04 Stamouers.pdf - familiestories.co.za
04 Stamouers.pdf - familiestories.co.za
04 Stamouers.pdf - familiestories.co.za
You also want an ePaper? Increase the reach of your titles
YUMPU automatically turns print PDFs into web optimized ePapers that Google loves.
Hoofstuk 2<br />
<strong>Stamouers</strong> in Koos en Annie se<br />
voorgeslagte<br />
Die Vereenigde Oostindische Compagnie<br />
(VOC)<br />
Oriëntering<br />
As Suid-Afrikaanse stamouers word geneem diegene wat die<br />
eerste geslag was wat in Suid-Afrika kinders gehad het of met<br />
kinders in die Kaap aangekom het. In sommige gevalle, soos met<br />
die slawe, is dit dikwels moeilik om die eerstes wat hier kinders<br />
gehad het, te bepaal.<br />
Van die Suid-Afrikaanse stamouers se voorgeslagte in hulle lande<br />
van herkoms, is tot ‘n sekere mate reeds bekend. Daar mag hier<br />
en daar na hierdie voorsate verwys word, maar hierdie storie<br />
word beperk tot die Suid-Afrikaanse stamouers.<br />
Die VOC het vanaf 1602 tot 1799 bestaan.<br />
Dit het die Kaap as ‘n verversingpos<br />
tussen Nederland en die VOC se Oosterse<br />
besittings, met Batavië as hoofkwartier,<br />
gestig in 1652.<br />
Die VOC het ook Ceylon, Java, Malakka<br />
(Maleisië), Makassar, Ternate, Banda en<br />
Ambon beheer. Hy het handelstasies in<br />
Ceylon, Bengale, Soerat, Thailand en aan<br />
die Persiese Golf gehad.<br />
Die VOC het die Kaap regeer. Hier was ‘n<br />
Politieke Raad wat die hoogste<br />
gesagsliggaam was. Afhangende van rang<br />
het die Kaapse Goewerneur of iemand op<br />
die besoekende skepe as voorsitter van<br />
die Politieke Raad opgetree.<br />
Die Raad van Justisie het<br />
regsaangeleenthede hanteer. Strawwe<br />
wat die VOC kon oplê, het die doodstraf<br />
ingesluit.<br />
Die VOC het ook sake soos die toekenning<br />
van grond aan nedersetters en die heffing<br />
van belastings hanteer.<br />
In 1799 het die VOC ontbind a.g.v. sy<br />
bankrotskap en die bates en laste is deur<br />
die Nederlandse Regering oorgeneem.<br />
As die voorouers van Koos en Annie geneem word en telkens<br />
weer die man en vrou van die voorgeslagte, kom ‘n mens by baie<br />
stamouers. In ‘n redelik geslote gemeenskap, soos aan die Kaap,<br />
kom dieselfde stamouers dikwels meer as een keer in ’n<br />
voorouerlys voor.<br />
Koos en Annie se voorouerlys<br />
Heelwat persone wat familiegeskiedenis navors, stel ‘n<br />
voorouerlys op. Dit bestaan meesal uit die name en genealogiese<br />
gegewens van al die betrokke voorouers. So ‘n voorouerlys word<br />
nie hier verstrek vir Koos en Annie nie en wel om die volgende<br />
redes:<br />
o<br />
Dit kan nie op een bladsy uiteengesit word. Inderdaad<br />
kan dit baie bladsye met baie gegewens beslaan wat vir<br />
die gewone leser verwarrend kan wees.<br />
o Die genealogiese gegewens oor die persone in so ‘n<br />
voorouerlys is in ‘n groot mate reeds beskikbaar in<br />
navorsing oor bepaalde vanne of algemene publikasies<br />
soos die Suid-Afrikaanse Geslagsregisters. Om al die<br />
gegewens hier te verstrek sal in die meeste gevalle ‘n<br />
herhaling wees van wat reeds beskikbaar is.<br />
o<br />
