Infra Actie nr 1 - 2012 - Bam

infra actie
maart 2012•Jaargang 15
nr 1
>
>
>
‘Dit zijn de
Deltawerken
van de 21 ste eeuw’
Roger Mol:
‘In 2014 moeten
we twintig procent
met BIM bouwen’
Ondergrondse
wereldprimeur
in Pijnacker

in beeld
et zou zomaar een
zwemmer kunnen zijn,
voorovergebogen en
klaar voor de start. De nieuwe
Vollenhoverbrug, tussen
Vollenhove en Markenesse, verbindt
Overijssel met Flevoland.
Wie straks in juli van dit jaar
de brug over gaat, maakt symbolisch
de sprong van het oude
land naar het nieuwe polderlandschap.
‘Het bijzondere ontwerp
van de brug was één van
de redenen dat de Combinatie
Vollenhoverbrug (bestaande uit
BAM Civiel Noordoost en HSM
Steel Structures) de openbare
aanbesteding won’, zegt projectleider
Marco Waterlander van
BAM Civiel. ‘Want we hadden
niet de laagste prijs. Het design
werd als mooiste van de vijf
inzendingen gezien en daardoor
2
3
A&E Architecten
Start!
H
beoordeeld als economisch gunstigste
inzending. En terecht;
het wordt prachtig.’ Het
ontwerp is van A&E Architecten,
onderdeel van BAM Advies &
Engineering.
De oude brug dateerde uit
1941 en was aan vervanging
toe: te smal en dus onveilig.
‘Als twee vrachtwagens elkaar
passeerden, reden ze over het
fietspad’, aldus Marco. Het
contract – ter waarde van
6,7 miljoen euro – werd in
januari vorig jaar getekend; in
juli moet de brug worden opgeleverd.
BAM Civiel tekende voor
het ontwerp van de onderbouw
en doet het projectmanagement.
Op 17 oktober werd de vaarweg
gestremd, waarna een dag later
werd begonnen met de sloop
van de oude brug. Het is
een mooie, maar niet heel
ingewikkelde klus, zegt Marco.
‘De enige echte uitdaging is
om in april zover te zijn met de
bouw, dat de brug weer open
kan voor het weg- en vaarverkeer.’

mix
Vraag
het
Rob van
Wingerden
> Lid raad van
bestuur BAM
BAM Infra gaat aan de slag met
onderhoudscontracten? ‘Klopt,
dit is een belangrijke markt voor
BAM. Recentelijk hebben we weer
een opdracht binnengehaald in
Zuid-Holland, waarbij BAM Rail,
BAM Civiel en BAM Infratechniek
gaan samenwerken aan meerjarig
onderhoud van een aantal bruggen
en waterkeringen.’
Spoormannen en bruggen?
‘Multidisciplinaire projecten komen
steeds vaker voor, dus daar richten
wij ons op. BAM Rail heeft veel
ervaring met onderhoud. In combinatie
met andere werkmaatschappijen
werken we steeds meer en
4
succesvoller samen.’
5
verkeersinformatie
12
Daarover is nieuws te melden,
toch? ‘Ja, wij hebben het bedrijfsonderdeel
BAM Infra Projectmanagement
opgericht. Om aan
de groeiende vraag van grote multidisciplinaire,
integrale projecten te
voldoen: de opdrachtgever haalt
met één partij alle disciplines
binnen. Onze directeur Hans
Draaijer van BAM Infra Projectmanagement
vertelt daar elders
in deze Infra Actie alles over.’
Is de oprichting ook een manier
om te overleven? ‘Meer een manier
om goed in te spelen op wat er in
de markt gebeurt. Grote projecten
zijn en blijven belangrijk en wij laten
zien dat die bij ons in goede handen
zijn. Op deze manier kunnen we
onze kennis en resources maximaal
benutten. We willen het altijd beter
doen. Ik denk dat we daarom goed
standhouden. Daar komt bij dat we
onze focus langzaam maar zeker
verleggen naar het buitenland.
Daarbij gaan we geen vreemde,
risicovolle avonturen aan. Maar ook
daar liggen kansen om succesvol
onze krachten te bundelen.’
groen parkeren
met brUinkoolvliegas
Er komt een unieke, duurzame
parkeerplaats bij Fort Vechten,
langs de A12 tussen Utrecht
en Bunnik. BAM Infraconsult
adviseert en BAM Wegen is aannemer.
De parkeerplaats wordt
aangelegd met duurzaam beton,
waarbij het traditionele cement
vervangen is door hoogovenslak
en bruinkoolvliegas. ‘Dat is
innovatief, de CO 2 -uitstoot daalt
met 75 procent’, zegt innovatiemanager
Ad van ’t Zelfde van
BAM Infraconsult. ‘We kijken
ook in hoeverre het materiaal
voor bijvoorbeeld fiets- en
wandelpaden geschikt is.
Opdrachtgever provincie Utrecht
heeft er het volste vertrouwen
in. Net als wij.’ Als alles volgens
plan verloopt, is de parkeerplaats
in mei klaar.
In de prijzen
habo gWW, onderdeel van bam Wegen, heeft de
gouden straatsteen 2011 gewonnen.
De prijs, een initiatief van FNV Bouw, de Arbeidsinspectie
en CROW, wordt uitgereikt aan bedrijven die zich inzetten
voor de ontwikkeling van mechanisch bestraten, om zo de
arbeidsomstandigheden
te verbeteren.
HABO
GWW is al 25
jaar bezig met
de ontwikkeling
van mechanisch
bestraten, zegt
directeur Ronald
Baptiste. ‘Ook
maken wij ons al
negen jaar sterk
om mensen met
afstand tot de
arbeidsmarkt een eerlijke kans te geven. Zo hebben we in
de afgelopen vier jaar dertien mensen aan werk geholpen.
Mede op deze wijze willen we onderscheidend zijn. We
willen onze kennis ook delen met de BAM-collega’s. Wij
hebben een cursus ontwikkeld, waarin wij de collega’s
alles vertellen over machinaal bestraten. De cursussen
waren een succes.’
Klaar voor de storm...
hoe onderhoud je de bewegende
onderdelen van een waterkering die
zo groot zijn als de eiffeltoren?
BAM Civiel, BAM Infratechniek
Mobiliteit, BAM Rail en BAM Techniek
weten dat inmiddels. Want de vier
bedrijven gaan voor tien jaar de
Maeslantkering, de Hartelkering en de
Hollandsche IJsselkering ‘hoogwaardig
integraal’ probabilistisch (rekening houdend met risico’s) onderhouden.
Opdrachtgever is Rijkswaterstaat Dienst Zuid-Holland.
