Beleidsuitgangspunten ontruimen van kraakpanden. - Gemeente ...

Directie OOV
Operationeel team
Beleidsuitgangspunten
ontruimen van kraakpanden

Gemeente Amsterdam
Beleidsuitgangspunten ontruimen van kraakpanden
Directie OOV, operationeel team
Inhoud
1 Inleiding 4
2 Titels voor ontruiming 5
2.1 Civielrechtelijk vonnis 5
2.2 Justitiële ontruimingen 5
2.3 Noodsituatie 6
3 Beleidsuitgangspunten 8
4 Rechtsmiddelen 12
4.1 Beroep tegen civiel vonnis 12
4.2 Kort geding 12
4.3 Voorlopige voorziening tegen een ontruiming o.g.v. een noodsituatie 12
3

Gemeente Amsterdam
Beleidsuitgangspunten ontruimen van kraakpanden
Directie OOV, operationeel team
1 Inleiding
In de afgelopen twee jaar is het ontruimingsbeleid enkele keren aan de orde geweest in
de Commissie AZ. Er is toen een aantal vragen gesteld over de mogelijkheden om te
voorkomen dat panden na ontruiming weer gekraakt worden, én over het niet meermalen
inzetten van politie voor het ontruimen van hetzelfde pand: het zogenoemde ontruimen
voor leegstand.
Het doel van dit stuk is u uiteen te zetten wat de beleidsuitgangspunten zijn bij het
ontruimen van kraakpanden. Daarvoor zal ik eerst een overzicht geven van de
verschillende gronden – titels – die er zijn om tot ontruiming over te gaan. Vervolgens zal
ik ingaan op de (discretionaire) ruimte die mij in enkele gevallen ter beschikking staat, en
de wijze waarop ik invulling geef aan deze ruimte. Daarna zal ik ingaan op de
rechtsmiddelen die partijen ter beschikking staan wanneer zij het niet eens zijn met een
besluit van de civiele rechter, de officier van justitie of van de burgemeester.
4

Gemeente Amsterdam
Beleidsuitgangspunten ontruimen van kraakpanden
Directie OOV, operationeel team
2 Titels voor ontruiming
De afgelopen jaren zijn kraakpanden ontruimd op grond van de volgende titels:
• een rechterlijk vonnis (civiele ontruimingen);
• overtreding van de artikelen 138/139 of 429 sexies van het Wetboek van Strafrecht
(huis- of lokaalvredebreuk of kraak van een pand dat niet in gebruik was, de
zogenaamde justitiële ontruimingen);
• een noodsituatie (bestuursrechtelijke ontruimingen).
2.1 Civielrechtelijk vonnis
Bij civiele ontruimingen is de titel van de ontruiming altijd een vonnis van de burgerlijke
rechter. Een eigenaar van een pand kan aan de civiele rechter ontruiming vragen
wanneer er sprake is van onrechtmatige bewoning (bijvoorbeeld kraak), maar ook in geval
van huurschuld of overlast. Wanneer een civiele rechter oordeelt over een verzoek tot
ontruiming, dan betrekt hij in zijn overwegingen de plannen die de eigenaar met het pand
heeft. De eigenaar dient aan te geven wat hij met het pand gaat doen.
De rechter veroordeelt meestal niet alleen de gedaagde het pand te ontruimen, maar ook
alle personen die bij de gedaagde horen of vanwege hem/haar in het pand verblijven. Aan
de tenuitvoerlegging van het vonnis verbindt de rechter doorgaans een termijn. De
eigenaar moet binnen die termijn actie ondernemen om de tenuitvoerlegging van het vonnis
te bewerkstelligen. De rechter kan ook bepalen dat binnen de gestelde termijn het
vonnis ten uitvoer kan worden gelegd tegen iedereen die zich tijdens de ontruiming in het
pand bevindt en telkens wanneer zich dit voordoet.
Een deurwaarder betekent het ontruimingsvonnis aan de ‘bewoners’, waardoor de te
ontruimen personen op de hoogte zijn gesteld van de rechterlijke uitspraak. Tevens wordt
hen dan bevolen binnen een in de betekening gestelde termijn aan de uitspraak te
voldoen (het pand te verlaten).