Dit val nie binne die bestek van hierdie navorsingsprojek<br />
om die voorouerlys met al sy gegewens na te vors en op<br />
te stel nie.<br />
© A. M. Martin, J. J. Martin en R. J. du Preez Koos en Annie se <strong>Stamouers</strong><br />
Eerste Konsep
Gedeelte van Voorouerlys van Koos en Annie van der Walt se<br />
kinders<br />
Hieronder is ‘n gedeelte van die voorouerlys van Koos en Annie se oudste dogter. Daar is by hulle die oudste<br />
dogter begin om gegewens oor beide Koos en Annie in te sluit. Soos uit die voorbeeld gesien kan word, word<br />
die ouers van iemand telkens verstrek. So hou die lys aan vertak tot by die stamouers. Afhangende van die<br />
getal geslagte wat daar in die land was, kan die lys voorsiening vir 1022, 2<strong>04</strong>4, ens. moontlikhede vir voorouers<br />
maak. Daar sal egter nie soveel verskillende voorouers wees nie, omdat dieselfde voorouers op verskeie plekke<br />
voorkom.<br />
1<br />
1. Johanna<br />
M S D<br />
2. Tjaart<br />
Petrus<br />
3. Aletta S<br />
4. Anna M<br />
5. Ja<strong>co</strong>bus<br />
6. Aletta<br />
Sophia<br />
7. Anna<br />
Maria<br />
8. Ja<strong>co</strong>ba<br />
Johanna<br />
9. Sarel<br />
Ja<strong>co</strong>b<br />
10. Anna<br />
Catharina<br />
11. Anna<br />
Catharina<br />
12. Martha<br />
Johanna<br />
13. Ja<strong>co</strong>bus<br />
Johannes<br />
14. Maria<br />
Cornelia<br />
15. Andries<br />
Johannes<br />
Harm<br />
2<br />
Koos<br />
Ja<strong>co</strong>bus<br />
Johannes<br />
Van der Walt<br />
g5<br />
3<br />
Annie<br />
Anna Maria<br />
Venter<br />
g4<br />
4<br />
Tjaart Petrus<br />
van der Walt<br />
f3<br />
5<br />
Aletta Sophia<br />
Venter<br />
f11<br />
6<br />
Sarel Ja<strong>co</strong>b<br />
Venter<br />
f6<br />
7<br />
Johanna<br />
Maria Sophia<br />
Dorothea<br />
De Kock<br />
f7<br />
8<br />
16<br />
Stephanus Tjaart van der Tjaart van der Walt d1<br />
Walt e7 17<br />
Anna Francina Buys d2<br />
9<br />
18<br />
Anna Catharina Venter e? Tjaart Pertrus Venter d8<br />
10<br />
Ja<strong>co</strong>bus Johannes Venter e8<br />
11<br />
Anna Catharina Jansen van<br />
19<br />
Anna Catharina Venter e6<br />
20<br />
Jan Adriaan Venter d10<br />
21<br />
Margaretha Johanna Louw f3<br />
22 Stephanus Petrus Jansen van<br />
Vuuren e3<br />
Vuuren f3 23<br />
Cornelia Maria van der Merwe f5<br />
12<br />
24<br />
Ja<strong>co</strong>bus Johannes Venter e8 Jan Adriaan Venter d10<br />
25<br />
Margaretha Johanna Louw f3<br />
13<br />
26 Stephanus Petrus Jansen van<br />
Anna Catharina Jansen van Vuuren e3<br />
Vuuren f3 27<br />
Cornelia Maria van der Merwe f5<br />
14<br />
28<br />
Andries Johannes Harmse de Daniel Ja<strong>co</strong>bus de Kock d5<br />
Kock e2 29<br />
15<br />
Anna Maria Venter e3<br />
Hester Hendrina van der Walt d2<br />
30<br />
Frederik Ja<strong>co</strong>bus Venter d14<br />
31<br />
Anna Sophia Venter e8<br />
Koos en Annie se <strong>Stamouers</strong>
Suid-Afrikaanse <strong>Stamouers</strong> wat van Koos en Annie se voorouers is.<br />
Koos en Annie se voorouers wat ook Suid-Afrikaans stamouers is, word in die tabel hieronder weergegee.<br />
Notas:<br />
o<br />
o<br />