Tendermanager van BAM Infratechniek Rinus Elsman: ‘Overheden
besteden steeds meer geclusterde onderhoudsprojecten uit. Wij
hebben deze vraag gemeenschappelijk opgepakt. Met een hoop
kennis trouwens; BAM Infraconsult ontwierp de Maeslantkering
en BAM Civiel was al betrokken bij de bouw van de keringen.
We betrekken ook BAM Rail hierbij. Zij weten na jarenlange ervaring
in het spooronderhoud als geen ander wat slim werken inhoudt.’
Het gaat om inspecties, preventief en correctief onderhoud. Het
smeren van de bewegende delen bijvoorbeeld, of het testen en
onderhouden van noodstroomaggregaten. Uniek werk, aldus Rinus.
‘We zijn nu het werk aan het organiseren. Het stormseizoen
begint in oktober en dat is het moment dat wij met het onderhoud
beginnen.’
BAM Infratechniek bundelt sinds 1 januari
2012 de verkeersactiviteiten van dochterondernemingen
Van den Berg Infrastructuren
en VTN Verkeers- & Besturingstechniek.
‘Dat doen we onder de naam BAM Infratechniek
Mobiliteit’, vertelt directeur Eric
Feiter: ‘We richten ons op de markten voor
verkeers- en besturingstechniek, waaronder
dynamisch verkeersmanagement, verkeersregelinstallaties,
beweegbare flexibele
afsluitingen, tunneltechnische installaties
en besturingen voor bruggen en sluizen. Die
kennis hebben we nu onder één dak.’ De
twee verschillende culturen van de bedrijven
smelten samen tot één, vertelt Eric. Waarbij
belangrijke elementen, zoals betrokkenheid,
behouden blijven. ‘En de oprichting sluit
mooi aan bij de doelstelling van BAM
om te werken aan grote infrastructurele
projecten.’ De medewerkers van BAM Infratechniek
Mobiliteit zijn al druk aan de slag,
onder meer met een werk aan de IJtunnel,
samen met BAM Civiel. Daar worden aanpassingen
aangebracht aan de noodschuifdeuren,
vluchtdeuren en ventilatoren en worden
de besturing van de tunnel en de camera- en
audio-installaties vervangen.
MOOIe kluS
biJ Utrecht
‘Het is een mooie en complexe
klus met behoorlijk wat tijdsdruk’,
zegt projectleider Bart
Arreman over de aanleg van de
bovenbouw van nieuw spoor
over een lengte van zes kilometer
tussen Utrecht Vaartsche
Rijn en Houten. De klus behelst
onder meer het aanbrengen van
ballast, dwarsliggers, spoorstaven,
bovenleiding, beveiligingsinstallaties
en wissels. ‘We zijn
in februari begonnen en in september
moet het klaar zijn.
Dus we moeten behoorlijk
doorwerken’, aldus Bart. ‘Het is
technisch ingewikkeld, en we
stemmen alles continu af met de
aannemer van de onderbouw.
Ook wijzigingen van de opdrachtgever
spreken we secuur door.’
Met het project is een bedrag
gemoeid van 24 miljoen euro.
Groningen kleurt groen-oranje
Binnen negen dagen een tunnel
bouwen, vier kilometer spoor
vernieuwen en de basis voor een
nieuw station aanleggen?
In opdracht van ProRail werkte aan-
nemer BAM Rail van 25 januari tot
5 maart in Groningen aan het station
Europapark. De enorme snelheid waarmee
dat gebeurde, is bijzonder te noemen.
De werkzaamheden konden alleen worden uitgevoerd als er geen treinen
reden. Om de overlast te beperken, werd in samenspraak met de vervoerders
en de gemeente Groningen voor een snelle optie gekozen, want in december
moet het station open. We bellen op maandagmiddag 27 februari projectleider
Rico Koenhen: ‘Afgelopen nacht is de fietstunnel ingeschoven. Volgens de planning
zou die vandaag rond het middaguur klaar moeten zijn. Om zeven uur
’s ochtends zou er een persmoment zijn met spectaculaire beelden. Om zes uur
kreeg ik echter een berichtje. Was de tunnel al geplaatst.’ Voor dit project is
gekozen voor een integrale samenwerking. Rico: ‘Alles zit in één team: BAM
Rail, BAM Civiel, BAM Wegen, BAM Infratechniek en BAM Infraconsult.
veiligheidsbril
verplicht
BAM Civiel heeft het dragen
van een veiligheidsbril op
de bouwplaats verplicht
gesteld. ‘Wij hebben vorig
jaar, in overleg met de bouwplaatsmedewerkers,
drie
modellen geselecteerd.
Deze bieden niet alleen
bescherming, maar zijn ook
comfortabel en representatief.
Het betreft een heldere
en een gekleurde bril, alsmede
een zonnebril. Het is
aan de projecten een keuze
te maken’, zegt Henk van
Leenen, hoofd Veiligheid bij
BAM Civiel. Het dragen van
de veiligheidsbril moet leiden
tot minder oogletsel.
‘ Het dwingt je over de grenzen van
werkmaatschappijen heen te kijken’
pagina 17
en verder
6
Project
Maasvlakte 2
raast voort >
‘Dit komt één keer
per generatie voor’
10
De belastingbetaler
profiteert? >
Roger Mol over het Bouw
Informatie Model (BIM)
Ondergrondse
wereldprimeur >
BAM Infratechniek
Midden-West legt
hoogspanning onder
de grond
17
Nieuw bij
BAM Infra >
BAM Infra Projectmanagement:
zes werkmaatschappijen,
één loket
> Rubrieken
15 de bouwput
16 het getal
18 bam@
19 column
20 kroonjuweel

‘dit ziJn de
deltaWerken
Van de
21 ste eeuW’
6 7
de feiten
hoofdaannemer Projectorganisatie
Uitbreiding Maasvlakte 2
(PUMA); bestaande uit Boskalis en
Van Oord (waterbouw).
onderaannemer BAVO-MV2,
een samenwerking tussen BAM
Rail, BAM Wegen en BAM Civiel
met VolkerWessels. BAVO bouwt
de wegen, het spoor en de kademuren.
Voor de kademuren is een
design, construct & maintenance-
contract ondertekend.
gebrUikers Rotterdam World
Gateway (RWG) en APM Terminals.
boUWperceel 1.000 hectare.
Eerste uitgifte is 400 hectare in
2013. Oplevering tot 2035 van de
resterende percelen.
• Project Maasvlakte 2 in volle gang
• Zandvlakte verandert in tweeduizend hectare havengebied
reportage

‘HIER KAN
ZON
OMSLAAN IN
8 Hans Dries en
Jeffrie Berg
9
W
was de gevoelstemperatuur dik min twintig.
