Nieuwsbrief Visio Revalidatie & Advies in Zuidwest-Nederland van 3 ...

2
Jaargang 9 // 3 maart 2012
---------------------------------------------------
Inhoudsopgave
Landelijk Nieuws 2
Kan dat ook bij Visio?
Thema: Communicatie 2
In de schijnwerpers 3
De cliënt centraal 3
Nader verklaard 5
Visio Het Loo Erf 6
Visio Zicht op Werk 7
Algemeen 7
Wii-game De Ontdekker beschikbaar 7
Digitale communicatiehulpmiddelen 7
Beurzenagenda 7
Reünie in Grave 7
Prijs voor Tastboek 8
Luisterfragmenten cliënten VHLE 8
Nieuws uit de regio 9
Vrijetijdsbesteding 11
Oriëntatie vrije tijd 11
Cliëntenraad 12
Uitgelicht 12
Open dag van de zorg 12
Revalidatieweek 13
Bijeenkomst voor ouders 13
Speurneuzenpad 13
Extra steunpunt Westeinde Ziekenhuis 13
Eenvoudige vraag? Er zijn inlooptijden 13
Berichten van derden 14
Geschenkboek over slechtziendheid 14
Infovisie MagaZIEN schept overzicht 14
Colofon 15
Advies hulpmiddelen 9
Digitale hulpmiddelen 9
Digitale fotografie 9
Stemming, emoties verwerking 9
Zorgen voor jezelf 9
Ik kan er een boek over schrijven 10
Groepsgesprekken 10
Doe-praat groep voor kinderen 10
Vaardigheden verbeteren 11
Ontdek uw mogelijkheden 10
Efficiënt omgaan met het geheugen 11
Massagetraining 11

Landelijk Nieuws
pagina 2
Kan dat ook bij Visio?
Visio krijgt wel eens de vraag waarom
revalideren zinvol is, want je gaat er toch niet
beter van zien? Dat is waar, maar Visio kan
wel helpen en handvatten aanreiken, zodat u
op een andere manier leert kijken. Na een
revalidatieprogramma of themabijeenkomst
horen we vaak: “Had ik dit maar eerder
geweten. Dat had me veel tijd en energie
bespaard!” In de nieuwsbrief lichten we er
daarom steeds een ander stukje van de
dienstverlening voor u uit. Deze editie is het
thema: “Communicatie”.
Niet weg te denken
Al van oudsher hebben mensen contact met
elkaar. De vorsten en satrapen in de Perzische
oudheid waren doorgaans in enkele dagen op
de hoogte van wat zich ver van hun paleizen
of regeringsgebouwen afspeelde. Met of
zonder paard repten ijlboden zich van veldheer
naar heerser en omgekeerd. Gelukkig vergt
het communiceren in de huidige tijd geen
uitmuntende lichamelijke conditie. Mensen
hebben veel mogelijkheden om met elkaar in
contact te komen en te blijven. Dat geldt ook
voor slechtziende en blinde mensen. Afstanden
spelen een steeds kleinere rol en
hulpmiddelen, veelal digitale, vormen hierin
het sleutelwoord.
Overeind
Het lijkt dan ook vreemd dat in dit digitale
tijdperk braille als 150 jaar oud schrift fier
overeind blijft. Niets is echter minder waar.
Zonder braille zouden blinde kinderen
analfabeten zijn. Ziende kinderen leren ook
lezen en schrijven in deze digitale tijd. Het is
voor ziende én blinde kinderen en
volwassenen niet voldoende om lesstof alleen
horend, via spraak tot zich te nemen.
Informatie blijft dan minder goed hangen. Ook
het maken van aantekeningen (in zwartdruk of
in braille) is van cruciaal belang. Wereldwijd is
er zelfs een pleidooi voor braille. Braillelezers
hebben recht op dezelfde geschreven
informatie als ieder ander. Daarbij vervlecht
het brailleschrift zich ook in de digitale
hulpmiddelen. Met de brailleleesregel zijn
internet en veel computerprogramma’s
immers toegankelijk voor zeer slechtziende en
blinde mensen.
Veranderende technologie,
veranderende vraag
Naast het “analoge” brailleschrift is de
opkomst van digitale communicatiehulpmiddelen
niet te stuiten. De iPhone, iPad,
gps-systemen, digitale tv en spraaksoftware
zijn niet meer weg te denken uit onze
maatschappij. Visio anticipeert hierop en past
de adviezen en trainingen aan op de
veranderende vraag van cliënten.