Als de bewoner(s)/gebruiker(s) het pand niet vrijwillig verla(a)t(en), dan wordt het vonnis
met behulp van de politie tenuitvoergelegd. Dat staat in het vonnis expliciet vermeld: de
eiser is gemachtigd om zonodig de naleving van de veroordeling af te dwingen met
behulp van de sterke arm. Maar ook als het vonnis dit niet vermeldt, heeft de eigenaar het
ongeschreven recht de hulp van de politie in te roepen. De burgemeester heeft de
rechtsplicht aan dit verzoek te voldoen. Hierover meer in hoofdstuk 3, onder ad 2.
2.2 Justitiële ontruimingen
Een justitiële ontruiming vindt plaats op last van het Openbaar Ministerie: er is sprake van
een misdrijf als bedoeld in de artikelen 138, 139 of 429 sexies van het Wetboek van
Strafrecht. Meestal gaat het bij een justitiële ontruiming om een woning (artikel 138; voor
openbare gebouwen geldt artikel 139). Artikel 429 sexies is van toepassing als het pand
minder dan één jaar niet in gebruik was.

Gemeente Amsterdam
Beleidsuitgangspunten ontruimen van kraakpanden
Directie OOV, operationeel team
Op grond van artikel 138 lid 1 is strafbaar hij, die in de woning of het besloten lokaal of erf,
bij een ander in gebruik, wederrechtelijk binnendringt of, wederrechtelijk aldaar
vertoevende, zich niet op vordering van of vanwege de rechthebbende aanstonds
verwijdert. Van overtreding van artikel 138 is sprake als het pand feitelijk bij een ander in gebruik is.
Als bijvoorbeeld een (ver)huurder zijn woning niet in gebruik heeft (leeg laat staan), is er
geen feitelijk gebruik en dus geen sprake van huisvredebreuk. Als het pand slechts korte
tijd leeg staat, of er werkzaamheden worden uitgevoerd, hoeft dit niet te betekenen dat er
geen sprake is van feitelijk gebruik. Of een pand al dan niet in gebruik is wordt per geval
beoordeeld.
Artikel 429 sexies lid 1 stelt strafbaar het wederrechtelijk ingebruiknemen van een woning
die, of gebouw dat niet door de rechthebbende in gebruik was. Het artikel verbindt aan
deze strafbaarstelling een termijn van 12 maanden. Dat wil niet zeggen dat het kraken
van woningen of gebouwen na afloop van die periode niet meer wederrechtelijk is. De
eigenaar is dan echter aangewezen op de civiele rechter voor een ontruimingsvonnis.
Het optreden van de politie ter handhaving van de bovengenoemde artikelen vindt
meestal pas na verloop van tijd plaats. De reden hiervoor is dat de politie op grond van
het Wetboek van Strafvordering bij strafbare feiten waarop geen voorlopige hechtenis is
toegestaan, alleen kan optreden als ze het feit op heterdaad constateren. Op de in de
artikelen 138, 139 en 429 sexies genoemde feiten is geen voorlopige hechtenis
toegestaan, zodat de politie alleen kan optreden als zij het wederrechtelijk binnendringen
van de woning op heterdaad constateert. Dergelijke heterdaadsituaties doen zich zelden
voor. In andere gevallen heeft de politie toestemming nodig van het OM om op te treden.
In het algemeen zal de politie niet meteen optreden ter handhaving van bovengenoemde
artikelen, omdat het meestal heel moeilijk is om te beoordelen of de tot dan toe vergaarde
informatie voldoende is om tot een oordeel over het feitelijk gebruik – en dus de titel voor
optreden – te komen. Als de eigenaar haast heeft bij het verkrijgen van een
ontruimingstitel, wordt hij daarom vaak naar de civiele rechter verwezen.
De politie zal vaker personen betrappen die wederrechtelijk in een pand verblijven en zich
niet op vordering van de rechthebbende aanstonds verwijderen. Als de politie constateert
dat aan de vordering zich te verwijderen geen gevolg wordt gegeven, dan is de heterdaad
geconstateerd en kan worden ontruimd.