Onverantwoord om nog te werken.’ Ondanks
het onstuimige weer en de twee weken vorstverlet,
liggen de werkzaamheden nog steeds
op schema.
gezandstraald
ie achter Rotterdam
de Maasvlakte 2
oprijdt, belandt in
een surrealistische
omgeving. Is dit
Nederland? Een enorme
zandvlakte, tegen een achtergrond van
blinkende silo’s en schoorstenen. Met hier en
daar een kraan aan de horizon. Welkom op
het nieuwste stukje Nederland, het werkterrein
van Hans Dries van BAVO Kademuren en
zo’n tweehonderd andere medewerkers van
BAM Infra en VolkerWessels.
BAVO staat voor BAM Rail, BAM Wegen,
BAM Civiel en VolkerWessels. Hans is projectmanager
van het samenwerkingsverband en
daarmee van de aanleg van de civiele werken
voor Maasvlakte 2 in onderaanneming van
PUMA. Het is moeilijk voor te stellen dat de
grote zandvlakte zal veranderen in tweeduizend
hectare havengebied met druk vrachtverkeer
over land en zee. Voorlopig heeft de
natuur vrij spel op het opgespoten zand. Hier
kan stralende zon plotseling omslaan in stortregen.
Of intense vrieskou, zoals Hans en zijn
team nog niet zo lang geleden meemaakten.
‘We moesten het werk staken. In de wind
Buitencontour
Het civiele werk van BAVO concentreert zich
op het bouwrijp en bereikbaar maken van de
Maasvlakte 2. Er moeten zo’n 14 kilometer
asfalt komen, 24 kilometer (enkel)spoor en
bijna 3,5 kilometer kademuren. Die drie klussen
naderen voltooiing. Veel draait straks
om het dichtmaken van de ‘ring’ aan de buitenzijde
van het terrein. In jargon ‘de buitencontour’
genoemd. Op dit moment lopen de
wegen en het spoor nog langs de zogenoemde
‘Yangtzehaven’. Straks, midden juli 2012,
maakt hoofdaannemer PUMA, een combinatie
van Boskalis en Van Oord, de ring dicht. Daarop
legt BAVO het laatste stuk spoor en weg
aan. Ten slotte wordt de verbinding met de
‘Yangtzehaven’ opengemaakt, zodat de containerschepen
toegang tot de haven hebben.
Hans neemt ons mee naar de diepzeehaven
waar de laatste stalen trekelementen van de
kademuren worden geplaatst. Lopen is geen
STRALENDE
PLOTSELING
STORTREGEN’
optie. ‘Dat is hier vijf kilometer verderop’,
zo zegt de projectleider. Hoewel hij al vanaf
2010 bij het project betrokken is, maakt het
nog steeds indruk. ‘Als kind stond ik met mijn
vader naar de aanleg van de Maasvlakte 1
te kijken. Nu neem ik mijn kinderen mee en
maak ik deel uit van een vergelijkbaar
project. Fantastisch. Dit zijn de Deltawerken
van de 21 ste eeuw. Een bouwproject dat eens
per generatie voorkomt.’
legosteentjes
Op de bouwput staat een heimachine die
om de zes meter een zestig meter lang stalen
profiel schuin de grond in heit om de
massieve kademuren op hun plaats te houden.
Pas wanneer een medewerker tussen de
machines opduikt, krijg je een goed gevoel
voor de verhoudingen. Alles is groter dan
normaal. Meters zijn kilometers, kilo’s zijn
tonnen. In de verte, aan de andere kant van
de binnenhaven, tekent zich een blauwe stip
aan de horizon af. Het is de ‘Blockbuster’, een
reusachtige machine die speciaal door PUMA
voor dit project is ontworpen en ruim veertig
ton zware betonblokken optilt en in zee legt
alsof het legosteentjes zijn. Hans wijst. ‘Daar,
achter de duinen, zien we regelmatig zeehonden.
Enorm nieuwsgierige beesten. Als we er
bezig zijn, steken ze vaak die koppies boven
de golven uit.’
Niek Lentink is projectleider van BAVO Spoor.
Hij is verantwoordelijk voor de aanleg van
het spoor. Ook voor hem is het een mooie,
bijzondere klus. Het leggen van nieuw spoor
komt in Nederland niet vaak voor. Bovendien
moet het spoor op Maasvlakte 1 ingrijpend
worden verbouwd om aansluiting op de
nieuwe baanvakken mogelijk te maken. Dat
betekent dat beveiliging en bovenleiding
moeten worden aangepast. Duidelijke afspraken
en heldere communicatie zijn daarbij
onontbeerlijk. Niek: ‘We weten wat we aan
elkaar hebben. Dat is essentieel.’ Hans: ‘We
spreken elkaar ergens op aan wanneer dat
moet, we snappen elkaar en elkaars werelden.’
Jeffrie Berg van VolkerWessels vult aan:
‘Bij slechtlopende projecten is er vaak sprake
van verschillende kampen.’ Hij is projectleider
BAVO Wegen en trekt regelmatig
op met spoorman Niek. ‘Ik vind het veelzeggend
dat we soms niet eens weten wie
van welk bedrijf is. Dat maakt híer namelijk
niet uit.’•
v.l.n.r. Niek Lentink,
Zand vormt een grote uitdaging
op de Maasvlakte 2. Mens
en machine worden letterlijk
gezandstraald bij ongunstige
wind. Monteurs maken overuren
om de machines draaiende te
houden. Pas aangelegde wegen
en spoor worden al snel overspoeld
door een laag fijnkorrelig
zand. Om het zoveel mogelijk
op zijn plaats te houden, is er
langs de zee helmgras geplant.
Bouwrijpe plekken worden zo
snel mogelijk bedekt met een
laag klei. Andere percelen
worden ingezaaid met de zaden
van een speciale grassoort.
‘De Universiteit van Wageningen
heeft gras uitgezocht dat goed
groeit op het zilte zand. We zijn
allemaal erg blij met dat zaad’,
vertelt Hans Dries lachend.

10
interview
cv
Wie
Roger Mol
fUnctie
Directeur bedrijfsvoering
Dienst Infrastructuur van
Rijkswaterstaat
Was
Directeur bedrijfsvoering
Dienst Noordzee en
directeur begroting ministerie
Verkeer en Waterstaat
opleiding
Bedrijfseconomie
‘Nee,
BIM
is niet
zomaar
een
project’
• In 2014 moeten we twintig procent met BIM bouwen
• ‘Hier gaat de belastingbetaler ook van profiteren’
Uiteindelijk gaat zelfs de belastingbetaler profiteren van werken volgens
het Bouw Informatie Model (BIM). Zegt Roger Mol, directeur bedrijfsvoering
Dienst Infrastructuur van Rijkswaterstaat. ‘De onnodige kosten dalen.’
We nemen u mee naar de bouw van een parkeergarage.
