Bijzondere bouwput - Studievereniging ConcepT - Universiteit Twente

More documents

Recommendations

Info

praktijk Aanleggen van transportleidingen in Nederland Freddy Weessies Nederland is een van de dichtst bebouwde landen in de wereld. Dat wil zeggen: bovengronds. Ondergronds bouwen wordt steeds meer als een optie gezien, want daar is immers nog steeds de ruimte. Een van de meest in het oog springende (maar ongeziene) bouwwerken in de ondergrond zijn pijpleidingen. Het transport is schoon, stil, continu en efficiënt. Om een idee te geven van de omvang: in Nederland wordt er per jaar circa 100 miljoen m3 gas getransporteerd en circa 1200 miljoen ton water. Het binnenlandse watertransport alleen is al meer dan het totale binnenlandse goederenvervoer (circa 1150 miljoen ton). De totale lengte aan riool-, water-, product- en gasleidingen loopt in de vele tienduizenden kilometers. In dit artikel wordt vooral de aandacht gericht op het ontwerp en de aanleg van transportleidingen. Het zal snel duidelijk worden dat de onderwerpen waar rekening mee gehouden moet worden niet alleen groot zijn, maar ook zeer divers. Tracékeuze Het ontwerp van een transportleiding begint bij het vaststellen van het tracé. Het bepalen van een tracé is vooral een commerciële afweging, waarbij het gekozen tracé niet altijd de meest logische keuze lijkt op het eerste gezicht. Het uiteindelijke tracé is namelijk vaak niet de kortste route van A naar B, aangezien er rekening gehouden moet worden met knelpunten en obstakels die op de route liggen. Voorbeelden hiervan zijn woongebieden, natuurgebieden en de bestaande infrastructuur (dijken, spoorwegen, rivieren of wegen). Maar ook archeologische vindplaatsen kunnen maar beter vermeden worden. Uiteraard moet er rekening worden gehouden met de grondsoort waarin de transportleiding wordt gelegd en de procedures met betrekking tot de benodigde vergunningen kunnen van grote invloed zijn op de uiteindelijke keuze voor een bepaald tracé. WION Wanneer het tracé bepaald is, kan de transportleiding worden aangelegd. In Nederland worden transportleidingen ondergronds aangelegd, maar de bodem ligt vol met kabels en leidingen. Het is mogelijk dat die kabels en leidingen geraakt worden bij graafwerkzaamheden. Graafschades zijn een van de grootste oorzaken van falen van transportleidingen en veroorzaken gemakkelijk een calamiteit. Naast de persoonlijke tragedie, kan de economische schade van een graafschade enorm zijn. Immers, niet alleen de directe gevolgen (zoals het stopzetten van de productie) zijn van belang. Ook de leveringszekerheid van het bedrijf dat eigenaar is van de geraakte kabel of leiding, wordt ondermijnd. Om graafschade aan de kabels en leidingen te voorkomen en daarmee de veiligheid van de uitvoerder en de directe omgeving te bevorderen, heeft de overheid het initiatief genomen tot de Wet Informatie-uitwisseling Ondergrondse Netten (WION), ook wel de “Grondroerdersregeling” genoemd. De WION eist dat er een melding wordt gedaan van graafwerkzaamheden vóór uitvoering van het werk. Het Kadaster levert dan aan de grondroerder informatie over de ligging van kabels en leidingen in het tracé waar rekening mee gehouden moet worden. Dat dit geen overbodige luxe is maakt het volgende bericht duidelijk: “Op 30 juli 2004 vond op het industriegebied van het Belgische plaatsje Gellingen een zware explosie plaats. Door de explosie en de zware brand die volgde, kwamen 24 mensen om. De gasexplosie is waarschijnlijk veroorzaakt na beschadiging van de leiding tijdens graafwerkzaamheden enkele weken voor de ramp. Toen de operator de druk verhoogde in de pijpleiding, is die volledig opengebarsten.” Externe veiligheid Gezien de risico’s die het transport van (gevaarlijke) vloeistoffen en gassen met zich meebrengt, worden er eisen gesteld aan de veiligheid van de omgeving rondom een transportleiding door middel van het externe veiligheidsbeleid. Hiermee worden de risico’s beheerst voor de burgers, die verbonden zijn aan het gebruik en transport van gevaarlijke stoffen. De externe veiligheid van een transportleiding moet voldoen aan de eisen die gesteld zijn aan het externe risico, wat berekend kan worden met behulp van een QRA (Quantitative Risk Assessment). In de QRA wordt vastgelegd wat het plaatsgebonden risico is voor de omgeving, waarbij uitgegaan wordt van gekwantificeerde risico’s die maatschappelijk aanvaardbaar worden geacht. 16 - <strong>ConcepT</strong>ueel okt. 2009