Communiceren is belangrijk en gedurende de
hele dag onderdeel van ons leven. Bij het
toepassen van de meest uiteenlopende
manieren van communiceren kan Visio
ondersteunen. Of het nu gaat om tien vinger
blind typen, braille, iPad of vergrotingssoftware
voor de computer. “Visio heeft me
tips, trucs en adviezen gegeven om sneller om
te kunnen gaan met mijn iPhone. Het
toepassen ervan kostte me de nodige tijd.
Maar nu kan ik niet meer zonder!”
Meer informatie en contact?
Visio heeft deskundige adviseurs en trainers in
dienst die u graag informeren over de
mogelijkheden passend bij uw persoonlijke
situatie. Neem voor meer informatie contact
op met het Cliëntservicebureau via
T 088 585 85 85.

Landelijk Nieuws
pagina 3
In de schijnwerpers
In deze rubriek geeft een professional
uitleg over zijn of haar vakgebied. Dit
keer komt Najima El Bouazzati,
medewerker Instructie, aan het woord.
Zij is sinds 2006 in dienst.
Sinds wanneer ben je bij Visio in dienst?
“Ik begon bij Visio op 1 mei 2006 als
secretaresse.”
Wat is je achtergrond?
Hiervoor was ik juridisch secretaresse. Ik heb
voor een periode stage gelopen bij een
advocatenkantoor. Vervolgens heb ik vijf jaar
gewerkt in de juridische branche.
Wat is je huidige functie?
“Sinds 2010 werk is als behandelaar en
medewerker Instructie.”
Met welke vragen kunnen cliënten van
Visio bij jou terecht?
“Cliënten die bij ons terecht komen, hebben
veelal een hulpmiddel op hun computer, zoals
Supernova, Zoomtext, Jaws, Guide of werken
met een Windows vergroting. Zij weten echter
vaak niet hoe zij met deze programma’s
moeten omgaan. Mijn collega’s en ik verzorgen
dan een computertraining om hen hiermee te
helpen. Tijdens die training leren wij de cliënt
gebruik te maken van sneltoetsen. De muis
wordt vrijwel niet gebruikt, omdat deze op het
scherm niet of lastig te volgen is. De training
is toegankelijk voor jong en oud, voor cliënten
met en zonder computerervaring. Wij bieden
een basispakket Windows/Word, e-mail,
Internet en Internetbankieren aan. Daarnaast
geven we de training Excel en PowerPoint.
Cliënten die blind willen leren typen, kunnen
ook bij ons terecht. Deze typeles vindt meestal
in groepsverband plaats. En niet onbelangrijk
in de huidige maatschappij: slechtziende en
blinde mensen kunnen bij ons aankloppen
voor advies en training in het gebruik van de
iPad, iPhone, MAC en andere smartphones.”
Met wie werk je vooral samen en
waarom?
“Ik werk samen met vier collega’s: Ruud
Arlaud en Ger Klein (beiden medewerker
Instructie), Ilona Dielessen en Erin Vogel
(beiden ergotherapeut/ICT-onderzoeker).
Ilona en Erin doen de vooronderzoeken. Dat
houdt in dat zij uitzoeken welk hulpmiddel het
beste bij onze cliënt past. Wij werken samen
om cliënten de juiste ondersteuning te bieden.
Maar ook vanwege de grote vraag naar
computertrainingen.”
Waarom heb jij gekozen voor dit werk?
“Ik vind het erg leuk om mensen te begeleiden
om goed met de computer om te gaan. Het
geeft mij daarbij een goed gevoel als cliënten
na een training met de computer of
sneltoetsen bij Visio vertrekken met een
heleboel opgedane kennis en ervaring en
daarmee beter kunnen communiceren met hun
omgeving. Dat ik daaraan kan bijdragen vind
ik heel bijzonder.”
----------------------------------------------------
De cliënt centraal
Marjolijn Dekker, communicatieadviseur,
interviewt René Hagen, 52 jaar, getrouwd
en fulltime werkzaam als Lector
Brandpreventie bij de
Brandweeracademie. Door meerdere
netvliesloslatingen is René in 2009
plotseling slechtziend geworden. Hij >>

Landelijk Nieuws
pagina 4
is blind aan zijn linkeroog en rechts heeft
hij nog 25% zicht. Het is progressief en
niet uit te sluiten dat ook zijn rechteroog
op den duur blind wordt. In 2010 is hij in
contact gekomen met Visio.
Waar bestaat uw werk uit?
“Binnen mijn baan zijn drie taakgebieden te
onderscheiden, te noemen: “Onderwijs”,
waarvoor ik studenten begeleid en colleges
geef, “Advies” aan ministeries, gemeenten en
brandweercorpsen en “Onderzoek”, naar
aanleiding van incidenten en ongevallen. Dit
houdt praktisch in dat ik veel lees, mensen
interview, onderzoek doe, vergaderingen
bijwoon, colleges en lezingen geef en
rapporten schrijf. Ik werk sinds ik slechtziend
ben twee dagen vanuit huis, één dag bij
diverse ministeries in Den Haag en twee dagen
in Arnhem.”
