Bouwen aan duurzaamheid - Rijksuniversiteit Groningen

2 THEORETISCH KADER
Hoofdstuk 2 Theoretisch kader
§ 2.1 Inleiding
Om een goede vragenlijst voor de schriftelijke enquête te ontwerpen dient eerst inzicht te worden
verkregen in de vraag waarom de ene gemeente wel een beleid ten aanzien van duurzaam bouwen
heeft of de statiegeldregeling heeft ingevoerd en de andere gemeente niet. Als eventuele verklaringen
wordt in paragraaf 2.2 de organisatorische inrichting van de beleidsvorming en de afweging van
kosten en baten beschreven.
Hoever gemeenten zijn met het ontwikkelen van beleid ten aanzien van duurzaam bouwen of met het
invoeren van de statiegeldregeling en welke barrières er nog moeten worden genomen kan beschreven
worden aan de hand van het barrièremodel. Dit model wordt uiteengezet in paragraaf 2.3.
§ 2.2 Verklaringen
In deze paragraaf zijn verklaringen beschreven die betrekking hebben op de deelvragen:
1b. Hoe kan worden verklaard dat de ene gemeente wel en de andere gemeente niet een beleid ten
aanzien van duurzaam bouwen heeft
2c. Hoe kan verklaard worden dat in de ene gemeente de statiegeldregeling wel is ingevoerd en in de
andere niet
§ 2.2.1 Organisatorische inrichting van beleidsvorming
Gemeenten verschillen onderling wat betreft de organisatorische inrichting van de beleidsvorming.
Met het vormen van beleid wordt bedoeld de opeenvolgende verrichtingen waarmee
beleidsontwerpers een beleidsprobleem verwerken tot een zo goed mogelijk beredeneerd
oplossingsplan (Hoogerwerf, 2001: 27-28). De organisatorische inrichting van de beleidsvorming is
vastgelegd in de organisatiestructuur. Met name de integratie tussen de beleidsvorming en de
beleidsuitvoering binnen de gemeenten kan verschillend georganiseerd zijn. De verwachting is dat er
een positief verband bestaat tussen gemeenten met een hoge integratie van beleidsvorming en -
uitvoering en het hebben van een beleid ten aanzien van duurzaam bouwen en/of statiegeldregeling.
In deze paragraaf worden daarom verschillende organisatiemodellen betreffende de organisatorische
inrichting van de beleidsvorming besproken.
Het ambtelijk apparaat was op basis van de Gemeentewet van 1851 tot ver na de Tweede
Wereldoorlog georganiseerd volgens het zogenaamde secretariemodel. Dit organisatiemodel is met
name geschikt voor kleine gemeenten. Na honderd jaar vond een aantal belangrijke veranderingen
plaats die bij veel grote en middelgrote gemeenten organisatorische problemen in het secretariemodel
veroorzaakten. Behoefte aan coördinatie en afstemming namen toe, omdat de problemen, waarvoor
het beleid een oplossing moest bieden, veel complexer werden (Derksen, 1998:102). De
beleidsproblemen raakten meer met elkaar verweven. Daardoor waren steeds vaker meerdere
Wewi/RuG 19