WAT IS EIGENLIJK EEN DROGREDEN? - Rijksuniversiteit Groningen

Stel u voor dat we met Fodor een kritische discussie voeren
over de status van de alledaagse psychologie. Kunnen we die
discussie dan zo voeren dat Fodor inziet dat dit een
consequentdrogreden is, en dat hij de gegeven argumentatie
moet intrekken Wel, de discussie kan zo verlopen dat dit het
resultaat is, maar zij hoeft niet zo te verlopen.
Als Fodor toegeeft dat hij een formeel geldige
gevolgtrekking wilde maken en hij geeft toe dat de beste
logische analyse van zijn gevolgtrekking de volgende vorm
oplevert:
alle P's zijn Q's; dit is een Q; dus dit is een P
dan zal het ons weinig moeite kosten om de logische
ongeldigheid van dat schema aan te tonen en is de zaak rond:
Fodor heeft een consequentdrogreden begaan. Maar dat hij die
drogreden heeft begaan, is volgens de immanent dialectische
aanpak niet iets dat al vast lag toen hij de gevolgtrekking in
kwestie aan ons voorschotelde, maar is het resultaat van het
verdere verloop van de discussie.
Een andere uitkomst is dat Fodor weliswaar niet de
consequentdrogreden maar toch een ongeldigheidsdrogreden van
de een of andere soort blijkt te hebben begaan: een non
sequitur. Dit is het geval als Fodor ons gelijk wil geven
wanneer we hem voorhouden dat je met zo een redenering als de
zijne ook kunt aantonen dat mythologische verklaringen, die
immers over onwaarneembare oorzaken als goden en demonen gaan,
diepe theorieën vormen. Deze logische analogie kan hem er
wellicht toe brengen de argumentatie in te trekken als zijnde
een non sequitur. Er is dan een heel andere tak in het
dialoogprofiel gevolgd, een tak waarbij de bepaling van de
logische vorm van de redenering achterwege blijft.
Weer een andere tak, maar één die tot hetzelfde resultaat
leidt, is die waarbij een tegenvoorbeeld wordt gegeven, niet
tegen de logische redeneervorm, maar tegen de redenering zelf:
stel je eens voor dat we maar over twee theorieën zouden
beschikken: kwantummechanica en een alledaagse psychologie
gebaseerd op gebeurtenissen in een ander universum welke met
een orakelboek te achterhalen zijn (zo goed en zo kwaad als
dat gaat). Stel deze alledaagse psychologie zit er vaak naast
en biedt geen goede verklaringen. De kwantummechanica doet het
echter nog steeds goed. In deze situatie zouden de premissen
van Fodors redenering waar zijn en de conclusie onwaar: alle
diepe theorieën (dat is dan alleen de kwantum-
10