Handleiding Verkeersfiguren.pdf - Mobiel 21

Ruimte gevraagd
voor fietsers en voetgangers
FIGUREN

Inhoud
Inleiding 3
Doel 3
Figuren plaatsen 3
Het pakket 4
Stappenplan 5
Checklist 6
Tips voor aanvullende initiatieven 7
Praktisch 7
Bijlage 1: Infofiche Ruimte gevraagd
voor voetgangers en fietsers 8
Bijlage 2: Voorbeeldbrief 9
Bijlage 3: Voorbeeldpersbericht 10
Bijlage 4: Een voorbeeld van een
gebruiksaanwijzing voor het bevestigen van
de verkeersfiguren aan de palen 11
2

Ruimte gevraagd
voor fietsers en voetgangers
Inleiding
Zijn er in jouw buurt plaatsen waar voetgangers en fietsers
te weinig of geen plaats hebben Zit je met je handen in
het haar omdat je denkt dat je volledig machteloos staat
Met het project Ruimte gevraagd voor voetgangers
en fietsers kan je medebewoners, weggebruikers en het
lokale beleid op een ludieke manier bewustmaken van het
probleem, maar ook de verantwoordelijke wegbeheerder
sensibiliseren om meer ruimte te maken voor fietsers en
voetgangers.
Met ludieke verkeersfiguren kan je de plaatsen waar
voetgangers en fietsers te weinig ruimte hebben, of waar
het voor hen gevaarlijk is, visueel benadrukken.
Doel
De Ruimte gevraagd-figuren hebben een dubbele
boodschap:
--
Pas op, hier hebben voetgangers en fietsers een
probleem.
--
Voetgangers en fietsers hebben jouw hulp nodig om
hier veilig te kunnen stappen, fietsen, oversteken, …
Ruimte gevraagd is een ludieke sensibiliseringscampagne
voor iedereen, ten voordele van fietsers en voetgangers.
Het kan gaan om alle plaatsen waar het gebrek aan
ruimte voor voetgangers en fietsers schrijnend is: straten,
kruispunten, stationspleinen, schoolomgevingen, wijken,
… De borden worden geplaatst voor verschillende
partijen:
--
Autobestuurders worden gewezen op plaatsen waar
het gevaarlijk is voor fietsers en voetgangers, zodat
ze meer rekening met hen kunnen houden.
--
Fietsers en voetgangers kunnen rekenen op
meer begrip, hoffelijkheid en voorzichtigheid van
gemotoriseerd verkeer.
--
Wegbeheerders en de lokale overheid engageren
zich om iets te doen aan het gebrek aan ruimte voor
voetgangers en fietsers of om te onderzoeken hoe
voor hen meer ruimte kan gecreëerd worden.
Figuren plaatsen
Hoe ga je te werk
--
Vraag de digitale sjablonen van de figuren aan via
info@mobiel21.be.
--
Gebruik de infofiche (als bijlage) als hulp om een
overzicht te maken van de bestaande knelpunten voor
voetgangers en fietsers.
--
Bepaal in welke straat of buurt je de figuren wilt
plaatsen. Zorg ervoor dat je de figuren in eenzelfde
buurt kan zetten. Als je ze te ver uit elkaar zet, gaat het
effect ervan verloren, omdat ze dan minder opvallen.
--
Beslis op basis van de knelpuntenlijst welke figuren
je wilt maken.
--
Maak je eigen figuren in stevig materiaal.
--
Maak de knelpunten zichtbaar door er de ludieke
verkeersfiguren van Ruimte gevraagd te plaatsen.
--
Communiceer via de lokale pers, burenbriefjes, de
gemeenteraad, ...
Hoe bepaal je de knelpuntplaatsen
Via een werkgroep:
--
De werkgroep bepaalt welke punten in aanmerking
komen voor het plaatsen van de figuren en overloopt
die met de politie.
--
De werkgroep maakt een knelpuntenwandeling of
-fietstocht, eventueel samen met een politieagent, in
de buurt waar ze de figuren wil zetten en maakt zo
een lijst op van de tien plaatsen.
Via een ruimere groep mensen (bijvoorbeeld alle
buurtbewoners, ouders):
Je kan die groep een blanco infofiche bezorgen. Je
vult best al de buurt in waar je de figuren wilt plaatsen.
Als je geen buurt of straat vermeldt, dan gaan mensen
knelpunten over een ruimer gebied aanduiden en wordt
het moeilijker om tien plaatsen te selecteren. Je vraagt
hen tien knelpunten in buurt X aan te duiden op de fiche
en terug te bezorgen tegen een bepaalde datum.
3

