05.01.2015 Views

Team - TU Delft

Team - TU Delft

Team - TU Delft

SHOW MORE
SHOW LESS

Create successful ePaper yourself

Turn your PDF publications into a flip-book with our unique Google optimized e-Paper software.

3<strong>TU</strong> Speerpunt Bouw<br />

Leerstoelenboek<br />

Prototype 2, Juni 2008


Namen 8 trekkers en formateur<br />

(van links naar rechts, van boven naar onder)<br />

Prof.ir. Frans Bijlaard – trekker Infrastructuur<br />

Prof.dr.ir. Han Meyer – trekker Gebiedsontwikkeling<br />

Prof.dr.-ing. Ulrich Knaack – trekker Werkgebouw<br />

Prof.dr. Peter Boelhouwer – trekker Woongebouw<br />

Prof dr.ir. Jos Lichtenberg – trekker Componenten<br />

Prof.dr.ir. Klaas van Breugel – trekker Materialen<br />

Prof.dr.ir. Jan Hensen – trekker Fundamenteel<br />

Prof.dr. Gert Dewulf – trekker Proces<br />

Prof.dr.ir. Mick Eekhout – formateur Speerpunt Bouw<br />

Colofon<br />

Uitgegeven door<br />

Speerpunt BOUW<br />

Faculteit Bouwkunde<br />

Prof.dr.ir. Mick Eekhout<br />

Kabinet 7.12<br />

Postbus 5043<br />

2600 GA <strong>Delft</strong><br />

Secretariaat<br />

T +31 (0)15 278 8538<br />

www.speerpuntbouw.tudelft.nl<br />

info-SpeerpuntBouw@tudelft.nl<br />

Editor<br />

Layout / Cover<br />

Mick Eekhout<br />

Manuela Schilberg<br />

Copyright © Maart 2008<br />

Trefwoorden<br />

Leerstoelen, Technische Universiteiten, Speerpunt Bouw.<br />

Printed in the Netherlands<br />

Second print prototype, Juni 2008<br />

2


Inleiding<br />

Dit 3<strong>TU</strong> Speerpunt Bouw leerstoelenboek is de eerste verzameling van alle<br />

bouwgerelateerde leerstoelen van de 3<strong>TU</strong> Nederland, geschreven door de betreffende<br />

hoogleraren voor het Speerpunt Bouw in een vaste en dus vergelijkbare indeling. Door<br />

de identieke indeling zijn de leerstoelen qua opzet en inhoud met elkaar vergelijkbaar.<br />

Bij een correcte weergave biedt een dergelijke indeling mogelijkheden voor selectie tot<br />

samenwerking. Zo kunnen collegae hoogleraren onderling in het onderzoek bepalen of<br />

er overlappingen in het onderzoek zijn, dan wel omissies. Ze kunnen hun ambities<br />

bijstellen zodat er complementaire onderzoeksmissies ontstaan.<br />

Dit leerstoelenboek heeft ongetwijfeld attentiewaarde voor de CvB’s van de<br />

3<strong>TU</strong>’s en voor de decanen. De decanen zullen voor hun eigen faculteiten passende<br />

leerstoelenplannen hebben, waarbij het totale veld aan leerstoelen de complete<br />

opdracht van die faculteit moet beslaan. In dit geval is het 3<strong>TU</strong> Speerpunt Bouw<br />

Leerstoelenboek opgesteld om nieuwe onderzoek op 3<strong>TU</strong> niveau op een inzichtelijke<br />

wijze mogelijk te maken.<br />

Daarnaast geeft het boek voor het eerst in de geschiedenis van de VSNU en de<br />

3<strong>TU</strong>’s een overzicht aan de buitenwereld van de betrokken leerstoelen met hun<br />

lopende onderzoek en verder – om nieuw onderzoek te bevorderen - welke<br />

competenties en ambities zij hebben. Zodoende helpt dit onderzoek de formatie van<br />

partnerschappen tussen leerstoelen en de bouwwereld. Op dit moment is ongeveer<br />

70% van de leerstoelen ingediend en dus in dit boek beschreven. De overige<br />

leerstoelen ontbreken nog, hun hoogleraren hebben ongetwijfeld ook andere<br />

prioriteiten die ook belangrijk zijn en zij zullen in een tweede druk meegenomen kunnen<br />

worden. In deze omschrijving ontbreken ook de vacante leerstoelen. Andere<br />

mogelijkheden voor initiatieven voor nieuwe leerstoelen liggen ongetwijfeld op de<br />

bureaus van de decanen, maar zijn op de werkvloer en bij de formateur onbekend.<br />

8 voorlopige domeinen als resultaat van<br />

het 3<strong>TU</strong> Speerpunt Bouw Leerstoelenboek<br />

De leerstoelen zijn door ondergetekende op hun karakteristieken gerubriceerd in een 6-<br />

tal schaalgelede onderzoeksdomeinen met 2 dwarse onderzoeksdomeinen: tezamen 8<br />

onderzoeksdomeinen. Zie figuur 1.<br />

3


De leerstoelenplannen van elke faculteit zijn in een aantal domeinen of afdelingen<br />

verdeeld. In elke afdeling zijn er fundamentele leerstoelen, technologische leerstoelen<br />

en toepassingsgerichte leerstoelen. Het komt ook voor dat deze driedeling in één<br />

enkele leerstoel zichtbaar is.<br />

Eén mogelijke indeling zou zijn Design, Technologie en Proces.<br />

Een tweede mogelijkheid was een fijnere indeling in 3 schaalgebieden: stad, gebouw<br />

en component. Bij uitwerking bleek de logica van infrastructuur en gebiedsontwikkeling<br />

op het niveau van de stad, van werkgebouwen en woongebouwen op het niveau van<br />

het gebouw en van componenten en materialen op het niveau van component<br />

werkzaam, zij het dat er twee groepen leerstoelen over alle schaalgebieden heen<br />

werken: de fundamentele leerstoelen en de procesleerstoelen. Op deze wijze is de<br />

bovenstaande figuur met de 6 schaalgebieden en 2 dwarsverbanden tot stand<br />

gekomen.<br />

Onder de infrastructuur bevinden zich ook de civiele kunstwerken van de infrastructuur:<br />

de bouwwerken. Het is duidelijk dat de belangstelling van de leerstoelen zich<br />

concentreert op het middengebied van de gebouwen. Bij de bestudering vallen ook<br />

lacunes op die door met respectievelijke decanen besproken zullen worden.<br />

Het is goed mogelijk dat er bij lezing een aantal leerstoelhouders zich liever voegt bij<br />

een ander domein. De domeinen dienen in deze eerste versie voornamelijk<br />

herkenbaarheid. Pas als de programma’s duidelijker worden in de loop van het jaar, zal<br />

blijken of deze indeling zinnig is. Ik dank de leerstoelhouders hartelijk voor de moeite<br />

die zij hebben genomen om binnen het gegeven ‘format’ duidelijke beschrijvingen te<br />

geven.<br />

De eerste brochure betrof de ‘Start Formatie Speerpunt Bouw’ van oktober<br />

2007. Het tweede document was het ‘3<strong>TU</strong> onderzoek naar oplossingen voor<br />

maatschappelijke problemen’ van februari 2008. Dit document ‘3<strong>TU</strong> Spererpunt Bouw<br />

Leerstoelenboek’ is de derde voorlopige publicatie van 3<strong>TU</strong> Speerpunt Bouw. Een<br />

separaat boekwerk wordt aangemaakt met daarin de huidige projecten van de 3<strong>TU</strong><br />

Bouwonderzoekers: ‘3<strong>TU</strong> Bouw onderzoeksprojecten’. Nadat de nieuwe<br />

programmering duidelijker wordt, zal ook aan de leerstoelhouders worden gevraagd of<br />

zij met suggesties voor projecten kunnen komen. Van die suggesties, ook weer op<br />

standaard poster ‘format wordt een ‘3<strong>TU</strong> Speerpunt Bouw vacatureboek’ gemaakt, dat<br />

vervolgens gaan dienen voor de formatie van partnerschappen in de verschillende<br />

programma’s, met een mogelijkheid om een soort digitale veiling in te stellen, zodat<br />

partijen kunnen inschrijven op deelname via consortiumformule, dezelfde die de VOC<br />

indertijd heeft laten groeien.<br />

Prof.dr.ir.Mick Eekhout,<br />

Formateur 3<strong>TU</strong> Speerpunt Bouw<br />

<strong>Delft</strong>, Maart 2008<br />

4


INHOUDSOPGAVE LEERSTOELENBOEK<br />

INLEIDING 3<br />

INFRASTRUC<strong>TU</strong>UR 9<br />

LANDSCHAPSARCHITEC<strong>TU</strong>UR | BK | <strong>TU</strong> DELFT<br />

Prof.dr.ir. C.M. (Clemens) Steenbergen | c.m.steenbergen@tudelft.nl 10<br />

ONDERGRONDS BOUWEN | CITG | <strong>TU</strong> DELFT<br />

Prof.ir. J.W. (Johan) Bosch | j.w.bosch@tudelft.nl 11<br />

STAALCONSTRUCTIES | CITG | <strong>TU</strong> DELFT<br />

• Prof.ir. F.S.K. (Frans) Bijlaard [trekker] | f.s.k.bijlaard@tudelft.nl 12<br />

WEGENBOUWKUNDE | CITG | <strong>TU</strong> DELFT<br />

Prof.dr.ir. A.A.A. (André) Molenaar | a.a.a.molenaar@tudelft.nl 13<br />

GEBIEDSONTWIKKELING 15<br />

ENVIRONMENTAL DESIGN / SUSTAINABLE URBANISM | BK | URBANISM | <strong>TU</strong> DELFT<br />

Prof.ir. C.A.J. (Kees) Duijvestein | C.A.J.Duijvestein@tudelft.nl 16<br />

GEBIEDSONTWIKKELING | BK | <strong>TU</strong> DELFT<br />

Prof.dr.mr. W.C.T.F. (Friso) de Zeeuw | w.c.t.f.dezeeuw@tudelft.nl 17<br />

STEDENBOUWKUNDIG ONTWERPEN; THEORIE & METHODEN | BK | <strong>TU</strong> DELFT<br />

• Prof.dr.ir. V.J. (Han) Meyer [trekker] | v.j.meyer@tudelft.nl 18<br />

STEDEBOUWKUNDIGE PLANOLOGIE | BK | <strong>TU</strong> EINDHOVEN<br />

Prof.dr. H.J.P. (Harry) Timmermans | h.j.p.timmermans@tue.nl 19<br />

URBAN DESIGN | BK | <strong>TU</strong> DELFT<br />

Prof.ir. H.C. (Henco) Bekkering | h.c.bekkering@tudelft.nl 20<br />

WERKGEBOUWEN 21<br />

ARCHITEC<strong>TU</strong>RAL ENGINEERING | BK | <strong>TU</strong> <strong>Delft</strong><br />

Prof.ir. A.P.M. (Fons) Verheijen | A.P.J.M.VERHEIJEN@<strong>TU</strong>DELFT.NL 22<br />

ARCHITEC<strong>TU</strong>RAL ENGINEERING | ADE | <strong>TU</strong> Eindhoven<br />

Prof.ir. J. (Jan) Westra | 23<br />

BOUWTECHNISCH ONTWERPEN | BK | <strong>TU</strong> EINDHOVEN<br />

Prof.ir. J.M. (Jouke) Post | j.m.post@tue.nl 24<br />

CONSTRUCTIEGELUID IN GEBOUWEN | BK | <strong>TU</strong> EINDHOVEN<br />

Prof.ir. E. (Eddy) Gerretsen | e.gerretsen@tue.nl 25<br />

CONSTRUCTIES VAN GEBOUWEN | UTILITEITSBOUW | CITG | <strong>TU</strong> DELFT<br />

Prof.dipl-ing. J.N.J.A. (Jan) Vambersky | j.n.j.a.vambersky@tudelft.nl 26<br />

DESIGN OF CONSTRUCTION | BK | <strong>TU</strong> DELFT<br />

• Prof.dr.-ing. U. (Ulrich) Knaack [trekker] | u.knaack@tudelft.nl 27<br />

MATERIALISATIE | RELATION TO PRACTICE | PRAKTIJKLEERSTOEL | BK | <strong>TU</strong> DELFT<br />

Prof.ir. C.H.C.F. (Kees) Kaan | c.h.c.f.kaan@tudelft.nl 28<br />

5


RESTAURATIE | MODIFICATION | INTERVENTION | BK | <strong>TU</strong> DELFT<br />

Prof.dr.ir. J.M.J. (Jo) Coenen | j.m.j.coenen@tudelft.nl 29<br />

RESTAURATIE | MODIFICATION | INTERVENTION | TRANSFORMATION | BK | <strong>TU</strong> DELFT<br />

Prof.dr.ir. P.H. (Paul) Meurs | p.h.meurs@tudelft.nl 30<br />

ONTWERPEN VAN DRAAGCONSTRUCTIES | BK | <strong>TU</strong> DELFT<br />

Prof.ir. C. (Kees) van Weeren | C.vanWeeren@tudelft.nl 31<br />

Prof.ir. R. (Rob) Nijsse | R.Nijsse@tudelft.nl<br />

Prof.dr.ir. J.C. (Joop) Paul MBA | J.C.Paul@tudelft.nl<br />

SMART ARCHITEC<strong>TU</strong>RE | BK | ARCHITEC<strong>TU</strong>UR |<strong>TU</strong> <strong>Delft</strong><br />

Hooglerar Vacature 32<br />

TYPOLOGIE VAN GEBOUWEN | BK |<strong>TU</strong> <strong>Delft</strong><br />

Prof.ir.L. (Leen) van Duin | L.vanDuin@tudelft.nl 33<br />

WOONGEBOUWEN 35<br />

ASPECTLEERSTOEL WONINGBOUW | BK | <strong>TU</strong> DELFT<br />

Prof.ir. D.E. (Dick) van Gameren | d.e.vangameren@tudelft.nl 36<br />

DUURZAAM WONINGBEHEER | OTB | <strong>TU</strong> DELFT<br />

Prof.ing. A.F. (André) Thomsen | a.f.thomsen@tudelft.nl 37<br />

GEZONDHEIDSTECHNIEK VOOR HET GEBOUW | BK | <strong>TU</strong> EINDHOVEN<br />

Prof.dr. J.E.M.H. (Annelies) van Bronswijk | J.E.M.H.v.Bronswijk@tue.nl 38<br />

HUISVESTINGSSYSTEMEN | OTB | <strong>TU</strong> DELFT<br />

• Prof.dr. P.J. (Peter) Boelhouwer [trekker] | p.j.boelhouwer@tudelft.nl 39<br />

SUSTAINABLE HOUSING TRANSFORMATION | BK | <strong>TU</strong> DELFT<br />

Prof.dr.ir. J.D. M. (Anke) van Hal | j.d.m.vanhal@tudelft.nl 40<br />

WONINGKWALITEIT EN PROCESINNOVATIE | OTB | <strong>TU</strong> DELFT<br />

Prof.dr.ir. H.J. (Henk) Visscher | h.j.visscher@tudelft.nl 41<br />

COMPONENTEN 43<br />

ALUMINIUMCONSTRUCTIES | BK | <strong>TU</strong> EINDHOVEN<br />

Prof.ir. F. (Frans) Soetens | f.soetens@tue.nl 44<br />

BETONCONSTRUCTIES | CITG | <strong>TU</strong> DELFT<br />

Prof.dr.ir. J.C. (Joost) Walraven | J.C.Walraven@tudelft.nl 45<br />

BETONCONSTRUCTIES | BK | <strong>TU</strong> EINDHOVEN<br />

Prof.ir. C.S. (Cees) Kleinman | c.s.kleinman@tue.nl 46<br />

Prof.dr ir. D.A. (Dick) Hordijk<br />

BOUWFYSICA | BK| <strong>TU</strong> EINDHOVEN<br />

Prof.dr.ir. M.H. (Martin)de Wit | m.h.d.wit@tue.nl 47<br />

CLIMATE DESIGN | BK | <strong>TU</strong> DELFT<br />

Prof.ir. J.J.M. (Hans) Cauberg (praktijk HL Klimaatontwerp) | j.j.m.cauberg@tudelft.nl 48<br />

Prof.ir. P.G. (Peter) Luscuere (praktijk HL Installaties) | p.g.luscuere@tudelft.nl<br />

CONSTRUCTIEF ONTWERPEN ALGEMEEN & INTEGRATIE | BK | <strong>TU</strong> EINDHOVEN<br />

Prof.ir. F. (Frans) van Herwijnen | f.v.herwijnen@tue.nl 49<br />

6


CONSTRUCTIEF ONTWERPEN STAALCONSTRUCTIES | BK | <strong>TU</strong> EINDHOVEN<br />

Prof. Ir. H.H. (Bert) Snijder | h.h.snijder@bwk.tue.nl 50<br />

HOUTCONSTRUCTIES EN HOUTTECHNOLOGIE | CITG | <strong>TU</strong> DELFT<br />

UHD J.W.G. (Jan-Willem) van de Kuilen | j.w.g.vandekuilen@tudelft.nl 51<br />

INSTALLATES | BK | <strong>TU</strong> EINDHOVEN<br />

Prof.ir. W. (Wim) Zeiler | w.zeiler@tue.nl 52<br />

ONTWERPEN VAN HET BINNENMILIEU | BK | <strong>TU</strong> EINDHOVEN<br />

Prof.ir. P.G.S. (Paul) Rutten | P.G.S.Rutten@bwk.tue.nl 53<br />

PRODUCTONTWIKKELING | BK | <strong>TU</strong> DELFT<br />

Prof.dr.ir. A.C.J.M.(Mick) Eekhout | a.c.j.m.eekhout@tudelft.nl 54<br />

PRODUCTONTWIKKELING | BK | <strong>TU</strong> EINDHOVEN<br />

• Prof.dr.ir (Jos) J.N. Lichtenberg [trekker] | j.j.n.lichtenberg@tue.nl 55<br />

MATERIALEN 57<br />

BETONMODELLERING EN MATERIAALGEDRAG | CITG | <strong>TU</strong> DELFT<br />

• Prof.dr.ir. K. (Klaas) van Breugel [trekker] | k.vanbreugel@tudelft.nl 58<br />

CONSERVERINGSTECHNIEKEN VAN GEBOUWEN | R-MIT | BK | <strong>TU</strong> DELFT<br />

Prof.ir. R. P.J. (Rob) van Hees | r.p.j.vanhees@tudelft.nl 59<br />

CONSTRUCTIEVE HOUT- EN BAMBOETOEPASSINGEN | BK | <strong>TU</strong> EINDHOVEN<br />

Prof.dr.ir. A.J.M. (André) Jorissen | a.j.m.jorissen@tue.nl 60<br />

STEENCONSTRUCTIES | BK | <strong>TU</strong> EINDHOVEN<br />

Prof.ir-arch. D.R.W. (Dirk) Martens | d.r.w.martens@bwk.tue.nl 61<br />

FUNDAMENTEEL 63<br />

ARCHITEC<strong>TU</strong>URTHEORIE | ANTONI VAN LEEUWENHOEK | BK | <strong>TU</strong> DELFT<br />

Prof.dr. A.D. (Arie) Graafland | a.d.graafland@tudelft.nl 64<br />

ARCHITECTONISCHE ONTWERPSYSTEMEN | BK | <strong>TU</strong> EINDHOVEN<br />

Prof.dr.ir. B. (Bauke) de Vries | b.d.vries@tue.nl 65<br />

ARCHITEC<strong>TU</strong>RAL DESIGN AND URBAN CUL<strong>TU</strong>RE | BK | <strong>TU</strong> EINDHOVEN<br />

Prof.dr.ir. P.J.V. (Pieter) van Wesemael | p.j.v.v.wesemael@tue.nl 66<br />

ARCHITEC<strong>TU</strong>URGESCHIEDENIS EN –THEORIE | AHT | BK | <strong>TU</strong> EINDHOVEN<br />

Prof.dr. B.J.F. (Bernard) Colenbrander | b.j.f.colenbrander@tue.nl 67<br />

Prof.ir. C.S. (Ton) Venhoeven | c.s.venhoeven@bwk.tue.nl<br />

CONSTRUCTIEMECHANICA | CITG | <strong>TU</strong> DELFT &<br />

KRACHTSWERKING IN GEBOUWEN | BK | <strong>TU</strong> DELFT<br />

Prof.dr.ir. J.G. (Jan) Rots | j.g.rots@tudelft.nl 68<br />

GEBOUWPRESTATIE-SIMULATIE | BK | <strong>TU</strong> EINDHOVEN<br />

• Prof.dr.ir. J.L.M. (Jan) Hensen [trekker] | j.hensen@tue.nl 69<br />

PHILOSOPHY OF TECHNOLOGY | TBM | <strong>TU</strong> DELFT<br />

Prof.dr.ir. P.A. (Peter) Kroes | p.a.kroes@tudelft.nl 70<br />

TECHNICAL ECOLOGY | URBANISM | BK | <strong>TU</strong> DELFT<br />

Prof.dr.ir. T.M. (Taeke) de Jong | t.m.dejong@tudelft.nl 71<br />

7


TECHNISCHE MECHANICA BK | <strong>TU</strong> EINDHOVEN<br />

Prof.dr.ir. J.G.M. (Jan) Kerstens | j.g.m.kerstens@bwk.tue.nl 72<br />

TECHNISCH ONTWERP & INFORMATICA | BK | <strong>TU</strong> DELFT<br />

Prof.dr.ir. I.S. (Sevil) Sariyildiz | i.s.sariyildiz@tudelft.nl 73<br />

PROCES 75<br />

BELEID, ORGANISATIE EN MANAGEMENT | TBM | <strong>TU</strong> DELFT<br />

Prof.mr.dr. J.A. (Hans) de Bruijn | j.a.debruijn@tbm.tudelft.nl 76<br />

BELEIDSANALYSE | TBM | <strong>TU</strong> DELFT<br />

Prof.dr.ir. E. (Wil) Thissen | w.a.h.thissen@tudelft.nl 77<br />

BES<strong>TU</strong>URSKUNDE POLG | TBM | <strong>TU</strong> DELFT<br />

Prof.mr.dr. E.F. (Ernst) ten Heuvelhof | e.f.tenheuvelhof@tbm.tudelft.nl 78<br />

BOUWPROCESSEN | CiTG | <strong>TU</strong>DELFT<br />

Prof.dr.ir. H.A.J. (Hennes) de Ridder | h.a.j.deridder@tudelft.nl 79<br />

BOUWRECHT | BK | <strong>TU</strong> DELFT<br />

Prof.mr.dr. M.A.B. (Monika) Chao-Duivis | M.A.B.Chao-Duivis@tudelft.nl 80<br />

CONSTRUCTION MANAGEMENT & URBAN DEVELOPMENT | BK | <strong>TU</strong> EINDHOVEN<br />

Prof.dr.ir. W.F. (Wim) Schaefer | w.f.schaefer@tue.nl 81<br />

DESIGN & CONSTRUCTION MANAGEMENT | BK | <strong>TU</strong> DELFT<br />

Prof.dr.ir J.W.F. (Hans) Wamelink | j.w.f.wamelink@tudelft.nl 82<br />

INNOVATION IN DESIGN AND ENGINEERING PROCESSES | CTW | U TWENTE<br />

Prof.dr.ir. J.I.M. (Joop) Halman | j.i.m.halman@ctw.utwente.nl 83<br />

MARKET- AND ORGANIZATION TYPES IN CONSTRUCTION INDUSTRY | CTW | U TWENTE<br />

Prof.dr.ir. A.G. (André) Dorée | a.g.doree@ctw.utwente.nl 84<br />

PLANNING AND DEVELOPMENT | CTW | U TWENTE<br />

• Prof.dr. G.P.M.R. (Geert) Dewulf [trekker] | g.p.m.r.dewulf@ctw.utwente.nl 85<br />

UITVOERING EN ORGANISATIE | BK | <strong>TU</strong> EINDHOVEN<br />

Prof.ir G.J. (Ger) Maas | g.j.maas@tue.nl 86<br />

UITVOERINGSTECHNIEK | BWK | <strong>TU</strong> EINDHOVEN<br />

Prof.ir F.J.M. (Frits) Scheublin | f.j.m.scheublin@tue.nl 87<br />

VASTGOEDBEHEER EN – ONTWIKKELING | BK | <strong>TU</strong> DELFT<br />

Prof.ir. H. (Hans) de Jonge | h.dejonge@tudelft.nl 88<br />

8


INFRASTRUC<strong>TU</strong>UR<br />

LANDSCHAPSARCHITEC<strong>TU</strong>UR | BK | <strong>TU</strong> DELFT<br />

Prof.dr.ir. C.M. (Clemens) Steenbergen | c.m.steenbergen@tudelft.nl 10<br />

ONDERGRONDS BOUWEN | CITG | <strong>TU</strong> DELFT<br />

Prof.ir. J.W. (Johan) Bosch | j.w.bosch@tudelft.nl 11<br />

STAALCONSTRUCTIES | CITG | <strong>TU</strong> DELFT<br />

• Prof.ir. F.S.K. (Frans) Bijlaard [trekker] | f.s.k.bijlaard@tudelft.nl 12<br />

WEGENBOUWKUNDE | CITG | <strong>TU</strong> DELFT<br />

Prof.dr.ir. A.A.A. (André) Molenaar | a.a.a.molenaar@tudelft.nl 13<br />

9


INFRASTRUC<strong>TU</strong>UR<br />

Naam leerstoel<br />

LANDSCHAPSARCHITEC<strong>TU</strong>UR | BK | <strong>TU</strong> DELFT<br />

Hoogleraar<br />

Prof.dr.ir. C.M. (Clemens)<br />

Steenbergen<br />

c.m.steenbergen@tudelft.nl<br />

UHD Ir. I. (Inge) Bobbink<br />

I.Bobbink@tudelft.nl<br />

UHD J.R.T. (René) van der<br />

Velde<br />

J.R.T.vanderVelde@tudelft.nl<br />

Profiel/domein<br />

Missie/specialisatie<br />

The field of knowledge in landscape architecture includes research and design of<br />

residential landscapes, working landscapes, infra-landscapes, recreational<br />

landscapes and water landscapes at different levels from architectural ensembles<br />

and urban fragments to metropolitan park and water systems. The focus is on the<br />

interplay between architecture and landscape, the landscape-architectural design of<br />

urban open space, the landscape structure of the city and urbanization of cultural<br />

landscapes. These general (international) themes are systematically explored and<br />

related to specific Dutch lowland conditions and urban design problems.<br />

The goal is to provide a background and insight into typological knowledge and<br />

landscape architectural design tools and techniques. Concepts for flexible and<br />

durable design, with spatial qualities that ensure a lasting landscape/urban<br />

structure but which are at the same time flexible and deployable in various ways,<br />

are an important research goal.<br />

Master onderwijs<br />

Onderzoek<br />

Grootte<br />

Valorisatiepartners<br />

• Research activities are organized in three thematic clusters<br />

• Architecture and Landscape<br />

• In deze cluster staat de vraag centraal welke invloed het landschap kan hebben op<br />

de architectuur en hoe in de verbinding van deze twee het vertrekpunt kan liggen<br />

voor een zelfstandige ontwerpcultuur. De klassieke buitenplaatsen, tuinen en<br />

landschappen vormen in die zin de schatkamers van het vak, waarin een rijkdom<br />

aan variaties ligt opgeslagen. Ze doen verslag van de conceptuele verovering van<br />

het landschap, waarbij de experimentele wisselwerking tussen de architectuur en<br />

het landschap uitgroeide tot een ontwerpdiscipline met een eigen theorie,<br />

instrumentarium en ontwerptechniek.<br />

• UrbanLandscapes<br />

In deze cluster staat de vraag centraal hoe het duel tussen architectuur en<br />

landschap kan worden opgenomen in het rollenspel en krachtenveld van de stad.<br />

De landschapsarchitectonische bewerking is hier niet eenvoudig als formele<br />

inventie uitgerold over de topografie; het gaat niet zozeer om de verovering van<br />

de ruimte en de horizon, maar om het behoud van de ruimtelijke werking van het<br />

bestaande landschap en soms zelfs de reconstructie daarvan in de stedelijke<br />

context. De subjectieve beeldtaal en programmatuur van Architectuur en<br />

Landschap moet als het ware bruikbaar, leesbaar en toegankelijk worden gemaakt<br />

voor de stedelijke massa.<br />

• DutchLowlands<br />

Anders dan bij Architectuur en Landschap, is de landschapsarchitectonische<br />

kwaliteit van het cultuurlandschap impliciet. Het cultuurlandschap is formeel<br />

gezien de uitdrukking van een confrontatie tussen een neutraal, steeds herhaald<br />

ontginningsraster en de overal verschillende natuurlijke gesteldheid van het land.<br />

Het accent ligt op de beheersing van de ruimte en het bruikbaar en productief<br />

maken van de grond.<br />

Gaarne invullen grootte en fte’s<br />

Gaarne invullen<br />

10


INFRASTRUC<strong>TU</strong>UR<br />

Naam leerstoel<br />

ONDERGRONDS BOUWEN | CITG | <strong>TU</strong> DELFT<br />

Hoogleraar<br />

Prof.ir. J.W. (Johan) Bosch<br />

j.w.bosch@tudelft.nl<br />

Profiel/domein<br />

Ondergronds Bouwen omvat het gehele spectrum van aanleg en beheer van constructies<br />

in de ondergrond. Hierbij zijn niet alleen ontwerp en uitvoering van belang, maar ook<br />

nadrukkelijk de afweging van verschillende (ondergrondse en bovengrondse)<br />

alternatieven.<br />

De primaire aandachtsgebieden zijn:<br />

• grote infrastructuur, bestemd voor verkeer en transport van personen;<br />

• kleine infrastructuur, bestemd voor openbare voorzieningen en communicatie, alsook<br />

het vervoer van vloeistoffen, gassen en goederen;<br />

• ondergrondse opslag van materialen, zoals olie en gas, maar ook van radioactieve en<br />

industriële afvalstoffen;<br />

• ondergrondse gebouwen, bestemd voor industriële, werk, woon en recreatiedoeleinden.<br />

Missie/specialisatie De ondergrond zal door de toenemende druk op de (openbare) ruimte, vooral in<br />

stedelijk gebied, een steeds belangrijker bijdrage aan het oplossen van (ruimtelijke)<br />

knelpunten leveren. De leerstoel wil door onderwijs en onderzoek bijdragen aan een<br />

verantwoord en veilig gebruik van de ondergrond. Daarbij wordt niet zozeer grote<br />

diepgang op specifieke onderdelen nagestreefd, maar meer gekeken naar samenhang<br />

tussen techniek, ordening en veiligheid.<br />

Master onderwijs<br />

Onderwijs op het gebied van Ondergronds Bouwen beslaat de volledige breedte van het<br />

vakgebied, waarbij disciplines van andere vakgroepen en faculteiten veelvuldig aan bod<br />

komen. Het onderwijs is sterk integrerend en multidisciplinair van opzet en wordt deels in<br />

de Bsc en deels in de Msc aangeboden. Daarnaast wordt op het gebied van<br />

leidinginfrastructuur en boortechnieken een verdiepingsslag aangeboden.<br />

Onderzoek Er is geparticipeerd in onderzoek naar optimalisatie van bestaande<br />

constructiemethodes en de ontwikkeling van nieuwe technieken voor de aanleg van<br />

tunnels voor grote en kleine infrastructuur. Deze poot van het onderzoek is sterk<br />

technisch gericht.<br />

Verder is onderzoek verricht naar mogelijkheden en afwegingscriteria voor<br />

ondergrondse constructies, zoals parkeergarages. Deze poot van het onderzoek is<br />

sterk ontwerpgericht. In dit kader komen ook aspecten als interne en externe veiligheid<br />

sterk aan bod, waarbij laatstelijk onderzoek is gestart naar de invloed van sociale<br />

veiligheid op het gebruik van ondergrondse ruimten als metrostations.<br />

Grootte<br />

Valorisatiepartners<br />

In de leerstoel is een staf van 3 personen/1.3fte werkzaam.<br />

De leerstoel werkt samen met opdrachtgevers (rijk en gemeenten), ingenieursbureaus's<br />

en aannemers. Door de omvang van ondergrondse werken betreft dit in het algemeen<br />

de grotere (internationale) bedrijven. Verder is de leerstoel direct vertegenwoordigd in<br />

internationale organisaties als the International Tunnelling and Underground Space<br />