Prachtig ontwerp, de aannemer werkt
de tekeningen nauwgezet uit. Dan het grote
moment, de eerste auto rijdt naar binnen. Maar
komt niet verder dan de eerste bocht omhoog;
de draaicirkel blijkt te klein. Zo’n ‘Foutje,
bedankt’ moet het werken en ontwerpen volgens het Bouw Informatie
Model voorkomen. Vooral complexe projecten zullen, aldus Mol en vele
aanhangers, gebaat zijn bij deze manier van digitaal samenwerken.
Hoe ziet die toekomst met BIM er dan uit? De betrokken partijen bouwen
een virtueel model, waarbij alle relevante informatie over de hele levenscyclus
van een bouwwerk wordt geïntegreerd. De gegevens worden
in één of meerdere databanken vastgelegd, onder meer als 3D-model.
Ook planningen en werkzaamheden (4D- en 5D-model) kunnen worden
samengevoegd. Alle partijen zijn er zo digitaal bij betrokken.
Deadline
Om BIM snel standaard te maken in bouwend Nederland, heeft de Bouw
Informatie Raad (BIR) een scherpe doelstelling geformuleerd: twintig
procent van de grote integrale projecten moet in 2014 worden
vormgegeven met BIM. Roger Mol: ‘We zijn allemaal bezig met virtueel
bouwen, maar we hebben een gezamenlijke doelstelling nodig. Wij zien
namelijk zeer zeker het voordeel van het virtueel bouwen. Zomaar een
paar voorbeelden: je bekijkt vooraf wie welke informatie moet hebben, je
bouwt samen virtueel een bouwwerk, ziet waar het eventueel misgaat,
vermindert daarmee faalkosten; iedereen weet wat er voor materiaal in
een bouwobject zit, welke CO 2 -belasting en iedereen spreekt dezelfde
taal. Als je iets wijzigt, zie je direct het effect verderop in de bouwketen
qua doorlooptijd en kosten. Daar willen we naartoe.’
Momenteel is BIM vooral nog een theoretisch concept, maar als het
aan Rijkswaterstaat ligt dus niet voor lang meer. ‘De markt is al bezig
met 3D-ontwerpen, maar voor ons gaat het veel verder. Het gaat over
alle relevante gegevens over de hele levenscyclus, inclusief onderhoud
en sloop. De onnodige uitgaven als gevolg van fouten in de hele keten
zullen dalen. We verwachten dat de hele sector er voordeel van heeft,
want de projectkosten verminderen en het imago van de sector
verbetert. Als wij dit samen goed oppakken, is dit uiteindelijk ook
voordelig voor de belastingbetaler.’
complex
Concreet toepassen, noemt Mol de eerste stap die nu genomen moet
worden. Vooral bij complexe, infrastructurele projecten. ‘En dat gaan
we doen, het project A1/A6 bijvoorbeeld bij Schiphol, Amsterdam en
Almere. Het is leren van en leren met elkaar. Hoe laten we informatiebronnen
met elkaar communiceren? Wij zijn samen met een aantal
BIR-partners bijvoorbeeld al gestart met een objectenbibliotheek. Een
soort bouwwoordenboek, zodat iedereen diezelfde taal spreekt. Waar
hebben we het over als we over een brugpijler spreken? Daarvoor
maken wij in ieder geval mensen vrij. Nee, dit is niet zomaar een
project. Ik herhaal de BIR-afspraak om dit als sector gezamenlijk op
te pakken. Zet hier als sector ook je goede mensen op. Want het is
gewoon de toekomst en de investering waard.’ •
11

12
project
de feiten
WERELD-
PRIMEUR
in PijnackeR
ten zuiden van delft doet BaM infratechniek Midden-West iets
wat nog nooit is gedaan: ondergronds een elf kilometer lange
hoogspanningsverbinding aanleggen van 380.000 volt.
proJect Randstad 380kV
initiatiefnemers Ministerie van
Economische Zaken, Landbouw en
Innovatie, elektriciteitstransporteur en
hoogspanningsnetbeheerder TenneT TSO
opdrachtgever nkt cables GmbH
opdrachtnemer BAM Infratechniek
Midden-West
over het proJect aanleg door TenneT
van een nieuwe 380kV-hoogspanningsverbinding
(80 km, Wateringen -
Beverwijk) in de Randstad, om de
capaciteit van het hoogspanningsnet uit
te breiden. Nodig omdat het energieverbruik
van de Nederlanders toeneemt.
BAM legt tussen Wateringen en
Bleiswijk, de zogenoemde Zuidring, een
ondergrondse verbinding aan van bijna
elf kilometer. Zo worden de landschappelijk
waardevolle gebieden Delfland en
Zuidpolder ontzien. Nooit eerder werd
een kabel met dat spanningsniveau,
over zo’n lang traject, ondergronds
aangelegd.
start boUW Maart 2011
oplevering Eind november 2012
nou, dit is ‘m dan’, zegt projectmanager
Richard van
Beers van BAM Infratechniek
Midden-West. Hij wijst naar
een reusachtige haspel - vier
meter hoog, vier meter
breed, bijna vijftig ton zwaar - die in een
weiland staat bij de Zuid-Hollandse plaats
Pijnacker. Hij heeft het over de hoogspanningskabel
380kV, die BAM in opdracht
van nkt cables tussen de A4 bij Delft en
knooppunt Klapwijkse Knoop ondergronds
aanlegt. Een verbinding van elf kilometer,
om zo de ‘natuurgebieden’ Zuidpolder en
Midden-Delfland te sparen. Een wereldprimeur,
weet projectcoördinator Giuseppe
Pluchino (BAM Infratechniek Midden-West).
‘Nooit eerder en nergens anders ter wereld is
een kabel, met zo’n hoog spanningsniveau,
over zo’n lengte ondergronds aangelegd.’
gevoeligheid
Vanaf een industrieterrein in Delft, waar BAM
Infratechniek speciaal voor deze opdracht
kantoor houdt, is het met de auto tien minuten
rijden naar de ‘verbinding’. Projectleider
Rob Bakker (BAM Infratechniek Midden-
West) toont graag de beperkte ruimte waar
ze pionieren in de polder. Het werkterrein
is weliswaar elf kilometer lang, de breedte
is nergens meer dan 35 meter. De projectleider
ontleedt de bouwlocatie. Zowel links
als rechts is een sleuf gegraven, met ieder
een breedte van vijf meter. Langs het traject
heeft BAM een persleiding geplaatst, die
het vrijgekomen grondwater opvangt en
afvoert naar de Delftse Schie. Een eis van het
Hoogheemraadschap. In elke sleuf komen
zes kabels naast elkaar te liggen die de hoogspanningsverbinding
380kV vormen. Richard:
‘Door gescheiden aanleg beperkt TenneT de
storingsgevoeligheid.’
crème brûlée
Bij iedere stap zak je centimeters weg in de
boterzachte veengrond, zegt Richard. ‘Net
crème brûlée’. Toch zorgt BAM ervoor dat
er een haspel plus wagen, gezamenlijk bijna
honderd ton, op het terrein komen en niet
verzakken. Hoe? IJzeren platen, 1.800 kilo per
stuk, vormen de toegangsweg die de sleuven
van elkaar scheiden: die platen liggen op
geotextiel en een laag boomschors, zodat de
haspelwagen niet wegzakt in de veengrond.