Tegen welke problemen liep u aan?
“Binnen mijn werk heeft eigenlijk een
verschuiving plaatsgevonden van lezen en
schrijven naar praten en denken. Lezen is met
computerhulpmiddelen als vergrotings- en
spraaksoftware nog wel mogelijk. Dit kan ik
echter niet meer doen met de slagkracht die ik
voorheen had. Het gaat allemaal langzamer.
En vermoeidheid speelt een grotere rol.
Daarnaast is “slechtziendheid” voor mijn
collega’s iets waarin ze zich moeilijk kunnen
verplaatsen. Mijn leidinggevende heeft zelfs al
vrij snel voorgesteld of het niet beter was dat
ik me af liet keuren. Een suggestie die ik als
onacceptabel en kwetsend heb ervaren. Naast
de dagelijkse werkzaamheden is woonwerkverkeer
ineens een hele onderneming.
Het is daarom prettig dat ik twee dagen vanuit
huis kan werken.”
U hebt contact gehad met een
trajectbegeleider Arbeid vanuit Visio. Wat
heeft dit opgeleverd?
“Bij het inrichten van mijn werkplek, zowel
thuis als op kantoor heeft Karin Stals,
trajectbegeleider Arbeid, samen met haar
collega’s een grote rol gespeeld. Hierbij moet
je denken aan aangepaste verlichting en
advies over de aanschaf van vergrotings- en
spraaksoftware als Supernova. Ik heb een
grotere laptop voor het geven van presentaties
en beschik recent over zowel een iPhone als
een iPad, grote innovaties voor slechtziende
en blinde mensen kan ik me zo voorstellen.
Door gebruik te maken van apps kan ik
bijvoorbeeld teksten sterk vergroten. Op de
iPad kan ik nu de radiogids en teletekst lezen.
Iets wat ik anders niet kan. Daarnaast heb ik
een training gekregen om te werken met de
iPad en sneltoetsen.” Karin vult aan dat René
eveneens deelneemt aan een gespreksgroep
Arbeid, waarin acht deelnemers met een baan
op vergelijkbaar niveau ervaringen
uitwisselen.
Vertelt u uw collega’s over uw beperking?
Het antwoord is bevestigend. “Eén collega
heeft het in het bijzonder voor mij
opgenomen. Een beleidsmedewerker van mijn
afdeling is contactpersoon en fungeert voor
mij als klankbord. Toen ik Supernova en een
iPhone aanvroeg, heeft zij er ook één
aangevraagd. Samen proberen we de
toepassingen uit en bekijken we wat het beste
werkt, zodat ik optimaal kan blijven
functioneren. Van andere collega’s krijg ik
soms wel eens de indruk dat die
slechtziendheid nu maar eens over moet zijn.
Dat het lang genoeg heeft geduurd. Mensen
reageren verschillend, zowel ondersteunend en
meelevend als vermijdend. Hierin hoop ik dat
Visio nog iets kan betekenen. Dat ze >>

Landelijk Nieuws
pagina 5
eens kunnen ervaren hoe het is om door mijn
ogen te kijken. Bijvoorbeeld met een
afgeplakte bril.”
Wat zou u cliënten in een soortgelijke
situatie willen meegeven?
“Zorg voor een goed contact tussen Visio en
de werkgever. Het advies van Visio is van
belang voor je eigen voorzieningen en het
begrip op je werkplek. En wat tussen de regels
door te beluisteren is, is dat je moet
vasthouden en uitspreken dat het je lukt om
ook met een beperking goed te functioneren.”
Karin beschrijft René niet voor niets als een
flexibele en ambitieuze man. Hij staat open
voor en maakt volop gebruik van de
mogelijkheden die hem zijn aangeboden.
Wilt u weten wat Visio voor u kan betekenen?
Neem contact op met het Cliëntservicebureau
T 088 585 85 85.
----------------------------------------------------
Nader verklaard
Mensen met diabetes mellitus,
suikerziekte, hebben een grotere kans op
problemen met onder meer vaten, nieren
en ogen. In de westerse wereld is
suikerziekte de belangrijkste oorzaak van
blindheid. Maar de moderne
oogheelkunde is zeer efficiënt in het
voorkomen en behandelen van de meeste
door suikerziekte veroorzaakte
afwijkingen.
Wat is suikerziekte en wat heeft dat met
oogproblemen te maken?