Association (ITA) en the International Society for Trenchless Technology.<br />

11


INFRASTRUC<strong>TU</strong>UR<br />

Naam leerstoel<br />

STAALCONSTRUCTIES | CITG | <strong>TU</strong> DELFT<br />

Hoogleraar<br />

Prof.ir. F.S.K. (Frans) Bijlaard<br />

f.s.k.bijlaard@tudelft.nl<br />

Profiel/domein<br />

De leerstoel Staalconstructies is gericht op onderwijs en onderzoek op het gebied<br />

van staalconstructies voor gebouwen en civieltechnische werken. De aandacht<br />

gaat hierbij uit naar stabiliteit, verbindingen, levensduurvoorspelling (vermoeiing,<br />

scheurgroei, brosse breuk) in gebouwen, de civiele gezondheidszorg, de<br />

waterbouwkunde, offshore, infrastructuur en andere objecten. Een belangrijke<br />

ontwikkeling is de toepassing van hoge en zeer hoge sterkte staal in gebouwen en<br />

civieltechnische constructies. Ook de toepassing van vezelversterkte kunststof en<br />

van combinaties van staal met materialen als beton maken deel uit van het<br />

onderzoek.<br />

Missie/specialisatie De leerstoel staalconstructies wil zich vooral richten op innovatief en<br />

grensverleggend onderwijs en onderzoek op het gebied van staal en aanverwante<br />

materialen waarbij zowel het bouwbedrijfsleven als de wetenschappelijke wereld in<br />

toenemende mate internationaal opereren.<br />

Master onderwijs<br />

Onderzoek<br />

In de Masterfase wordt vooral onderwijs verzorgd in de Mastervarianten<br />

“Structural Engineering” met vijf specialisaties en “Building Engineering” met vier<br />

specialisaties. Concreet betekent dit dat de nadruk ligt op kennisoverdracht op de<br />

gebieden ontwerpen, berekenen en uitvoeren van draagconstructies in staal en in<br />

nieuw te vormen combinaties van materialen.<br />

Het onderzoek is in het bijzonder gericht op het gebied van de instandhouding van<br />

de bestaande infrastructuur (restlevensduur, monitoring, reparatie), het gedrag<br />

van constructies vervaardigt uit nieuwe materialen zoals hoogwaardige<br />

staalsoorten, aluminium, vezelversterkte kunststoffen, onderzoek en<br />

productontwikkeling op het gebied van verbindingstechnieken, in het bijzonder bij<br />

combinaties van nieuwe materialen en fundamenteel onderzoek naar het gedrag<br />

van uitdagende ingewikkelde constructies en constructiecomponenten onder<br />

statische belasting en onder vermoeiingsbelasting.<br />

Hierbij is vooral het aspect van duurzaam bouwen van belang.<br />

Grootte De leerstoel Staalconstructies omvat een staf van 7 personen / 5,6 fte en 5<br />

promovendi<br />

Valorisatiepartners<br />

De valorisatiepartners zijn de professionele organisaties zoals de Stichting<br />

“Bouwen met Staal”, ingenieursbureau, aannemers, toeleveranciers, producenten<br />

van bouwcomponenten, overheden en regelgevende instanties.<br />

12


INFRASTRUC<strong>TU</strong>UR<br />

Naam sectie<br />

WEG- EN RAILBOUWKUNDE<br />

Hoogleraar<br />

Prof.dr.ir. A.A.A. (André) Molenaar<br />

Hoogleraar Railbouwkunde<br />

a.a.a.molenaar@tudelft.nl<br />

Hoogleraar Wegbouwkunde<br />

Vacature<br />

Profiel/domein<br />

Missie/specialisatie<br />

De sectie Weg- en Railbouwkunde houdt zich bezig met het geven van onderwijs<br />

en het verrichten van onderzoek t.b.v. het ontwerp, de dimensionering en het<br />

onderhoud van constructies voor wegen en spoorwegen, light railverbindingen,<br />

vliegveldverhardingen, containerterminals etc. De sectie is vooral constructief<br />

gericht waarbij naast het modelleren van materialen en constructies, het<br />

experimentele onderzoek een belangrijk onderdeel vormt. De sectie heeft de<br />

beschikking over een uitstekend ingericht laboratorium waarin een scala van<br />

experimenten kan worden uitgevoerd. Samen met de Rijkswaterstaat is de sectie<br />

eigenaar van de LINTRACK, een opstelling waarmee het mogelijk is om op ware<br />

schaal wegconstructies, maar ook bruggen en viaducten, te beproeven.<br />

De missie van de sectie is het ontwikkelen van inzicht, kennis, methoden en<br />

technieken voor bedrijfszekere en milieuverantwoorde weg- en railconstructies.<br />

Master onderwijs<br />

Onderzoek<br />

Grootte<br />

Valorisatiepartners<br />

Railconstructies: Het onderzoek op het gebied van de railconstructies richt zich<br />

op een specifieke niche in het railbedrijf nl de problematiek van het wiel –<br />

railcontact. De bedrijfszekerheid en de veiligheid van het railverkeer hangen in<br />

hoge mate af van de kwaliteit van de het wiel – rail contactvlak. Onderzoek wordt<br />

gedaan naar de oorzaak van specifieke wiel – rail contactvlakschade, het<br />

modelleren daarvan en het ontwikkelen van strategieën ter verlenging van de<br />

levensduur.<br />

Wegconstructies: Het onderzoek aan wegconstructies is thans sterk gericht op<br />

de verbetering van de levensduur van zeer open deklagen, zoals ZOAB, die thans<br />

veelvuldig worden gebruikt ter vermindering van de geluidproductie van het band<br />

– wegdeksysteem. Dit onderzoek behelst het met geavanceerde modellen<br />

beschrijven van de schade-ontwikkeling van dit soort deklagen in samenhang<br />

met de mengseleigenschappen. Tevens wordt onderzoek gedaan naar de<br />

hechting van bindmiddel aan het aggregaat, de self healing capacity en de<br />

verbetering daarvan van de thans toegepaste bindmiddelen alsmede van<br />

hergebruikt asfalt, modificatie van bindmiddelen met nanodeeltjes en toepassing<br />

van alternatieve bindmiddelen. Naast het asfaltonderzoek wordt werk verricht aan<br />

de karakterisering van al dan niet met cement gebonden funderingslagen van<br />

gerecycled materiaal.<br />

De leerstoel bestaat uit ongeveer 24 fte / 25 pers. (inclusief 12 promovendi).<br />

Rijkswaterstaat, PRORAIL, Lloyds, aannemerij, grote adviesbureau’s, product<br />

leveranciers e.a.<br />

13


GEBIEDSONTWIKKELING<br />

ENVIRONMENTAL DESIGN / SUSTAINABLE URBANISM | BK | URBANISM | <strong>TU</strong> DELFT<br />

Prof.ir.C.A.J. (Kees) Duijvestein | C.A.J.Duijvestein@tudelft.nl 16<br />

PRAKTIJKLEERSTOEL GEBIEDSONTWIKKELING | BK | <strong>TU</strong> DELFT<br />

Prof.dr.mr. W.C.T.F. (Friso) de Zeeuw | w.c.t.f.dezeeuw@tudelft.nl 17<br />

STEDENBOUWKUNDIG ONTWERPEN; THEORIE & METHODEN | BK | <strong>TU</strong> DELFT<br />

• Prof.dr.ir. V.J. (Han) Meyer [trekker] | v.j.meyer@tudelft.nl 18<br />

STEDEBOUWKUNDIGE PLANOLOGIE | BK | <strong>TU</strong> EINDHOVEN<br />

Prof.dr. H.J.P. (Harry) Timmermans | h.j.p.timmermans@tue.nl 19<br />

URBAN DESIGN | BK | <strong>TU</strong> DELFT<br />

Prof.ir. H.C. (Henco) Bekkering | h.c.bekkering@tudelft.nl 20<br />

15


GEBIEDSONTWIKKELING<br />

Naam leerstoel<br />

ENVIRONMENTAL DESIGN / SUSTAINABLE URBANISM | BK | URBANISM | <strong>TU</strong><br />

DELFT<br />

Hoogleraar /<br />

praktijkhogleraar/<br />

UHD<br />

Prof.ir.C.A.J.<br />

(Kees) Duijvestein<br />

C.A.J.Duijvestein@tudelft.nl<br />

Dr. Ir.<br />

M.J. (Machiel) van Dorst<br />

M.J.vanDorst@tudelft.nl<br />

Vacature<br />

praktijkhoogleraar<br />

Klimaat & Ontwerp<br />

Profiel/domein<br />

Missie/specialisatie<br />

Master onderwijs<br />

Onderzoek<br />

Grootte<br />

Valorisatiepartners<br />

Het geven van onderwijs en het verrichten van onderzoek op het gebied van<br />

duurzame ontwikkeling in relatie tot de Gebouwde Omgeving.<br />

Aandachtsgebieden;<br />

Ruimtelijke kwaliteit: schoonheid, stevigheid en diversiteit<br />

Sociale kwaliteit: leefbaarheid, gezondheid, participatie, veiligheid<br />

Milieukwaliteit, energie, water, materiaal, mobiliteit afval<br />

Economische kwaliteit, betaalbaarheid, eerlijkheid, winstgevendheid,<br />

transparantie<br />

Speerpunten binnen de afdeling stedenbouw zijn water, mobiliteit, leefbaarheid,<br />

gezondheid<br />

De leerstoel richt zich op de wederkerige relaties tussen de ruimtelijke kwaliteit en<br />

de drie kwaliteiten van Duurzame Ontwikkeling, de sociale kwaliteit, de<br />

milieukwaliteit en de economische kwaliteit, ook wel bekend als triple P: People<br />

Planet en Prosperity.<br />

Urbanism course Methodology<br />

TiDO courses environmental design<br />

Graduation lab Explore Labs<br />

De specifieke aandachtpunten binnen het generieke veld van duurzame<br />

ontwikkeling zijn voor de toekomst de volgende:<br />

- Theorievorming en modellen voor duurzame ontwikkeling in het<br />

algemeen en in relatie tot de gebouwde omgeving in het bijzonder.<br />

Hieronder vallen ook de ontwikkeling van ontwerpinstrumenten.<br />

- Handhaven van onze positie als deskundigen duurzaam bouwen.<br />

Hieronder vallen onderwerpen als: integrale plananalyse, monitoring van<br />

duurzaam bouwen projecten, water en energie prestatie indicator voor<br />

ontwerpers, de mogelijke duurzame toepassingen van decentrale<br />

watersystemen en andere aan autarkie gerelateerde oplossingen. Cradle<br />

tot Cradle.<br />

- Technieken, ruimtelijke en organisatorische concepten voor duurzame<br />

stedenbouw. De belangrijkste aandachtpunten zijn hier natuur en<br />

ecologie en de gebouwde omgeving, water en verkeersnetwerken,<br />

leefbaarheid, duurzaam bouwen in niet-westerse context.<br />

De leerstoel bestaat uit 8,4 fte / 14 pers. (inclusief 3 promovendi).<br />

Ministerie van Volksgezondheid, Welzijn en Sport, Provincie Zuid-Holland, etc. etc.<br />

16


GEBIEDSONTWIKKELING<br />

Naam leerstoel<br />

PRAKTIJKLEERSTOEL GEBIEDSONTWIKKELING | BK | <strong>TU</strong> DELFT<br />

Hoogleraar<br />

Prof.dr.mr. W.C.T.F. (Friso) de Zeeuw<br />

w.c.t.f.dezeeuw@tudelft.nl<br />

Profiel/domein<br />

Missie/specialisatie<br />

De praktijkleerstoel richt zich specifiek op de rolverdeling tussen overheid en<br />

marktpartijen, op kennisuitwisseling aan de hand van praktijkervaringen en op<br />

excellent opdrachtgeverschap. Het domein van de Praktijkleerstoel heeft betrekking<br />

op: (1) De transformatie van landelijk tot stedelijk gebeid (green-field development), (2)<br />

Binnenstedelijke herontwikkeling (brown-field development), en (3) de ontwikkeling<br />

van landbouwdgronden in stedelijke gebieden ('Red for Green'-projects).<br />

De praktijkstoel valt organisatorisch onder de afdeling Real Estate & Housing. De<br />

afdeling Real Estate & Housing geeft onderwijs en verricht wetenschappelijk<br />

onderzoek naar vraag en aanbod van vastgoed en het aansturen van bouw- en<br />

beheerprocessen. In 2006 is de Stichting Kennis Gebiedsontwikkeling opgericht ter<br />

bevordering van multidisciplinaire kennisoverdracht en onderzoek op het terrein<br />

van gebiedsontwikkeling. De rol van (grote) ontwikkelende marktpartijen en<br />

overheden staat daarbij centraal. De stichting is opgericht door het ministerie van<br />

VROM (50%) en de marktpartijen ING Real Estate, AM Wonen, Johan Matser<br />

Projectontwikkeling en Bouwfonds MAB Ontwikkeling (overige 50%). De<br />

betrokkenheid van het ministerie van VROM vloeit voort uit de doelstelling van<br />

minister Dekker om de kennisinfrastructuur voor gebiedsontwikkeling te verbeteren<br />

en te versterken. De praktijkleerstoel Gebiedsontwikkeling is een van de concrete<br />

middelen om dit doel te bereiken.<br />

Master onderwijs De bijdrage van de Praktijkleerstoel is voornamelijk te vinden in het<br />

masteronderwijs binnen de afdeling Real Estate & Housing. Gezien het<br />

multidisciplinaire karakter is gebiedontwikkeling een aspect wat binnen alle<br />

sectoren van de afdeling een rol speelt. daarnaast is de Praktijklesstoel betrokken<br />

bij de opleiding Master City Developer®, een tweejarige postinitiële topopleiding<br />

van de Erasmus Universiteit Rotterdam, de Technische Universiteit <strong>Delft</strong> en het<br />

Ontwikkelingsbedrijf Rotterdam. De MCD richt zich op stedelijke<br />

gebiedsontwikkelaars met enige jaren werkervaring die zich vanuit een integrale<br />

insteek willen bekwamen in de aanpak van concrete projecten van stedelijke<br />

gebiedsontwikkeling.<br />

Onderzoek<br />

In het huidige onderzoeksportfolio van de afdeling Real Estate & Housing <strong>TU</strong> <strong>Delft</strong><br />

zijn de volgende onderzoeksprogramma’s vanuit de Praktijkleerstoel geïnitieerd en<br />

daarna verbreed door samenwerking met andere leerstoelen en kennisinstellingen:<br />

Management van gebiedsontwikkeling (waaronder ‘de Engelse Praktijk’, de rol van<br />

marktpartijen bij herstructurering, rood voor groen projecten, versnelling bij<br />

ontwikkeling stationslocaties) ; Design Thinking (waaronder regiovisie en<br />

gebiedsontwikkeling) ; Financial engineering (waaronder nulmeting<br />

grondexploitatiewet en het concessiemodel)<br />

Grootte<br />

In de leerstoel is een staf van 7 personen/ 3,0 fte werkzaam (op dit moment nog<br />

geen promovendi).<br />

Valoriosatiepartners De praktijkleerstoel Gebiedsontwikkeling wordt financieel ondersteund door het<br />

ministerie van VROM, ING Real Estate, AM Wonen, Johan Matser Projectontwikkeling<br />

en Bouwfonds MAB Ontwikkeling die hiervoor gezamenlijk de Stichting Kennis<br />

Gebiedsontwikkeling hebben opgericht. Sinds de oprichting in 2006 hebben zich<br />

hierbij: Amvest, Ymere, Heijmans vastgoed, NS Poort, Schiphol Area Development<br />

(SADC), provincie Brabant en de gemeente Amsterdam aangesloten.<br />

17


GEBIEDSONTWIKKELING<br />

Naam leerstoel<br />

STEDENBOUWKUNDIG ONTWERPEN | BK | <strong>TU</strong> DELFT<br />

Hoogleraar<br />

Prof.dr.ir. V.J. (Han) Meyer<br />

v.j.meyer@tudelft.nl<br />

UHD: Dr.ir. L.M. (Louise) Calabrese<br />

L.M.Calabrese@tudelft.nl<br />

Profiel/domein<br />

Missie/specialisatie<br />

Master onderwijs<br />

Onderzoek<br />

Stedebouwkundig Ontwerpen – Theorie & Methoden<br />

De leerstoel richt zich op de ontwikkeling van wetenschappelijke kennis,<br />

theorievorming en methodische ontwikkeling van het stedebouwkundig<br />

ontwerpen, die relevant is voor het aanpakken en oplossen van actuele en<br />

toekomstige vraagstukken van verstedelijking en stedelijke transformaties.<br />

De leerstoel stelt zich ten doel de grondslagen en ‘body of knowledge’van het<br />

vakgebied in kaart te brengen, als voorwaarde om te kunnen bepalen op welk<br />

gebied innovatie en aanpassing nodig is.<br />

• Collegeserie ‘Theory and Practice of Dutch Urbanism Today’ in MSc2-semester;<br />

• Vakoefening ‘Urban Analysis’ in MSc2 semester<br />

• Scriptie ‘Theory in Urbanism’ in MSc3 semester<br />

• Begeleiding MSc3/4 studio ‘Urban Landscapes’<br />

The research is focused on three themes:<br />

• Fundaments of Urbanism in the perspective of the 21 st century. The research is<br />

focused on the mapping of the fundaments and body of knowledge of the<br />

discipline, questioning the relevance of these fundaments for present-day<br />

problems.<br />

• Urban Waterlandscapes. The research focuses on the relation between<br />

infrastructures of water-management and water-defense in relation to the spatial<br />

structure and functional organization of urban environment. Developments in<br />

port-economy, urban economy and the climate change produce the necessity of<br />

finding new relationships between urban systems and water systems. The<br />

research focuses on different scales: on the scale of the public space as well on<br />

the scale of the region, especially delta-regions. The research focuses on the<br />

Dutch water-cities and urbanizing water-landscapes, but includes also<br />

international comparative studies, in collaboration with universities in Europe,<br />

North-America and Asia.<br />

• Urban Blocks and urban fabrics. The research focuses at the typology of the<br />

urban block as the basic element of the urban morphology. An important focus<br />

is on the relation between spatial quality and urban density, which resulted in<br />

the development of a special method for urban design and planning, the<br />

‘Spacemate’ method. Another important focus is on the development of New<br />

Towns: as well on the revitalization of existing New Towns as on the<br />

development of new New Towns, especially in Asia. Related to this focus the<br />

chair participates in the Almere-based Ínternational New Town Institute.<br />

Grootte<br />

Valorisatiepartners<br />

In de leerstoel is een staf van 14 personen werkzaam en 11 promovendi.<br />

Gemeente Rotterdam, Gemeente Amsterdam, Gemeente Den Haag, Gemeente<br />

Almere, Gemeente Zoetermeer, Ministerie VROM, RWS/Deltares, Rotterdam Port<br />

Authority,<br />

18


GEBIEDSONTWIKKELING<br />

Naam leerstoel<br />

STEDENBOUWKUNDIGE PLANOLOGIE | BK | <strong>TU</strong> EINDHOVEN<br />

Hoogleraar<br />

Prof.dr. H.J.P. (Harry) Timmermans<br />

h.j.p.timmermans@tue.nl<br />

Profiel/domein<br />

Missie/specialisatie<br />

Master onderwijs<br />

Onderzoek<br />

De leerstoel is geinstalleerd om een integratie te bewerkstelligen tussen<br />

technische aspecten van stedebouw en sociaal-economische en ruimtelijke<br />

wetenschappen. Specifieke aspecten zijn mobiliteit, voorzieningen, vrije tijd, en<br />

planvormingsmethoden.<br />

Doel van het onderzoek is modellen en computersystemen te ontwikkelen ter<br />

ondersteuning van typische ontwerpbeslissingen in de (stede)bouw. De modellen<br />

stellen planners en ontwerpers in staat jun plannen te evalueren aan de hand van<br />

state-of-the-art modelen en performabnce indicatoren<br />

Het DDSS Master programma maakt gebruik van de expertise die is opgebouwd in<br />

het onderzoeksprogramma. Het is niet toegespitst op een enkele discipline maar<br />

bestaat uit een samenhangend programma van colleges en projecten van hoog<br />

niveau waarin de nadruk ligt op het maken van modellen, het leren ontwerpen van<br />

computerprogramma’s en het toepassen van bekende technieken voor<br />

ontwerpsystemen of beslissingsondersteunende systemen. DDSS heeft een<br />

Design Systems Laboratory met de allernieuwste apparatuur voor geavanceerd<br />

CAD werk, GIS toepassingen, VR onderzoek en systeemontwikkeling.<br />

Er wordt onderzoek verricht op de volgende vakgebieden: multi-agent models,<br />

ruimtelijke keuze modellen, activiteitenpatronen, gebruik van informatie voor<br />

optimalisatie gebruik gebouwen en omgevingen, en planning support systemen.<br />

Accent hierbij ligt om het simuleren van het gedrag van gebruikers (navigatie,<br />

mobiliteit), om zodoende een beter beeld te krijgen van de te verwachten<br />

gebruikersreacties op plannen. Verder zijn allerlei performance indicatoren zoals<br />

emissies, energiegebruik, financiele haalbaarheid, toegankelijkheid en sociale<br />

exclusie alleen maar te bepalen op grond van het gebruik van omgevingen<br />

(mobiliteit)<br />

Grootte In de leerstoel is een wetenschappelijke staf van 4 fte werkzaam en ca 10<br />

promovendi/postdocs.<br />

Valorisatiepartners<br />

Er wordt samengewerkt met internationale universiteiten, ingenieursbureaus,<br />

gemeenten en andere overheidsinstellingen.<br />

19


GEBIEDSONTWIKKELING<br />

Naam leerstoel<br />

URBAN DESIGN | BK | <strong>TU</strong> DELFT<br />

Hoogleraar<br />

Prof.ir. H.C. (Henco) Bekkering<br />

h.c.bekkering@tudelft.nl<br />

UHD: Dr.ir. F.D. (Frank) van der Hoeven<br />

F.D.vanderHoeven@tudelft.nl<br />

Profiel/domein<br />

Missie/specialisatie<br />

Centraal bij Urban Design (stadsontwerp) staat het ontwerp van de openbare<br />

ruimte in relatie tot infrastructuur, stedelijke objecten, stedelijk groen en<br />

architectuur. Het ontwerpen beweegt zich ‘door de schalen heen’: bij het<br />

ontwerp van een concreet stedelijk fragment gaat het zowel om de nieuwe<br />

positie en betekenis van het fragment in de context van het grotere stedelijk<br />

geheel, om de aanhechting van het fragment aan het stedelijk netwerk van<br />

openbare ruimten, als om de vormgeving, inrichting en ‘maakbaarheid’ van het<br />

openbaar gebied in het fragment zelf. Door hun vertrouwdheid met het ‘doorde-schalen-heen’<br />

ontwerpen zijn stadsontwerpers op meerdere plaatsen<br />

inzetbaar, zowel op het niveau van concrete stedebouwkundige projecten, als<br />

op het niveau van planontwikkeling van de stad als geheel of van een<br />

stadsdeel.<br />

De leerstoel Urban Design richt zich op transformaties in het bestaand<br />

stedelijk gebied. Bij stadsontwerp gaat het vrijwel altijd om herontwerp, dat wil<br />

zeggen om vernieuwende ingrepen in een bestaande situatie: revitalisering,<br />

intensivering, meervoudig ruimtegebruik.<br />

Master onderwijs AR1U080 MSc2 Urbanism: City & Plan analysis<br />

AR0540/50/60 MSc2 Urbanism: Urban Design I/II/III<br />

AR3U030 MSc3 Urbanism: Urban Regeneration / The Mobile City<br />

Onderzoek<br />

Grootte<br />

Valorisatiepartners<br />

Analyse ban die historisch gelaagdheid is van belang om ruimtelijke<br />

structuren en vormtypen aan het licht te brengen, die nog steeds een<br />

betekenis kunnen hebben voor het gebruik en de identiteit van de stad.<br />

Morfologisch en typologisch onderzoek neemt daarom een belangrijke plaats<br />

in bij het stadsontwerp, gecombineerd met onderzoek naar de actuele<br />

betekenis van de morfologische en typologische kenmerken van een locatie.<br />

Vanwege de nadruk op de vorm en de betekenis van de stedelijke ruimte, is er<br />

sprake van een nauwe samenwerking met andere ontwerpdisciplines<br />

(architectuur landschapsarchitectuur, civiele techniek) en met sociale en<br />

culturele wetenschappen (sociologie, sociografie, kunst- en<br />

architectuurgeschiedenis).<br />

Recent past de leerstoel het gebruik van GPS en GIS toe om gedragspatronen<br />

van stedelingen te analyseren als input voor ontwerpingrepen.<br />

In de leerstoel is een staf van 4 personen werkzaam en 6 promovendi<br />

waaronder één gast (4,3 fte)<br />

Lokale en regionale overheden in Nederland en Europa.<br />

20


WERKGEBOUWEN<br />

ARCHITEC<strong>TU</strong>RAL ENGINEERING | BK | <strong>TU</strong> DELFT<br />

Prof.ir. A.P.M. (Fons) Verheijen | A.P.J.M.Verheijen@tudelft.nl 22<br />

ARCHITEC<strong>TU</strong>RAL ENGINEERING | ADE | <strong>TU</strong> EINDHOVEN<br />

Prof.ir. J. (Jan) Westra | 23<br />

BOUWTECHNISCH ONTWERPEN | BK | <strong>TU</strong> EINDHOVEN<br />

Prof.ir. J.M. (Jouke) Post | j.m.post@tue.nl 24<br />

CONSTRUCTIEGELUID IN GEBOUWEN | BK | <strong>TU</strong> EINDHOVEN<br />

Prof.ir. E. (Eddy) Gerretsen | e.gerretsen@tue.nl 25<br />

CONSTRUCTIES VAN GEBOUWEN | UTILITEITSBOUW | CITG | <strong>TU</strong> DELFT<br />

Prof.dipl-ing. J.N.J.A. (Jan) Vambersky | j.n.j.a.vambersky@tudelft.nl 26<br />

DESIGN OF CONSTRUCTION | BK | <strong>TU</strong> DELFT<br />

• Prof.dr.-ing. U. (Ulrich) Knaack [trekker] | u.knaack@tudelft.nl 27<br />

MATERIALISATIE | RELATION TO PRACTICE | PRAKTIJKLEERSTOEL | BK | <strong>TU</strong> DELFT<br />

Prof.ir. C.H.C.F. (Kees) Kaan | c.h.c.f.kaan@tudelft.nl 28<br />

RESTAURATIE | MODIFICATION | INTERVENTION | BK | <strong>TU</strong> DELFT<br />

Prof.dr.ir. J.M.J. (Jo) Coenen | j.m.j.coenen@tudelft.nl 29<br />

RESTAURATIE | MODIFICATION | INTERVENTION | TRANSFORMATION | BK | <strong>TU</strong> DELFT<br />

Prof.dr.ir. P.H. (Paul) Meurs | p.h.meurs@tudelft.nl 30<br />

ONTWERPEN VAN DRAAGCONSTRUCTIES | BK | <strong>TU</strong> DELFT<br />

Prof.ir. C. (Kees) van Weeren | C.vanWeeren@tudelft.nl 31<br />

Prof.ir. R. (Rob) Nijsse | R.Nijsse@tudelft.nl<br />

Prof.dr.ir. J.C. (Joop) Paul MBA | J.C.Paul@tudelft.nl<br />

SMART ARCHITEC<strong>TU</strong>RE | BK | ARCHITEC<strong>TU</strong>UR |<strong>TU</strong> <strong>Delft</strong><br />

Hooglerar vacature 32<br />

TYPOLOGIE VAN GEBOUWEN | BK | <strong>TU</strong> DELFT<br />

Prof.ir. L. (Leen) van Duin | L.vanDuin@tudelft.nl 33<br />

21


WERKGEBOUWEN<br />

Naam leerstoel<br />

ARCHITEC<strong>TU</strong>RAL ENGINEERING (BK, <strong>TU</strong> DELFT)<br />

Hoogleraar<br />

Prof. Ir. A.P.M. (Fons) Verheijen<br />

A.P.J.M.Verheijen@tudelft.nl<br />

Profiel/domein<br />

Het wetenschapsgebied van de leerstoel Architectural Engineering is de leer van<br />

het integraal bouwtechnisch ontwerpen van een gebouw of bouwwerk met het<br />

realiseren van architectuur als eind doel.<br />

Zowel nieuwbouw als technische transformatie van bestaande gebouwen behoort<br />

tot het domein van de leerstoel, inclusief aspecten van duurzaamheid en<br />

levenscyclus.<br />

Enerzijds is de functie van de leerstoel gelegen in het coördineren en integreren<br />

van de inbreng van de drie ontwerpende kernleerstoelen, draagconstructies,<br />

bouwconstructies en klimaat ontwerp, anderzijds draagt de leerstoel bij aan de<br />

interactie tussen bouwtechnologie en architectuur middels technische<br />

samenstelling, ordening en compositie van bouwmaterialen, bouwproducten en<br />

bouwcomponenten.<br />

Missie/specialisatie<br />

Master onderwijs<br />

Onderzoek<br />

Grootte<br />

Valorisatiepartners<br />

De missie is het geven van onderwijs en het verrichten van onderzoek op het<br />

gebied van de bouwtechnologie en het bouwtechnisch ontwerpen, toegespitst op<br />

de technische coördinatie en integratie van draagconstructies, bouwconstructies<br />

en klimaatvoorziening op gebouw niveau.<br />

Het gebouw als technisch en architectonisch artefact, het maken van architectuur.<br />

Architectural Engineering is een ontwerpleerstoel met een technisch karakter<br />

gericht op gebouwniveau.<br />

De rol van de leerstoel in onderwijs ligt in het geven van colleges, het definiëren en<br />

begeleiden van technische ontwerpopdrachten op het niveau van het gebouw als<br />

totaal en het begeleiden en aanbieden van architectonische ontwerpopdrachten.<br />

De leerstoel levert een bijdrage aan de onderzoeksportfolio van de Faculteit.<br />

De leerstoel participeert in het Building Innovation programma van<br />

Bouwtechnologie met onderzoekers in de deelprogramma’s Zappi, toepassing van<br />

karton in de bouw, en Concepthouse.<br />

De leerstoel participeert tevens in het Extreme and Complex Geometry Buildings<br />

programma middels het Blobs Wind onderzoek, Centraal hierin staat het onderzoek<br />

naar de aerodynamische aspecten van de gebouwvorm in de stedelijke omgeving.<br />

In de leerstoel is een staf van 10 personen / 9 fte werkzaam en ca 5 promovendi<br />

Er wordt samengewerkt met vooraanstaande bedrijven binnen het domein.<br />

Voorkeur gaat uit naar onderzoeksinstellingen, ingenieursbureaus,<br />

architectenbureaus, gemeenten en rijksoverheid<br />

22


WERKGEBOUWEN<br />

Naam leerstoel<br />

Architectural Engineering | ADE | <strong>TU</strong> Eindhoven<br />

Hoogleraar<br />

Prof. Ir. J. (Jan) Westra<br />

Profiel/domein<br />

Missie/specialisatie<br />

Master onderwijs<br />

Onderzoek<br />

Grootte<br />

De leerstoelgroep Architectural Engineering houdt zich bezig met de gebalanceerde<br />

relatie tussen het ontwerpen van gewenste ruimtelijke condities en de technologie<br />

om deze te realiseren; een van de vele opvattingen van het begrip tektoniek. De<br />

focus ligt op de onlosmakelijke relatie tussen de wil en de weg, tussen concept en<br />

detail, tussen architectuur en uitwerking, materialiseren, detailleren, innoveren.<br />