2.3 Noodsituatie
Als de burgemeester het signaal ontvangt dat zich met betrekking tot een gekraakt object
een onhoudbare situatie voordoet, met ernstig gevaar voor de bewoners of de omgeving
(bv. door bouwvalligheid, brandgevaar of aanwezigheid van gevaarlijke stoffen), moet snel
worden opgetreden. Het uitgangspunt is dat eerst de mogelijkheden uit de Woningwet
worden bekeken. Op grond van artikel 29 van de Woningwet kan het College van B&W of
het Dagelijks Bestuur van het stadsdeel een woning onbewoonbaar verklaren. Deze
procedure neemt doorgaans veel tijd in beslag. Als op grond van de Woningwet niet op
korte termijn kan worden opgetreden, kan de burgemeester op grond van zijn openbare
ordebevoegdheden genoemd in artikel 175 van de Gemeentewet opdracht geven tot een
spoedontruiming. Aan deze ontruiming ligt een advies van bijvoorbeeld de brandweer, de
GGD of de Dienst Milieu- en Bouwtoezicht ten grondslag.
6

Gemeente Amsterdam
Beleidsuitgangspunten ontruimen van kraakpanden
Directie OOV, operationeel team
In de praktijk betekent dit dat de krakers een (korte) termijn krijgen aangezegd
waarbinnen zij het pand moeten verlaten. Als dat niet gebeurd is binnen de genoemde
termijn, dan zullen de krakers op grond van een noodbevel worden ontruimd.

Gemeente Amsterdam
Beleidsuitgangspunten ontruimen van kraakpanden
Directie OOV, operationeel team
3 Beleidsuitgangspunten
Bij de beslissing een kraakpand te ontruimen gelden de volgende uitgangspunten:
1. bij onhoudbare (onveilige) situaties in een pand kunnen noodmaatregelen worden
ingezet;
2. een civielrechtelijk vonnis moet worden uitgevoerd (‘de rechter heeft gesproken’)
en/of aan het OM moet assistentie worden verleend bij het handhaven van de
rechtsorde;
3. verstoringen van de openbare orde en onveilige situaties (bijvoorbeeld voor
politiepersoneel, omwonenden én krakers) bij het ontruimen van gebouwen
moeten worden voorkomen, dan wel beperkt én de inzet van politiecapaciteit voor
de ontruiming moet verantwoord zijn;
4. er wordt met inachtneming van de voorgaande punten niet ontruimd voor
leegstand.
Deze uitgangspunten worden in de voorbereiding in onderlinge samenhang afgewogen.
Hieronder zal ik de uitgangspunten toelichten.
Ad 1. Noodmaatregelen in acute situaties
Als er sprake is van een onhoudbare situatie (noodsituatie), bijvoorbeeld door
bouwvalligheid, een brandgevaarlijke situatie of de aanwezigheid van asbest in het pand,
moet snel worden opgetreden. Bewoning en/of gebruik van het pand is immers
onverantwoord. Dit betekent dat de krakers onmiddellijk het pand moeten verlaten.
Het uitgangspunt is dat eerst de mogelijkheden uit de Woningwet worden bekeken. Op
grond van artikel 29 van de Woningwet kan het College van B&W of het Dagelijks Bestuur
van het stadsdeel een woning onbewoonbaar verklaren. Deze procedure neemt
doorgaans veel tijd in beslag. Als op grond van de Woningwet niet op korte termijn tegen
de onhoudbare situatie kan worden opgetreden, kan de burgemeester in het uiterste geval
gebruik maken van zijn noodbevoegdheden als bedoeld in artikel 175 Gemeentewet. De
krakers krijgen een (korte) termijn aangezegd waarbinnen zij het pand moeten verlaten.
Als dat niet gebeurd is binnen de genoemde termijn, dan zullen de krakers op grond van
een noodbevel worden ontruimd.
Ad 2. Een civielrechtelijk vonnis moet worden uitgevoerd en/of aan het OM moet
assistentie worden verleend bij het handhaven van de rechtsorde.