Diabetes mellitus is een stoornis in de
stofwisseling waarbij het lichaam geen of te
weinig insuline aanmaakt. De alvleesklier
maakt normaal gesproken insuline aan en
zorgt ervoor dat de cellen voldoende glucose
uit het bloed opnemen. Als dit niet gebeurt
worden we moe. Suikerziekte tast de kleinste
vaten in het lichaam aan. Het netvlies is daarin
buitengewoon kwetsbaar.
Wat is het netvlies?
Je kunt het zien als het filmrolletje in een
fotocamera. Het bevat lichtgevoelige cellen die
datgene wat je ziet kunnen omzetten in
prikkels. Deze worden via zenuwvezels naar
de hersenen geleid. Dan zie je wat je ziet.
Wat gaat er mis met het netvlies?
Door de suikerziekte kunnen er twee dingen
gebeuren: of delen van het netvlies zijn niet
meer goed doorbloed, waardoor er nieuwe
vaten gaan groeien. Dit heeft vaatwoekeringen
tot gevolg die gemakkelijk bloedingen
veroorzaken. Of de vaatwand gaat lekken. Dat
laatste betekent dat er eiwitten en vetten uit
de vaten neerslaan. Dit beschadigt de vaten.
Dit heet diabetische retinopathie.
Kun je voelen dat er iets mis is?
Nee, het verraderlijke is dat je er in het begin
niets van merkt. Als dit wel het geval is, is de
schade vaak al onherstelbaar. Daarom is het
belangrijk dat iemand met suikerziekte de
ogen minstens drie keer per jaar laat
controleren.
Valt er iets aan de problemen te doen?
Jazeker. Met laser, een speciale lichtstraal, zijn
de lekkende bloedvaten dicht te lassen en
woekeringen te verwijderen. Het betekent wel
dat een bepaald deel van het netvlies wordt
uitgeschakeld. Laserbehandeling is meestal
niet pijnlijk. >>

Landelijk Nieuws
pagina 6
En kun je daar dan nog mee zien?
Wonderlijk genoeg zitten de gebieden die dicht
gelaserd moeten worden aan de zijkant van
het netvlies. Er verdwijnt een deel van het
gezichtsveld, maar het middengedeelte, dat
deel waarmee je scherp ziet, blijft behouden.
Lukt zo’n operatie altijd?
In 75 procent van de gevallen wel. De 25
procent bij wie het niet goed gaat, krijgt nog
een keer een operatie. Daarvan is 60 procent
succesvol. Er komen overigens wel steeds
meer mensen met suikerziekte, zodat ook de
groep die uiteindelijk blind wordt, groter is.
Wat kan Visio hierin betekenen?
“Ik heb diabetische retinopathie, een bril helpt
niet en mijn oogarts kan niets meer voor me
betekenen. Ik wil de krant blijven lezen, zijn
daar hulpmiddelen voor? Hoe kan ik op mijn
kleinkinderen passen? Kan ik blijven werken,
mijn hobby’s beoefenen en sporten?” Met deze
vragen kwam een cliënt bij Visio terecht.
Alledaagse dingen zoals televisiekijken, een
brief schrijven of de straat oversteken gaan
opeens niet meer vanzelf. Visio helpt om een
passend antwoord te vinden op dergelijke
vragen, adviseert over hulpmiddelen en geeft
praktische trainingen en
informatiebijeenkomsten.
----------------------------------------------------
Leven oppakken met
Visio Het Loo Erf
Je leven weer zelfstandig kunnen oppakken,
na het verlies van (een deel van) je
gezichtsvermogen. Dat is de insteek van Visio
Het Loo Erf (VHLE) in Apeldoorn, het landelijk
revalidatiecentrum voor intensieve revalidatie.
Tjarda Struik (25) heeft dat ervaren. De
studente psychologie is van jongs af aan
slechtziend. Toch leefde ze het leven van een
echte student: veel afspraken op één dag,
uitgaan, rennen van hot naar her. Tjarda: “Ik
wist dat mijn ogen niet goed functioneerden,
maar hield daar, bewust of onbewust, geen
rekening mee. Ik leg de lat graag hoog en
geniet van mensen die dat ook doen. Over
slechtziende mensen had ik een vooroordeel.