Een kernwoord uit het AE-vocabulaire is waarmaken. Weten wat je wil en<br />

vervolgens overtuigen door het daadwerkelijk waar te maken, te verwezenlijken. Dat<br />

betekent naast het vergaren van kennis over technieken en materialen die verder<br />

van de gangbare bouwplaats staan, ook het bestuderen en toepassen van<br />

alternatieven die specifieke doelgroepen kunnen accomoderen. Wij onderscheiden<br />

ons door de synergetische vervlechting van architectuur en techniek.<br />

Afstudeerateliers bij de leerstoel kenmerken zich vaak door een relatief eenvoudig<br />

programma van eisen, maar met hoge eisen aan de diepgang en overtuigingskracht<br />

van het eindresultaat. Met name actuele of visionaire woontypologieën<br />

gecombineerd met innovatieve bouwwijzen resulteren in een verrassende en rijke<br />

oogst. Begrippen als prefabricage, industrialisatie, modulair bouwen en innovatie<br />

als heilige gralen om de onwrikbaar geachte bouwkolom te kantelen zijn weliswaar<br />

niet oorspronkelijk maar kennen nieuwe omstandigheden en mogelijkheden. Er<br />

studeren constant circa 75 studenten in de masterfase bij AE.<br />

Het onderzoek van de leerstoel Architectural Engineering vindt haar wortels in de<br />

bestudering van ongebruikelijke bouwwijzen en opgaven. Een eigenaardige<br />

melange die vooral betrekking heeft op de positie en de status van uiteenlopende<br />

ontwikkelingen zoals de permanente speurtocht naar industrieel bouwen en aan de<br />

andere kant het bouwen zonder professionals.<br />

Bij Architectural Engineering bestaat een voltijds leerstoel (beperkt bezet) en twee<br />

kleine leerstoelen; de staf bestaat hoofdzakelijk uit docenten die onderwijs<br />

verzorgen en projecten begeleiden.<br />

23


WERKGEBOUWEN<br />

Naam leerstoel<br />

BOUWTECHNISCH ONTWERPEN | BK | <strong>TU</strong> EINDHOVEN<br />

Hoogleraar<br />

Prof.ir. J.M. (Jouke) Post<br />

j.m.post@tue.nl<br />

UHD dr.ir. P.A. (Peter) Erkelens<br />

p.a.erkelens@tue.nl<br />

Profiel/domein<br />

Missie/specialisatie<br />

Master onderwijs<br />

Onderzoek<br />

Grootte<br />

Valoriosatiepartners<br />

Het wetenschapsgebied van de leerstoel bouwtechnisch ontwerpen behelst de<br />

materialisatie van het gebouw , de integrale conceptontwikkeling en de ontwikkeling<br />

van innovatieve bouwsystemen. Het gebied beslaat de conceptuele integratie van het<br />

ontwerp, de constructie, de installatie, de afbouw en de inbouw tot en met het detail.<br />

De focus is gericht op industriële bouwsystemen binnen een kader van sustainability.<br />

Zowel ontwikkeling van innovatieve systemen als implementatie van deze systemen<br />

zijn belangrijke aandachtsgebieden.<br />

De leerstoel Bouwtechnisch Ontwerpen heeft gekozen voor de positie van pionier (in<br />

de schaal pioniers, volgers, uitvoerders). Bouwsystemen en bouwwijzen worden<br />

ontwikkeld teneinde de belasting op het milieu te verminderen. Hiertoe past de<br />

leerstoel in de Cradle to Cradle filosofie. Vermindering van CO2 uitstoot,<br />

vermindering van energiegebruik en vermindering van bouw- en sloop afval zijn<br />

essentiële onderzoek- en onderwijsgebieden.<br />

Aansluitend op een breed Bacheloronderwijspakket is het masteronderwijs gericht op<br />

conceptuele innovatie, integratie en implementatie van bouwmethoden en systemen.<br />

De<br />

Master Bouwtechnisch Ontwerpen is geformuleerd parallel aan de uitstroom<br />

Productontwikkeling. Kernthema in de Master Bouwtechnisch Ontwerpen is het<br />

Lifespan onderzoek. Studenten worden opgeleid tot volwaardige bouwtechnici.<br />

Binnen deze Master is het mogelijk de architectentitel te verkrijgen,mits aan de<br />

voorwaarden wordt voldaan.<br />

Onderzoek wordt gedaan in op de levensduur van gebouwen, docomomo, nieuwe<br />

methoden en materialisering. Het uitgangspunt is minder materiaalgebruik, minder<br />

bouw-en sloop afval, minder energiegebruik,recycling en hergebruik, en<br />

levensduurbestendig bouwen voor zowel gebouw als infrastructuur.. Dit kan vijf, tien,<br />

twintig, maar ook honderd jaar zijn. Dit betreft Nationale en Internationale locaties.<br />

Een methode is ontwikkeld onder de titel Re-Architecture, dit is een beoordelings- en<br />

classificatie methode voor bestaande gebouwen.<br />

In de leerstoel is een staf van acht personen en twee promovendi.<br />

Er wordt samengewerkt met universiteiten in Lissabon, Coimbra In voorbereiding is<br />

samenwerking met Singapore ( twee promovendi) en verschillende werelddelen<br />

(zeven promovendi). Nationaal wordt samengewerkt met instituten en<br />

brancheorganisaties.<br />

24


WERKGEBOUWEN<br />

Naam leerstoel<br />

CONSTRUCTIEGELUID IN GEBOUWEN | BK | <strong>TU</strong> EINDHOVEN<br />

Hoogleraar<br />

prof.ir. E. (Eddy) Gerretsen<br />

e.gerretsen@tue.nl<br />

Profiel/domein<br />

Missie/specialisatie<br />

Master onderwijs<br />

Onderzoek<br />

Grootte<br />

Valorisatiepartners<br />

Het wetenschapsgebied van de leerstoel Constructiegeluid in gebouwen omvat de<br />

geluid- en trillingoverdracht in en rond gebouwen tengevolge van gebruikers,<br />

systemen en installaties en geluidbronnen in de omgeving met het doel een goed<br />

akoestisch (binnen)klimaat te kunnen realiseren.<br />

De leerstoel richt zich vooral op het ontwikkelen en verbeteren van akoestische<br />

simulatiemodellen voor geluidoverdracht in en bij gebouwen ten behoeve van het<br />

ontwerpproces. Een belangrijk aspect daarbij is ook het ontwikkelen en verbeteren van<br />

de meet- en rekenmethoden om de akoestische prestatie van bouwproducten en<br />

installatie-onderdelen te bepalen, zowel als ingangsgegevens voor berekeningen als<br />

voor productverbetering.<br />

Het onderwijs vindt plaats in een Master van de unit Building Physiscs & Systems. Het<br />

college ‘Geluidoverdracht in gebouwen’ beoogt inzicht in en achtergronden te geven<br />

bij de modelvorming in de bouwakoestiek en de ontwikkeling en toepassing van<br />

bouwakoestische simulatiemodellen, opdat studenten beter in staat zijn modellen op<br />

waarde te schatten en toe te passen.<br />

De behoefte aan ontwerphulpmiddelen voor de akoestische aspecten in gebouwen<br />

neemt toe door de ontwikkelingen in het bouwen. Het onderzoek richt zich op het<br />

verbeteren van inzicht, meet- en modelleringsmogelijkheden ten aanzien van<br />

bouwkundige knopen, vooral bij lichtgeicht bouwmethoden en op de opwekking en<br />

overdracht van constructiegeluid veroorzaakt door installaties in gebouwen, zoals<br />

waterafvoersystemen of verwarmingsinstallaties. Met name de combinatie van<br />

installaties en lichte bouwelementen vormt daarbij een relevante<br />

onderzoeksuitdaging.<br />

De leerstoel werkt binnen de leerstoelgroep Bouwfysica vooral samen met het<br />

Laboratorium voor Akoestiek met een staf van ca. 5 personen en heeft 1<br />

promovendus.<br />

Er wordt samengewerkt met TNO en gelijksoortige organisaties in diverse Europese<br />

landen, producenten en toeleveranciers naar de bouw.<br />

25


WERKGEBOUWEN<br />

Naam leerstoel<br />

CONSTRUCTIES VAN GEBOUWEN | UTILITEITSBOUW | CITG | <strong>TU</strong> DELFT<br />

Hoogleraar<br />

Prof.dipl-ing. J.N.J.A. (Jan) Vambersky<br />

j.n.j.a.vambersky@tudelft.nl<br />

Profiel/domein<br />

Missie/specialisatie<br />

Master onderwijs<br />

Onderzoek<br />

Grootte<br />

Valorisatiepartners<br />

De leerstoel Constructies van Gebouwen is gericht op onderwijs, onderzoek en<br />

integraal ontwerp van voornamelijk constructies van gebouwen vanuit de functie en<br />

de techniek gezien. Hiermee wordt bedoeld hoofddraagconstructies,<br />

afbouwconstructies, materialen en bouwfysica in relatie tot architectuur, uitvoering,<br />

installaties, duurzaamheid en veiligheidsaspecten zoals brandveiligheid en<br />

arbeidsomstandigheden. Constructies in alle voorkomende constructiematerialen<br />

zoals beton, staal, aluminium, baksteen, natuursteen en hout, maar ook glas,<br />

kunststof, composietmaterialen en tentdoek.<br />

De aandacht gaat uit naar bouwtechnische principes en hoe deze voortkomen uit<br />

functionele overwegingen tot en met de overwegingen vanuit de esthetica,<br />

productie en de uitvoering. De afstemming met andere technische, economische en<br />

esthetische disciplines, waaronder bouw- en ontwerpprocessen, architectuur,<br />

afbouwconstructies, gebouwinstallaties en onderhoud, speelt een grote rol.<br />

De leerstoel Constructies van Gebouwen (Utiliteitsbouw) wil een toonaangevende,<br />

innovatieve en grensverleggende rol vervullen in het proces van totstandkoming<br />

van gebouwen – van initiatief en ontwerp tot aan realisatie, onderhoud en sloop (life<br />

cycle proces).<br />

In de Masterfase is de leerstoel primair verantwoordelijk voor de Mastervariant<br />

“Building Engineering”. Deze Mastervariant houdt zich binnen de opleiding voor<br />

civiel ingenieur bezig met de gebouwensector, dat wil zeggen: het gedeelte van de<br />

bouw waar het ontwerpen en uitvoeren van gebouwen en het daarbij behorende<br />

onderzoek- en ontwikkelingswerk onder valt.<br />

Het studieprogramma van de Mastervariant “Building Engineering” voorziet hierin,<br />

terwijl voor de mechanica en de constructievakken als beton, staal, hout en<br />

funderingstechniek de nodige ruimte wordt gereserveerd.<br />

Het onderzoek dat plaatsvindt binnen de verantwoordelijkheid van de leerstoel is<br />

sterk gericht op het constructieve ontwerp en op de realisatie ervan met de focus<br />

op het Integraal Constructief Ontwerp van Gebouwen in Intensief en Meervoudig<br />

Ruimtegebruik. De missie is om binnen dit kader concepten, gereedschappen,<br />

strategieën, fundamentele kennis en methoden te genereren, die verdere<br />

ontwikkeling op dit gebied ondersteunen en stimuleren. Gefocusseerd wordt in<br />

deze op:<br />

• Constructief ontwerp en veiligheid in Intensief en Meervoudig Ruimtegebruik<br />

• Constructief ontwerp gereedschappen voor amorfe constructies / “free form<br />

architecture”<br />

• Duurzaamheid en “sustainability”.<br />

Het wetenschappelijk onderzoek is zowel fundamenteel als toegepast. Bij het<br />

verrichten van onderzoek wordt gestreefd naar een brede betrokkenheid van de<br />

studenten door middel van gerelateerde afstudeeronderwerpen. Het “Structural<br />

Design Lab”, dat onder deze leerstoel valt, speelt hier in een belangrijke en door<br />

velen zeer gewaardeerde rol.<br />

In de leerstoel is een staf van 10 personen / 7,3 fte en 5 promovendi<br />

De valorisatiepartners zijn de professionele organisaties zoals architecten- en<br />

ingenieursbureaus, aannemers, toeleveranciers, producenten van<br />

bouwcomponenten, overheden en regelgevende instanties.<br />

26


WERKGEBOUWEN<br />

Naam leerstoel<br />

DESIGN OF CONSTRUCTION | BK | <strong>TU</strong> DELFT<br />

Hoogleraar<br />

Prof. dr.-ing. U. (Ulrich) Knaack<br />

u.knaack@tudelft.nl<br />

Profiel/domein<br />

Missie/specialisatie<br />

Master onderwijs<br />

Onderzoek<br />

De leerstoel Design of Construction houdt zich bezig met bouwconstructieve<br />

vraagstukken. Het spectrum loopt hierbij van de relatie tussen functionele en<br />

constructieve aspecten, naar materiaal gerelateerde bouwwijzen, tot en met het<br />

opstellen van principes voor constructieve elementen, bouwcomponenten en<br />

bouwsystemen. Bij het onderzoek van deze punten worden uiteenlopende zaken<br />

ontwikkeld, geanalyseerd, toegepast en geëvalueerd; zoals de relaties tussen<br />

functies, regelgeving en gebruikerswensen, naar de vraag hoe de engineering van<br />

gebouwen verloopt en daarnaast bij het ontwikkelen van innovatieve technieken en<br />

strategieën bij de integratie van diverse functies.<br />

De missie van de leerstoel is het ontwikkelen van geïntegreerde, innovatieve en<br />

inspirerende technische oplossingen voor complexe ontwerpopgaven, die altijd<br />

ontstaan wanneer visionaire concepten gekruist worden met reële<br />

constructiemogelijkheden.<br />

Binnen het kader om onderwijs te integreren in het onderzoek, houdt de leerstoel<br />

zich naast het ‘klassieke’ onderwijs tot architect, zich ook bezig binnen de<br />

onderzoeksgeoriënteerde masteropleiding bouwtechnologie. Hiernaast ontwikkelde<br />

en onderhoudt de leerstoel de ‘International Facade Master’; een nieuwe masteropleiding<br />

waarbij de aankomend ingenieur zich specialiseert in de bouw- en<br />

geveltechnologie.<br />

Focuspunt van het onderzoek binnen de leerstoel ligt wezenlijk binnen het veld van<br />

de geveltechnologie. Hierin worden concrete en oplossingsgerichte<br />

onderzoeksthema’s aangepakt, zoals het onderzoek naar bouw- en<br />

productiemogelijkheden van dubbelgekromde geveldelen voor vrije<br />

vormenarchitectuur. Op strategisch niveau houden wij ons bezig met<br />

renovatietechnologieën en het ontwikkelen van engineeringtools en technology<br />

transfers ten behoeve van de bouw.<br />

De leerstoel draagt deze verworven kennis uit het onderzoek didactisch uit in de<br />

vorm van boeken met als thema’s; constructieprincipes, systematisch bouwen en<br />

materiaal- en technologieontwikkeling<br />

Grootte De leerstoel heeft een vaste bemanning van 6 personen / 4,3 fte en 8 onderzoekers /<br />

PhD’s<br />

Valorisatiepartners<br />

Valorisatiepartners van de leerstoel zijn te vinden in de gevelindustrie, de<br />

materiaalontwikkeling, de systeembouw, en de architectuur- en ingenieursbranche.<br />

27


WERKGEBOUWEN<br />

Naam leerstoel<br />

MATERIALISATIE | RELATION TO PRACTICE | PRAKTIJKLEERSTOEL | BK | <strong>TU</strong><br />

DELFT<br />

Hoogleraar<br />

Prof.ir. C.H.C.F. (Kees) Kaan<br />

c.h.c.f.kaan@tudelft.nl<br />

Profiel/domein<br />

Missie/specialisatie<br />

Bachelor Onderwijs<br />

Master onderwijs<br />

Onderzoek<br />

Grootte<br />

Valorisatiepartners<br />

Alle bouwgerelateerde wetenschapsgebieden vinden hun oorsprong in de behoefte<br />

om te bouwen. Dit is voor de praktijkleerstoel materialisatie het vertrekpunt en de<br />

inspiratiebron voor enerzijds het ontwerponderwijs en anderzijds het<br />

wetenschappelijk onderzoek. Het ontwerpvak wordt in de brede context van de<br />

werkelijkheid geplaatst en daarmee verrijkt het ontwerp. Onze belangstelling en<br />

activiteiten omvatten het kennisgebied van het op juiste momenten in het<br />

ontwerpproces inzetten van input en kennis van partners uit het betreffende<br />

ontwerp- en bouwproces, waardoor geleerd wordt om goede en/of bruikbare<br />

ontwerpkeuzes op het gebied van met name materialisatie, detaillering, vorm,<br />

constructie, energieprestatie, bouwfysische eigenschappen, beschikbare tijd,<br />

kosten en esthetica te maken.<br />

De praktijkleerstoel Materialisatie / relation to practice poogt voor studenten een<br />

brug te zijn tussen de wereld van de ideeën en theorie enerzijds, en de praktijk van<br />

het ontwerp- en bouwproces anderzijds.<br />

De student architectuur zal uiteindelijk in de praktijk aan de slag gaan. Het is<br />

daarom van groot belang om al bij aanvang van de studie een beeld c.q.<br />

verwachtingspatroon van deze toekomstige werkelijkheid te schetsen. De leerstoel<br />

verzorgd onderwijs in Bsc-1 en Bsc4.<br />

Het moment waarop de student de laatste stap zet in zijn/haar voorbereiding op de<br />

praktijk is het afstuderen. Een ’special’ van de leerstoel ‘Materialisatie’ is het<br />

bieden van de mogelijkheid om in 5 semesters af te studeren in zowel architectuur<br />

als bouwtechnologie, waarvan de laatste 3 semesters in het speciaal daartoe<br />

opgezette Master atelier SADD (Strategic Architectural Design Development).<br />

Voornaamste doel hiervan is om een programma aan te bieden dat de<br />

architectuurstudent de kans biedt om een ontwerp eens dieper en vollediger uit te<br />

werken, en daarmee de kans verkrijgend om te merken wat de positieve invloed van<br />

overige bouwdisciplines op het ontwerp kan hebben.<br />

Daarnaast is de leerstoel actief in Msc-1, High Rise en XXL, en wordt er een Msc2<br />

opgezet die studenten voorbereid op SADD dubbel afstuderen.<br />

Er wordt onderzoek gedaan naar het bouwproces, in samenwerking met Re+H, dat<br />

zal uitmonden in een studieboek en een aantal lezingen, en er wordt onderzoek<br />

gedaan naar de diversiteit in de Europese ontwerp- en bouwcultuur, hetgeen zal<br />

uitmonden in een boek over Europese Bouwculturen. Tot slot wordt onderzoek<br />

gedaan naar hoogbouw in Rotterdam, in samenwerking met stedenbouw.<br />

Momenteel bestaat er een staf van 2 personen/1,2 fte plus 0,3fte sa. De leerstoel<br />

was tot eind 2006 vacant en wordt op dit moment ingericht. De bedoeling is om het<br />

aantal fte’s voor komend jaar minimaal te verdubbelen.<br />

Er wordt binnen de faculteit samengewerkt met BT en RE+H, er vindt interfacultaire<br />

samenwerking plaats in het XXL project, en er worden contacten gelegd met<br />

buitenlandse universiteiten<br />

28


WERKGEBOUWEN<br />

Naam leerstoel<br />

RESTAURATIE | MODIFICATION | INTERVENTION | TRANSFORMATION | BK | <strong>TU</strong><br />

DELFT<br />

Hoogleraar<br />

Prof.dr.ir. J.M.J. (Jo)<br />

Coenen<br />

j.m.j.coenen@tudelft.nl<br />

UHD Dr.ir. H. (Hielkje)<br />

Zijlstra<br />

H.Zijlstra@tudelft.nl<br />

UHD Ir. J. (Job) Roos<br />

J.Roos@tudelft.nl<br />

Profiel/domein<br />

Missie/specialisatie<br />

Master onderwijs<br />

Onderzoek<br />

Grootte<br />

Valorisatiepartners<br />

De leerstoel is een van de drie ®MIT leerstoelen; zij beslaat het domein interventie.<br />

Onder restauratie wordt niet alleen het in originele staat herstellen van een oud<br />

kozijn of een Middeleeuwse kerkdeur verstaan, maar het hele spectrum van voeg tot<br />

landschap. Actuele vragen als “Wat doen we met dit oude kerkgebouw” of “Moet de<br />

Lijnbaan in Rotterdam blijven of gesloopt worden” gaan vaak om transformaties<br />

van bestaande gebouwen of situaties en meer dan ooit is het ontwerpen van<br />

gebouwen een vorm van assemblage.<br />

Om deze diversiteit te benadrukken heeft Coenen de vakgroep gereorganiseerd tot<br />

®MIT, wat staat voor Restauratie, Modificatie, Interventie en Transformatie. Als<br />

initiator en coördinator wil hij ®MIT omvormen tot kenniscentrum en meldpunt op<br />

het gebied van restauratie in de breedste zin. De meest opvallende en uitdagende<br />

projecten zijn die waarin oud en nieuw versmelten. Om daar goede ontwerpen voor<br />

te maken is kennis van het bestaande volgens hem onontbeerlijk.<br />

De nieuwe bachelor 1; colleges in de Masteropleiding; het begeleiding van<br />

studenten en het opzetten van het nieuwe didactische model voor de ®MIT<br />

architect.<br />

De fundamentele onderzoeksopgave ligt in het ontwikkelen van methodieken om<br />

een gemeenschappelijk ‘vocabulaire’ te ontwikkelen tussen erfgoedspecialisten en<br />

(restauratie)architecten. Van de ®MIT-database tot ontwerpend onderzoek.<br />

Prof. Ir. J.M.J. Coenen (Hoogleraar, leerstoelhouder) 0,2 fte<br />

Dr. Ir. H. Zijlstra (Universitair Hoofddocent, interventies in bestaande gebouwen,<br />

Anlysing Building Construction in time, wederopbouwarchitectuur) 0,4 fte<br />

Ir. J. Roos (Universitair Hoofddocent, gebouwen in transformatie, ®MIT lexicon, de<br />

architect in het interventieproces) 0,2 fte<br />

Dr. Ir. Ivan Nevzgodin (universitair docent, databank, de modernen, interventies) 1,0<br />

fte<br />

Ir. Frank Koopman (universitair docent, techniek) 0,2 fte<br />

Ir. Henny Brouwer (universitair docent, restauratie) 0,2 fte<br />

Ir. Iwert Bernakiewicz (onderzoeker, gebouwen & interventie) 0,4 fte<br />

Ir. Mercé de Miguel i Capdevila (onderzoeker, spoorweggebieden) 0,2 fte<br />

Dr. Marie-Thérèse van Thoor (onderzoekscoördinator, Rietveld, Scholen, Strijp S)<br />

1,0 fte<br />

Diverse overheidsinstanties van gemeentelijke diensten (Ootmarsum, Amersfoort,<br />

Weert, etc), provincies en ministeries (OC&W).<br />

Rijksdienst voor de monumentenzorg, RACM.<br />

Rijksgebouwendienst (RGD), Atelier Rijksbouwmeester.<br />

SEV, NS, EAHN, Getty Instute of Conservation,<br />

Architectenbureaus en particuliere organisaties die actuele opgaven inbrengen.<br />

29


WERKGEBOUWEN<br />

Naam leerstoel<br />

RESTAURATIE | MODIFICATION | INTERVENTION | TRANSFORMATION | BK | <strong>TU</strong><br />

DELFT<br />

Hoogleraar<br />

Prof.dr.ir. P.H. (Paul) Meurs<br />

p.h.meurs@tudelft.nl<br />

Profiel/domein<br />

Missie/specialisatie<br />

Master onderwijs<br />

Onderzoek<br />

Grootte<br />

Valorisatiepartners<br />

De leerstoel is een van de drie ®MIT leerstoelen; zij beslaat het domein<br />

transformatie dat zich richt op de transformatie van bestaande steden, waarbij de<br />

centrale vraag is hoe het verleden een plek kan houden in de toekomst. Wat ís de<br />

kwaliteit van een bepaald gebouw Hoe behoudt je de ziel van een stad En hoe<br />

ziet de toekomst van de Monumentenzorg eruit<br />

De rode draad in zijn werk is de gedachte dat je kwaliteit niet moet behouden - dan<br />

krijg je museumsteden - maar dat je deze moet meenemen in de ontwikkeling van<br />

de stad.<br />

Colleges MSC1 en begeleiding afstuderen (MSC3-4), ateliers industrieel erfgoed<br />

(2002), stationsgebouwen (2003), tramremise Amsterdam-West (2004), Olinda<br />

(2005), Paramaribo (2007).<br />

Het onderzoeken hoe je op verschillende schaalnivo’s (van stad tot gebouw) de<br />

bestaande waarden in beeld kunt brengen. Ook werkt hij aan een samenwerking<br />

tussen de <strong>TU</strong> <strong>Delft</strong> en Unesco op het gebied van werelderfgoed. Hij bekijkt onder<br />

andere hoe je nieuwe kwaliteiten aan werelderfgoedsteden kunt toevoegen, en<br />

onderzoekt wat Nederland kan leren van de manier waarop andere landen omgaan<br />

met veranderingen in het stedelijk weefsel en de bestaande kwaliteiten.<br />

Prof. Dr. Ir. P.H. Meurs (Hoogleraar, leerstoelhouder) 0,2 fte<br />

Ir. Charlotte van Emstede (promovendus waardestelling) 1,0 fte<br />

Drs. Astrid Aarsen (Universitair docent werelderfgoed) 1,0 fte<br />

Dr. Ir. Ron van Oers (Onderzoeker, UNESCO, Parijs) 0,2 fte<br />

Ir. Catharine Visser (Onderzoeker,Nederlandse stad) 0,2 fte<br />

Prof. Ir. Nicolas Pham (Universitair docent & professor UAS in Geneve, Europese<br />

stad) 0,2 fte<br />

UNESCO<br />

Ministerie van OC&W<br />

RACM<br />

KNOB<br />

NS<br />

30


WERKGEBOUWEN<br />

Naam leerstoel<br />

ONTWERPEN VAN DRAAGCONSTRUCTIES | BK | <strong>TU</strong> DELFT<br />

Hoogleraar<br />

Prof.ir. C. (Kees) van<br />

Weeren<br />

C.vanWeeren@tudelft.nl<br />

Prof.dr.ir. J.C. (Joop) Paul<br />

MBA<br />

J.C.Paul@tudelft.nl<br />

Prof.ir. R. (Rob) Nijsse<br />

R.Nijsse@tudelft.nl<br />

Profiel/domein<br />

Missie/specialisatie<br />

Master onderwijs<br />

Onderzoek<br />

Grootte<br />

Valoriosatiepartners<br />

De leerstoel Ontwerpen van Draagconstructies geeft onderwijs en verricht<br />

onderzoek op het gebied van (hoofd)draagconstructies van gebouwen en<br />

bouwwerken in alle voorkomende materialen, en met alle mogelijke fabricage- en<br />

uitvoeringsmethoden, uitgaande van alle systemen van krachtswerking.<br />

Het ontwerpen van architectonisch aansprekende en vernieuwende<br />

draagconstructies<br />

In het BSc-onderwijs wordt het ontwerp en de dimensionering van de<br />

draagconstructie van gebouwen met een beperkte complexiteit behandeld en door<br />

de student geoefend, in wisselwerking met het architectonisch concept, gebruik<br />

makend van de statica en sterkteleer en uitgaande van eisen van veiligheid en<br />

bruikbaarheid en de eisen voortkomend uit het architectonisch en<br />

stedenbouwkundig ontwerp, de vervaardiging en de uitvoering. Daarbij wordt<br />

voortgebouwd op het onderwijs in de toegepaste mechanica en de materiaalkunde.<br />

De resultaten van de eigen onderzoeken en van het onderzoek van collega’s<br />

worden bij het onderwijs binnen de MSc ingebracht. Hier worden ook<br />

draagconstructies met een grote complexiteit behandeld.<br />

Binnen de MSc Architecture is dit onderwijs vooral gericht op het inhoudelijk<br />

volwaardig kunnen samenwerken met ingeschakelde specialisten: ruimtelijk<br />

constructief ontwerpen.<br />

De leerstoel Ontwerpen van Draagconstructies onderzoekt het gebruik van nieuwe<br />

materialen, ontwerp- en fabricagemethoden voor architectonisch aansprekende en<br />

vernieuwende draagconstructies binnen het integrale ontwerp. Daarbij gaat het ook<br />

om verbeterde versies van bestaande materialen, en om bestaande materialen uit<br />

andere wetenschapsgebieden. Het lopende onderzoek is vooral gericht op glas en<br />

kunststof composieten. Daarnaast onderzoekt de leerstoel de invloed van ICTgestuurd<br />

ontwerpen op draagconstructies met een complexe geometrie. Tenslotte<br />

wordt onderzocht hoe bij instandhouding en transformatie van bestaande<br />

gebouwwerken optimaal kan worden omgegaan met de bestaande<br />

draagconstructie.<br />

In de leerstoel is een staf van 9 personen/7 fte werkzaam en 3 promovendi.<br />

Er wordt samengewerkt met vooraanstaande bedrijven uit het domein. Voorkeur<br />

gaat uit naar architectenbureaus, ingenieursbureaus, hoofdaannemers,<br />

nevenaannemers, onderaannemers, specialistaannemers, producenten en<br />

toeleveranciers naar de bouw.<br />

Prof. Nijsse is als senior raadgevend ingenieur tevens werkzaam bij ABT en prof.<br />

Paul is tevens directeur van Arup verantwoordelijk voor Nederland.<br />

31


WERKGEBOUWEN<br />

Naam leerstoel<br />

SMART ARCHITEC<strong>TU</strong>RE | BK | ARCHITEC<strong>TU</strong>UR | <strong>TU</strong> DELFT<br />

Hoogleraar / UHD<br />

Stoel in oprichting<br />

Hoogleraar Vacature<br />

Prof.ir.C.A.J. (Kees) Duijvestein<br />

Waarnemend Hoogleraar<br />

C.A.J.Duijvestein@tudelft.nl<br />

Dr. Ir. M.J. (Machiel) van Dorst<br />

Waarnemend UHD<br />

M.J.vanDorst@tudelft.nl<br />

Profiel/domein<br />

Missie/specialisatie<br />

Master onderwijs<br />

Onderzoek<br />

Duurzame Ontwikkeling als uitdaging en opgave voor studenten en docenten om<br />

tot Duurzame technologische innovatie te komen voor de gebouwde omgeving.<br />

Dus wel: - Innovatie - Ontwerpgericht, ontwerpgedreven onderzoek -<br />

Kennisoverzicht, kenniscentrum, - Plananalyse ontwerpen - Aansprekende<br />

projecten en ontwerpers - Integraliteit - ook (ontwerp)proces en (bouw)proces.<br />

Deze leerstoel zal: geen 'lijstjes' produceren, - niet de stokpaardjes uit duurzaam<br />

bouwen berijden, - absoluut los functioneren van iedere specifieke vormgeving.<br />

“Smart Solutions in architecture as contribution to a sustainable development”<br />

Timebased architecture, de niet-westerse opgave en de relatie tussen context<br />

(duurzame ontwikkeling) en concept. De vakken gaan in op Planet and People en op<br />

Green Architecture.<br />

Graduation lab: Explore Labs (o.a. Cradle to Cradle lab)<br />

De accenten liggen bij een innovatieve vertaling van de context (een Duurzame<br />

Ontwikkeling) in vernieuwende concepten. Dit kunnen innovaties zijn binnen de<br />

bekende thema’s als energie, water, materiaalstromen, vervoer, natuur en ecologie.<br />

