sturing zijn
bijv. het aanwijzen van locaties, overleg met marktpartijen over het aantrekken van bepaalde soorten van
detailhandel en een actief g rondbeleid.
Positionering Stadshart
• Stadshart van de toekomst, grootstedelijk en met moderne architectuur
• Hoofdwinkelgebied, recreatief winkelgebied en vrijetijdsbestemming voor geheel Almere
• Compact centrum, met verschillende deelmilieus en elk een eigen identiteit
• Aantrekkelijke mix van grootschalige en kleinschalige formules; internationale, nationale, regionale en
lokale ondernemingen
• (Thema-)markten en evenementen
Aandachtspunten specifiek voor het Stadshart
• Goede bereikbaarheid (infrastructuur en parkeergelegenheid) per openbaar vervoer, auto, fiets en te
voet; ontwikkelingen zullen nadrukkelijk worden gevolgd
• Evenwichtige spreiding van bronpunten en trekkers
• Compact en overzichtelijk winkelgebied met onderling samenhangende deelgebieden
• Aandacht voor herontwikkeling verouderde delen; overleg met betrokken partijen
• Verbetering kwaliteit openbare ruimte, o.a. uitstallingen en sfeer/uitstraling; levendigheid bevorderen
door samenhang met horeca en wonen
• Aandacht voor de te verwachten zgn. verplaatsingscarrousel en herinvulling, bijvoorbeeld met kleinschalige
mengfuncties
• Mogelijkheden voor de ontwikkeling van een centrumrand
• Goede inpassing van warenmarkt en evenementen voor het omliggende aanbod; aanwijzen van geschikte
locaties.
Aandachtspunten voor invulling detailhandelsaanbod
• Herkenbare thematisering van deelgebieden met een eigen sfeer en gezicht
• Winkelaanbod van goede kwaliteit en in alle branches confor m brancheringsplan, gericht op recreatief
en vergelijkend winkelen:
- Versterken van specialistisch en hoogwaardig aanbod
- Aantrekken vernieuwend, uniek aanbod: zoals hoogwaardige formules, brandstores, galeries
- Streven naar aanbod internationaal/nationaal, regionaal, lokaal in een ver
houding van 1/3:1/3:1/3
• Nadruk op niet-dagelijks aanbod; dagelijks aanbod heeft ondersteunende functie, is vooral gericht op
de centrumbewoners of van specialistisch karakter;
• Aantrekken van mengvormen op het gebied van detailhandel, horeca en cultuur
• Veel aandacht voor themamarkten en evenementen in relatie tot de detailhandel
• Zorgvuldige inpassing van grootschaligheid op locaties met een trekkerfunctie en met een goede bereikbaarheid
en voldoende parkeercapaciteit.
2.4 Perifere en Grootschalige Detailhandel
Bezoekmotieven:
Branchering:
Schaalniveau:
Trekkracht locatie:
Openbare ruimte:
thema- en doelgerichte aankopen
non-food: perifere en grootschalige detailhandel
grootschalige winkels
lokaal/(boven)regionaal
centrummilieu - specifiek werkmilieu
2.4.1 Algemeen
Met de Nota Ruimte wordt de gemeente naar verwacht verantwoordelijk voor de lokale detailhandelstructuur,
en gaat de Rijksoverheid het huidige beleid ger icht op perifere en grootschalige detailhandel
op rijksniveau beëindigen. Het rijksbeleid voor perifere en grootschalige detailhandel wordt onderdeel
van het algemene locatiebeleid. Van de gemeente wordt verwacht dan zelf vorm te geven hieraan. In deze
paragraaf geeft de gemeente Almere invulling aan het PDV/GDV-beleid. Daarbij kiest de gemeente in
grote lijnen voor voortzetting van het PDV-beleid en tevens voor invulling van GDV-beleid.
10 Detailhandel in Almere

Trends aan de aanbodzijde, het winkelaanbod
• Schaalvergroting
Schaalvergroting doet zich al jaren voor in de
detailhandel: warenhuizen, supermarkten,
grootschalige bouwmarkten, tuincentra en
woonboulevards, grootschalige supermarkten
en megastores. Vraag naar breder assortiment
en snel inkopen doen, bij voorkeur op één
locatie.
• Samenwerking en ketenvorming; franchise en
filiaal
Manifesteert zich vooral in nieuwe winkelgebieden,
zoals in Almere. Samenwerking bij
inkoop en marketing neemt nog steeds toe.
• Schaalverkleining, specialisatie en branding
Ten gevolge van specialisatietendensen schaalverkleining
vooral in het hogere marktsegment:
superspeciaalzaken in binnensteden en
product als merk.
• Branchevervaging en combinatie van functies
Branchevervaging binnen de detailhandel
blijft toenemen. Verder integratie van detailhandel,
horeca en diensten, gericht op het
verlengen van de verblijfsduur.
• Thematisering
Vraag naar breder assortiment leidt tot thematisering:
woonboulevards, mode, gezondheid,
groen, en sport/vrije tijd. Themacentra
hebben een grote trekkracht, regionale reikwijdte,
en leiden tot groeiende bestedingen.
• Internationalisering
Steeds vaker doen buitenlandse formules hun
intrede.
Perifere Detailhandel (PDV)
Perifere detailhandel is – zoals in par. 1.4 omschreven – detailhandel in volumineuze
artikelen in de volgende branches: woninginrichting, keukens, sanitair,
tuincentra, bouwmarkten, auto’s, motoren, boten, caravans, landbouwwerktuigen,
grove bouwmaterialen en brand- en milieugevaarlijke stoffen.
Door de toenemende welvaart, vrije tijd en aandacht voor woning en tuin is
het winkelaanbod in deze branches sterk uitgebreid. Overal zijn concentraties
van PDV-branches ontstaan, zoals auto-, doe het zelf-, vrije tijds- en woonboulevards.
Ook in Almere is het aanbod vooral in de afgelopen jaren sterk
gegroeid. Daardoor kan worden geconcludeerd dat de huidige kwantitatieve
uitbreidingsruimte in belangrijke mate is ingevuld. Maar in kwalitatief opzicht
ontbreken bijv. nog verschillende segmenten in woninginrichting. Met de groei
van Almere komt er in de komende jaren o verigens ook weer kwantitatieve uitbreidingsruimte
beschikbaar. Vanwege de economische situatie zijn de bestedingen
in woninginrichting en keukens na jaren van groei in de afgelopen
periode stabiel gebleven.
De consument vraagt naar breed aanbod en wil effici ënt en vergelijkend winkelen.
En de ondernemer zoekt herkenbare en attractieve locaties. Hierdoor
heeft voor een aantal branches van PDV clustering meerwaarde en blijft er
sprake van toenemende schaalvergroting. Clustering is van belang in de autobranche,
in de woninginrichting en keukenbranche. Bouwmarkten en tuincentra
vestigen zich ook solitair, maar zoeken ook steeds vaker clusterlocaties met
andere PDV-branches.
De in Almere gevestigde perifere detailhandel heeft vooral een verzorgingsfunctie
voor heel Almere, is in sommige gevallen meer stadsdeelgericht en
deels ook regionaal gericht (DoeMere).
Schaalvergroting zien we met name bij bouwmarkten en tuincentra, en ook
formules van woninginrichting. Ze groeien door tot supergrootschaligen met een
omvang van ca.10.000-30.000 m2 b.v.o. per vestiging. Deze supergrootschaligen
hebben een regionaal verzorgingsgebied. De toegevoegde waarde van deze
supergrootschaligen op het bestaande aanbod is g root. Ze functioneren vaak
als trekker, en kunnen zowel solitair als naast een PDV-cluster functioneren.
Een uitstekende bereikbaarheid en aanwezigheid van een groot aantal parkeerplaatsen
zijn vestigingsvoorwaarden. Supergrootschaligen hebben verder voldoende
ruimte nodig en kiezen vaak voor zichtlocaties.
Thans beschikt Almere enkel over DoeMere als clusterlocatie voor perifere en
thematische detailhandel. De omvang van de locatie DoeMere is echter te
beperkt om ruimte te bieden aan de PDV passend bij de g roeiende omvang
van Almere (ook vanwege bereikbaarheid en parkeercapaciteit). In de afgelopen
jaren kon DoeMere slechts beperkt r uimte bieden aan nieuwe PDVvestigingen.
Deze situatie heeft geleid tot versnippering. Daarbij was er enkel
ruimte op bedrijventerreinen.
In de Nota Vestigingsbeleid Perifere Detailhandel (1999) is de loca tie A6/A27
op termijn aangewezen als nieuw te ontwikkelen clusterloca tie voor PDV.
Verder is het centrum van Almere Poort opgenomen als clusterlocatie voor
hoogwaardige woninginrichting. Het zal nog enkele jaren duren v oordat deze
locaties kunnen worden uitgegeven. Derhalve is ook bedrijventerrein
Markerkant in de Nota Vestigingsbeleid Perifere Detailhandel opgenomen als
vestigingslocatie voor bepaalde vormen van perifere detailhandel. Op
Markerkant hebben zich in de afgelopen jaren nieuw e bedrijven in de woninginrichting,
keukens en sanitair gevestigd.
Maar door het blijvende tekort aan ruimte is de versnippering verder toegenomen.
Hierdoor is de trekkracht van de meeste vestigingen niet optimaal. Er
komen te weinig consumenten bij deze solitair gelegen v estigingen. Verder sluit
deze spreiding van perifere detailhandel niet aan op het beleid v an kwaliteitsdifferentiatie
van bedrijventerreinen. En het verkeersaantrekkend karakter kan
leiden tot verkeers- en parkeerproblemen op bedrijventerreinen. Deze aspecten
pleiten voor het aanwijzen van specifieke clusterlocaties en conceptmatige ont-
Detailhandel in Almere 11

wikkeling, waarbij de vestigingseisen van perifere en grootschalige detailhandel in de plannen kunnen
worden opgenomen.
Grootschalige Detailhandel (GDV)
Door de vraag van de consument naar breed aanbod is de g rootte van de winkelunits over de hele linie
toegenomen, en is er in een aantal branches v an detailhandel sprake van grootschalige detailhandelsvormen
(GDV). Dit zijn clusters van detailhandelsvestigingen met een zeer g root oppervlak per vestiging
(1.000 m2 v.v.o. of meer per vestiging).
In het huidige rijksbeleid kan een gemeente ook voor clusters van grootschalige detailhandel locaties aanwijzen
buiten de reguliere winkelgebieden. Daarbij is het Rijk uitgegaan van vestiging in de 13 stedelijke
knooppunten (Almere behoorde niet tot deze 13 knooppunten). In de Nota Ruimte is de beperking tot
deze 13 knooppunten niet meer worden opgenomen. Vanwege de beperkte ruimte in de reguliere winkelgebieden
wordt grootschalige detailhandel vaak op perifeer gelegen locaties gevestigd. Almere als nieuwe
stad biedt echter ook mogelijkheden bij bestaande winkelgebieden, zelfs in het Stadshart. Ruimte voor
clusters van grootschalige detailhandel wordt geboden op locaties grenzend aan de stadsdeelcentra van
Almere Buiten en Almere Poort.
Vestigingsbeleid Perifere en Grootschalige Detailhandel (PDV/GDV)
• Voortzetten beleidslijn gericht op concentratie en clustering
• Alle perifere en grootschalige detailhandel kan zich vestigen in Almere, maar niet op elke locatie
• Nieuwe clusterlocaties voor PDV en GDV zijn onderscheidend en complementair t.o.v. de bestaande
locaties van PDV en GDV en t.o.v. het Stadshart; onderlinge afstemming van het aanbod op elkaar ;
complementariteit kan worden gevonden in branchering (thematisering, segmentering, formules),
schaalgrootte, verzorgingsgebied en doelgroep.
• Aansluiten op de vestigingseisen van de bedrijven:
- clustering
- herkenbare en attractieve locaties
- goede bereikbaarheid en voldoende parkeergelegenheid
- vraag naar zichtlocaties (in sommige gevallen)
- vraag naar huurlocaties én naar vastgoed in eigendom
• Bevorderen van een beperkt aantal g rotere clusterlocaties. Dit sluit aan op de vraag v an consument en
ondernemer, het genereert van trekkracht en vermindert versnippering. Met conceptmatige ontwikkeling
valt kwaliteit te bereiken en synerg ie ook t.a.v. verkeersafwikkeling en parkeren.
• Nog meer synergie is te bereiken door vr ijetijdsvoorzieningen te betrekken bij projecten van PDV/GDV.
• Bouwmarkten en tuincentra: ook solitaire vestiging, evenwichtig verspreid over de stadsdelen.
2.4.2 Locaties voor Perifere Detailhandel
DoeMere
DoeMere is als themacentrum van wonen, doe-het-zelf en vrije tijd een cluster van perifere en grootschalige
detailhandelsvormen en heeft een lokaal/reg ionaal verzorgende functie. DoeMere biedt ruimte aan
de perifere detailhandelsvormen (branches) woninginrichting, keukens, sanitair, bouwmarkten en tuincentra,
en aan grootschalige detailhandelsvormen aansluitend op het thema vr ije tijd
(sport/camping/caravans, creativiteit/hobby) en in de branche wit- en br uingoed. Het winkelaanbod is
daarmee grootschalig van omvang en is vanwege de schaal moeilijk inpasbaar in centr umstructuren.
Er wordt gestreefd naar versterking en upgrading van DoeMere als clusterlocatie voor perifere en thematische
detailhandel door beperkte uitbreiding van DoeMere. Daarbij wordt gedacht aan uitbreiding van
ca. 10% van de huidige omvang (v.v.o.). Randvoorwaarden bij uitbreiding zijn het realiseren v an een
goede bereikbaarheid en voldoende parkeergelegenheid. Daarbij kan vooralsnog de huidig toegestane
limitatieve thematisering worden voortgezet: wonen, doe het zelf, vrije tijd en br uin- en witgoed. Ter vergroting
van de trekkracht wordt verdere specialisatie op gebied van wonen aanbevolen in afstemming met het
winkelaanbod in het Koppelgebied, Olympiakwartier en het Stadshart. De huidige schaal van de winkeleenheden
kan worden voortgezet: nadruk op grootschalige winkels (huidige situatie: ca. 75% van v.v.o. groter
dan 1.000 m2 per winkeleenheid, ca. 10% van v.v.o. kleiner dan 200 m2).
Markerkant
Inmiddels heeft zich ook op Markerkant per ifere detailhandel gevestigd. Het gaat om bouwmarkten,
woninginrichting, keukens en sanitair (ca. 18.000 m2 v.v.o.). Verder zijn er ook autobedr ijven gevestigd.
Markerkant is geen clusterlocatie, maar een bedrijfsterrein waar perifere detailhandel in elkaars nabijheid is
gevestigd. Om op korte termijn ruimte te bieden aan perifere detailhandel wordt op Markerkant het huidige
beleid voortgezet: vestigingsmogelijkheden voor bouwmarkten en woninginrichting, keukens en sanitair.
12 Detailhandel in Almere

Trends aan de aanbodzijde, het winkelaanbod
• Toenemend belang vrijetijdsvoorzieningen in relatie
tot detailhandel en opkomst beleveniseconomie
Bestedingen aan vrije tijd nemen al jaren sneller
toe dan bestedingen in de detailhandel.
Ook het oppervlak van vrijetijdsvoorzieningen
in hoofdwinkelcentra neemt toe t.o.v. detailhandelvoorzieningen
(van 30% : 70% naar
50% : 50%). Onderscheidende combinaties
van detailhandel, vrije tijd, cultuur en horeca
leiden tot hoge synergie.
• Clustering
Clustering is al jaren gaande is in de detailhandel:
profiteren van elkaars nabijheid, vergroting
van draagvlak en een toenemend aantal bezoekmotieven.
• Nieuwe verkoopkanalen en gethematiseerde centra
- Factory outlet, of fabriekswinkel: voorkeur
voor vestiging in clusters en in afzonderlijke
winkelcentra. In Nederland zou er r uimte
zijn voor drie tot vier factory outletcentra.
Batavia Stad in Lelystad is er één van.
- Winkels van allochtonen: opereren relatief
onafhankelijk van reguliere detailhandel en
hebben een eigen klantenkring, eigen toeleveranciers
en een eigen kostenstr uctuur.
- Traffic-aanbod in spoorwegstations, bij tankstations
en op kantoorlocaties: gevolg van
behoefte van consument om op weg van
werk naar huis snel boodschappen te doen.
Daarbij wordt gestreefd naar clustering in de zones Markerkant 10, 11, 13 en
16, teneinde trekkracht en kwaliteit te vergroten en vanwege aspecten van verkeerskundige
aard. Randvoorwaarden bij vestiging en uitbreiding van PDV
zijn: een goede verkeersafwikkeling, het creëren van voldoende parkeercapaciteit
op eigen terrein en aspecten van toegevoegde waarde en beschikbare
marktruimte (vestigingen groter dan 500 m2 v.v.o. via vrijstelling).
De PDV in DoeMere en op Markerkant is deels aan vullend aan elkaar: verschillende
formules, huur/koop, verzorgingsgebied, en deels is er overlap:
woninginrichting in het lager- en middensegment. Markerkant heeft ook vestigingsmogelijkheden
voor de perifere branches auto’s, motoren, boten en caravans.
Dit beleid wordt voorgezet, onder voorwaarde van parkeren op eigen terrein.
Tuincentra worden op Markerkant niet toegestaan.
Poldervlak
Ook op bedrijventerrein Poldervlak is enige perifere detailhandel gevestigd,
met name in de branches woninginrichting en keukens/sanitair. De PDV in
deze branches is vooral gevestigd in het gebied tussen Polderdreef en busbaan
(deelgebieden 1 en 3) en w as in de vorige nota perifere detailhandel nog niet
toegestaan. Wel was vestiging van de perifere branches auto’s, boten en
caravans beperkt mogelijk.
Om op korte termijn ruimte te bieden aan PDV, zonder daarbij de relatie met
DoeMere uit het oog te verliezen, wordt het beleid als volgt. Het is de bedoeling
om uitsluitend in de deelgebieden 1 (tussen P olderdreef en busbaan) en 3
(tussen Polderdreef en Molenbuurt) perifere detailhandel mogelijk te maken,
teneinde concentratie en clustering te bevorderen. Daarbij worden de
branches woninginrichting, keukens en sanitair toegestaan (deelgebied 1+3).
In deze gebieden is ca. 6.000 m2 v.v.o. in deze branches gevestigd en dit
metrage mag niet worden uitgebreid. Voor de branches auto’s, boten en caravans
wordt het beleid deze uitsluitend toe te staan in deelgebied 1 en te la ten
uitsterven in deelgebied 3 (zittende bedr ijven: uitsterfbeleid). De ruimtelijke
structuur van deelgebied 3 leent zich slecht v oor dergelijke bedrijven en hier is
de kans op overlast voor de woonbuurt groot. Tuincentra en bouwmarkten zijn
op Poldervlak niet toegestaan.
Locatie A6/A27 (nieuw)
Mede door de groei van Almere zal er vraag naar vestigingslocaties voor PDV
blijven. In de komende jaren neemt de marktr uimte weer toe. Om hiervoor
ruimte te bieden wordt een gedeelte van het nieuwe bedrijvenpark A6/A27 als
PDV-locatie ontwikkeld. Hiermee wordt het huidige beleid voortgezet.
De locatie zal worden ontwikkeld om ruimte te bieden aan supergrootschaligen
in de PDV-branches (richtlijn omvang vanaf ca. 10.000 m2). Verder zal de locatie
A6/A27 op de langere ter mijn ruimte bieden aan de dan aanwezige vraag
van PDV/GDV-vestigingen (indicatie minimale omvang locatie: 30.000 m2
b.v.o. vanwege trekkracht). Ook andere functies zullen een plaa ts krijgen op
bedrijvenpark A6/A27 (Masterplan A6/A27).
Gelet op de marktvraag en het beperkte aanbod v an locaties in Almere in de
komende jaren, is het van belang het uitgifte gereed maken van deze PDVlocatie
waar mogelijk te versnellen. Grotere vestigingsaanvragen worden
beoordeeld aan de hand van het in par. 4.7 opgenomen toetsingskader.
Randvoorwaarden voor bepaling van de specifieke situering van de PDV-locatie
binnen A6/A27 zijn:
• ligging nabij afslagen van A6 en A27
• goede bereikbaarheid voor Almere en regio
• voldoende parkeercapaciteit
• zichtlocatie
• bedrijvenlocatie van voldoende grote omvang
Olympiakwartier (westelijk deel), Almere Poort (nieuw)
In de plannen voor het centrum van Almere Poort, Olympiakwartier, is een
reservering opgenomen voor een cluster van hoogwaardige woninginrichting
Detailhandel in Almere 13

(30.000 m2 b.v.o.). Uit het onderzoek van Ecorys Kolpron blijkt dat voor een dergelijke ontwikkeling in
de eerstkomende jaren niet voldoende marktruimte beschikbaar zal zijn, mede gezien het bestaande aanbod
in de regio. Vanwege de verwachte groei van Almere ook na 2010 wordt de reservering vooralsnog in
de plannen gehandhaafd.
Overige bedrijfsterreinen
Op de (overige) bedrijfsterreinen wordt perifere en ook grootschalige detailhandel over het algemeen niet
wenselijk geacht. Een uitzondering kan worden gemaakt voor de opslag van grove bouwmaterialen, branden
explosiegevaarlijke stoffen en milieuverstorende stoffen. Verder is op een aantal bedr ijventerreinen vestiging
van de ABC-branches (auto’s, boten, caravans) mogelijk (zie bijlage VI).
Vestiging van de overige PDV-branches op logistieke, industriële, gemengd-plus en hoogwaardige terreinen
is vanuit het beleid van aanboddifferentiatie van bedrijventerreinen niet wenselijk. Ook is vestiging
van grootschalige PDV op binnenstedelijke bedrijfsterreinen niet gewenst, omdat deze terreinen in principe
bedoeld zijn voor kleinschalige, lokaal verzorgende en ambachtelijke bedrijven. De verkavelings- en
ontsluitingsstructuur van deze binnenstedelijke bedrijfsterreinen is niet opgezet voor vestiging van
(clusters van) grootschalige perifere activiteiten. Op gemengde bedrijfsterreinen, die bedoeld zijn voor
ongelijksoortige bedrijven, is vestiging van PDV-bedrijven vanwege de aard van het bedrijfsterrein wel
mogelijk. Teneinde clustering en trekkracht te bevorderen, zijn daarbij Markerkant en Poldervlak aangewezen
voor vestiging van de clustergevoelige vormen van PDV (zoals woninginrichting, keukens).
Ondersteunend aanbod met een stadsdeelverzorgende functie, die niet van grote toegevoegde waarde is voor
een clusterlocatie (zoals een middelgrote bouwmarkt), wordt op de volgende gemengde bedrijfsterreinen
toegestaan: de Steiger in Almere Haven, Poldervlak in Almere Buiten (m.u.v. bouwmarkt i.v.m. aanbod
DoeMere), Markerkant in Almere Stad en Lagekant in Almere Poort. In bijlage VI zijn per bedrijfslocatie
de specifieke vestigingsmogelijkheden van PDV aangegeven.
2.4.3 Locaties voor Grootschalige Detailhandel
Koppelgebied, centrum Almere Buiten (nieuw)
Het Koppelgebied in het centr um van Almere Buiten is het gebied gelegen tussen winkelcentr um
BuitenMere en DoeMere. In de uitbreidingsplannen van het centrum van Almere Buiten zal deze locatie
bebouwd worden en de schakel gaan vormen tussen het stadsdeelgerichte BuitenMere en het
lokaal/regionaal gerichte DoeMere. In de plannen voor het Koppelgebied is 10.000 m2 v.v.o. grootschalige
detailhandel opgenomen, dat in de komende jaren kan w orden gerealiseerd. Daarbij wordt gedacht aan
doelgerichte en frequent benodigde g rootschalige functies, gericht op het midden-segment. Indien er
onvoldoende vraag naar ruimte voor GDV blijkt (o.a. vanwege beschikbare ruimte voor grootschalige
winkels in het Stadshart), dan kan de invulling worden verruimd met PDV, aansluitend op DoeMere.
Bij de invulling dient afstemming (branchering, schaal) plaats te vinden met het Stadshar t, BuitenMere,
DoeMere en Olympiakwartier. Het gebied vormt in functionele zin en qua schaal een o vergangsgebied
tussen BuitenMere en DoeMere.
Olympiakwartier, centrum Almere Poort (nieuw)
In de plannen voor het centrum van Almere Poort zijn de ontwikkelingen onder meer ger icht op de realisering
van een sport- en leisurecluster (Olympiakwartier), met daaraan gerelateerd thematisch-grootschalig
winkelaanbod. Daarbij wordt gedacht aan de thema’s sport/bodycare en spel/communicatie/edutainment .
De periode van realiseren zal in belang rijke mate bepaald worden door de marktmogelijkheden. Uit het
onderzoek voor de detailhandelsnota is naar voren gekomen dat in de periode tot 2010 het realiseren van
ca. 20.000 m2 b.v.o. detailhandel vooralsnog haalbaar zou zijn als onderdeel v an een sport- en leisurecluster,
daarbij uitgaande van Almere als verzorgingsgebied. Wanneer de plannen meer concreet zijn
uitgewerkt (invulling, realisatieperiode) worden deze beoordeeld op toegevoegde waarde aan de hand van
het toetsingskader (par. 4.7).
Aandachtspunten specifiek voor Olympiakwartier
• Grootschalige detailhandel situeren nabij het centr um van Almere Poort; profiteren van elkaars
bezoekersstromen (combinatiebezoek)
• Goede bereikbaarheid (zo dicht mogelijk bij de snel wegafslag) en voldoende parkeercapaciteit
• Kiezen voor invulling met één of twee thema’s: daarbij wordt gedacht aan de thema’s sport/bodycare en
spel/communicatie/edutainment
• Detailhandelsaanbod aanvullen met horeca, cultuur, dienstverlening en doe-functies.
• Flexibiliteit in plannen en qua fysieke r uimte i.v.m. aanpassing aan nieuwe inzichten en verdere
uitbreiding op lange termijn
• Aandacht voor vastgoed en openbare ruimte; creëren van sfeer en beleving
14 Detailhandel in Almere

