PDF File - Rede H.J. ter Bogt - Rijksuniversiteit Groningen

Inmiddels wordt dus in de praktijk van de organisaties van de geïnterviewden waarschijnlijk
volop gewerkt aan de vaardigheden en ‘houding’ van de ambtelijke medewerkers.
Het zwaardere accent dat in veel overheidsorganisaties wordt gelegd op
personeelsmanagement en instrumenten op dit gebied, sluit aan bij de grotere rol die
het personeelsmanagement inmiddels in veel bedrijven heeft gekregen bij het realiseren
van de ‘strategische doelen’ (zie bijvoorbeeld Buyens et al., 2004, pp. 192-
198). 26 Een geïnterviewde bij een provincie constateerde dat het veranderingstraject
waaraan inmiddels meer dan vijftien jaar met vallen en opstaan werd gewerkt, langzamerhand
vrucht begon af te werpen. De intensievere inzet van middelen op het
gebied van kwaliteits- en personeelsmanagement droeg daaraan bij. De resultaatgerichtheid
van verscheidene medewerkers begon bijvoorbeeld geleidelijk aan echt te
veranderen en medewerkers werden ook nadrukkelijker aangesproken op hun functioneren.
Overigens werd hierbij geconstateerd dat sommige medewerkers tamelijk
cynisch bleven over de mate waarin er duurzaam iets zou veranderen.
Een enkele geïnterviewde constateerde dat de aandacht voor de medewerkers
weer vooral tot uiting kwam via ‘instrumenten en technieken’. Soms wordt de indruk
gewekt dat deze instrumenten en technieken uiteindelijk zullen leiden tot een
“volgens het ideaalbeeld geknede medewerker”, aldus een geïnterviewde ambtenaar.
Daarnaast merkten twee andere geïnterviewden op dat het nog onduidelijk is in hoeverre
de instrumenten op het gebied van bijvoorbeeld kwaliteitsbeleid en personeelsmanagement
op langere termijn werkelijk leiden tot een resultaatgerichte houding
en een zakelijke organisatiecultuur. Hierbij zou de, door weer een andere geïnterviewde
meer in het algemeen gesignaleerde, ‘politieke omgeving’ van de ambtelijke
organisatie een rol kunnen spelen: “De [gemeente]raad speelt uiteindelijk de rol
die men [daar] zelf [op een bepaald moment] wil spelen ... .”
De ervaring dat veranderingen in de structuur en de financieel managementtechnieken
ontoereikend waren om te komen tot een meer flexibele, op resultaten
gerichte, ‘beter’ functionerende organisatie, speelden een belangrijke rol bij de accentverschuiving
in de richting van het vergroten van de aandacht voor de medewerkers.
Tegelijkertijd leidden allerlei nieuwe, interne en vooral ook externe ontwikkelingen
tot een voortgaande druk om zakelijker, efficiënter, cliëntgerichter,
flexibeler, opener en kwalitatief beter te gaan werken, en daarmee tot de introductie
van steeds weer nieuwe managementveranderingen, aldus veel geïnterviewden.
26 De noodzaak tot vergroting van de aandacht voor de medewerkers in overheidsorganisaties werd
bijvoorbeeld ook gesignaleerd door Aardema (2000, pp. 24-26, 32-33), die als medewerker van adviesbureau
BMC eerder nauw betrokken was bij het BBI-project.
42