In de wet is niet bepaald dat de burgemeester verplicht is bij de tenuitvoerlegging van een
civielrechtelijk vonnis politieassistentie te verlenen of de politie in te zetten bij
ontruimingen op basis van een justitieel besluit. Toch is er wel een rechtsplicht 1 .
1 Mr. A.M. Donner en G.J. Wiarda hebben naar aanleiding van de ontruiming van ‘De Grote Keyser’
in 1980 een advies aan de burgemeester gepubliceerd in het Nederlands Juristenblad (NJB 1980,
pag. 382 – 384). Zij stellen ‘dat in beginsel de burgemeester als hoofd van de gemeentelijke politie
de rechtsplicht heeft om mee te werken aan de uitvoering van een ontruimingsvonnis, zeker indien
8

Gemeente Amsterdam
Beleidsuitgangspunten ontruimen van kraakpanden
Directie OOV, operationeel team
Civielrechtelijke vonnissen
Als de rechter in een vonnis de vordering tot ontruiming toewijst, rust op de burgemeester
een rechtsplicht mee te werken aan de uitvoerig van een ontruimingsvonnis. In een
rechtsstaat kan niet worden toegestaan dat de executant met eigen geweld zijn recht
verwerkelijkt. De uitvoering van een uitspraak van een onafhankelijke rechter kan
evenmin afhankelijk worden gesteld van een bestuurlijke of politieke toetsing van het
vonnis. De overheid heeft daarom de plicht haar machtsmiddelen ter beschikking te
stellen van degene wiens recht bij rechterlijk vonnis is vastgesteld. Het geweldsmonopolie
ligt bij de overheid; de overheid kan assistentie dus niet weigeren als dat noodzakelijk is
voor de uitvoering van het vonnis. Het niet verlenen van assistentie in samenhang met het
verbod op eigenrichting zou uiteindelijk kunnen betekenen dat het vonnis niet wordt
uitgevoerd. Dat is onacceptabel in een rechtsstaat. De rechtsorde wordt op het spel gezet
als de executant geen zekerheid heeft over de voor de uitvoering van het rechtelijk vonnis
benodigde hulp van de sterke arm. Daarbij kan de burgemeester onrechtmatig handelen
verweten worden als hij niet binnen de door de rechter gestelde termijn toestemming geeft
voor inzet van de sterke arm.
Het uitgangspunt dat de overheid verplicht is haar machtsmiddelen ter beschikking te
stellen geldt uiteraard bij ieder vonnis, dus ook als de executant eerder politieassistentie
verkreeg ter uitvoering van een rechterlijk vonnis. Er staan mij dan ook geen middelen ter
beschikking om bij een volgende tenuitvoerlegging van een vonnis politieondersteuning te
weigeren.
Wel wordt voordat tot tenuitvoerlegging van het vonnis wordt overgegaan gecontroleerd of
de intenties van de eigenaar nog dezelfde zijn als die tijdens de rechtszitting naar voren
zijn gebracht, en waarop de rechter zijn vonnis heeft gewezen. Zo wordt gekeken of de
vergunningen nog kloppen, of er al afspraken met een aannemer zijn gemaakt, etc. Op
deze manier wordt ontruiming voor leegstand zoveel mogelijk voorkomen. Daarnaast
controleert de burgemeester of de bewoners/gebruikers van het pand op de hoogte zijn
van het ontruimingsvonnis (doorgaans zal dit het geval zijn, omdat de deurwaarder het
vonnis aan hen heeft betekend) en of de krakers een kort geding willen aanspannen. Tot
slot wordt een inschatting gemaakt van de gevolgen die de ontruiming zal hebben voor de
openbare orde.
Justitiële ontruimingen
Indien de officier van mening is dat beëindiging van de overtreding van de artikelen 138 of
429 sexies Sr. opportuun is, dan geeft het OM opdracht tot vervolging. De verdachten
worden dan aangehouden, wat de ontruiming van het pand tot gevolg heeft. Door de
overtreders aan te houden geeft het OM uitvoering aan haar taak de rechtsorde te handhaven.
