Essay-Kritiek-op-een-Nederlandse-traditie.-Zwarte-piet-is-racisme.

Recommendations

Info

De mensen die kritiek hebben op zwarte piet, hebben het gevoel dat er overeenkomsten bestaan tussen de categorisatie van zwarte mensen en Zwarte Piet. Zo komt het uiterlijk van Zwarte Piet overeen met dat van mensen met een donkere huidskleur, dit vind je terug in de huidskleur, de rode lippen en de kroeshaar pruik. Daar tegenover staat dat de hedendaagse Zwarte Pieten die te zien is bij het programma ‘De club van Sinterklaas’ geen kroeshaar pruik meer op hoeven te hebben. Desondanks gaat het bij de critici in het sterkste geval om de huidskleur van Zwarte Piet (Debat op 2, 3 december 2011). Dit komt overeen met het uiterlijk van mensen met een donkere huidskleur, wat zij als racistisch ervaren (Bonilla-‐Silva 1996, Debat op 2, 3 december 2011). Volwassen, vaak blanke Nederlanders vinden dat Sinterklaas een onschuldig kinderfeest is zonder racistische kenmerken. De zwarte huidskleur van Zwarte Piet komt, zo luidt het verhaal, door de schoorsteen waar Zwarte Piet door heen moet om cadeaus in de schoenen van de kinderen te stoppen (Debat op 2, 3 december 2011). Daardoor zou de zwarte huidskleur van Zwarte Piet een andere sociale constructie zijn dan van mensen met een donkere huidskleur. Ondanks dat Zwarte Piet geconstrueerd is uit een verzinsel zou zijn personage wel gebaseerd kunnen zijn op een zwart persoon, waar de aannames over de oorsprong van Zwarte Piet, zoals eerder is aangegeven, over zijn verdeeld (Rosema 1988, Boer 1993 in Helsloot 2005). Aan de hand van de sociale constructie van categorieën die Bonilla-‐Silva (1996) bij de oorsprong van rassen legt kan je niet concluderen of er bij de discussie die gaande is over zwarte piet sprake is van racisme, door het gebrek aan kennis over de oorsprong van Zwarte Piet. Wel kan je stellen dat er zowel bij Zwarte Piet als bij mensen met een zwarte huidskleur dezelfde categorieën kunnen worden herkent, maar of deze categorieën vergelijkbare sociale constructies zijn is onbekend. Definitie racisme Volgens Bonilla-‐Silva (1996) kunnen we alleen spreken van racisme als er sprake is van ongeschiktheid en superioriteit tussen rassen: “(...), we can speak of racialized orders only when a racial discourse is accompanied by social relations of subordination an superordination between races” (Bonilla-‐Silva, 1996: 473).
In eerste instantie heeft Bonilla-‐Silva (1996) het over een hiërarchische verdeling. Er is inderdaad van oudsher een hiërarchische verdeling tussen Sinterklaas en Zwarte Piet, waar Zwarte Piet ondergeschikt is aan Sinterklaas. Dat wordt geïllustreerd door het Sinterklaasliedje ‘Sinterklaasje, kom maar binnen met uw knecht’ (Bonilla-‐Silva 1996). De mensen die kritiek hebben op Zwarte Piet vinden deze hiërarchische verdeling racistisch, omdat ze het vergelijken met de slavernij waar zwarte Afrikanen ondergeschikt waren aan de blanke Nederlanders. De kunsthistorisch Herman Pleij beargumenteerd in het programma Debat op 2, dat er aan het oorspronkelijke Sinterklaas verhaal inderdaad racistische elementen te herkennen zijn, maar dat we het verhaal daarom moeten lezen en begrijpen uit de tijd dat het geschreven is. De term racisme bestond bijvoorbeeld in die tijd nog niet. Daarnaast is het verhaal door de jaren heen verandert, zo is de hedendaagse positie van Zwarte Piet heel anders. Hij is niet meer ondergeschikt aan Sinterklaas. Deze racistische kenmerken zijn aangepast, Sinterklaas wordt steeds meer gecategoriseerd als een suffe oude man die zonder zijn Pieten niks waard is. De Pieten worden slimmer, populairder en kunnen steeds meer als superieur gezien worden ten opzichte van Sinterklaas (Pleij in Debat op 2, 2011). In tweede instantie heeft Bonilla-‐Silva (1996), in de omschrijving van racisme het over rassen. Zwarte Piet en Sinterklaas komen voort uit een verhaal dus de vraag is of iets dat niet bestaat geconstrueerd kan worden als ras. Het zou kunnen dat om deze reden voorstanders van Zwarte Piet niet de link leggen tussen het racistische karakter van Zwarte Piet. Wel is het zo dat Zwarte Piet vanuit de ogen van kinderen wel bestaat, waardoor zij hem misschien wel categoriseren als een ras. Want zo stelt Bonilla-‐Silva (1996) het indelen van mensen door middel van rassen is vast geroest in ons sociaal systeem: “(...), race became an independent element of the operation of the social system” (Stone, 1985 in Bonilla Silva, 1996: 473). De strijd die kan ontstaan tegen het vastgeroest geracialiseerd sociaal systeem noemt Bonilla-‐Silva (1996) ‘racial contestation’. De strijd van geracialiseerde groepen voor verandering van het systeem met betrekking tot hun positie van verschillende niveaus. Bij de discussie die gaande is over het racistische karakter van Zwarte Piet, willen de mensen die er kritiek op hebben een verandering te weeg brengen in een Nederlandse traditie. De discussie heeft afgelopen jaar een hoop los gemaakt, zo is er veel aandacht geweest in de media en wordt het niet meer geformuleerd als iets dat compleet belachelijk is. Bonilla-‐ Silva (1996) geeft aan dat er iets kan veranderen in het systeem
Page 1 and 2: Noor de Boer 6186920 januari,
Page 3: machtsverhouding wordt uitgebeeld
Page 7 and 8: 2011), als onderdeel van het s
Page 9: Literatuur Bonilla-‐Silva, E.

Essay-Kritiek-op-een-Nederlandse-traditie.-Zwarte-piet-is-racisme.

Create successful ePaper yourself

Delete template?

Save as template?