Eigen karakter centra stadsdelen
De centra van de stadsdelen hebben in eer ste
instantie een stadsdeelverzorgende functie.
Teneinde de binding te vergroten en daarmee
het winkelaanbod, is het beleid erop ger icht
de centra eigen identiteit en karakter te gev en
door (een) extra functie(s) en bijbehorende
winkelvoorzieningen toe te voegen:
• Almere Haven: watersport, boulevard, kunst
en cultuur
• Almere Buiten: grenzend aan DoeMere en
Koppelgebied, met grootschalige en perifere
detailhandel
• Almere Poort: sport en vrije tijd
2.5 Centra van de stadsdelen, Almere Haven,
Almere Buiten, Almere Poort
Bezoekmotieven:
Branchering:
Schaalniveau:
Trekkracht locatie:
Openbare ruimte:
2.5.1 Centrum Almere Haven
gemaksgericht - gebiedsgericht; dagelijkse en
frequent niet-dagelijkse aankopen
food: compleet, breed aanbod
non-food: meeste branches aanwezig, gericht op
frequent benodigd aanbod
kleinschalige winkels
stadsdeelgericht
centrummilieu
Het centrum van Almere Haven heeft een verzorgende functie voor de
inwoners van Almere Haven en voor recreanten en toeristen. De ligging aan
de haven, de ontwikkeling van kunst en cultuur en de synerg ie met winkelaanbod
en horeca spelen daarbij een belang rijke rol. In het centrum is een revitaliseringsproces
gaande (Ontwikkelingsvisie Revitalisering Almere Haven).
Het daarbij ingezette beleid wordt in de komende jaren voortgezet:
• Versterking van de winkelfunctie binnen het halter model
• Draagvlakvergroting door aanvullende woningbouw incl. ontsluiting naar
winkelgebied (plannen voor woningbouw opgenomen op termijn te realiseren)
• Behoud van de binding aan het centr um door de trekkersfunctie van de
supermarkten te versterken en deze te vergroten tot maximaal 1.500 m2
b.v.o. (1 supermarkt is reeds vergroot; de andere kan volgens plannen worden
vergroot met 500 m2 b.v.o.).
• Vestiging van een trekker op de zuidelijke pool (is inmiddels in gang gezet)
• Ontwikkeling van een toeristisch-recreatief klimaat in combinatie met ontwikkeling
van kunst/ cultuur
Kern van de revitalisering is dat het primaat bij het centrumgebied ligt en
gericht is op het behoud van de bestaande (koopkracht)binding vanuit Almere
Haven aan het centrum. Voor de invulling van het winkelgebied is een
brancheringsplan opgesteld. Het stimuleren van de uitvoering ervan vormt één
van de projecten van het centrummanagement.
Positionering Centrum Almere Haven
• Stadsdeelverzorgend voor Almere Haven
• Compact koopcentrum en groei naar verblijfscentrum:
- Standaardwinkelaanbod gericht op dagelijkse en frequent benodigde ar tikelen
voor de inwoners van Almere Haven
- Aantrekkelijk, divers voorzieningenaanbod gericht op beleving voor eigen
inwoners alsmede toeristen en recreanten
- Kunst en cultuur, (thema-)markten en evenementen
Beleidsuitgangspunten in de randvoorwaardelijke sfeer
• Vergroting van het draagvlak om het bestaande centr um van Almere Haven
goed te laten functioneren door toevoegen van woningen of binding van
bezoekers/toeristen (huidige plannen: 800 woningen op termijn).
De beperkte geplande uitbreiding van de winkelvoorzieningen is onder deze
voorwaarde mogelijk.
• Goede bereikbaarheid en voldoende parkeergelegenheid
• Trekkracht verder vergroten door:
- toename van mogelijkheden voor waterrecreatie en toerisme in het
jachthavengebied
- versterken van synergie met “Kunst aan de gracht”
- verbeteren van zichtlijnen tussen winkelgebied en boulevard/haven;
overgangsgebied creëren
- uitbouwen boulevardfunctie
Detailhandel in Almere 15

Beleidsuitgangspunten voor het voorzieningenaanbod
• Instandhouden van een compleet aanbod voor de dagelijkse voorzieningen:
tenminste één full-service-supermarkt, maar bij voorkeur een full-service-supermarkt en een supermarkt
uit een lager segment; daarnaast aanvullende versspeciaalzaken, drogist, apotheek, bank en postkantoor
(zijn aanwezig); verder in stand houden van aanvullend aanbod, zoals bloemen, textiel/schoeisel,
optische artikelen, hobby/spel en electro/media (zijn aanwezig); tevens standaardketens op gebied
van bijvoorbeeld kleding; streven naar trekker op de zuidelijke pool, bijv. miniwarenhuis.
• Aandachtspunt vormt het aanbod gericht op recreatief winkelen, onderscheidend t.o.v. de overige
centra, bijv. kledingzaken, toeristisch en cultureel aanbod (watersportwinkel/nautisch centrum,
galeries).
• In aanvulling op de horecafunctie op de boulev ard streven naar een gedeeltelijke verkleuring van de
Markt tot horecaplein
• Locatie “Kunst aan de Gracht” benoemen tot centrumrand; blijvende aandacht voor de in gang gezette
branchering (kunst/cultuur, lokale ondernemers).
• Versterken van de winkelfunctie door organiseren van themamarkten en evenementen
• De huidige warenmarkt heeft een trekkersfunctie voor het winkelaanbod.
2.5.2 Centrum Almere Buiten - BuitenMere
Het centrum van Almere Buiten, BuitenMere, heeft een verzorgingsfunctie voor het stadsdeel Almere
Buiten en in de eer stkomende jaren ook nog voor Almere Hout. Verder heeft het centrum tot nu toe ook
een verzorgingsfunctie voor de nieuwe wijk Tussen de Vaarten in Almere Stad. Almere Buiten groeit tot
2010 verder uit naar een omvang van ca. 53.000 inwoners. Deze groei maakt verdere uitbreiding van het
stadsdeelcentrum noodzakelijk. Het huidige beleid en de plannen v oor deze uitbreiding en herontwikkeling
zijn beschreven in de Nota van Uitgangspunten Centrumplan Almere Buiten 2010 en worden
momenteel (anno 2004) uitgewerkt in een ontwikkelingsplan.
Ter onderbouwing van de plannen is distr ibutieplanologisch onderzoek uitgevoerd. Ook is een stedenbouwkundige
visie en een brancher ingsplan opgesteld. Het brancheringsplan is op onderdelen verouderd
en zal worden aangepast. De realisering van de plannen is voorzien vanaf 2005.
Het beleid dat in deze plannen is opgenomen, wordt voortgezet:
• Versterking van de stadsdeelfunctie door uitbreiding van de winkelvoorzieningen met 3.250 m2 v.v.o.
dagelijks aanbod en 6.500 m2 v.v.o. niet-dagelijks aanbod.
• Uitbreiding (en deels verplaatsing) van de aanwezige supermarkten (deels uitgevoerd).
• Koppeling van het stadsdeelgerichte centrum BuitenMere met DoeMere, door invulling van het
Koppelgebied met 10.000 m2 v.v.o. grootschalig winkelaanbod (zie par. 2.4).
• Invulling van gebied tussen NS-station en DoeMere met vr ijetijdsfuncties en avondhoreca; vrijetijdsfuncties
onderscheidend t.o.v. vrijetijdsconcentraties elders in Almere
Positionering Centrum Almere Buiten, BuitenMere
• Stadsdeelverzorgend voor Almere Buiten
• Koopcentrum en groei naar verblijfscentrum door koppeling met g rootschalig winkelaanbod van
DoeMere en Koppelgebied
• Gemak: goede bereikbaarheid en voldoende parkeerplaatsen
Beleidsuitgangspunten in de randvoorwaardelijke sfeer
• Goede bereikbaarheid (infrastructuur, toeleidende wegen) en voldoende parkeergelegenheid, ook na
realisatie van de uitbreidingsplannen
• Stimuleren van herontwikkeling van vastgoed, vooral in het noordelijk en middengedeelte, ingezet door
de huidige plannen voor uitbreiding/herontwikkeling van het centrum.
• Aandacht voor de invulling van het winkelgebied rond het NS-sta tion (barrièrewerking door het spoor).
Beleidsuitgangspunten voor het voorzieningenaanbod
• In stand houden van een compleet aanbod voor de dagelijkse voorzieningen: een compleet supermarktaanbod
(full-service-, prijsvriendelijke- en discountsupermarkt); de aanwezige supermarkten vergroten
conform de huidige plannen; daarnaast aanvullende versspeciaalzaken, drogist, apotheek, bank en postkantoor
(zijn aanwezig).
• Voorts uitbreiden van aanvullend aanbod in de branches bloemen, textiel/schoeisel, optische artikelen,
hobby/spel en/of electro/media. Inzetten op de komst van een miniwarenhuis en bijv. een markthal met
oosterse en exotische producten.
• Vergroten van attractiviteit door synergie tussen winkelaanbod en vr ijetijdsfuncties (zoals Vrijbuiter,
16 Detailhandel in Almere

Het Rijksbeleid tot nu toe
In de afgelopen jaren is het detailhandelsbeleid
op rijksniveau gericht geweest op het handhaven
van de winkelfunctie van bestaande winkelgebieden
in de centra en op het bev orderen van de
dynamiek in de detailhandel. Sinds 1973 wordt
er beleid gevoerd voor de perifere en grootschalige
detailhandel (PDV/GDV). In 1984 en 1990
werd de categorie “volumineus” uitgebreid met
meubeldetailhandel en bouwmarkten en met
keukens, sanitair en woninginrichting. In 1993
zijn ook mogelijkheden gegeven voor ontwikkeling
van geclusterde grootschalige detailhandelsvestigingen
in dertien stedelijke knooppunten
(GDV-beleid, richtlijn omvang 1.500 m 2 b.v.o).
In mei 2004 heeft het kabinet de Nota Ruimte
gepresenteerd (voorheen 5e Nota RO, PKB3).
De nota wordt in de loop van 2005 behandeld.
In de Nota Ruimte wordt het locatiebeleid voor
bedrijven en voorzieningen (ABC-beleid) en het
beleid voor perifere en grootschalige detailhandelsvestigingen
(PDV/GDV-beleid) vervangen
door een integraal locatiebeleid voor bedrijven
en voorzieningen. Het doel is een goede plaa ts
voor ieder bedrijf te bieden. De Nota Ruimte
geeft aan dat decentraal het beste kan worden
bepaald wat een “goede” plaats is. Provincies en
gemeenten zijn verantwoordelijk voor een op de
vraag afgestemd aanbod van locaties voor
bedrijven en voorzieningen. Het beleid dient
regels te bevatten, die waarborgen dat aan
bedrijven (w.o. detailhandel) met omvangrijke
goederenstromen en/of verkeersaantrekkende
werking ruimte wordt geboden op locaties met
een goede aansluiting op verkeers- en vervoersverbindingen.
Winkels passen bij uitstek in goed
bereikbare centra. Op specifieke daarvoor
bestemde bedrijfslocaties zijn vooral bedrijven
gevestigd, die door hun aard niet inpasbaar zijn
in centra of wijken.
Met de Nota Ruimte komt op r ijksniveau een
afzonderlijk PDV/GDV-beleid te vervallen. Ook
de beperking van GDV tot de dertien stedelijke
knooppunten en de minimale winkelvloeroppervlakte
vervalt. In het nieuwe beleid van de
Rijksoverheid zijn met name de gemeentelijke
overheden verantwoordelijk voor de lokale
detailhandelstructuur binnen hun gemeente.
bibliotheek, horeca).
• De huidige warenmarkt heeft een trekkersfunctie voor de detailhandel.
• Toevoegen van daghoreca, bij voorkeur op de pleinen aan de winkelroute (en
verdwijnen tegengaan); verdere (ook avond)horeca in eerste instantie stimuleren
aan het horecaplein.
• Bij het NS-station aandacht voor stimuleren van zgn. traffic-aanbod.
2.5.3 Centrum Almere Poort (nieuw)
In 2005 wordt gestart met de bouw van het nieuwe stadsdeel Almere Poort.
In de eindfase is een inwonertal van ca. 25.000 inwoners opgenomen (in 2010
naar verwachting ca. 16.000 inwoners).
Belangrijke uitgangspunten voor de invulling van Almere Poort zijn:
• Creëren van een stedelijke omgeving; een stadsdeel van wonen, werken en
recreëren; 30.000 arbeidsplaatsen, functiemenging en integrale planontwikkeling.
• Een centrumgebied, Olympiakwartier, aan weerszijden van het spoor bij het
nog te realiseren NS-station, met een stadsdeelverzorgende functie en sporten
vrijetijdsvoorzieningen gericht op heel Almere en de regio.
• Flexibele invulling van het totale centrum; de bouw van de stadsdeelgerichte
winkelvoorzieningen is gepland in de per iode 2008-2010.
• Tussen het stadsdeelcentrum en de kustzone/strand is in de plannen een
leisureboulevard opgenomen, een aantrekkelijke verbinding tussen centrum
en strand met ruimte voor vrijetijdsvoorzieningen.
Positionering Centrum Almere Poort
• Stadsdeelverzorgend voor Almere Poort, gericht op de inwoners en tevens op
de werkzame personen
• Koopcentrum, compleet aanbod op het gebied van dagelijks en frequent
benodigde artikelen
• Tevens mogelijkheden voor groei tot een verblijfscentrum met een sterk
sport- en vrijetijdscluster en gerelateerd daaraan thematisch/grootschalig
winkelaanbod in sport en vrije tijd
Beleidsuitgangspunten gericht op randvoorwaarden en
voorzieningenaanbod
• Goed bereikbaarheid vanuit de woonwijken in Almere Poort, en voldoende
parkeergelegenheid.
• Bij een draagvlak van ca. 10.000 woningen/ca. 25.000 inwoners bedraagt de
haalbare omvang van het stadsdeelgerichte centrum op basis van thans in te
schatten bestedingscijfers, bindingsgegevens en vloerproductiviteiten ca.
11.500 m2 b.v.o. detailhandel. Dit is ca. 9.200 m2 v.v.o., wv. 5.200 m2
dagelijks en 4.000 m2 niet-dagelijks; daarnaast voor overige voorzieningen
ca. 2.000 m2 b.v.o..
• Compleet aanbod voor dagelijkse voorzieningen: één of twee elkaar aanvullende
full-service supermarkten (ieder 1.000-1.500 m2 v.v.o.) en een prijsvriendelijke
discountsupermarkt (700-900 m2 v.v.o.), óf een grootschalige
supermarkt (3.000-4.000 m2 v.v.o.) en een discountsupermarkt; de grootschalige
supermarkt vervult niet alleen een functie voor Almere Poort, maar
ook voor het westelijk deel van Almere.
• Verder winkelaanbod met versspeciaalzaken, frequent bezocht non-food
aanbod, zoals een drogist, en aanvullend aanbod in bijv. de branches
bloemen, textiel/schoeisel, optische artikelen, hobby, spel en electro/media;
verder service/dienstverlening, zoals een bank, postkantoor en kapsalon,
zelfstandige horeca en zorg/welzijn en maatschappelijke voorzieningen.
• Het grote aantal werkzame personen in Almere Poort biedt te zijner tijd
mogelijkheden voor aanvullend aanbod, traffic-aanbod en horeca. Een verdere
analyse van deze vraag kan te zijner tijd concreet inzicht bieden in de aard
en omvang van dit aanvullend aanbod.
• Op termijn (2008-2010) starten van een wekelijkse warenmarkt in het
centrum van Almere Poort (zie par.3.2).
Detailhandel in Almere 17

2.6 Wijk- en buurtwinkelcentra: ondersteunend
dagelijks aanbod
Bezoekmotieven:
Branchering:
Schaalniveau:
Trekkracht locatie:
Openbare ruimte:
gemaksgericht; dagelijkse aankopen (korte bezoeken)
food: 1 of 2 supermarktniveaus, wv. 1 full-service supermarkt; eventueel
versspeciaalzaken non-food: eventueel frequent benodigde artikelen
kleinschalige winkels
buurt/wijk
gemengd woon-/werkmilieu
2.6.1 Algemeen
Fijnmazige buurtwinkelstructuur
Almere heeft een detailhandelstructuur met buurtsteunpunten en enkele wijkwinkelcentra. Veel consumenten
in Almere doen de dagelijkse boodschappen bij de super markt in de buurt. Daarbij is de binding
aan de wijk- en buurtwinkelcentra in Almere Stad hoger dan in Almere Haven en Almere Buiten.
De buurtwinkelcentra leveren ook een belangrijke bijdrage aan de sociale cohesie en lev endigheid, en ze
hebben betekenis voor de werkgelegenheid en de economie in de wijken. Verder blijft de nabij gelegen
buurtsupermarkt van belang voor het toenemende aantal oudere inwoners en ook voor gezinnen met
(jonge) kinderen. In de Wijkpeiling 2001 noemt ruim 20 % van de bewoners van Almere winkels als
meest gemiste voorziening in de wijk. Mede vanwege dit maatschappelijk belang hecht de gemeente
Almere aan het laten voortbestaan van de fijnmazige buurtwinkelstructuur, te meer daar nevenmaatregelen
voor de minder mobiele consument, zoals rijdende winkels, ook steeds moeizamer functioneren.
Omvang nieuwe buurtsupermarkten, verscheidenheid formules
Door de groei van Almere wordt het aantal supermarkten/buurtwinkelcentra voortdurend uitgebreid.
Bij de uitgifte van nieuwe buurtsteunpunten wordt rekening gehouden met de eisen die v anuit de
bedrijfsvoering van de supermarkt worden gesteld. In de Nota Detailhandelsbeleid 1995-2000 werd als
richtlijn bij de uitgifte van nieuwe supermarkten uitgegaan van een omvang van ca. 800 m2 v.v.o..
Door verschuivingen in consumentengedrag, vraag naar breed assortiment en prijsniveau, is de omvang
van supermarkten verder toegenomen. Uit het onderzoek voor de detailhandelsnota is naar voren gekomen,
dat voor de komende jaren op b uurtniveau aanbevolen een supermarkt met een omvang van 1.000-
1.200 m2 v.v.o. als wenselijk wordt parkeernorm van 5 parkeerplaatsen per 100 m2 b.v.o.).
Consumenten kiezen verder steeds vaker voor een bepaalde supermarktformule, hoewel nog steeds de
meeste boodschappen in de dichtstbijzijnde super markt worden gedaan. Verscheidenheid van supermarktformules
op stadsdeelniveau versterkt derhalve de detailhandelstructuur. Voor bepaalde formules is
er een verschuiving opgetreden van een buurtgerichte naar stadsdeelgerichte verzorgingsfunctie. Dit heeft
in enkele buurtwinkelcentra in Almere tot klachten bij aanvoer van producten en parkeren geleid, ook
omdat de destijds gehanteerde parkeer norm lager was dande huidige parkeer norm.
Nieuw te ontwikkelen gebieden
Voor nieuw te ontwikkelen gebieden biedt een str uctuur van buurt- en wijkwinkelcentra, met een opzet
zoals in onderstaande kaders is aangegeven, de mogelijkheid om een fijnmazige str uctuur te behouden.
Daarbij geeft de gemeente Almere in nieuwe gebieden de voorkeur aan de ontwikkeling van buurtwinkelcentra
(i.v.m. kortere afstand tot de woning en levendigheid). Het draagvlak voor buurtwinkelcentra groeit in de
komende jaren naar een omvang van ca. 7.000 inwoners.
De kenmerken van een buurtwinkelcentrum in een nieuw gebied zijn de v olgende.
Kenmerken van een nieuw buurtwinkelcentrum
• Draagvlak eigen verzorgingsgebied neemt toe tot ca. 7.000 inwoners
• Goede bereikbaarheid, voldoende parkeercapaciteit (5 parkeerplaatsen per 100 m2 b.v.o.)
en fietsenstallingen
• Voldoende omvang: full-service-supermarkt van 1.000-1.200 m2 v.v.o., beperkt aanvullend winkelaanbod
zoals een bakker en drog ist, en horeca en dienstverlening als een snackbar, kapper, fysiotherapeut
(indicatie ca. 300-500 m2 v.v.o.; maatwerk per locatie)
• Trekkracht vergroten door bundeling met buurtvoorzieningen als een school, buurthuis en
kinderdagverblijf
Bestaande gebieden
In de bestaande gebieden zijn super markten vaak nog kleiner van omvang. Om ook deze buurtwinkel-
18 Detailhandel in Almere