Als burgemeester kan ik niet in de overwegingen van het OM treden. Evenals bij
civielrechtelijke vonnissen rust op de burgemeester de plicht het besluit van het OM te
respecteren.
de rechter daarbij aan de eisende partij de machtiging heeft gegeven om de ontruiming zo nodig zelf
te doen uitvoeren, zo nodig met behulp van de sterke arm’. Beleidsvrijheid ten aanzien van het
inzetten van politiemacht ontbreekt naar hun mening. Wel ‘behoort de burgemeester binnen
redelijke grenzen de vrijheid te hebben te beoordelen hoe en wanneer de operatie met de minst
mogelijke gevaren voor het lijf en het goed van de betrokkenen en met de minst mogelijke
verstoring van de openbare orde tot uitvoering kan worden gebracht’. Prof.mr. H.Ph.JAM.
Hennekens, Openbare Orderecht, pag. 142.

Gemeente Amsterdam
Beleidsuitgangspunten ontruimen van kraakpanden
Directie OOV, operationeel team
Wanneer de justitiële ontruiming de openbare orde raakt, wat doorgaans het geval is,
betrekt de officier de burgemeester bij dit opportuniteitsvraagstuk. Dit is ook vanuit de
beheerstaak die de burgemeester over de politie heeft gerechtvaardigd. Volgens vast
beleid worden justitiële ontruimingen met mogelijke maatschappelijke en/of openbare
ordeconsequenties daarom in het driehoeksoverleg besproken, voordat het OM beslist
over haar opportuniteit. Dan kan worden meegewogen of het aannemelijk is dat de
eigenaar direct na ontruiming maatregelen neemt om herkraak te voorkomen
(bijvoorbeeld de verbouwing starten).
Voordat tot de ontruiming wordt overgegaan, bericht de politie de krakers dat zij zich
schuldig maken aan huisvredebreuk of lokaalvredebreuk. Ook wordt gecontroleerd of de
krakers een kort geding hebben aangespannen.
Ad 3. Openbare orde en veiligheid
De burgemeester is verantwoordelijk voor de handhaving van de openbare orde en
veiligheid. Bij de beslissing een pand te ontruimen heeft de burgemeester de
verantwoordelijkheid te beoordelen of de ontruiming tot ernstige verstoringen van de
openbare orde zal leiden. Daarnaast weegt de burgemeester af of de ontruiming tot
onacceptabele risico’s leidt voor het in te zetten (politie)personeel, de omwonenden of de
krakers zelf én of de politie-inzet voor de ontruiming van het kraakpand verantwoord is
met het oog op politie-inzet elders in de stad. De beslissing al dan niet te ontruimen op
een bepaald moment is dus gebaseerd op het civielrechtelijke vonnis of de beslissing van
de officier én de overwegingen ten aanzien van de openbare orde en veiligheid van de
burgemeester.
Om de ordeverstoringen te minimaliseren – en de politie-inzet zo optimaal mogelijk te
benutten – vinden ontruimingen plaats tijdens ontruimingsrondes (tenzij de
spoedeisendheid zich daartegen verzet). In Amsterdam vinden driemaal per jaar
ontruimingsrondes plaats 2 . De datum van een ontruimingsronde wordt van tevoren aan
belanghebbenden bekend gemaakt. De krakers weten zo waar ze aan toe zijn 3 .
2 Tussendoor worden ook regelmatig kraakpanden ontruimd zonder grootschalige politie-inzet,
waarbij geen of nauwelijks verzet is. Bij de ontruimingsrondes wordt mede in verband met het
verwachte verzet van de krakers ME ingezet.
3 De krakers weten doorgaans vóór de ontruimingsdag dat hun pand ontruimd zal worden. Als de
krakers besluiten tóch in het pand te blijven tot de ontruimingsdag, zal de politie twee keer vorderen
het pand te verlaten en het anders ontruimen. De in het pand blijvende krakers worden bij de
ontruiming aangehouden op basis van de artikelen 138/139/429 sexies én 184 Strafrecht: het
wederrechtelijk verblijven in een pand van een ander én het niet voldoen aan een ambtelijk bevel.
