Create successful ePaper yourself
Turn your PDF publications into a flip-book with our unique Google optimized e-Paper software.
Alles duidde op afwijzing<br />
“Mevrouw Vermaas was 90 to<strong>en</strong> ze e<strong>en</strong> ernstige cva kreeg. Ze kon<br />
niet meer prat<strong>en</strong> <strong>en</strong> moeilijk slikk<strong>en</strong>. We zijn to<strong>en</strong> <strong>met</strong> de familie<br />
<strong>om</strong> tafel <strong>ga</strong>an zitt<strong>en</strong>. Wat <strong>ga</strong>an we do<strong>en</strong>? E<strong>en</strong> sonde inbr<strong>en</strong>g<strong>en</strong><br />
totdat de slikfunctie weer terugk<strong>om</strong>t? We hadd<strong>en</strong> allemaal onze<br />
bed<strong>en</strong>king<strong>en</strong>. Op de m<strong>om</strong><strong>en</strong>t<strong>en</strong> dat het slikk<strong>en</strong> redelijk ging,<br />
weigerde ze namelijk <strong>et<strong>en</strong></strong> <strong>en</strong> drink<strong>en</strong>. We zag<strong>en</strong> dat haar hele<br />
houding duidde op afwijzing. Gezam<strong>en</strong>lijk is to<strong>en</strong> beslot<strong>en</strong> <strong>om</strong><br />
ge<strong>en</strong> sonde in te br<strong>en</strong>g<strong>en</strong>, maar <strong>om</strong> wel <strong>et<strong>en</strong></strong> <strong>en</strong> drink<strong>en</strong> te blijv<strong>en</strong><br />
aanbied<strong>en</strong>. S<strong>om</strong>s kreeg ze 24 uur niks binn<strong>en</strong>. Dan dronk ze<br />
ine<strong>en</strong>s weer e<strong>en</strong> paar slok<strong>je</strong>s. Gaf <strong>je</strong> meer dan ze wilde? Dan<br />
braakte ze dat uit. Het klinkt misschi<strong>en</strong> gek, maar dat stelde ons<br />
in zekere zin gerust: haar lichaam had die sonde nooit verdrag<strong>en</strong>.<br />
Uiteindelijk heeft ze nog e<strong>en</strong> aantal wek<strong>en</strong> geleefd op e<strong>en</strong> minimum<br />
aan vocht. “<br />
sing? Zoek dan altijd binn<strong>en</strong> <strong>je</strong> afdeling<br />
naar e<strong>en</strong> mogelijkheid <strong>om</strong> daarover te<br />
prat<strong>en</strong> <strong>met</strong> <strong>je</strong> colle<strong>ga</strong>’s <strong>en</strong> de arts. Heb<br />
<strong>je</strong> morele bezwar<strong>en</strong> <strong>om</strong> e<strong>en</strong> beslissing uit<br />
te voer<strong>en</strong>? Dan kun <strong>je</strong> weiger<strong>en</strong> op basis<br />
van gew<strong>et<strong>en</strong></strong>sbezwar<strong>en</strong>. Dat punt is opg<strong>en</strong><strong>om</strong><strong>en</strong><br />
in verschill<strong>en</strong>de beroepscodes <strong>en</strong><br />
in de CAO Ziek<strong>en</strong>huiswez<strong>en</strong>. Als dit aan<br />
de orde is, maak dan <strong>je</strong> bezwaar k<strong>en</strong>baar<br />
aan <strong>je</strong> leidinggev<strong>en</strong>de.<br />
Wanneer <strong>je</strong> <strong>je</strong> beroept op gew<strong>et<strong>en</strong></strong>sbezwaar,<br />
mag <strong>je</strong> leidinggev<strong>en</strong>de <strong>je</strong> wel<br />
vrag<strong>en</strong> <strong>om</strong> uit te legg<strong>en</strong> waar<strong>om</strong> <strong>je</strong> de<br />
zor<strong>ga</strong>ctiviteit<strong>en</strong> weigert. Het past goed<br />
bij e<strong>en</strong> professionele beroepsopvatting<br />
<strong>om</strong> <strong>je</strong> te verantwoord<strong>en</strong> voor wat <strong>je</strong> doet,<br />
maar ev<strong>en</strong> goed voor wat <strong>je</strong> bewust nalaat<br />
<strong>om</strong> te do<strong>en</strong>. Ook b<strong>en</strong> <strong>je</strong> er dan aan gehoud<strong>en</strong><br />
<strong>om</strong> ervoor te zorg<strong>en</strong> dat de zorg op<br />
e<strong>en</strong> of andere manier wel door<strong>ga</strong>at.<br />
• E<strong>en</strong> moreel beraad is onmisbaar in<br />
situaties waarin de patiënt wilsonbekwaam<br />
is. De arts, de familie, de verpleegkundige,<br />
de verzorg<strong>en</strong>de; ze hebb<strong>en</strong> allemaal vanuit<br />
hun eig<strong>en</strong> waarneming <strong>en</strong> betrokk<strong>en</strong>heid<br />
e<strong>en</strong> belangrijke inbr<strong>en</strong>g <strong>om</strong> tot e<strong>en</strong> oordeel<br />
te k<strong>om</strong><strong>en</strong>. Bov<strong>en</strong>di<strong>en</strong> voelt iedere<strong>en</strong> zich<br />
ook moreel betrokk<strong>en</strong> <strong>om</strong>dat ze geconfronteerd<br />
word<strong>en</strong> <strong>met</strong> de gevolg<strong>en</strong> van<br />
de beslissing. Het is belangrijk <strong>om</strong> <strong>met</strong><br />
elkaar te overlegg<strong>en</strong> <strong>en</strong> <strong>om</strong> vanuit ieders<br />
deskundigheid elkaars argum<strong>en</strong>t<strong>en</strong> te<br />
hor<strong>en</strong>. Wat zou hij gewild hebb<strong>en</strong>? Wat<br />
is het meest in zijn belang? Wat zijn de<br />
voor- <strong>en</strong> nadel<strong>en</strong> van behandeling? Welke<br />
beslissing past het beste bij de waard<strong>en</strong><br />
<strong>en</strong> norm<strong>en</strong> die we in deze situatie van<br />
toepassing acht<strong>en</strong>? Probeer het gezam<strong>en</strong>lijk<br />
e<strong>en</strong>s te word<strong>en</strong>. Die cons<strong>en</strong>sus maakt<br />
het makkelijker <strong>om</strong> de beslissing uit te<br />
voer<strong>en</strong> <strong>en</strong> te accepter<strong>en</strong> De eindverantwoordelijkheid<br />
voor de medische beslissing<br />
blijft bij de arts. Let erop dat alle betrokk<strong>en</strong><strong>en</strong><br />
op de hoogte zijn van de beslissing<br />
die is g<strong>en</strong><strong>om</strong><strong>en</strong>.<br />
12 <strong>Hoe</strong> <strong>ga</strong> <strong>je</strong> <strong>om</strong> <strong>met</strong> <strong>et<strong>en</strong></strong> <strong>en</strong> drink<strong>en</strong>
Change language