Oplossingen kunnen ook gerelateerd zijn aan welzijn, zoals healthy buildings,<br />

leefbare woonomgeving en welvaart, bouwen voor lage inkomens in niet-westerse<br />

landen. Ruimte en tijdgerelateerde onderzoek heeft betrekking op verdichting, roodgroen<br />

oplossingen, gebouwen met een zeer korte levensduur of juist een hoge mate<br />

van aanpasbaarheid. Het onderzoek gaat door de schalen heen, is lokaal en<br />

internationaal.<br />

Grootte<br />

Valorisatiepartners<br />

De leerstoel bestaat uit 6,0 fte / 8 pers. (inclusief 2 promovendi).<br />

In ontwikkeling<br />

32


WERKGEBOUWEN<br />

Naam leerstoel<br />

TYPOLOGIE VAN GEBOUWEN<br />

Hoogleraar<br />

Prof. ir. L. (Leen) van Duin<br />

L.vanDuin@tudelft.nl<br />

Ir. H. Engel (UHD) Dr. ir. F. Claessens<br />

(UHD)<br />

Profiel/domein<br />

Missie/specialisatie<br />

Master onderwijs<br />

Onderzoek<br />

Grootte<br />

Valorisatiepartners<br />

Het wetenschapsgebied ‘Typologie van Gebouwen’ richt zich op de ontwikkeling<br />

van ontwerpmethoden en de typologie van gebouwen. Van concept tot product<br />

worden de relaties tussen vorm, structuur en functie onderzocht in hun technische<br />

en maatschappelijke context. Vanuit een functionele analyse worden kwantitatieve<br />

gegevens en vereisten verbonden met een meer architectonische benadering die<br />

zich richt op de ontwikkeling van beschrijvings-, classificatie- en bewerkingscriteria<br />

vanuit overgeleverde bouwvormen.<br />

Architectuur richt zich als kunst en wetenschap van het ontwerpen en (doen)<br />

uitvoeren van bouwwerken op de verbetering van de gebruikswaarde,<br />

toekomstwaarde en culturele waarde van de gebouwde omgeving. De leerstoel<br />

‘Typologie van Gebouwen’ is een kernleerstoel van architectuur. De leerstoel speelt<br />

actief in op veranderende maatschappelijke en wetenschappelijke condities, zowel<br />

nationaal als internationaal, en ambieert een leidende positie op haar<br />

kerncompetenties.<br />

De leerstoel verzorgt een eigen masterprogramma ‘Hybrid buildings, Urban<br />

Architecture’. Dit masterprogramma is Research Driven. Staf en studenten zoeken<br />

samen naar duurzame oplossingen voor stedelijke architecturen. De ambitie is niet<br />

alleen interessante ontwerpen te produceren, maar ook kennis voort te brengen en<br />

een bijdrage te leveren aan het architectonisch debat wereldwijd.<br />

Het onderzoek richt zich op de ontwikkeling van ontwerpmethoden, het<br />

programmeren en ontwerpen van gebouwen en de typologie van gebouwen. Het<br />

onderzoeksprogramma ‘Urban Architecture’ brengt verschillende vormen van<br />

culturele duurzaamheid in de Hollandse stad in kaart, niet met de bedoeling deze<br />

steden te kopiëren, maar om te manoeuvreren tussen historische kennis en actuele<br />

vraagstukken. Het onderzoek is ondergebracht in drie projecten: (1) ‘Mapping the<br />

cities of the Randstad Holland’, (2) ‘Projects for the Dutch city’ en (3) ‘Urban studies<br />

and architectural design.’<br />

Het ontwerpen als wetenschappelijke activiteit neemt in het onderzoek een centrale<br />

plaats in. Ontwerpen moeten voldoen aan criteria als (1) een oplossing bieden voor<br />

een klasse van problemen, (2) het vastleggen van denkwijzen en regels die in het<br />

proces zijn gehanteerd en (3) nieuwe kennis en alternatieve vaardigheden<br />

voortbrengen of laten zien hoe bestaande kennis kan worden ingezet om nieuwe,<br />

unieke ontwerpen te genereren.<br />

De staf van de leerstoel omvat 24 personen/12 fte en ca 6 promovendi.<br />

Er wordt samengewerkt met toonaangevende universiteiten in Europa, Amerika en<br />

China.<br />

33


WOONGEBOUWEN<br />

ASPECTLEERSTOEL WONINGBOUW | BK | <strong>TU</strong> DELFT<br />

Prof.ir. D.E. (Dick) van Gameren | d.e.vangameren@tudelft.nl 36<br />

DUURZAAM WONINGBEHEER | OTB | <strong>TU</strong> DELFT<br />

Prof.ing. A.F. (André) Thomsen | a.f.thomsen@tudelft.nl 37<br />

GEZONDHEIDSTECHNIEK VOOR HET GEBOUW | BK | <strong>TU</strong> EINDHOVEN<br />

Prof.ing. J.E.M.H. (Annelies) Bronswijk | J.E.M.H.v.Bronswijk@tue.nl 38<br />

HUISVESTINGSSYSTEMEN | OTB | <strong>TU</strong> DELFT<br />

• Prof.dr. P.J. (Peter) Boelhouwer [trekker] | p.j.boelhouwer@tudelft.nl 39<br />

SUSTAINABLE HOUSING TRANSFORMATION | BK | <strong>TU</strong> DELFT<br />

Prof.dr.ir. J.D. M. (Anke) van Hal | j.d.m.vanhal@tudelft.nl 40<br />

WONINGKWALITEIT EN PROCESINNOVATIE | OTB | <strong>TU</strong> DELFT<br />

Prof.dr.ir. H.J. (Henk) Visscher | h.j.visscher@tudelft.nl 41<br />

35


WOONGEBOUWEN<br />

Naam leerstoel<br />

ASPECTLEERSTOEL WONINGBOUW | BK | <strong>TU</strong> DELFT<br />

Hoogleraar<br />

Prof.ir. D.E. (Dick) van Gameren<br />

d.e.vangameren@tudelft.nl<br />

Profiel/domein<br />

Missie/specialisatie<br />

Master onderwijs<br />

Onderzoek<br />

Grootte<br />

De sectie Architectonisch Ontwerpen, woningbouw verricht onderzoek en<br />

rzorgt onderwijs op het terrein van het architectonisch ontwerpen en richt zich in<br />

t bijzonder op woningbouw in een stedelijke context. De aandacht gaat hierbij<br />

oral uit naar de woning als compositie van materiaal en ruimte, het woningontwerp<br />

zijn stedelijke context, de typologie van de woning en de ontwikkeling van de<br />

eevorming van het woningontwerp in de afgelopen honderd jaar.<br />

et onderzoek van de sectie maakt deel uit van het zogeheten Portfolio Onderzoek<br />

nnen de faculteit. Het onderzoek is ondergebracht onder de trance Context and<br />

odernity. Binnen de trance Context and Modernity is de sectie verantwoordelijk<br />

or een drietal deelonderzoeken: The revision of the modern revisited; New<br />

ncepts for the dwelling; Rethinking the housing neighbourhood.<br />

Het geven van onderwijs en het verrichten van onderzoek op het gebied van de<br />

architectuur en het architectonisch ontwerpen, toegespitst op de woningbouw.<br />

Aandachtsgebieden: het ontwerpen van woningbouw en verkaveling; architectuur<br />

van de woningbouw; theorie en ontwikkeling van woningbouw, met name van de<br />

20e eeuw en 21e eeuw.<br />

De leerstoel is gericht op de architectonische kenmerken van de woningbouw.<br />

Centraal staat de vraag naar ontwikkeling van het woningontwerp, de typologie<br />

van woningen, de architectonische en technische aspecten van seriematigheid,<br />

en de woonomgeving in relatie tot de planvorming. Het onderzoek omvat een<br />

combinatie van de analyse en reconstructie van ontwerpen van belangrijke<br />

moderne architecten. De betekenis van hun werk voor actuele ontwerpopgaven -<br />

het precedentenonderzoek - wordt op fundamentele en toegepaste manier<br />

onderzocht en operationeel gemaakt.<br />

De leerstoel verzorgt onderwijs in het programma van de Bachelor en de Master<br />

Architectuur. Het onderwijs in de Bachelor concentreert zich op het 1 e , 3 e en 6 e<br />

semester. In dit deel van de studie verzorgt de leerstoel het ontwerponderwijs<br />

binnen het integraalontwerp project. Daarnaast verzorgt de leerstoel een aantal<br />

colleges in het kader van de reeks Basisbegrippen Architectuur en Stedebouw. In<br />

de Master Architectuur verzorgt de leerstoel het onderwijs binnen het Master<br />

programma Architecture and Modernity. Dit Master onderwijs is gerelateerd aan<br />

het hiervoor genoemde portfolio onderzoek Context and Modernity. De leerstoel<br />

verzorgt in het eerste en tweede semester van de Master de opgave voor een<br />

complex woningbouw ontwerp. In het derde en vierde semester (het<br />

afstudeerjaar) heeft de leerstoel een eigen afstudeerlaboratorium. Dit<br />

laboratorium omvat een tweetal zogeheten studio’s: de studio New Concepts en<br />

de studio Living Environments.<br />

Het deelonderzoek The revision of the Modern revisited is reflectief en richt zich<br />

in de eerste plaats op de ontwikkeling van de ideevorming van het<br />

woningontwerp in de afgelopen honderd jaar. Het deelonderzoek New concepts<br />

for the dwelling onderzoekt nieuwe concepten voor de woning op het niveau van<br />

het woongebouw en in relatie tot de woning als compositie van materiaal en<br />

ruimte. Het deelonderzoek Rethinking the housing neighbourhood onderzoekt<br />

nieuwe concepten voor de woning en woonbuurt in relatie tot de stedelijke<br />

context.<br />

3,34 fte<br />

36


WOONGEBOUWEN<br />

Naam leerstoel<br />

DUURZAAM WONINGBEHEER | OTB | <strong>TU</strong> DELFT<br />

Hoogleraar<br />

prof.ing. A.F. (André) Thomsen<br />

a.f.thomsen@tudelft.nl<br />

Profiel/domein<br />

"Sturingsvraagstukken in de ontwikkelings-, beheer- en herontwikkelingsfase van<br />

woningen en woningvoorraad". De leerstoel heeft een bouwkundige invalshoek en<br />

heeft als specifieke aandachtgebieden Life Cycle Analysis, gericht op duurzame<br />

verlenging van de zinvolle levensduur van woningen en woningvoorraad, en<br />

vraagaccommodatie, gericht op de vraag hoe woningen en woningvoorraad<br />

aangepast kunnen worden aan de huisvestingsbehoefte van verschillende groepen<br />

huishoudens.<br />

Missie/specialisatie Guaranteeing the quality of houses in the future.<br />

Theoretisch en methodisch ligt het accent op onderzoek van haalbaarheid van<br />

duurzame transformatiestrategieën in brede zin; de haalbaarheid heeft zowel<br />

betrekking op de fysieke, (steden)bouwkundige mogelijkheden als op de financiële,<br />

economische, politieke, juridische en sociale mogelijkheden. De verbinding tussen<br />

theorie en praktijk vindt plaats op basis van internationaal vergelijkend best practice<br />

onderzoek en implementatie van de verworven kennis in het technisch en sociaal<br />

woningbeheer met bijzondere aandacht voor de sociale en maatschappelijke<br />

betekenis van het wonen.<br />

Master onderwijs<br />

Onderzoek<br />

<br />

Het onderzoek maakt deel uit van het <strong>Delft</strong> Centre for Sustainable Urban Areas en<br />

bestrijkt het onderdeel Sustainable Housing Transformation, met als missie<br />

Guaranteeing the quality of houses in the future en als thema’s Strategic Housing<br />

Stock Policy and Technical Management, Sustainable and Healthy Housing, en<br />

Building Regulations and QualityAssurance.<br />

The national and international focus on sustainably built environments is<br />

increasing. But how will the quality of our houses be guaranteed in the future The<br />

keywords in this context are environmentally friendly, low energy, and healthy. Our<br />

research focuses on innovative processes, quality standards, and policy<br />

instruments for sustainable improvements to the quality of housing. In addition, we<br />

advise housing associations on technical management (maintenance) and<br />

strategic stock policy.<br />

The research is conducted by the OTB Research Institute and the Faculty of<br />

Architecture’s department of Real Estate & Housing. Most of the projects are<br />

interdisciplinary. They combine a technical scientific basis with social sciences<br />

approaches and methods.<br />

Een overzicht van lopend en afgerond onderzoek is te vinden op www.sua.tudelft.nl<br />

Grootte<br />

Valorisatiepartners<br />

<br />

Corpovenista<br />

European Network for Housing Research<br />

European Reward Network<br />

Habiforum<br />

Kennisbank Bestaande Woningbouw<br />

Nederlandse Woonbond<br />

Stichting Bouwresearch<br />

Stichting Certificatie Technisch Vastgoedbeheer<br />

Stichting Nationale Renovatie Prijs<br />

Stichting Raeflex<br />

Stichting Verbetering Rustenburg Oostbroek<br />

37


WOONGEBOUWEN<br />

Naam leerstoel<br />

GEZONDHEIDSTECHNIEK VOOR HET GEBOUW | BK | <strong>TU</strong> EINDHOVEN<br />

(Public Health Engineering for Built Environments – PHEBE)<br />

Hoogleraar<br />

Prof.dr. J.E.M.H. (Annelies) van Bronswijk<br />

J.E.M.H.v.Bronswijk@tue.nl<br />

Profiel/domein<br />

Missie/specialisatie<br />

Master onderwijs<br />

Onderzoek<br />

Grootte<br />

Valorisatiepartners<br />

Proces- en productinnovatie ten behoeve van de bevordering van de kwaliteit van<br />

woon-en werkgebouwen in de zin van de gezondheidsdefinitie van de WHO. De<br />

leerstoel heeft een installatietechnische en bouwkundige invalshoek. Samen met<br />

prof.ir. G.J. Maas en prof.dr. J.J.N. Lichtenberg wordt gewerkt aan een<br />

onderzoeksprogramma op het gebied van ‘performance engineering’.<br />

Het doorgronden van de processen en ontwikkelen van tools voor ontwerp,<br />

realisatie, onderhoud en exploitatie van woon- en werkgebouwen die voldoen aan<br />

eindgebruikerseisen, speciaal het ondersteunen van de menselijke vitaliteit,<br />

werkcapaciteit en onafhankelijkheid tot op hoge leeftijd ter verduurzaming van de<br />

maatschappij en het persoonlijk levensgeluk (gerontechnologie). Op dit<br />

interdisciplinaire terrein worden zowel de technologische als de gerontologische<br />

methoden en concepten benut<br />

MSc Building Services<br />

MSc Architecture, Building & Planning, track Building physics and systems<br />

Gezonde installaties: Gaat uit van de functionaliteiten die de gebouwinstallaties<br />

leveren (water, gas, elektriciteit, communicatie, beveiliging, zorg, etc). Beschrijft en<br />

beoordeelt deze volgens de systematiek van TQM (Total Quality Management) om<br />

tools te ontwikkelen ter ondersteuning van ontwerp, onderhoud en exploitatie.<br />

Levensloopbestendige woningen: Gaat uit van persona’s en scenario’s die de<br />

levensloop van 85% van de bevolking beschrijven na hun 45 ste levensjaar.<br />

Ontwikkelt concepten en implementeert en valideert die voor woningbouw en<br />

woningvoorraad, met respect voor de diversiteit van levensstijlen van de<br />

gebruikers. Het betreft zowel de bouwkundig/architectonische aspecten als de ICT<br />

voorzieningen.<br />

Gezondheidsgaranties: Gaat uit van het daadwerkelijke gebruik van gebouwen in<br />

binnen- en buitenland en laat daar zowel een product- als een procesanalyse op los.<br />

Doel is het ontwerpen van procestools voor gezondheidsclassificaties en garanties<br />

voor de gezondheidspotentie van gebouwen en overige gebouwde omgevingen.<br />

De leerstoel bestaat uit 1 hoogleraar en 2 interne promovendi, en een aantal externe<br />

onderzoekers<br />

Uneto-VNI, Stichting PIT, het ministerie van VROM, Senter Novem, EU, bouw- en<br />

installatiebedrijven<br />

38


WOONGEBOUWEN<br />

Naam leerstoel<br />

Hoogleraar<br />

HUISVESTINGSSYSTEMEN | OTB | <strong>TU</strong> DELFT<br />

Prof.dr. P.J. (Peter) Boelhouwer<br />

p.j.boelhouwer@tudelft.nl<br />

Themaleiders<br />

(senior<br />

onderzoekers)<br />

Profiel/domein<br />

Missie/specialisatie<br />

Master onderwijs<br />

Onderzoek<br />

Grootte<br />

Valorisatiepartners<br />

1 2 3 4<br />

1 Drs. H.M.H. (Harry) van der Heijden 3 Dr. M.E.A. (Marietta) Haffner<br />

h.m.h.vdheijden@tudelft.nl<br />

m.e.a.haffner@tudelft.nl<br />

2 Dr. ir. M. (Marja) Elsinga<br />

m.elsinga@tudelft.nl<br />

4 Dr. H.J.F.M. (Harry) Boumeester<br />

h.j.f.m.boumeester@tudelft.nl<br />

De leerstoel Housing systems richt zich op de ontwikkelingen op de woningmarkt<br />

en de interactie tussen het huisvestingssysteem en zijn omgeving. De belangrijkste<br />

vraag is hoe huisvestingssystemen gekarakteriseerd kunnen worden, hoe ze<br />

veranderen en of ze duurzaam zijn. Leidraad daarbij vormen de doelstellingen van<br />

het woonbeleid en ontwikkelingen op de woning(bouw)-markt. Hierbij gaat het om<br />

zowel de wijze waarop woningmarktprocessen andere maatschappelijke<br />

ontwikkelingen beïnvloeden, als om de invloed van deze ontwikkelingen op het<br />

functioneren van de woningmarkt.<br />

Het doel van het programma huisvestingssystemen is het onderzoek naar en de<br />

verklaring van het functioneren van huisvestingssystemen, waarbij zowel een<br />

bijdrage wordt geleverd aan theorievorming als aan het maatschappelijke debat<br />

over woonvraagstukken.<br />

Real Estate & Housing, onderdeel Housing Policy<br />

Marktimperfecties in de woningbouw: In opdracht van het ministerie van VROM is<br />

het onderzoek Marktimperfecties in de woningbouw uitgevoerd. Het functioneren<br />

van de woning(bouw)markt is geanalyseerd, waarbij is ingezoomd op de<br />

ontwikkeling van het overheidsbeleid, de relatie tussen conjunctuur, verkoopprijzen<br />

en woningproductie en de ontwikkeling van de verhouding tussen vraag en aanbod<br />

op de koopwoningenmarkt. Daarnaast is de markt voor nieuwe kantoren vergeleken<br />

met de woningbouwmarkt.<br />

Thermometer van de koopwoningmarkt: In opdracht van NVB projectontwikkelaars<br />

en bouwondernemers is een marktsignaleringssysteem ontwikkel, dat inzicht<br />

verschaft in de ‘gezondheid van de koopwoningmarkt’: de zogenaamde<br />

thermometer van de koopwoningmarkt. De thermometerstand wordt samengesteld<br />

op basis van een aantal indicatoren, zoals de gemiddelde verkooptijd, de<br />

hypotheekrenteaftrek, de leencapaciteit en het consumentenvertrouwen.<br />

Ontwikkeling Woningwaarde-index Kadaster: In opdracht van het Kadaster is een<br />

model gebouwd waarmee maandelijks de waardeontwikkeling van koopwoningen in<br />

de woningvoorraad in beeld gebracht wordt. Bij de ontwikkeling van deze index zijn<br />

alle groepen financiele instellingen betrokken geweest.<br />

De leerstoel bestaat uit ongeveer 15 fte / 17 pers.<br />

Ministerie VROM, EU, NVB, Neprom, Aedes, woningcorporaties, Vereniging Eigen<br />

Huis, VROMraad, gemeenten e.a.<br />

39


WOONGEBOUWEN<br />

Naam leerstoel<br />

SUSTAINABLE HOUSING TRANSFORMATION | BK | <strong>TU</strong> DELFT<br />

Hoogleraar<br />

prof.dr.ir. J.D.M. (Anke) van Hal<br />

j.d.m.vanhal@tudelft.nl<br />

UHD Drs. C.L. (Kees) van der Flier<br />

C.L.vanderFlier@tudelft.nl<br />

Profiel/domein<br />

Missie/specialisatie<br />

Master onderwijs<br />

Onderzoek<br />

Grootte<br />

Valoriosatiepartners<br />

De praktijkleerstoel Sustainable Housing Transformation heeft betrekking op een<br />

duurzame aanpak van bestaande woningen en wijken met hierbij bijzondere<br />

aandacht voor de vroeg-naoorlogse woningbouw. Onder duurzaamheid wordt in dit<br />

kader het zoeken naar een balans tussen de belangen van mensen, milieu en<br />

economie verstaan (people, planet, profit). De leerstoel richt zich op de lagere<br />

schaalniveaus (gebied, gebouw en woning). De focus ligt op twee actuele en<br />

urgente problemen: de beperkte hoeveelheid vervangende nieuwbouw (0,25% per<br />

jaar) waardoor bestaande woningen lang zullen moeten blijven functioneren en de<br />

hoge CO2-ambities van de overheid die als consequentie hebben dat over 12 jaar<br />

het energieverbruik van bestaande woningen minstens gehalveerd moet zijn.<br />

De praktijkleerstoel Sustainable Housing Transformation wil een visie ontwikkelen<br />

van waaruit de geschetste problematiek in samenhang met andere leerstoelen<br />

binnen de universiteit en gericht op de praktijk, benaderd kan worden en<br />

enthousiasme creëren voor een gezamenlijke duurzame aanpak van bestaande<br />

woningen en wijken bij zowel studenten als professionals<br />

Binnen het bestaande onderwijs staande volgende taken vast:<br />

• college Bachelor 1 (november)<br />

• startcollege en invulling themaweek Master 2a<br />

• …….<br />

Vanuit de overtuiging dat alleen middels nieuwe samenwerkingsvormen tot een<br />

innovatieve benadering van de problematiek gekomen kan worde, wordt tevens<br />

gestreefdnaar internationale uitwisselingscolleges en een samenhangend<br />

duurzaamheidsprogramma binnen BK, mogelijk in de vorm van een minor.<br />

Aangezien de leerstoel pas per 1 november 2007 de hier beschreven invulling heeft<br />

gekregen vormt momenteel het inventariseren van reeds lopend onderzoek, het<br />

afzetten van dit onderzoek tegen de visie van de leerstoel en het in beeld brengen<br />

van de lancunes en doublures (indien aanwezig) de hoofdactiviteit. Voorbeelden<br />

van onderzoeken die al lopen zijn een onderzoek naar de mogelijkheden om<br />

energieoptimalisering van de gevel te combineren met visuele aantrekkelijkheid en<br />

een grootschalig onderzoek naar innovatieve energetische aanpak van bestaande<br />

woningen (met o.a. TNO). Daarnaast zijn diverse onderzoeken in voorbereiding en<br />

wordt op de korte termijn gestreefd naar meer<br />

best-practice onderzoek, zowel nationaal als internationaal.<br />

In de leerstoel is een staf van 5 personen werkzaam en 2 promovendi. Er zal op<br />

korte termijn worden uitgebreid.<br />

Er wordt intensief samengewerkt met OTB, universiteit Nyenrode en vele partijen<br />

die in de praktijk werkzaam zijn (met name corporaties). Daarnaast zal<br />

samenwerking worden uitgewerkt met de faculteit IO, diverse leerstoelen binnen de<br />

faculteit BK, buitenlandse universiteiten en andere partners in de praktijk.<br />

40


WOONGEBOUWEN<br />

Naam leerstoel<br />

Hoogleraar<br />

WONINGKWALITEIT EN PROCESINNOVATIE | OTB | <strong>TU</strong> DELFT<br />

HOUSING QUALITY AND PROCESS INNOVATION (HQPI)<br />

Prof.dr.ir. H.J. (Henk) Visscher<br />

h.j.visscher@tudelft.nl<br />

Dr. L.C.M. (Laure) Itard<br />

L.C.M.Itard@tudelft.nl<br />

Dr. F.M. (Frits) Meijer<br />

F.M.Meijer@tudelft.nl<br />

Dr.ir. A. (Ad) Straub<br />

A.Straub@tudelft.n<br />

Profiel/domein<br />

Procesinnovatie ten behoeve van de bevordering van de kwaliteit van woningen, in<br />

termen van “bruikbaarheid, veiligheid, gezondheid, energiezuinigheid en<br />

milieuvriendelijkheid”. De leerstoel heeft een bouwkundige en milieutechnische<br />

invalshoek. Specifieke aandachtsgebieden zijn beleid en instrumenten voor<br />

duurzaam en gezond wonen, bouwregelgeving en kwaliteitszorg. De leerstoel maakt<br />

deel uit van de afdeling Real Estate and Housing van de faculteit Bouwkunde maar<br />

is gedetacheerd bij het OTB in de sectie Duurzaam Woningvoorraadbeleid en<br />

Kwaliteitszorg. Samen met Prof.dr.ir. A. van Hal wordt het onderzoeksprogramma<br />

Sustainable Housing Transformations uitgevoerd.<br />

Missie/specialisatie De ontwikkeling van inzicht, processen (tools) en beleid voor een duurzame,<br />

gezonde, energiezuinige en veilige transitie van de woningvoorraad. Een optimale<br />

afstemming op bewonersvoorkeuren en gedrag is hierbij van belang. De technische<br />

wetenschap wordt gecombineerd met de aanpak en methodes vanuit de sociale<br />

wetenschappen.<br />

Onderzoek • Taken en verantwoordelijkheden bij bouwtoezicht: Hoe kunnen taken en<br />

verantwoordelijkheden voor de controle op de naleving van bouwvoorschriften<br />

optimaal verdeeld worden over partijen in het bouwproces Ook toetsings- en<br />

controlemodellen uit het buitenland worden onderzocht. In dit kader is een<br />

poroces certificaat voor de bouwbesluittoets ontwikkeld.<br />

• Prestatiegerichte samenwerkingsvormen in het technisch beheer van<br />

woningen: prestatiegericht samenwerken tussen woningcorporaties,<br />

bouwbedrijven en onderhoudsbedrijven kan alle partijen veel voordelen<br />

bieden. Er worden procesmodellen en -benodigdheden voor een<br />

prestatiegerichte aansturing en uitvoering van onderhoud en aanpassingen<br />

van de woningvoorraad ontwikkeld.<br />

• Verbeteren milieukwaliteit bestaande woningvoorraad: Hoe kan de<br />

milieukwaliteit van de Nederlandse woningen verder worden verbeterd De<br />

grote veroorzakers van de milieubelasting worden voor verschillende<br />

woningtypen bepaald met LCA tools De milieueffecten van energiegebruik,<br />

bouwfysisch onderhoud, installatietechnisch onderhoud, inrichtingen en<br />

renovatie-ingrepen worden bestudeerd. Vanuit milieuoogpunt blijkt renovatie<br />

vaak beter dan slopen en nieuw bouwen. Ook de invloed van bewonersgedrag<br />

op de effectiviteit van duurzaam bouwen maatregelen wordt onderzocht.<br />

Grootte<br />

De leerstoel bestaat uit ongeveer 18 fte / 22 pers. (inclusief 10 promovendi).<br />

Valorisatiepartners<br />

Woningcorporaties, SBR, Bouwend Nederland, gemeentes, en het ministerie van<br />

VROM, Senter Novem, EU, ERABuild, e.a.<br />

41


COMPONENTEN<br />

ALUMINIUMCONSTRUCTIES | BK | <strong>TU</strong> EINDHOVEN<br />

Prof.ir. F. (Frans) Soetens | f.soetens@tue.nl 44<br />

BETONCONSTRUCTIES | CITG | <strong>TU</strong> DELFT<br />

Prof.dr.ir. J.C. (Joost) Walraven | J.C.Walraven@tudelft.nl 45<br />

BETONCONSTRUCTIES | BK | <strong>TU</strong> EINDHOVEN<br />

Prof.ir. C.S. (Cees) Kleinman | c.s.kleinman@tue.nl 46<br />

Prof.dr ir. D.A. (Dick) Hordijk | d.a.hordijk@tue.nl<br />

BOUWFYSICA | BK| <strong>TU</strong> EINDHOVEN<br />

Prof.dr.ir. M.H. (Martin) de Wit | m.h.d.wit@tue.nl 47<br />

CLIMATE DESIGN | BK | <strong>TU</strong> DELFT<br />

Prof.ir. J.J.M. (Hans) Cauberg | j.j.m.cauberg@tudelft.nl 48<br />

Prof.ir. P.G. (Peter) Luscuere | p.g.luscuere@tudelft.nl<br />

CONSTRUCTIEF ONTWERPEN ALGEMEEN & INTEGRATIE | BK | <strong>TU</strong> EINDHOVEN<br />

Prof.ir. F. (Frans) van Herwijnen | f.v.herwijnen@tue.nl 49<br />

CONSTRUCTIEF ONTWERPEN STAALCONSTRUCTIES | BK | <strong>TU</strong> EINDHOVEN<br />

Prof. Ir. H.H. (Bert) Snijder | h.h.snijder@bwk.tue.nl 50<br />

HOUTCONSTRUCTIES EN HOUTTECHNOLOGIE | CITG | <strong>TU</strong> DELFT<br />

UHD J.W.G. (Jan-Willem) van de Kuilen | j.w.g.vandekuilen@tudelft.nl 51<br />

INSTALLATES | BK | <strong>TU</strong> EINDHOVEN<br />

Prof.ir. W. (Wim) Zeiler | w.zeiler@tue.nl 52<br />

ONTWERPEN VAN HET BINNENMILIEU | BK | <strong>TU</strong> EINDHOVEN<br />

Prof.ir. P.G.S. (Paul) Rutten | P.G.S.Rutten@bwk.tue.nl 53<br />

PRODUCTONTWIKKELING | BK | <strong>TU</strong> DELFT<br />

Prof.dr.ir. A.C.J.M. (Mick) Eekhout | a.c.j.m.eekhout@tudelft.nl 54<br />

PRODUCTONTWIKKELING | BK | <strong>TU</strong> EINDHOVEN<br />

• Prof.dr.ir. J.N. (Jos) Lichtenberg [trekker] | j.j.n.lichtenberg@tue.nl 55<br />

43


COMPONENTEN<br />

Naam leerstoel<br />

ALUMINIUMCONSTRUCTIES | BK | <strong>TU</strong> EINDHOVEN<br />

Hoogleraar<br />

Prof.ir. F. (Frans) Soetens<br />

f.soetens@tue.nl<br />

Profiel/domein<br />

Missie/specialisatie<br />

Bachelor onderwijs<br />

Master onderwijs<br />

Het wetenschapsgebied van de leerstoel Aluminiumconstructies omvat het<br />

ontwerpen, onderzoeken en berekenen van aluminiumconstructies en aluminium<br />

constructiedelen in gebouwen en civieltechnische toepassingen. Tevens staat het<br />

vakgebied voor het initiëren, ontwerpen, ontwikkelen en engineeren van specifieke<br />

aluminium producten toe te passen in of gerelateerd aan de gebouwde omgeving.<br />