De aangehouden personen worden meegenomen naar het bureau en voorgeleid aan de (hulp)
Officier van Justitie. De Officier van Justitie beslist of de aangehouden personen in belang van het
opsporingsonderzoek in verzekering worden gesteld, een dagvaarding krijgen of wegens gebrek
aan bewijs worden heengezonden. Na inverzekeringstelling worden de aangehouden personen
binnen drie dagen (en vijftien uur) na de aanhouding verhoord door de Rechter Commissaris. Deze
toetst de rechtmatigheid van de inverzekeringstelling en beslist over voorlopige hechtenis.
Hetzelfde geldt overigens bij ontruimingen op basis van een civiel vonnis, met dien verstande dat
dan zowel de deurwaarder (1 keer) als de politie (2 keer) vorderen. Als de krakers niet aan de
10

Gemeente Amsterdam
Beleidsuitgangspunten ontruimen van kraakpanden
Directie OOV, operationeel team
De ontruimingsdatum is (op spoedeisende gevallen na) ruim van tevoren gepland. In
bepaalde gevallen kan deze datum worden aangepast, bijvoorbeeld als er lang van tevoren
al een groot aantal panden is aangemeld, het met het oog op politie-inzet elders in de
stad niet verantwoord is nu te ontruimen of er andere gronden zijn (bv. een noodsituatie)
om een eerdere ontruiming(sronde) te plannen. Met de planning van de ontruimingsdatum
wordt ook de politie-inzet gepland. De burgemeester kan zo beoordelen hoe en wanneer
de ontruiming met de minst mogelijke gevaren voor lijf en goed voor alle betrokkenen en
anderen en met de minst mogelijke verstoring van de openbare orde kan plaatsvinden.
Het tijdstip van ontruiming wordt altijd aan de krakers bekendgemaakt. Omdat een
vooraankondiging kan leiden tot het barricaderen van het pand of het mobiliseren van
verzet – en dus grotere openbare ordeconsequenties – wordt per geval het moment van
bekendmaken bepaald. Afhankelijk van de situatie worden de krakers uiterlijk op de
vooravond of op de dag zelf ingelicht. Als er weerstand wordt verwacht bij de ontruiming,
worden omwonenden middels een bewonersbrief ingelicht.
Ad 4. Niet ontruimen voor leegstand
Het uitgangspunt is dat niet wordt ontruimd voor leegstand, om zo herkraak te voorkomen
én te voorkomen dat de politie meermalen wordt ingezet voor de ontruiming van hetzelfde
pand. De ruimte die mij hier ter beschikking staat is de termijn die de rechter doorgaans
aan de eigenaar geeft voor de tenuitvoerlegging van het vonnis.
De eigenaar heeft doorgaans van de rechter een termijn gekregen voor de
tenuitvoerlegging van het vonnis. Als de deurwaarder (namens de eigenaar) vraagt om
politieassistentie bij de tenuitvoerlegging van zijn vonnis, wordt gecontroleerd of hij het
pand na ontruiming weer in gebruik gaat nemen, bijvoorbeeld aan de hand van een
huurcontract of bouwvergunning. Deze bouwvergunning (en andere nodige vergunningen)
worden bij het stadsdeel gecontroleerd. Voordat daadwerkelijk tot ontruiming wordt overgegaan,
voert de politie nog een gesprek met de eigenaar over zijn plannen met het pand
na de ontruiming en beoordeelt of het aannemelijk is dat de eigenaar het pand inderdaad
in gebruik neemt.
Als de eigenaar niet aannemelijk kan maken dat hij het pand in gebruik gaat nemen (en
de kans bestaat dat het pand herkraakt wordt), wordt het pand niet op de lijst voor de
komende ontruimingsdag geplaatst: het pand schuift dan door naar een volgende
ontruimingsronde. Op deze wijze wordt zoveel mogelijk voorkomen dat er voor leegstand
ontruimd wordt. Zoals hierboven gezegd ben ik echter uiteindelijk wel gehouden mee te
werken aan de tenuitvoerlegging van het vonnis. Dat betekent dat ik binnen de door de
rechter gestelde termijn politieassistentie zal moeten verlenen.
vordering tot verlaten van het pand voldoen, houdt de politie hen bij de ontruiming van het pand aan
op basis van artikel 184 Strafrecht: het niet voldoen aan een ambtelijk bevel.