De kabellengte is negenhonderd meter. Per
strekkende meter weegt de kabel vijftig
‘Nooit eerder is een kabel over zo’n lengte ondergronds aangelegd’
kilo. Projectcoördinator Giuseppe: ‘Uitvoerig
bodemonderzoek door onze afdeling
Geotechniek wijst uit dat de kabels binnen
vijf jaar naar de gewenste diepte zakken,
ongeveer anderhalve meter onder de grond.’
BAM Infratechniek verwerkt in totaal 144
haspels, in twaalf secties tussen Delft en
Pijnacker-Nootdorp. Dat gaat als volgt:
kabelleverancier nkt brengt de haspels in
diepladers vanuit het Duitse Keulen over de
weg naar Delft en plaatst ze in een door BAM
Infratechniek ontworpen wikkelmachine.
Een lier begeleidt de kabel, voortgeduwd op
kabeltransporteurs, door de sleuf. Aan het
eind van iedere sectie, om de negenhonderd
meter, verbindt nkt de kabels, in door BAM
gefabriceerde stofvrije montagetenten.
Vervolgens wordt de verbinding in een jasje
van speciaal zand gestoken. Richard: ‘Hoe
warmer de kabel, hoe minder stroom er
doorheen kan. Terwijl TenneT juist zo veel
mogelijk stroom wil transporteren. Door een
bepaalde geleidingswaarde in het zand vloeit
de warmte weg.’
Het werk is onderdeel van het Randstad
380 kV-project van TenneT. Jaarlijks stijgt
het energieverbruik. Laptops, magnetrons,
opladers, lampen: je moet er niet aan denken
dat straks alles uitvalt omdat het hoogspanningsnetwerk
de vraag niet meer aankan. Om
dat probleem voor te zijn, breidt TenneT de
capaciteit van het netwerk in de Randstad
uit. Dat doen ze in twee fasen: eerst de
Zuidring (Wateringen - Zoetermeer), later
de Noordring (Zoetermeer - Beverwijk). In
totaal tachtig kilometer. De 380kV-verbinding
neemt het transportwerk over van de huidige
150kV-kabels. Als een brede snelweg die de
provinciale weg vervangt.
Besparen
Richard: ‘TenneT legt de kabel het liefst
overal bovengronds aan. Dat bespaart kosten
en de technieken zijn bekend. In bijzondere
gevallen wordt de verbinding ondergronds
aangelegd, bijvoorbeeld in natuurgebieden of
bij waterkruisingen - zoals in Delft.’ Giuseppe:
‘Omdat het Rijk dit project als nationaal
belang ziet, zijn alle vergunningen door het
ministerie aangevraagd, met steun van BAM.’
Naast het graven van de sleuven en het
leggen van de kabels, vraagt het boren
inventiviteit van de bouwers. Vier van de elf
kilometer worden geboord. Zo trekt BAM de
kabel onder hindernissen als de A13, provinciale
wegen, spoorlijnen en landschappelijk
waardevolle veendijken door. Voor iedere
hindernis op het traject zijn dertien boringen
nodig – het zogeheten horizontaal gestuurd
boren. Per kabel één gat en één voor de aardkabel
en glasvezelverbinding. BAM voert de
boringen uit met een gyroscoop. Soms over
een afstand van vijfhonderd meter. De kop
van de gyroscoop wordt in de voorgeprojecteerde
boorlijn gedrukt, bijvoorbeeld onder
de snelweg. Vanaf een boorstelling worden
meterslange stangen in de gaten gedrukt en
weer teruggetrokken. Uiteindelijk trekt BAM
de kabel onder de hindernis door. Zo’n proces
duurt acht weken. Giuseppe: ‘We maken
niet één, maar dertien boringen parallel in
een driehoekconfiguratie en trekken daar
de kabels doorheen. Wij zijn de eerste partij
die boringen in deze configuratie verricht.
Dat doen we voor de warmteregulering.’
Richard: ‘Er is weinig tot niets bekend over
deze manier van boren in de slappe veengrond.
Wereldwijd kijken ingenieursbureaus
belangstellend mee. De boringen verlopen
probleemloos, net als het graven van de sleuf
en het leggen van de kabel.’ Eind november
staat de oplevering gepland. •
13

14
ja/nee
het boUW informatie
MODel (BIM) gaat een
BelangRijke Rol sPelen
in infraproJecten
William van niekerk
directievoorzitter
BAM Infraconsult
ja
‘En het gebeurt al...
Je mag zelfs al spreken
van een doorbraak:
steeds meer
informatie over bouwobjecten
delen we al via software. Daardoor
wordt voor alle partijen inzichtelijk
wanneer je bijvoorbeeld tijdens de
bouw van een damwand te maken
krijgt met andere bouwers.
Concreet: wij werken nu aan de
A12, een project dat voor de
beheersfase al grotendeels in BIM
zit. Objectinformatie, gekoppeld
aan geografische informatie
bijvoorbeeld is beschikbaar, waardoor
de opdrachtnemer ook een
assetmanager wordt. We gaan
ook verder met 4D- en 5D-modellen,
waarin we de tijdfaseringen
en de kosten van de constructie in
de tijd kunnen zien ontwikkelen.
En heel laagdrempelig: we kunnen
nu al iPhone-apps downloaden om
onze 3D-ontwerpen te laten zien.’
richard boUman
projectmanager bam civiel
ja
‘Een heel belangrijke.
We visualiseren
met BIM de
ontwerpen driedimensionaal
en multidisciplinair
om de communicatie en samenwerking
met zowel de klant als
verschillende bouwpartners en
andere belanghebbenden te
optimaliseren. We kunnen met
BIM snel en efficiënt raakvlakken
toetsen en in een vroeg stadium
anticiperen op niet-uitvoerbare
situaties. Ook verlopen complexe
projecten gesmeerder,
omdat we met BIM vooraf werkvolgorde
en faseringen kunnen
laten zien waardoor we beter
met alle betrokken partijen
kunnen afstemmen. Hierdoor
worden faalkosten aanzienlijk
verminderd. Tot slot kunnen we
eenvoudiger en sneller hoeveelheden
bepalen waarmee het
traject van calculatie, inkoop en
voorbereiding wordt verkort.’
noUt verhoeven
manager Railtechniek ProRail
‘Absoluut zelfs.
