Editie Antwerpen - Vlaanderen.be

krant
JAARGANG 1 • NUMMER 3 • 15 SEPTEMBER 2002
krant
,;
Maak kennis
met de Liga voor
Mensenrechten
&
“Liga voor Mensenrechten”, de
naam valt wel eens tussen de
gevangenismuren. Maar wie zijn
wij en wat doen wij nu precies
De Liga voor Mensenrechten is een ongebonden organisatie
die tot doelstelling heeft de mensenrechten te
beschermen en schendingen van mensenrechten te
voorkomen of op te heffen. Onze leidraad hierbij is de
Universele Verklaring van de Rechten van de Mens.
Mensenrechtenschendingen Toch niet in België, denkt
u dan Zij die zich in de marge van de maatschappij
bevinden, weten wel beter. Vluchtelingen, vreemdelingen,
gedetineerden, geesteszieken … zwakkere groepen
die niet gemakkelijk een stem krijgen, zien vaak als
eerste hun rechten in het gedrang komen.
Voor deze groepen trachten wij respect voor de mensenrechten
af te dwingen. Door te wegen op het beleid.
Een centraal aandachtspunt voor de Liga is het gevangeniswezen.
De rechten van gedetineerden en geïnterneerden
verdedigen, toezien op de toestand in de
gevangenis, het publiek informeren over de strafinrichtingen…
het is maar een greep uit onze activiteiten.
Door contacten met overheid en gevangenispersoneel,
academici en diensten voor justitieel welzijnswerk,
maar vooral door de gedetineerden zelf, houden wij de
vinger aan de pols.
Gedetineerden schrijven ons, beklagen
&
zich bij ons of
rapporteren zorgwekkende voorvallen. Wij vragen
gevangenisdirecties om toelichting, voelen overheden
aan de tand, en grijpen in waar nodig. Soms schakelen
we de pers in of laten we vragen stellen aan de
bevoegde minister, soms gaan we zelf op bezoek in de
strafinrichting of brengen we het Comité ter Preventie
van Foltering en mensonwaardige behandeling (CPT)
op de hoogte.
En soms bemiddelen we bij gevangenisdirecties om
kleine gunsten die de detentie wat draaglijker maken.
Wij heropenen echter geen strafdossiers en stellen
geen advocaten ter beschikking, maar gedetineerden
kunnen wel bij ons terecht voor informatie over hun
rechten.
De neerslag van de voornaamste kwesties belandt in
FATIK, tijdschrift voor Strafbeleid en Gevangeniswezen.
Hierin wordt het reilen en zeilen binnen de gevangenismuren
van nabij gevolgd.
Zo proberen we wat meer druk op de ketel te zetten.
Opdat ook de rechten van gedetineerden en geïnterneerden
gerespecteerd zouden worden.
U kan ons bereiken door te schrijven naar de Liga voor
Mensenrechten, J. Van Stoppenberghestraat 2, 9000
Gent.
Bieke Machiels
Directeur Liga voor Mensenrechten
Zelf je toekomst bepalen
onderwijs in de
gevangenis
Misschien heb je er iets van
gemerkt, misschien ook niet…
Van 7 tot 15 september vond in
Vlaanderen de Grote Leerweek
plaats. Tijdens deze week stond
het leren van volwassenen centraal:
leren voor het plezier, leren
om beter je plan te kunnen trekken,
leren om een goede job te
vinden… Ook in de gevangenis
kan je leren!
Onderwijs in de gevangenis
bestaat al een hele tijd. Dit onderwijs
wordt betaald door het
Departement Onderwijs van het
Ministerie van de Vlaamse
Gemeenschap en is gratis voor
gedetineerden. De lessen worden
gegeven door gediplomeerde lesgevers,
die ook buiten de gevangenis
werken. Wat is er dan
nieuw
In 2002 werd in de gevangenissen
van de Noorderkempen en
Antwerpen gestart met de uitvoering
van het ‘Vlaams Strategisch
Plan voor de hulp- en dienstverlening
aan gedetineerden’. Een
hele mond vol! Hoe dit plan heet,
moet je niet onthouden, maar wel
dat dit betekent dat het onderwijsaanbod
in de gevangenissen
wordt uitgebreid. Er komt ook
meer begeleiding als je er voor
kiest om iets bij te leren.
