MAGAZINE 7 - VO-raad

360˚
Staatssecretaris wil scholen meer ruimte geven voor samenwerking
Onlangs presenteerde staatssecretaris Dekker zijn visie
op de daling van leerlingenaantallen in het basis- en
voortgezet onderwijs. Regionale samen werking en
maatwerk zijn de uitgangspunten. Dat vergt betrokkenheid
van alle partijen: scholen, personeel, gemeenten
en ouders, zo schrijft hij in zijn brief aan de Tweede
Kamer. De staatssecretaris wil belemmeringen in weten
regelgeving wegnemen en stelt voor:
• de fusietoets aan te passen: een structurele leerlingen
daling wordt een rechtvaardigheidsgrond
voor een fusie. Als binnen vijf jaar het aantal leerlingen
in een gemeente of regio met 15% of meer
daalt en door de fusie geen bestuur ontstaat dat
groter is dan twintig vo-scholen, wordt de fusie
alleen procedureel beoordeeld door de minister.
Een advies van de Commissie Fusietoets in het
Onderwijs (CFTO) is dan niet meer nodig. Bij een
daling tussen 7,5 en 15% in vijf jaar kan de
daling een expliciete rechtvaardigingsgrond zijn
om de fusie toe te staan.
• scholen meer ruimte te geven voor experimenten
om samen te werken, bijvoorbeeld het gezamenlijk
organiseren van vier profielen in de bovenbouw
van havo en vwo.
Landelijk steunpunt leerlingendaling
De staatssecretaris wil verder met de PO-Raad, de
VO-raad en de AOC-raad praten over de inrichting
van een landelijk steunpunt leerlingendaling, waar
scholen en besturen terecht kunnen voor vragen en
onder steuning. Het steunpunt beschikt over voorbeelden,
fusiedraaiboeken en toegankelijke informatie
over wet- en regelgeving. Het is de bedoeling
dat het steunpunt begin 2014 van start gaat.
VO-raad pleit voor meer focus op VO
Binnenkort bespreekt de Tweede Kamer de voorstellen
van de staatssecretaris. In de aanloop naar dit
debat heeft de VO-raad de vaste Kamercommissie
OCW in een brief gevraagd om meer aandacht voor
krimp in het voortgezet onderwijs, omdat het debat
vooral over het primair onderwijs lijkt te gaan. De
VO-raad kan zich vinden in de voorstellen voor meer
ruimte en versoepeling van de fusietoets en wacht de
uitwerking ervan met belangstelling af.
punt voor de Onderwijsraad: ook bij dalende leerlingenaantallen
moet er een gevarieerd en pluriform onderwijsaanbod
zijn waaruit ouders en leerlingen kunnen kiezen.
De meeste scholen voor voortgezet onderwijs liggen nu
op fietsafstand: in 90% van de gevallen is er minimaal
één school binnen een straal van 5 kilometer. In Zeeland
is de gemiddelde afstand het verst met 5,4 km tot het
vmbo en 6,6 km tot havo/vwo.
Bedrijven in bestuur
Samen zorgen voor een gevarieerd onderwijsaanbod kan
op verschillende manieren. In Zeeland is de Onderwijsautoriteit
de aanjager van vergaande samenwerking.
In Friesland nam de provincie het initiatief door geld
beschikbaar te stellen om een onafhankelijk bureau,
Partoer, in te schakelen. In de kop van de provincie
Friesland (noordoostelijk en -westelijk) krimpt het aantal
leerlingen nu al; in sommige gebieden is er weliswaar
nog een lichte groei tot 2017, maar zet er daarna een
sterke daling in. Het bureau bracht niet alleen scholen,
maar ook andere partijen bij elkaar: overheden en ondernemingen.
Herman Kramer, bestuurssecretaris van
OSG Piter Jelles, is enthousiast over die aanpak: “Een
onaf hankelijke derde kan de samenwerking vlot trekken.
We willen een aantrekkelijke regio blijven en werk en
bewoners behouden. Wij hopen dat de provincie voor
de uitwerking van onze plannen ook zorgt voor deze
onder steuning.” De elf scholen die onder de openbare
scholen gemeen schap Piter Jelles vallen, willen hun aanbod
en locaties beter laten aansluiten op het mbo en op
het regionale bedrijfsleven. Scholen moeten zich richten
op bedrijfs sectoren die groeien en goedopgeleide mensen
nodig hebben, vindt Kramer. Herpositioneren van het
onder wijsaanbod van vmbo-kader en -beroeps gericht
betekent dat leerlingen breder worden opgeleid rond
vak clusters als zorg en techniek.Een ander voorbeeld
van samenwerking is de onder wijscampus in
St. Annaparochie, waar de protestants christelijke Ulbe
van Houtenschool met De Foorakker van Piter Jelles, in
een nieuw gebouw wordt onder gebracht. Ze gaan meer
delen dan alleen de kantine of schoollokalen. Kramer:
“Samen gaan wij het onderwijs vormgeven voor vmbo
kader en theoretisch, havo en vwo. Ondernemers zorgen
voor stage- en werkplekken en er komt een leerwerk plein
in de school. Uniek is dat bedrijven participeren in het
bestuur.”
Krimp komt op kousenvoeten
In de Achterhoek besloten twee schoolbesturen, Covoa
en Orchidee Scholengroep, zelf om te fuseren tot de
stichting Achterhoek VO. Het is een samen werkingsstichting
waarbinnen de tien deelnemende scholen hun
36 VO-magazine 7 / juni 2013