Maar het gaat niet ja vanzelf. Als we nu
in hetzelfde tempo
doorgaan, zijn we er over
twintig jaar nog niet. De
bouwwereld is van nature
een conservatieve branche. Er
moeten mensen opstaan om
de veranderingen te managen
die het gebruik van BIM met
zich meebrengen. Dus niet
alleen: dit is goed en gaaf, maar
de vraag stellen Hoe gaan we
dit dan doen? Dat heeft met
leiderschap te maken. Ik heb
een volledige integratie van de
hele keten voor ogen. De eisen
van de opdrachtgever worden
vastgelegd en dan krijg je: Deur
A op die tekening heeft te maken
met die eis van stakeholder B.
Voortdurende transparantie met
dezelfde informatie als basis
zorgen voor minder faalkosten
en meer efficiëntie.’
ARIe VeRSluIS
directeur data van rWs
‘Wat mij betreft
is deze stelling ja een no-brainer.
Gebruik van BIM in
infraprojecten is een must om
vertragingen te verminderen en
faalkosten te verlagen. De vraag
is alleen of de invoering nu wel
snel genoeg gaat. We moeten
het er wat mij betreft niet
alleen over hebben, maar het
ook gewoon gaan doen. En dan
moet je beginnen in eigen huis.
Bijvoorbeeld door het spreken
van dezelfde taal en door
het werken met dezelfde tekeningen.
Zodat een constructiebedrijf
kan zien: hé, wat daar
staat, dat kan helemaal niet.
Door het daar binnen RWS en
met marktpartijen die voor
RWS werken over te hebben,
kunnen we met kleine dingen
waarschijnlijk al snel een heel
eind in de richting komen. Dat is
de crux, informatie gaan delen
over informatie delen.’
over lieren en kranen
Een prestigieus project van hoge producties en grote getallen, noemt manager operations van BAM
Wegen Regio Zuidoost Roelant Veldboer de ronde fietsbrug, die is gebouwd over een verdiept kruispunt
aan de Heerbaan in Eindhoven. Het ontwerp is van ipv Delft. BAM Wegen, het Belgische Victor Buyck
Steel Constructions en BAM Civiel voerden het project uit. Veldboer: ‘Nu kan gemotoriseerd verkeer
ongelijkvloers rijden ten opzichte van fietsers. De pyloon in het midden is zeventig meter hoog en
weegt 116 ton, de fietsbrug heeft een diameter van 72 meter en hangt in 24 kabeltuien van elk 53 meter.
De brugdelen zijn vanuit België over het Beatrixkanaal vervoerd en daarna met speciaal transport
afgeleverd. De montage en afwerking zijn in vijf weken door dag en nacht te werken gerealiseerd. In
maart 2011 is de voorbereiding gestart, half december hing de brug in zijn tuien.’ In overleg met de
opdrachtgever, de gemeente Eindhoven, zijn de werkzaamheden drie maanden versneld. ‘Dat is met
Lean-plannen en met alle betrokken partners gelukt. Inmiddels zijn er trillingen in de tuikabels ontstaan.
De problematiek ten aanzien van deze trillingen wordt nu onderzocht. De oplevering is in mei.’
de bouwput
15

het getal
20
3X directeUr
BAM RAIl
Maarten van Raaij en Bart Regtuijt
zijn twee nieuwe gezichten in de
directie van BAM Rail. Sebald van
Royen is en blijft directievoorzitter
en is verantwoordelijk voor het
algemene beleid en de externe
relaties. Maarten was al eindverantwoordelijk
voor Services, maar gaat
zich nu ook bezighouden met de
productie (Capaciteitsbeheer en
Materieelbedrijf) en onderhoudscontracten.
Bart blijft eindverantwoordelijk
voor Projecten, maar
richt zich in zijn nieuwe functie ook
op commercie (inkoop), projectverwerving
en –realisatie, inclusief
grote, multidisciplinaire projecten.
Waarom apart werken als je
het ook gezamenlijk kunt
doen? Zes BAM-werkmaatschappijen
(BAM
Wegen, BAM Rail, BAM
Civiel, BAM Infratechniek, BAM Infraconsult
en BAM PPP) schrijven vanaf 1 januari in op
grote projecten door gebruik te maken van
BAM Infra Projectmanagement. Het gaat
daarbij om grote integrale, multidisciplinaire
tenders, zegt de gloednieuwe directeur Hans
Draaijer van BAM Infra Projectmanagement.
‘Dus werk vanaf het eerste ontwerp tot en
met het onderhoud. Grote projecten,
waarbij ten minste twee werkmaatschappijen
vertegenwoordigd zijn.’ BAM Infra
Projectmanagement heeft inmiddels ingeschreven
op verschillende tenders; zoals het
project Regiotram Groningen en de verdubbeling
van de N33 tussen Assen en Zuidbroek.
Volgens Hans is de oprichting van BAM Infra
Projectmanagement een logisch gevolg van
een vraag vanuit de markt. ‘Er komt steeds
meer werk van grotere omvang. Bovendien
zien we dat de opdrachtgevers graag met
nieuw!
16 17
• Meer betondekking beschermt de wapening beter
tegen roestvorming
• Viaduct kan zonder problemen honderd jaar mee
een schamele twintig millimeter
extra beton is goed voor honderd
jaar zekerheid. de viaducten
in de a12 tussen lunetten en
Veenendaal - onderdeel van het
BaM-project Poort van Bunnik -
krijgen meer dekking, zoals dat heet. de
afstand tussen de wapening in het viaduct en
de buitenkant van het beton is vergroot naar
zestig millimeter. daardoor is de wapening
de komende honderd jaar beter beschermd
tegen roestvorming, want er komen minder
snel vocht, zout en lucht bij. ‘dat betekent
dat als ons beheer- en onderhoudscontract
over vijfentwintig jaar afloopt, we de viaducten
zonder problemen kunnen overdragen
aan Rijkswaterstaat’, zeggen Ruud keesom
en jeannette Bouwmeester. Ze zijn respectievelijk
afdelingshoofd civiel ontwerp en
materiaaltechnoloog bij BaM infraconsult;
één van de BaM-werkmaatschappijen die de
verbreding van de a12 voor hun rekening
nemen.
twintig millimeter meer, waar komt dat
vandaan? ‘opdrachtgever Rijkswaterstaat
wil de garantie dat de kunstwerken honderd
jaar meegaan. ons contract voor beheer en
onderhoud loopt vijfentwintig jaar, we
moeten roestvorming met grote zekerheid
voorkomen. Want roestende wapening
begeeft het uiteindelijk, waardoor de
constructie verzwakt. Met computerberekeningen
hebben we aangetoond dat een
dekking van zestig millimeter voldoende
bescherming geeft tegen roestvorming van
de wapening.’ Ruud: ‘en we gaan dit nu ook
bij andere projecten invoeren. sterker nog,
een aantal concurrenten is ook naar de zestig
millimeter gegaan. om dezelfde reden. dan
weet je helemaal zeker dat je goed zit.’•
v.l.n.r. Bart Regtuijt, Maarten van
Raaij, sebald van Royen
Japans leab
een feit
De Japanse wegenbouwer Maeda
Road heeft begin februari in
samenwerking met BAM Wegen in
de Kawasaki-asfaltcentrale in Tokio
de eerste producties Laag Energie
AsfaltBeton (LEAB) gerealiseerd. Er
zijn onder meer een onderlaag en
een deklaagmengsel met vijftig procent
hergebruik van asfaltgranulaat
geproduceerd en verwerkt. Maeda
Road stelt in maart van dit jaar een
tweede asfaltinstallatie in bedrijf
die geschikt is voor het produceren
van LEAB, in Mizuho nabij Tokio.