Wat kan je leren in de gevangenis
Leerkrachten uit de Centra
voor Basiseducatie en de Centra
voor Volwassenenonderwijs
komen dagelijks naar de gevangenis
om les te geven. In kleine
groep kan je:
• beter leren lezen, schrijven en
rekenen;
• (beter) leren werken met de
computer;
• sociale vaardigheden leren (je
persoonlijke papieren in orde
houden, informatie durven vragen
en kunnen vinden…);
• als anderstalige Nederlands
leren; of
• een beroep leren: onderhoudsman,
kok, medewerker groendienst.
Je krijgt les in kleine groep, aan
een rustig tempo en er is extra tijd
om vragen te stellen en te oefenen.
Je kan er ook voor kiezen om in je
eentje te studeren. Als je dit wil,
kan je een pakket aanvragen bij
het Begeleid Individueel Studeren.
Als je persoonlijke, bijkomende
begeleiding wil bij het leren, kan je
in het Open Leercentrum van je
gevangenis terecht. Het Open
Leercentrum is een plek waar je
zelfstandig kan studeren onder
begeleiding van een leerkracht. Je
kan er oefeningen maken, vragen
stellen en op de computer werken.
Op de achterzijde van deze krant
vind je de praktische informatie
voor jouw gevangenis. Wat je
allemaal kan leren, staat in de
brochure van BIS. Vraag deze
brochure aan JWT of JWA (voor
Antwerpen).
Waarom de stap zetten om iets bij
te leren Het is niet alleen een
manier om je detentieperiode zinvol
in te vullen; je bent er buiten
ook iets mee. Zolang je in de
gevangenis zit, is het bijvoorbeeld
handig om goed brieven te kunnen
schrijven en om vlot te kunnen
communiceren met andere gevangenen
of het personeel. Dit kan je
leren. Eenmaal vrij, kan je wat je
leerde binnen de muren zeker
goed gebruiken! Als je met de
computer kan werken of een stiel
kent, is het veel makkelijker om
een job te vinden. Is je opleiding
niet af als je vrij komt, dan krijg je
de kans om deze buiten af te
maken. Wij helpen je daarbij als je
wil.
Het je zin gekregen om iets bij te
leren Kijk dan snel op de achterkant
van deze krant. Daar staat
het onderwijsaanbod opgesomd
van de inrichting waar jij verblijft.
Staat er iets tussen dat je ziet zitten
Schrijf dan een rapportbriefje
naar JWT (JWA). Zou je wel een
opleiding willen volgen, maar
staat die niet in het lijstje Laat
het weten. Wij proberen er iets
aan te doen!
Tot in de les Doen!
Martine Adams en
Marthe Rombouts
Centrum voor Basiseducatie
Noorderkempen
Otterstraat 109 - 2300 Turnhout
Tel: 014/42.27.87
Naar een basiswet gevangeniswezen
De basiswet
In België zijn er zeer veel wetten. Maar een wet die het
gevangeniswezen organiseert, bestaat niet. Een lacune. Het
reilen en zeilen binnen de Belgische gevangenissen is
momenteel een zaak van de uitvoerende macht (de minister
van Justitie) en de gevangenisadministratie. Doorheen de
jaren zijn intussen honderden ministeriële omzendbrieven
rondgestuurd.
In een land dat zich een democratische rechtstaat noemt, is
deze situatie volstrekt ongepast. Procedures om mensen in
hun bewegingsvrijheid te beperken en hoe een strafbeleid
gestalte moet krijgen… dit moet toch grondig besproken
worden tijdens een democratisch debat in het parlement!
Het is hoog tijd dat de wetgever deze lacune wegwerkt.
Hier is dan ook het goede nieuws: in de Commissie Justitie
van de Kamer van Volksvertegenwoordigers wordt een
wetsvoorstel “Basiswet gevangeniswezen en rechtspositie
van gedetineerden” besproken. De meeste partijen hebben
dit wetsvoorstel ondertekend. Een meerderheid lijkt verzekerd.
In het wetsvoorstel worden de doelstellingen die men met
een gevangenisstraf beoogt helder omschreven. De rechtspositie
van gedetineerden wordt uitgeklaard.
Uitgangspunten zijn de volgende:
• de gedetineerde blijft drager van zijn grondrechten;
• naast de vrijheidsberoving mag geen extra leed toegevoegd
worden: de detentieschade wordt beperkt; en
• er dient voor alle gedetineerden een aanbod te zijn om
zich voor te bereiden op de reïntegratie in de samenleving.