o<br />
o<br />
Die kolomme vir die man en vrou dui die stamouers aan, ongegeag daarvan of hulle getroud was of<br />
nie. Heelwat van die stamouers het meer as een huwelik aangegaan, maar hier word slegs die man en<br />
vrou genoem wat die ouers van die voorsate van Koos en Annie was.<br />
In die eerste twee kolomme word alternatiewe name ook aangedui en die tydstip waarop die<br />
betrokkenes in die Kaap aangekom het.<br />
Die kolomme “VDW” en “VEN” verwys na Van der Walt en Venter . Die kolom waarin daar ‘n kruisie<br />
voorkom dui aan aan wie van Koos en Annie se kante van die gesin die voorouers is.<br />
Die kolomme oor die herkoms dui aan waarvandaan die persone afkomstig was. Grense het baie<br />
gewissel oor tyd. So het dele van Vlaandere op verskillende tye onder verskillende lande ressorteer en<br />
is dele daarvan tans in België, Frankryk en Nederland.<br />
KOOS EN ANNIE SE STAMOUERS IN SUID-AFRIKA<br />
MAN VROU VDW VEN Herkoms<br />
Man<br />
Herkoms<br />
Vrou<br />
Bezuidenhout, Wynand<br />
Leenderts<br />
Kaap: Vermeld in 1668<br />
Boschouwer, Pieter 1<br />
Reeds in 1683 in Kaap<br />
Bosman, Hermanus<br />
Kaap: 1707<br />
Botha, Frederik (Both)<br />
Kaap: 1678<br />
Bouwer, Johann Ludwig<br />
(Bauer)<br />
Kaap: 1724<br />
Burger, Barend<br />
(Berndt Burcherdt)<br />
Kaap: Vermeld in 1691<br />
Buys, Barend<br />
Kaap: 1715<br />
Campher, Lourens (Lorenz)<br />
Kaap: Vermeld in 1690<br />
Cloete, Gerrit b2<br />
Gerrits, Jannetje X X Nederland Nederland<br />
Gabrielsz, Adriaenje X X Nederland Kaap<br />
De Villiers, Eli<strong>za</strong>beth X Nederland Kaap<br />
Kickers, Maria<br />
X X Duitsland Nederland<br />
Weesmeisie<br />
Burger, Cornelia X X Duitsland Kaap<br />
Van der Merwe, Maria<br />
(Marritje)<br />
X X Nederland Kaap<br />
Van den Berg, Alida X X Duitsland Kaap<br />
Angela van die Kaap X Duitsland<br />
(Poolse gebied ?) 2<br />
Kaap<br />
Harmans, Catharina X X Duitsland Nederland<br />
Kaap: Nie vermeld<br />
Cloete, Ja<strong>co</strong>b<br />
Raderootjes, Sophia (Fijtje) 4 X X Duitsland Duitsland<br />
c. 1680. 3<br />
Kaap: c. 1657 en weer<br />
Coetzee, Dirk<br />
Van der Schulp, Sara X Nederland Nederland<br />
Kaap: 1679<br />
Cordier, Louis<br />
Kaap: 1688<br />
De Kock, Servaas<br />
Kaap: 1707<br />
De Savoye, Jacques<br />
Kaap: 1688<br />
Martinet, Fran<strong>co</strong>ise X X Frankryk Frankryk<br />
Van Booven, Susanna X Nederland Kaap<br />
Du Pont, Christina X Frankryk Frankryk<br />
Koos en Annie se <strong>Stamouers</strong>
KOOS EN ANNIE SE STAMOUERS IN SUID-AFRIKA<br />
MAN VROU VDW VEN Herkoms<br />
Man<br />
Herkoms<br />
Vrou<br />
De Villiers, Abraham<br />
Gardiol, Susanna X Frankryk Frankryk<br />
Kaap: 1689<br />
De Vries, Hendrik Abraham Zaaiman, Maria X Nederland Mauritius<br />
Kaap: 1708<br />
Des Pres, Hercules<br />
D’Athis, Cecilia X X Frankryk Frankryk<br />
Kaap: 1688<br />
Du Buys, Jean<br />
Sara Ja<strong>co</strong>bs b6 X X Frankryk Frankryk<br />
Kaap: Vermeld in 1688<br />
Du Plessis, Jean Prieur Menanteau, Madeleine X X Frankryk Frankryk<br />
Kaap: 1688<br />
Du Toit, Fran<strong>co</strong>is<br />
Seugnet, Susanna X X Frankryk Frankryk<br />