De leerstoel Aluminiumconstructies wil de bouwwereld voorgaan in het deskundig<br />

en innovatief toepassen van aluminium als constructiemateriaal in gebouwen en<br />

overige bouwwerken. De huidige en toekomstige bouwgeneratie dient bekend te<br />

zijn met de kansen en mogelijkheden van aluminium als constructiemateriaal,<br />

opdat aluminium vakkundig wordt toegepast en de eigenschappen en<br />

mogelijkheden van het materiaal volledig tot hun recht komen in het product of het<br />

ontwerp.<br />

In de bachelor fase van de bouwkundestudie wordt de gehele bouwkundepopulatie<br />

bekend gemaakt met de eigenschappen, vervaardigings- en productiemethoden<br />

van aluminium alsmede met het constructief ontwerpen met het materiaal<br />

aluminium. Aluminium wordt daarbij geplaatst naast andere constructiematerialen<br />

als beton, staal, baksteen en glas.<br />

In de master fase wordt de kennis met betrekking tot het ontwerpen en berekenen<br />

van aluminium draagconstructies, gevels en verbindingen verdiept. Ook bijzondere<br />

onderwerpen als gedrag onder brandomstandigheden en vermoeiing komen aan de<br />

orde. Het ontwerpen van aluminiumconstructies wordt onderwezen aan de hand<br />

van compacte ontwerpprojecten (project ‘grote overspanningen’) en verder<br />

ontwikkeld in afstudeerprojecten (tribuneoverkapping, koepels, bouwen op water,<br />

etc.). Onderzoek op het gebied van aluminium vindt plaats in compacte<br />

onderzoeksopdrachten, vaak in het kader van grotere promotieprojecten (project<br />

restspanningen), maar ook in de vorm van afstudeerprojecten (gelijmde<br />

verbindingen).<br />

Onderzoek Het onderzoeksgebied van de leerstoel Aluminiumconstructie kent twee<br />

speerpunten: het stabiliteitsgedrag van aluminiumprofielen en het constructieve<br />

gedrag van verbindingen. Actuele onderzoeksitems zijn: de doorsnedestabiliteit<br />

van aluminiumprofielen met complexe doorsnedevormen, het stabiliteitsgedrag<br />

van aluminium onder brandomstandigheden en het constructieve gedrag van<br />

gelijmde verbindingen.<br />

Grootte<br />

Valorisatiepartners<br />

In de leerstoel is zijn 2 personen (0,8fte) en 3 promovendi werkzaam.<br />

Er wordt samengewerkt met toonaangevende bedrijven uit de aluminiumindustrie,<br />

met name met extrusiebedrijven, aluminiumconstructiebedrijven en<br />

overkoepelende brancheorganisaties (Aluminium Centrum, NIMR). Tevens is er<br />

structureel contact met enkele andere Europese universiteiten (Trondheim,<br />

Munchen, Hannover, Napels), met als doel het uitwisselen en aanvullen van<br />

verschillende onderzoekactiviteiten.<br />

44


COMPONENTEN<br />

Naam leerstoel<br />

BETONCONSTRUCTIES (CITG, <strong>TU</strong> DELFT)<br />

Hoogleraar<br />

Prof.dr.ir. J.C. (Joost) Walraven<br />

J.C.Walraven@tudelft.nl<br />

Profiel/domein<br />

Missie/specialisatie<br />

Master onderwijs<br />

Onderzoek<br />

Grootte<br />

Het wetenschapsgebied van de Betonconstructies betreft het bouwen – dat wil<br />

zeggen ontwerpen, berekenen en uitvoeren – van constructies in gewapend en<br />

voorgespannen beton. In traditionele zin zijn veiligheid en gebruiksvriendelijkheid<br />

belangrijke punten van aandacht. Voor nieuw te bouwen constructies is<br />

tegenwoordig de levensduur een belangrijk ontwerpcriterium. Steeds nadrukkelijker<br />

gaat de aandacht ook naar bestaande constructies: het diagnostiseren, repareren,<br />

aanpassen en versterken zijn in dit verband nieuwe punten van onderzoek en<br />

ontwikkeling.<br />

De leerstoel Betonconstructies wil graag een bijdrage leveren aan het ontwikkelen<br />

en realiseren van innovatieve ideeën voor de bouw. Daarbij gaat onder meer het om<br />

de ontwikkeling van nieuwe betonsoorten en hun toepassing.<br />

Verder wordt aandacht gegeven aan het optimaal ontwerpen van grote<br />

infrastructurele werken, zoals bruggen en tunnels.<br />

De draagreserve van bestaande constructies en methoden ter bepaling hiervan zijn<br />

andere aandachtspunten.<br />

De masteropleiding betonconstructies richt zich op de breedte van het construeren<br />

in gewapend en voorgespannen beton. Hier wordt een basis gelegd voor het<br />

ontwerpen en dimensioneren van bruggen, tunnels, gebouwen, opslagconstructies<br />

en andere voor de maatschappij relevante constructies. Ook reparatie en<br />

versterking van betonconstructies komt aan de orde<br />

Het onderzoek naar nieuwe betonsoorten en hun toepassing loopt als een rode<br />

draad door het programma van de leerstoel betonconstructies. Aan de orde<br />

kwamen beton met hoge en zeer hoge sterkte, zelf verdichtend beton, bijzondere<br />

soorten vezelbeton en beton met laag cementgehalte. Ook het veranderende gedrag<br />

van betonconstructies in de tijd (verval) werd onderzocht. In de komende jaren zal<br />

veel aandacht uitgaan naar onderzoeken van bestaande constructies: daaronder<br />

valt de bepaling van het restdraagvermogen en de optimale wijze van reparatie en<br />

versterking.<br />

Bij de leerstoel is een staf van 8 personen aangesloten die zich direct met<br />

onderzoek en onderwijs bezighouden (5fte). Daarnaast is er een ondersteuning<br />

(technisch en administratief, van 2 personen (1,6 fte). Momenteel zijn bij de<br />

leerstoel 5 promovendi werkzaam.<br />

Valorisatiepartners Er wordt samengewerkt met aannemers en producenten van beton en<br />

betonelementen. Daarnaast zijn er goede contacten met een aantal bouwkundige<br />

adviesbureaus. Met betrekking tot de overheid zijn er vooral frequente contacten<br />

met Rijkswaterstaat.<br />

45


COMPONENTEN<br />

Naam leerstoel<br />

BETONCONSTRUCTIES | BK | <strong>TU</strong> EINDHOVEN<br />

Hoogleraar<br />

Prof.ir. C.S. (Cees) Kleinman<br />

c.s.kleinman@tue.nl<br />

Prof.dr ir. D.A. (Dick) Hordijk<br />

d.a.hordijk@tue.nl<br />

Profiel/domein<br />

Missie/specialisatie<br />

Master onderwijs<br />

Onderzoek<br />

Grootte<br />

Valoriosatiepartners<br />

De sectie Beton van de unit Structural Design & Construction Technology van de<br />

faculteit Bouwkunde richt zich vooral op constructief ontwerpen en onderzoeken<br />

van toepassingen met het materiaal beton, als zodanig of in combinatie met andere<br />

materialen, voornamelijk in gebouwen en/of onderdelen hiervan.<br />

Het richt zich op ontwerp en/of onderzoek van structurele betonnen elementen die<br />

een onderdeel uitmaken (vormen) van een integraal architectonisch concept van<br />

een gebouw, gebaseerd op de filosofie dat vorm en techniek onlosmakelijk met<br />

elkaar verbonden zijn als mede (vernieuwend) fundamenteel onderzoek naar het<br />

gedrag van componenten waarin beton het hoofdbestanddeel is.<br />

Het Masteronderwijs biedt kennis van diepgaande en complexe theoretische<br />

achtergronden en afleidingen van al dan niet gewapende, voorgespannen,<br />

geprefabriceerde betonconstructies als logisch vervolg op de initiële cursussen uit<br />

de Bachelorfase.<br />

Onbeperkt en geheel zelfstandig op zowel breed als diepgaand vlak met de materie<br />

beton constructief ontwerpen en onderzoek verrichten, betonconstructies en / of<br />

onderdelen ervan economisch en proportioneel te optimaliseren, verder te<br />

verbeteren en te ontwikkelen.<br />

Behandelen van theoretische achtergronden, implementatie van onderzoeken,<br />

toepassing van (inter-) nationale voorschriften, analyseren, integraal ontwerpen<br />

(constructief ontwerpen), modelleren, dimensioneren, detailleren.<br />

Een deel van het onderwijs is projectwerk, waarin zelfstandig of in groepsverband<br />

een constructief ontwerp (onderzoek) gemaakt wordt, waarin integraal alle<br />

voorkomende bouwkundige disciplines zijn toegepast en/of verwerkt tot één<br />

integraal ontwerp waarin de nadruk ligt op het toepassingsgebied van beton als<br />

constructief materiaal.<br />

Behalve fundamenteel onderzoek naar het gedrag van (gewapend) beton, wordt er<br />

toegepast onderzoek verricht op het gebied van nieuwe vormen en toepassingen<br />

met gebruikmaking van alternatieve elementen, als ook bestaande elementen in<br />

nieuwe toepassingen.<br />

De leerstoel omvat een staf van 4 personen (1,9 fte) en gemiddeld 2 promovendi.<br />

Er wordt samengewerkt met vooraanstaande bedrijven uit het domein. Voorkeur<br />

gaat uit naar architectenbureaus, ingenieursbureaus, hoofdaannemers,<br />

nevenaannemers, onderaannemers, specialistaannemers, producenten en<br />

toeleveranciers naar de bouw.<br />

46


COMPONENTEN<br />

Naam leerstoel<br />

BOUWFYSICA | BK| <strong>TU</strong> EINDHOVEN<br />

Hoogleraar<br />

Prof.dr.ir. M.H. (Martin)de Wit<br />

m.h.d.wit@tue.nl<br />

Prof.dr.ir. J. Carmeliet<br />

j.carmeliet@tue.nl<br />

Prof ir. E. (Eddy) Gerretsen<br />

e.gerretsen@tue.nl<br />

Profiel/domein<br />

Missie/specialisatie<br />

Master onderwijs<br />

Onderzoek<br />

De leerstoel Bouwfysica heeft de volgende kennisgebieden van de bouwfysica:<br />

• Warmte en vocht<br />

• Geluid<br />

• Licht<br />

Het onderwijs en onderzoek betreft alle schaalniveaus: fysisch gedrag van<br />

materialen, scheidingsconstructies, gebouwen en het micro-, binnen- en<br />

buitenklimaat.<br />

Binnen de leerstoel bouwfysica ligt het accent op de ontwikkeling van fysische<br />

modellen met experimenteel en theoretisch onderzoek<br />

De leerstoel Bouwfysica wil voorzien in bouwfysisch onderzoek op hoog niveau en<br />

het daarmee geïntegreerde onderwijs.<br />

Het master-onderwijs is nauw verweven met het onderzoek. Voor onderwijs wordt<br />

thematisch onderzoek dat over de grens gaat van het bouwfysische kennisgebied<br />

belangrijk geacht.<br />

A. Warmte en vocht<br />

Het onderzoek is geconcentreerd rond een drietal thema’s:<br />

• De fysische aspecten van het culturele erfgoed Deelonderzoeken betreffen:<br />

Analyseren, evalueren en simuleren van het binnenklimaat in museale<br />

gebouwen. Ontwerpen en simuleren van installaties voor deze gebouwen.<br />

Onderzoek aan de duurzaamheid van materialen onder wisselende<br />

binnenklimatologische omstandigheden.<br />

• Het microklimaat in de gebouwde omgeving en de relatie met comfort en<br />

duurzaamheid.<br />

In dit thema gaat de aandacht vooral naar de wind in de gebouwde omgeving.<br />

Het onderzoek betreft o.a. windcomfort, slagregen, drukvereffening. Er wordt met<br />

CFD modellen gewerkt en metingen in situ.<br />

• Duurzaamheid met het accent op energie-gebruik in de gebouwde omgeving en<br />

thermisch comfort.<br />

B. Bouwakoestiek<br />

Er wordt gewerkt aan een drietal onderwerpen:<br />

• Installatiegeluid.<br />

• Ontwikkeling van computer modellen om geluidtransmissie bij bouwknopen te<br />

voorspellen. Dit vereist experimenteel en theoretisch onderzoek.<br />

• Zaalakoestiek<br />

C. Licht.<br />

Er wordt onderzoek gedaan op het gebied van “licht en Gezondheid”, o.a. licht en<br />

senioren.<br />

Grootte In de leerstoel is een staf (HL,UHD,UD)van 12 personen/8,8fte werkzaam en ca 6<br />

promovendi.<br />

Valorisatiepartners<br />

Er wordt samengewerkt met bedrijven en instellingen op het gebied van<br />

binnenklimaat, warmte en vocht, licht en akoestiek.<br />

47


COMPONENTEN<br />

Naam leerstoel<br />

CLIMATE DESIGN | BK | <strong>TU</strong> DELFT<br />

Hoogleraar<br />

Prof. ir. J.J.M. (Hans) Cauberg<br />

praktijk HL Klimaatontwerp<br />

j.j.m.cauberg@tudelft.nl<br />

Prof.ir. P.G. Luscuere<br />

praktijk HL Installaties<br />

p.g.luscuere@tudelft.nl<br />

Profiel/domein<br />

Missie/specialisatie<br />

Master onderwijs<br />

Onderzoek<br />

De sectie Climate Design is een samenwerkingsverband van de leerstoelen<br />

Bouwfysica, Installaties en Climate Design & Sustainability.<br />

De sectie heeft vanuit Building Technology raakvlakken met elk van de andere<br />

afdelingen van de faculteit Bouwkunde in <strong>Delft</strong> en ook met de faculteit Bouwkunde<br />

van <strong>TU</strong>E.<br />

Een leidende rol spelen in het koppelen van wetenschap en praktijk bij het<br />

ontwerpen en ontwikkelen van een comfortabel en gezond klimaat in gebouwen en<br />

de leefomgeving buiten de gebouwen. Daarbij speelt integratie van duurzame<br />

klimaatconcepten in architectonisch en stedenbouwkundig ontwerp een centrale<br />

rol.<br />

In het onderwijs worden kennis en vaardigheden overgedragen op het gebied van<br />

klimaatontwerp in het algemeen, met basiskennis van Bouwfysica (warmte, vocht,<br />

geluid, licht, zon en wind) en Installaties (installatieconcepten en componenten) .<br />

Alles wordt mede geplaatst in de context van Duurzaam Bouwen, Sustainability.<br />

Het gaat om gezonde, comfortabele en energiebewuste gebouwen. Behalve voor<br />

de faculteit Bouwkunde wordt ook al het onderwijs in deze vakken verzorgd op de<br />

faculteit Civiele Techniek en Geowetenschappen. Daarnaast wordt geparticipeerd<br />

in interfacultaire en inter-universitaire mastervakken, zoals Industrial Ecology.<br />

Het onderzoeksprogramma van de sectie heet: Design Integration of Sustainability<br />

and Comfort (DISC). Het onderzoek is gegroepeerd rond drie thema’s:<br />

“Comfortable en Healthy Environments” (Comfort), “Bioclimatic Responsive and<br />

Adaptive Skins” (Skins) en “Low Exergy Design” (Exergy). Coördinatie door ir.<br />

Kees van der Linden. A.C.vanderlinden@bk.tudelft.nl<br />

Voorbeelden van projecten zijn:<br />

- Adaptief thermisch comfort<br />

- Daglicht en uitzicht / akoestiek in de zorgsector<br />

- Climate responsive building elements / Climate adaptive skins<br />

- Innovatieve isolatiesystemen<br />

- Synergie van regionale planning en exergie / Energy potential mapping<br />

- Duurzame projectontwikkeling 2015<br />

- e-Novatie van gebouwen (samenwerkingsproject binnen Bouwtechnologie)<br />

Grootte<br />

Valorisatiepartners<br />

Bij de sectie werken ruim 30 mensen (23 fte), waaronder 12 promovendi.<br />

Er loopt een aantal projecten (3-<strong>TU</strong> en andere universiteiten) gefinancierd vanuit<br />

SenterNovem (EOS-LT), waarin ook met marktpartijen wordt samengewerkt (met<br />

name advies- en onderzoeksbureaus). Daarnaast is er ook op ruime schaal<br />

samenwerking met meer uitvoerende partijen in de bouw: Rijksgebouwendienst,<br />

aannemers/projectontwikkelaars, installatiebedrijven en producenten.<br />

48


COMPONENTEN<br />

Naam leerstoel<br />

CONSTRUCTIEF ONTWERPEN ALGEMEEN & INTEGRATIE | BK | <strong>TU</strong> EINDHOVEN<br />

Hoogleraar<br />

Prof.ir. F. (Frans) van Herwijnen<br />

f.v.herwijnen@tue.nl<br />

UHD Dr.ir. S.P.G. (Faas) Moonen<br />

s.p.g.moonen@tue.nl<br />

Profiel/domein<br />

Missie/specialisatie<br />

Master onderwijs<br />

Onderzoek<br />

Grootte<br />

Valorisatiepartners<br />

Het wetenschapsgebied van Constructief Ontwerpen omvat het totale proces van<br />

het ontwerpen, ontwikkelen, onderzoeken en de engineering van draagconstructies<br />

van gebouwen. De nadruk ligt daarbij op constructiesystemen, typologie van<br />

constructies, veiligheid van constructies, vormgeving van constructies en de relatie<br />

van de gebouwcomponent ‘constructies’ met de andere gebouwcomponenten.<br />

De leerstoel Constructief Ontwerpen Algemeen & Integratie heeft als missie<br />

innovatief en grensverleggend ontwerpen, ontwikkelen en onderzoeken van<br />

draagconstructies van gebouwen te verzorgen.<br />

Het onderwijs van de leerstoel Constructief Ontwerpen Algemeen & Integratie in de<br />

Master opleiding Structural Design richt zich op veiligheid en betrouwbaarheid van<br />

constructies, het integraal ontwerpen van constructies, het duurzaam ontwerpen<br />

van constructies, het gecombineerd constructief en architectonisch ontwerpen,<br />

actuele ontwikkelingen in het construeren en hoogbouwconstructies. Deze bijdrage<br />

is aanvullend op het onderwijs dat verzorgt wordt door de materiaalgebonden<br />

leerstoelen en de leerstoel Technische Mechanica.<br />

Het onderzoek van de leerstoel Constructief Ontwerpen Algemeen & Integratie richt<br />

zich op Flexibiliteit van draagconstructies in het kader van duurzaamheid, Integrale<br />

vloersystemen, Constructief glas, Geïndustrialiseerd bouwen van funderingen en<br />

Pneumatisch gespannen transparante membranen.<br />

Het onderzoek is sterk ontwerp gerelateerd.<br />

In de leerstoel is een staf van 6 personen / 3.4 fte werkzaam en 2 promovendi.<br />

Er wordt samengewerkt met vooraanstaande bedrijven uit het domein. Voorkeur<br />

gaat uit naar ingenieursbureaus, hoofdaannemers, nevenaannemers,<br />

specialistaannemers, producenten en toeleveranciers naar de bouw.<br />

49


COMPONENTEN<br />

Naam leerstoel<br />

CONSTRUCTIEF ONTWERPEN STAALCONSTRUCTIES | BK | <strong>TU</strong> EINDHOVEN<br />

Hoogleraar<br />

Prof.ir. H.H. (Bert) Snijder<br />

h.h.snijder@bwk.tue.nl<br />

UHD Dr.ir. J.C.D. (Hans) Hoenderkamp<br />

j.c.d.hoenderkamp@tue.nl<br />

Profiel/domein Het wetenschapsgebied Staalconstructies richt zich op het ontwerpen,<br />

onderzoeken, ontwikkelen en de engineering van stalen draag- en<br />

afbouwconstructies van gebouwen. De nadruk ligt daarbij op constructiesystemen,<br />

stabiliteit, verbindingen en koudgevormde profielen. Zowel de vormgeving van<br />

constructies komt aan de orde als ook de relatie van de constructie met andere<br />

gebouwcomponenten, zoals de gebouwschil en installaties.<br />

Missie/specialisatie<br />

Master onderwijs<br />

De leerstoel Constructief Ontwerpen Staalconstructies heeft als missie het<br />

vergroten en verspreiden door middel van onderzoek en onderwijs van<br />

wetenschappelijke kennis met betrekking tot stalen draagconstructies van<br />

gebouwen.<br />

De leerstoel leidt onderzoekers en ontwerpers op die een academisch denkniveau<br />

hebben en in staat zijn om zelfstandig en op innovatieve wijze, complexe<br />

onderzoeks- en ontwerpopgaven op te lossen.<br />

Het onderwijs van de leerstoel Constructief Ontwerpen Staalconstructies in de<br />

Mastertrack Structural Design richt zich op het ontwerpen en analyseren van stalen<br />

draagconstructies voor gebouwen met aandacht voor onderzoek. De leerstoel<br />

verzorgt een onderzoeksproject en een ontwerpproject als voorbereiding op het<br />

afstuderen. De leerstoel verzorgt een staalcollege en een hoogbouwcollege en<br />

draagt bij aan een mechanicacollege. De leerstoel begeleidt jaarlijks ongeveer 10<br />

afstudeerders in een onderzoeks- of ontwerpproject.<br />

Onderzoek Het onderzoek van de leerstoel Constructief Ontwerpen Staalconstructies<br />

concentreert zich op stabiliteit van staalconstructies, verbindingen in<br />

staalconstructies, koudgevormde profielen, constructieve systemen en hoogbouw.<br />

Het onderzoek is in veel gevallen gericht op het ontwikkelen van toetsings- en<br />

ontwerpregels voor de praktijk. Het onderzoek is experimenteel, numeriek en<br />

theoretisch van aard.<br />

Grootte<br />

Valorisatiepartners<br />

In de leerstoel is een staf van 2 personen / 2,0 fte werkzaam en 1 promovendus.<br />

Er wordt samengewerkt met Bouwen met Staal waarin de staalbranche is<br />

vertegenwoordigd, maar ook met ingenieursbureaus en individuele<br />

staalgerelateerde bedrijven zoals staalconstructiebedrijven, staalproducerende<br />

bedrijven en de staalhandel.<br />

50


COMPONENTEN<br />

Naam leerstoel<br />

HOUTCONSTRUCTIES EN HOUTTECHNOLOGIE | CITG | <strong>TU</strong> DELFT<br />

Hoogleraar<br />

Hoogleraar vacature<br />

UHD dr.ir. J.W.G. (Jan-Willem) van de Kuilen<br />

j.w.g.vandekuilen@tudelft.nl<br />

Profiel/domein<br />

Missie/specialisatie<br />

Master onderwijs<br />

Onderzoek<br />

Grootte<br />

Valorisatiepartners<br />

Het vakgebied Houtconstructies en Houttechnologie is gericht op onderwijs en<br />

onderzoek in hout en houtconstructies: van boom tot toepassing. De aandacht is<br />

gericht op de mechanische en fysische eigenschappen van de meer dan 100.000<br />

houtsoorten op de wereld en de verwerkingsprocessen, zodat het kan worden<br />

toegepast in bouwkundige en civieltechnische werken. Hoofdaandachtsgebieden<br />

zijn houtdrogen, houtsorteren, houtverbindingen en houtconstructies voor de<br />

woningbouw, utiliteitsbouw en weg- en waterbouw, evenals<br />

levensduurmodellering van constructies bij verschillende degradatiemechanismen.<br />

De onderzoeksgroep stelt zich ten doel om hout, de belangrijkste natuurlijke en<br />

vernieuwbare grondstof voor de bouw op de wereld, te gebruiken in hoogwaardige<br />

toepassingen die ten goede komen aan een duurzame samenleving.<br />

In het masteronderwijs komen gespecialiseerde berekeningsmethodieken aan bod<br />

voor constructieve toepassingen van hout, vanaf de waterbouw tot aan<br />

meerverdiepingbouw. Tevens komen behandelingsmethoden en technieken aan<br />

bod waarmee hout als duurzaam bouwmateriaal kan worden toegepast. Het<br />

ontwerpen, bouwen en beheren van gebouwen en bouwwerken van hout behelst<br />

de kern van het onderwijs in de masterfase.<br />

Het vakgebied verricht wetenschappelijk onderzoek op het gebied van hout voor<br />

constructieve toepassingen. Hierbij wordt nauw samengewerkt met industrie op<br />

gebieden als sorteren, drogen en verscheidene verbindingstechnieken. Onderzoek<br />

naar de fysische, mechanische en biologische eigenschappen van het natuurlijke<br />

materiaal hout zijn nauw met elkaar verweven. Daarnaast richt onderzoek zich op<br />

het constructieve gedrag van bijzondere constructies zoals schalen,<br />

meerverdiepingbouw en weg- waterbouwkundige kunstwerken. Hierbij wordt<br />

gestreefd naar het ontwikkelen van nieuwe complete concepten die door de<br />

praktijk kunnen worden uitgevoerd en gebouwd.<br />

De groep Houtconstructies en Houttechnologie bestaat uit 5 medewerkers / 3,9 fte<br />

en 4 promovendi.<br />

De valorisatiepartners zijn de professionele organisaties zoals Centrum Hout,<br />

VVNH, ingenieursbureaus, aannemers, toeleveranciers, producenten van<br />

bouwcomponenten, overheden en regelgevende instanties.<br />

51


COMPONENTEN<br />

Naam leerstoel<br />

INSTALLATES | BK | <strong>TU</strong> EINDHOVEN<br />

Hoogleraar<br />

Prof.ir. W (Wim) Zeiler<br />

w.zeiler@tue.nl<br />

Profiel/domein<br />

Missie/specialisatie<br />

Master onderwijs<br />

Onderzoek<br />

Grootte<br />

Valorisatiepartners<br />

Het wetenschapsgebied van Installaties omvat het proces van het ontwerpen,<br />

onderzoeken en testen van installaties of installatieonderdelen in samenhang met<br />

het architectonisch/ bouwkundige ontwerp<br />

Vaak ziet men dat architecten gebouw concepten ontwerpen en installaties pas na<br />

verloop van tijd worden toegevoegd. Dat leidt tot allerlei onvolkomenheden in de<br />

praktijk. Als men kijkt naar wat er verkeerd gaat en wat de verhaalkosten zijn, dan is<br />

dat een geweldig groot probleem. Architect en technisch adviseurs dienen zich<br />

meer in de gedachten van elkaar te verdiepen. Nu nog gaat jaarlijks vanwege de<br />

faalkosten rond installaties in de bouw in totaal zes miljard euro verloren. Hierbij is<br />

de aandacht gericht om van integratie tot synergie tussen de verschillende<br />

disciplines te komen. De grenzen vervagen tussen gebouw en installatie; bij een<br />

actieve gevel is de vraag of dat een bouwkundig element is of een wezenlijk<br />

onderdeel van installaties. Er dient een nieuwe methodiek om tot duurzame<br />

integrale oplossingen voor gebouwen te komen om de doelstellingen van<br />

nulenergie of zero-emission gebouwen gezamenlijk als team te kunnen realiseren.<br />

Vroeger ging men bestaande installaties analyseren en kijken wat er allemaal fout<br />

was om daarna met verbeteringen te komen. Men dient nu gezamenlijk nieuwe<br />

doplossingen te creëren, die naast elkaar te zetten, en zo de oplossingsruimten veel<br />

groter te maken. Men kan dan met oplossingen komen waar niemand aan heeft<br />

gedacht. Anders zit men altijd voort te borduren op wat er al is.<br />

In het kader van het streven naar een integrale benadering van het ontwerpen wordt<br />

onderwijs verzorgd op het gebied van klimaat en energie installaties,<br />

ontwerpmethodologie, intelligente gebouwen en gebouwveiligheid. Daarnaast<br />

wordt het multidisciplinaire Master project gecoördineerd.<br />

Er wordt onderzoek gedaan op het gebied van de inpassing van duurzame energie<br />

in de gebouwde omgeving, integraal ontwerpen, schoolventilatie, actieve<br />

gevelsystemen, intelligente gebouwbeheersystemen, gebouwprestatie<br />

benchmarking en flexibele energie infrastructuren. Het onderzoek is<br />

ontwerpgerelateerd.<br />

In de leerstoel is een staf van 3 personen/ 2.5 fte werkzaam en 2 promovendi<br />

Er wordt samengewerkt met kennisinstituten zoals TNO Bouw en Ondergrond,<br />

Energieonderzoek Centrum Nederland, beroepsorganisaties zoals BNA, ONRI,<br />

UNETO-VNI, alsmede technische adviesbureaus en installatiebedrijven.<br />

52


COMPONENTEN<br />

Naam leerstoel<br />

ONTWERPEN VAN HET BINNENMILIEU | BK | <strong>TU</strong> EINDHOVEN<br />

Building Physics & Systems<br />

Hoogleraar<br />

Prof.ir. P.G.S. (Paul) Rutten<br />

P.G.S.Rutten@bwk.tue.nl<br />

Profiel/domein<br />

Missie/specialisatie<br />

Onderwijs<br />

Onderzoek<br />

Grootte<br />

Valorisatiepartners<br />

Paul Rutten ( ir. <strong>TU</strong> Eindhoven/werktuigbouwkunde) is professioneel bekend als<br />

een ontwerper van klimaatinstallaties in tientallen gebouwen wereldwijd. Centraal<br />

thema hierin is de elegante integratie van passieve en actieve gebouwsystemen die<br />

leiden tot duurzame en veranderbare gebouwen. Vanuit deze technologische focus<br />

is zijn aandacht verbreed naar de inrichting van processen en organisaties om<br />

multidisciplinair en integraal complexe bouwprojecten te verwezenlijken. Hierbij<br />

spelen de inbedding van en ruimte geven aan creativiteit en innovatie een<br />

belangrijke rol. Naast zijn hoogleraarschap is Paul directeur van PRelude B.V. , een<br />

adviesbureau dat zich richt op visievorming en conceptontwikkeling voor complexe<br />

projecten.<br />

We wensen bij te dragen aan technologische en procesmatige kennis om op<br />

integrale en doelmatige wijze een duurzaam binnenmilieu te verwezenlijken.<br />

De leerstoel verzorgt in het bachelorprogramma het vak “Integratie van gebouw en<br />

Installaties” en in het masterprogramma het vak "Design of sustainable energy<br />

systems for the built environment”<br />

Het onderzoek richt zich op het in praktijk cases toepassen en verfijnen van de<br />

open bouwen methode zoals geïntroduceerd door Prof Habraken.<br />

De leerstoel heeft momenteel geen promovendi.<br />

In het onderzoek wordt samengewerkt met adviesbureaus zoals Arup B.V.<br />

53


COMPONENTEN<br />

Naam leerstoel<br />

PRODUKTONTWIKKELING | BK | <strong>TU</strong> DELFT<br />

Hoogleraar<br />

Prof.dr.ir. A.C.J.M.(Mick) Eekhout<br />

a.c.j.m.eekhout@tudelft.nl<br />

UHD Dr. W.A. (Wim) Poelman<br />

W.A.Poelman@tudelft.nl<br />

Profiel/domein<br />

Missie/specialisatie<br />

Master onderwijs<br />

Onderzoek<br />

Grootte<br />

Valorisatiepartners<br />

Het wetenschapsgebied van de Productontwikkeling omvat het totale proces van het<br />

initiëren, het ontwerpen, ontwikkelen, onderzoeken en de engineering, het prototype<br />

vervaardigen en performance testen, het productiegereed maken en in eerste series<br />

produceren en in gebouwen monteren van geheel of gedeeltelijk nieuwe of vernieuwde<br />

industrieel vervaardigbare en prefabriceerbare standaard bouwproducten, bouwsystemen<br />

en speciale gebouwcomponenten, en de immateriële schil van de omgevende<br />

vakgebieden van de methodologie, informatica, producteconomie, bedrijfseconomie,<br />

marketing, regelgeving en kwaliteitsborging.<br />

De leerstoel Productontwikkeling wil de wereld voorgaan in innovatief en<br />

grensverleggend ontwerpen, ontwikkelen en onderzoeken van bouwproducten en<br />

gebouwcomponenten en bouwsystemen. De leerstoel kiest positie aan de zijde van<br />

de individualisering van bouwproducten: de speciale bouwcomponenten.<br />

Doordat het vakgebied van de Productontwikkeling gefundeerd is op het bestaande,<br />

het vernieuwen beschouwt en naar het nieuwe reikt, is het onderwijs geconcentreerd<br />

in de Master programma’s van de faculteit, voor het grootste deel op het<br />

uitstroomprofiel van Building Technology. Het ligt voor de hand Productontwikkeling<br />

ook in postinitieel onderwijs in te zetten, zeker met de grote politieke nadruk op<br />

innovatie. Op het gebied van ontwerpmethodologie voor componenten worden de<br />

wetenschappelijke principes onderwezen, eveneens op het gebied van het ontwerpen<br />

van materialen, de bouwkundige kennis van materialen (Technoteque), de<br />

productietechnologie, ergonomie en normen.<br />

Er is onderzoek gedaan op het vlak van ontwerpmethodologie, buisconstructies en<br />

glasconstructies, van uitvoeringstechnologie en productietechnologie en daarover<br />

zijn boeken gepubliceerd. In het huidige onderzoeksportfolio van de afdeling<br />

Bouwtechnologie <strong>TU</strong> <strong>Delft</strong> zijn de volgende onderzoeksprogramma's geïnitieerd en<br />

daarna verbreed door samenwerking met andere leerstoelen: Zappi (onbreekbaar<br />

constructief glas, maar later uitgebreid met glassfiber reinforced polyester<br />

sandwich schalen en kartonnen buisvormige draagconstructies), Blobs (liquid<br />

design skins and skeletons for buildings), Concept House (customised industrial<br />

housing), Domotics (Automatisering van de woonomgeving) en Ergonomie,<br />

Certificering, Normering, Materials Design (het ontwerpen op materiaalniveau). Het<br />

onderzoek is sterk ontwerp gerelateerd. 10 boeken staan op stapel om in 2008/2009<br />

te worden gepubliceerd.<br />

In de leerstoel is 0,4 fte HL,een staf van 6 pers./4fte en ca 20 promovendi werkzaam.<br />

