MS-2004-3 GIJSBERTS - Migrantenstudies

Over hoe minderheden over autochtonen denken is echter veel minder bekend. In de
Rapportage minderheden 2003 zijn over deze materie enkele meer beschrijvende gegevens
gepresenteerd (Van Praag 2003b). Maar over de bepalende individuele kenmerken van deze
opvattingen onder allochtonen is nog weinig bekend. Zijn lager opgeleide allochtonen bijvoorbeeld
negatiever over Nederlanders dan hoger opgeleide allochtonen Ook is niet bekend of deze
opvattingen worden beïnvloed door de buurt waarin allochtonen in Nederland wonen. Het zou zo
kunnen zijn dat met name allochtonen die in zogenaamde concentratiebuurten wonen negatiever zijn
over de toestroom en aanwezigheid van migranten dan allochtonen die daar niet wonen. Wellicht
voelen ook juist deze groepen allochtonen zich minder geaccepteerd en denken zij negatiever over de
autochtone bevolking.
In dit artikel worden de opvattingen van autochtonen over minderheden én de opvattingen van
minderheden over autochtonen onderzocht. Welke betekenis de woonbuurt heeft, neemt hier een
belangrijke plaats in. Allereerst gaan we na welke stereotype beelden autochtonen en minderheden
over en weer van elkaar hebben (b.v. gezellig, gastvrij, verdraagzaam). Daarna komen opvattingen aan
de orde over de betekenis en rechten van minderheden in de Nederlandse samenleving (b.v. over
aantal minderheden in Nederland, toelating, recht op sociale zekerheid). Tot slot besteden we aandacht
aan wat we ervaren acceptatie hebben genoemd (onder meer kansen voor minderheden, rechtvaardige
behandeling).
Voor minderheden (i.c. Turken, Marokkanen, Surinamers en Antillianen) en voor autochtonen
bekijken we allereerst in hoeverre individuele factoren een rol spelen in hun oordelen over de andere
groep. Daarnaast gaan we in op de buurtcontext: hebben negatieve opvattingen over en weer ook te
maken met de buurt waarin men woont Tevens is er aandacht voor intermediaire factoren, zoals de
mate waarin men met elkaar contacten onderhoudt. Is het zo dat bewoners van een buurt met veel
allochtonen negatiever zijn over elkaar zijn omdat zij minder contacten met elkaar onderhouden
Samenvattend worden de volgende vragen in dit artikel beantwoord:
- Hoe denken autochtonen en allochtonen over elkaar
- Kunnen verschillen in wederzijdse opvattingen worden verklaard door individuele
kenmerken
- Welke relatie is er tussen het aandeel allochtonen in een buurt en opvattingen tussen
autochtonen en allochtonen over en weer
- Als deze relatie er is, hoe zou deze dan verklaard kunnen worden
2. Theoretische veronderstellingen
Individuele verschillen in wederzijdse beeldvorming
In dit artikel staat de vraag centraal hoe autochtonen en allochtonen over elkaar denken. Uit allerlei
sociaal-psychologische experimenten komt naar voren dat mensen geneigd zijn positieve kenmerken
toe te kennen aan de eigen groep (de zogenaamde in-groep) en negatieve kenmerken aan andere
2