Ik paste naar mijn idee absoluut niet in dat
plaatje. Tot vrienden mij vertelden over hun
revalidatie. Dat gaf mij een zetje richting Visio
Het Loo Erf. Mijn slechtziendheid kreeg daar
een naam: kegel-staaf dystrofie. En ik werd
me bewust van de werking en de impact
ervan. Bovendien ontdekte ik dat er heel veel
gave slechtzienden zijn en dat ik best in dat
plaatje pas. ’s Morgens chagrijnig opstaan,
overdag serieus bikkelen, inclusief emotionele
momenten, en ’s avonds met gelijkgestemden
van alle leeftijden bijkomen, ontspannen,
kletsen en een wijntje drinken. Ik had en heb
een optimistische kijk op de wereld. Maar die
was niet altijd realistisch. Daar paste
bijvoorbeeld geen taststok bij. Nu staat juist
die stok symbool voor een sterke Tjarda die
met kracht haar zwakte laat zien en hulp
aanvaart. Ik ben een beetje liever voor mezelf
geworden. Het hoeft niet altijd druk, druk,
druk. Ik had kunnen wachten op een burn-out
maar heb dat gelukkig niet gedaan. Intensief
revalideren was een prima stap. Ik kan de lat
voor mijn toekomst nu op realistische hoogte
leggen.”
----------------------------------------------------

Landelijk Nieuws
pagina 7
Visio Zicht op Werk
Werkzoekend? “Visio Zicht op Werk” wil meer
slechtziende en blinde mensen aan het werk
helpen en houden. Om dit te bereiken start
Visio in 2012 diverse
werkgelegenheidsprojecten. Hierin is
samenwerking gezocht met partijen als UWV,
werkgevers en hulpmiddelenleveranciers. De
deelnemende werkgevers gaan daadwerkelijk
arbeidsplaatsen creëren of een bestaande
vacature in het project invullen. Bij
verschillende organisaties vragen we
projectsubsidies aan. Deze eisen echter dat bij
aanvang van het project al duidelijk is wie de
deelnemende werkgevers en potentiële
werknemers zijn. Daarom zijn we nu al op
zoek naar slechtziende en blinde
werkzoekenden. Bent u op zoek naar (ander)
werk, wilt u uw loopbaan een nieuwe impuls
geven? Meld u dan nu aan via
visiozichtopwerk@visio.org. Uw gegevens
behandelen wij volgens de geldende
privacyregels. Bij een nieuw
werkgelegenheidsproject informeren we de
groep aangemelde mensen direct over het
soort project, de regio waarin dit speelt, de
mogelijkheden, het opleidingsniveau, de wijze
van definitieve aanmelding, enzovoort. Als het
tot een match komt, verzorgt Visio de
ondersteuning van werknemer en werkgever
op de nieuwe arbeidsplek.
----------------------------------------------------
Algemeen
Wii-game De Ontdekker beschikbaar
Sinds januari heeft Visio een uniek spel voor
de Wii-spelcomputer. Kinderen met en zonder
een visuele beperking kunnen nu voor het
eerst samen op gelijkwaardig niveau spelen,
dankzij de game “De Ontdekker en het
Mysterie van de Diamanten Scarabee”. Het
unieke spel is op 25 maart 2011 wereldwijd
aangekondigd. Door vertraging in de laatste
testfase was het spel niet eerder leverbaar.
Mocht u meer informatie willen of het spel
willen bestellen, dan kunt u de website
www.visio.org/Wii-spel raadplegen.
Digitale communicatiehulpmiddelen
“Ik wil graag leren e-mailen, zodat ik
berichtjes kan sturen naar mijn
kleinkinderen.”, “Mijn nieuwe iPhone wil ik
graag ook gebruiken als navigatie tijdens mijn
woon-werkverkeer.”, “En kan ik eigenlijk wel
leren internetten nu ik blind ben?” Met deze
vragen over lezen, communiceren en
oriëntatie en mobiliteit kunt u bij Visio terecht.
Het maakt daarbij niet uit of deze vragen
leven in uw werk- of privésituatie. Trainingen
en revalidatie helpen bij het leren omgaan met
uw visuele beperking. Visio kan u voorzien van
advies over vormen van lezen en
communiceren, omdat wij op de hoogte zijn
van nieuwe technieken en kennis op het
gebied van elektronische hulpmiddelen. Op
elke locatie kunt u zich bijvoorbeeld laten
adviseren over de iPhone, iPad en Mac. Ook
kunt u daar terecht voor trainingen in het
gebruik van deze hulpmiddelen. Visio heeft
deskundige adviseurs en trainers die u graag
meer vertellen over de mogelijkheden en
beperkingen van ondersteunende technologie
in uw persoonlijke situatie. Neem contact op
via het Cliëntservicebureau.
Beurzenagenda
Net als voorgaande jaren is de stand van
Koninklijke Visio te vinden op verschillende
beurzen en evenementen. Hieronder een kort
overzicht van het eerste half jaar.