:>
Het Netwerk Samenleving en Detentie
Enkele mensen (gevangenisdirecteurs, hulp- en dienstverleners,
levensbeschouwingen, universiteiten, private organisaties)
proberen vanuit het Netwerk Samenleving en
Detentie steun voor het wetsvoorstel te formuleren. De bodschap
naar de politici is duidelijk: aarzel niet, investeren in
een humane detentie en een goed aanbod voor gedetineerden
is een zaak van het hoogste algemene belang!
Frederik Janssens
Netwerk Samenleving en Detentie
Kronenburgstraat 34
2000 Antwerpen

colofon
/
krant
editie
Oog voor
slachtoffers
In november 2000 trad er in
iedere gevangenis een herstelconsulent
in dienst. De herstelconsulent
heeft als taak de
gevangenis en de detentie
meer herstelgericht te maken.
Dit betekent dat er tijdens de
opsluiting ook aandacht zal
gaan naar slachtoffers.
Volgende vragen kunnen bijvoorbeeld
aan bod komen:
“Hoe de burgerlijke partij vergoeden”,
“Wat betekent een
slachtoffer voor een gedetineerde”,
“Op welke manier
kunnen slachtoffers nog met
vragen bij de gedetineerde en
de gevangenis terecht”,
“Langs welke weg eventueel
stappen zetten naar het slachtoffer”,
…
In dit kader gingen al enkele
activiteiten voor gedetineerden
door, zoals een filmavond (met
nabespreking), infosessies
over herstelbemiddeling,
gespreksgroepen, ... In de
nabije toekomst worden nog
andere initiatieven uitgewerkt.
Jullie zullen op de hoogte
gebracht worden door middel
van affiches en kunnen
inschrijven via een rapportbriefje
gericht aan de herstelconsulent.
Voor bijkomende vragen of
suggesties kan je steeds
terecht bij de herstelconsulente,
Virna Van der Elst
Antwerpen
Virna Van der Elst
Herstelconsulente
De nieuwsbrief is een uitgave van het ministerie van de Vlaamse Gemeenschap,
administratie Gezin en Maatschappelijk Welzijn, beleidscel Samenleving en
Criminaliteit, Markiesstraat 1, 1000 Brussel.
Verantwoordelijke uitgever: Marc Morris, directeur-generaal
Centrale redactie: Bart Lemmens (ministerie van de Vlaamse Gemeenschap,
administratie Gezin en Maatschappelijk Welzijn, beleidscel Samenleving en
Criminaliteit, Markiesstraat 1, 1000 Brussel, tel. 02-553 34 44,
e-mail bart.lemmens@wvc.vlaanderen.be)
Werkten mee aan dit nummer:
E. Huygens, S. Roothooft, V. Van der Elst, H. Van De Walle,
W. Wilboorts en H. Deboeck.
krant
Cijfers
en letters
Op de voorpagina van deze krant lees je “Zelf je
toekomst bepalen, onderwijs in de gevangenis”.
En ja, ook in Antwerpen kan je hier werk van
maken.
Zoals je misschien al hebt vernomen, biedt Open
School Antwerpen vanaf 9 september 2002 lessen
aan in deze gevangenis. Het zijn telkens korte lesreeksen
(vier à vijf weken), waar je gedurende
ongeveer anderhalf uur op je eigen niveau en
tempo kan oefenen onder begeleiding van een lesgever.
De Taalwerkplaats (waar je kan oefenen op spelling,
brieven schrijven, vlot lezen en dergelijke)
gaat elke week door op maandag.
Het Rekenatelier, waar je je rekenvaardigheid
(optellen, aftrekken, vermenigvuldigen en delen,
breuken, procentrekenen, ruimtelijk inzicht, logisch
denken en dergelijke) kan bijschaven, gaat wekelijks
door op dinsdag.
Traliewerk
Nederlands voor anderstaligen, waar je
Nederlandse woorden en zinnen kan aanleren,
gaat twee maal per week door op dinsdag en donderdag.
De juiste uren vind je op de groene affiches in de
gang of op kanaal 31. Inschrijven voor deze lessen
doe je via een rapportbriefje aan de onderwijsverantwoordelijke.
Stop het in de bus in de bibliotheek!
Je wordt dan uitgenodigd voor een gesprekje
met de lesgever. Hij of zij zal je meer vertellen
over wat je allemaal kan leren.