Structuurplan Almere 2010
Het Structuurplan Almere 2010 bevat de hoofdlijnen
van de gewenste ruimtelijke ontwikkeling
van Almere tot 2010, met een doorkijk tot 2030
(schaalsprong; doorgroei tot ca. 350.000-
400.000 inwoners). Tot 2010 staat de afronding
van Almere als volwaardige stad centraal.
Daarbij wordt gestreefd naar een kwaliteitsimpuls,
die is vertaald in 9 extra opgaven:
1. Kwaliteitsverbetering van de groenstructuur
2. Betere benutting van het water
3. Inhaalslag externe bereikbaarheid
4. Verbetering van de interne bereikbaarheid
5. Verdere uitbreiding en verdieping van het
voorzieningenaanbod
6. Meer verscheidenheid in woningen en
woonmilieus
7. Een actief beheer van de bestaande stad
8. Een kwalitatieve werkgelegenheidsimpuls
9. Ruimte voor startende en groeiende ondernemingen
Voorzieningen: een mix tussen de “traditionele”
hiërarchische centra (stadscentrum, stadsdeelcentrum,
wijk- en buurtcentra) en meer thematische
centra, op goed ontsloten plekken in de
stad. Thematische inkleuring van de centra:
Almere Stad centrale stadshart, Almere Haven
nautisch centrum in combinatie met kunst en
cultuur, Almere Buiten themacentrum op
gebied van wonen, doe-het-zelf en vrije tijd, en
Almere Poort sport en leisure. De huidige uitbreiding
van het stadscentrum is gebaseerd op
een inwonertal van 180.000. Voorzieningen op
wijkniveau: basisvoorzieningen met een kleine
“plus”: alles wat in Nederland standaard is en
iets erbij, en differentiatie op wijkniveau.
Starters- en doorstroommilieus: in Almere met een
omvang van ca. 200.000 inwoners ontstaan
allerlei kleinschalige economische initiatieven.
Almere biedt tot nu toe weinig vestigingsruimte
hiervoor. Kenmerk van deze vestigingslocaties is
dat ze ontstaan in stedelijke margegebieden met
lage huur- en grondprijzen. Zones die hiervoor
in Almere in aanmerking kunnen komen, liggen
in het stadscentrum, de stadsdeelcentra en de
gebieden om het centrum van Almere Stad
(Staatsliedenbuurt, Stedenwijk, Markerkant).
centra voldoende trekkracht te bieden, is de gemeente bereid in de v oorwaardenscheppende
sfeer medewerking te verlenen aan het vergroten van
buurtsupermarkten tot een omvang van 1.000-1.200 m2 v.v.o.. Daarbij zijn
betrokken marktpartijen verantwoordelijk voor het uitbreiden van de supermarkt.
De gemeente levert geen bijdrage hieraan. Teneinde geen nieuwe ruimtelijke
problemen te creëren, worden aan een aanvraag om uitbreiding de volgende
randvoorwaarden gesteld:
• uitbreiding is fysiek/ruimtelijk inpasbaar
• goede bereikbaarheid, ook voor aanvoer van goederen en laden/lossen
• voldoende parkeergelegenheid (5 parkeerplaatsen per 100 m2 b.v.o.)
• evenwichtige spreiding van buurtsteunpunten binnen stadsdeel.
Ook dient rekening te worden gehouden met de aanwezige marktruimte.
Overigens is de gemeente bereid mee te w erken aan uitbreidingsvragen van
ondergeschikt belang, die voor een normale bedrijfsvoering nodig zijn. Ook
voldoende parkeergelegenheid is van belang voor het goed functioneren van
een supermarkt. De gemeente probeert waar mogelijk mee te werken aan aanvragen
om uitbreiding van parkeerruimte. Deze zullen per geval worden
beoordeeld (fysieke inpasbaarheid, bestemmingsplan, financieel).
Kenmerken van een nieuw wijkwinkelcentrum
• In of aan woongebieden; draagvlak verzorgingsgebied neemt toe tot ca.
15.000 inwoners
• Doelgericht, frequent bezoek, ontmoetingsfunctie (sociaal)
• Goede bereikbaarheid, voldoende parkeerplaatsen (parkeernorm: 5 parkeerplaatsen
per 100 m2 b.v.o.) en voldoende fietsstallingen
• Compleet dagelijks aanbod:
- full-service supermarkt (ca. 1.000-1.500 m2 v.v.o.)
- tweede supermarkt in een ander marktsegment (pr ijsattractief of discount)
- een basispakket aan dagelijkse ar tikelen met een bakker, slager, groentezaak,
drogist
- postagentschap en mogelijkheid tot pinnen
• Aanvullend frequent benodigd non-food aanbod, bijvoorbeeld bloemist,
fotograaf, fietsenwinkel etc., één of enkele niet-dagelijkse trekker s
• Maatschappelijke, zorg- en welzijnsfuncties, zoals huisarts, fysiotherapeut,
apotheek
• Aanvullende horecavoorzieningen, zoals lunchroom/brasserie, snackbar,
afhaaldiensten, buurtcafé
• Prettig verblijfsklimaat: aantrekkelijke openbare ruimte en onderhouden
winkelpanden
Segmentering van supermarkten en prijsattractieve formules
In de afgelopen jaren heeft een v erschuiving plaatsgevonden in de segmentering
van supermarkten van full-service naar formules in het laag, midden en
hoger segment. In Almere komen de full-service formules in het hogere en
middensegment het meeste voor. Het aantal prijsattractieve formules, discountsupermarkten,
blijft achter. In ons land bedraagt het marktaandeel v an
discountsupermarkten ca. 10 % van de bestedingen aan dagelijkse goederen
en dit aandeel is mede vanwege de economische situatie verder toegenomen.
Discountsupermarkten hebben doorgaans een stadsdeelverzorgende functie en
trekken daardoor relatief veel verkeer aan. Om deze redenen vormen wijkcentra
en stadsdeelcentra geschikte locaties voor vestiging van discountsupermarkten.
De gemeente Almere streeft naar uitbreiding van het aantal discountsupermarkten
en vestiging bij voorkeur in wijk- en stadsdeelcentra. Randvoorwaarden bij
beoordeling van vestigingsaanvragen vormen:
• vestigingslocatie bij voorkeur in wijk- of stadsdeelcentr um
• goede bereikbaarheid
• uitbreiding is fysiek/ruimtelijk inpasbaar
• voldoende parkeergelegenheid
• aanwezigheid van voldoende marktruimte
Detailhandel in Almere 19

Grootschalige supermarkten
Grootschalige supermarkten zijn een verdere voortzetting van de bestaande schaalvergrotings-processen.
Het zijn formules van momenteel ca. 3.000-4.000 m2 v.v.o., te vestigen buiten de buurt- en wijkwinkelcentra.
Het draagvlak voor grootschalige supermarkten bedraagt momenteel ca. 75.000 mensen. Ze worden
doelgericht bezocht en zijn ger icht op de minder frequente en b ulkaankopen, food- en beperkt
(actiematig) non-food aanbod, gemaksproducten, service en op horeca. Ecorys Kolpron heeft onderzoek
verricht naar de vestigingsmogelijkheden voor grootschalige supermarkten in Almere. Hieruit komt naar
voren dat grootschalige supermarkten van toegevoegde waarde zijn op de detailhandelstr uctuur, onder
voorwaarde dat het voorzieningenniveau in buurten en wijken geen onaanvaardbare schade ondervindt.
De gemeente waardeert vestiging van een grootschalige supermarkt in beginsel positief vanwege de versterking van
de detailhandelstructuur. Geschikte vestigingsplaatsen voor een grootschalige supermarkt zijn locaties in of
aansluitend aan de stadsdeelcentra. Daarbij gelden de volgende randvoorwaarden bij vestigingsaanvragen:
• vestigingslocatie in-/aansluitend aan stadsdeelcentrum
• aanwezigheid voldoende marktruimte
• geen onaanvaardbare schade aan voorzieningenniveau in buurten en wijken; vestiging heeft niet tot
direct gevolg het verdwijnen van de omliggende fijnmazige buurtwinkelstructuur
• goede (bovenlokale) bereikbaardheid (ook per OV)
• voldoende parkeercapaciteit.
Kleinschalige formules
Ondanks schaalvergroting zijn er ook specifieke kleinschalige super markten, bijv. kleinschalige fullservice-formules,
allochtone supermarkten en traffic-voorzieningen (zie par. 2.7). In Almere gaat het op
buurt- en wijkniveau om een enkele kleinschalige for mule en om winkels van allochtonen. Deze zijn vaak
gevestigd in bedrijfsruimten in de woonwijken en in de aanloopstraten van de centra van Almere Stad,
Haven en Buiten. In de komende jaren zal blijken of ook in deze segmenten schaalv ergroting zal doorzetten,
dan wel dat deze kleinschalig van opzet zullen blijven. Vooral in wijken met relatief veel allochtone
bewoners is er draagvlak voor winkels met allochtone producten. De gemeente is bereid medewerking te
verlenen aan het mogelijk maken hier van, onder de eerder genoemde randvoorwaarden van ruimtelijke
inpasbaarheid en marktruimte.
2.6.2 Buurtwinkelstructuur in Almere Stad
In Almere Stad bestaat het huidige dagelijks aanbod uit tw ee wijkwinkelcentra bij de NS-stations
Muziekwijk en Parkwijk, en tien buurtwinkelcentra. Daarnaast is er dagelijks aanbod in het Stadshar t
met een wijk-, stadsdeel- en stedelijk verzorgende functie. Dit aanbod is omvangrijk in vergelijking met
hoofdwinkelcentra elders. Het Stadshart is het eerste winkelgebied dat in Almere-Stad is gebouwd, en
heeft eerst een wijkfunctie gehad.
Wijk- en buurtwinkelstructuur in Almere Stad
stadshart
14
8
9
wijkwinkelcentrum
buurtwinkelcentrum
gepland buurtwinkelcentrum
6
ALMERE STAD
7
10
2
5
ALMERE STAD
CENTRUM
STATION
PARKWIJK
11
4
1
Flevospoorlijn
STATION
MUZIEKWIJK
3 13
12
A6
20 Detailhandel in Almere

Kaderplan Bestaande Stad
Het Kaderplan Bestaande Stad (KBS) bevat de
visie op de gewenste ontwikkelingen van de
bestaande stad, prioriteiten voor beheer en vernieuwing
voor de komende 10 jaar.
Centrale doelen in het KBS zijn:
- Diversiteit waarborgen en bevorderen:
ruimtelijke en sociale diversiteit
- Vergroten (beeld) kwaliteit
- Meer ruimte voor eigen verantwoordelijkheid,
initiatief en creativiteit.
Almere als geheel moet een sterk aanbod
hebben voor (minimaal) zijn eigen inwoners.
De centra moeten daar, bij elkaar opgeteld, voor
zorgen; centra die elkaar versterken, met
thema’s per centrum voor de gebiedsoverstijgende
functie. Verder is er behoefte aan kleine
centra, activiteitenknooppunten, buurtwinkelcentra
geclusterd met scholen en bedr ijfspanden.
Almere Haven:
- Versterken van de winkelstructuur in het
centrum, incl. kunstgracht.
- Streven naar behoud van de buurtsupermarkten,
en waar mogelijk deze aanvullen met
kleinschalige voorzieningen.
Almere Buiten:
- Winkelaanbod gericht op een stadje van
50.000 inwoners, met een volwaardig winkelaanbod.
Doorontwikkelen van DoeMere.
Citymanagement verder ontwikkelen t.a.v.
beheer, veiligheid en branchering.
- Ontwikkelen centrumrandgebied: locaties
voor kleinschalige voorzieningen, startende
winkels.
- Buurtknooppunten: toevoegen functies aan de
huidige informele ontmoetingsplekken, zoals
supermarkten en scholen.
Almere Stad West:
- Omgeving winkelcentrum Muziekwijk/station
verlevendigen.
- Ontwikkelen centrumrand: Stedenwijkmidden/noord,
Staatsliedenwijk, Markerkant.
- Ruimte bieden aan starters; verkennen waar
goedkope units mogelijk zijn.
Almere Stad Oost:
- Ontwikkelen centrumrand: zorgvuldige overgang
tussen woonwijk en stadscentrum, bijv.
aan Cinemadreef en in Komiekenbuurt.
- Locaties mogelijk maken voor verspreide
bewinkeling langs doorgaande wegen.
Tabel 2.3: Dagelijks aanbod Almere Stad
Wijkwinkelcentra
1. Muziekwijk-centrum
2. Parkwijk-centrum
Buurtwinkelcentra
3. Stedewijk, ’s-Hertogenboschplein
4. Literatuurwijk, Prozastraat
5. Muziekwijk, Wim Kanplein
6. Kruidenwijk, Lavendelplantsoen
7. Kruidenwijk, Saffraanplein
8. Waterwijk, Geinplein
9. Waterwijk, Botplein
10. Tussen de Vaarten, Rembrandtweg
11. Tussen de Vaarten Zuid (nieuwe locatie)
12. Danswijk, Salsastraat
13. Filmwijk, Walt Disneyplantsoen
14. Noorderplassen-west (nieuwe locatie)
Het dagelijks aanbod wordt in de periode tot 2010 uitgebreid met twee nieuwe
buurtwinkelcentra in Tussen de Vaarten Zuid en Noorderplassen West. De
wijk- en buurtwinkelcentra staan weergegeven in tabel 2.3. Deze structuur van
dagelijks aanbod biedt voldoende perspectief in de periode tot 2010.
De supermarkten in de buurtwinkelcentra kunnen worden vergroot tot ca.
1.000-1.200 m2 v.v.o., indien aan de eerder genoemde randvoorwaarden
wordt voldaan (zie par. 2.6.1). Verder kan het toevoegen van een discountsupermarkt
worden verkend. Wijkcentrum Muziekwijk biedt overigens vrijwel
geen extra fysieke ruimte voor verdere uitbreiding.
2.6.3 Buurtwinkelstructuur in Almere Buiten
In tabel 2.4 zijn de bestaande en nog nieuw te ontwikkelen loca ties voor
dagelijks aanbod in Almere Buiten aangegeven, de structuur van buurt- en
wijkwinkelcentra voor de periode tot 2010. Door de groei van Almere Buiten
is uitbreiding van het dagelijks aanbod mogelijk en is r uimte in de plannen
opgenomen voor een klein wijkcentrum (Almere Buiten Oost) en een b uurtwinkelcentrum
(Stripheldenbuurt/3T). Verder wil de gemeente vanwege
behoud van de trekkracht van de bestaande buurtsupermarkten in de voorwaardenscheppende
sfeer meewerken aan uitbreiding ervan tot ca. 1.000-
1.200 m2 v.v.o., indien aan de gestelde randvoorwaarden wordt voldaan
(zie par. 2.6.1). Vanwege aspecten van marktruimte en prioriteit bij de buurtwinkelstructuur
dient het wijkcentrum Almere Buiten Oost niet g roter te
worden dan ca. 2.500-2.800 m2 v.v.o. detailhandel (bij voorkeur full-service
supermarkt, prijsvriendelijke supermarkt, kleinschalig aanvullend aanbod).
Wijk- en buurtwinkelstructuur in Almere Buiten
3
6
ALMERE BUITEN
1
Fluitbos
ALMERE BUITEN
DOE MERE
5
2
Buitenring
Station
Oostvaarders
Lage Vaart
Kotterbos
7
Tussenring
4
A6
Stadsdeelcentrum
Gepland wijkwinkelcentrum
Buurtwinkelcentrum
Gepland buurtwinkelcentrum
Detailhandel in Almere 21

Tabel 2.4: Dagelijks aanbod Almere Buiten
Wijkwinkelcentra 1. Almere Buiten centrum 1
Buurtwinkelcentra
1 meer dan alleen een wijkcentrum; 2 klein wijkcentrum
2. Almere Buiten oost; (nieuwe locatie)
3. Bouwmeesterbuurt, Van Eesterenplein
4. Faunabuurt, Wezelstraat
5. Regenboorgbuurt, Regenboogweg
6. Seizoenenbuurt, Meistraat
7. Stripheldenbuurt/3T (nieuwe locatie)
2.6.4 Buurtwinkelstructuur in Almere Haven
In tabel 2.5 zijn de verschillende locaties voor dagelijks aanbod in Almere Haven opgenomen. In dit oudste
stadsdeel zijn de buurtwinkelcentra gerealiseerd in een per iode waarin het koopgedrag nog in hoofdzaak
op de buurt gericht was, en de schaalvergroting nog minder ver was doorgevoerd. Wat betreft het
draagvlak is er balans tussen de aanw ezige marktruimte en de totale omvang van het winkeloppervlak
voor dagelijkse artikelen. De grootte van de buurtsupermarkten is voor een aantal supermarktformules
beperkt, maar er zijn ook winkelfor mules voor locaties van 500-600 m2 vvo.
De gemeente Almere hecht vanuit maatschappelijk belang aan het laten voortbestaan van een fijnmazige
buurtwinkelstructuur. De betrokken marktpartijen zijn onder de gestelde voorwaarden (zie par. 2.6.1)
verantwoordelijk voor het uitbreiden van een supermarkt. De gemeente levert geen bijdrage hieraan.
De beperkte uitbreidingsruimte voor dagelijkse artikelen in Almere Haven wordt, zoals in het kader van
de revitalisering van Almere Haven is besloten, ingezet voor uitbreiding van de bestaande supermarkten
in het centrum (500 m2 bvo, zie par. 2.5). De marktruimte die in de komende jaren kan ontstaan door
toename van het inwonertal of bestedingen wil de gemeente inzetten v oor versterking van de buurtwinkelstructuur.
Wijk- en buurtwinkelstructuur in Almere Haven
Weerwater
Stadsdeelcentrum
Buurtwinkelcentrum
A6
Kromslootpark
4 3
ALMERE HAVEN
5
2
Waterlandsebos
1
Gooimeer
Tabel 2.5: Dagelijks aanbod Almere Haven
Wijkwinkelcentrum 1. Almere Haven centrum 1
Buurtwinkelcentra
2. Meenten, Jaagmeent
3. Marken, Vrijmark
4. Gouwen, Brongouw
5. Wierden, Oldewierde
1 meer dan alleen een wijkcentrum
22 Detailhandel in Almere

2.6.5 Buurtwinkelstructuur nieuwe stads
delen: Almere Poort en Almere Hout
Almere Poort
In de plannen voor Almere Poort zijn 2 buurtsteunpunten opgenomen van
ieder ca. 2.500 m2 b.v.o.. Het gaat hierbij om buurtwinkelcentra met een fullservice
supermarkt van ca. 1.000-1.200 m2 v.v.o. en een aantal aanvullende
voorzieningen (detailhandel, horeca, verzorgende dienstverlening). Op basis
van de huidige gegevens over bestedingen, binding en vloerproductiviteit is het
draagvlak in Almere Poort bij 25.000 inwoners (en daarnaast bezoekers/toeristen
en een groot aantal werkenden) van voldoende omvang voor realisering
van 2 buurtwinkelcentra naast het centrum van Almere Poort. Daarbij zullen
de buurtsupermarkten voldoende trekkracht moeten kunnen genereren (r ichtinggevende
omvang: 1.000-1.200 m2 v.v.o.). Door een goede bereikbaarheid,
combinatie met andere voorzieningen en een aantrekkelijke inr ichting van de
openbare ruimte kan de trekkracht worden versterkt. Daarbij is een goede
infrastructuur voor de aanvoer van goederen en laden en lossen aandachtspunt.
Vanwege het geplande bouwtempo zal de daadw erkelijke realisering nog
enkele jaren duren. Door de snelle ontwikkelingen in de detailhandel is flexibele
invulling en fasering van de plannen noodzakelijk.
Wijk- en buurtwinkelstructuur in Almere Poort
Almere Pampus
Pampushout
STATION
MUZIEKWIJK
IJmeer
Flevospoorlijn
A6
ALMERE POORT
Almeerderstrand
Kromslootpark
Gepland stadsdeelcentrum
(stadsdeelgericht)
Reservering buurtwinkelcentrum
Tabel 2.6: Gepland dagelijks aanbod Almere Poort
Wijkwinkelcentrum 1. AlmerePoort centrum 1
Buurtwinkelcentra
2. Columbuskwartier
3. Homeruskwartier
1 meer dan alleen een wijkcentrum
Almere Hout
Almere Hout telt momenteel bijna 1.400 inw oners. In de komende jaren worden
er ca. 40 woningen per jaar toegevoegd. In 2008 wordt volgens de
plannen met de verdere woningbouw in Almere Hout gestart. Tot 2010 zal het
inwonertal toenemen tot ca. 2.400 personen. Het draagvlak is daarmee tot
2010 nog te beperkt voor het realiseren van dagelijks aanbod in Almere Hout.
Wat betreft winkelvoorzieningen ligt het centrum van Almere Buiten vooralsnog
het meest nabij.
Detailhandel in Almere 23

In het vastgestelde Structuurplan voor Almere Hout is een prog ramma van 20.000 woningen opgenomen
(ca. 50.000 inwoners op termijn). Het bouwtempo zal mede worden bepaald door de afspraken die in
het kader van de schaalsprong worden gemaakt met de Rijksoverheid. In het Structuurplan voor Almere
Hout is opgenomen om de centr umvoorzieningen, w.o. detailhandel, in belangrijke mate te concentreren
bij voorkeur in één centrum. Daarbij is een oppervlak gereserveerd van in totaal 28.500 m2 b.v.o, waarvan
14.000 m2 b.v.o. dagelijks aanbod en 14.500 m2 b.v.o. niet-dagelijks aanbod. Vooralsnog wordt er
vanuit gegaan dat ook in Almere Hout een detailhandelstructuur wordt ontwikkeld zoals in de andere
stadsdelen, met één centrum gericht op het eigen stadsdeel, een kleiner wijkcentrum en enkele buurtwinkelcentra.
De verdere planontwikkeling zal over enkele jaren, in ieder geval voor 2010, van start gaan.
Vanwege de grote dynamiek in de detailhandel dient dan te w orden nagegaan of de huidige geplande
structuur nog in voldoende mate aansluit bij het koopgedrag van de consument.
2.7 Traffic-voorzieningen
Bezoekmotieven:
Branchering:
Schaalniveau:
Trekkracht locatie:
Openbare ruimte:
momentbehoefte
food/non-food: direct te gebruiken artikelen en diensten
kleinschalige winkels
passanten
alle milieus: verkeers- cq. bezoekersknooppunten
Door veranderingen in leefstijlen en hierdoor wijzig ingen in het consumentengedrag, is er steeds meer
vraag naar kleinschalig winkelaanbod op zgn. traffic-locaties, waar grote stromen bezoekers samenkomen,
zoals NS-stations, tankstations, kantoorparken, bedrijfslocaties, ziekenhuizen, onderwijsinstellingen enz..
Het gaat daarbij om winkelvoorzieningen, die voorzien in een specifieke behoefte, en waar de consument
vooral snel en gemakkelijk boodschappen kan doen. De omvang van de formules dient beperkt te blijven.
Het winkelaanbod dient enkel een “traffic-functie” te hebben en ondersteunend te zijn aan de bestaande
detailhandelstructuur. Het is niet de bedoeling da t traffic-voorzieningen de functie van een buurtwinkelcentrum
overnemen. In Almere is op een aantal loca ties winkelaanbod in de vorm van traffic-voorzieningen
aanwezig.
Detailhandel bij tankstations
Voor de detailhandel bij tankstations is beleid geformuleerd in de notitie “Detailhandel bij Tankstations”
(2000). De huidige 12 shops bij tanksta tions variëren in grootte van minder dan 50 m2 tot 125 m2
v.v.o.. Voor nieuw te vestigen detailhandel bij tankstations is in het huidige beleid een omv ang van maximaal
100 m2 v.v.o. toegestaan, teneinde mogelijke concurrentie met de buurtwinkelstructuur zoveel
mogelijk te beperken. Als randvoorwaarde voor de detailhandelsactiviteiten bij tankstations geldt, dat tenminste
50% van de totale omzet van het tankstation uit de verkoop van brandstoffen, smeermiddelen
e.d. moet komen. Voor de komende jaren wordt het huidige beleid voortgezet en is detailhandel bij tankstations
mogelijk tot een omvang van maximaal ca. 100 m2 v.v.o..
Detailhandel in Business Facility Centra
Op kantoorlocaties en op grotere bedrijfsterreinen neemt ook de vraag naar v oorzieningen toe. Het gaat
daarbij om zakelijke voorzieningen als vergaderruimte en horeca, maar ook om kinderopvang en detailhandel
in de vorm van traffic-aanbod. Bij de ontwikkeling van nieuwe bedrijfslocaties worden deze
business facility centra als onderdeel van de geïntegreerde gebiedsontwikkeling opgenomen. Ze zijn in de
plannen opgenomen van Stichtsekant, Hogekant/Lagekant en Zakenpoort. De traffic-voorzieningen zijn
ook van belang in verband met verlevendiging van de plinten. Tot nu toe zijn er nog geen b usiness facility
centra gerealiseerd in Almere. Evenals bij detailhandel bij tankstations is het ook bij vestiging van een
business facility centrum van belang dat de bestaande detailhandel- en b uurtwinkelstructuur niet wordt
aangetast. Door de grotere afstand tussen de betreffende werklocaties en de woonwijken, en vanwege
andere bezoekersstromen, zal hiervan naar verwachting geen sprake zijn. Bij de ontwikkeling van business
facility centra wordt uitgegaan van een omvang van de detailhandelsvoorziening van maximaal ca. 250
m2 v.v.o. (ca. 300 m2 b.v.o.).
Overige vormen van traffic-voorzieningen
In de komende jaren zullen ook andere v ormen van traffic-aanbod zich voordoen. Het is van belang de
ontwikkelingen op dit vlak nauwgezet te v olgen. In Almere kan bijv. detailhandel ontstaan bij de uitbreiding
van het ziekenhuis.
24 Detailhandel in Almere

Voor deze overige vormen van traffic-voorzieningen worden de volgende
toetsingscriteria gehanteerd:
• gericht op passanten
• gericht op moment- en impulsaankopen
• kleinschalig van opzet (richtinggevende omvang tot max. ca. 100 m2 v.v.o.)
• beperkt aantal formules per traffic-locatie (maatwerk per locatie)
• van ondergeschikt belang voor de bestaande detailhandelstructuur (en buurtwinkelstructuur)
2.8 Kleinschalige detailhandel buiten de
winkelgebieden
In Almere treffen we vanwege de planmatige opzet weinig verspreid winkelaanbod
aan. Detailhandel is meestal gebaat bij concentratie. Maar door de
planmatige opzet en relatief nieuwe winkelgebieden is er een tekor t aan vestigingsruimte
op B2- en C-locaties in de centrumgebieden, en ligt het aantal
startende bedrijven in de detailhandel in Almere lager dan elders. Startende
en doorstartende ondernemers leveren een extra bijdrage aan de couleur locale
en daarmee aan de attractiviteit van winkelgebieden. Teneinde vestiging van
starters en vooral de levendigheid, sociale cohesie en werken in de wijk te
bevorderen, zijn er in de afgelopen jaren bedr ijfsruimten in woonwijken opgenomen.
Tot nu toe zijn deze bedr ijfsruimten - door beperkte omvang of
ongunstige ligging - slechts in enkele gevallen ingevuld met detailhandel.
Wel is het gebruik door detailhandel wat toegenomen. Het gaat daarbij vooral
om winkels van allochtonen.
Vanwege tekort aan (goedkope) winkelruimte elders hebben zich ook enkele
startende winkeliers gevestigd in bedrijfsverzamelgebouwen op bedrijfsterreinen.
Dit is in het bestemmingsplan doorgaans niet toegestaan. Vestiging in
winkelgebieden of in woonwijken heeft de voorkeur.
De gemeente wil levendigheid, sociale cohesie en werken in de wijk bevorderen.
Detailhandel kan hieraan een bijdrage leveren. Daarom wil de gemeente
verspreide bewinkeling in woonwijken gericht mogelijk maken. Daarmee komen er
tevens meer vestigingsmogelijkheden voor starters in detailhandel.
Bedrijfsruimten in woonwijken
De bedrijfsruimten in woonwijken hebben tot nu toe mede een rol v ervuld als
vestigingsplaats voor startende bedrijven. De bedrijfsruimten zijn bedoeld voor
kleinschalige bedrijven en voorzieningen, waaronder detailhandel. Als richtlijn
wordt er tot nu toe in de w oonwijken één bedrijfsruimte per 150 woningen
gerealiseerd. In Almere Poort waar verdere functiemenging wordt nagestreefd,
wordt in de plannen van Europakwartier uitgegaan van één bedrijfsruimte per
100 woningen. Voor de komende jaren zal het beleid ger icht op het realiseren
van deze bedrijfsruimten in de woonwijken worden voortgezet (richtlijn één
bedrijfsruimte per 100-150 woningen). Daarbij vormt voldoende parkeergelegenheid
een randvoorwaarde.
Verspreide detailhandel aan buurtontsluitingswegen nabij
winkelcentra
Voor detailhandel zijn overigens de aanloopstraten naar een buurt-/wijk- of
stadsdeelcentrum gunstiger locaties voor vestiging dan de verspreid gelegen
bedrijfsruimten. Langs deze buurtontsluitingswegen passeren de meeste mensen.
Via een nadere verkenning zal de gemeente de fysieke mogelijkheden voor
voorzieningen w.o. detailhandel nabij centra inventariseren (in samenhang met
“Werken in de Wijk” en de Kadernota Bestaande Stad/wijkontwikkelingsplannen).
Deze inventarisatie vormt de basis voor de beoordeling op welke locaties
vestiging mogelijk gemaakt kan worden (via bestemmingsplan). De vestigingslocatie
is gunstiger voor detailhandel naarmate het nabijgelegen winkelcentrum
groter is.
Detailhandel in Almere 25