Landelijk Nieuws
pagina 8
ZieZo-beurs
Donderdag 12 t/m zaterdag 14 april 2012
Expo Houten in Houten
Informatie: www.ziezo.org
Landelijke Glaucoomdag
Zaterdag 21 april 2012
Haagse Hogeschool in Den Haag
Informatie: www.glaucoomvereniging.nl
Landelijke dag MD-vereniging
Zaterdag 12 mei 2012
Nieuwegeins Business Center in Nieuwegein
Informatie: www.mdvereniging.nl
Naast onze aanwezigheid op deze beurzen is
Visio onder andere vertegenwoordigd tijdens
het congres van het Nederlands
Oogheelkundig Gezelschap in Maastricht en de
Bedrijfsgeneeskundige Dagen in Arnhem.
Reünie
Visio organiseert op zaterdag 2 juni 2012 voor
het eerst een reünie voor oud-leerlingen en
oud-medewerkers van het voortgezet special
onderwijs in Grave. Deze reünie is uitsluitend
bedoeld voor leerlingen en docenten die >>
tussen 1990 en 1999 onderwijs hebben
gevolgd of gegeven aan het (VSO) van
Theofaan (later Convergo en Sensis) te Grave.
Uiteraard is het leuk als er zo veel mogelijk
oud-leerlingen en oud-docenten aanwezig zijn.
Dus laat van u horen! Hebt u nog contact met
mensen uit die tijd, stuur dit bericht dan door.
Voor meer informatie of vragen, neem contact
op via reuniegrave@visio.org of via Daniel
Schober, M 06 52 67 98 29.
Prijs voor Tastboek
Tastboek “Sam het nijlpaard” wint speciale
“Prijs uit het hart” bij de internationale Typhlo
& Tactus wedstrijd. Elke twee jaar vindt de
wedstrijd plaats en “Sam het nijlpaard” was dit
jaar één van de Nederlandse inzendingen.
Toos van Aalst, cliënt van Visio Het Loo Erf en
Revalidatie & Advies in Heerhugowaard schreef
een leuk verhaal over de belevenissen van
Sam, een baby nijlpaard. De tekst is in zwart
schrift en braille. Trude Obbink, voormalig
medewerker creatieve vorming bij Visio Het
Loo Erf, maakte er prachtige tactiele
illustraties bij. De Nederlandse inzendingen
werden geselecteerd door leerlingen van de
Visio school in Amsterdam. Neem voor meer
informatie contact op via:
annekeblok@visio.org
Beluister hoe jong volwassenen
revalidatie bij Visio Het Loo Erf ervaren
Visio maakt al enige tijd gebruik van onder
meer geluidsfragmenten om u kennis te laten
maken met de ervaringen van (oud)cliënten.
In aanvulling op de bestaande geluidsfragmenten
op de website zijn er bij Visio Het
Loo Erf nu ook twee fragmenten van jong
volwassenen ontwikkeld. In het eerste
fragment vertelt de 22-jarige Ramona
Verhoeven haar verhaal. Nog niet zo lang
geleden rondde ze haar Mbo-studie af voor
sociaal maatschappelijk en juridische
dienstverlening. Ze kwam in contact met Visio
Het Loo Erf en besloot zich aan te melden voor
een observatieweek, die uitmondde in
intensieve revalidatie. In het andere fragment
komt studente psychologie Tjarda Struik aan
het woord. Tjarda is bijna klaar met haar
studie. Ze kwam erachter dat ze steeds
minder ging zien en besloot zich aan te
melden bij Visio Het Loo Erf. Voor intensieve
revalidatie. In het verlengde daarvan is ze
bezig met arbeidsrevalidatie.
Beide cliënten geven heel persoonlijk weer wat
hun ervaring is met intensieve revalidatie.
Op www.visio.org vindt u de fragmenten terug
onder Intensieve Revalidatie.

Landelijk Nieuws uit Nieuws de regio
pagina 9
Nieuws uit de regio
Zuidwest-Nederland
De trainingen en bijeenkomsten van
Koninklijke Visio bij u in de u buurt zijn
verdeeld in een aantal thema’s. We lichten er
een aantal uit. Voor alle programma’s geldt:
♦ Voor meer informatie en aanmelden
kunt u contact opnemen met het
Cliëntservicebureau T 088 585 85 85.
♦ Bij voldoende aanmeldingen starten de
trainingen. Het minimum aantal
deelnemers verschilt per training.
♦ De contact- en adresgegevens van de
locaties in Zuidwest-Nederland zijn te
vinden in het colofon.
♦ De trainingen/spreekuren die er zijn
uitgelicht kunnen ook op andere
locaties plaatsvinden. Informeer naar
de mogelijkheden bij u in de buurt.