Het plaatsgebonden risico is de kans per jaar dat een persoon die zich continu onbeschermd op een bepaalde plaats in een omgeving van een transportroute bevindt, overlijdt ten gevolge van een ongeval met het transport van gevaarlijke stoffen op die route. De eis aan het plaatsgebonden risico voor het vervoer van gevaarlijke stoffen ligt op een letaliteit van 1•10-6 per jaar. Dit wordt ook wel de risicocontour genoemd. Factoren die van invloed zijn op de risicocontour zijn onder andere: • de gronddekking op de leiding; • de wanddikte van de leiding; • de kerftaaiheid van de leiding. Het mag duidelijk zijn dat door een diepere ligging in de grond, de kans op graafschade van buitenaf beperkt wordt en dat daarmee dus het risico op een calamiteit wordt verkleind. De wanddikte bepaalt mede de indringdiepte in geval van schade en is ook een belangrijke factor voor de sterkte van de leiding. De kerftaaiheid geeft een maat voor de eventuele scheurgroei na schade aan de leiding. Ontwerp van de transportleiding Voor het ontwerpen van de transportleiding moet bekend zijn wat de minimumeisen zijn uit de QRA en wat de eisen zijn van de vergunningsverleners. Verder moet bekend zijn hoe het maaiveldprofiel er uitziet en is informatie betreffende de aanwezige kabels en leidingen (en overige obstakels) benodigd. Bij het ontwerp wordt er dan vooral gezocht naar oplossingen om het tracé te volgen, maar de leiding voldoende bewegingsruimte te geven om de belastingen op te kunnen vangen. Bij de belastingen kan gedacht worden aan de bovenlast op de leiding (het gewicht van de grond bovenop de leiding, de verkeersbelasting die doorwerkt op de leiding), de druk in de leiding zelf en de thermische uitzetting (of krimp) van de leiding. De thermische expansie is over het algemeen het gevolg van het verschil tussen de aanlegtemperatuur van de transportleiding en de producttemperatuur. Ook zettingsverschillen kunnen aanzienlijke belastingen opleveren voor een transportleiding. Een goed voorbeeld hiervan is verlaging van de grondwaterstand nabij een (starre) aansluiting op een fabriek. Sterkteberekeningen Met behulp van sterkteberekeningen wordt vervolgens gecontroleerd of de transportleiding bestand is tegen de belastingen. Daarbij wordt gebruik gemaakt van een grondmechanisch rapport om de grondeigenschappen te vertalen naar grondmechanische parameters die de wisselwerking tussen de grond en de transportleiding beschrijven. Door de belastingen op de leiding te verhogen en de sterkte van de leiding te verlagen door middel van onzekerheidsfactoren, wordt een rekenmodel gecreëerd, waarbij er voldoende vertrouwen is dat de werkelijkheid binnen het rekenmodel past. De berekening wordt met de Eindige Elementen Methode uitgevoerd, waarbij gebruik gemaakt wordt van een speciaal daarvoor ontwikkeld softwarepakket. Aanleg van transportleidingen Nadat het ontwerp is afgerond en is goedgekeurd door de klant en de vergunningverlener en ook de aannemer geen bezwaren heeft, kan de transportleiding worden aangelegd. Het mag duidelijk zijn dat tijdens het ontwerp meerdere malen contact is met de klant en de aannemer. Bij de aanleg van de transportleiding wordt het grootste gedeelte van de leiding in open ontgraving gelegd. Bij het kruisen van bepaalde obstakels, is het niet altijd mogelijk om de aanleg in open ontgraving te doen, vanwege de hinder die dat met zich mee zou brengen. Het kruisen van bijvoorbeeld een snelweg vereist gewoonweg een andere uitvoeringsmethode. Hiervoor wordt gewoonlijk een sleufloze methode toegepast, zoals horizontaal gestuurd boren (Horizontal Directional Drilling). HDD Het uitvoeren van een HDD gaat in een drietal fasen: 1) De pilotboring. 2) Het ruimen van het boorgat. 3) Het trekken van de productiepijp. 1) De pilotboring Een holle boorbuis met voorop een boorkop wordt door de grond geduwd met behulp van een “rig”, waarbij de holle boorbuis gebruikt wordt om de boorkop te voeden met bentoniet. Bentoniet is een kleisoort waarvoor slechts een minimale kracht nodig is om het materiaal in beweging te krijgen. Hierdoor wordt bentoniet veel toegepast als boorvloeistof. Het bentoniet heeft een drietal functies in het proces: het houdt het boorgat open, voert de overtollige aarde af en drijft de boorkop aan. Boorrichting Achter de boorkop is een hoekstuk gemonteerd. Dit is een gebogen stuk buis met een gedefinieerde hoek (0,5° – 2,5°). Dit hoekstuk <strong>ConcepT</strong>ueel okt. 2009 - 17
Page 1 and 2: EEN UITGAVE VAN STUDIEVERENIGING CO
Page 3 and 4: Inhoud Algemeen 2 2 3 5 Redactionee
Page 5 and 6: Nieuws Wegdek vangt fijn stof op RO
Page 7 and 8: Minder betonrot door zuur, vliegas
Page 9 and 10: voorbeeld het modulaire geluidssche
Page 11 and 12: Ondernemend in de Bouw Je bent jong
Page 13 and 14: sed. In such a system, vehicles can
Page 15 and 16: and create a space for the merging
Page 17: fic scenarios, those factors might
Page 21 and 22: Vereniging Frisse Start Jeroen van
Page 23 and 24: het rapport is verder dat de totale
Page 25 and 26: THE SHELL GOURAMI BUSINESS CHALLENG
Page 27 and 28: Strukton Civiel Projecten en de opd
Page 29 and 30: Publiciteit Nu het project al weer
Page 31 and 32: Zandwinning IJsselmeer sloten om ee
Page 33 and 34: DISTINCTIVE SOLUTIONS FOR INNOVATIV
Page 35 and 36: Die rol kan ingevuld worden door ca
Page 37 and 38: Niet het makkelijkste werkterrein..
Page 39 and 40: Figure 1. Central storagehouse stag
Page 41 and 42: The block ‘Identity’ is the lis
Page 43: Koninklijke BAM Groep nv behoort me

Bijzondere bouwput - Studievereniging ConcepT - Universiteit Twente

Create successful ePaper yourself

Delete template?

Save as template?