Waar plaats je de figuren
--
Waar een voet- of fietspad plots stopt.
--
Waar geen oversteekplaats is.
--
Waar geen voet- of fietspad is.
--
Waar een (te) smal voet- of fietspad is.
--
Waar geen fietsopstelstrook voor fietsers is aan een
verkeerslicht.
--
Waar gevaar is bij rechts afslaand verkeer.
--
Waar beperkte zichtbaarheid van de fietser is op een
dwarse weg.
--
Waar beperkte zichtbaarheid voor auto- en
vrachtwagenbestuurders is.
--
Waar fietsers en voetgangers niet, te laat of slecht
zichtbaar zijn.
--
Waar autobestuurders systematisch fout parkeren op
het voet- of fietspad.
--
Op een gevaarlijk kruispunt.
--
...
Het pakket
Stel je eigen pakket samen op basis van de sjablonen
die Mobiel 21 ter beschikking stelt.
Tien verkeersfiguren
Vraag de sjablonen aan via info@mobiel21.be. De
verkeersfiguren verwijzen naar:
--
een voetganger;
--
een voetganger die zijn arm opsteekt en stop uitbeeldt;
--
een voetganger die zijn beide armen openhoudt en
om meer ruimte vraagt;
--
een fietser;
--
een fietser die zijn hand opsteekt en stop uitbeeldt.
Kies op basis van de knelpunten voor passende figuren.
We raden aan om een tiental figuren te maken. Maak je
er veel minder, dan valt het misschien niet erg op. Maak
je er te veel, dan zorg je voor een wildgroei aan borden
en schiet je je doel voorbij.
Zorg voor stevig, duurzaam hout. De borden kunnen dan
later opnieuw gebruikt worden in eigen buurt of in een
andere buurt. Voor een goede zichtbaarheid raden we
aan om de figuren maximum 1.20 m hoog en breed te
maken. Schilder ze in een felle kleur. Fluogeel is de beste
optie, aangezien die kleur het meest opvalt in het verkeer.
Palen om de figuren aan te bevestigen en
bevestigingssystemen
De palen zijn 2,5 m lang en hebben een doorsnede van
7 cm. Zorg voor stevige, lange palen (L 2,5m, Ø 7cm)
en goede bevestigingssystemen om de figuren aan de
palen te bevestigen.
Deze brochure:
--
uitleg bij het project;
--
een infofiche waarop je de gewenste plaatsen kan
invullen;
--
een voorbeeldpersbericht om de lokale pers te
informeren;
--
een voorbeeldbrief om de gemeente te informeren;
--
tips voor aanvullende initiatieven;
--
een voorbeeld van een gebruiksaanwijzing voor het
bevestigen van de figuren aan de palen.
4