Wie andere vragen heeft over onderwijs, kan ook
terecht bij de onderwijsverantwoordelijke (rapportbriefje
met je vraag erop in de doos in de bibliotheek).
Els Huygens
Onderwijsverantwoordelijke
Hoe goed ken jij deze gevangenis en haar aanbod Zoek de antwoorden op de volgende raadsels.
Ze zitten horizontaal ➜, vertikaal en schuin in dit traliewerk verstopt. Veel succes!
➜
V U U R H B I B L I O T H E E K
O D A W E Z K C T R L M X T N I
G B A V R K S Q W Y O M Z P R N
E H L B S G E W Z C B N R P S D
L W M V T K L N N V N W Z Q L E
S X O C E F H W E R K W IJ Z E R
T P E Y L B V Y X N Q M N P Q B
O Z Z R C O M P U T E R T K M E
L P E V O B W Q Y U F M Z R T Z
S Y N H N G T D M K P L W A T O
T D I P S H C O D F Y R T N Z E
R Q E M U L H S V W G F A T I K
A B R V L C X S W Q R T S X P R
A A K S E C T I E O R B H C S I
T W E X N Z A E G H C I B R E S
W Q G I T A A R B U G H J I J L
1. Dit kan je leren via Open School…
2. Een geestelijk raadsman, bereikbaar in de
gevangenis…
3. Verblijfplaats van een gedetineerde…
4. Deze persoon brengt het slachtofferthema
onder de aandacht in de gevangenis…
5. Titel van een boek dat door de toenmalige
cultuurminister, Bert Anciaux, werd verspreid.
Je vindt het in de bibliotheek…
6. Afkorting van Psychosociale Dienst…
7. Organisatie die hier 2-wekelijkse consultaties
houdt rond opleiding, solliciteren en
werk…
8. In deze straat kunnen jij en je familie
Justitieel Welzijnswerk Antwerpen (JWA)
➜
vinden…
9. Bezoek voor bijzondere familieleden…
10. Krant die in deze gevangenis voor en door
gedetineerden wordt gemaakt…
11. Daar kan je een frisse neus halen…
12. Boeken, stripverhalen, CD’s, video’s en PCspelletjes
kan je in deze ruimte ontlenen…
13. Muziekinstrument dat je hier kan leren
bespelen…
14. In de workshop van november kan je hiermee
leren werken…
15. De naam van deze krant is…
16. Een afdeling in de gevangenis…
17. Via de WIS-computer van deze organisatie
kan je op zoek gaan naar werk…
Gezocht:
afkickcentrum
Gedetineerden die in de
Antwerpse gevangenis verblijven
en op zoek zijn naar een
behandeling voor hun drugproblemen
hoeven niet naar verschillende
“afkickcentra” te
bellen of te schrijven. Een aantal
centra werkt sinds twee jaar
samen om de aanvragen van
Antwerpse gedetineerden snel
te beantwoorden.
Elke maandagnamiddag komt
er iemand uit één van die centra
naar de gevangenis voor
een eerste gesprek. Men noemt
dit het “centraal aanmeldingspunt
drughulpverlening” (CAP).
Eventueel volgen er meer
gesprekken. Bedoeling is dat
de hulpvrager een advies krijgt
of wordt doorverwezen naar
een gespecialiseerd centrum.
Indien je een gesprek op dit
CAP wenst, richt je je tot de
psycho-sociale dienst of tot
JWA. Ook als je toch zelf naar
een welbepaald centrum
schrijft of belt, zal je één van de
volgende maandagen opgeroepen
worden op het CAP.
Ward Wilboorts
Justitieel Welzijnswerk
Antwerpen
fCultuur agenda
Een greep uit het aanbod van
het najaar 2002
Wekelijks: gitaarles, radiovergadering,
redactievergadering
van de gevangeniskrant “Het
Dossier” en beeldende vorming
(tekenen, schilderen, airbrush,
…)
Om de 14 dagen: kinderbezoek,
film en optreden of theater
Workshops:
september:
omgaan met agressie
oktober: grafitticursus
november: computerlessen
december: Rockshop
Meer info via de affiches op de
gang.
Vragen of interesse
Schrijf een rapportbriefje naar
de culturele dienst.
Carla en Herwig
Culturele Dienst
V.U. Marc Morris, directeur-generaal, ministerie van de Vlaamse Gemeenschap, administratie Gezin en Maatschappelijk Welzijn