Hoog celgetal in de kiem smoren - Melkveebedrijf

ondernemen. Sampimon vult daarbij aan:
“Waarden boven de 200.000 zijn daarbij al
afwijkend.”
Bacteriologische onderzoeken kunnen
fungeren als uitgangspunt bij het opstellen
van een behandelplan. Doe dit samen met
een dierenarts, want ieder bedrijf behoeft
zijn eigen aanpak. Feit is wel dat niet elke
injector past bij elke vorm van mastitis. Door
het adequaat doorpakken bij een besmetting
kan een uitbraak in de kiem gesmoord
worden. Westerlaan: “In de praktijk blijkt vaak
dat behandelingen te vroeg worden stopgezet.
Langer doorgaan kost aan de voorkant vaak
wat meer, maar maakt het risico op herhaling
een stuk kleiner.”
Bij zwelling van het kwartier en koorts
adviseert Westerlaan ook om antibiotica bij
te spuiten en aan pijnbestrijding te doen.
“Stel een behandelplan op waarbij je ook de
historie van het betreffende dier meeneemt,
en evalueer de behandeling achteraf. Indien
nodig kun je de behandelplannen aanpassen.”
Besmettingsdruk laag houden
Hoewel er met het bepalen van het type
bacterie en het opstellen van een behandelplan
al een stuk gerichter gewerkt kan
worden naar een aanpak, ligt de prioriteit bij
het inperken van besmetting.
Omgevingsbacteriën hebben geen koe nodig
om te overleven. Om te voorkomen dat zij
welig tieren door de hele stal, is het noodzaak
de koeien en de ligplaatsen schoon en
hygiënisch te houden. Door elke dag een
handje kalk in de ligboxen te gooien, worden
de omgevingsbacteriën verdroogd. Doe dit
echter wel in de juiste verhouding met
zaagsel, anders verschralen de spenen ook
waardoor er wondjes op de spenen kunnen
ontstaan waar zich bacteriën in kunnen
nestelen. Probeer ook damslapers te voorkomen
door koeien een droog en zacht ligbed aan
te bieden en de kalfjes al tijdens de opfok
goed op te voeden. Door tijdig de uiers en
staarten te scheren, houd je de koe schoon
en verminder je de kans op besmetting met
E. coli of klebsiella.
Op de plaats waar minimaal tweemaal per
dag de koeien samenkomen, vindt overdracht
van koegebonden bacteriën gemakkelijk
plaats. De hygiëne moet in de melkstal en
bij het automatisch melksysteem dan ook
optimaal gewaarborgd worden. Als er op het
bedrijf celgetalproblematiek plaatsvindt,
laat dan eerst het functioneren van de melkmachine
controleren middels een natte
meting. Bij een natte meting wordt het
functioneren van de melkstal tijdens het
melken gecontroleerd. Daarbij worden
metingen verricht waarbij bepaald kan
worden of er bijvoorbeeld niks mis is met de
hoogte van het vacuüm of met de afnametijden.
Ook de melktechniek van de
ondernemer wordt daarbij onder de loep
genomen. Om overdracht van bacteriën
tussen koeien te beperken, wordt aanbevolen
om te werken met handschoenen en
desinfectiedoekjes.
Goed nabehandelen een vereiste
Als het gaat om uiergezondheid en
voorbehandelen lopen de meningen over
voorstralen nogal uiteen. Enerzijds is het een
ideale manier om klinische mastitis op te
sporen, anderzijds werkt het overdracht
tussen de koeien in de hand. Jansje van
Veersen van het Uier Gezondheids Centrum
Bij een bedrijfsgrootte
van 80 tot 100 koeien
is het verstandig
enkele keren per jaar
bacteriologisch
onderzoek
te laten doen.
Nederland (UGCN) is van mening dat voorstralen
niet per definitie slecht is. “Door voor
te stralen, verwijder je het keratinepropje dat
bacteriën bevat. Het is echter wel noodzaak
dat je geen melkresten meeneemt naar de
volgende koe.”
Ook Westerlaan onderschrijft dat voorstralen
geen nadelige invloed hoeft te hebben op de
uiergezondheid: “Door voor te stralen breng
je de productie van oxytocine op gang, het
hormoon dat ervoor zorgt dat de koe haar
melk laat schieten. Dat voorkomt dat de koe
één á anderhalve minuut wordt blindgemolken.
Dit vermijdt vereelting van de spenen en
daaropvolgend moeilijker leegmelken in de
toekomst.”
Zeker zo belangrijk als de voorbehandeling
is de nabehandeling. Dippen of sprayen is
een must bij het beperken van het risico op
verhoogd celgetal. Tweederde van de speen
dippen geniet hierbij de voorkeur omdat
sprayen in de praktijk vaak onnauwkeuriger
gebeurt.
Melkstal en melkrobot
Ideaal zou zijn het isoleren van hoogcelgetalkoeien
door deze te clusteren in een aparte
groep. Dit is echter niet praktisch in te passen
in alle stallen. Daarom adviseert van Veersen
na het melken van mastitis- en hoogcelgetalkoeien
zowel de melkstellen als de klauw
goed schoon te maken. Bij voorkeur met
water boven de 85 ºC. Van Veersen: “Door
schoon te maken met koud water spoel je
alleen de bacteriën weg. Door na te spoelen
met water boven de 85 ºC
dood je de bacteriën ook af. Boeren zijn vaak
heel innovatief met het bedenken van dit
soort systemen. Houd echter wel de veiligheid
in de gaten.”
Of het risico op besmetting bij een robot
lager ligt dan bij een melkstal is afhankelijk
van het management. Is dit niet in orde dan
is de kans op overdracht van koe naar koe
veel groter dan bij een melkstal, doordat er
meer koeien door één melkstel gemolken
worden. Een melkrobot spoelt weliswaar na
elke melkbeurt, maar dat gebeurt niet op de
temperatuur die nodig is om bacteriën te
doden. Overigens zijn bij sommige fabrikanten
deze opties wel extra leverbaar. Daarnaast is
het vat dat sprayvloeistof voor nabehandeling
bevat niet altijd voorzien van een alarm wat
aangeeft wanneer het vat leeg is, en wordt
in de praktijk vaak geconstateerd dat de
sprayinstallatie onnauwkeurig is afgesteld
en daarbij de uier niet geheel behandeld
wordt.
Naast het onderhoud van de melkmachines
is het ook van belang dat je de tepelvoeringen
tijdig vervangt. 2.500 melkingen voor rubberen
tepelvoeringen is daarvoor de stelregel,
Meer dan honderd
referentieadressen
in Nederland en België
Zaagsel strooi-veeg-schuif
Importeur G.J. Roozeboom
Telefoon: +31 (0) 523 657262
Mobiel: +31 (0) 627 594818
www.roozeboom.nu
MELKVEEBEDRIJF / NR 10 / NOVEMBER 2010 / MANAGEMENT| 17