De doelstelling van Maeda Road is
om - dankzij deze asfaltproductie
bij lagere temperaturen - aan de
steeds strengere milieueisen in
Japan te kunnen blijven voldoen.
Maeda Road is één van Japans
grootste asfaltproducenten met
102 asfaltcentrales, een marktaandeel
van ongeveer 25 procent en
een jaarproductie
van tien miljoen
ton asfalt.
BAM Infra Projectmanagement
MultidisciPlinaiRe PRojecten,
ééN LOKET
grote, multidisciplinaire werken vragen om een integrale
aanpak. dat was de reden voor de oprichting van BaM infra
Projectmanagement (iPM). directeur Hans draaijer is
positief: ‘je wordt gedwongen over de grenzen van je eigen
werkmaatschappij heen te kijken.’
één partij zaken willen doen. De klant vraagt
erom. Dan is het niet genoeg dat de verschillende
BAM-werkmaatschappijen alleen maar
samenwerken. Want dan zouden die verschillende
werkmaatschappijen nog werken met
eigen begrotingen, eigen inkoopsystemen
en eigen ICT-systemen. Dat is niet alleen
omslachtig en gefragmenteerd, het vergroot
ook de kans op fouten. En het werkt
vertragend.’
Sneller
Hans verwacht veel van BAM Infra Projectmanagement.
‘Ik ga ervan uit dat we met
dit bedrijf meer en beter werk binnenhalen.
De scoringskans moet omhoog. We moeten
naar één op de drie werken.
De vraag is er en met BAM Infra Projectmanagement
kunnen we die vraag beter
beantwoorden, daar ben ik zeker van. We
kunnen sneller en adequater op vragen
vanuit de markt reageren.’
Per project komt er een team BAM’ers
op het kantoor van BAM Infra Projectmanagement.
Dat heeft veel voordelen, zegt
Hans. En niet alleen dat het team ook fysiek
bij elkaar zit. ‘Je wordt gedwongen over
de grenzen van je eigen werkmaatschappij
heen te kijken. Voorheen kon je nog vrij
eenvoudig zeggen: ik ben van rail en dit gaat
over wegen, dus is het mijn probleem niet.
Nu werk je samen in één team en is het ook
jouw probleem. We gaan dus veel meer
samen op zoek naar oplossingen voor de
klant. Dat is een houding en een cultuur die
we ons nog meer eigen willen maken.’
Waarom is er eigenlijk niet eerder voor deze
constructie gekozen? Dat is een goede vraag,
vindt Hans. ‘Laten we zeggen: het was de
hoogste tijd. We zijn hiermee op de goede
weg. Wat niet onbelangrijk is, de mensen
van de werkvloer zijn erg enthousiast. Ze
zien en merken direct de voordelen.’
De komende tijd moeten de verwachtingen
worden waargemaakt, zo zegt Hans. Hij
is ervan overtuigd dat het lukt. Echte
hobbels ziet hij niet. ‘De sfeer is goed. De
systemen zullen de komende maanden gaan
werken. En nu moeten we het gewoon
gaan doen.’•

am@
@ leiderdorp tijdens de open dag op zaterdag
18 februari bezochten zo’n vierduizend belangstellenden
de verdiepte ligging van de a4.
@ Amsterdam Redubel brengt in combinatie
met dura Vermeer geluidsschermen langs de a10
West aan voor de coentunnelcompany.
@ Zevenhuizen de BaM infra-bedrijven bouwden
in opdracht van ProRail een spooronderdoorgang
onder de spoorlijn den Haag – gouda, parallel aan
de a12. de onderdoorgang vervangt twee oude
overwegen.
@ Dordrecht tot eind maart stonden bij het
Materieelbedrijf van BaM Rail de keuringsdagen
weer op de agenda. alle BaM Rail-bussen werden
@ Rotterdam Voor de aanleg van de nieuwe
parkeergarage bij de erasmus universiteit heeft
BaM Milieu het grondwerk uitgevoerd.
@ Rotterdam in opdracht van de provincie Zuid-
Holland realiseerde bouwcombinatie BaM civiel
– HsM een fietsbrug over het Hartelkanaal in de
binnenstebuiten gekeerd en al het gereedschap Botlek. tachtig prefab betonelementen zijn boven
Wegen groef het cunet en verdichtte het zandbed.
vreselijke situatie die voor alle betrok- ander wat de gevaren op de werkvloer
18
werd gecontroleerd.
het water aan elkaar gelijmd.
Het resterende infrawerk doen de leerlingen.
19
@ Weissensee op 27 januari schaatste het team
van BaM Milieu voor twee goede doelen de
alternatieve elfstedentoertocht op de Weissensee
in oostenrijk.
@ leek onderhoud voor RWs directie
noord-nederland door BaM Wegen Regio
noord.
@ gouda in de parkeergarage van BaM staat een
nissan leaf, voor (korte) zakelijke ritten. de leaf
is één van de co 2 -reductiemaatregelen, bedoeld
om medewerkers kennis te laten maken met
duurzaam, elektrisch rijden.
@ gouda Hoe kunnen Youtube, twitter en Facebook
worden ingezet voor BaM civiel, op de vier
communicatiegebieden interne communicatie,
markt-, arbeidsmarkt- en projectcommunicatie?
daarover boog Young BaM civiel zich in een
workshop social media.
@ utrecht Het waterbouwkundig laboratorium
BaM infraconsult, de golfgoot in actie. Hier worden
op schaal het ontwerp van golfbrekers en dijkbekledingen
getoetst en verscheidene onderzoeksprojecten
uitgevoerd. onder andere voor de Xblocs.
@ Dordrecht de unimat 205, de BaM Rail-stopmachine
die het spoor tot op de millimeter recht
legt, is na een uitgebreide revisie weer operationeel.