Kaap: 1686<br />
Fouche, Philip<br />
Souchay, Anna X X Frankryk Frankryk<br />
Kaap: 1688<br />
Fourie, Louis<br />
Jordaan, Anna X X Frankryk Kaap<br />
Kaap: c. 1688<br />
Gabrielse, Pn<br />
Catharina van Malabar X X Onbekend Malabar, Indië<br />
Nie getroud met Catharina (c. 1637 – c. 1706 - 9)<br />
Gerrits, Caspar<br />
Speldenbergh, Elsje X X Duitsland Kaap<br />
Kaap: Vermeld in 1695<br />
Helm, Hans<br />
Willemse, Geertuy X X Nederland Nederland<br />
Kaap: 1671<br />
Ja<strong>co</strong>b, Pierre<br />
De Vos, Susanne X X Frankryk Frankryk<br />
Kaap: 1688<br />
Jordaan (Jourdan), Pierre Fouche, Anna X X Frankryk Frankryk<br />
Kaap: 1688<br />
Kemp, Ni<strong>co</strong>laas<br />
Swerisse, Cecilia 5 X X Batavië Kaap<br />
(Nie getroud met Cecilia<br />
Swerisse nie.)<br />
Kaap: Nie vermeld<br />
Kruger, Ja<strong>co</strong>b<br />
Kemp, Jannetje X X Duitsland Kaap<br />
Kaap: 1713<br />
Louw, Jan Pietersz<br />
Weijman (Weijan), Beatrice 6 X X Nederland Nederland<br />
Kaap: Aan Kaap vermeld 1658<br />
Louw, Pieter<br />
Wendels, Eli<strong>za</strong>beth (Lijsabeth<br />
Wintdsel) 7 X X Kaap Nederland<br />
Malan Jacques<br />
Kaap: 1688<br />
Maree, Ignace (Ignatius)<br />
Kaap: Nie vermeld<br />
Mostert, Jan<br />
Kaap: 1672 aan Kaap vermeld.<br />
Myburgh, Jan Lamberts<br />
Kaap: 1667<br />
Myburgh, Lambert Lamberts<br />
Kaap: 1667<br />
Nel, Guillaume (Neel)<br />
Kaap:
KOOS EN ANNIE SE STAMOUERS IN SUID-AFRIKA<br />
MAN VROU VDW VEN Herkoms<br />
Man<br />
Herkoms<br />
Vrou<br />
Olivier, Ockert Corneliszoon Verwey, Aletta b2 X X Nederland Nederland<br />
Kaap: 1671<br />
Olivier, Hendrik Cornelisz Verwey, Beatrix b1 X Nederland Nederland<br />
Kaap: 1661<br />
Otto, Michiel (Michael) Siek, Anna Margaretha X Duitsland Kaap<br />
Kaap: 1714<br />
Pal, Helmer<br />
Van Norden, Ja<strong>co</strong>ba X Duitsland Nie verstrek<br />
Kaap: Omstreeks 1692 het hy<br />
skynbaar met sy gesin na<br />
Batavia vertrek, maar kort<br />
daarna teruggekeer. In 1699<br />
verlaat hy die Kaap alleen.<br />
Pasman, Wemmer<br />
Campenaar, Cornelia<br />
X X Duitsland Nederland<br />
1690: Vermeld aan Kaap (Kempenaar)<br />
Piek, Johann Caspar<br />
Hartog, (Maria) Margaretha X X Duitsland Nederland<br />
Kaap: 1712<br />
Prevot, Charles<br />
Le Febre, Maria X X Frankryk Frankryk<br />
Kaap: 1688<br />
Putter, Dietrich (Potter) Visser, Zacharia X Duitsland Kaap<br />
Kaap:
KOOS EN ANNIE SE STAMOUERS IN SUID-AFRIKA<br />
MAN VROU VDW VEN Herkoms<br />
Man<br />
Van der Westhuyzen, Pieter<br />
Kaap: 1662<br />
Van Booven, Jesaias<br />
Kaap: Vermeld 1692<br />
Van Leeuwen, Cornelis<br />
Kaap: 1717<br />
Van Marseveen, Pieter Jansz<br />
Kaap: Nie vermeld.<br />
Van Meerhoff, Pieter<br />
Kaap: Nie vermeld.<br />
Van Vuuren, Gerrit Jansz<br />
Kaap: 1687<br />
Van Wijk, Roelof Adriansz<br />
1677: Vermeld aan Kaap<br />
Van Zyl, Willem<br />
Kaap: 1699<br />
Verwey, Gysbert Dirks<br />
Kaap:
Klasse mense aan die Kaap<br />
“Die Kaap het die Kompanjie se administratiewe strukture in die Ooste oorgeneem.” 15 Dit was kleurblind en<br />
was gebaseer op die volgende werklike statusgroepe: Kompanjieamptenare, burgers en slawe met 'n<br />