♦ Wijzigingen voorbehouden
----------------------------------------------------
Advies hulpmiddelen
Communicatie is belangrijk. Denk hierbij aan
geschreven en gesproken berichten en de
mogelijkheden en het gebruik van hulpmiddelen.
Maar ook iets zoeken op het
internet of het sturen van een e-mail zijn hier
voorbeelden van. Bij de meeste vormen en
manieren van communiceren kan Visio u
ondersteunen. Door middel van een onderzoek
brengt de deskundige uw vaardigheden en
wensen in kaart. Hierna volgt advies over wat
Visio voor u kan betekenen.
Digitale hulpmiddelen
Wilt u kennis maken met de mogelijkheden
van een iPhone, iPad of Mac? Heeft u
problemen met het lezen van het
beeldscherm? Wilt u weten waar u op moet
letten bij de aanschaf van een smartphone?
Neem contact op met Visio bij u de buurt om
informatie in te winnen over het gebruik en de
mogelijkheden van hulpmiddelen. Zo zijn er
speciale programma’s op het gebied van
vergroting, spraak en braille, maar ook
accessoires die het werken met de computer
vereenvoudigen. U kunt een demonstratie
krijgen over de toegankelijkheidsopties van Apple
producten, de diverse software, compacte of
draagbare Daisyspelers en mobiele telefoons met
spraak en/of vergroting.
Digitale fotografie
Heeft u er behoefte aan om uw omgeving
beter in beeld te brengen? Dan is de digitale
fotocamera een handig hulpmiddel. U gaat
bijvoorbeeld naar de dierentuin en maakt een
foto van een tijger. Thuis kunt u deze tijger
dan vergroot op de computer waarnemen. U
kunt zich opgeven voor een basistraining
fotografie waarin u leert om met uw eigen
digitale camera foto’s te maken. Tevens is er
een training voor gevorderden (dan is het wel
van belang dat u eerst de basistraining heeft
gevolgd), waar u naast fotograferen ook leert
om uw foto’s te bewerken met behulp van het
programma Picasa. Beide trainingen bestaan
uit een praktijkgedeelte, waarbij u buiten
foto’s maakt, en een theoriegedeelte waarbij u
de genomen foto’s bespreekt en u meer
achtergrondinformatie krijgt over digitale
fotografie. Basisvaardigheden als tactiel,
mobiliteit en kijkstrategie worden eveneens
aangesproken. De training vindt plaats op
verschillende locaties en wordt onder andere
gegeven door Leo Markensteijn (fotograaf). De
training vindt in Leiden plaats op vrijdag en
duurt vier dagen. In Rotterdam vindt de >>

Nieuws uit de regio
pagina 10
training op maandag plaats. De data zijn nog
niet bekend. Bel voor meer info over deze
training bij u in de buurt naar het
Cliëntservicebureau.
----------------------------------------------------
Stemming, emoties,
verwerking
Visusverlies kan gepaard gaan met gevoelens
van afhankelijkheid, verlies aan autonomie en
daarmee vermindering van zelfwaardering,
wat onzekerheid tot gevolg heeft. Soms is het
lastiger om contacten te maken en te
onderhouden. Wat voor de één dagelijkse
routine is, is voor de ander minder
vanzelfsprekend. Wat kunt u doen? Met
revalidatie kunt u uw mogelijkheden
uitbreiden. Visio helpt met het opnieuw leren
van dagelijkse handelingen. Er zijn
programma’s voor jong en oud, thuis of in
dagdelen op een locatie in de buurt.
Zorgen voor jezelf
De training is geschikt voor iedereen die merkt
door de visuele beperking moeite te hebben
met het maken van keuzes, ontspannen, het
stellen van grenzen en het opkomen voor
zichzelf. U wordt zich bewust van de
stressfactoren en leert hiermee om te gaan. U
leert de nadruk te leggen op uw kwaliteiten en
deze verder te ontwikkelen. Het betreft zeven
bijeenkomsten. Datum: start 14 september
2012, 9.30 -12.30 uur bij Visio te Leiden.
Ik kan er een boek over schrijven
Wilt u contact met lotgenoten? Hebt u hulp
nodig om uw visuele beperking een plek in uw
leven te geven? Opschrijven helpt bij het
verwerken. Dan is deze training wellicht iets
voor u. Ook uw computervaardigheden brengt
u in de praktijk. Leven met een visuele
beperking nodigt nogal eens uit om te
schrijven over belevenissen die indruk op u
hebben gemaakt. Visio biedt, als u beschikt
over enige computervaardigheden, de
mogelijkheid om uw verhaal op te schrijven.
