Noord-Nederland - SNN

Concept RIS3 Noord-Nederland
15
een cruciale rol in veel bedrijfsprocessen binnen industrieën in o.a. de voedingsmiddelenindustrie,
chemie en ook in de agro-industrie. Water en waterzuivering en hergebruik van
energie en grondstoffen uit afvalwater, zijn daarmee van vitaal belang voor de wereldmaatschappij
en wereldeconomie.
3.3 De Route
Het Noorden kent sterke clusters van bedrijven en kennisinstellingen
die, vooral in samenhang, een sterke basis voor een
RIS3 gericht op maatschappelijke uitdagingen op Europese
en/of mondiale schaal. Het is een visie die in lijn ligt met de
eerdere houtskoolschets. Daarbij worden twee uitwerkingslijnen
gehanteerd: 1) Achtertuin als proeftuin (Living Lab Region), en 2)
Samengestelde behoeften, samengestelde oplossingen (cross-overs).
Route
De oplossing voor de maatschappelijke uitdagingen is niet vanuit één perspectief of sector
te benaderen. De huidige samenleving en daarmee gepaard gaande uitdagingen bestaan
uit samengestelde en wijdvertakte behoeften die integraal moeten worden benaderd.
Juist op het raakvlak van sectoren en ontwikkelingen ontstaan betekenisvolle innovaties.
Voor de uitwerking van de specialisatiestrategie betekent dit dat de bijdrage aan de
maatschappelijke uitdagingen de inhoudelijke agenda vormt.
Daarnaast biedt Noord-Nederland letterlijk en figuurlijk ruimte voor toepassing. Niet in de
laatste plaats door de sterke positie van het MKB, bij uitstek een deel van het bedrijfsleven
dat zich concentreert op omzetting van kennis naar oplossingen die werken in de praktijk.
Het Noorden is bovendien een regio waarin de eerste toepassing van een innovatie goed
gedijt. Een belangrijk aspect daarbij is, zoals reeds benoemd, de menselijke maat, die hier
nog sterk gevoeld wordt.
Achtertuin als proeftuin
De vertaalslag van kennis naar oplossingen voor maatschappelijke vraagstukken verloopt
via concrete nieuwe toepassingen. Nieuwe producten, concepten en diensten waarvoor
Noord-Nederland zelf als Living Lab Region wil en kan fungeren. De achtertuin van het
bedrijfsleven als proeftuin voor toepassingen. In een Living Lab Region staan co-creatie,
exploratie, experiment én evaluatie centraal. Noord-Nederland kent een groot aantal
living labs in verschillende stadia van ontwikkeling. Maar het gaat om méér dan een regio
met een groot aantal living labs. De regio innoveert met de samenleving niet alleen in
gesloten testomgevingen en instituten, maar in concrete toepassing in de samenleving.
Producten en diensten kunnen met gebruikers worden ontwikkeld (co-creatie). Ook
worden nieuwe gebruiksmogelijkheden, gedrag en kansen ontdekt en getest (exploratie).
In een realistische context worden vindingen geprobeerd en de haalbaarheid getoetst
(experiment). Tot slot draait het ook om evaluatie. Een beoordeling van concepten,
producten en diensten vindt eenduidig en consequent plaats. Bevindingen worden
gebruikt om nieuwe innovaties aan te zwengelen of lopende processen te verbeteren.
Noord-Nederland wil de ankerpunten van de living labs internaliseren. Het moet onderdeel
worden van de Noord-Nederlandse manier van werken. Uit de grote hoeveelheid
voorbeelden van reeds bestaande living labs in de regio blijkt dat grote stappen in deze
richting zijn gezet. De uitdaging is om deze concepten te verbinden en uit te bouwen tot
een regionale ontwikkelingsstrategie.
Het doel van living labs is natuurlijk niet alleen testen en beoordelen in de praktijk. Door
de manier van testen en verbeteren ontstaan producten en diensten die kunnen worden
vermarkt en geëxporteerd naar de rest van Europa en verder. Op die manier dragen living
labs wezenlijk bij aan de groei van de regionale concurrentiekracht, werkgelegenheid en
welvaart.