Stappenplan
Stap 1
Je stelt vast dat er in jouw gemeente of buurt plaatsen zijn
waar voetgangers en/of fietsers te weinig ruimte hebben.
Je wilt die plaatsen in de kijker zetten. Je beslist samen
met een werkgroep, enkele buurtbewoners of ouders om
er de figuren te plaatsen.
Stap 2
Je informeert je gemeentebestuur over het project. Een
voorbeeldbrief vind je in de bijlagen. We kunnen je die
ook digitaal bezorgen. Je vraagt de gemeente meteen
ook om toelating om de borden te plaatsen.
Als je van plan bent om de figuren langs een gewestweg
te plaatsen, dan moet je altijd eerst toelating vragen aan
het Agentschap Wegen en Verkeer van het Departement
Mobiliteit en Openbare Werken (MOW) van de Vlaamse
Overheid. Doe je dat niet, dan riskeer je dat alle figuren
door hen worden weggehaald. Toelating vragen aan
het Agentschap Wegen en Verkeer doe je best via de
daarvoor bevoegde ambtenaar in je gemeente. Dan
verloopt het meestal sneller en vlotter. Die weet ook wie
hij moet aanspreken.
Stap 3
Je neemt contact op met Mobiel 21 om de digitale
sjablonen aan te vragen. Je maakt de borden. Je zorgt
voor stevig hout, een felle kleur en systemen om de borden
op te hangen. Kan je dat zelf niet, vraag de technische
dienst van de gemeente, handige buurtbewoners of een
technische school om hulp.
Stap 4
Je bepaalt de plaatsen waar de figuren komen. Je kan de
infofiche (ook digitaal verkrijgbaar) gebruiken. Zo krijg je
een duidelijk overzicht van alle knelpunten. Dat overzicht
kan je ook aan pers, gemeente, politie, buurtbewoners, …
geven. Bezorg ook Mobiel 21 een exemplaar van die fiche.
Neem een beslissing over de periode dat de borden zullen
opgesteld worden. Mobiel 21 adviseert een periode van
minimum drie weken tot maximum twee maanden.
Stap 5
Als je de politie nog niet contacteerde, dan overloop je
eerst met hen of de aangeduide plaatsen geschikt zijn
om een figuur te plaatsen. De figuren mogen immers
niet in de weg van fietsers en voetgangers staan. Hou
er ook rekening mee dat de figuren stevig verankerd
kunnen worden in de grond, zodat ze niet gestolen
kunnen worden.
Stap 6
Je informeert de gemeente en politie over de tien plaatsen
waar je de figuren wilt plaatsen. Dat kan via de ingevulde
infofiche en een begeleidende brief, maar liever nog met
een gesprek met de bevoegde persoon. Misschien kan
iemand van de technische dienst helpen bij het plaatsen
van de figuren.
Stap 7
Je contacteert de plaatselijke pers en informeert bewoners
over de bedoeling van het project, over de periode waarin
je het project organiseert, welke andere initiatieven je
eventueel gepland hebt, … Je communiceert tijdig over
de actie, zodat die niet alleen zichtbaar, maar ook al een
beetje gekend en aangekondigd is.
--
Je kan een persontmoeting organiseren of een
persbericht of kant-en-klaar artikel versturen.
--
Probeer vooral lokale pers te informeren. Denk aan het
gemeentelijke infoblad en de gemeentelijke website,
lokale edities van dagbladen, buurt- en schoolkrantjes,
nieuwsbrieven of websites van lokale organisaties, de
lokale televisie en radio.
--
Foto’s fleuren een tekst altijd op. Je kan ter plaatse
foto’s nemen en die gebruiken of je kan fotomateriaal
vragen aan Mobiel 21.
--
Buurtbewoners informeer je best persoonlijk of via
een briefje.
--
Vermeld bij de communicatie dat Ruimte gevraagd
een project is van Mobiel 21 vzw.
5

Stap 8
Je plaatst de figuren op de vooraf besproken
knelpuntplaatsen. Hou rekening met bovenstaande tips
(p. 5), zodat je de ruimte voor fietsers en voetgangers
niet inpalmt met de borden. Staan de borden er minder
dan drie weken, dan zal een deel van de doelgroepen de
borden nog niet opgemerkt hebben. Na twee maanden
zijn de meeste voorbijgangers eraan gewend dat ze er
staan, waardoor ze niet meer opvallen. Het is beter om
de actie later nog eens te organiseren.
Stap 9
Je kan op eigen initiatief nog aanvullende activiteiten
organiseren, alleen of in samenwerking met andere
organisaties of een plaatselijke school. Enkele voorbeelden
van initiatieven vind je in de bijlagen.
Stap 10
Berg de figuren goed verpakt op, zodat je ze op een later
tijdstip nog eens kan gebruiken.
Checklist
¨ Beslissen om mee te stappen in het project Ruimte
gevraagd.
¨ Het gemeentebestuur informeren.
¨ Mobiel 21 contacteren om de digitale sjablonen aan
te vragen.
¨ De borden maken.
¨ De knelpunten bepalen waar de borden zullen staan.
¨ Toestemming vragen om borden te plaatsen aan de
betreffende instanties (gemeente, politie, Agentschap
Wegen en Verkeer).
¨ De pers contacteren.
¨ De figuren plaatsen.
¨ Ondersteunende acties ondernemen.
¨ De figuren, palen en bevestigingssystemen goed
verpakt opbergen.
¨ Over de impact van de campagne communiceren
naar gemeente en inwoners.
6