Ploegleider Martijn Bruines: ‘die kan er weer
vijf jaar tegenaan.’
@ Veurne (België) Zaterdag 18 februari, 08:00
uur, leggen vier collega’s van het Belgische
carmans spoorwerken (deelneming BaM Rail)
met veel duwen en trekken de eerste van drie
Harmelen-platen op zijn plaats.
@ Zwolle leerlingen van de infra-opleiding van het
deltioncollege volgen praktijkles. Zij brengen een
straatwerkplateau voor picknickbanken aan. BaM
@ Amsterdam BaM civiel bouwt voor ns en ProRail
twee nieuwe passages onder de sporen van station
amsterdam cs, tussen de bestaande drie reizigerstunnels
in. december 2013 gaan de eerste winkels die
er komen open.
@ hoogkerk BaM civiel noordoost verwierf
de engineering & construct-opdracht voor de
fundering en de vloer van een grote tank van
de suiker unie in Hoogkerk.
Paul de Krom
> Staatssecretaris van Sociale
Zaken en Werkgelegenheid
> ‘Aandacht voor veiligheid op
de werkvloer is en blijft nodig’
‘H
et kabinet hecht veel waarde
aan gezond en veilig werken.
Aandacht voor veiligheid
op de werkvloer is en blijft nodig,
want het is nooit ‘af’. Landelijk gezien
vinden elke tien minuten nog steeds
vijftien arbeidsongevallen plaats.
Ongevallen met letsel en verzuim
tot gevolg of met fatale afloop. Een
kenen pijnlijk en traumatisch is.
Vaak schuilen ongelukken in kleine
hoekjes. Van een steiger vallen.
Bekneld raken in een machine.
Iedereen die met zware machines,
chemische stoffen, steigers of ladders
werkt, weet waar de gevaren op de
loer liggen.
Arbeidsveiligheid is in de eerste plaats
een zaak van werkgever én werknemers.
Zij weten namelijk bij iedere
specifieke functie waar op gelet moet
worden met het oog op veiligheid.
Daarom riep het kabinet het Actieplan
colofon
volgens mij
Arbeidsveiligheid (2010-2013) in het
leven. Hierbij ligt de nadruk op wat
bedrijven en branches zelf kunnen
verbeteren aan veiligheidsbewustzijn
en veiligheidscultuur op de werkvloer.
Het Actieplan Arbeidsveiligheid is een
vervolg op het programma Versterking
Arbeidsveiligheid (2003-2008).
Dit leverde indrukwekkende resultaten
op. Het percentage ongevallen
daalde spectaculair: van 40 tot zelfs
90 procent. Door het initiatief primair
bij de branches en bedrijven te leggen,
kwam veiligheid in het vizier
van iedere werknemer. Die heeft het
grootste belang om gezond en veilig
te kunnen werken.
De nadruk moet liggen op een permanente
veiligheidscultuur. Iedereen
wil ’s avonds heelhuids thuiskomen.
Daarom is de inbreng en inzet van
iedereen in het bedrijf – van hoog tot
laag – belangrijk. Zo’n aanpak vergt
permanente aandacht en regelmatig
overleg tussen management en medewerkers.
Medewerkers weten immers als geen
zijn. Maar dat is nog niet tot in alle
haarvaten van ieder bedrijf in Nederland
doorgedrongen.
Door ervaringen binnen het bedrijf
en tussen bedrijven te delen, worden
de mogelijkheden helder. We kunnen
van elkaar leren door tips uit te wisselen.
Tips om de werkvloer veiliger
te maken. Tips om materiële schade,
ziekte en ziekteverzuim te vermijden.
Een veiligheidscultuur op de werkvloer
bespaart kosten, het bevordert de
werksfeer en de productiviteit. Reden
genoeg om er werk van te maken.’
Infra Actie informeert vier keer per jaar over de projecten van BAM Infra op het
gebied van civiele en industriebouw en boven- en ondergrondse infrastructuur.
In BAM Infra zijn de volgende bedrijven gebundeld: BAM Civiel, BAM Infratechniek,
BAM Rail, BAM Wegen en BAM Infraconsult. Redactieleden Kathleen Banga-Davis,
Karin Dooren, Jeroen Kleijn, Henk Kuipers, William van Niekerk, Karin van der Tas-
Pennin, Willem Weeda, Rob van Wingerden concept & realisatie ZB Communicatie
& Media bv, Ede Vormgeving ZB/Marinka Reuten Tekst Willem andrée,
erik Hannema, andré Ritsema, ernst steinmeier, Patrick Boor fotografie Harmen de
jong, Ruud van den akker, jane van Raaphorst, koos Boertjens, Remco gerritse
Drukwerk Modderkolk Grafische Projecten contactadres BAM Infra, Postbus 2419,
3500 GK Utrecht, telefoon (030) 287 68 76 issn 1574-9568

20
kroon juweel
proJect De la Reyweg,
Den Haag
Wat grootschalige
herinrichting
Wie Martijn Kniestedt,
opdrachtgever gemeente
Den Haag
Het was feest 13 januari
op de De la Reyweg
in Den Haag. De
buurt, de leerlingen van twee
scholen, de wethouder, BAM
Wegen Regio West, HABO
GWW; iedereen was aanwezig
bij de grootse opening van
de heringerichte straat. En
iedereen was tevreden. ‘Het
is hier nu veiliger en prettiger
wonen, werken en rijden’, aldus
de wethouder. De werkzaamheden,
die ongeveer driekwart
jaar in beslag namen, werden
verricht door BAM Wegen Regio
West. Het bedrijf kwam als
beste – en goedkoopste – uit de
bus, zegt opdrachtgever Martijn
Kniestedt van de gemeente
Den Haag. De la Reyweg is een
belangrijke doorgaande weg
van 1,4 kilometer lengte, waar
dagelijks zo’n 15.000 auto’s
passeren. De oude weg was
onveilig; onder meer doordat
fietspaden ontbraken en er te
weinig ruimte was om goed te
parkeren. De grootschalige
herinrichting, inclusief rioolvervanging,
was een paradepaardje
van de gemeente, zegt
Kniestedt. ‘BAM kwam met het
beste plan van aanpak. Ze
hadden zich goed verdiept in
het project.’ Er zijn twee vrijliggende
fietspaden en gescheiden
rijbanen aangebracht, zodat
auto’s elkaar niet meer kunnen
inhalen. Volgens Kniestedt heeft
BAM tijdens de werkzaamheden
goed en proactief gecommuniceerd
met de buurt. ‘En
onze samenwerking verliep ook
goed. In het begin was het een
beetje zoeken: wat kunnen we
van elkaar verwachten? Maar
daarna verliep het vlot. En, ook
prettig voor de buurt: we waren
een paar maanden eerder klaar
dan verwacht.’