Initiatieven tot vestiging van detailhandel op deze locaties en aanvragen tot aanpassing van het bestemmingsplan
zullen op basis van de inventarisatie worden beoordeeld, of als aan de volgende randvoorwaarden
wordt voldaan:
• Locaties liggen aan een buurtontsluitingsweg of aanloopstraten, in de nabijheid van de bestaande
buurt-/wijk- of stadsdeelcentra.
• Zichtbaarheid en attentiewaarde
• In totaal ca. 5-10% van het totale aanbod van het nabijgelegen centrum
• Kleinschalige detailhandel van zelfstandige ondernemers (richtlijn tot max. ca. 100 m2 v.v.o.)
Overigens gaat het vooral in bestaand gebied vaak om maatwerk per locatie.
Verspreide detailhandel in de centr um-randzone
Het Structuurplan Almere 2010 zet ook in op star tersmilieus. Elders ontstaan deze gebieden in de
stedelijke margegebieden met lage huur- en g rondprijzen. Het jonge Almere kent deze gebieden nog niet.
Ruimtelijk kunnen deze gebieden ontstaan in aanloop- en zijstra ten van de centrumgebieden, en in de
gebieden rond het centrum: Staatsliedenwijk, Stedenwijk-Noord en -Midden, Markerkant en Indische
buurt. Het gaat daarbij om kleinschalige winkelvoorzieningen, maar veel meer ook om andere kleinschalige
voorzieningen en bedrijven. Eén van de knelpunten is de bestaande fysieke str uctuur. Ook voor de
gebieden van de centrum-randzone zal een verkenning van de fysieke mogelijkheden voor voorzieningen
w.o. detailhandel worden uitgevoerd. Bovenstaande randvoorwaarden worden gehanteerd teneinde het
vestigen van perspectiefvolle detailhandelbedrijven te bevorderen.
Kleinschalige voorzieningen in plint Europa-allee, Almere Poort
In Almere Poort is functiemenging een belangrijk aspect in de planvorming. Daarbij gaat het ook om
functiemenging van wonen en kleinschalige voorzieningen. In de plannen voor Europakwartier is hieraan
invulling gegeven door in de plinten van de Europa-allee kleinschalige bedr ijven, kantoren en voorzieningen,
w.o. detailhandel en horeca, mogelijk te maken (max. 3.500 m2 b.v.o. kleinschalige detailhandel).
Bij volledige invulling met detailhandel en voorzieningen is er in feite geen sprake v an verspreide bewinkeling,
maar van voorzieningenstrips. Wat betreft de invulling dient het te gaan om dienstv erlening, atelierruimte
en woon-werkruimten en horeca, en enige verspreide kleinschalige detailhandel. Het gaat
daarbij niet zozeer om wijk- en b uurtfuncties, detailhandel in dagelijkse goederen. Hiervoor zijn de
buurtwinkelcentra in de plannen opgenomen.
Het is niet de bedoeling de detailhandel aan de Europa-allee concur rerend te laten zijn voor het te ontwikkelen
stadsdeelcentrum en de buurtwinkelcentra, maar het betreft met name bijzondere detailhandelsfuncties
en winkelpanden voor startende ondernemers, die elders in Almere geen plaats kunnen krijgen.
Deze invulling kan wellicht niet alleen worden bereikt door sturing via een bestemmingsplan, maar
ook het instrument van overleg en afspraken maken bij g ronduitgifte met projectontwikkelaar/eigenaren
zal waar nodig worden toegepast. Voorwaarden voor de winkelunits zijn dat deze niet zodanig te koppelen
zijn, waardoor er alsnog een volwaardige supermarkt gevestigd zou kunnen worden, en dat het huurniveau
past bij deze bijzondere detailhandelsfuncties (bijv. omzetgerelateerd).
Starters in kleinschalige detailhandel op Markerkant
Een bedrijfsterrein is in beginsel geen geschikte locatie voor vestiging van reguliere detailhandel.
Er komen weinig consumenten. In het bovenstaande zijn vestigingsmogelijkheden aangegeven voor startende
ondernemers, die baat hebben bij relatief lage huren. Het stimuleren van starters in detailhandel
dient in eerste instantie plaats te vinden in of aansluitend aan de reguliere winkelgebieden of zoals aangegeven
in de woonwijken. Het zal op de kor te termijn om fysieke redenen echter niet altijd gemakkelijk
zijn om woningen in de aanloopstraten naar de bestaande centra om te v ormen tot kleinschalige winkelpanden.
Vestiging in een bestaand bedr ijfsverzamelgebouw is eenvoudiger te realiseren, hoewel dit op
bedrijfsterreinen leidt tot ongewenste situaties.
Alleen het gemengde bedrijventerrein Markerkant, dat in feite grenst aan het stadscentrum en in het
Structuurplan is opgenomen in de zgn. centrumrandzone, zou gezien deze specifieke situer ing een redelijk
alternatief vormen voor vestiging ook op de kor te termijn. Teneinde meer vestigingsruimte voor starters
te kunnen bieden, maar deze ook te reguleren en ongew enste vestiging te voorkomen, zal in het
bestemmingsplan Markerkant beperkt ruimte mogelijk worden gemaakt voor een aantal kleinschalige
vestigingen (via vrijstelling). Hierbij wordt gedacht aan ca. 10 vestigingen. Het dient daarbij te gaan om
kleinschalig winkelaanbod met een omvang van maximaal ca. 100 m2 v.v.o. per vestiging, van startende
ondernemers en in segmenten/branches die elder s worden aangetroffen in aanloop- en zijstra ten van centrumgebieden.
Randvoorwaarde voor vestiging is parkeren op eigen ter rein.
26 Detailhandel in Almere

2.9 Doorkijk naar de verdere toekomst
In deze nota “Detailhandel in Almere” wordt een visie gegeven op de toekomstige
detailhandelstructuur in de periode tot 2010. Door de grote dynamiek in
de detailhandel is verder vooruitkijken met het oog op concreet beleid w einig
realistisch. Maar ook na 2010 zal Almere doorgroeien. Te meer nu de
Rijksoverheid heeft aangegeven Almere te willen aanwijzen om in de per iode
tot 2030 door te g roeien naar een stad van ca. 350.000-400.000 inwoners.
Het zal duidelijk zijn dat het detailhandelsaanbod bij een dergelijke bev olkingsomvang
en schaalsprong veel groter kan worden dan de omvang rond
2010. Bij deze bevolkingsomvang zullen behalve de nieuw te ontwikkelen
stadsdelen Almere Poort, Almere Hout en Almere Pampus ook nog andere
nieuwe stadsdelen ontwikkeld worden.
De toenemende omvang en de veranderende ruimtelijke structuur van Almere
zullen ook consequenties hebben voor de toekomstige centrum- en detailhandelstructuur.
Het is van belang tijdig met deze ontwikkelingen rekening te
houden in het beleid en in de plannen. Daarbij wetende dat de concrete ontwikkelingsmogelijkheden
in de detailhandel na 2010 nog met g rote onzekerheid
omgeven zijn. Hierbij speelt ook de feitelijke realiser ing en kwalitatieve
invulling van het Stadshart en Centrum Almere Buiten in de per iode tot 2010
een rol. Voor de beleidsontwikkeling in de per iode na 2010 is het essentieel de
detailhandelsontwikkelingen in de komende jaren nauwgezet te v olgen. Een
belangrijke bouwsteen daarbij is het monitoren v an het detailhandelsaanbod
en het uitvoeren van een koopstromen-onderzoek zodra de omvangrijke uitbreidingen
in het Stadshart en ook elders in Almere, zoals in Almere Buiten,
zijn gerealiseerd. Vervolgens moeten deze resultaten worden vertaald in een
visie op de toekomstige detailhandelstr uctuur voor Almere na 2010.
De detailhandelstructuur die in dit hoofdstuk is beschrev en, biedt ook voldoende
toekomstperspectief na 2010. Daarbij blijven flexibele invulling,
mogelijkheid tot uitbreiding en flexibiliteit en f asering in de planvorming aandachtspunten.
Bij een doorkijk naar de toekomst (2010-2020) gaa t het om het
volgende:
• Verdere groei van Almere betekent verdere kwalitatieve en kwantitatieve
uitbreiding van de detailhandel en andere voorzieningen. Vanwege de veranderingen
in de detailhandel en de integ ratie met vrijetijdsvoorzieningen bieden
kwantitatieve berekeningen van de marktruimte na 2010 op dit moment
niet meer houvast dan globale indicaties over de uitbreidingsmogelijkheden.
Deze berekeningen en scenario’s zijn in het kader van deze nota dan ook niet
verder uitgewerkt.
Detailhandel in Almere 27

• Gefaseerde uitbreiding; uitbreiding wanneer voldoende draagvlak aanwezig is, en wanneer een juiste
locatie binnen de totale detailhandelstr uctuur kan worden gevonden.
• Met de schaalsprong geen plannen maken v oor een tweede zelfde Stadshart; aandachtspunt is de
bereikbaarheid van het huidige Stadshart.
• Stadshart op termijn uitbreiden:
- aandacht en tijd geven om de huidige plannen voor het Stadshart en het bestaande aanbod voldoende
marktkansen te bieden;
- evenwichtige versterking van het winkelcircuit met r uimte voor diversiteit;
- aandacht voor integratie van detailhandel met vrijetijdsvoorzieningen.
• Voor perifere en grootschalige detailhandel vasthouden aan een beperkt aantal loca ties (trekkracht);
daarbij rekening houden met flexibiliteit en met de mogelijkheid v an gefaseerde uitbreiding op termijn.
Locatie A6/A27 zal daarbij onderscheidend aanbod bieden, complementair aan het Stadshart. Locatie
A6/A27 vormt een strategische knoop, waar verschillende functies, w.o. perifere detailhandel, een plek
zullen krijgen (Masterplan).
• Voor de centra in de stadsdelen (Ha ven, Buiten, Poort) blijvend inzetten op extra onder scheidend vermogen
door eigen identiteit, thematische detailhandel en vrijetijdsvoorzieningen. Deze centra alleen uitbreiden
wanneer het draagvlak toeneemt.
• Bij de structuur voor dagelijks aanbod, wijkwinkelcentra en buurtwinkelcentra, rekening blijven houden
met schaalvergroting en concentratie. Daarbij vormt het consumentengedrag belangrijke input voor de
toekomstige structuur. Voor de nieuwe stadsdelen kan op basis hier van de benodigde structuur worden
bepaald. Centrale ligging en bereikbaarheid blijven de belangrijkste aandachtspunten.
• Ter verlevendiging van de wijken blijft enige spreiding v an commerciële functies, w.o. detailhandel,
gewenst.
28 Detailhandel in Almere

3. Ambulante handel en overige onderwerpen
3.1 Inleiding
De detailhandel bevat behalve de in winkels gevestigde detailhandel, ook nog
andere vormen van detailhandel, zoals de ambulante handel en detailhandel
als ondergeschikte nevenactiviteit. In dit hoofdstuk komen deze overige vormen
van detailhandel aan de orde. Verder wordt de winkelopenstelling behandeld.
Van de ambulante handel is de markt de meest bekende v orm.
Achtereenvolgens worden beschreven:
• de warenmarkt
• themamarkten en braderieën
• standplaatsen en venten
• detailhandel als ondergeschikte nevenactiviteit: vliegende winkels, winkels in
moskeeën, detailhandel als ondergeschikte nevenactiviteit op bedrijfsterreinen
• detailhandel via internet
• winkelopenstelling
3.2 De warenmarkt
In Almere is gekozen voor een ruimtelijke structuur van warenmarkten, waarbij
voor elk stadsdeel een warenmarkt wordt nagestreefd. Deze structuur zal
ook in de komende per iode worden voortgezet. Een warenmarkt is een verzameling
van kramen, verkoopwagens en grondplaatsen, van waaruit de toegelaten
kooplieden (vergunninghouders) de handel bedrijven. Een warenmarkt
wordt met vaste regelmaat gehouden op een bepaald tijdstip op een bepaalde
dag en moet ingesteld zijn krachtens een collegebesluit. In Almere zijn er
warenmarkten in het Stadshart, in Almere Haven en Almere Buiten.
Regulering vindt plaats volgens de marktverordening.
Tabel 3.1 Warenmarkten in Almere, enkele kenmerken
Almere Stad Almere Haven Almere Buiten
- Dag Woensdag/zaterdag Vrijdag Donderdag
- Plaats Stadhuisplein Markt/Brink Globeplein
- Tijdstip 9.00-16.00 uur 9.00-12.30 uur 9.00-12.30 uur
- Aantal kooplieden 71/76 36 28
- Aantal strekkende meters 688/731 m. 354 m. 260 m.
- Branchering (%):
- food 31/29% 30% 27%
- textiel 30/31% 29% 32%
- flora/fauna 8/7% 7% 7%
- overig non-food 31/33% 30% 34%
- Functioneren zeer goed/zeer goed goed goed
Huidige situatie warenmarkten in Almere
De warenmarkt in het Stadshart is in de afgelopen jaren uitgebreid v an 1 naar 2
dagen, en wordt gehouden op het Stadhuisplein op w oensdag en zaterdag van
9.00-16.00 uur. Deze markt telt 71-76 kooplieden en functioneer t zeer goed.
In de periode 2004-2007 is de markt vanwege de bouw van het nieuwe deel
van het Stadshart tijdelijk gedeeltelijk verplaatst. De markt in Almere Stad
heeft een functie voor het stadsdeel, maar ook voor de hele stad. Daarbij trekt
de woensdagmarkt relatief meer koperspubliek uit Almere Stad. De zaterdagmarkt
trekt meer recreatief-winkelend publiek uit heel Almere.
De warenmarkt in Almere Haven is een wekelijkse ochtendmarkt op de vr ijdag.
De markt telt 36 kooplieden. Ook deze markt functioneert goed, vooral nu
deze weer op de Markt/Brink is gehuisvest. Vanwege het recreatieve karakter
van het centrum van Almere Haven kan ook met de w arenmarkt op dit recreatieve
karakter worden ingespeeld.
De warenmarkt in Almere Buiten wordt wekelijks op de donderdagochtend
gehouden, en telt 28 kooplieden. Deze markt op het Globeplein is in de
afgelopen periode ook steeds beter gaan functioneren.
Naast deze weekmarkten in de centra van de stadsdelen wordt er wekelijks een
biologische markt gehouden op het Stadslandgoed de Kemphaan.
Detailhandel in Almere 29

De warenmarkten in Almere hebben een lokale verzorgingsfunctie. Daarbij vervullen de markten in
Almere Haven en Buiten vooral een functie voor het eigen stadsdeel. De markt in Almere Stad trekt consumenten
uit heel Almere. De warenmarkten vervullen een versterkende rol voor de detailhandel, omdat
ze goed functioneren en een breed publiek aantrekken. Daarnaast speelt de sociale en recrea tieve functie
van de markt een steeds g rotere rol. Het gaat daarbij om de ontmoetingsfunctie, om sfeer en om gezelligheid.
Het aantal standplaatsen per 1.000 inwoners (warenmarkt + vaste standplaatsen) ligt in Almere met 2,0
onder het landelijk gemiddelde van 2,4. Wat betreft de branchering zijn de onderdelen food en bloemen/planten
vergeleken met het landelijk gemiddelde w at ondervertegenwoordigd, en komt wat meer
textiel voor. Verder is het aantal “vrije” plaatsen beperkt. Dit biedt weinig mogelijkheden om in te spelen
op nieuwe ontwikkelingen. Voor het benodigde ruimtegebruik wordt als vuistregel uitgegaan van maximaal
10 m2 per strekkende meter v erkoop. Het beleid inzake de warenmarkten is uitgewerkt in de Nota
Warenmarkten 1998-2002. Het marktbeheer vindt door de gemeente plaa ts.
Beleid voor de ontwikkeling van de warenmarkten in Almere
Warenmarkten vormen een speciaal onderdeel in de aanbodstr uctuur van een stad. De gemeente richt
zich in haar beleid op het bev orderen van een evenwichtige opbouw van kwalitatief hoogwaardige markten
in Almere, passend bij de groei en bij de vraag van burgers en ondernemers. Daarbij is uitgangspunt
van beleid dat in elk stadsdeel een warenmarkt wordt gehouden, ingevuld door weekmarkten in een “weekronde”
afdekking, iedere dag ergens in Almere een warenmarkt.
In de periode 2004-2007 is de warenmarkt in het Stadshart tijdelijk (gedeeltelijk) verplaatst en wordt
deze gehouden op het Stadhuisplein en de Grote Markt. Vanaf 2007 keert de warenmarkt weer terug
naar een definitieve locatie in het centrum. Daarbij wordt gestreefd naar het houden van een dagmarkt.
De woensdag- en de zaterdagmarkt worden voortgezet, en de verdere invulling van een dagmarkt zal
nader worden verkend.
In Almere Haven wordt de weekmarkt in de huidige vorm voortgezet, met een breed assortiment, meer
accent op recreatief gehalte, en aandacht voor aansluiting van de branchering op de vraag van de consument.
Nagegaan zal worden op welke wijze een hoger recreatief gehalte kan worden bereikt.
In Almere Buiten kan de weekmarkt gelet op het inwonertal in de komende jaren worden uitgebreid.
Op de huidige locatie is een uitbreiding tot ca. 70 standplaatsen fysiek mogelijk. Een andere meer
geschikte locatie in het centrum van Buiten waar verdere groei mogelijk is, is niet voor handen.
Vooralsnog kan met een uitbreiding tot ca. 70 standplaatsen op het Globeplein worden volstaan,
mede vanwege de bevolkingssamenstelling van Almere Buiten met relatief veel tweeverdieners. Daarbij
wordt de huidige branchering voortgezet, met een breed assortiment, en ook hier aandacht voor aansluiting
bij de vraag van de consument. Verder wordt uitbreiding van de weekmarkt naar een hele dag nagestreefd,
en zullen de mogelijkheden hier toe worden uitgewerkt. Met de uitbreiding van het centrum van
Almere Buiten wordt, indien het Globeplein aan de westzijde wordt gesloten, ook het aspect windgevoeligheid
verbeterd.
Ook in het nieuwe stadsdeel Almere Poort zal er omstreeks 2008/2009 voldoende draagvlak voor een
weekmarkt zijn. In beginsel wordt deze markt gesitueerd in het centr um van Almere Poort. In de inrichtingsplannen
voor het centrum van Almere Poort zal hiermee rekening worden gehouden. Daarbij wordt
vooralsnog uitgegaan van een weekmarkt met 20-30 kooplieden en een breed assor timent vergelijkbaar
met de warenmarkt in Almere Haven. Te zijner tijd kan ook worden ingespeeld op het leisure- en recreatief-toeristisch
karakter van Almere Poort, en op de vraag van de werkconsumenten. Verwacht wordt dat
de weekmarkt in Almere Poort in 2008-2010 daadwerkelijk van start kan gaan. Over enkele jaren dient de
invulling en branchering van de warenmarkt nader te worden verkend, mede afhankelijk van de behoeften
en het karakter van de toekomstige inwoners van Almere Poort.
Vooralsnog worden er in Almere geen warenmarkten in de wijken overwogen. Indien de behoefte hieraan
in de komende jaren naar voren komt, zal voor realisering nadere verkenning naar de haalbaarheid en
invulling ervan nodig zijn. Een sterke warenmarkt heeft daarbij de voorkeur boven versnippering.
3.3 Themamarkten en braderieën
Themamarkten
In de afgelopen jaren zijn in Almere een toenemend aantal themamarkten gehouden, zoals de stoffenbeurs,
luilak bloemenmarkt, boekenmarkt, kunst- en cultuurmarkt en antiek- en cur iosamarkt.
30 Detailhandel in Almere

Ontwikkelingen warenmarkten
In Nederland is het aantal marktkooplieden
in de afgelopen jaren afgenomen en zijn er
warenmarkten die minder goed functioneren.
In Almere is dit mede door de g roei van het
aantal inwoners, niet het geval. De afname
van het aantal kooplieden heeft onder meer
met arbeidsmarktaspecten te maken.
De bestedingen in de ambulante handel zijn
in de afgelopen jaren wel op peil gebleven.
In 2001 zijn de bestedingen met ca. 8% zijn
toegenomen (Brancheverkenning Ambulante
Handel, HBD). Het marktaandeel van de
ambulante handel, waarvan de warenmarkten
een onderdeel zijn, bedraagt 5% van de totale
bestedingen in de detailhandel.
Trends in de ambulante handel
• ontwikkeling van themamarkten
• veranderende behoeften van de consument
• inkoopproblematiek op veilingen
• omzet en werkgelegenheid in de ambulante
handel in toenemende mate onder druk
Succes warenmarkt positief beïnvloed door:
• De mate van aansluiting bij een goedlopend
winkelcentrum en andere voorzieningen:
winkelaanbod voedt de markt en omgekeerd
• Goede bereikbaarheid en voldoende parkeerplaatsen,
zowel voor de marktkooplieden
als voor de consument
• Groei van de bevolking; bepaalde bevolkingsgroepen
als 55+-ers en allochtonen
bezoeken relatief vaak een warenmarkt;
tweeverdieners bezoeken relatief weinig een
warenmarkt (vrije tijd sluit vaak niet aan op
openingstijden markt)
• Warenmarkt op woensdag en zaterdag
worden het beste bezocht
• Kwaliteit en gevarieerdheid van het aanbod,
aansluitend op de vraag
• Opzet van de markt: routing, toegankelijkheid
en zichtbaarheid
• Kwaliteit van het marktterrein: bestrating,
elektriciteit, toilet- en watervoorzieningen,
ligging t.o.v. windrichting en stormvoorzieningen
• Mogelijkheid voor de consument om op de
markt te pinnen en te chippen.
Themamarkten zijn markten die op een regelma tige basis rond een bepaald
thema worden georganiseerd. Ze scoren goed bij de consumenten. Het aantal
en type themamarkten kan in de komende jaren v erder worden uitgebreid.
Daarbij wordt er een jaarrondprogramma opgesteld met regelmatig terugkerende
thema- en evenementenmarkten. Themamarkten worden door de
gemeente als evenementen beschouwd, waarvoor een vergunning dient te worden
aangevraagd (zie braderieën).
Braderieën
Braderieën zijn oorspronkelijk winkeliersmarkten, meestel in een winkelstraat
of winkelcentrum, waaraan ook andere ondernemers kunnen deelnemen. Het
beleid inzake braderieën is vastgelegd in de B&W-nota “Regulering bedrijfsmatige
buitenmarkten (braderieën)” (mei 2001). Daarbij is bepaald dat er per
winkelgebied jaarlijks maximaal twee braderieën kunnen worden gehouden
(excl. themamarkten en markten bij evenementen). De volgende winkelgebieden
worden onderscheiden: Centrum Almere Haven, Centrum Almere Buiten,
de winkelcentra Muziekwijk, ‘s Hertogenboschplein en Parkwijk, Almere Stad
omgeving Zadelmakerstraat, Almere Stad omgeving Stadhuisplein. Na gereedkomen
van nieuwe winkelgebieden zullen ook in deze gebieden loca ties worden
bepaald.
Braderieën zijn evenementen waarvoor een vergunning moet worden aangevraagd
bij de gemeente. Door het hanteren van een toetsingskader bij aanvragen
wordt de kwaliteit en uitstraling op peil gehouden. Daarbij gaat het om in
ieder geval:
• afvalbeheersing
• (vak)kennis van de markten
• mate van pluriformiteit van de handelswaar
• kinderactiviteiten
• vermakelijkheden.
Bij meerdere aanvragen en gelijke geschiktheid wordt geloot. De aanvragen
voor een volgend jaar dienen in beg insel voor 1 november te worden ingediend
en worden dan in behandeling genomen tussen 1 no vember en 31
december.
3.4 Standplaatsen en venten
Een standplaats is een verkooppunt aan of in de openbare r uimte.
De verkoopruimte dient onmiddellijk verrijdbaar te zijn. Marktstandplaatsen
en venten behoren niet hiertoe. De grondslag voor uitgifte van standplaatsen
is gelegen in artikel E8 van de Algemene Plaatselijke Verordening (APV 1996).
Het standplaatsenbeleid is uitgewerkt in de Nota Straathandel (2004). In deze
nota zijn de regels opgenomen voor het aanvragen van een vergunning voor
een standplaats en de wijze van toewijzing. Verder bevat de nota de geog rafische
locaties, waar een standplaats kan worden ingenomen. Een aanvrager kan
ook zelf met een locatie voor een standplaats komen, in de vorm van een kanten-klaar-plan,
dat vervolgens aan de hand van criteria wordt getoetst. Voor
deze criteria wordt verwezen naar de Nota Straathandel. Het standplaatsenplan
bevat geen branche-toedeling. Wel kunnen er op bepaalde locaties bepaalde
branches gewenst zijn. Dit wordt in de toewijzing meegenomen. Voor nadere
informatie over aanvragen, toewijzing en verdere regelgeving wordt verwezen
naar de Nota Straathandel.
Het venten betreft ondernemers die met hun koopwaar langs de straten trekken
en deze aan “onbekend” publiek trachten te verkopen. Het venten is geregeld
in Artikel E7 van de APV. Het beleid is uitgewerkt in de Nota
Straathandel. Venters dienen geregistreerd te zijn bij het Centraal
Registratiekantoor Ambulante Handel. Het verkoopmiddel moet na maximaal
15 minuten worden verplaatst.
Detailhandel in Almere 31