tussengroep van vryswartes – vrygestelde slawe.<br />
Saam met die onderskeid tussen Christen en heiden, Europeër en Nie-Europeër “...het die onderskeie<br />
statusgroepe die belangrikste invloed uitgeoefen op die manier waarop die mense in die Kompanjie se gebiede<br />
oor hul plek in die samelewing gedink het.” 16<br />
Die KhoiKhoi was beskou as ‘n groep mense buite die “Nederlandse” gemeenskap en die Hollandse regstelsel<br />
was ook nie op hulle van toepassing nie.<br />
1 Nie in SAG-reeks nie.<br />
2 Kowalski, Mariusz. 2006. Polish Boer Families. Familia Jaargang 43 nr. 2. Bl. 38<br />
3 Booyens, Harry. 2009. Ja<strong>co</strong>b and Fijtje Cloeten “van Ut in ‘t Land van Ceulen”. Familia Volume 46/2009 nr. 1. Bl. 24 en 40.<br />
Ja<strong>co</strong>b Cloete het omstreeks 1671 teruggekeer na Europa en weer omstreeks 1680 in die Kaap aangekom.<br />
4 Booyens, Harry. 2009. Ja<strong>co</strong>b and Fijtje Cloeten “van Ut in ‘t Land van Ceulen”. Familia Volume 46/2009 nr. 1. Bl. 37. Haar<br />
van is op verskillende wyses gespel, waaronder Radegoertgens.<br />
5 Cecilia Swerisse: Moontlik die dogter van Lourens Sweris. Sy trou te Kaapstad op 10.11.1709 Ja<strong>co</strong>b Jans van Vliet van<br />
Harlingen. SAG 4, bl. 236.<br />
6 Robertson, Delia A. Compiler. The First Fifty Years Project. Geraadpleeg 2010. Webwerf http://www.e-family.<strong>co</strong>.<strong>za</strong>/ffy.<br />
Geraadpleeg 2012<br />
7 Robertson, Delia A. Compiler. The First Fifty Years Project. Geraadpleeg 2010. Webwerf http://www.e-family.<strong>co</strong>.<strong>za</strong>/ffy.<br />
Geraadpleeg 2012.<br />
8 Robertson, Delia A. Compiler. The First Fifty Years Project. Geraadpleeg 2010. Webwerf http://www.e-family.<strong>co</strong>.<strong>za</strong>/ffy.<br />
Geraadpleeg 2012.<br />
9 Volgens die omskrywing van stamouers wat in die hoofstuk toegepas word, is Hans Christoffel Snijder en Catharina van<br />
Paliacatta die Snyman stamouers.<br />
10 Christoffel Snyman word vry algemeen as die stamouer van die Snymans aangetoon en daarom word sy naam hier<br />
verstrek. Volgens die omskrywing van stamouers wat in die hoofstuk toegepas word, is Hans Christoffel Snijder en<br />
Catharina van Paliacatta die Snyman stamouers.<br />
11<br />
Robertson, Delia A. Compiler. The First Fifty Years Project. Geraadpleeg 2010. Webwerf http://www.e-family.<strong>co</strong>.<strong>za</strong>/ffy.<br />
12 Rinken, Lucas G: Electronic SA Genealogical Index e-SAGI - V5.0: DVD. Daar word volgens ‘n bron op e-SAGI aangedui dat<br />
Heinrich Weyers gebore is te Olfen, Nordrheim-Wesfale, Duitsland. SAG I6 dui egter aan dat hy van Epe in Nederland<br />
afkomstig was..<br />
13 Colenbrander, H. T. 1964. De Afkomst der Boeren. Ble. 106 -127.<br />
14 Heese, H. F. 1984. Groep Sonder Grense. Kaapstad: Universiteit van Kaapstad. Bl. 5.<br />
15 Giliomee, Hermann. 20<strong>04</strong>. Die Afrikaners: ‘n Biografie. Kaapstad: Tafelberg Uitgewers. ISBN 0 624 <strong>04</strong>181 6. Bl. 4.<br />
16 Giliomee, Hermann. Die Afrikaners: ‘n Biografie. Bl. 4.<br />
Koos en Annie se <strong>Stamouers</strong>
Change language