Er wordt samengewerkt met vooraanstaande bedrijven uit het domein. Voorkeur<br />

gaat uit naar architectenbureaus, ingenieursbureaus, hoofdaannemers,<br />

nevenaannemers, onderaannemers, specialistaannemers, producenten en<br />

toeleveranciers naar de bouw.<br />

54


COMPONENTEN<br />

Naam leerstoel<br />

PRODUCTONTWIKKELING | BWK | <strong>TU</strong>E<br />

Hoogleraar<br />

Prof.dr.ir. J.N. (Jos) Lichtenberg<br />

j.j.n.lichtenberg@tue.nl<br />

Profiel/domein<br />

Het onderzoek binnen het domein Productontwikkeling is gericht op het<br />

ontwikkelen van het vakgebied zelf in termen van technologie, strategie,<br />

productontwikkelingsproces (organisatie) en marketing, maar ook op het<br />

genereren van voor de maatschappij relevante bouwinnovatie. Daaraan is gelet op<br />

de zware milieubelasting (o.a. afval, energie, CO 2 emissie, transport) die het<br />

bouwen veroorzaakt, maar ook de spanning op de aanbodmarkt (o.a.<br />

arbeidsintensiviteit, –omstandigheden, capaciteitsgebrek) en de vraagmarkt (o.a.<br />

vergrijzing, betaalbare woningen voor starters, bouwen in de stad, aanpassing<br />

bestaande voorraad) dringend behoefte.<br />

Missie/specialisatie De leerstoel focust op de projectongebonden (industriële)<br />

bouwproductontwikkeling. Die richt zich op concrete productontwikkeling maar<br />

ook op een bedrijfsoverstijgend macroniveau waarbij het gaat om het scheppen<br />

van randvoorwaarden voor collectieve vooruitgang. Daarbij richt de aandacht zich<br />

op systemen, visies en strategieën waarmee het innovatieproces in de<br />

bedrijfskolom in een versnelling kan worden gebracht. Dit gebeurt in het bijzonder<br />

op basis van het Slimbouwen gedachtegoed.<br />

In de huidige marktstructuur leidt de innovatieaanpak op leveranciersniveau tot<br />

suboptimalisaties. Voor de bouw als totaal bestaat er geen natuurlijk op<br />

totaaloplossingen gericht krachtenspel in de markt en daarmee (zonder actie)<br />

geen perspectief. Slimbouwen pretendeert die lacune op te vullen.<br />

De leerstoel streeft na binnen de inhoudelijke missie een deel van de capaciteit<br />

t.b.v. UN gerelateerde NGO’s in te zetten.<br />

Master onderwijs<br />

Onderzoek<br />

In lijn met de missie wordt in de Masterfase het accent gelegd op de overdracht en<br />

training van bewustzijn (innovatiedrivers), kerncompetenties m.b.t. technologie<br />

(materialen, productietechnieken, ontwerp en bouwproces), strategie,<br />

productontwikkelingsproces (organisatie) en marketing alsmede het uitdragen van<br />

de Slimbouwen visie als toekomststrategie.<br />

Het onderzoek richt zich in lijn met de intreerede inhoudelijk op het Slimbouwen.<br />

Het Slimbouwen is een visie op het bouwen, maar vormt ook een verbindend<br />

element die structuur geeft aan onderzoek binnen de leerstoel en<br />

productontwikkeling. Het is een productongebonden visie die beoogt de vele<br />

maatschappelijke (o.a. milieubelasting, energieconsumptie, verkeersbelasting,<br />

arbo omstandigheden, gebrek aan mankracht) en efficiency problemen (o.a. in<br />

relatie tot bouw- en exploitatiekosten, faalkosten) op zowel bouwwereld als<br />

bedrijfsniveau nadrukkelijk integraal (tegelijk) aan te pakken. Daarin beoogt de<br />

leerstoel de absolute koploper te zijn.<br />

Grootte In de leerstoel zijn 7 personen (5,6 fte) werkzaam waarvan 5<br />

promovendi/onderzoekers (incl. 2 aio’s). Daarnaast zijn er 3 bij het Slimbouwen<br />

programma betrokken promovendi verbonden aan andere leerstoelen en 5 externe<br />

kandidaat promovendi.<br />

Valorisatiepartners In het leerstoelplan is uitgegaan van verankering in de internationale<br />

onderzoekswereld, maar ook in de maatschappij (politiek, overheid,<br />

maatschappelijke organisaties) en vooral ook de praktijk resp. de markt (bedrijven<br />

(met name toeleveranciers/producenten, brancheverenigingen, kennisinstituten,<br />

stichtingen, ontwikkelingsmaatschappijen).<br />

55


MATERIALEN<br />

BETONMODELLERING EN MATERIAALGEDRAG | CITG | <strong>TU</strong> DELFT<br />

• Prof.dr.ir. K. (Klaas) van Breugel [trekker] | k.vanbreugel@tudelft.nl 58<br />

CONSERVERINGSTECHNIEKEN VAN GEBOUWEN | R-MIT | BK | <strong>TU</strong> DELFT<br />

Prof.ir. R. P.J. (Rob) van Hees | r.p.j.vanhees@tudelft.nl 59<br />

CONSTRUCTIEVE HOUT- EN BAMBOETOEPASSINGEN | BK | <strong>TU</strong> EINDHOVEN<br />

Prof.dr.ir. A.J.M. (André) Jorissen | a.j.m.jorissen@tue.nl 60<br />

STEENCONSTRUCTIES | BK | <strong>TU</strong> EINDHOVEN<br />

Prof.ir-arch. D.R.W. (Dirk) Martens | d.r.w.martens@bwk.tue.nl 61<br />

57


MATERIALEN<br />

Naam leerstoel<br />

BETONMODELLERING EN MATERIAALGEDRAG | CITG | <strong>TU</strong> DELFT<br />

Hoogleraar<br />

Prof.dr.ir. K. (Klaas) van Breugel<br />

k.vanbreugel@tudelft.nl<br />

Profiel/domein<br />

Missie/specialisatie<br />

Master onderwijs<br />

Onderzoek<br />

Grootte<br />

Valorisatiepartners<br />

De leerstoel Betonmodellering & Materiaalgedrag maakt deel uit van de sectie<br />

Materials & Environment van de faculteit Civiele Techniek en Geowetenschappen<br />

van de <strong>TU</strong> <strong>Delft</strong>. Binnen de leerstoel wordt fundamenteel onderzoek verricht aan<br />

cementgebonden materialen. Vanuit de leerstoel wordt ook leiding gegeven aan het<br />

Micromechanisch Laboratorium. Dit laboratorium beschikt over een<br />

wetenschappelijke staf, die naast het uitvoeren van eigen onderzoek ook leiding<br />

geeft aan promovendi en postdocs. Zowel de leerstoel als het Microlab zijn<br />

voornamelijk actief in de masterfase van de opleiding.<br />

Tot de sectie Materials & Environment behoren ook de onderzoekgroep Resource<br />

Engineering en de (vacante) leerstoelen Levenscyclustechnologie (Sustainability)<br />

en Instandhoudingstechnologie (Duurzaamheid of Durability). Sinds november 2004<br />

wordt het leiderschap van sectie Materials & Environment waargenomen door de<br />

leerstoelhouder Betonmodellering & Materiaalgedrag.<br />

De leerstoel Betonmodellering en Materiaalgedrag richt zich op het ontwikkelen van<br />

kennis van het materiaal beton en de constructieve toepassingsmogelijkheden. Op<br />

basis van inzicht in de microstructuur van het materiaal worden<br />

materiaaleigenschappen onderzocht, met name in relatie tot duurzaamheid,<br />

veiligheid en economie van betonconstructies. Bijzondere aandachtsvelden zijn<br />

daarbij het gedrag van verhardend beton, tijdafhankelijke processen,<br />

degradatiemechanismen, levensduurvoorspellingen, materiaalgedrag onder<br />

extreme belastingcondities (explosies, impact, brand), en het ontwikkelen van<br />

nieuwe en gemodificeerde materialen. De onderzoeksstrategie kenmerk zich door<br />

een sterke nadruk op het ontwikkelen van beschrijvende en voorspellende<br />

(numerieke) materiaalmodellen en, parallel daaraan, experimenteel onderzoek.<br />

• Concrete Science & Technology (4ECTS)<br />

(betontechnologie, relatie microstructuur-materiaaleigenschappen, nieuwe<br />

materialen, duurzaamheid, kwaliteit)<br />

• Concrete Structures – Capita Selecta (4 ECTS) (t.b.v. de sectie GCC)<br />

(Opgelegde vervormingen, jong beton, a-seismisch ontwerpen, reservoirs en<br />

silo’s, beschermingsconstructies, extreme belastingen)<br />

• Micro-mechanics and numerical modelling of cement-based materials (3 ECTS)<br />

(breukmechanica, materiaal modellen, numerieke simulaties)<br />

Sinds 2002 wordt vanuit de leerstoel Betonmodellering & Materiaalgedrag leiding<br />

gegeven aan eigen staf van de leerstoel en aan onderzoekers van het Microlab.<br />

In de leerstoel is een vaste staf van 6 medewerkers werkzaam (inclusief post doc)<br />

en 11 onderzoekers/promovendi.<br />

De leerstoel Betonmodellering & Materiaalgedrag onderhoudt contacten met<br />

beheerders en bouwers van betonnen kunstwerken en met betonproducenten.<br />

Gelet op het fundamentele karakter van de activiteiten van de leerstoel bevinden<br />

veel gesprekspartners zich in de wetenschappelijke wereld, in welk verband met<br />

name de RILEM moet worden genoemd.<br />

58


MATERIALEN<br />

Naam leerstoel<br />

CONSERVERINGSTECHNIEKEN VAN GEBOUWEN BK | R-MIT | <strong>TU</strong> DELFT R-MIT<br />

Hoogleraar<br />

Prof.ir. R. P.J. (Rob) van Hees<br />

r.p.j.vanhees@tudelft.nl<br />

UHD Dr.ir. H. (Hielkje) Zijlstra<br />

H.Zijlstra@tudelft.nl<br />

Profiel/domein<br />

De leerstoel is een van de drie R-MIT leerstoelen; zij beslaat het domein modificatie<br />

en materialen. De leerstoel conserveringstechnieken benadert de restauratie vanuit<br />

de eigenschappen van het historische materiaal. De restauratie ontwikkelt zich van<br />

een zuiver kunsthistorisch en architectonisch naar een door exacte wetenschappen<br />

ondersteund proces. Duurzame restauratie krijgt aandacht en er ontstaat een<br />

interessant spanningsveld op de grens tussen ethiek en techniek. Restauratie en<br />

conservering van monumenten vergen vaak diepergaand en zorgvuldiger<br />

onderzoek dan andere gebieden in de bouw.<br />

Missie/specialisatie De missie van leerstoel conserveringstechnieken is het bevorderen van<br />

kennisopbouw door onderzoek rond diagnose- en conserveringstechnieken, het<br />

verspreiden van kennis naar de praktijk. Einddoel is het verbeteren van de kwaliteit<br />

en duurzaamheid van restauraties en het bereiken van een adequate<br />

instandhouding van het gebouwd cultureel erfgoed.<br />

Master onderwijs<br />

Onderzoek<br />

Grootte<br />

Valorisatiepartners<br />

Collegeserie Conserveringstechnieken (MSc1)<br />

Oefening Opnametechnieken – staat van conservering (MSc2)<br />

Het onderzoek is gericht op: i) beter begrip van aantastingsprocessen, ii)<br />

ontwikkeling van diagnostische technieken, iii) inzicht in mogelijkheden en risico’s<br />

van conserveringstechnieken ontwikkeling van nieuwe, iv) compatibele materialen<br />

en technieken. Onderzoeklijnen zijn: Beslissings’tool’ voor de restauratiearchitect<br />

(MDDS), zout- en vochttransport in steenachtige materialen en evaluatie van<br />

uitgevoerde restauraties en interventies. Daarnaast loopt onderzoek in het kader<br />

van het project self healing materials van DCmat.<br />

De leerstoel heeft 5 medewerkers, waarvan 2 promovendi.<br />

Totale omvang 3.6 FTE.<br />

Zijn o.a.: RACM, RGD, locale overheden als gemeenten, monumentenwacht en<br />

daarnaast bouwmaterialen en bouwchemicalienindustrie<br />

59


MATERIALEN<br />

Naam leerstoel<br />

CONSTRUCTIEVE HOUT- EN BAMBOETOEPASSINGEN | BK | <strong>TU</strong> EINDHOVEN<br />

Hoogleraar<br />

prof.dr.ir. A.J.M. (André) Jorissen<br />

a.j.m.jorissen@tue.nl<br />

UHD dr.ir. J.M. (Ad) Leijten<br />

j.m.leijten@tue.nl<br />

Profiel/domein<br />

Missie/specialisatie<br />

Master onderwijs<br />

Onderzoek<br />

Grootte<br />

Valorisatiepartners<br />

De leerstoel verzorgt onderwijs en verricht onderzoek waarbij de nadruk ligt op<br />

constructieve hout- en bamboetoepassingen. Hout en Bamboe zijn beide<br />

natuurproducten met, in hoofdzaak, dezelfde bouwstenen (lignine, cellulose,<br />

hemicellulose). Onderzoek naar de (constructieve) eigenschappen van het materiaal<br />

dient als basis voor het (constructief) ontwerpen van bouwproducten,<br />

bouwsystemen en bouwconstructies.<br />

De leerstoel wil nationaal en internationaal een vooraanstaande rol spelen in het<br />

genereren van kennis op materiaalkundig gebied en de toepassingsmogelijkheden<br />

van hout en bamboe. De leerstoel maakt zich nationaal sterk voor het opleiden van<br />

(bouwkundige) ingenieurs, die tot het zelfstandig ontwikkelen van alternatieven in<br />

hout en/of bamboe in staat zijn, daarbij gebruik makend van de laatste technische<br />

ontwikkelingen op het vakgebied<br />

Het op constructieve houttoepassingen gericht onderwijs vindt gedurende de<br />

gehele studie, Bachelor en Master, plaats. Het Masteronderwijs spitst zich toe op het<br />

overdragen en het zelfstandig vergaren van kennis, ontwerp- en<br />

onderzoekscompetenties. De houtgerelateerde onderzoeksprojecten passen in een<br />

aantal “speerpunten”, die op dat moment actueel zijn en/of promotieonderzoek<br />

ondersteunen. De nadruk tijdens het onderwijs ligt op het begrijpen van fenomenen<br />

en, in mindere mate, op de praktische vertaling. Dat laatste komt aan bod tijdens<br />

afzonderlijke oefeningen. Het onderwijs is ondergebracht bij de unit Constructief<br />

Ontwerpen en Uitvoeringstechniek waar het, samen met de leerstoelen<br />

betonconstructies, staalconstructies, aluminiumconstructies en<br />

metselwerkconstructies de groep materiaalgebonden leerstoelen vormt.<br />

Het onderzoek richt zich op sterkte- en materiaaleigenschappen, bouwproducten<br />

en verbindingen tot volledige bouwsystemen. Hout en bamboe worden meestal in<br />

lineaire elementvorm (staven) toegepast. Deze elementen moeten onderling<br />

worden verbonden. De hiervoor noodzakelijke verbindingen zijn onderwerp van<br />

onderzoek. Dit onderzoek is fundamenteel, met een hoog experimenteel- en<br />

onderzoeksgehalte, en ontwerp gerelateerd. Onderzoek naar producten, zoals<br />

geprefabriceerde houten vloeren, geprefabriceerde dakelementen, sandwich<br />

elementen, etc. staat in de belangstelling en wordt uitgevoerd in overleg met<br />

industriële partners.<br />

In de leerstoel is een staf van 3 personen/2,5fte werkzaam en ca 3 promovendi.<br />

Er wordt samengewerkt met vooraanstaande bedrijven, onderzoeksinstituten en<br />

universiteiten, waarbij vooral de toeleveranciers van geprefabriceerde elementen<br />

en bouwsystemen tot de “inner circle” kunnen worden gerekend.<br />

60


MATERIALEN<br />

Naam leerstoel<br />

STEENCONSTRUCTIES | BK| <strong>TU</strong> EINDHOVEN<br />

H oogleraar<br />

Prof.ir-arch. D.R.W. (Dirk) Martens<br />

d.r.w.martens@bwk.tue.nl<br />

Profiel/domein<br />

Missie/specialisatie<br />

Master onderwijs<br />

Onderzoek<br />

Grootte<br />

Het wetenschapsgebied van de leerstoel Steenconstructies omvat onderzoek,<br />

onderwijs en dienstverlening op het vlak van het ontwerpen, dimensioneren en<br />

kwaliteisborging van steenconstructies, los gestapeld, gemetseld, verlijmd al dan<br />

niet gewapend of voorgespannen, onder invloed van statische en dynamische<br />

belastingen en opgelegde vervormingen.<br />

De leerstoel wil een voortrekkersrol spelen in de ontwikkeling van nieuwe<br />

materialen, bouwsystemen en analytische en numerieke modellering, ondersteund<br />

door experimenteel onderzoek en desktop research gerelateerd aan de evoluerende<br />

bouwpraktijk en regelgeving en gebaseerd op de interactie van vormgeving,<br />

constructie en bouwtechnische aspecten.<br />

In het Master onderwijs wordt ingegaan op de fundamentele basisprincipes van het<br />

constructief gedrag van steenconstructies als onderbouwing van bestaande en<br />

toekomstige regelgeving en als uitgangspunt voor innovaties. Tevens wordt de<br />

nadruk gelegd op de integratie van vormgeving, constructie en techniek.<br />

Kennisoverdracht buiten de universiteit gebeurt via post-academisch onderwijs, en<br />

publicaties (nationaal en internationaal) en via deelname aan en organisatie van<br />

conferenties (13 th IB 2 MaC 2004) en studiedagen.<br />

De leerstoel heeft een lange traditie in het uitvoeren van experimenteel<br />

fundamenteel onderzoek gecombineerd met analytische en numerieke modellering.<br />

De onderzoeksportfolio omvat diverse onderzoekslijnen met als thema’s Jas of<br />

Harnas (tijdsafhankelijk gedrag van gevels), Metselwerk onder druk (fundamenteel<br />

gedrag met invloed van mortel-steen interface), Hybride steenconstructies<br />

(Invulwanden, hoge wandliggers, samenwerkende lateien), Vorm versus constructie<br />

(schaalconstructies, bogen) en Wand-vloer interactie (invloed van fysisch en<br />

geometrisch niet-lineair gedrag op momentreductie in de wand-vloer-knoop).<br />

De leerstoel heeft een staf van 3 personen (2,4 fte) en 1 promovendus.<br />

Valorisatiepartners Er wordt samengewerkt met de Stichting Stapelbouw waarin alle<br />

brancheorganisaties van de producenten van componenten voor Steenconstructies<br />

zijn verenigd. Tevens is er veel contact met architecten en ingenieursbureaus en<br />

wordt er actief meegewerkt aan de totstandkoming van de Nationale en Europese<br />

regelgeving voor Steenconstructies.<br />

61


FUNDAMENTEEL<br />

ARCHITEC<strong>TU</strong>URTHEORIE | ANTONI VAN LEEUWENHOEK | BK | <strong>TU</strong> DELFT<br />

Prof.dr. A.D. (Arie) Graafland | a.d.graafland@tudelft.nl 64<br />

ARCHITECTONISCHE ONTWERPSYSTEMEN | BK | <strong>TU</strong> EINDHOVEN<br />

Prof.dr.ir. B. (Bauke) de Vries | b.d.vries@tue.nl 65<br />

ARCHITEC<strong>TU</strong>RAL DESIGN AND URBAN CUL<strong>TU</strong>RE | BK | <strong>TU</strong> EINDHOVEN<br />

Prof.dr.ir. P.J.V. (Pieter) van Wesemael | p.j.v.v.wesemael@tue.nl 66<br />

ARCHITEC<strong>TU</strong>URGESCHIEDENIS EN –THEORIE | AHT | BK | <strong>TU</strong> EINDHOVEN<br />

Prof.dr. B.J.F. (Bernard) Colenbrander | b.j.f.colenbrander@tue.nl 67<br />

Prof.ir. C.S. (Ton) Venhoeven | c.s.venhoeven@bwk.tue.nl<br />

CONSTRUCTIEMECHANICA | CITG | <strong>TU</strong> DELFT &<br />

KRACHTSWERKING IN GEBOUWEN | BK | <strong>TU</strong> DELFT<br />

Prof.dr.ir. J.G. (Jan) Rots | j.g.rots@tudelft.nl 68<br />

GEBOUWPRESTATIE-SIMULATIE | BK | <strong>TU</strong> EINDHOVEN<br />

• Prof.dr.ir. J.L.M. (Jan) Hensen [trekker] | j.hensen@tue.nl 69<br />

PHILOSOPHY OF TECHNOLOGY | TBM | <strong>TU</strong> DELFT<br />

Prof.dr.ir. P.A. (Peter) Kroes | p.a.kroes@tudelft.nl 70<br />

TECHNICAL ECOLOGY | URBANISM | BK | <strong>TU</strong> DELFT<br />

Prof.dr.ir. T.M. (Taeke) de Jong | t.m.dejong@tudelft.nl 71<br />

TECHNISCHE MECHANICA BK | <strong>TU</strong> EINDHOVEN<br />

Prof.dr.ir. J.G.M. (Jan) Kerstens | j.g.m.kerstens@bwk.tue.nl 72<br />

TECHNISCH ONTWERP & INFORMATICA | BK | <strong>TU</strong> DELFT<br />

Prof.dr.ir. I.S. (Sevil) Sariyildiz | i.s.sariyildiz@tudelft.nl 73<br />

63


FUNDAMENTEEL<br />

Naam leerstoel<br />

ANTONI VAN LEEUWENHOEK | ARCHITEC<strong>TU</strong>URTHEORIE | BK | <strong>TU</strong> DELFT<br />

Hoogleraar<br />

Prof.dr. A.D. (Arie) Graafland<br />

a.d.graafland@tudelft.nl<br />

Profiel/domein<br />

Van Leeuwenhoek hoogleraren worden benoemd op basis van geleverde prestaties<br />

in grensverleggend onderzoek en onderwijs. De beschrijving van de<br />

hoogleraarplaats volgt het reeds door de hoogleraar tot stand gebrachte werk.<br />

Missie/specialisatie Conceptontwikkeling op het gebied van architectuur en stedenbouw.<br />

Wetenschappelijke analyse van het maatschappelijk veld, sociaal maatschappelijke<br />

ontwikkelingen en de ontwerp disciplines.<br />

Master onderwijs MSc 3 en 4 Architectuur/Stedenbouw, DSD Project Urban Asymmetries<br />

(www.bk.tudelft.nl/dsd) en MSc 2 en 3 Interieur (Fretton)<br />

Onderzoek<br />

Grootte<br />

Valoriosatiepartners<br />

Het onderzoek richt zich op het gebruik van filosofische noties in de<br />

architectuurtheorie, alsmede op ontwerptheoretische uitgangspunten bij<br />

stedenbouwkundige en architectonische ingrepen in de morfologie van de stad.<br />

Architectuurtheorie onderzoekt de verschillende discoursvormen die door<br />

architecten en stedenbouwers gehanteerd worden in de legitimering van het plan<br />

en het ontwerp. Het object van onderzoek is niet de verschillende architectonische<br />

of stedenbouwkunde objecten en schalen (materieel object), maar de verschillende<br />

legitimeringen en methodes om de objecten tot stand te brengen. (theoretisch<br />

object). Theorie heeft een cross-disciplinair karakter, het maakt gebruikt van<br />

inzichten en kennis uit andere dan architectonische kennisgebieden. Sociaalwetenschappelijk<br />

onderzoek in haar vele vormen, sociale filosofie, geschiedenis,<br />

semiotiek en kennisleer maken deel uit van deze aanverwante vakgebieden. De Van<br />

Leeuwenhoek stoel heeft een zwaar accent op onderzoek, verschillende<br />

paradigma´s en wetenschappelijke claims in architectuur en stedenbouw vormen<br />

het object van onderzoek. Het onderwijs in de architectuurtheorie is gebaseerd op<br />

relevant onderzoek en dient de grondslagen te behandelen van de discipline.<br />

Theorie stoel: 3 fte (3 pers.) 10 PhD’s, en DSD 6 fte.<br />

De hoogleraar onderhoudt contacten met het internationale werkveld en dient een<br />

voortrekkersrol te vervullen op het gebied van facultair onderzoek. Hij dient actief te<br />

zijn op het gebied van de promoties, de facultaire publicatiecultuur en<br />

internationale congressen.<br />

64


FUNDAMENTEEL<br />

Naam leerstoel<br />

ARCHITECTONISCHE ONTWERPSYSTEMEN | BK | <strong>TU</strong> EINDHOVEN<br />

Hoogleraar<br />

Prof.dr.ir. B. (Bauke) de Vries<br />

b.d.vries@tue.nl<br />

Profiel/domein<br />

Missie/specialisatie<br />

Master onderwijs<br />

Onderzoek<br />

Het wetenschapsgebied van Ontwerpsystemen omvat het ontwikkelen van<br />

innovatieve Design & Decision Support Systemen voor het bouwkundig<br />

ontwerpproces.<br />

De leerstoel OntwerpSystemen heeft internationale bekendheid verworven voor<br />

nieuwe ontwikkelingen en toepassingen van Virtual Reality, Building Information<br />

Modelling (BIM) en Artificial Intelligence (AI).<br />

Het DDSS Master programma maakt gebruik van de expertise die is opgebouwd in<br />

het onderzoeksprogramma. Het is niet toegespitst op een enkele discipline maar<br />

bestaat uit een samenhangend programma van colleges en projecten van hoog<br />

niveau waarin de nadruk ligt op het maken van modellen, het leren ontwerpen van<br />

computerprogramma’s en het toepassen van bekende technieken voor<br />

ontwerpsystemen of beslissingsondersteunende systemen. DDSS heeft een<br />

Design Systems Laboratory met de allernieuwste apparatuur voor geavanceerd<br />

CAD werk, GIS toepassingen, VR onderzoek en systeemontwikkeling.<br />

Er wordt onderzoek verricht op de volgende vakgebieden: Computer Aided<br />

Architectural Design, Product and Process Modelling, Design Information Storage<br />

and Retrieval, VR Technology and Interfaces, CAD tools and Sketch tools,<br />

Geometric Modelling in Architectural Design en Knowledge Based Systems.<br />

Grootte In de leerstoel is een wetenschappelijke staf van 4 fte werkzaam en ca 5<br />

promovendi.<br />

Valorisatiepartners<br />

Er wordt samengewerkt met internationale universiteiten, TNO, ingenieursbureaus,<br />

architectenbureaus, aannemers, toeleveranciers, gemeenten en andere<br />

overheidsinstellingen.<br />

65


FUNDAMENTEEL<br />

Naam leerstoel<br />

ARCHITEC<strong>TU</strong>RAL DESIGN AND URBAN CUL<strong>TU</strong>RE | BK | <strong>TU</strong> EINDHOVEN<br />

Hoogleraar<br />

Prof.dr.ir. P.J.V. (Pieter) van Wesemael<br />

p.j.v.v.wesemael@tue.nl<br />

Dipl.ing.. C. (Christian) Rapp<br />

c.rapp@bwk.tue.nl<br />

Profiel/domein<br />

Missie/specialisatie<br />

Master onderwijs<br />

Onderzoek<br />

De moderne stedelijke samenleving is een samenleving waarin innovatie en<br />

globalisering hand in hand gaan met een zoektocht naar identiteit en customfit<br />

maatwerk. Dit vergt kennis van en inzicht in de samenhang tussen de grote<br />

trendontwikkelingen en structuurveranderingen in de samenleving en het telkens<br />

weer ontstaan van nieuwe doelgroepen, behoeften en markten. Het vraagt ook om<br />

het conceptuele vermogen om hiervoor nieuwe programmatische concepten en<br />

processtrategieën maar ook nieuwe architectonische typologieën en beeldtalen te<br />

ontwikkelen. Innovatie die aan diepgang wint wanneer zij vanuit een grondige<br />

kennis van de eigen vakgeschiedenis en -repertoire ontstaan is. Het vereist<br />

tenslotte een ontwerpend talent om deze generieke ideeën te kunnen vertalen in<br />

plannen die de specifieke identiteit en kwaliteit van locatie, samenleving en<br />

opdrachtgever versterken. Think global, design local!<br />

Het in samenhang bestuderen van de drie kernaspecten Innovatie, Discipline en<br />

Identiteit met de Nederlandse Netwerksamenleving in Hoge Dichtheid als<br />

studieobject.<br />

Innovatie staat hier voor de genese van nieuwe concepten, typologieën en<br />

expressies als gevolg van voortschrijdende modernisering en globalisering van<br />

onze westerse stedelijke samenleving. Discipline staat voor de ervaringskennis<br />

belichaamd in het overgeleverde instrumentarium van de ontwerpdisciplines.<br />

Identiteit staat hier voor zowel het idee van klantgerichtheid als de notie van<br />

contextualiteit in de breedste zin van het woord.<br />

Nederland is vanoudsher voor de rest van de wereld een voorbeeld van een<br />

moderne sterk verstedelijkte samenleving waarin sociale vernieuwing hand in hand<br />

ging met innovatie op het vlak van techniek, concept en strategie maar ook<br />

ontwerp. Het resultaat was en is een duurzame, leefbare en aangename plek om te<br />

leven. Nederland als internationaal voorbeeld en daarmee onze kennis en<br />

producten als exportproduct.<br />

Centraal in het onderwijs staat de ontwikkeling van drie intellectuele talenten op het<br />

vlak van onderzoek, ontwerp en houding. Andersgezegd: de ontwikkeling van het<br />

vermogen om zelfstandig kennis te vergaren van de grote structuurveranderingen<br />

en trends in samenleving en markt. De training van de vaardigheid om deze te<br />

kunnen vertalen in nieuwe concepten, strategieën en ontwerpen. Het kritische<br />

intellectuele vermogen om de bijzonderheden en eigenaardigheden van de opgave<br />

en haar context (zowel sociaal-politiek, cultuurhistorisch als fysiek) te onderkennen<br />

en zowel in concept, strategie als ontwerp een plek te geven.<br />

In het onderzoek staat de samenhang tussen trend- en paradigma-analysen,<br />

concept- en productontwikkeling en gebruiksevaluatie centraal. Focus ligt<br />

momenteel bij nieuwe ontwikkelingen op het gebied van wonen, Multifunctionele<br />

accommodaties (MFA’s) en broedplaatsen. Op deze drie terreinen zijn momenteel<br />

expertisecentra in oprichting.<br />

Grootte De leerstoel omvat twee hoogleraren, een UHD en vier UD. In totaal zes mensen / 3,8<br />

fte.<br />

Valorisatiepartners<br />

Samenwerking wordt gezocht met partijen die zich bezighouden met beleids-,<br />

concept- en productontwikkeling. Beleidsafdelingen van gemeenten en ministeries,<br />

adviesorganen en studiestichtingen maar ook conceptgroepen van ontwikkelaars.<br />

66


FUNDAMENTEEL<br />

Naam leerstoel<br />

ARCHITEC<strong>TU</strong>URGESCHIEDENIS EN –THEORIE | ARCHITEC<strong>TU</strong>RAL HISTORY &<br />

THEORY | AHT | BWK | <strong>TU</strong> EINDHOVEN<br />

Hoogleraren<br />

Prof.dr. B.J.F. (Bernard) Colenbrander<br />

b.j.f.colenbrander@tue.nl<br />

Prof.ir. C.S. (Ton) Venhoeven<br />

c.s.venhoeven@bwk.tue.nl<br />

Profiel<br />

Missie/specialisatie<br />

Master onderwijs<br />

Onderzoek<br />

Grootte<br />

Valorisatiepartners<br />

Onderdeel uitmakend van de Unit Architectural Design & Engineering (ADE) wordt<br />

een bijdrage geleverd aan het onderwijs en onderzoek van de faculteit Bouwkunde.<br />