3.5 Detailhandel als ondergeschikte nevenactiviteit
Al eerder is aangegeven dat detailhandel steeds vaker voorkomt in combinatie met andere functies.
De detailhandel als ondergeschikte nevenactiviteit geschiedt vanuit vestigingen of voorzieningen die als
hoofdactiviteit geen detailhandel hebben. Afhankelijk van de omvang van de detailhandel als nevenactiviteit
kan dit verschijnsel ongewenste gevolgen hebben en het behoud van de bestaande detailhandelstructuur
bemoeilijken. Aan de andere kant zijn de dynamiek v an de detailhandel en het belang v an de
consument gebaat bij nieuwe verkoopformules.
In deze paragraaf komen de volgende vormen aan de orde:
• Vliegende winkels
• Winkeltjes in moskeeën
• Detailhandel als ondergeschikte nevenactiviteit gelieerd aan bedrijven op bedrijventerreinen.
• Kleinschalig aanbod bij toeristisch-recreatieve en culturele projecten
Vliegende winkels
Vliegende winkels zijn tijdelijke verkooppunten in bijvoorbeeld horecagelegenheden of sporthallen.
De verkoopacties worden doorgaans kort voor de activiteit zelf aangekondigd en zijn v an korte duur.
Veelal hebben vliegende winkels een goedkopere v erkooplocatie en kunnen ze werken met verlaagde
prijzen en aanbiedingen. De omvang en frequentie dient derhalve te worden beperkt vanwege oneerlijke
concurrentie met het winkelaanbod, de warenmarkten e.d..
Voor de verkoop in horecabedrijven kon ontheffing worden aangevraagd ex. art. 44 van de Drank- en
Horecawet. Per 1 november 2000 is deze ontheffingsmogelijkheid niet meer in de Drank- en Horeca wet
opgenomen en is aangegeven dat er geen handel mag worden uitgeoefend in een horecabedr ijf, mits er
maatregelen worden getroffen, zoals het sluiten van de bar. Hierdoor is het aantal vliegende winkels v erminderd.
In de afgelopen periode is het aantal vliegende winkel-activiteiten in Almere gering van omvang
geweest. De gemeente Almere zal ingrijpen indien het aantal van zodanige omvang wordt dat de detailhandelstructuur
hierdoor wordt verstoord.
Winkels in moskeeën
In den lande komt het op v erschillende plaatsen voor dat er winkeltjes zijn gevestigd in moskeeën.
Daarbij gaat het om kleine winkeleenheden, vaak mede ter ondersteuning van de exploitatie van de
moskee. Ook in Almere is er een zeer kleine winkel gev estigd in de moskee aan de Lier straat in Almere
Stad. Ook hier betreft het kleinschalig aanbod in hoofdzaak ger icht op de bezoekers van de moskee.
Dit zeer kleinschalig aanbod wordt toegestaan, onder randvoorwaarden dat:
• de omvang zich beperkt tot een orde v an grootte van maximaal 25 m2 v.v.o.
• de detailhandelsactiviteit ondersteunend is
• en gericht is op de bezoeker s van de moskee.
Waar nodig dient legalisering in het bestemmingsplan plaats te vinden.
Detailhandel als ondergeschikte nevenactiviteit op bedrijfsterreinen
Detailhandel als ondergeschikte nevenactiviteit komt in Almere op verschillende bedrijventerreinen voor.
Het komt voor bij productie- en ambachtelijke bedr ijven, maar ook bij groothandelsbedrijven. Daarbij is
de detailhandel gelieerd aan de hoofdfunctie v an het bedrijf. Detailhandel als ondergeschikte nevenactiviteit
wordt toegestaan op gemengde, industriële en binnenstedelijke bedrijfsterreinen. Op logistieke terreinen is
detailhandel als ondergeschikte nevenactiviteit niet toegestaan. Voor hoogwaardige terreinen wordt het al
dan niet toestaan per ter rein bepaald mede afhankelijk van de aard van het terrein (zie bijlage VI).
Wanneer detailhandel de hoofdactiviteit wordt en het niet meer gaa t om ondergeschikte nevenactiviteit,
dan is dit veelal strijdig met het bestemmingsplan. Tegen detailhandel door (productie- en g roothandels)bedrijven
wordt opgetreden wanneer niet meer voldaan wordt aan de volgende randvoorwaarden voor
detailhandel als ondergeschikte nevenactiviteit:
• de detailhandelsfunctie dient aantoonbaar ondergeschikt te zijn aan de hoofdfunctie
• mag geen verkeers- en parkeerproblemen veroorzaken (parkeren oplossen op eigen ter rein)
• de detailhandelsfunctie mag maximaal 15-20% van het totale b.v.o. van de vestiging bedragen, met als
richtlijn een maximummaat van ca. 100 m2 v.v.o.
• de detailhandelsfunctie moet gelieerd zijn aan de hoofdfunctie.
In enkele bestemmingplannen van gemengde en binnenstedelijke bedr ijventerreinen is detailhandel als
ondergeschikte nevenactiviteit momenteel niet toegestaan. Wel hebben zich op deze ter reinen bedrijven
gevestigd met detailhandel als ondergeschikte nevenactiviteit.
De betreffende bestemmingsplannen dienen te worden aangepast aan het beleid, waarbij detailhandel als
ondergeschikte nevenactiviteit wel mogelijk wordt.
32 Detailhandel in Almere

Provinciaal Voorzieningenbeleid,
Omgevingsplan Flevoland
In het provinciaal beleid is opgenomen
bovenlokale voorzieningen zoveel mogelijk
te situeren op locaties in Almere, Lelystad
of Emmeloord. Deze locaties moeten goed
bereikbaar zijn met openbaar vervoer, per
auto en per fiets. Detailhandelvestigingen
kunnen in beginsel enkel gesitueerd worden
binnen verstedelijkte of te verstedelijken
gebieden. De ontwikkeling van weidewinkels
wordt uitgesloten. Er dient zoveel
mogelijk te worden gestreefd naar bundeling
van winkels. De vestiging van winkels
dient aan te sluiten bij het loca tiebeleid
voor bedrijven en voorzieningen.
Gemeenten zijn verantwoordelijk voor het
accommoderen van de ruimtevraag in of
aansluitend aan bestaande detailhandelconcentraties.
Wanneer dat niet mogelijk blijkt
komen locaties elders in het verstedelijkte
of te verstedelijken gebied in aanmerking,
welke bij voorkeur gebaseerd zijn op een
gemeentelijke detailhandelsvisie. Over
detailhandelvestigingen met een bovengemeentelijke
aantrekkingskracht, zoals
megastores en woonboulevards, dient een
goede intergemeentelijke afstemming plaats
te vinden. Dergelijke vestigingen dienen in
beginsel een plek te kr ijgen in Almere,
Lelystad of Emmeloord.
Ten aanzien van de detailhandelstructuur
maakt de provincie het volgende onderscheid:
• Vestiging van brand- en explosiegevaarlijke
detailhandel op locaties buiten de
winkelgebieden, op voldoende afstand
van woongebieden.
• Vestiging van detailhandel in perifere
goederen - bouwmarkten, meubelzaken,
tuincentra, auto's, boten, caravans -
zoveel mogelijk gebundeld en bij voorkeur
op locaties met een goede autobereikbaarheid.
• Vestiging van bezoekersintensieve detailhandel,
zoals clusters van meubelzaken,
op goed met het openbaar vervoer
bereikbare locaties.
De provincie Flevoland is niet voornemens
een provinciale detailhandelstructuurvisie
op te stellen in aanvulling op het
Omgevingsplan. Wel hecht ze aan zorgvuldige
procedures bij de vestiging van nieuwe
bovenlokale ontwikkelingen van detailhandelsclusters.
Kleinschalig aanbod bij toeristisch-recreatieve en culturele projecten
Bij toeristisch-recreatieve en culturele projecten kan winkelaanbod w orden
gevestigd dat niet concurrerend is ten opzichte van bestaande of toekomstig
geplande winkelgebieden.
Bij vestiging zijn de volgende randvoorwaarden van toepassing:
• detailhandel is ondersteunend aan de hoofdfunctie van de locatie en heeft
geen eigen aantrekkingskracht
• winkelaanbod heeft een eigen karakter da t aansluit bij de hoofdfunctie
• gericht op passanten, bezoekers van de toeristisch-recreatieve en culturele
projecten
• gericht op moment- en impulsaankopen
• kleinschalig van opzet (richtinggevende omvang maximaal 100 m2 v.v.o.)
• beperkt aantal winkelformules.
3.6 Detailhandel via internet
De detailhandelsaankopen via internet en t.v. zijn in de afgelopen jaren verder
toegenomen. Verwacht wordt dat de detailhandelsbestedingen via inter net ca.
1 à 1,5 % van de totale bestedingen zullen gaan bedragen (HBD , 2002).
Het lijkt erop dat de detailhandel via inter net een nieuwe volwassen fase is
ingegaan. Er zijn specifieke internetwinkels, maar ook steeds meer reguliere
winkels zijn te bezoeken op het inter net en hebben een eigen inter netsite.
Daarbij functioneert het internet voor de detailhandel nu nog veel meer als
informatiebron dan als aankoopkanaal. De consequenties verschillen sterk per
branche. Vooral digitaal over te brengen of te verhandelen producten en diensten
(software, audio, reizen) worden steeds meer via inter net afgehandeld.
Ook voor wat betreft de dagelijkse goederen wordt verdere uitbreiding van
internet-shopping verwacht.
Voor fysiek te distribueren producten blijft de verzending of bezorging nog een
kostbare en moeilijke zaak, met name aan huis. Daarom worden alternatieven
uitgewerkt met afhaalpunten op bijv. tankstations of in bepaalde winkels. Want
het internet heeft ook grote voordelen: lage zoekkosten, tijd en afstand zijn
geen beperkende factoren. Verder kan de klant gemakkelijk vergelijken, en
kunnen de bedrijven een op maat gesneden informatiepakket presenteren.
Er wordt ook geëxperimenteerd met virtuele winkelcentra. Maar vooralsnog
wordt er vanuit gegaan dat de detailhandel via inter net in de periode tot 2010
geen grote veranderingen te weeg zal brengen in de fysieke winkelgebieden.
Indien mocht blijken dat - in de looptijd van deze nota - detailhandel via
internet en t.v. een grote vlucht neemt en ook r uimtelijk consequenties krijgt,
zal hiervoor aanvullend beleid worden opgesteld.
3.7 Winkelopenstelling
In de afgelopen jaren zijn de mogelijkheden tot winkelopenstelling in
Nederland uitgebreid. In de Winkeltijdenwet (1996) is geregeld dat winkels op
werkdagen van 6.00 uur tot 22.00 uur v oor publiek geopend mogen zijn.
Vooral supermarkten en bouwmarkten maken gebr uik van de ruimere openingstijden.
Met de langere openingstijden wordt ingespeeld op het consumentengedrag.
Overigens wordt er al weer minder gebruikt gemaakt van de
ruimere openingstijden op de werkdagen. Door de langere openingstijden
wordt extra omzet gecreëerd, maar er is ook sprake van verschuiving van
bezoek (en omzet) en voor de winkeliers extra kosten en toenemende werktijden.
Wel bereiken ons aanvragen voor verruiming van de zondagopenstelling.
De huidige Winkeltijdenwet biedt daarvoor onvoldoende mogelijkheden.
De gemeente zal in het kader v an het traject Deregulering deze aanvragen bij
de Rijksoverheid onder de aandacht brengen.
Detailhandel in Almere 33

Verordening Winkeltijden Almere
Met de Verordening Winkeltijden Almere kan de gemeente vr ijstelling en/of ontheffing verlenen voor
bepaalde vormen van winkelopenstelling, voor zover de Winkeltijdenwet daartoe ruimte biedt.
Daarbij kan de gemeente onder meer voor ten hoogste twaalf zon- en feestdagen per jaar vr ijstelling
verlenen. Ondernemersconcentraties kunnen hiertoe bij de gemeente een aanvraag indienen. Tot ondernemersconcentraties
horen de winkelcentra, maar ook DoeMere en bijv. gezamenlijke autodealers, buurtwinkelcentra
en tuincentra, aan wie afzonderlijk vrijstelling kan worden verleend. Van deze mogelijkheid
wordt gebruik gemaakt door de diverse winkelcentra in de stadsdelen. Verder maken bouwmarkten, tuincentra
en andere verspreid gelegen detailhandelsvestigingen op bedrijfsterreinen gebruik van de mogelijkheid
tot vrijstelling. De aanvraag wordt meestal ingediend via de winkelier svereniging in een winkelgebied.
Er kan ook vrijstelling worden gegeven voor winkelopenstelling of het uitstallen van goederen op
zon- en feestdagen ingeval van bijzondere gelegenheden van tijdelijke aard. Het gaat daarbij om evenementen,
exposities, veilingen en beurzen (art. 7 Verordening Winkeltijden Almere).
De gemeente houdt toezicht op de naleving v an de Winkeltijdenwet. Indien er overtredingen worden
geconstateerd, dan wordt contact opgenomen met het bedr ijf en ontvangt deze eerst een waarschuwing
via een brief. Blijft een bedrijf in overtreding dan wordt opnieuw contact opgenomen met het bedr ijf.
Bij voortdurende overtreding ontvangt het bedrijf een brief waarin het voornemen tot sanctionering en
de strafmaat worden aangekondigd. Blijft er sprake van overtreding dan volgt tenslotte sanctionering.
Toerisme en winkelopenstelling
In voor toerisme belangrijke gebieden kan de gemeente winkelopenstelling op meer dan de 12 aangewezen
zon- en feestdagen toestaan. In de Verordening Winkeltijden Almere (1e wijziging, 2002) is de openstelling
van winkels voor toeristische doeleinden in artikel 9 geregeld. Daarbij gaat het om winkels gelegen
op een kampeerterrein of in/aan een watersportgebied die resp. met kamperen en met watersport
verband houdende artikelen verkopen. Deze kunnen vrijstelling aanvragen om van 1 april tot 1 november
op zon- en feestdagen geopend te zijn. Verder gaat het om een winkel op Stadslandgoed de Kemphaan,
die biologische en ecologische producten verkoopt. Deze heeft vrijstelling om gedurende het gehele jaar
op zon- en feestdagen geopend te zijn.
Avondwinkels
Met de Verordening Winkeltijden Almere (art.6) kan ook vrijstelling worden verleend voor de openstelling
van avondwinkels. Gelet op het draagvlak wordt in Almere thans 1 avondwinkel per 15.000 inwoners
toegestaan. De mogelijkheden worden op het niveau van de stadsdelen afzonderlijk bezien.
Voor de periode tot en met 2010 betekent dit concreet:
• 1 vestiging in Almere Haven
• 7 vestigingen in Almere Stad
• 3 vestigingen in Almere Buiten • 1 vestiging in Almere Poort
Overigens zijn er op dit moment geen a vondwinkels meer in Almere. Door de ruimere openingstijden
van de reguliere winkels is de behoefte aan a vondwinkels duidelijk verminderd.
Aan een vrijstelling voor een avondwinkel worden de volgende voorschriften verbonden:
• De winkel dient gesloten te zijn tussen 00.00 en 16.00 uur .
• Er dienen uitsluitend of hoofdzakelijk eet- en dr inkwaren te worden verkocht.
• De ontheffing kan worden geweigerd vanwege verstoren van de openbare orde en woon- en leefsituatie
door openstelling van de winkel.
34 Detailhandel in Almere

4. Instrumentarium
4.1 Inleiding
In de vorige hoofdstukken zijn de beleidslijnen voor de ontwikkeling van de
verschillende winkelgebieden en voor de ambulante handel geschetst. In dit
hoofdstuk wordt het instrumentarium beschreven om de ambitie van een
compleet en aantrekkelijk aanbod van winkelgebieden te bereiken; om gewenste
ontwikkelingen mogelijk te maken en te stimuleren, en ongewenste ontwikkelingen
te voorkomen.
In de inleiding (par. 1.4) is de rol die de gemeente Almere wil spelen in het
detailhandelsbeleid beschreven: regie voeren, voorwaarden scheppen, marktpartijen
bij elkaar brengen, begeleiden van de uitvoering en in sommige gevallen
kiezen voor een aanjaagfunctie. De gemeente wil daarbij het beschikbare
instrumentarium geïntensiveerd inzetten en uitbreiden, en samenwerken met
de marktpartijen. Een detailhandelsnota die de visie van de gemeente verwoord,
maar ook gedragen wordt door de marktpartijen is daarbij een belangrijk
instrument. Vervolgens dient de visie samen met marktpar tijen te worden
opgepakt. In de afgelopen jaren is het detailhandelsbeleid in sterke ma te
gericht geweest op ontwikkeling en uitbreiding. In de komende jaren wordt dit
beleid voortgezet, maar is er toenemende aandacht nodig v oor beheer, handhaving
en modernisering.
In dit hoofdstuk komen de volgende instrumenten aan de orde:
4.2. Organisatie binnen de gemeente
4.3. Contact met marktpartijen en overleg
4.4. Ruimte voor starters en zelfstandig ondernemers
4.5. Ontwikkeling van nieuwe en uitbreiding van bestaande winkelgebieden
4.6. Selectie en uitgifte van supermarkten
4.7. Ruimtelijke ordening, bestemmingsplan en toetsingskader
4.8. Handhaving op bedrijventerreinen
4.9. Centrummanagement en beheer van de openbare ruimte
4.10. Marktbeheer
4.11. Marketing en Promotie
4.12. Monitoring van ontwikkelingen
4.2 Organisatie binnen de gemeente
Met het opstellen van een integrale detailhandelsnota geeft de gemeente het
belang aan van de integrale benadering van het opstellen, de uitvoering en de
handhaving van het detailhandelsbeleid binnen de gemeente Almere.
Detailhandelsbeleid is facetbeleid. De afdeling DSO/EZ is verantwoordelijke
voor het formuleren van een integraal detailhandelsbeleid. Dit beleid wordt
vervolgens in overleg met de verschillende diensten uitgevoerd; diensten die
een eigen verantwoordelijkheid dragen voor beheer en ontwikkeling van een
gebied en die het beleid binnen de v astgestelde kaders uitvoeren. Via het
instellen van het coördinatieoverleg detailhandel zal coördinatie en afstemming
van beleid en uitvoering plaatsvinden.
De vraag naar ruimte voor detailhandel, kwantitatief en kwalitatief, kan door
registratie van de aanvragen voor detailhandelsvestiging in Almere beter
inzichtelijk worden gemaakt. Het Ondernemersloket EZ houdt sinds kor t deze
belangstellendenregistratie voor vestiging bij. Overigens komt slechts een deel
van deze vraag bij de gemeente binnen.
De stadsdeelmanagers hebben vanwege de contacten in het stadsdeel/stadscentrum
inzicht in de wensen van bewoners, in de situatie van de winkelgebieden
en in het functioneren van de detailhandel. Ze signaleren wensen en problemen
en beoordelen in veel gevallen of een vraag ter plekke moet/kan w orden
opgelost of van zodanige aard is dat een bijzondere maatregel of beleidswijziging
wenselijk is. Verder zijn de stadsdeelmanagers vanuit de gemeente
opdrachtgever voor het centrummanagement.
De uitvoering van deze taken, coördinatie en afstemming, registratie, signaleren
van knelpunten, zal waar nodig nader worden uitgewerkt.
Detailhandel in Almere 35

