Bestrijding van incidenten met pijpleidingen - Infopunt Veiligheid
Bestrijding van incidenten met pijpleidingen - Infopunt Veiligheid
Bestrijding van incidenten met pijpleidingen - Infopunt Veiligheid
Create successful ePaper yourself
Turn your PDF publications into a flip-book with our unique Google optimized e-Paper software.
IV.1. Aardgas: definitie, samenstelling en eigenschappen<br />
IV.1.1. Definitie en samenstelling <strong>van</strong> aardgas<br />
Deel IV: Aardgas<strong>pijpleidingen</strong> in België<br />
Aardgas is een natuurlijk product waar<strong>van</strong> de samenstelling en de eigenschappen verschillen<br />
naargelang de vindplaats. Het aardgas in ons land komt hoofdzakelijk uit Nederland, Noorwegen,<br />
Algerije, Verenigd Koninkrijk en Rusland. We maken een onderscheid tussen laagcalorisch en<br />
hoogcalorisch aardgas. Laagcalorisch aardgas is afkomstig uit Nederland, hoogcalorisch aardgas<br />
uit de andere landen. Hoogcalorisch aardgas bevat aanzienlijk meer ethaan en <strong>met</strong>haan en veel<br />
minder stikstof. Het onderscheid is slechts rele<strong>van</strong>t in functie <strong>van</strong> de specificiteit <strong>van</strong> de gebruikte<br />
aardgasbrander die moet afgestemd zijn op laag- of hoogcalorisch gas. Onderstaand schema<br />
geeft een overzicht <strong>van</strong> de samenstelling <strong>van</strong> aardgas, de samenstelling <strong>van</strong> hoogcalorisch gas is<br />
licht veranderlijk naargelang de oorsprong, om dit te verduidelijken worden de samenstelling <strong>van</strong><br />
het Noors en Algerijns aardgas gegeven:<br />
Belangrijkste<br />
elementen<br />
Laagcalorisch<br />
aardgas<br />
Hoogcalorisch<br />
aardgas<br />
Noors<br />
Algerijns<br />
Methaan CH 4<br />
83,40% 88,10% 89,00%<br />
Ethaan C 2<br />
H 6<br />
3,70% 5,30% 8,30%<br />
Propaan C 3<br />
H 8<br />
0,7% 1,20% 1,30%<br />
Butaan C 4<br />
H 10<br />
0,30% 0,40% 0,50%<br />
Stikstof N 2<br />
10,50% 3,20% 0,90%<br />
Koolstofdioxide CO 2<br />
1,20% 1,50% --<br />
(Bron: K.V.G.B. - Informatiesessie voor Brandweer en Politie <strong>van</strong> de Provincie Antwerpen)<br />
IV.1.2. De eigenschappen <strong>van</strong> aardgas<br />
ß Aardgas is lichter dan lucht: aardgas heeft een relatieve dichtheid <strong>van</strong> 0,55 ten overstaan<br />
<strong>van</strong> lucht en beweegt bij hoge concentraties steeds spontaan naar boven. Ontsnapt aardgas<br />
in een gesloten ruimte kan zeer snel geëvacueerd worden via verluchting, in tegenstelling<br />
tot butaan of propaan die zwaarder zijn dan lucht en verluchting langs onderen moeten<br />
hebben. Ook bij afkoeling door ontspanning blijft aardgas lichter dan lucht.<br />
ß Aardgas is niet giftig: aardgas is niet schadelijk voor menselijke, dierlijke en plantaardige<br />
organismen. Alleen bij onvolledige verbranding <strong>van</strong> aardgas kan CO ontstaan dat wel giftig<br />
is. In hoge concentraties moet opgelet worden voor de schadelijke werking <strong>van</strong> de nevenproducten.<br />
ß Aardgas is nagenoeg reukloos: aardgas is, op het moment dat het ‘gewonnen en vervoerd’<br />
wordt, niet geodoriseerd maar bij hoge gasconcentraties worden bepaalde onzuiverheden<br />
wel geroken. Het wordt bij de overgang <strong>van</strong> ‘vervoer’ naar ‘distributie’ geodoriseerd precies<br />
om een eventuele ontsnapping <strong>van</strong> aardgas waarneembaar te maken (zie verder).<br />
ß Aardgas is brandbaar: in combinatie <strong>met</strong> zuurstof en <strong>van</strong>af een bepaalde ontstekingstemperatuur<br />
ontbrandt aardgas. Onder 5% gas is het mengsel te arm en boven 15% is het te<br />
rijk om te ontbranden.<br />
33<br />
Algemene actiekaarten & Actiekaart Aardgas - juni 2007 - versie 2.1