De bijdrage aan het onderwijs bestaat uit een reeks van cursorische vakken<br />

verspreid over de bachelor- en masterfase, waar onder een introductie in de<br />

geschiedenis van de moderne Nederlands architectuur, onderricht in de theorie en<br />

de methodologie van onderzoek, de filosofie en de beeldende kunst. In de<br />

masterfase worden bovendien projecten en seminars verzorgd, naast<br />

afstudeerateliers. Onderzoek en ontwerp worden daarin naast elkaar verkend: bij<br />

AHT wordt naar evenredigheid zowel geschreven als ontworpen.<br />

Gestreefd wordt naar een intensieve kruisbestuiving tussen de actuele bouwopgave<br />

en de lange lijnen van de geschiedenis en theorie.<br />

Thema’s die chronisch voorkomen in het masteronderwijs: autarkie en clustering,<br />

het overbrugbare schisma tussen architectuur en monumentenzorg<br />

Het onderzoek richt zich op een nauwgezette verkenning van de contouren van het<br />

vakgebied, o.a. op de interactie tussen filosofie en architectuur, de exploratie van<br />

de biografie van het landschap door middel van het thema ‘beschrijvende<br />

stedenbouw’, het schisma tussen monumentenzorg en architectuur (met name<br />

gericht op de naoorlogse stad) en de recente geschiedenis (met name gericht op de<br />

jaren zestig en zeventig).<br />

Gaarne invullen grootte en fte’s<br />

Gaarne invullen<br />

67


FUNDAMENTEEL<br />

Naam leerstoel<br />

CONSTRUCTIEMECHANICA | CITG | <strong>TU</strong> DELFT<br />

& KRACHTSWERKING IN GEBOUWEN | BK | <strong>TU</strong> DELFT<br />

Hoogleraar<br />

Prof.dr.ir. J.G. (Jan) Rots Ir. G.J. (Gerrie) Hobbelman Dr.ir. M.A.N. (Max) Hendriks<br />

j.g.rots@tudelft.nl G.J.Hobbelman@tudelft.nl M.A.N.Hendriks@tudelft.nl<br />

Profiel/domein<br />

Missie/specialisatie<br />

Master onderwijs<br />

Onderzoek<br />

Toegepaste mechanica: statica, sterkteleer en numerieke modellering voor het<br />

bepalen van de krachtswerking en de sterkte, stijfheid en stabiliteit van<br />

constructies<br />

in het civieltechnische en bouwkundige domein.<br />

Bij Civiele Techniek is de leerstoel ingebed in de sectie Constructiemechanica en<br />

de afdeling Bouw. Bij Bouwkunde is de leerstoel ingebed in de afdeling<br />

Bouwtechnologie.<br />

Missie: Form follows Force.<br />

Specialisatie: Finite Element Modelling voor constructies in de civiele techniek en<br />

de bouwkunde.<br />

Bij Civiele Techniek in de track Structural Engineering, met subtracks Structural<br />

Mechanics, , Structural Design, Buildings, Concrete, Steel and Timber.<br />

Bij Bouwkunde in de track Building Technology.<br />

Onderzoek, ontwikkeling, validatie en toepassing van numerieke en analytische<br />

modellen voor het voorspellen van het bezwijk- en vervormingsgedrag van<br />

constructies. Actuele aandachtsgebieden:<br />

• Constitutieve modellen en rekentechnieken voor scheurvorming en ander nietlineair<br />

gedrag van constructies, op zoek naar robuustheid van de predicties<br />

• Zettingsschade van (historische) gebouwen, bij ondergrondse bouwactiviteiten<br />

zoals Noord-Zuidlijn Amsterdam<br />

• Constructief glas, ontwikkeling, beproeving en modellering van glazen balken en<br />

kolommen (Dr. Veer)<br />

• Fysieke modellen voor inzicht in krachtswerking<br />

• Mechanica voor complexe vrije vormen, blobs<br />

• Structural optimisation, ontwerpcontext<br />

• Betonmechanica, waaronder modellering dwarskrachtbreuk in bruggen<br />

• Metselwerkmechanica, voor innovatieve kalkzandsteen en baksteenconstructies<br />

• Kartonmechanica, voor bouwkundige constructies van karton<br />

Grootte De gecombineerde leerstoel omvat ongeveer 16 fte / 19 pers. (inclusief 7<br />

promovendi).<br />

Valorisatiepartners Centrum Ondergronds Bouwen, <strong>Delft</strong> Cluster, STW, CUR, Bouwdienst<br />

Rijkswaterstaat, Glasfabrikanten, Kalkzandsteenfabrikanten, Baksteenindustrie,<br />

TNO Bouw en Ondergrond, Deltares, TNO DIANA BV, Ir.buro’s in DIANA User’s<br />

Association, Ir.buro’s in ondergronds bouwen<br />

68


FUNDAMENTEEL<br />

Naam leerstoel<br />

GEBOUWPRESTATIE-SIMULATIE | BK | <strong>TU</strong> EINDHOVEN<br />

Building Physics & Systems<br />

Hoogleraar<br />

prof.dr.ir. J.L.M. (Jan) Hensen<br />

j.hensen@tue.nl<br />

Profiel/domein<br />

Jan Hensen (dr. & ir., <strong>TU</strong> Eindhoven) is professioneel vooral geinteresseerd in<br />

prestatiegerichte interdisciplinaire aspecten van bouwfysica, binnenmilieu en<br />

installaties. Hij is hoogleraar gebouwprestatie-simulatie bij de Faculteit Bouwkunde<br />

van de Technische Universiteit Eindhoven en part-time hoogleraar environmental<br />

engineering bij de Faculteit Werktuigbouwkunde van de Czech Technical University<br />

in Praag. Hij is momenteel President van de International Building Performance<br />

Simulation Association (IBPSA) en is een Fellow van de American Society of<br />

Heating, Refrigerating and Air-conditioning Engineers (ASHRAE). Hij is (co)auteur<br />

van meer dan 200 artikelen en meer dan 100 technische rapporten. Hij is lid van de<br />

editorial board van Energy and Buildings en is mede-oprichter en co-editor van<br />

Journal for Building Performance Simulation.<br />

Missie/specialisatie Ons doel is ontwikkeling en effectievere toepassing van numerieke<br />

gebouwprestatie modelering en simulatie voor innovatieve gebouwen. Hierbij<br />

richten wij ons vooral op duurzame fysische beheersing van het binnenmilieu.<br />

Master onderwijs<br />

Onderzoek<br />

Grootte<br />

Valorisatiepartners<br />

De leerstoel verzorgt in het bachelorprogramma het vak "Introduction to building<br />

performance simulation for integrated solutions" en in het masterprogramma het<br />

vak "State of the art in building performance simulation". Aan de Czech Technical<br />

University in Praag worden vergelijkbare vakken verzorgt. Daarnaast onderhouden<br />

we nog een uitgebreide verzameling internet courseware ten behoeve van<br />

zelfstudie.<br />

Ons onderzoek poogt bovenstaand doel te bereiken door (1) het toepassingsgebied<br />

van gebouwsimulatie uit te breiden naar eerdere fases in het ontwerpproces en<br />

naar post-oplevering applicaties; (2) gedistribueerde co-simulatie door run-time<br />

koppelen van domein specifieke software met general solvers; en (3) verschillende<br />

praktische toepassingen van computer simulatie ter ondersteuning van<br />

prestatiegericht ontwerp en beheer van gebouw en installaties.<br />

Momenteel 9 promovendi in Eindhoven en 6 promovendi elders. Deze worden<br />

mede-begeleid door collega’s op de <strong>TU</strong> Eindhoven en elders. Voor iedere<br />

promovendus is er bovendien minimaal een “sparring partner” uit de praktijk.<br />

In het onderzoek wordt langdurig samengewerkt met organisaties zoals TNO, VABI<br />

Software bv, Deerns Raadgevende Ingenieurs, Royal Haskoning, Stichting Promotie<br />

Installatietechniek en in projectverband met een groot aantal andere partners.<br />

69


FUNDAMENTEEL<br />

Naam leerstoel<br />

PHILOSOPHY OF TECHNOLOGY | TBM | <strong>TU</strong> DELFT<br />

Dept. of Technology, Policy and Management<br />

Hoogleraar<br />

Prof.dr.ir. P.A. (Peter) Kroes<br />

p.a.kroes@tudelft.nl<br />

Profiel/domein<br />

Missie/specialisatie<br />

Master onderwijs<br />

Philosophy of technology<br />

Philosophy of engineering<br />

Philosophy of science/ethics and technology<br />

Onderzoek Philosophy section research program ‘Philosophy and engineering’<br />

General aim of this research program is to generate understanding of the nature of<br />

modern technology and its role in our society, in particular to contribute to potential<br />

solutions to the ever-more pressing issue of managing and controlling technology.<br />

In contrast with the dominant tradition within the philosophy of technology (which<br />

focuses on the user phase of technical artifacts) this research program studies the<br />

design and development phase of technical artifacts. The underlying idea is that in<br />

order to understand the role of technology and of engineers in society, it is also<br />

necessary to understand the nature of technical artifacts (for instance, when<br />

compared to natural and social objects) and to understand the design and<br />

development practice of these artifacts.<br />

The program comprises two subprograms<br />

- Ethical problems of technological risks<br />

- Foundations of engineering.<br />

The first subprogram focuses on ethical issues in engineering practice and in the<br />

control of technology in our society, in particular on ethical issues related to<br />

technological risks. The second deals with issues relating to the nature of technical<br />

artifacts, of engineering design and of engineering knowledge. The risks associated<br />

with uncertainty and incompleteness in scientific and technical knowledge generate<br />

ethical problems that are studied in the first subprogram. A central theme of the<br />

second subprogram is a methodological and epistemological analysis of the<br />

causes of uncertainty and incompleteness.<br />

More information may be found on the following website:<br />

http://www.tbm.tudelft.nl/live/pagina.jspid=4271b860-f8b1-4ef6-b67f-<br />

7a9714f9d075&lang=en<br />

http://www.ethicsandtechnology.eu/index.php/site/about<br />

Grootte<br />

Valorisatiepartners<br />

1,0 fte<br />

Not applicable<br />

70


FUNDAMENTEEL<br />

Name of the chair<br />

TECHNICAL ECOLOGY | URBANISM | BK | <strong>TU</strong> DELFT<br />

Chairholder<br />

Prof.dr.ir. T.M. (Taeke) de Jong<br />

t.m.dejong@tudelft.nl<br />

Profile/domain<br />

In a period of changing task divisions in the department of Urbanism ‘Technical<br />

ecology’ most probably will share a study and research programme ‘Designing<br />

Urban Environmental Technology’ with the chair ‘Urban sustainability’. They focus<br />

top-down and bottom-up respectively on conditions and developments in the<br />

physical environment, its consequences for urban design and its supporting<br />

specialisms. Its aims on biodiversity and human health in its broadest sense.<br />

Scientific disciplines used are urban design, civil engineering, physics, biology,<br />

ecology, economy, cognitive sciences, informatics, psychology and philosophy.<br />

Mission/specialisation The mission is, to reinforce the technical capacity of urban designers.<br />

So, the section concerns as its first task to clarify, simulate and modify technical<br />

contributions of specialists, making urban designers less vulnerable in their<br />

company. Urban technology is currently dispersed over many specialisms like<br />

those of urban physics, water management, traffic, site preparation, plantation,<br />

ecology and so on. Since 2005 these scattered specialist’s contributions are<br />

gathered in an encyclopaedic work from a viewpoint of urban design.<br />

Master education<br />

Study and research<br />

Chair size<br />

Partners and<br />

participation<br />

The chair now focuses on Master education based on this work, probably<br />

interesting for all Bk departments. Recent involvement in 17 Bk and Ct lecture<br />

series and several design exercises about urban design, methodology, ecology<br />

and technology, per year in all years of the Faculty is reduced in favour of<br />

research.<br />

The former research programme on design related methodology resulted in an<br />

encyclopaedic book with 48 authors from the faculty in 2002, used in education<br />

until 2007. The research programme on ecology resulted in an encyclopaedic book<br />

with 32 authors from different universities (2007) indicating that <strong>Delft</strong> has a special<br />

task in technical ecology. Both results can be considered as critiques on<br />

methodology and ecology, now to be followed by a critique on other specialisms<br />

from a viewpoint of design on that basis.<br />

FTE: 2.89 HL; 2 PHD<br />

The chair cooperates with the province of Noord-Holland and incidentally advices<br />

municipalities. The chair is involved in the development of the urban area of the<br />

Turkish city of Adapazarı, destroyed by earthquake in 1999. It developed a low risk<br />

scenario for the area, made PHD proposals for an Urban and Architectural Master<br />

Plan (UMA and AMA). The scientific relevance of the project concerns handling<br />

risks in urban planning in a world wide increasing occupation of risky areas, the<br />

outlook of a real ‘Randstad’-concept for urban development forced by nature (with<br />

10 new towns of 100 000 inhabitants in a ring of 30km radius) and the introduction<br />

of architectural quality in master plans (UMA and AMA).<br />

71


FUNDAMENTEEL<br />

Naam leerstoel<br />

TECHNISCHE MECHANICA BWK | <strong>TU</strong> | EINDHOVEN<br />

Hoogleraar<br />

Prof.dr.ir. J.G.M. (Jan)<br />

Kerstens<br />

j.g.m.kerstens@bwk.tue.nl<br />

UHD<br />

Dr.ir. M.C.M. (Monique) Bakker<br />

M.C.M.Bakker@tue.nl<br />

UHD<br />

Dr.ir. H.(Herm) Hofmeyer<br />

h.hofmeyer@tue.nl<br />

Profiel/domein Het wetenschapsgebied van Technische Mechanica omvat de studie en<br />

modelvorming van de krachtswerking in gebouwen en gebouwcomponenten. Dit<br />

door middel van experimenten, theorievorming, en de eindige elementenmethode.<br />

Daarnaast worden ook de (computer ondersteunde) constructieve ontwerpprocessen<br />

die hier direct mee samenhangen bestudeerd.<br />

Missie/specialisatie De leerstoel wil de kennis vergroten op het gebied van de krachtswerking van<br />

gebouwen en gebouwcomponenten, zodanig dat ontwerpgerelateerde disciplines in<br />

de bouw deze kennis kunnen benutten. Ook biedt de leerstoel ondersteuning bij het<br />

onderzoek van andere leerstoelen in de unit Constructief Ontwerpen. Verder wil de<br />

leerstoel studenten Bouwkunde begrip bijbrengen over de mechanica zodanig dat zij<br />

gebouwen beter kunnen ontwerpen.<br />

Master onderwijs<br />

De leerstoel verzorgt onderwijs op het gebied van spanningen en vervormingen van<br />

lijnvormige constructies, energiemethoden, matrixmethoden, bezwijkanalyse, de<br />

eindige elementenmethode (linear en niet-linear) dynamica, stabiliteit, en<br />

grondmechanica.<br />

Onderzoek Binnen de leerstoel vindt onderzoek plaats naar het bezwijkgedrag van<br />

koudgevormde, trapeziumvormige profielen onder invloed van een geconcentreerde<br />

last en een buigend moment. Onlangs is een (door NWO gefinancierd) ASPASIAproject<br />

afgerond, Dit door een post-doc ondersteunde onderzoek heeft geresulteerd<br />

in een analytisch model om het bezwijken van trapeziumvormige profielen zonder<br />

verstijvers te voorspellen en een meer algemeen toepasbaar twee-strippen model<br />

met fictieve-elastische-rek methode om het bezwijken van gedrukte platen te<br />

voorspellen.<br />

Voor computer-aided-structural-design is de afgelopen twee jaar gewerkt aan het<br />

ontwerp van een zogenaamde onderzoeksmachine die transformaties uitvoert tussen<br />

ruimtelijke en constructieve ontwerpen. Deze onderzoeksmachine vormt een<br />

conceptuele basis voor generatief ontwerpen, constructief ontwerpen, constructieve<br />

optimalisatie en multidisciplinaire optimalisatie en is ook geschikt om het<br />

ontwerpproces wetenschappelijk te bestuderen.<br />

Onderzoek wordt ook verricht naar de mogelijkheden om eigenwaardes te bepalen<br />

van een constructie waar de originele eigenwaarden en functies bekend zijn en<br />

worden gemodificeerd met toegevoegde randvoorwaarden, zoals opleggingen of<br />

toegevoegde componenten. Nu is het zo dat in een ontwerpproces de originele<br />

analyses opnieuw moeten worden uitgevoerd wanneer het ontwerp verandert.<br />

Grootte<br />

Valorisatiepartners<br />

In de leerstoel is een staf van 4 personen (3.6fte) werkzaam en geen promovendi.<br />

De leerstoel werkt veel voor collega leerstoelen in de unit. In het verleden zijn STWen<br />

een ASPASIA-project uitgevoerd. Nieuwe onderzoeksvoorstellen worden<br />

voorbereid.<br />

72


FUNDAMENTEEL<br />

Naam leerstoel<br />

TECHNISCH ONTWERP & INFORMATICA | BK | <strong>TU</strong> DELFT<br />

Hoogleraar<br />

Prof.dr.ir. I.S. (Sevil) Sariyildiz<br />

i.s.sariyildiz@tudelft.nl<br />

UHD dr.ir. R.M.F. (Rudi) Stouffs<br />

R.M.F.Stouffs@tudelft.nl<br />

Profiel/domein<br />

Missie/specialisatie<br />

Master onderwijs<br />

De leerstoel Technisch Ontwerp & Informatica richt zich in haar onderzoek- en<br />

onderwijsactiviteiten op de toepassing van informatie, communicatie en<br />

kennistechnologie (ICKT) in de gehele breedte van het bouwkundige ontwerpdomein,<br />

met bijzondere aandacht voor het bouwtechnische domein. De leerstoel neemt een<br />

brugfunctie in tussen de harde informatica- en techniekaspecten en de zachte ontwerpen<br />

creativiteitsaspecten, en houdt zich bezig met zowel monodisciplinair als<br />

multidisciplinair onderwijs en onderzoek.<br />

De leerstoel Technisch Ontwerp & Informatica wil bouwkundige ingenieurs opleiden<br />

die op informatica gebied goed voorbereid zijn voor de bouwpraktijk en deze<br />

praktijk vooruit brengen, wil het vakgebied Informatica voor de bouw verder tot<br />

ontwikkeling brengen, waarbij innovaties op gebied van ontwerp en materialisatie<br />

proces tot stand komen, en wil een vooraanstaande positie innemen op het gebied<br />

van Informatica in de bouw op nationaal en internationaal vlak.<br />

Doelstelling van het onderwijs van de leerstoel is de studenten een stevige basis mee<br />

te geven m.b.t. het gebruik van ICKT in het bouwkundige domein, die ze – via<br />

zelfstudie – kunnen toepassen en uitbreiden, tijdens de studie en in de verdere<br />

loopbaan.<br />

Vier toepassingsgebieden worden hierbij onderscheiden:<br />

• modelleren en presenteren, ook audiovisueel en interactief;<br />

• scripting ten behoeve van generatie en simulatie;<br />

• informatie- en kennisverwerking (“intelligent modelling”);<br />

• parametrisch modelleren en prototypen ten behoeve van ontwerp, analyse en<br />

simulatie.<br />

De leerstoel is een van de pijlers onder het Architectural Engineering Masterprogramma<br />

met aandacht voor Complex Geometry Architecture, Design Exploration<br />

en Design Generation. De leerstoel ontwikkeld ook internationale “collaborative<br />

design studio’s” en heeft expertise in de toepassing van e-learning.<br />

Onderzoek<br />

Grootte<br />

Valorisatiepartners<br />

Het onderzoek van de leerstoel richt zich voornamelijk op de verwerking en het<br />

beheer van informatie en kennis tijdens ontwerp en materialisatie in een<br />

samenwerkingsverband met gebruik van ICKT. Het onderzoek beoogt zowel het<br />

meer fundamentele terrein van de technologieën, methoden en systemen die breed<br />

inzetbaar zijn, als de ontwikkeling van tools, technieken en toepassingen die<br />

tegemoet komen aan een specifieke en praktische context.<br />

In de huidige onderzoeksportfolio van de afdeling Bouwtechnologie <strong>TU</strong> <strong>Delft</strong> heeft<br />

de leerstoel de volgende onderzoek(sub)programma’s geïnitieerd: Digital Design &<br />

Manufacturing (met als toepassingsgebieden “fluid forms” en “kinetische<br />

structuren”), Performance-Based Design (real-time optimale ontwerpbeslissingen<br />

met behulp van multi-criteria beslissingsmethoden op basis van evolutiealgoritmen,<br />

met nadruk op de gezondheidszorg) en Design Correspondence (uitwisseling van<br />

data, informatie en kennis, het selecteren en visualiseren van deze informatie<br />

volgens de noden en wensen van de gebruiker, en het communiceren over deze<br />

informatie met als doel tot overeenstemming te komen).<br />

In de leerstoel is een staf van 8 personen / 6fte werkzaam en ca 12 promovendi.<br />

Er wordt samengewerkt met vooraanstaande bedrijven en organisaties in de bouw.<br />

Voorkeur gaat uit naar architectenbureaus, ingenieursbureaus, adviesbureaus en<br />

kenniscentra in de bouw.<br />

73


PROCES<br />

BELEID, ORGANISATIE EN MANAGEMENT | TBM | <strong>TU</strong> DELFT<br />

Prof.mr.dr. J.A. (Hans) de Bruijn | j.a.debruijn@tbm.tudelft.nl 76<br />

BELEIDSANALYSE | TBM | <strong>TU</strong> DELFT<br />

Prof.dr.ir. E. (Wil) Thissen | w.a.h.thissen@tudelft.nl 77<br />

BES<strong>TU</strong>URSKUNDE POLG | TBM | <strong>TU</strong> DELFT<br />

Prof.mr.dr. E.F. (Ernst) ten Heuvelhof | e.f.tenheuvelhof@tbm.tudelft.nl 78<br />

BOUWPROCESSEN | CiTG | <strong>TU</strong>DELFT<br />

Prof.dr.ir. H.A.J. (Hennes) de Ridder | h.a.j.deridder@tudelft.nl 79<br />

BOUWRECHT | BK | <strong>TU</strong> DELFT<br />

Prof.mr.dr. M.A.B. (Monika) Chao-Duivis | M.A.B.Chao-Duivis@tudelft.nl 80<br />

CONSTRUCTION MANAGEMENT & URBAN DEVELOPMENT | BK | <strong>TU</strong> EINDHOVEN<br />

Prof.dr.ir. W.F. (Wim) Schaefer | w.f.schaefer@tue.nl 81<br />

DESIGN & CONSTRUCTION MANAGEMENT | BK | <strong>TU</strong> DELFT<br />

Prof.dr.ir J.W.F. (Hans) Wamelink | j.w.f.wamelink@tudelft.nl 82<br />

INNOVATION IN DESIGN AND ENGINEERING PROCESSES | CTW | U TWENTE<br />

Prof.dr.ir. J.I.M. (Joop) Halman | j.i.m.halman@ctw.utwente.nl 83<br />

MARKET- AND ORGANIZATION TYPES IN CONSTRUCTION INDUSTRY | CTW | U TWENTE<br />

Prof.dr.ir. A.G. (André) Dorée | a.g.doree@ctw.utwente.nl 84<br />

PLANNING AND DEVELOPMENT | CTW | U TWENTE<br />

• Prof.dr. G.P.M.R. (Geert) Dewulf [trekker] | g.p.m.r.dewulf@ctw.utwente.nl 85<br />

UITVOERING EN ORGANISATIE | BK | <strong>TU</strong> EINDHOVEN<br />

Prof.ir G.J. (Ger) Maas | g.j.maas@tue.nl 86<br />

UITVOERINGSTECHNIEK | BWK | <strong>TU</strong> EINDHOVEN<br />

Prof.ir F.J.M. (Frits) Scheublin | f.j.m.scheublin@tue.nl 87<br />

VASTGOEDBEHEER EN –ONTWIKKELING | BK | <strong>TU</strong> DELFT<br />

Prof. Ir. H. (Hans) de Jonge | H.deJonge@tudelft.nl 88<br />

75


PROCES<br />

Naam leerstoel<br />

BELEID- ORGANISATIE- EN MANAGEMENT<br />

TBM | <strong>TU</strong> DELFT<br />

Hoogleraren<br />

Prof.mr.dr. J.A. de Bruijn<br />

j.a.debruijn@tbm.tudelft.nl<br />

Profiel/domein<br />

Missie/specialisatie<br />

Technische bestuurskunde houdt zich onder andere bezig met besluitvorming en<br />

verandering in situatie waarin (a) techniek een belangrijke rol speelt, (b) veel partijen<br />

met verschillende belangen participeren. Denk hierbij bijvoorbeeld aan besluitvorming<br />

over grote bouwprojecten: veel partijen, veel vertragingen en blokkades, en processen<br />

die uiterst grillig en onvoorspelbaar verlopen. In het onderzoek worden deze<br />

besluitvorming- en veranderprocessen geanalyseerd, op zowel individueel niveau als<br />

collectief niveau. Op individueel niveau kijken we naar de strategieën die voor- en<br />

tegenstanders van projecten gebruiken en naar de vraag onder welke condities deze<br />

effectief zijn. Op collectief niveau naar de gevolgen van deze strategieën: hoe verloopt<br />

het ogenschijnlijk grillige proces van de besluitvorming, wat zijn regelmatigheden in<br />

deze processen en hoe kunnen partijen die doorzien en wellicht ook weer gebruiken<br />

De leerstoel wil inzicht bieden in het verloop van besluitvormingsprocessen rond<br />

grote projecten, waarbij veel partijen zijn betrokken, met vaak verschillende<br />

belangen. Naast deze analytische opgave, is de leerstoel ook ontwerp-gericht: Er<br />

worden strategieën ontworpen, die bijdragen aan een snellere en meer<br />

kwaliteitsvolle besluitvorming.<br />

Master onderwijs Vanuit de leerstoel wordt onderwijs verzorgd in een aantal Masteropleidingen –<br />

onder andere in de Master of System Engineering, Policy Analysis and<br />

Management. Verder wordt er veel onderwijs gegeven aan practioners, in allerlei<br />

typen Masterclasses. Vaak gaat het om projectmanagement en bestuurders, die<br />

worden geconfronteerd met een veelheid aan partijen, die projecten belemmeren.<br />

Onderzoek<br />

Grootte<br />

Valorisatiepartners<br />

Het onderzoek beweegt zich op een groot aantal toepassinggebieden. Recent werd<br />

onderzoek gedaan rond Light Rail, de HSL, Maasvlakte II, Schiphol en diverse<br />

woonlocaties. Wij doen onderzoek voor opdrachtgevers en initiëren zelf onderzoek.<br />

Wij zitten dicht op de praktijk, hebben een zeer goed bestuurlijk netwerk en<br />

onderscheiden ons van veel consultancy doordat we niet voortdurend terugvallen<br />

op ‘model talk’ -die vaak meer het probleem is dan de oplossing. We scoren goed in<br />

visitaties (peer onderzoek naar de wetenschappelijke kwaliteit van ons onderzoek)<br />

Een staf van 40 personen, waaronder ca. 15 promovendi<br />

Een groot aantal ministeries, ingenieursbureaus en projecteigenaren<br />

76


PROCES<br />

Naam leerstoel<br />

BELEIDSANALYSE | TBM | <strong>TU</strong> DELFT<br />

Hoogleraar<br />

Prof.dr.ir. E. (Wil) Thissen<br />

w.a.h.thissen@tudelft.nl<br />

Profiel/domein<br />

Missie/specialisatie<br />

Master onderwijs<br />

Onderzoek<br />

Het wetenschapsgebied van de Beleidsanalyse omvat onderzoek naar en<br />

ontwikkeling van benaderingswijzen en methoden en technieken ter ondersteuning<br />

van besluitvorming over (complexe) (beleids)vraagstukken. In het bijzonder richt<br />

het vakgebied zich op problemen die gekarakteriseerd worden door betrokkenheid<br />

van vele actoren, de aanwezigheid van uiteenlopende, vaak strijdige doelstellingen,<br />

de aanwezigheid van vele opties, en onzekerheid over de effectiviteit van die opties.<br />

Het vakgebied bouwt voort op en integreert bijdragen uit de systeemanalyse en –<br />

modellering, de economie, en de bestuurskunde. Het generieke karakter van het<br />

vakgebied maakt toepassingen op vele gebieden mogelijk. In de praktijk<br />

concentreert het onderzoek binnen de leerstoel zich op transport, energie,<br />

watermanagement, en ruimtelijke inrichting en bouw als toepassingsdomeinen.<br />

De leerstoel streeft vernieuwing na op twee vlakken: theorievorming over<br />

ondersteuning van complexe multi-actor besluitvormingsprocessen; en<br />

ontwikkeling en toetsing van innovatieve methoden en technieken. Specialisaties<br />

betreffen:<br />

inpassing van kwantitatieve en analytische benadering in participatieve<br />

processen;<br />

methoden en modellen voor actor- en netwerkanalyses;<br />

omgaan met onzekerheden (identificatie, analyses, strategie-ontwerp).<br />

De leerstoel verzorgt belangrijke kernonderdelen van de bachelor opleiding<br />

Technische Bestuurskunde, en de M Sc opleidingen Systems Engineering, Policy<br />

Analysis and management (SEAM) en Engineering and Policy Analysis (EPA). De<br />

meeste van de door de leerstoel verzorgde vakken zijn ook beschikbaar als<br />

keuzevak voor studenten van andere faculteiten<br />

Het onderzoek betreft in grote lijnen de onderwerpen als aangegeven onder<br />

‘missie’. Hierin wordt onder andere samengewerkt onder andere in het kader van de<br />

<strong>TU</strong>D speerpunten ‘Water’ en ‘Infrastructuren’, en de BSIK programma’s ‘Next<br />

Generation Infrastructures’, ‘Kennisnetwerk Systeem Innovaties’, ‘<strong>Delft</strong>s Cluster’ en<br />

‘Leven met Water’. Meer specifiek gericht op de wereld van de bouw heeft de sectie<br />

diverse bijdragen geleverd aan het Centrum Ondergronds Bouwen (integraal<br />

afwegen; besluitvormingsprocessen), en komen onder andere onderwerpen als<br />

omgaan met risico’s en onzekerheden, en publiek-private samenwerking in de bouw<br />

regelmatig terug in afstudeerwerk van M Sc studenten die bij de sectie afstuderen.<br />

Ook zijn bijdragen geleverd op het vlak van ondersteuning van duurzaam bouwen.<br />

Grootte De leerstoel kent een totaalomvang van ca. 20 fte, waaronder 3 UHD’s en 5 UD’s (3,8<br />

fte), enkele post-doc’s en ca. 10 promovendi.<br />

Valorisatiepartners<br />

De orientatie op besluitvorming wordt vormgegeven in samenwerking met diverse<br />

overheidsinstanties en ingenieursbureaus, zowel op projectniveau als middels<br />

afstudeerprojecten.<br />

77


PROCES<br />

Naam leerstoel<br />

BES<strong>TU</strong>URSKUNDE<br />

TBM | <strong>TU</strong> DELFT<br />

Hoogleraren<br />

Prof.mr.dr. E.F. ten Heuvelhof<br />

e.f.tenheuvelhof@tbm.tudelft.nl<br />

Profiel/domein<br />

Missie/specialisatie<br />

Technische bestuurskunde houdt zich onder andere bezig met besluitvorming en<br />

verandering in situatie waarin (a) techniek een belangrijke rol speelt, (b) veel partijen<br />

met verschillende belangen participeren. Denk hierbij bijvoorbeeld aan besluitvorming<br />

over grote bouwprojecten: veel partijen, veel vertragingen en blokkades, en processen<br />

die uiterst grillig en onvoorspelbaar verlopen. In het onderzoek worden deze<br />

besluitvorming- en veranderprocessen geanalyseerd, op zowel individueel niveau als<br />

collectief niveau. Op individueel niveau kijken we naar de strategieën die voor- en<br />

tegenstanders van projecten gebruiken en naar de vraag onder welke condities deze<br />

effectief zijn. Op collectief niveau naar de gevolgen van deze strategieën: hoe verloopt<br />

het ogenschijnlijk grillige proces van de besluitvorming, wat zijn regelmatigheden in<br />

deze processen en hoe kunnen partijen die doorzien en wellicht ook weer gebruiken<br />