Tips voor aanvullende initiatieven
--
Wedstrijden en tentoonstellingen zijn een
plezante en spannende manier om jong en oud te
sensibiliseren. Een teken- of affichewedstrijd voor
kinderen en jongeren met als thema Meer ruimte voor
voetgangers en fietsers, biedt heel wat mogelijkheden.
Je kan mensen uit de buurt vragen om de tekeningen
of affiches voor het raam te hangen. Met de nodige
goedkeuring kan je ze ook op verschillende plaatsen
in de gemeente hangen (postkantoor, bakker,
beenhouwer, bibliotheek, apotheek, zwembad, …).
--
Je kan in het plaatselijke jeugdhuis, buurthuis of school
een kleine tentoonstelling opzetten. Je kan de wedstrijd
misschien via het gemeentelijke infoblad en de
gemeentelijke website aankondigen en ook de
resultaten erin publiceren.
--
De figuren officieel inhuldigen in aanwezigheid van
de schepen of burgemeester kan gekoppeld worden
aan een feestelijke optocht. Kinderen kunnen voor de
gelegenheid hun fiets versieren.
--
Een wandeling of fietstocht langs de verschillende
punten met uitleg en tips bij elke figuur.
--
Scholen kunnen met hun leerlingen de straat op gaan
en van figuur tot figuur wandelen (of fietsen). De
leerkracht kan uitleggen waarom het op die plaats
gevaarlijk is en de kinderen tips geven.
--
Je kan een infoavond organiseren over het
thema veilig en milieuvriendelijk op weg, waar
je samen met de aanwezigen en eventueel de politie,
de aangehaalde knelpunten kan bespreken in functie
van een overleg met je gemeente.
--
Je kan een overleg organiseren met de
gemeente. Naast het in de kijker zetten van de knelpunten,
is het de bedoeling dat de verantwoordelijke
wegbeheerder van je gemeente of het Vlaamse
Gewest de knelpunten oplost. Een eerste stap kan
een overleg met je gemeente zijn.
--
Aan de hand van de ingevulde infofiche kan je
samen met de bevoegde persoon in jouw gemeente
bekijken of het gemeentebestuur misschien al
plannen heeft om bepaalde knelpunten aan te
pakken (zie mobiliteitsplan).
--
Zijn er nog geen plannen, dan kan je bekijken
welke mogelijkheden er zijn om dat te doen. Je
kan bespreken hoe, op welke termijn en welke
knelpunten je gemeente of de verantwoordelijke
wegbeheerder (dat kan ook het Vlaamse Gewest
zijn) gaat oplossen. De bevoegde persoon kan
bijvoorbeeld de schepen van Verkeer of de
mobiliteitsambtenaar zijn.
--
Het is belangrijk dat je dat overleg positief en
constructief aanpakt. Klachtenbrieven en petities
leiden meestal enkel tot negatieve reacties.
--
Naast dit project zijn er misschien nog andere
initiatieven die bijdragen tot de verkeersveiligheid
in je gemeente. Door die initiatieven kenbaar te
maken aan je gemeentebestuur, toon je aan dat
jij en organisaties/groepen zich al inspannen voor
meer verkeersveiligheid. Op die manier kan je
jouw gemeentebestuur op een positieve manier
aanzetten om de knelpunten aan te pakken.
--
Heb je nog vragen Neem dan contact op met Mobiel
21.
Praktisch
Sjablonen aanvragen
Mobiel 21 vzw
Secretariaat
Vital Decosterstraat 67A / 0101
3000 Leuven
Tel. 016 23 94 65
016 31 77 00
Fax 016 29 02 10
E-mail: info@mobiel21.be
www.mobiel 21.be
Heb je nog vragen, aarzel niet om contact op te nemen!
7

Bijlage 1: Infofiche Ruimte gevraagd voor voetgangers en fietsers
Infofiche Ruimte gevraagd
Naam organisatie: ..............................................................................................................................................................
Contactpersoon: .................................................................................................................................................................
Straat en nummer: ..............................................................................................................................................................
Postnummer en gemeente: ................................................................................................................................................
Telefoonnummer: ................................................................................................................................................................
E-mail: .................................................................................................................................................................................
Geselecteerde buurt (1) : ......................................................................................................................................................
Soort knelpunt Straat Plaats figuur
Voetgangers
Voetpad stopt
Geen oversteekplaats
Gevaarlijke oversteekplaats
Geen voetpad
Te smal voetpad
Fietsers
Fietspad stopt
Geen oversteekplaats
Gevaarlijke oversteekplaats
Geen fietspad
Te smal fietspad
Geen fietsopstelstrook aan verkeerslicht
Voetgangers en fietsers
Gevaarlijk kruispunt
Gevaar bij rechts afslaand verkeer
Beperkte zichtbaarheid
Fout geparkeerde voertuigen op voet/fietspad
…
Hier kan je invullen in welke straat of buurt je de figuren wilt plaatsen. In de eerste kolom zet je een kruisje bij het knelpunt waar je een figuur wilt plaatsen. Komt het knelpunt
meerdere keren voor, geef dan het aantal. Misschien moet je dan ook meerdere straten invullen in het vak erachter en meerdere plaatsen (bijvoorbeeld ter hoogte van huisnummer
X, aan het kapelletje, aan de dikke boom).
8