4.3 Contact met marktpartijen en overleg
Ondernemersloket en accountmanagement
Het Ondernemersloket EZ is het eer ste aanspreekpunt voor detailhandelondernemers en andere marktpartijen
met plannen en vestigings- en uitbreidingsaanvragen. Op stadsdeelniveau en voor het stadscentrum
zijn de stadsdeelmanagers en de centrummanager Stadscentrum aanspreekpunt voor de praktische
zaken, die in het bestaand gebied spelen. Voor de ontwikkeling van nieuwe winkelgebieden en nieuwe
vestigingen zijn de gebiedsontwikkelaar resp. de vestigingsadviseur contactpersonen vanuit de gemeente
(afstemming via het coördinatieoverleg detailhandel).
Detailhandelscommissie
Voor het volgen van nieuwe ontwikkelingen, het toetsen van nieuwe initiatieven of het stimuleren van
vernieuwing op bestaande locaties stelt de gemeente voor een detailhandelscommissie in te stellen dan wel
het overleg met de Stichting Detailhandelsbelangen Almere nader gestalte te geven. De deelnemers,
taken en bevoegdheden van het overleg dienen nader te worden uitgewerkt. Overleg met deskundigen uit
verschillende geledingen is gewenst en noodzakelijk om tot een v erantwoorde invulling en fasering van de
detailhandelstructuur te komen. Structureel overleg is daarbij nodig om de v orderingen van de detailhandelsnota
te volgen, acties uit te zetten en plannen op elkaar af te stemmen.
Brancheringsoverleg
De gemeente heeft in de praktijk w einig directe middelen voor het opnemen van brancheringsbepalingen
bij de invulling van winkelgebieden. In een bestemmingsplan kunnen geen branches w orden geregeld
zonder dat deze ruimtelijke relevantie hebben. Samenwerking op het gebied van branchering kan wel
vorm krijgen door het instellen van branche-adviescommissie. Deze kan sturing geven aan brancheontwikkelingen,
zoals in deze detailhandelsnota zijn weergegeven.
In het Stadshart wordt thans reeds gewerkt met een branche-adviescommissie (BAC). Het overleg is
samengesteld uit vertegenwoordigers van de winkeliersvereniging, de Stichting Detailhandelsbelangen
Almere, eigenaren en de gemeente Almere. Het brancheringsplan biedt een gezamenlijke visie en kader
voor het overleg in de Branche Advies Commissie. Actuele informatieverstrekking tussen de deelnemende
partijen vormt een belangrijke basis voor het functioneren van een branche-adviescommissie. In een
statuut zijn taken, bevoegdheden en werkwijze opgenomen. Bij de uitvoering van uitbreidingsprojecten
van enige omvang (zoals centrum Almere Buiten) is de gemeente voorstander van de vorming van een
brancheringsoverleg.
Op zoek naar “parels” en kwaliteit
Voor het ontstaan van goede winkelgebieden is de invulling van het grootste belang en daarbij het aantrekken
van ondernemers met formules passend binnen de gewenste differentiatie van aanbod. Hierbij is
de hoofdrol weggelegd voor de verhurende partijen. De gemeente is bereid een f aciliterende rol te vervullen
door gerichte promotie en acquisitie van stad en centra, en doorverwijzing van detailhandelondernemers.
In specifieke gevallen zal de gemeente waar nodig afspraken over de invulling van (nieuwe) winkelgebieden
opnemen in de overeenkomst bij gronduitgifte.
4.4 Ruimte voor starters en zelfstandig ondernemers
De gemeente Almere vindt het belangrijk dat de vestigingsruimte voor zelfstandig ondernemers en starters
in detailhandel toeneemt, en wil daarbij de volgende instrumenten inzetten:
• Overleg met marktpartijen, gericht op het vergroten van vestigingsruimte voor startende en zelfstandige
ondernemers.
• Verkennen van de fysieke mogelijkheden voor voorzieningen w.o. detailhandel in de aanloopstraten naar
winkelgebieden en in de centr umrandzone (zie par. 2.8), en waar nodig en gewenst mogelijk maken in
bestemmingsplannen.
• Voortzetten van het beleid gericht op ontwikkeling van bedrijfsruimten in woonwijken (1 bedrijfsruimte
per 100 - 150 woningen).
• Ruimte bieden aan kleinschalige voorzieningen in de plint van Europa-allee, Almere Poort.
• Beperkt mogelijk maken van specifieke kleinschalige vormen van detailhandel (starters) in het bestemmingsplan
Markerkant (via vrijstelling; zie par. 2.8).
• Het Starters Service Centrum (is al aanwezig) geeft voorlichting en advies, aanvullend op de Kamer
van Koophandel, aan startende ondernemers. Dit zijn ook starters in de detailhandel, onder meer ook
allochtone starters.
• Businessplan winkelproject starters: Indien de vorengenoemde instrumenten onvoldoende ruimte bieden,
36 Detailhandel in Almere

wordt een bijdrage aan het ontwikkelen v an een businessplan voor een winkelproject
gericht op starters in de detailhandel overwogen, waarbij er na een star t-
periode elders onderdak moet worden gezocht. Vestiging van een dergelijk project
binnen of aansluitend aan de reguliere winkelgebieden heeft de v oorkeur.
Door MKB-Nederland is MKB Winkellocaties opgericht. Het doel is het
bevorderen van de mogelijkheden voor zelfstandige ondernemers bij het
verkrijgen van verkooppunten. MKB Winkellocaties geeft ondersteuning aan
zelfstandig ondernemers bij het verkrijgen van de nodige financiële borgstelling.
De gemeente zal overleg voeren met MKB-Nederland gericht op het
inzetten van de instrumenten van MKB Winkellocaties ook in Almere.
4.5 Ontwikkeling van nieuwe en uitbreiding van
bestaande winkelgebieden
In bijlage III worden de plannen beschreven voor de nieuwe winkelgebieden
die in de komende jaren in Almere gerealiseerd gaan worden. Het gaat daarbij
om herontwikkeling en uitbreiding van bestaande centrumgebieden en om
uitbreiding in nieuwe woongebieden en stadsdelen. De gemeente speelt in
deze ontwikkelingen een initiërende rol. Daarbij worden integrale plannen
opgesteld door multidisciplinaire projectteams, veelal in samenwerking met
marktpartijen. In het planvormingstraject worden zorgvuldig programma’s van
eisen opgesteld. De programma’s van eisen worden verwerkt in een Nota van
Uitgangspunten. Deze wordt vervolgens uitgewerkt in een Ontwikkelingsplan,
dat weer de basis vormt voor het bestemmingsplan en het inr ichtingsplan.
Marktpartijen worden uitgenodigd om concrete plannen voor invulling op te
stellen. Dan volgen gronduitgifte en realisering van de plannen.
Bij de gronduitgifte voor nieuwe ontwikkelingen in bestaand en nieuw gebied
is de gemeente Almere vrijwel altijd eigenaar van de grond. De gemeente zal
indien noodzakelijk bij gronduitgifte in een overeenkomst afspraken maken over het
gebruik van de grond, invulling en beheersaspecten. Ook wordt in incidentele
gevallen de aankoop van panden overwogen. Dit zijn in feite de enige mogelijkheden,
afgezien van financiële bijdragen, waarover de gemeente beschikt om
direct te sturen op invulling/branchering in winkelgebieden. Daarbij is het van
belang bij de afspraken in een o vereenkomst rekening te houden met door verkoop
en fusies.
4.6 Selectie en uitgifte van supermarkten
In paragraaf 2.6 is het beleid voor de invulling en gewenste omvang van nieuwe
buurtwinkelcentra beschreven. Bij uitgifte van nieuwe supermarkten is in
de afgelopen jaren de vraag vele malen groter geweest dan het aanbod.
Om deze reden is gekozen voor een zo objectief mogelijke benader ing van de
selectie bij uitgifte, waarbij alle kandidaten konden worden betrokken, de
methode van gekwalificeerde selectie. Deze methode is in 1999 ge ëvalueerd.
Daarbij is de werkwijze vastgesteld waarbij het College van B&W per uitgifte
van een supermarkt bepaalt op welke wijze toewijzing zal plaatsvinden. Tenzij
er in incidentele gevallen aanleiding zou zijn voor enkelvoudige toewijzing of
voor toewijzing via prijsvraag, wordt daarbij in beginsel uitgegaan van selectie
in competitie.
Voor de komende jaren wordt dit beleid van gekwalificeerde selectie voortgezet. In dit
gekwalificeerde systeem worden naast het aspect van grondopbrengst en criteria
voortvloeiende uit het beleid over buurtwinkelcentra (zie paragraaf 2.6)
nadrukkelijk ook verdere criteria opgenomen, zoals:
• Gevoerde marktformule; diversificatie van formules
• Kwaliteit van de supermarkt; kwaliteit ondernemer
• Toegevoegde waarde aan de ontwikkeling van Almere
• Architectonische kwaliteit van het plan
• Werving van personeel
Detailhandel in Almere 37

4.7 Ruimtelijke ordening, bestemmingsplan en
toetsingskader
In de nieuwe Nota Ruimte heeft de rijksoverheid het locatiebeleid voor bedrijven en voorzieningen (ABCbeleid)
en het locatiebeleid voor perifere en grootschalige detailhandel (PDV/GDV) vervangen door een
integraal locatiebeleid voor bedrijven en voorzieningen, waaronder detailhandel. De gemeente Almere
heeft dit beleid in samenwerking met de provincie Flevoland verder uitgewerkt in een locatiebeleid voor
Almere en Flevoland. Uitgangspunt daarbij is een voldoende gedifferentieerd aanbod van vestigingslocaties,
zodat voor ieder bedrijf een geschikte locatie kan worden gevonden, en het mogelijk maken van
maatwerk op lokaal niveau. Gedeputeerde Staten, Statencommissie Ruimte en het College van B&W
hebben inmiddels ingestemd met het nieuwe locatiebeleid. De Rijksoverheid heeft er met instemming
kennis van genomen. Deze detailhandelsnota bevat met de visie op de detailhandelstr uctuur het locatiebeleid
voor de detailhandel in Almere. In de Nota Ruimte is met name de gemeente v erantwoordelijk
voor de lokale detailhandelstructuur binnen de gemeente. Met een detailhandelsnota kan hieraan stur ing
worden gegeven. Dit vormt tevens de onderlegger voor bestemmingsplannen.
De gemeente Almere volgt de werkwijze om bij de ontwikkeling van nieuwe stadsdelen en wijken voldoende
ruimte voor detailhandel op te nemen in de bestemmingsplannen. Bij uitbreiding en herontwikkeling
in bestaande gebieden vindt op basis v an het ontwikkelingsplan of kor t na realiseren van de plannen
herziening van het bestemmingsplan plaats. Voor de bestaande bestemmingsplannen geldt da t deze,
waar nodig, aangepast moeten worden aan het beleid van de detailhandelsnota. Na vaststelling van de
detailhandelsnota wordt er een inventarisatie uitgevoerd waarin wordt aangegeven welke bestemmingsplannen
op welke punten aanpassing behoeven. Vervolgens zal in het reguliere ‘onderhoud’ van de
bestemmingsplannen het nieuwe beleid worden verwerkt. Dit houdt in dat de aanpassing van bestemmingsplannen
aan het beleid afhankelijk is v an de meerjarenplanning bestemmingsplannen en zijn beslag
krijgt op het moment dat een bestemmingsplan wordt herzien.
Het bestemmingsplan is een juridisch-ruimtelijk instrument met regelingen die r uimtelijk relevant moeten
zijn. Belangrijk zijn derhalve de gebruikte definities voor vormen van detailhandel (detailhandel,
supermarkten, perifere detailhandelsvormen, grootschalige detailhandel). Concurrentieverhoudingen en
branchering zonder ruimtelijke consequenties kunnen bijvoorbeeld niet in het bestemmingsplan worden
geregeld. Het detailhandelsbeleid wordt beschreven in de toelichting en voorschriften bij het bestemmingplan.
Hierdoor wordt het ruimtelijke structuurbeleid van de detailhandelsnota gekoppeld aan het
bestemmingsplan. Op deze wijze betreft de bestemming v an een locatie uitsluitend een categorie van
detailhandel zoals die omschreven is in de detailhandelsnota. Met deze aanpak wordt ook het opnemen
van thematisering mogelijk.
Ten behoeve van een vestigingsaanvraag die volgens het beleid wel gewenst is, maar niet past in het geldende
bestemmingsplan, kan een vrijstellingsprocedure worden toegepast (artikel 19 WRO).
Bij beoordeling van een vestigingsaanvraag zal bekeken worden wat de toegevoegde waarde ervan is aan
de detailhandelstructuur in Almere. Hierbij wordt voor grotere projecten (meer dan 1.000 m2 v.v.o.) het
volgende toetsingskader gehanteerd. Daarbij zal worden nagegaan of het project ook elder s in een
bestaand winkelgebied of in een hard plan (zie tabellen 2.1, 2.2.) kan worden gevestigd. Voor overige
vestigingsaanvragen wordt voornamelijk getoetst op:
• past de vestigingsaanvraag in de visie van de detailhandelsnota
• mobiliteit en milieu (milieubelasting, verkeer, parkeren)
• kwaliteit van de stad (omvang winkels in relatie tot omgeving, beeldkwaliteit)
• distributieve structuur (aantasting, duurzame ontwrichting of versterking).
4.8 Handhaving detailhandel op bedrijventerreinen
Op een aantal bedrijventerreinen heeft zich in de afgelopen jaren detailhandel gev estigd, met name perifere
detailhandel, die daar volgens het beleid en de bestemmingsplannen niet in alle gev allen is toegestaan.
Dit heeft geleid tot ongewenste versnippering. Voor het waarborgen en het ontwikkelen van de
gewenste detailhandelstructuur bestaat de eerste stap van handhaving uit het nagaan of het beleid v an de
detailhandelsnota is opgenomen in de bestemmingsplannen (zie par . 4.7).
Verder zal er communicatie plaatsvinden gericht op het betreffende bedr ijfsleven en makelaars over het
beleid van de detailhandelsnota en de instr umenten tot waarborgen ervan.
Waar op het moment van de inwerkingtreding van de detailhandelsnota detailhandel als hoofdactiviteit is
gevestigd op locaties die niet passen binnen het beleid dan w el het bestemmingsplan, dient repressieve
handhaving plaats te vinden (onderzoek, bepalen handhavingsaanpak, waarschuwing, bestuursdwang/last
38 Detailhandel in Almere

Toetsingskader vestigingsaanvraag/
projectplan
• situering beoogde vestigingsplaats
• branche van de vestiging (of beoogde thematisering)
• te voeren winkelformule(s) binnen project
• past het te ontwikkelen project in visie
detailhandelsnota (en uitwerkingen daarvan,
bijv. brancheringsplan)
• is er vestigingslocatie in bestaand winkelgebied
of in hard plan
• omzetverwachting
• bij verplaatsing, effecten voor bestaande
vestigingen (omzetbehoud/-groei, herinvulling
vrijkomende panden)
• uitwerking geografische reikwijdte project
(omzetherkomst; raming omzetmutaties
voor gevestigde detailhandel, incl. harde
plannen, w.o. Stadshart)
• uitwerking gevolgen functioneren detailhandelstructuur
door de nieuwe toevoegingen,
en de toegevoegde waarde voor de stad
• inzicht in te realiseren bouwplan
• toegevoegde waarde werkgelegenheid (aantal
werknemers)
• voorziene verkeerseffecten (parkeercapaciteit;
toegankelijkheid openbaar vervoer;
voorstellen afhandeling vrachtbewegingen)
onder dwangsom). Voor de uitvoering van dit handhavingstraject zal een uitvoeringsprotocol
worden opgesteld. In de uitvoering wordt samengewerkt tussen
de betrokken gemeentelijke diensten/afdelingen.
Het toezicht en daarbij inventariseren van strijdig gebruik vormt het eerste
onderdeel van repressieve handhaving. Ingeval van strijdig gebruik wordt er
contact opgenomen met betreffende bedr ijven en wordt onderzocht op welke
wijze het strijdig gebruik kan worden opgeheven. Daarbij vormt inventarisatie
van alternatieve locaties een onderdeel, teneinde relocatie mogelijk te maken.
Waar het gaat om nieuwe gevallen van strijdig gebruik, dient eveneens repressieve
handhaving plaats te vinden, waar mogelijk gericht op relocatie.
4.9 Centrummanagement en beheer van de
openbare ruimte
In de afgelopen jaren is in het Stadshar t en in de centra van Almere Haven en
Almere Buiten met centrummanagement van start gegaan.
Centrummanagement maakt het mogelijk in te zetten op de v ersterking van
centrum- en winkelgebieden als totaalproducten. Daarbij wordt gewerkt aan
het versterken van economisch functioneren en brancher ing, en ook aan het
verbeteren van de leefbaarheid en de bevordering van samenwerking tussen de
verschillende partijen.
De volgende kenmerken spelen een rol bij de aanpak v an centrummanagement:
• Samenwerking tussen de partners op basis van gezamenlijke visie
• Geen vrijblijvende samenwerking: maken en nakomen van afspraken
• Geen belangenbehartiging maar een organisatie die tussen en boven de
partijen staat en werkt op basis van consensus
• Integrale benadering van het centrum: totaalpakket van bereikbaarheid,
voorzieningenaanbod, sfeer en ambiance
• Procesaanpak gericht op de middellange en lange ter mijn. Daarnaast ook
aandacht voor de korte termijn.
Voor wat betreft de organisatiestructuur spelen de volgende aspecten een rol:
• Intensiteit van de samenwerking: regulier overleg, convenant, stichting enz.
• Inzet van capaciteit: taakverdelingsmodel, centrummanager, bureau
centrummanagement, etc.
• Organen en besluitvorming: stuurgroep, bestuur, werkgroepen etc.
Bij de invoering van het centrummanagement in de centra van Almere Stad,
Haven en Buiten is een gezamenlijke totaalvisie op het centr um/winkelgebied
in de vorm van een brancheringsplan een belangrijk startpunt geweest. Vanuit
de gemeente zijn de stadsdeelmanager s opdrachtgever voor het centrummanagement
binnen hun stadsdelen.
De organisatie van het centrummanagement in het Stadshart bestaat uit een centrummanager,
Bureau Centrummanagement, de Stuurgroep
Centrummanagement en de Branche Advies Commissie. Met jaarlijkse werkplannen
wordt invulling gegeven aan de concrete activiteiten van het centrummanagement.
Tot nu toe stonden deze activiteiten in het teken v an schoon,
heel, veilig en enthousiast. Aan de uitvoering wordt bijgedragen door de winkeliersvereniging,
de eigenaren en de gemeente. Nu daadwerkelijk met de realisering
en oplevering van het nieuwe deel van het Stadshart is begonnen gaat
het centrummanagement een nieuwe fase in. Verdere intensivering en uitbreiding
van de onderlinge contacten en samenwerking van de betrokken partijen
in het centrummanagement en uitbreiden van het accountmanagement is
noodzakelijk. Daarbij is de branchering en (her)invulling een aandachtspunt.
De verwachte carrousel van verplaatsingen van het bestaande naar het nieuwe
deel van het Stadshart wordt een feit. Het elkaar daarbij tijdig infor meren over
verplaatsingen en leegkomende panden wordt cruciaal om de aantrekkelijkheid
van het winkelgebied te waarborgen en leegstand zoveel mogelijk te voorkomen.
Het centrummanagement kan daarbij een essentiële rol vervullen,
indien goed geïnformeerd door betrokken partijen.
Detailhandel in Almere 39

Verder wordt monitoring van de ontwikkelingen belangrijk en dient de gezamenlijke visie in de v orm van
het brancheringsplan voldoende actueel te zijn.
In de centra van Almere Haven en Almere Buiten is het centrummanagement tot nu toe projectmatig opgezet.
Er is daarbij voor een aantal uren per week een centrummanager aangesteld. In Almere Buiten is
gestart met het opzetten van een structurele samenwerking tussen de partners. De gemeente streeft voor
beide centra naar voortzetting en waar nodig uitbreiding van het centrummanagement vanuit een gezamenlijke
aanpak en gericht op structurele samenwerking. Een gemeentebrede aanpak heeft daarbij het
voordeel van onderlinge kennisuitwisseling en verminderde kwetsbaarheid. Te zijner tijd wordt ook de
invoering van centrummanagement in het centrum van Almere Poort verkend.
Beheer van de openbare ruimte en veiligheid
De inrichting en het beheer van de openbare ruimte worden belangrijker in de beleveniseconomie en bij
stimulering van sociale cohesie en levendigheid in de wijken. De inrichting van de openbare ruimte
speelt een wezenlijke rol in de attractiviteit van winkelgebieden. Daarbij wordt het belang van sfeer en
uitstraling steeds groter. Verder worden openbare ruimte en private (winkel)gebouwen steeds meer ervaren
als een integraal winkelgebied. Bij het beheer komen gezamenlijke belangen dan ook steeds meer
centraal te staan. Het beheer van de openbare ruimte in de bestaande stad wordt uitgevoerd door de
stadsdeelkantoren en in het stadshar t door de Dienst Stadscentr um. De betreffende stadsdeelkantoren en
de centrummanager stadscentrum zijn voor vragen hierover het eerste aanspreekpunt.
Een belangrijk aandachtspunt in het beheer maar ook bij de ontwikkeling v an nieuwe winkelgebieden is
het gevoel van veiligheid. De gemeente Almere voert in samenwerking met de winkeliersverenigingen projecten
uit gericht op het Keurmerk Veilig Ondernemen (KVO). Daarbij zijn er projecten gaande in de
stadscentra van Almere Stad, Haven en Buiten. In de uitvoering wordt aangehaakt bij het centr ummanagement.
4.10 Marktbeheer
Bij het tot stand brengen van de gewenste marktenstructuur spelen verschillende instrumenten een rol.
Overleg, communicatie en samenwerking zijn daarbij essentieel. Daarbij gaat het om overleg met de
ambulante handel in de Marktcommissie, en om overleg binnen de gemeente tussen de betrokken diensten/afdelingen.
Het marktbeheer en de marktverordening vormen instrumenten voor het bewaken van de kwaliteit van de
markten. Om in te spelen op trendma tige ontwikkelingen wordt in de regulering gestreefd naar flexibiliteit.
Nagegaan wordt op welke wijze de marktverordening kan worden aangepast, teneinde nieuwe ideeën
en assortimenten op de markt in te passen zonder te lange w achttijden.
Het aanbieden van een zo goed mogelijke loca tie is ook van belang voor het goed functioneren van de
marktfunctie. Daarbij zijn in par. 3.2 belangrijke randvoorwaarden genoemd zoals ligging t.o.v. het winkelgebied,
bereikbaarheid, en eisen t.a.v. de inrichting van het terrein.
4.11 Marketing en Promotie
De detailhandel en de winkelgebieden in Almere worden zoals aangegeven in de komende jaren for s uitgebreid
en gaan daarbij een kw aliteitsslag maken. Almere groeit van koopstad naar winkelstad. Marketing
en promotie past daarbij om de Almeerse bewoners sterker te binden aan de winkelgebieden en om
investeerders en detailhandelondernemers te informeren over het beleid en de vestigingsmogelijkheden.
Instrumenten daarbij zijn o.m. een brochure, advertenties, free publicity en informatie via bulletins en
internet. Continue marketing door de detailhandel is daarbij essentieel, met professionele en goed op de
afzonderlijke winkelgebieden afgestemde marketingplannen (promotie, reclame). Daarbij kan synergie
worden bereikt door aan te sluiten op ev enementen en themamarkten of door aan te sluiten op thema ’s,
die in betrokken centra spelen, zoals architectuur of kunst en cultuur. Hierdoor wordt combinatie- en
herhalingsbezoek gestimuleerd.
Ook over de nieuwe ontwikkelingen binnen bestaande winkelgebieden dient promotie en marketing
plaats te vinden, om de eigen bewoners en ook investeerders op de hoogte te brengen v an nieuw winkelaanbod
en verdere mogelijkheden. De marktpartijen, vooral ook de winkeliersverenigingen, spelen hierin
een centrale rol. Andere partijen zoals het centrummanagement, de Stichting Stadspromotie en de
gemeente kunnen hieraan een bijdrage leveren. De gemeente is bereid een f aciliterende rol te spelen.
40 Detailhandel in Almere

4.12 Monitoring van ontwikkelingen
“Detailhandel in Almere” bevat beleidsstandpunten onder meer over de
ontwikkeling van de detailhandelstructuur in Almere. De uitvoering zal plaatsvinden
op basis van (jaarlijks) op te stellen uitvoeringsprogramma’s met
concrete acties. Sommige kunnen in principe op meer korte termijn worden
gerealiseerd, bij andere gaat het om processen van jaren. Het zal duidelijk zijn
dat het op gezette tijd noodzakelijk is na te gaan of de inspanningen tot de
beoogde resultaten leiden. Ook voor het zorgvuldig beoordelen van uitbreidingsplannen
en nieuwe vestigingsaanvragen is monitoring van detailhandelsontwikkelingen
noodzakelijk. De ontwikkelingen in de detailhandel gaan snel,
vooral ook in een snel g roeiende stad als Almere. De huidige economische
situatie vormt eveneens aanleiding voor een extra aandacht voor monitoring.
De monitoring dient zich te r ichten op de aanbod- en de vraagstr uctuur:
• Aanbodstructuur: actualisering van het aanwezige bestand van detailhandelaanbod;
omvang (aantal en metrage), kwaliteit (branchering, segmentering),
huurprijs en leegstand; ontwikkelingen in de detailhandel in het algemeen;
ontwikkelingen binnen de winkelgebieden van Almere en in de reg io; ontwikkelingen
verspreide bewinkeling.
• Vraagstructuur: volgen van de ontwikkelingen over koopkrachtbinding
(lokaal/regionaal) en koopgedrag door onderzoek onder consumenten.
Vooral wanneer de uitbreidingen van het Stadshart en van het centrum van
Almere Buiten hebben plaatsgevonden, is het van belang via consumentenonderzoek
inzicht te krijgen in de vraagstructuur. Centrale elementen in de
monitoring zijn: inwonertal en bevolkingsontwikkeling, inkomens- en bestedingsniveau,
koopkrachtbinding en –toevloeiing, bezoekersaantallen en
beoordelingsaspecten.
Er wordt een monitor voor detailhandel opgezet waarmee de ontwikkelingen
in het detailhandelsaanbod en koopgedrag in Almere kunnen worden gevolgd.
Deze gegevens vormen ook belangrijke input voor de visie op de verdere
ontwikkeling van de detailhandelstructuur in Almere in de periode na 2010.
De visievorming zal worden gestart na de realisering van het nieuwe deel van
het Stadscentrum (omstreeks 2008).
Detailhandel in Almere 41

Bijlage I. Koopstromen
Koopkrachtbinding dagelijkse artikelen (in %) (excl. toevloeiing)
Totaal gemeente
Binnen stadsdeel
Totaal Stad Haven Buiten
Aankoopplaats 1993 2000 1993 2000 1993 2000 1993 2000
Centrum-Stad 29,7 18,8 48,4 30,0 5,4 3,7 7,4 1,6
Overig 27,3 38,6 48,9 63,6 0,2 2,4 0,8 1,2
Totaal Stad 57,0 57,4 97,3 93,6 5,6 6,1 8,2 2,8
Centrum-Haven 16,5 9,4 0,6 0,2 64,9 58,9 1,1 0,5
Overig 7,0 5,3 - 0,3 28,2 32,8 - -
Totaal Haven 23,5 14,7 0,6 0,5 93,1 91,7 1,1 0,5
Centrum-Buiten 15,8 18,5 0,2 2,6 0,2 0,3 77,9 67,6
Overig 2,2 8,4 - 2,0 - 0,9 10,8 28,2
Totaal Buiten 18,0 26,9 0,2 4,6 0,2 1,2 88,7 95,8
Totaal Almere 98,5 99,0 98,1 98,7 99,0 99,0 98,0 99,1
Elders 1,5 1,0 1,9 1,3 1,0 1,0 2,0 0,9
Koopkrachtbinding niet-dagelijkse artikelen (in %) (excl. toevloeiing)
Totaal gemeente
Binnen stadsdeel
Totaal Stad Haven Buiten
Aankoopplaats 1993 2000 1993 2000 1993 2000 1993 2000
Centrum-Stad 50,8 52,1 61,4 60,5 34,4 40,9 42,6 38,9
Overig 2,4 2,9 4,0 4,3 0,3 0,3 0,5 0,4
Totaal Stad 53,2 55,0 65,4 64,8 34,7 41,2 43,1 39,3
Centrum-Haven 8,3 4,4 0,7 0,5 31,3 25,8 0,8 0,5
Overig 0,4 1,0 0,2 0,2 1,0 5,8 0,2 0,1
Totaal Haven 8,7 5,4 0,9 0,7 32,3 31,6 1,0 0,6
Centrum-Buiten 2,7 3,9 0,2 0,3 0,1 0,0 13,0 15,1
Overig 0,2 0,6 0,1 0,4 0,1 0,1 0,6 1,5
DoeMere 11,4 16,2 9,8 14,2 8,7 9,8 19,1 25,0
Totaal Buiten 14,3 20,7 10,1 14,9 8,9 9,9 32,7 41,6
Zeer gevarieerd 0,8 - 0,7 - 1,2 - 1,0 -
Totaal Almere 77,0 81,1 77,1 80,4 76,8 82,7 77,8 81,5
Amsterdam 11,2 8,0 11,5 8,5 11,3 7,6 10,3 7,2
Bussum 1,1 0,5 0,7 0,5 1,6 0,9 1,0 0,6
Hilversum 3,3 1,8 3,1 1,6 3,7 2,3 3,2 1,9
Totaal elders 23,0 18,9 22,9 19,6 23,2 17,3 22,2 18,5
Bron: BRO Adviseurs, gemeente Almere, Stand van zaken en ontwikkelingen, 2000
42 Detailhandel in Almere