De leerstoel wil inzicht bieden in het verloop van besluitvormingsprocessen rond<br />

grote projecten, waarbij veel partijen zijn betrokken, met vaak verschillende<br />

belangen. Naast deze analytische opgave, is de leerstoel ook ontwerp-gericht: Er<br />

worden strategieën ontworpen, die bijdragen aan een snellere en meer<br />

kwaliteitsvolle besluitvorming.<br />

Master onderwijs Vanuit de leerstoel wordt onderwijs verzorgd in een aantal Masteropleidingen –<br />

onder andere in de Master of System Engineering, Policy Analysis and<br />

Management. Verder wordt er veel onderwijs gegeven aan practioners, in allerlei<br />

typen Masterclasses. Vaak gaat het om projectmanagement en bestuurders, die<br />

worden geconfronteerd met een veelheid aan partijen, die projecten belemmeren.<br />

Onderzoek<br />

Grootte<br />

Valorisatiepartners<br />

Het onderzoek beweegt zich op een groot aantal toepassinggebieden. Recent werd<br />

onderzoek gedaan rond Light Rail, de HSL, Maasvlakte II, Schiphol en diverse<br />

woonlocaties. Wij doen onderzoek voor opdrachtgevers en initiëren zelf onderzoek.<br />

Wij zitten dicht op de praktijk, hebben een zeer goed bestuurlijk netwerk en<br />

onderscheiden ons van veel consultancy doordat we niet voortdurend terugvallen<br />

op ‘model talk’ -die vaak meer het probleem is dan de oplossing. We scoren goed<br />

in visitaties (peer onderzoek naar de wetenschappelijke kwaliteit van ons<br />

onderzoek)<br />

Een staf van 40 personen, waaronder ca. 15 promovendi<br />

Een groot aantal ministeries, ingenieursbureaus en projecteigenaren<br />

78


PROCES<br />

Naam leerstoel<br />

BOUWPROCESSEN | CiTG | <strong>TU</strong> DELFT<br />

Hoogleraar<br />

Prof.dr.ir. H.A.J. (Hennes) de Ridder<br />

h.a.j.deridder@tudelft.nl<br />

Dr.ir. M.R. (Reza) Beheshti (UHD)<br />

M.R.Beheshti@tudelft.nl<br />

Profiel/domein<br />

De opdracht van de sectie Bouwprocessen van de afdeling Bouw, faculteit Civiele<br />

Techniek en Geowetenschappen (CiTG), Technische Universiteit <strong>Delft</strong> is het doen<br />

van wetenschappelijk onderzoek innovatie en op het gebied van duurzame<br />

bouwnijverheid. De output bestaat uit nieuwe theorieën, methoden en technieken<br />

als op ICT-gebaseerde oplossingen en hulpmiddelen voor innovatie in de bouw.<br />

Missie/specialisatie De sectie Bouwprocessen onderhoudt sterke banden tussen zijn<br />

wetenschappelijke onderzoekagenda en de industriële innovatie die het in een<br />

ideale positie plaatst om significante bijdragen tot wetenschap, onderwijs en de<br />

maatschappij te leveren. De onderzoeksagenda van de sectie Bouwprocessen<br />

gaat in op de enorme uitdagingen waarvoor de bouwnijverheid als geheel in de<br />

loop van de volgende decennia zal staan.<br />

Master onderwijs<br />

De sectie Bouwprocessen maakt deel uit de afdeling Bouw van de Faculteit CiTG.<br />

De sectie levert bijdrage aan het onderwijs van de afdeling Bouw en MSc<br />

specialisatie B&B (bouwprocessen, ontwerponderwijs, ontwerpmethodologie, bouw<br />

management, Systems Engineering, bouwinformatica en knowledge management in<br />

de bouw). Bovendien is de sectie nauw betrokken bij de 3<strong>TU</strong> MSc CME<br />

(Construction Management & Engineering). Relevante praktijk- en<br />

toepassingsgerichte afstudeeronderwerpen worden bij voorkeur gezocht bij de<br />

bouwbedrijven.<br />

Onderzoek De bijdrage van de sectie Bouwprocessen is onder gebracht in het<br />

onderzoeksprogramma Living Building Concept (LBC). Doel van het LBC is het<br />

stoppen van de verspilling in de bouw door het reduceren van het verschil tussen<br />

de lange technische levensduur en de korte economische levensduur van<br />

bouwwerken. Dat moet omdat dat verschil door de steeds sneller veranderende<br />

wereld steeds groter wordt en de verspilling door het steeds aanpassen van die<br />

bouwwerken dus ook steeds erger wordt.<br />

LBC bekijkt daartoe de levenscycli van componenten en elementen van<br />

bouwwerken in plaats van de levenscycli van bouwwerken als geheel. Het LBC<br />

kijkt dus niet naar het geheel maar naar de onderdelen. LBC kijkt ook qua<br />

marktstrategie naar de onderdelen. LBC rekent aan het effect van deze stroom van<br />

onderdelen op het geheel. Ingrepen worden gerechtvaardigd door het berekenen<br />

van de enerzijds de totale toegevoegde en onttrokken waarde en anderzijds de<br />

totale geïnvesteerde en bespaarde kosten over de geplande levensduur van de<br />

ingreep. Dit is vooralsnog een veelblovende manier om “cradle2cradle” toe te<br />

passen voor de bouwsector. Het is zowel effectief als efficiënt om onderdelen her<br />

te gebruiken.<br />

LBC vereist een andere structuur en cultuur in de bouw. Niet meer top down<br />

gefragmenteerd ketens maar geïntegreerde ketens die zich bezighouden met een<br />

ingewikkelde bottom-up aggregatie op basis van een systeem theoretische<br />

aanpak waarbij unieke bouwwerken worden samengesteld uit nieuwe en<br />

bestaande elementen met behoud van alle relaties.<br />

Grootte<br />

Valorisatiepartners<br />

In de leerstoel is een wetenschappelijk staf van 10 personen/7,7 fte werkzaam en<br />

ca. 9 promovendi.<br />

Er wordt samengewerkt met onderzoeksinstellingen en stakeholders uit de<br />

bouwnijverheid in Nederland en in het buitenland (universiteiten,<br />

onderzoekscentra, ingenieursbureaus, aannemers, bouwadviesbureaus,<br />

bouwproducenten en –toeleveranciers, enz.).<br />

79


PROCES<br />

Naam leerstoel<br />

BOUWRECHT (BK, <strong>TU</strong> DELFT)<br />

Hoogleraar<br />

Prof.mr.dr. M.A.B. (Monika) Chao-Duivis<br />

M.A.B.Chao-Duivis@tudelft.nl<br />

Profiel/domein<br />

Missie/specialisatie<br />

Master onderwijs<br />

Het wetenschapsgebied Bouwrecht richt zich op de privaat- en publiekrechtelijke<br />

aspecten van bouwprocessen en vastgoed. Centraal staat de interpretatie,<br />

ontwikkeling en evaluatie van juridisch instrumentarium voor klassieke en moderne<br />

bouworganisatievormen en complexe gebiedsontwikkelingstrajecten.<br />

De leerstoel Bouwrecht wil een betekenisvolle bijdrage leveren aan het beschrijven,<br />

analyseren en verder ontwikkelen van juridische mogelijkheden en<br />

randvoorwaarden voor bouwprocesinnovatie, design management en stedelijke<br />

gebiedsontwikkeling.<br />

Masteronderwijs wordt verzorgd in de tracks Real Estate & Housing, Urbanism en<br />

Building Technology van de Faculteit Bouwkunde. Voorts wordt een vak<br />

aangeboden in de 3<strong>TU</strong> Master Construction Management & Engineering. In het<br />

postinitieel onderwijs is de leerstoel actief voor zowel de ingenieurswereld (m.n. via<br />

de Stichting PAO) als de juridische. Verder wordt structureel geparticipeerd in de<br />

postinitiële opleiding Master of City Developer.<br />

Onderzoek Het onderzoek van de leerstoel wordt zowel in de bouwkundige (m.n.<br />

bouwmanagement en vastgoed) als juridische literatuur gepubliceerd. Het<br />

onderzoek is geborgd is het programma van de Afdeling Real Estate & Housing van<br />

de Faculteit Bouwkunde. Zwaartepunt ligt bij juridische aspecten van<br />

Bouwprocesinnovatie, Design Management en gebiedsontwikkeling. Het betreft<br />

m.n. onderzoek naar vraagstukken van aanbesteding, geïntegreerde contracten,<br />

adviseursrecht (architecten en andere adviseurs), ruimtelijke ordening, milieurecht<br />

en grondgebruik.<br />

Grootte<br />

Valorisatiepartners<br />

De leerstoel omvat 4 personen, waaronder één promovenda. Verder is er een<br />

‘buitenpromovenda’.<br />

Er wordt samengewerkt met een veelheid aan partners. Met het Instituut voor<br />

Bouwrecht te Den Haag bestaat een nauwe band via een personele unie.<br />

Belangrijke partners zijn verder: de BNA, Erasmus Universiteit (postinitieel<br />

onderwijs) en Habiforum (onderzoek).<br />

80


PROCES<br />

Naam leerstoel<br />

CONSTRUCTION MANAGEMENT & URBAN DEVELOPMENT | BK | <strong>TU</strong> EINDHOVEN<br />

Hoogleraar<br />

Prof.dr.ir. W.F. (Wim) Schaefer<br />

w.f.schaefer@tue.nl<br />

Profiel/domein<br />

The increasingly dynamic complexity of construction and consequently its changing<br />

perception of interests and values have initiated the development of a new program<br />

in the domain area between ‘construction engineering’ on the one hand and<br />

‘scientific management and economics’ on the other hand. Organizations in the<br />

construction and engineering sectors and sectors closely related to it, as well as<br />

parties involved in construction management development policy, have all indicated<br />

a need for graduate students with knowledge and skills with regard to construction<br />

management approaches and the integration of these approaches in complex<br />

engineering situations. The traditional, solely technical approach regarding research<br />

and education needed to be converted to an approach from the viewpoint of<br />

process-development: in which social aspects, international orientation,<br />

organizational matters and scientific methodologies are integrated.<br />

Missie/specialisatie The mission of the chair for Construction Management & Urban Development is<br />

focussed on the (re-) design of development processes to realize future most<br />

suitable urban and industrial area’s. This concerns a special discipline of<br />

construction management, based on fundamentals of process-research aiming at<br />

scenario’s for decision making; based upon process simulation, stakeholders<br />

involvement and creating innovative concepts for ‘urban business engineering’.<br />

Master onderwijs<br />

Onderzoek<br />

Grootte<br />

Valorisatiepartners<br />

The MSc. CME program is realized as a joint master program of the 3<strong>TU</strong> Graduation<br />

School. The integration of the aspects of science, engineering and management is<br />

realized by combining both design-driven and research-based courses in the<br />

program. There are strong links between the courses in the program and research<br />

activities in the relevant domains of science. The specialization blocks and thesis<br />

projects are conducted at the departments that are best equipped for the specific<br />

domains or research topics, according to the research groups, expertise and<br />

research facilities. If you choose Construction Management & Engineering in<br />

Eindhoven, you choose an interdisciplinary program about building management<br />

with a scientific focus on complex assignments for urban area development. The<br />

courses and projects at the <strong>TU</strong>/e are provided in partnership by two departments:<br />

Architecture building & Planning and Technology Management, each with its own<br />

competence profiles, traditions and networks<br />

The research projects are connected to Msc. Graduation projects and PhD projects.<br />

The quality and overall cohesion between the research activities are regarded and<br />

managed by the DDSS research school. Research projects include decision making,<br />

process design and innovative business concepts. Detailed information concerning<br />

related research is given in the annual report of the DDSS research school.<br />

To the chair of CM&UD are 4 fte attached and additional PhD.<br />

The organization of contributions by external field experts is realized in close<br />

cooperation with the ‘KTB Foundation’. Furthermore the majority of the master<br />

education projects as well as graduation projects is elaborated in close contact with<br />

(inter-) national consultancy firms, governmental departments, housing corporations<br />

and real estate companies.<br />

81


PROCES<br />

Naam leerstoel<br />

DESIGN & CONSTRUCTION MANAGEMENT | BK | <strong>TU</strong> DELFT<br />

Hoogleraar<br />

Prof.dr.ir. J.W.F. (Hans)<br />

Wamelink<br />

j.w.f.wamelink@tudelft.nl<br />

UHD Dr.ir. M. (Mathijs) Prins<br />

Design Management<br />

M.Prins@tudelft.nl<br />

UHD Ir. R.P. (Rob)<br />

Geraedts<br />

R.P.Geraedts@tudelft.nl<br />

Profiel/domein<br />

Missie/specialisatie<br />

Master onderwijs<br />

De kernleerstoel Design & Construction Management heeft als leeropdracht<br />

sturingsvraagstukken in de ontwikkelings- en realisatiefase van het bouwproces van<br />

bouwwerken.<br />

De leerstoel Design & Construction Management ontwikkelt zich langs de<br />

specialisaties design management en Bouwprocesinnovatie.<br />

Design management betreft de strategische vormgeving, inrichting en besturing van<br />

architectonische en bouwkundige ontwerpprocessen.<br />

De specialisatie bouwprocesinnovatie omvat de ontwikkeling van visies, methoden<br />

en instrumenten om een antwoord te geven op de maatschappelijke, economische en<br />

kwalitatieve behoefte aan gewenste procesinnovaties in de bouw.<br />

Binnen het bachelor onderwijs is de kernleerstoel Design & Construction<br />

Management verantwoordelijk voor de leerlijn “Bouwprocesmanagement” en het<br />

hoofddomein van de ontwerpopgave in Bachelor 6. Een belangrijke bijdrage wordt<br />

verder geleverd aan de leerlijnen “Programma en Haalbaarheid” en de<br />

ontwerpopgave in BSc 2 en BSc 4.<br />

In het master onderwijs is de leerstoel verantwoordelijk voor de modules “Real<br />

Estate Economics en Development”, “Re-design”, “Projectmanagement” en de<br />

workshop “HighRise Buildings”. Daarnaast studeren jaarlijks ongeveer 40 studenten<br />

af in het afstudeerlaboratorium Design & Construction Management.<br />

Onderzoek<br />

Grootte<br />

Valorisatiepartners<br />

Binnen het speerpunt Design Management wordt onderzoek verricht naar de<br />

inrichting van het ontwerpbureau, sturen op waarde, de rol van de architect in het<br />

totale bouwproces, architectenselecties, kennismanagement en geïntegreerd<br />

ontwerpen.<br />

Op het gebied van bouwprocesinnovatie wordt onderzoek verricht naar<br />

samenwerkings- en contractvormen, proces- en ketenintegratie, life-cycle<br />

management en proces-performance indicatoren.<br />

In de leerstoel is een staf van 22 personen werkzaam (incl. 5 promovendi); 18 fte.<br />

Er wordt binnen het Center for Process Innovation (CPI) intensief samengewerkt met<br />

TNO, de faculteit Civiele Techniek en bedrijven uit de praktijk, waardoor kennis<br />

gestructureerd ontwikkeld en verspreid kan worden. Op het gebied van design<br />

management zijn onderzoeksconsortia gevormd met toonaangevende architecten en<br />

opdrachtgevers. Internationaal wordt samengewerkt met de University of Salford,<br />

Loughborough University, Manchester University, allen uit de UK en Harvard<br />

University in de Verenigde Staten.<br />

82


PROCES<br />

Naam leerstoel<br />

INNOVATION IN DESIGN AND ENGINEERING PROCESSES | CTW | U TWENTE<br />

Hoogleraar<br />

Prof.dr.ir. J.I.M. (Joop) Halman<br />

j.i.m.halman@ctw.utwente.nl<br />

Profiel/domein<br />

Missie/specialisatie<br />

Master onderwijs<br />

Onderzoek<br />

Grootte<br />

Valorisatiepartners<br />

Construction processes<br />

Research and education in technology innovation processes; Research and<br />

education in the management of risk and uncertainty; Domain focus in<br />

construction.<br />

Chairman of the Board of Intent (Foundation promoting research and education in<br />

the field of Innovation & Technology Entrepreneurship)<br />

Scientific chairman of PRIMO (Public Risk Management Organization)<br />

Steering committee member of Risnet (Risk management network in construction)<br />

Visiting professor at University of Ljubljana, Faculty of Economics<br />

Endowed Schlumberger chair at UNA in technology & Innovation<br />

Member of the editorial board of the International Journal of Project Management<br />

Member of the editorial board of the International Journal of Innovation and<br />

Technology Management (IJTM), area editor risk and uncertainty management.<br />

Member of the Board for Post Academic Education (PATO), section Industrial<br />

Engineering and Management Science.<br />

Senior lecturer of the following graduate courses:<br />

Industrial processes in construction<br />

Senior lecturer post graduate courses:<br />

R&D and Innovation Management at TIAS, MBA program<br />

Strategic Business Development at Academy of Management Groningen,<br />

Groningen State University, The Netherlands.<br />

Risk Management for PATO (Post Academisch Technisch Onderwijs).<br />

Technology and Innovation Management at University of Ljubljana, Faculty of<br />

Economics (MBA-program)<br />

Innovation management and entrepreneurship for TSM<br />

Supervising master and Ph.D. students<br />

Key-words:<br />

Innovation Management, Risk Management, Program and Project management<br />

Research and lecturing in the area’s of:<br />

Management of technological and innovation processes<br />

Management of uncertainty and risk<br />

Design strategies and design management<br />

Product platform and product family creation<br />

Systems integration in Complex Products and Systems<br />

Currently supervising 10 PhDs with 3 associate/ assistant professors<br />

Deltares, several PostDoc institutes, NIKOS, UNA, Intent<br />

83


PROCES<br />

Naam leerstoel<br />

MARKET- AND ORGANIZATION DYNAMICS IN CONSTRUCTION INDUSTRY<br />

CTW | U TWENTE<br />

Hoogleraar • BSc Civil Engineering (1985)<br />

• MSc Industrial Engineering (1988)<br />

• PhD on procurement issues of municipalities (1996)<br />

Prof.dr.ir.ing A.G. (André) Dorée<br />

a.g.doree@ctw.utwente.nl<br />

• Member of the advisory board of the Dutch Construction Law Institute<br />

• Member of regional advisory board for construction industry reform<br />

• Co-initiator of Construction Chapter Regional Innovation platform<br />

• Member Scientific board PSiBouw<br />

Profiel/domein<br />

Missie/specialisatie<br />

Master onderwijs<br />

Onderzoek<br />

Grootte<br />

Valorisatiepartners<br />

Construction Management, procurement & innovation; mainly in the domain of civil<br />

engineering and infrastructures (less in the domain of architecture)<br />

Understanding how (public sector) procurement and innovative contracts create a<br />

climate and stimuli for industry change, new business development, RTD and<br />

cooperation between science and industry.<br />

Primarily in the MSc program CM&E:<br />

• Module BI 8; Markets, organizations & Innovation in Construction industry (with<br />

Boes).<br />

• Module B1; Construction process (with Boes & Suurenbroek);<br />

• Module CEM 1: academic skill (in cooperation with Veenvliet)<br />

• Supervising thesis MSc (10/year); 8 PhD candidates (4 internal)<br />

• Moderator of Mastercourse Management Complex Projects for the Ministry of<br />

Traffic, Transportation and Water management;<br />

• Lectures on procurement systems and industry reform in several in courses on<br />

Nijerode, de Baak and TSM business school<br />

Issues of competition and cooperation in construction industry. Current research<br />

focuses on procurement methods in construction industry, especially the impact of<br />

public sector procurement and project delivery methods on market dynamics,<br />

industry structure, entrepreneurship and innovation in construction industry.<br />

Preferred perspectives (theory): neo-institutional economic, evolutionary economic<br />

and industrial organization and entrepreneurship. Current special<br />

interests/projects:<br />

• Public Procurement & technology dynamics in asphalt construction industry;<br />

• Development of systems integrators in construction industry;<br />

• Public sector procurement policies of local governments;<br />

• New business paradigms in asphalt road construction;<br />

• Regional Knowledge & Innovation Clusters in Construction Industry<br />

Chair 0.8 fte; staff approx 4 fte;<br />

• Projects on implementation of integrated project delivery procurement<br />

policies/schemes;<br />

• Consulting several firms and associations on strategic issues and industry<br />

change<br />

• Review of procurement policies of municipalities and other public clients;<br />

• Counseling of Mediators in a client-contractor claim conflict on a mayor Dutch<br />

infrastructure project.;<br />

• Advise on the issue of classification amongst construction firms for the<br />

contractors association.<br />

• Analysis of and presentation on the "market position" of European certification<br />

bodies in construction industry<br />

84


PROCES<br />

Naam leerstoel<br />

PLANNING AND DEVELOPMENT | CTW | UTWENTE<br />

Hoogleraar<br />

Prof.dr. G.P.M.R. (Geert) Dewulf<br />

g.p.m.r.dewulf@ctw.utwente.nl<br />

Ph.D. in Social Sciences at the University of Utrecht<br />

Master of Arts in Sociology, University of Utrecht<br />

Profiel/domein<br />

Missie/specialisatie<br />

Master onderwijs<br />

Onderzoek<br />

Grootte<br />

Valorisatiepartners<br />

• Head, Department of Construction Management and Engineering, University of<br />

Twente<br />

• President, Scientific Board BSIK program Process and System Innovation in<br />

Construction (National Scientific Grant for investments in Knowledge<br />

Infrastructure)<br />

• Member Strategic Advisory Board BEIC/Imperial College London, UK<br />

• Member Scientific Core <strong>Team</strong> Netherlands Research School Structural<br />

Engineering<br />

• Editorial Board Journal of Corporate Real Estate Management<br />

• External Examinator Master of Facility and Real Estate Management University of<br />

Greenwich, UK, and Saxion Hogeschool, Hengelo<br />

• Accreditation Committee Urban Management & Area Development, Hogeschool<br />

Utrecht, Rotterdam and Fontys University<br />

• Member Curatorium Executive MBA in construction, TSM Business School<br />

Key-words<br />

Planning and Development:<br />

• Strategic Urban Planning<br />

• Collaborative Design<br />

• Scenario Planning<br />

• Public Private Partnerships<br />

PFI in Construction<br />

PPP in area development<br />

Lectures in Master Construction Management and Engineering:<br />

• Planning and development<br />

• Public private governance<br />

Lecturer TSM Business School, Master Real Estate of University of Amsterdam,<br />

Master Public Management of University of Twente, Master Real Estate (Helsinki)<br />

Supervising many master and 9 Ph.D. students<br />

Gaarne beschrijving<br />

Gaarne invullen grootte en fte’s<br />

Gaarne invullen<br />

85


PROCES<br />

Naam leerstoel<br />

UITVOERING EN ORGANISATIE | BK | <strong>TU</strong> EINDHOVEN<br />

Hoogleraar<br />

Prof.ir G.J. (Ger) Maas<br />

g.j.maas@tue.nl<br />

Profiel/domein<br />

Missie/specialisatie<br />

Master onderwijs<br />

Onderzoek<br />

Het wetenschapsgebied van Uitvoering en Organisatie in de bouw omvat de<br />

waardecreatie door optimalisatie van de procesaspecten in de gehele keten:<br />

initiatief, ontwerp, uitvoering, financiering, onderhoud en exploitatie. In deze<br />

benadering wordt de sturing van het proces vanuit de optiek van de klant centraal<br />

gesteld op het hogere aggregatieniveau. Op lagere niveau’s wordt de problematiek<br />

van andere bouwpartners als uitgangspunt gekozen.<br />

De leerstoel verschaft helderheid in de afstemming tussen fasen, rollen, taken in<br />

het bouwproces. De leerstoel stimuleert het doorbreken van de traditionele<br />

rolopvatting in het bouwproces.<br />

Het master onderwijs van de leerstoel is ingebed in het programma van het nieuwe<br />

3<strong>TU</strong> masterprogramma CM&E (Construction Management and Engineering), waarin<br />

de aandacht voor integratie en optimalisatie van product- en procesaspecten van<br />

het bouwen centraal staan.<br />

Voorname thema’s hierbinnen zijn: de onderlinge verhoudingen tussen partners,<br />

selectie, aansturing en feedback, de creativiteit in het proces ondersteund door<br />

stimulerende werkmethoden, het management van de ontwikkeling van energieinfrastructuren<br />

om een energietransitie op wijk niveau te bereiken, de<br />

implementatie in het management van Lean Construction.<br />

Grootte In de leerstoel is een staf van 8 personen werkzaam, waarvan twee personen (1,2<br />

fte) door de <strong>TU</strong>/e worden gefinancierd en 3 personen ( 0,6 fte) door het<br />

bouwbedrijfsleven. 4 Promovendi uit de derde geldstroom werken in de groep.<br />

Valorisatiepartners<br />

Contractresearch wordt geworven met behulp van het UCB (Universitair Centrum<br />

van Bouwproductie). Er wordt samen gewerkt met alle grote spelers uit de<br />

Nederlands bouwwereld. Tevens is de groep aangesloten op de internationale<br />

netwerken.<br />

86


PROCES<br />

Naam leerstoel<br />

UITVOERINGSTECHNIEK | BWK | <strong>TU</strong> EINDHOVEN<br />

Hoogleraar<br />

Prof.ir. F.J.M. (Frits) Scheublin<br />

f.j.m.scheublin@tue.nl<br />

Profiel/domein<br />

Missie/specialisatie<br />

Master onderwijs<br />

Onderzoek<br />

Grootte<br />

Valorisatiepartners<br />

Het wetenschapsgebied van de Uitvoeringstechniek omvat primair de<br />

uitvoeringsfase van het bouwproces maar kan niet los worden beschouwd van het<br />

totale proces van initiatief tot exploitatie en sloop. In het bijzonder het geïntegreerde<br />

ontwerpproces en de contractvorming worden beschouwd als onlosmakelijk<br />

verbonden met het kerndomein. Ook exploitatiefase en deconstructie zijn nauw<br />

verbonden met het domein, waardoor aanpasbaar bouwen en open bouwen<br />

onderwerp van studie worden.<br />

De leerstoel Uitvoeringstechniek ziet het als haar taak om de bedrijfstak bouw op<br />

wetenschappelijke te ondersteunen in haar streven om het bouwproces veiliger,<br />

gezonder, efficiënter en duurzamer te maken. Daarbij een optimalisatie van de<br />

prijs/kwaliteit verhouding voor ogen houdend.<br />

Het masteronderwijs kent de elementen logistiek, metrologie, bouworganisatie,<br />

arbeidsomstandigheden, duurzaamheid, bouwplanning en onderzoeksmethoden.<br />

Het onderzoek heeft een focus op uitvoeringstechnologie en bouworganisatie. Het<br />

accent ligt daarbij op klantgericht, duurzaam, gezond en veilig bouwen. De huidige<br />

promovendi richten hun research op beheersing van de afvalstroom en<br />

performance perceptie door de klant. Het promotie-onderzoek wordt geheel<br />

gefinancierd uit de derde geldstroom.<br />

In de leerstoel is een staf van 6 personen / 4,1fte werkzaam en 4 promovendi.<br />

Er wordt samengewerkt met vooraanstaande bedrijven uit het domein. Voorkeur<br />

gaat uit naar hoofd- en onderaannemers, producenten van componenten en<br />

toeleveranciers aan de bouw.<br />

87


PROCES<br />

Naam leerstoel<br />

VASTGOEDBEHEER EN -ONTWIKKELING<br />

Hoogleraar<br />

Prof. Ir. H. (Hans) de<br />

Jonge<br />

H.deJonge@tudelft.nl<br />

(UHD) Dr. Ir. D.J.M.<br />

(Theo) van der Voordt<br />

D.J.M.vanderVoordt<br />

@tudelft.nl<br />

(UHD) Ir. W. (Wout)<br />

van der Toorn<br />

Vrijthoff<br />

W.vanderToornVrijt<br />

hoff@tudelft.nl<br />

(UHD) Dr.Ir. D.C.<br />

(Dion) Kooijman<br />

D.C.Kooijman@tu<br />

delft.nl<br />

Profiel/domein<br />

Missie/specialisatie<br />

Master onderwijs<br />

Onderzoek<br />

De leerstoel Vastgoedbeheer en Ontwikkeling richt zich op het management van<br />

vastgoed op object-, voorraad- en portefeuilleniveau. Centraal staat de match tussen<br />

de dynamische vraag en een relatief statisch aanbod vanuit de optiek van gebruikers<br />

en eigenaren. De leerstoel omvat de domeinen Corporate and Public Real Estate<br />

Management en Integrale Gebiedsontwikkeling en wordt ondersteund door de<br />

fundamentals Bouweconomie, Computational Design en Bouwrecht.<br />

Deze leerstoel is gericht op sturingsvraagstukken in de ontwikkel- en beheerfase van<br />

publiek en privaat vastgoed. Door middel van casestudies, literatuurstudie,<br />

expertinterviews, workshops en kritische reflectie wordt een bijdrage geleverd aan<br />

theorievorming en instrumentontwikkeling voor het vakgebied vastgoedkunde. De<br />

ontwikkelde kennis wordt praktisch vertaald in heldere concepten, conceptuele<br />

modellen, praktische tools en aanbevelingen voor de verschillende stakeholders bij<br />

het ontwikkelen en beheren van vastgoed, zowel strategisch als tactisch en<br />

operationeel. In het bijzonder wordt aandacht besteed aan de inhoud en methoden van<br />

een integrale afweging op kosten en kwaliteit vanuit ruimtelijk, cultureel, economisch,<br />

juridisch, functioneel, technisch en organisatorisch perspectief. Concept en<br />

programma, haalbaarheid, risicoanalyse, stakeholder-analyse, marktanalyse,<br />

strategische huisvestingsplannen en adequaat beheer van de voorraad op<br />

verschillende schaalniveaus vormen de kern van de leerstoel.<br />

Het MSc onderwijs is gericht op het (aansturen van het) initiëren, programmeren en<br />

beheren van publiek en privaat vastgoed, het ontwerpen, implementeren en monitoren<br />

van strategische huisvestingsplannen gedurende de gehele levensduurcyclus van<br />

vastgoed, het integraal aansturen van herstructurerings-vraagstukken, en het<br />

uitvoeren van (afstudeer)onderzoek naar vraagstukken op het gebied van<br />

(her)ontwikkeling en beheer van vastgoed voor publieke en private organisaties op<br />

object, gebied en -portfolioniveau. De leerstoel is mede-oprichter (samen met Erasmus<br />

Universiteit en het Ontwikkelingsbedrijf Rotterdam) van de Master City Developer, een<br />

tweejarige postexperience Master voor sleutelfunctionarissen met minimaal zes jaar<br />

relavante praktijkervaring. De Master gaat nu het zevende jaar in en is inmiddels een<br />

begrip in de markt van gebiedsontwikkeling.<br />

Door de leerstoel wordt onderzoek verricht naar:<br />

- de toegevoegde waarde van vastgoed voor publieke en private organisaties<br />

(het meten van de performance van vastgoed)<br />

- drijfveren en effecten van nieuwe concepten voor kantoorhuisvesting<br />

- huisvesting van hoger onderwijsinstellingen en zorgvastgoed<br />

- concepten en methoden van integrale gebiedsontwikkeling en methoden en<br />

technieken van complexe multi-actoren besluitvormingsprocessen.<br />

Grootte De leerstoel heeft een omvang van 0.6 f.t.e., een staf van ca 20 personen en 5<br />

promovendi.<br />

Valorisatiepartners<br />

Er wordt samengewerkt met de rijksoverheid en gemeentelijke overheden waaronder<br />

OBR Rotterdam, onderzoek- en adviesinstellingen zoals de Stuurgroep Experimenten<br />

Volkshuisvesting en Stichting Bouwresearch, afdelingen vastgoedbeheer van diverse<br />

organisaties (waaronder alle 14 Nederlandse universiteiten).<br />

88

Hooray! Your file is uploaded and ready to be published.

Saved successfully!

Ooh no, something went wrong!