Gemeente Amsterdam
Beleidsuitgangspunten ontruimen van kraakpanden
Directie OOV, operationeel team
4 Rechtsmiddelen
Als aan het voornemen tot ontruiming een civielrechtelijk vonnis ten grondslag ligt, kunnen
de belanghebbenden (krakers) hiertegen bij de voorzieningenrechter van de rechtbank
een kort geding aanspannen om de ontruiming tegen te houden, of een beroepsprocedure
starten. Bij het voornemen tot een strafrechtelijke ontruiming, gebaseerd op het oordeel
van de officier van justitie, kunnen de krakers een kort geding aanspannen tegen de staat.
Ook kunnen de krakers een kort geding aanspannen tegen de burgemeester. De
burgemeester beslist immers over het inzetten van de sterke arm voor de ontruiming.
4.1 Beroep tegen civiel vonnis
Uiteraard kunnen belanghebbenden (de krakers) beroep instellen tegen een
civielrechtelijk vonnis. Meestal beginnen zij echter met een kort geding, omdat een
beroepsprocedure nooit voor de beoogde ontruimingsdag zal zijn afgerond.
4.2 Kort geding
Belanghebbenden (krakers) die van mening zijn dat ze op basis van een civielrechtelijk
vonnis onterecht ontruimd gaan worden, kunnen bij de voorzieningenrechter van de
rechtbank een kort geding aanspannen om de ontruiming tegen te houden.
Indien de krakers aangeven een kort geding te willen aanspannen – de burgemeester
controleert dit voordat tot ontruiming wordt overgegaan – dan zal de ontruiming indien
mogelijk niet plaatsvinden voordat het kort geding heeft gediend. Voorwaarde is wel dat
het op (zeer) korte termijn wordt aangespannen. Tussen de datum waarop de
deurwaarder of advocaat van de eigenaar het vonnis aan de burgemeester bekend maakt
en verzoekt om ontruiming, en de ontruimingsdatum zelf, verstrijkt doorgaans enige tijd.
De krakers hebben in het algemeen dus voldoende tijd een kort geding aan te spannen.
De ontruiming zal niet worden uitgesteld als bij voorbaat vaststaat dat het kort geding op
grond van eerdere uitspraken geen kans van slagen heeft of de belangen van de eigenaar
onredelijk worden geschaad door het uitstellen van de ontruiming. Als er aanwijzigen zijn
dat de krakers tijdens de opschorting van de ontruiming het pand barricaderen of verzet
mobiliseren, of er operationeel zijn de ontruiming uit te stellen, zal de ontruiming uiteraard
eveneens niet worden opgeschort.
Als de krakers een kort geding aanspannen tegen de beslissing van de officier van justitie,
zal de ontruiming worden opgeschort tot de volgende ontruimingsdag.
4.3 Voorlopige voorziening tegen een ontruiming o.g.v. een
noodsituatie
Als de burgemeester kenbaar maakt dat hij een pand gaat ontruimen op grond van zijn
bevoegdheden uit artikel 175 Gemeentewet, dan kunnen belanghebbenden (de krakers)
12

Gemeente Amsterdam
Beleidsuitgangspunten ontruimen van kraakpanden
Directie OOV, operationeel team
tegen deze bestuursrechtelijke maatregel een voorlopige voorziening aanspannen.
Voordat ze de voorlopige voorziening aanspannen moeten ze eerst een bezwaarschrift
indienen. Hoewel de voorlopige voorziening doorgaans pas ná de ontruiming plaatsvindt –
de noodmaatregel brengt met zich mee dat hij snel wordt uitgevoerd – kunnen de krakers
wel een belang hebben bij de voorlopige voorziening, bijvoorbeeld als ze door de
ontruiming geen woonruimte meer hebben. De rechter toetst dan of ten onrechte inbreuk
is gemaakt op de rechten van de krakers.