Bijlage II. Huidig aanbod en functioneren van de
detailhandel
In deze bijlage wordt het huidige aanbod (2002/2003) en het functioneren v an
de winkelvoorzieningen in Almere beschreven. Almere is nog een jonge stad en
kent een geplande structuur van winkelgebieden met een goede spreiding en
nog weinig natuurlijke transformatie. De detailhandelstructuur van Almere is
in het verleden opgebouwd vanuit een hiërarchisch model, en bestaat uit een
hoofdwinkelcentrum, het Stadshart, stadsdeelcentra in Almere Haven en
Almere Buiten, enkele wijkcentra in Almere Stad (Muziekwijk en Parkwijk) en
buurtsteunpunten, evenwichtig verspreid over de stadsdelen.
Voor perifere detailhandel is DoeMere als specifieke loca tie ontwikkeld.
Bouwmarkten en tuincentra zijn deels ook solitair gev estigd, verspreid over de
stadsdelen. In de Nota Vestigingsbeleid Perifere Detailhandel(1999) is ook
bedrijventerrein Markerkant aangewezen als locatie voor een aantal branches
van perifere detailhandel. In de afgelopen jaren is vooral het aanbod van perifere
detailhandel in Almere sterk toegenomen.
Tabel II.1: Winkelaanbod per stadsdeel 1
Dagelijks aanbod Niet-dagelijks aanbod Totaal
Winkelgebied vkp v.v.o. vkp v.v.o. vkp v.v.o.
Totaal Almere Stad, stadsdeel 69 20.500 261 81.250 330 101.750
Stadshart 42 7.000 148 30.400 190 37.400
Almere Parkwijk centrum 3 1.600 2 150 5 1.750
Almere Muziekwijk centrum 9 2.000 18 1.150 27 3.150
Markerkant - - 40 18.650 40 18.650
Gooise Kant - - 13 7.000 13 7.000
Veluwse Kant - - 9 5.900 9 5.900
Overig1 15 9.900 31 18.000 46 27.900
Totaal Almere Buiten, stadsdeel 28 10.400 126 60.700 154 71.100
Almere BuitenMere 22 6.700 32 3.000 54 9.700
DoeMere - - 46 46.400 46 46.400
Poldervlak - - 26 6.000 26 6.000
De Vaart - - 10 4.300 10 4.300
Overig 1 6 3.700 12 1.000 18 4.700
Totaal Almere Haven, stadsdeel 24 5.800 59 8.800 82 15.300
Almere Haven centrum 17 3.300 51 5.900 69 9.200
De Steiger - - 4 2.700 4 2.700
Overig 2 7 2.500 4 200 9 3.400
Totaal Almere 120 37.400 446 150.750 566 188.150
Bron: Locatus, Retailverkenner, juni 2002
1 Cijfers zijn afgerond, 2 Overig = ondersteunende buurtcentra en verspreide bewinkeling
Almere totaal
Het winkelvloeroppervlak omvat 188.150 m2 vvo (2002) en is in de afgelopen
jaren fors toegenomen, hoewel het winkeloppervlak in de centrumgebieden
vrijwel niet is uitgebreid. In 1995 was er in totaal 86.250 m2 v erkoopvloeroppervlak,
45% van de huidige aanwezige ruimte. In dat jaar werd er voor 2000
een benodigde omvang van ca. 120.000 m2 v.v.o. geraamd. De uitbreiding
heeft vooral plaatsgevonden in de branches bouwmarkten, tuincentra, woninginrichting
en keukens/sanitair.
De winkelvoorzieningen in Almere zijn in hoofdzaak ger icht op de lokale
bevolking. Het Stadshart en DoeMere hebben een beperkte bo venlokale verzorgingsfunctie.
In 1993 en in 2000 is koopstromen-onderzoek uitgev oerd.
Het winkelaanbod in Almere kent een hoge filialiser ingsgraad en is in veel
branches ondervertegenwoordigd.
Stadshart, hoofdwinkelcentrum van Almere
Het Stadshart is het hoofdwinkelcentrum van Almere. Het winkelgebied
functioneert nog als koopcentrum en het winkelaanbod is nog gemiddeld.
Het centrum heeft een hoge filialiser ingsgraad met 40% van het aantal verkooppunten
en 74% van het vloeroppervlak (vergelijkbare centra: 26% resp.
51%). De vloerproductiviteit (omzet/m2 v.v.o. per jaar) voor de dagelijkse
sector is laag (¤ 6.455; norm: ¤ 8.000), maar voor de niet-dagelijkse sector
relatief hoog (¤ 6.150; norm ¤ 4.100). Het winkelgebied kent bijna geen
leegstand en is er een goede v erhuurbaarheid van het vastgoed.
Detailhandel in Almere 43

Figuur II.1 Branchering detailhandelsaanbod Almere, vergeleken met
kengetallen steden met 100.000 - 175.00 inwoners (in %)
Totaal
Overige detailhandel
Wonen
Doe het zelf
Fiets- en autoaccessoires
Bruin- en witgoed
Plant en dier
Media
Hobby
Sport en spel
Antiek en kunst
Huishoudelijke en luxe artikelen
Juwelier en optiek
Schoenen en lederwaren
Kleding en mode
Warenhuis
Totaal niet-dagelijks
Persoonlijke verzorging
Levensmiddelen
Totaal dagelijks
Norm
Almere
0% 50% 100% 150% 200% 250% 300%
Figuur II.2
Koopstromenverdeling niet dagelijkse artikelen
per stadsdeel in %, 1993 en 2000
65
65
22
19
10
15
19
25
43
40
14
17
A6
LELYSTAD
23
20
1993
extern
2000
binnen eigen kern
naar andere kern
ALMERE PAMPUS
9
10
A27
HILVERSUM/UTRECHT
23
20
35
41
A6
ALMERE POORT
AMSTERDAM
HOLLANDSEBRUG
35
32
23
17
ALMERE HOUT
GOOIMEER
STICHTSEBRUG
44 Detailhandel in Almere

Centrum Almere Haven
Almere Haven is de oudste ker n van Almere. Mede door de groei van winkelcentra
in Almere Stad en Buiten is het winkelapparaa t in Haven in de jaren
‘90 onder druk komen te staan. Dit heeft geleid tot een revitaliser ingsproces,
dat inmiddels in uitvoering is. Het centrum van Almere Haven is met name
gericht op de dagelijkse boodschappen, maar telt daarbij relatief veel winkels
in de niet-dagelijkse sector. Het winkelgebied heeft een relatief lage filialiseringsgraad
(15% van aantal verkooppunten, 45% van v.v.o.; norm: 27% resp.
54%). Het centrum van Haven heeft een verzorgingsfunctie voor Almere
Haven en daarnaast voor recreanten/toeristen. De vloerproductiviteit ligt
zowel voor dagelijkse goederen als niet-dagelijkse goederen ligt op een normaal
niveau (dagelijks: ¤ 6.900, norm: ¤ 6.800; niet-dagelijks: ¤ 3.018,
norm: ¤ 3.000). Het centrum heeft weinig leegstand en een goede verhuurbaarheid.
Centrum Almere Buiten, BuitenMere
Het centrum van Almere Buiten, BuitenMere, heeft een verzorgingsfunctie
voor heel Almere Buiten en voor Almere Hout. Het huidige BuitenMere is
met name gericht op de dagelijkse boodschappen. De trekkers bestaan uit 2
full-service supermarkten en een discountsupermarkt. De vloerproductiviteit
in de dagelijkse en niet-dagelijkse sector ligt op een hoog niv eau (dagelijks:
¤ 8.900, norm ¤ 6.800; niet-dagelijks: ¤ 4.518, norm: ¤ 3.000). Er is weinig
leegstand in het centrum en een goede verhuurbaarheid vanwege te kort aan
winkelunits.
DoeMere, cluster voor perifere en grootschalige detailhandel
DoeMere is destijds ontwikkeld als één van de eerste clusters voor perifere en
thematische detailhandel in ons land. DoeMere heeft een verzorgingsfunctie
voor geheel Almere, en is opgezet rond het brede thema v an “in en om de
woning, doe het zelf en vr ije tijd”. Als maatvoering is destijds gekozen voor in
hoofdzaak grootschalige units (meer dan 1.000 m2 b .v.o. per bedrijf).
DoeMere is gefaseerd ontwikkeld en omvat nu 46 verkooppunten en ca.
46.500 m2 winkelvloeroppervlak (geheel niet-dagelijks). De laatste 4e fase is
begin 2002 geopend. Het winkelaanbod behoort voornamelijk tot het laag- en
middensegment. Door de brede thematisering blijft het aanbod per thema en
daarmee het vergelijkend winkelen beperkt. De meubelbranche is ook nog
ondervertegenwoordigd in het aanbod. Recentelijk is bruin- en witgoed aan de
branches toegevoegd. De vloerproductiviteit ligt met ca. ¤1.800 op een normaal
niveau (fase 4 is hierin nog niet meegenomen).
Er is weinig leegstand en de panden zijn goed v erhuurbaar. Wel is er een
tekort aan grootschalige winkelunits en zijn er weinig mogelijkheden voor
eigendomspanden van detailhandelsondernemers. In de loop der jaren is het
onderscheidend vermogen van DoeMere t.o.v. perifere clusters elders in de
regio afgenomen.
Tabel II.2: Subclusters perifere en grootschalige voorzieningen 1
Locatie en m 2 v.v.o. ‘centrum aanbod’ Aanbod Aanbod
‘GDV-branches’ ‘PDV-branches’
Stad: Gooise Kant telecomwinkel 4 v.k.p. 13 v.k.p.
(7.014) 120 m 2 v.v.o. 900 m 2 v.v.o. 6.000 m 2 v.v.o.
Stad: Markerkant kunsthandel 7 v.k.p. 40 v.k.p.
(18.653) leermode 1.500 v.v.o. 17.000 m 2 v.v.o.
telecomwinkel
125 m 2 v.v.o.
Stad: Veluwse Kant - - 9 v.k.p.
(5.858) 6.000 m 2 v.v.o.
Haven: De Steiger Winkel van Sinkel - 4 v.k.p.
(2.700) 75 m 2 v.v.o. 2.600 m 2 v.v.o.
Buiten: De Vaart 2 e hands winkel 3 v.k.p. 6 v.k.p.
(4.324) 450 m 2 v.v.o. 180 m 2 v.v.o. 3.694 m 2 v.v.o.
Buiten: Poldervlak 2 2 e hands winkels 4 v.k.p. 20 v.k.p.
(5.973) 100 m 2 v.v.o. 360 m 2 v.v.o. 5.520 m 2 v.v.o.
Bron: Locatus, Retailverkenner, juni 2002,
1 metrages zijn afgerond
Detailhandel in Almere 45

Tabel II.3: Solitaire supermarkten
Supermarktformule
(m 2 v.v.o.) Straat Wijk Overig aanbod
Almere Stad
Albert Heijn (1.250) ‘s-Hertogen- Stedenwijk Apotheek, café, kapper (2x),
boschplein
postagentschap
Albert Heijn (1.350) Lavendel- Kruidenwijk Gall&Gall, apotheek,
plantsoen
postagentschap
Plus (925) Wim Kanplein Muziekwijk Apotheek
Jumbo (1.300) Geinplein Waterwijk Broodjeszaak, eetcafé
C1000 (650) Saffraanplein Kruidenwijk
Super de Boer (900) Salsastraat Danswijk Videotheek
Super de Boer (1.000) Rembrandtweg Tussen de Vaarten Drogisterij
Vomar Voordeelmarkt (775) Walt Disney- Filmwijk Slijterij, Italiaans
plantsoen
restaurant, biljart
Vomar Voordeelmrkt (1.300) Prozastraat Literatuurwijk Slijterij, restaurant,
kapper, postagentschap
Almere Buiten
C1000 (750) Regenboogweg Regenboogbuurt
Dirk van den Broek (700) Wezelstraat Faunabuurt
Plus (750) 1 C. van Eesteren- Bouwmeesterbuurt Bloemisterij, café,
plein
snackbar, afhaal, grillroom,
videotheek, kapper
Plus (850) Meistraat Seizoenenbuurt
Almere Haven
Albert Heijn (500) Oldewierde Wierden
Albert Heijn (500) Vrijmark Marken
C1000 (900) Jaagmeent Meenten
SPAR (500) Brongouw Gouwen
Bron: Locatus, Retailverkenner, juni 2002
1) Plus is in 2004 vertrokken; Lidl opent in 2005
Subclusters van perifere en grootschalige detailhandel
Een groot deel van de perifere detailhandel is in DoeMere gevestigd. Daarnaast zijn er ook bedr ijventerreinen
in trek bij deze winkels. In tabel II.2 zijn de belang rijkste vestigingsgebieden aangegeven.
Het betreft hier overigens geen clusters, maar bedrijventerreinen waar perifere detailhandel in elkaars
nabijheid is gevestigd. Het gaat daarbij vooral om bouwmarkten, woninginrichting, keukens en sanitair.
De tuincentra zijn grotendeels solitair gevestigd, verspreid over geheel Almere.
Wijk- en buurtwinkelcentra
Voor dagelijkse aankopen zijn in Almere wijk- en buurtwinkelcentra ontwikkeld, met full-service supermarkten.
Daarbij heeft het accent gelegen op ontwikkeling v an een buurtwinkelstructuur en nabijheid
van winkelvoorzieningen. Uitgangspunt daarbij is evenwicht tussen de omvang/branchering van het
buurtsteunpunt en het bestedingspotentieel in het v erzorgingsgebied. Aanvankelijk bestonden buurtsteunpunten
uit een supermarkt en enkele overige winkels voor dagelijks aanbod. Maar door schaalvergroting
en veranderend koopgedrag bestaan de meeste b uurtsteunpunten - wat betreft detailhandel -
inmiddels uit alleen supermarkten.
Tabel II.4: Subclusters dagelijks aanbod
Subcluster Omvang Overig dagelijks Overig nietsupermarkten
aanbod dagelijks aanbod
Muziekwijk C1000 (1.400 m 2 ) 2 bakkers, slager, Huishoudelijke artikelen,
3.000 m 2 v.v.o. groentewinkel, kaasboer, boekhandel, dierenwinkel,
slijterij, vishandel,
verf&behang, bloemenwinkel
drogist, apotheek
Chinees, videotheek, fotograaf,
reisbureau, kapper, postkantoor
Parkwijk AH (1.400 m 2 ) Slijter, apotheek, drogist Boekhandel
1.800 m 2 v.v.o. Café, chinees restaurant,
afhaalpizzeria
Botplein AH (1.550 m 2 ) Bakker, apotheek Bloemenwinkel, dierenwinkel
(Waterwijk)
Chinees restaurant, shoarma-
1.800 m 2 v.v.o. zaak, snackbar, postkantoor
Bron: Locatus, Retailverkenner, juni 2002
46 Detailhandel in Almere

Traffic-voorzieningen
Traffic-voorzieningen zijn nieuwe vormen van winkelaanbod op locaties waar
grote vervoerstromen, consumentenaantallen, samenkomen. Het gaat meestal
om kleinschalig, ondersteunend aanbod, en men treft ze aan bij o.m.
NS-stations, benzinestations, ziekenhuizen en kantoorlocaties. In Almere is
deze vorm van winkelaanbod in de afgelopen jaren ook v erder uitgebreid.
Het gaat daarbij allereerst om voorzieningen op stations:
• Almere Centrum: bloemenkiosk, boeken- en tijdschriften, snackbar/fast-food,
stationsrestauratie, GWK en uitzendbureau, fietsen.
• Almere Buiten: Wizzl, boeken- en tijdschriften, bloemenkiosk, fietsen.
Verder is er een winkel in het ziekenhuis en gaa t het om kleinschalig winkelaanbod
bij jachthavens en tankstations.
Sterkte- zwakteanalyse
In het kader van het onderzoek voor de detailhandelsnota is er een SW OTanalyse
opgesteld (zie kader 2). De aspecten die in de SWOT-analyse naar
voren komen, vormen input voor het beleid over de toekomstige detailhandelstructuur
voor Almere. Wanneer het huidige aanbod van detailhandel wordt
bezien, dan ontbreken nog de volgende zaken:
• Ruimte voor reguliere detailhandel; met de uitvoering in de komende jaren
van de ontwikkelde plannen wordt in deze ruimte voorzien;
• Ruimte voor perifere en grootschalige detailhandel, met name op korte
termijn;
• Sfeer, gezelligheid (deels aanwezig in Almere Haven);
• Ondervertegenwoordiging van branches in niet-dagelijks aanbod, zoals
kleding, schoenen, huishoudelijke artikelen, juwelier/optiek, kunst/antiek en
warenhuis.
• Ondervertegenwoordiging van kleinschalig aanbod, startersmilieu en
zelfstandig ondernemers met eigen panden;
• Aanbod in het hogere segment;
• Grootschalige supermarkt (3.000-4.000 m2 v.v.o.) met tenminste stadsdeelverzorgende
functie;
• Traffic-aanbod (al wel deels aanwezig op verschillende locaties).
Detailhandel in Almere 47

Bijlage III. Kwantitatieve uitbreidingsruimte tot 2010
en plannen voor uitbreiding van detailhandel
Kwantitatieve uitbreidingsruimte tot 2010
In de berekeningen van de uitbreidingsruimte voor het dagelijks aanbod en het niet-dagelijks aanbod is
gebruik gemaakt van beschikbare gegevens over de koopkrachtbinding (bijlage I), bestedingen en vloerproductiviteiten.
Wat betreft de bestedingen zijn - rekening houdend met de economische v erwachtingen
- twee varianten uitgewerkt: een variant zonder bestedingsgroei en een variant met een bestedingsgroei
van 2% per jaar.
Dagelijks aanbod
De uitbreidingsruimte voor het dagelijks aanbod bedraagt in 2002 ca. 7.300 m2 v.v.o., neemt in 2005 toe tot
in totaal 13.700 - 16.800 m2 v.v.o., en in 2010 tot 20.500 - 30.500 m2 v .v.o. (omvang dagelijks aanbod
2002: 37.400 m2). Wanneer dit wordt afgezet tegen de omvang van de bestaande uitbreidingsplannen
(ca. 25.000 m2 v.v.o.) dan kan worden geconcludeerd dat deze plannen in goede verhouding staan tot de
geconstateerde uitbreidingsruimte.
Tabel III.1 Distributieplanologische berekening dagelijks aanbod, zonder bestedingsgroei
2002 2005 2010
Inwonertal Almere 158.850 1 181.700 205.900
Bestedingen per hoofd 1.947 2 1.947 1.947
Bestedingspotentieel (in mln. €) 309 354 401
Koopkrachtbinding 300 97%_ 343 97% 389 97%
Koopkrachttoevloeiing 16 5% 18 5% 21 5%
Omzetpotentieel (in mln. €) 316 361 410
Normatieve vloerproductiviteit (in mln. €) 7.070 2 7.070 7.070
M 2 vvo dagelijks aanbod 37.369 37.369 37.369
Omzetclaim (in mln. €) 264 264 264
Marktruimte (in mln. €) 52 97 145
Marktruimte in m 2 vvo 7.300 13.700 20.500
Niet-dagelijks aanbod
Hoewel het winkelaanbod in de meeste branches v an niet-dagelijks aanbod in Almere nog ondervertegenwoordigd
is (zie tabel 2.1), blijkt de berekende uitbreidingsruimte voor het totale niet-dagelijks aanbod
voor 2002 negatief te zijn (-12.400 m2 v.v.o.). Dit wordt met name veroorzaakt door de sterke g roei
van het winkelaanbod in de per ifere detailhandelsvormen in de afgelopen jaren. Voor de komende jaren
pleit dit voor een afgewogen groei (par. 6.7, toetsingskader). Voor de periode tot 2010 neemt - door de
groei van Almere - de uitbreidingsruimte voor het niet-dagelijks aanbod weer toe. Deze bedraagt in 2005
30.100 - 41.200 m2 v.v.o. en neemt in 2010 toe tot in totaal 54.300 - 89.400 m2 v .v.o. (omvang nietdagelijks
aanbod 2002: 150.750 m2 v.v.o.).
Overigens moet benadrukt worden dat de berekende uitbreidingsruimte dient te worden beschouwd als
een globale indicatie van de uitbreidingsmogelijkheden. Feitelijke vloerproductiviteiten kunnen vooral in
de non-food sector aanzienlijk afwijken van het gemiddelde.
Tabel III.2 Distributieplanologische berekening dagelijks aanbod, met bestedingsgroei (2% per jaar)
2002 2005 2010
Inwonertal Almere 158.850 1 181.700 205.900
Bestedingen per hoofd 1.947 2 2.066 2.281
Bestedingspotentieel (in mln. €) 309,3 375,3 469,7
Koopkrachtbinding 300 97% 3 364,1 97% 455,6 97%
Koopkrachttoevloeiing 15,8 5% 19,2 5% 24,0 5%
Omzetpotentieel (in mln. €) 315,8 383,2 479,6
Normatieve vloerproductiviteit (in mln. €) 7.070_ 7.070 7.070
M 2 vvo dagelijks aanbod 37.369 37.369 37.369
Omzetclaim (in mln. €) 264,2 264,2 264,2
Marktruimte (in mln. €) 51,6 119,0 215,4
Marktruimte in m 2 vvo 7.300 16.800 30.500
1 Gemeentelijke bevolkingsprognoses, 2002, 2 HBD (EIM), Bestedingen en marktaandelen, 2002, bewerking Ecorys-Kolpron, 3 BRO Adviseurs, Gemeente Almere, stand van zaken en ontwikkelingen,
2000; m 2 vvo uit Locatus, Retailverkenner, juni 2002. In tabel V.2. zijn, uitgezonderd de bestedingen, de kengetallen gelijk gehouden. De uitbreidingsmeters gelden dan bij een bestedingsgroei die
gemiddeld per jaar 2% boven het inflatieniveau ligt.
Verdubbeling van het winkelaanbod in het Stadshar t
Met de forse uitbreiding van het Stadshart wordt beoogd een inhaalslag te maken w at betreft voorzieningenaanbod,
die leidt tot een for se kwaliteitsimpuls: Masterplan, internationaal bekende architecten,
stedebouwkundig plan opgesteld door Office of Metropolitan Architecture van Rem Koolhaas,
48 Detailhandel in Almere