Bijlage 2: Voorbeeldbrief
Plaats, datum
Ter attentie van het College van burgemeester en schepenen
Betreft: Ruimte gevraagd voor voetgangers en fietsers
Geacht College van burgemeester en schepenen
Wij zijn begaan met de veiligheid van de voetgangers en fietsers. In onze gemeente zijn er plaatsen waar zij te
weinig of geen plaats hebben en daardoor gevaar lopen. We willen die plaatsen graag op een speelse manier
visueel benadrukken door er ludieke verkeersfiguren in de vorm van voetgangers en fietsers te plaatsen.
De bedoeling is dat weggebruikers en vooral gemotoriseerd verkeer het gebrek aan ruimte beter ervaren
en zien, hun rijgedrag aanpassen en voldoende ruimte geven aan voetgangers en fietsers.
Het gaat dus om een positieve en ludieke sensibiliseringscampagne voor iedereen ten voordele van
voetgangers en fietsers. Iedereen heeft er baat bij:
--
Autobestuurders, omdat ze gewezen worden op plaatsen waar het gevaarlijk is voor fietsers en
voetgangers. Ze kunnen er zo meer rekening mee houden.
--
Fietsers en voetgangers, omdat zij op meer begrip, hoffelijkheid en voorzichtigheid van gemotoriseerd
verkeer zullen kunnen rekenen.
Wij hopen dat u ons project steunt. Met uw goedkeuring plaatsen wij de figuren graag in de periode van …
tot ... De exacte plaatsen willen we samen met u en de lokale politie bespreken.
Wij danken u alvast voor uw interesse en wij hopen op een positief antwoord.
Hoogachtend
Naam
Organisatie
9

Bijlage 3: Voorbeeldpersbericht
Persbericht
… (datum van bekendmaking)
Ludieke verkeersfiguren vragen ruimte voor voetgangers en fietsers
in …(gemeente), … (Periode)
Naar aanleiding van … organiseert … (naam organisatie) van … tot … (periode) het project Ruimte gevraagd
voor voetgangers en fietsers.
In … (naam van de buurt of straat invullen) zullen ludieke verkeersfiguren in de vorm van voetgangers en fietsers
op meerdere plaatsen je pad kruisen. Ze staan op plaatsen waar voetgangers en fietsers te weinig of
geen plaats hebben en daardoor gevaar lopen. De bedoeling is om chauffeurs op een ludieke manier
te wijzen op dat gebrek aan plaats en hen te sensibiliseren om extra voorzichtig te zijn.
Verkeersfiguren sensibiliseren automobilisten
We willen die plaatsen visueel benadrukken, zodat automobilisten het gebrek aan ruimte zelf ervaren, hun rijgedrag
kunnen aanpassen en ruimte geven aan voetgangers en fietsers. Wij verwachten dat de verantwoordelijke wegbeheerder
zich engageert om die knelpunten op termijn op te lossen.
Er zit een dubbele boodschap in de figuren:
--
Pas op, hier hebben voetgangers en fietsers een probleem.
--
Voetgangers en fietsers hebben uw hulp nodig om hier veilig te kunnen bewegen, …
Het gaat om een ludieke sensibiliseringscampagne voor iedereen, ten voordele van voetgangers en fietsers.
Waar vind je de figuren
We plaatsen de figuren in volgende straten of buurt: … (buurt of straten invullen).
Wanneer
De figuren staan paraat van … tot … (begin- en einddatum invullen).
Andere initiatieven
Om dit project en de figuren extra in de verf te zetten, organiseren we in samenwerking met … (eventuele andere
partners waarmee je nog andere activiteiten rond verkeer opzet) volgende initiatieven:…
Voor informatie over dit project kunt u terecht bij: … (naam, telefoon, e-mail, eventuele uur waarop je bereikbaar bent).
10

Bijlage 4: Een voorbeeld van een gebruiksaanwijzing
voor het bevestigen van de verkeersfiguren aan de
palen
Bevestigen van de verkeersfiguren aan de palen
Hieronder vind je een voorbeeld van een gebruiksaanwijzing voor het bevestigen van de verkeersfiguren
aan de palen.
--
Neem een figuur en steek door elk gaatje een bout.
--
Schuif langs de achterkant over elke bout een rubberen rondel. Die rubberen rondel komt dus tussen
de figuur en de paal te zitten.
--
Steek de bouten door de gaatjes in de paal.
--
Schuif langs de achterkant van de paal een ijzeren rondel over de bout. Vergeet dat zeker niet!
--
Schroef de bouten vast met een vleugelmoer.
--
Plaats de figuur op de gewenste plaats.
--
Zorg dat de palen stabiel staan (ongeveer 0,5 m in de grond).
11