Tabel III.3 Kwantitatieve uitbreidingsruimte en planmetrage dagelijks aanbod
Planlocatie
Planmetrage
dagelijks
Verwacht
aanbod (m2 v.v.o.) realisatiemoment
Harde plannen
Stadshart, uitbreiding 4.000 2003-2007
Almere Buiten Centrum, uitbreiding 3.250 2005-2007
Almere Haven Centrum, revitalisering 400
Almere Poort Centrum, nieuw 5.200 2008-2010
Noorderplassen-west, buurtwinkelcentrum 1.200-1.500 2006-2007
Tussen de Vaarten-Zuid, buurtwinkelcentrum 1.200-1.500 2005-2006
Almere Buiten Oost, wijkwinkelcentrum 2.500-2.800 2005-2007
Almere Buiten Stripheldenbuurt, buurtwinkelcentrum 1.200-1.500 2005-2006
Totaal 23.300-24.000
Kwantitatieve uitbreidingsruimte tot 2010 20.000 – 30.500
Tabel III.4 Distributieplanologische berekening niet-dagelijks aanbod, zonder
bestedingsgroei
2002 2005 2010
Inwonertal Almere 158.850 1 181.700 205.900
Bestedingen per hoofd 2.734 2 2.734 2.734
Bestedingspotentieel (in mln. €) 434 497 563
Koopkrachtbinding 352 81,1% 3 422 85% 479 85%
Koopkrachttoevloeiing 39 10% 90 17,5% 102 17,5%
Omzetpotentieel (in mln. €) 391 391 391
Normatieve vloerproductiviteit (in mln. €) 2.830 2 2.830 2.830
M 2 vvo dagelijks aanbod 150.700 150.700 150.700
Omzetclaim (in mln. €) 427 427 427
Marktruimte (in mln. €) -35 85 154
Marktruimte in m 2 vvo -12.400 30.100 54.300
Tabel III.5 Distributieplanologische berekening niet-dagelijks aanbod, met
bestedingsgroei (2% per jaar)
2002 2005 2010
Inwonertal Almere 158.850 1 181.700 205.900
Bestedingen per hoofd 2.734 2 2.901 3.203
Bestedingspotentieel (in mln. €) 434,3 526,0 659,5
Koopkrachtbinding 352,2 81,1% 3 447,9 85% 560,6 85%
Koopkrachttoevloeiing 39,1 10,0% 95,0 17,5% 118,9 17,5%
Omzetpotentieel (in mln. €) 391,3 543,0 679,5
Normatieve vloerproductiviteit (in mln. €) 2.830_ 2.830 2.830
M 2 vvo dagelijks aanbod 150.700 150.700 150.700
Omzetclaim (in mln. €) 426,5 426,5 426,5
Marktruimte (in mln. €) -35 116,5 253,0
Marktruimte in m 2 vvo -12.400 41.200 89.400
1 Gemeentelijke bevolkingsprognoses, 2002, 2 HBD (EIM), Bestedingen en marktaandelen, 2002, bewerking Ecorys-Kolpron, 3 BRO Adviseurs,
Gemeente Almere, stand van zaken en ontwikkelingen, 2000; m_ vvo uit Locatus, Retailverkenner, juni 2002. In tabel V.2. zijn, uitgezonderd de
bestedingen, de kengetallen gelijk gehouden. De uitbreidingsmeters gelden dan bij een bestedingsgroei die gemiddeld per jaar 2% boven het inflatieniveau
ligt.
gebogen maaiveld, voldoende parkeergelegenheid in directe nabijheid van de
winkels, bevoorrading via parkeergarage, ondergronds logistiek systeem voor
afvalinzameling.
Voor de onderbouwing van de detailhandelsplannen is distr ibutieplanologisch
onderzoek uitgevoerd en een brancheringsplan opgesteld. Verder zijn er plannen
gemaakt voor de inrichting van de openbare ruimte. De plannen bevatten
bovendien horeca, cultuur en vrijetijdsvoorzieningen. Ca. 60.000 m2 b.v.o.
retail (excl. herontwikkeling Circus en wijziging Blok 5) en ca. 16.000 m2
b.v.o. leisure-aanbod wordt toegevoegd: meer dan 100 winkeleenheden variërend
van kleinschalige units tot megastores, een supermarkt van ca. 4.000 m2
bvo, en ook een bijzonder project van lokale zelfstandige ondernemers. Het
accent zal liggen op het hoogw aardige en meer exclusieve segment en bijzondere
winkelconcepten. Het plan wordt ontwikkeld door MAB/Blauwhoed en is
aangekocht door Rodamco. In de toekomst zal er in het Stadshar t sprake zijn
van vier winkelmilieus: A1-milieu, A2-milieu, B- en C-milieu.
Detailhandel in Almere 49

Tabel III.6. Kwantitatieve uitbreidingsruimte en planmetrage niet-dagelijks
aanbod
Planlocatie
Planmetrage
niet-dagelijks
Verwacht
aanbod (m2 v.v.o.)
realisatiemoment
Harde plannen
Stadshart, uitbreiding CV Hart 44.000 2003-2007
Stadshart, herontwikkeling Circus 7.400 2006-2007
Almere Buiten Centrum, stadsdeelgericht 6.500 2005-2007
Almere Haven Centrum, stadsdeelgericht 1.300 2004-2005
Almere Poort, Centrum, stadsdeelgericht 4.000 2008-2010
Almere Buiten, Koppelgebied, GDV/PDV 10.000 2005-2007
Almere Buiten, locatie Praktica, PDV (gereed eind 2004) 7.600 2004-2005
Almere Stad, Uitgeverij (bouwmarkt) 5.600 2004-2006
Subtotaal harde plannen 86.400
Zachte plannen
Stadshart, wijziging Blok 5 10.400 p.m.
Almere Buiten, DoeMere, PDV 4.000 p.m.
Almere Poort, thematische retail 35.200 p.m.
Almere Poort, woninginrichting 24.000 p.m.
Almere Poort, Europakwartier 2.000 2006-2009
Subtotaal zachte plannen 75.600
Totaal 162.000
Kwantitatieve uitbreidingsruimte tot 2010 54.300 – 89.400
Revitalisering Centrum Almere Haven
Voor het centrum van Almere Haven is een revitaliseringsproces gaande (Ontwikkelingsvisie
Revitalisering Almere Haven (1997)). Kwalitatieve opwaardering en concentratie van het winkelapparaat
staan centraal. Inmiddels is de noordelijke pool vernieuwd. Een nieuwe deelfase (zuidelijke pool) start in
2005. Hierdoor wordt de ruimtelijke en functionele relatie tussen de havenkom en het winkelgebied
versterkt.
In de plannen voor het centrum van Haven is opgenomen:
• detailhandel binnen haltermodel
• winkeltrekker op de zuidelijke pool; een uitbreiding van 1.600 m2 b.v.o.
• uitbreiding supermarktlocatie Super de Boer met 500 m2 b .v.o. (supermarkt noordzijde reeds uitgebreid)
• verkleuring Houtstraat naar zakelijke dienstverlening en maatschappelijke voorzieningen
• uitbouw van “Kunst aan de Gracht”; opbouw van een cultuur-as met galer ieën, ateliers, kunstwinkels
en oefenruimten.
• toeristisch-recreatieve trekker in het kustzonegebied
Uitbreiding en herontwikkeling Centrum Almere Buiten
Mede vanwege de groei van Almere Buiten is verdere uitbreiding van het centrum van Almere Buiten
mogelijk. Momenteel is hiervoor de planvorming gaande. Er is distributieplanologisch onderzoek
uitgevoerd en een stedenbouwkundige visie ontwikkeld (Nota v an Uitgangspunten Centrumplan Almere
Buiten 2010 (2000)).
Het gaat om versterking van de stadsdeelfunctie met 3.250 m2 v.v.o. dagelijks en 6.500 m2 v.v.o.
niet-dagelijks aanbod in de branches als kleding , schoenen, stoffen, juweliersartikelen, boeken, huishoudelijke
apparatuur, sport en spel. In de plannen is verplaatsing en vergroting opgenomen van de bestaande
supermarkt van Albert Heijn (tot ca. 4.000 m2) en van Lidl.
Er is een r uimtelijke koppeling opgenomen van het stadsdeelgerichte BuitenMere met het lokaal/reg ionaal
gerichte DoeMere. Daarbij wordt in het zgn. koppelgebied zo’n 10.000 m2 v.v.o. grootschalige
detailhandel toegevoegd met een verzorgende functie voor heel Almere.
Plannen voor Centrum Almere Poort
In Almere Poort worden ca. 10.000 woningen gebouwd en er komen ca. 25.000 mensen te wonen.
Daarnaast biedt Almere Poort ruimte voor ca. 30.000 arbeidsplaatsen.
De plannen voor het stadsdeelgerichte centrum van Almere Poort (Olympiakwartier-west) bevatten
ca. 6.250 m2 b.v.o. dagelijks aanbod en ca. 6.500 m2 b.v.o. niet-dagelijks aanbod, horeca en zakelijke
dienstverlening.
Verder is in het centr um van Poort ruimte gereserveerd voor 27.000 m2 b.v.o. thematische retail met een
lokaal/regionaal verzorgende functie (24.000 m2 b.v.o. spel/communicatie/edutainment, 3.000 m2 b.v.o.
50 Detailhandel in Almere

kleinschalige thematisch retail hobby/kunst/ontspanning/vermaak). Ook bevatten
de plannen een reser vering van 30.000 m2 b.v.o., gericht op het hogere
segment wonen.
In Olympiakwartier-Oost zijn plannen ontwikkeld voor een hoogwaardig multifunctioneel
sportcentrum. Allereerst wordt een aanvang gemaakt met de
invulling van de breedtesport. Daarbij is in de plannen een reser vering opgenomen
voor een thematisch cluster van 17.000 m2 b.v.o. retail (sport/bodycare).
Buurtwinkelcentra in nieuwe wijken en stadsdelen
• Buurtwinkelcentrum Tussen de Vaarten Zuid (Almere Stad): ca. 1.200 m2
v.v.o. (1.500 m2 b.v.o., 2005/2006)
• Buurtwinkelcentrum Noorderplassen-west (Almere Stad): ca. 1.200 m2
v.v.o. (1.500 m2 b.v.o., 2006/2007)
• Wijkwinkelcentrum Almere Buiten Oost (bij 2e NS-sta tion Buiten): ca.
2.500-2.800 m2 v.v.o. detailhandel (2005/2007)
• Buurtwinkelcentrum Almere Buiten Stripheldenbuurt: ca. 1.250 m2 b.v.o.
(2005/2006)
• 2 Buurtwinkelcentra in Almere Poort met supermarkt en aanvullende dienstverlening,
in totaal 2.500 m2 b.v.o. per steunpunt (2005/2015).
Daarnaast zijn er verschillende uitbreidingsvragen van bestaande supermarkten.
Plannen voor perifere, grootschalige en thematische detailhandel
• Upgrading en uitbreiding van Doe Mere
• Koppelgebied: 10.000 m2 vvo PDV/GDV
• Practica: ca. 8.000 m2 bvo woninginrichting (Woondome, gereed eind 2004)
• Uitgeverij: bouwmarkt, 6.500 m2 bvo
• Locatie A6/A27: supergrootschaligen in PDV en op termijn PDV/GDV.
Detailhandel in Almere 51

Bijlage IV. Overzicht van gehanteerde literatuur,
beleidsnota’s en onderzoeken
1. Nota Detailhandelsbeleid 1995-2000
2. Nota Vestigingsbeleid Perifere Detailhandel (1999)
3. BRO, DPO PDV-beleid
4. Structuurplan Almere 2010
5. Werkprogramma College B&W/Gemeenteraad 2002-2006
6. Kadernota Bestaande Stad
7. Gemeente Almere, Wijkpeiling 2001, Samenvatting en conclusies,
Wijkprofielen 2001 (2003)
8. Masterplan Stadscentrum, Almere, stad aan het water
9. BRO, Gemeente Almere, stand van zaken en ontwikkelingen
10. BRO, Uitvoeringsplan Branchering Stadscentrum Almere
11. Ontwikkelingsvisie Revitalisering Almere Haven
12. BRO, DPO en stedenbouwkundige visie Almere Buiten (1997)
13. BRO, Uitvoeringsplan Branchering Centrum Haven
14. Nota van Uitgangspunten Centrumplan Almere Buiten 2010
15. BRO, Almere Buiten, Uitvoeringsplan Branchering Centrumgebied
16. Kolpron, Nota centrum Almere Buiten (2001)
17. Structuurplan Almere Poort
18. BRO, DPO-Almere Poort
19. Uitwerkingsplannen Almere Poort
20. Structuurplan Almere Hout
21. Ecorys Kolpron, Almere: verrassend en veelzijdig, Visie op de structuur
van winkelgebieden, Inventarisatierapport en Adviesrapport. 2003
22. STOGO, Supermarkten en het nieuwe locatiebeleid (2001)
23. Nota Warenmarkten 1998-2002
24. HBD, Branches in Detail 2002, Ambulante Handel
25. Adviesnota Tankstations gemeente Almere (1999)
26. Detailhandel bij tankstations (2000)
27. Beleid bij bouwmarkten en tuincentra; DPO vestiging Mega-Gamma
Almere (2000),
28. BRO, Branchegericht Onderzoek Tuincentra (1999)
29. Notitie gemeentelijk uitgiftebeleid t.a.v. buurtsupers (1999)
30. NEI, Meer met minder, Ontwikkelingsmogelijkheden werklocatie A6/A27
31. Nota Standplaatsenbeleid
32. Nota Braderieën
33. Verordening Winkeltijden Almere
34. STOGO, Werken in de Wijk deel 1 en 2
35. Rijks- en provinciaal beleid (o.m. PDV/GDV-beleid: “Meer met minder.
Naar een nieuw ruimtelijk beleid voor de detailhandel.”, Vijfde Nota
Ruimtelijke Ordening, Omgevingsplan Flevoland)
36. Noordam en De Vries, De markt in Almere-Buiten, onderzoek naar
betekenis en waardering
37. HBD, Jaarboek Detailhandel 2002/2003
38. E.J. Bolt, Productvorming in de detailhandel, handboek, 1995
52 Detailhandel in Almere

Bijlage V. Begrippenlijst
Detailhandel: het bedrijfsmatig te verkoop uitstallen en aanbieden aan eindgebruikers/consumenten
van artikelen die niet ter plaatse worden geconsumeerd.
Retail: detailhandel (inclusief warenmarkten) plus aanverwante functies die
doorgaans in winkelcentra worden aangetroffen, zoals de baliefuncties en de
persoonlijke en ambachtelijke dienstverlening: reisbureaus, uitzendbureaus,
bankfiliaal, winkelondersteunende horeca, kapsalons, hakkenbars, sleutel
service enz.
Ambulante handel:
• Warenmarkt: gecombineerd verkooppunt van minimaal vijf kooplieden op
door de gemeente vastgestelde plaats, dag en tijdstip.
• Dagmarkt: warenmarkt gedurende tenminste 4 vastgestelde dagen per week,
overwegend de hele dag (gemiddelde duur 9 uur per dag).
• Weekmarkt: warenmarkt gedurende (meestal) een, (maar ook) twee of drie
vastgestelde dag(en) per week, deels ’s ochtends gehouden, deels ’s middags
en deels de hele dag (gemiddelde duur 5 uur per dag).
• Standplaatsen: vaste verkoopplaats of een vastgestelde tijd.
• Venters: kleinhandel, waarbij de goederen aan willekeur ige voorbijgangers
worden aangeboden, dan wel het huis-aan-huis aanbieden van goederen.
Vrijetijdsvoorzieningen (leisure): vrijetijdsvoorzieningen, onder te verdelen
in de deelbranches sport, spel en vermaak, kunst en cultuur, horeca en
uitgaan. Dit containerbegrip behelst zowel commerciële als niet-commerciële
functies, met een lokale of bovenlokale uitstraling en met een traditionele of
trendy formule.
Dagelijks aanbod: alle winkels gericht op de verkoop van voedings- en
genotmiddelen (vgm) en drogisterijen.
Niet-dagelijks aanbod: alle winkels, uitgezonderd het vgm-aanbod en
drogisterijen.
v.k.p.: verkooppunten (winkels)
v.v.o.: verkoopvloeroppervlak: het metrage van een winkelruimte die vrij
toegankelijk of zichtbaar is voor de consument
b.v.o.: brutovloeroppervlak: het verhuurbare winkelmetrage inclusief
magazijn, sociale ruimtes en dergelijke.
PDV, perifere detailhandelsvormen: detailhandel in volumineuze artikelen in
de branches:
• auto’s, boten, motoren, caravans, landbouwwerktuigen, grove bouwmaterialen,
keukens, sanitair/badkamers, en daarmee rechtstreeks samenhangende
artikelen, zoals accessoires, onderdelen en onderhoudsmiddelen;
• woninginrichting, w.o. meubelen
• tuincentra
• bouwmarkten
GDV, grootschalige detailhandelsvormen: clusters van detailhandelsvestigingen
met een zeer g root oppervlak (geen branchebeperkingen), uitgezonderd de
branches warenhuizen en food; richtlijn 1.000 m2 vvo of groter.
Supergrootschaligen: zeer grootschalige detailhandelvestigingen met een
omvang van ca. 10.000 m2 bvo of meer per vestiging (komen tot nu toe vooral
voor in de PDV-branches)
Thematische detailhandel: concentratie van winkels volgens eenzelfde
thema, zoals wonen, sport & spel, gezondheid of life-style.
Detailhandel in Almere 53

Detailhandel als ondergeschikte nevenactiviteit: geschiedt vanuit vestigingen of voorzieningen die
als hoofdactiviteit geen detailhandel hebben:
• de detailhandelsfunctie dient aantoonbaar ondergeschikt te zijn aan de hoofdfunctie
• mag geen verkeers- en parkeerproblemen veroorzaken
• de detailhandelsfunctie mag maximaal 15-20% van het totale bvo van de vestiging bedragen, met als
richtlijn een maximummaat van ca.100 m2 vvo.
• de detailhandelsfunctie moet gelieerd zijn aan de hoofdfunctie.
Wijkcentrum: hart van de wijk, concentratiepunt op buurt / wijkniveau van zowel detailhandel als
andersoortige voorzieningen, zoals zorg/welzijn en horeca. Twee elkaar aanvullende supermarkten waarvan
1 full-service van 1.000-1.500 m2 v.v.o.. Benodigd draagvlak minimaal 15.000 inwoners, reikwijdte
1-1,5 kilometer.
Buurtwinkelcentrum: supermarkt van 1.000-1.200 m2 v.v.o., eventueel met beperkt aanvullend
aanbod (max. 300-500 m2 b.v.o.). Benodigd draagvlak neemt toe tot ca. 7.000 inwoners.
Grootschalige supermarkt: supermarkt van 3.000-4.000 m2 v.v.o. op een goed bereikbare locatie, met
een aanbod dat deels afgestemd is op (twee)wekelijkse en maandelijkse aankopen. Veel aandacht voor
service / presentatie.
Traffic-locaties: locaties waar grote vervoersstromen samenkomen zoals bij stations, benzinestations,
ziekenhuizen, universiteiten, kantoorlocaties, recreatieve centra en transferia.
Bronpunten: een bronpunt heeft een entreefunctie voor een bepaald gebied. Dit kunnen parkeergarages,
parkeergebieden als ook OV-stations voor bus of trein zijn.
Vloerproductiviteit: omzet per vierkante meter verkoopvloeroppervlak.
Koopkrachtbinding: percentage van de bestedingen van de eigen inwoners dat uitgegeven wordt
binnen de eigen stad.
Koopkrachttoevloeiing: percentage van de totale bestedingen in de stad da t afkomstig is van
consumenten buiten de eigen stad.
54 Detailhandel in Almere

Bijlage VI: Perifere detailhandel op bedrijventerreinen;
wat is waar toegestaan: “Detailhandel in
Almere”
Bijlage VI: Perifere detailhandel op bedrijventerreinen; wat is waar toegestaan: “Detailhandel in Almere”
Overzicht PDV Type Wonen/ Keukens/ Bouw- Tuin- detailh.
Werk lokatie woninginrichting sanitair markten centra ondergesch.
De Steiger Gemengd - - ja - ja
Poldervlak Gemengd consolidatie consolidatie - - ja
Markerkant Gemengd ja ja ja - ja
Gooisekant Gemengd(plus) - - - - ja
Veluwsekant West Gemengd(plus) - - - - ja
Veluwsekant Oost Gemengd(plus) - - - nee, tenzij ja
Hogekant Gemengd - - - - ja
Lagekant (n.n.u.) Gemengd(plus) - - ja, mits - ja
Werkhoek (n.n.u.) Gemengd - - - - ja
Stichtsekant (n.n.u.) Gemengd - - - - ja
Hollandsekant Logistiek - - - - -
Sallandsekant Logistiek - - - - -
Stichtsekant (n.n.u.) Logistiek - - - - -
De Vaart I/II Industrieel - - - - ja
De Vaart III Industrieel - - - - ja
De Vaart IV (n.n.u.) Industrieel - - - - -
Stichtsekant (n.n.u.) Industrieel - - - - ja
De Paal Binnenstedelijk - - - - ja
Ambachtsmark Binnenstedelijk - - - - ja
Faunabuurt Binnenstedelijk - - - - ja
Bouwmeesterbuurt Binnenstedelijk - - - - ja
De Rederij Binnenstedelijk - - - - ja
Draaiersplaats Binnenstedelijk - - - - ja
Gietersplaats Binnenstedelijk - - - - ja
Frezersplaats Binnenstedelijk - - - - ja
Felsersplaats Binnenstedelijk - - - - ja
De Binderij/2J West Binnenstedelijk - - ja, vrijstelling ja, vrijstelling ja
De Uitgeverij Binnenstedelijk - - ja, vrijstelling ja, vrijstelling ja
Het Atelier Binnenstedelijk - - - - ja
Jacques Brelweg Binnenstedelijk - - - - ja
Randstad Hoogwaardig - - - - ja, vrijstelling
Gooise Poort Hoogwaardig - - - - -
Groenendaal(n.n.u.) Hoogwaardig - - - - -
Doemere PDV/thematisch ja ja ja ja n.v.t.
n.n.u. = nog niet in uitgifte
-: nee
ja, mits: mits ingepast in de gewenste stedelijkheid
ja, mits: mits van ‘bescheiden’ omvang (bouwmarkt tot max. 2.000 m2 bvo)
Detailhandel in Almere 55

Perifere detailhandel op bedrijventerreinen; wat is waar toegestaan volgens huidige bestemmingsplannen (2003)
Overzicht PDV Type Auto's Boten Caravans Brandgev. Grove Wonen/ Keukens/ Bouw- Tuin- detailh.
Werklokatie stoffen Bouwmat. woning- sanitair markten centra onderinrichting
gesch.
De Steiger Gemengd ja ja ja - - - - ja - ja
Poldervlak Gemengd ja ja ja - - - - - - ja
Markerkant Gemengd ja ja ja - - - - - - ja
Gooisekant Gemengd - - - - - - - - - ja
Veluwsekant West Gemengd - - - - - - - - - ja
Veluwsekant Oost Gemengd ja - - - - ja, vrijstelling Ja, vrijstelling ja, vrijstelling nee, tenzij ja
Hollandsekant Logistiek - - - - - - - - - -
Sallandsekant Logistiek nee, tenzij - - - - - - - - -
Stichtsekant (n.n.u.) Logistiek - - - - - - - - - -
De Vaart I/II Industrieel ja ja ja ja ja - - - - ja
De Vaart III Industrieel - - - - - - - - - ja
De Vaart IV (n.n.u.) Industrieel - - - ja ja - - - - -
De Paal Binnenstedelijk - - - - - - - - - ja
Ambachtsmark Binnenstedelijk ja ja ja ja ja - - - - ja
Faunabuurt Binnenstedelijk ja - ja ja ja - - - - ja
Bouwmeesterbuurt Binnenstedelijk - - - - - - - - - ja
De Rederij Binnenstedelijk - - - - - - - - - ja
Draaiersplaats Binnenstedelijk ja ja ja ja ja - - - - ja
Gietersplaats Binnenstedelijk ja ja ja ja ja nee, tenzij nee, tenzij nee, tenzij nee, tenzij ja
Frezersplaats Binnenstedelijk - - - - - - - - - -
Felsersplaats Binnenstedelijk ja, vrijstelling ja, vrijstelling ja, vrijstelling ja, vrijstelling ja, vrijstelling - - - - ja
De Binderij/ 2J West Binnenstedelijk ja ja ja ja ja ja, vrijstelling - ja, vrijstelling ja, vrijstelling ja
De Uitgeverij Binnenstedelijk ja ja ja ja ja ja, vrijstelling ja, vrijstelling ja, vrijstelling ja,vrijstelling ja
Het Atelier Binnenstedelijk ja ja ja ja ja nee, tenzij nee, tenzij nee, tenzij nee, tenzij ja
Jacques Brelweg Binnenstedelijk - - - - - - - - - ja
Randstad Hoogwaardig nee, tenzij nee, tenzij nee, tenzij - nee, tenzij - - - - ja, vrijstel.
Gooise Poort Hoogwaardig - - - - - - - - - -
Doemere PDV/thematisch - - - - - ja ja ja ja n.v.t.
n.n.u. = nog niet in uitgifte
-: nee
ja, mits: mits ingepast in de gewenste stedelijkheid
ja, mits: mits van ‘bescheiden’ omvang (bouwmarkt tot max. 2.000 m2 bvo)
56 Detailhandel in Almere

Colofon
Samenstelling:
Dienst Stedelijke Ontwikkeling
afdeling Economische Zaken
Fotografie:
Prospero
gemeente Almere
Vormgeving en Kartografie:
Dienst Stadswerk Almere
afdeling Gegevensmanagement
team Visual
Drukwerk:
Koninklijke Drukkerij
Broese & Peereboom b.v.

Gemeente Almere
Dienst Stedelijke Ontwikkeling
Postbus 200
1300 AE Almere
58 Detailhandel in Almere