Hierbij is er aandacht voor de opzet, opmaak
en vormgeving. De verhalen worden
(gedeeltelijk) met elkaar gelezen en
besproken, waarna u leert hoe u de reacties
op uw verhaal kunt verwerken. Het betreft
zes bijeenkomsten. Datum: start april 2012,
Visio te Leiden.
Groepsgesprekken
Tijdens bijeenkomsten met lotgenoten is er de
mogelijkheid om op een interactieve manier te
werken aan verschillende thema’s in relatie tot
de visuele beperking. Herkenning en erkenning
spelen hierbij een grote rol. Veelgestelde
vragen zijn: Hoe kan ik mijn andere zintuigen
inzetten zodat ik minder vermoeid ben?, Hoe
kan ik mijn vrienden onderhouden en nieuwe
contacten maken?, Hoe kan ik mijn visuele
beperking verwerken en me minder onzeker
en afhankelijk voelen?, Hoe kan ik omgaan
met onbegrip? Deze vragen komen onder
meer aan bod. Het betreft zes tot tien
bijeenkomsten. Datum: start in het voorjaar
bij Visio te Goes en Dordrecht.
Doe-Praatgroep voor kinderen en
jongeren
In de Doe-Praatgroep merken kinderen van
zeven tot twaalf jaar en jongeren van twaalf
tot zestien dat ze niet de enige zijn bij wie het
een beetje anders gaat. Het kan opluchten als
ze de kans krijgen hier over te praten.
Onderwerpen die aan de orde komen zijn: hoe
maak je vrienden, hoe gaat het thuis, met
buiten spelen, wat is moeilijk of juist niet. >>

Nieuws uit de regio
pagina 11
Met elkaar wordt er gezocht naar oplossingen.
Leren om te begrijpen waarom iets wel of niet
kan, dat maakt het ook vaak makkelijker om
ermee om te gaan. Door de activiteiten die de
groep gezamenlijk doet, ontdekken ze wat ze
leuk vinden en wat ze allemaal nog wél
kunnen, in eigen tempo. Direct een mooie
kans om vrienden te maken. Tijdens de
schoolvakanties organiseert Visio Doe-
Praatdagen. Neem contact op met het
Cliëntservicebureau voor meer informatie.
----------------------------------------------------
Vaardigheden
verbeteren
Ontdek uw mogelijkheden
Bent u benieuwd hoe u alledaagse handelingen
kunt vergemakkelijken? Deze training richt
zich op mogelijkheden om te compenseren.
Bijvoorbeeld systematisch handelen, werken
met contrasten, gebruik van verlichting en van
andere zintuigen. U krijgt tips die u direct in
de praktijk kunt toepassen, waardoor u
effectiever om kunt gaan met uw visuele
beperking. Ook onderwerpen als hoe u uw
omgeving kunt inlichten over uw
slechtziendheid komen aan de orde. “Ontdek
uw mogelijkheden” is geschikt voor mensen
die na het intakegesprek kennis willen maken
met de dienstverlening van Visio. Het betreft
maximaal zes bijeenkomsten. Datum: start in
het voorjaar bij Visio te Dordrecht en Leiden.
Efficiënt omgaan met het geheugen
Het geheugen is belangrijk om goed te
functioneren. Iedereen heeft wel eens
momenten dat het geheugen je in de steek
laat. U bent in de winkel, weet dat er nog iets
is dat gehaald moest worden, maar wat?
Vanwege uw visuele beperking bent u vaak
nog meer op uw geheugen aangewezen. U
krijgt uitleg over de werking van het
geheugen, praktische tips en leert via
methodes hoe u uw geheugen het beste actief
houdt en gebruikt. Het betreft zes
bijeenkomsten van twee uur met een
terugkomdag na anderhalve maand. Locatie:
Dordrecht.
Massagetraining
“Mijn beperking is in dit vak geen beperking”.
Een veel gehoorde uitspraak van slechtziende
en blinde cliënten die een eigen
massagepraktijk hebben. Tijdens de
massagetraining maakt u kennis met
verschillende massagetechnieken, zoals
strijken, kneden en schudden. Deze
technieken leert u toepassen op de rug, nekschouderregio,
voeten en benen. De massages
worden met elkaar (in groepjes van vier)
geoefend door de ander te masseren en door
ze zelf te ondergaan. Ook is er aandacht voor
de juiste lichaamshouding. Het doel van de
training is om te leren masseren en zo gebruik
te maken van de tactiele mogelijkheden. Het is
een goede basis om toe te passen in het eigen
sociale netwerk of als oriëntatie binnen een
arbeidstraject. De training bestaat uit acht
lesdagen van 10.00 tot 15.00 uur en is het
gehele jaar te volgen in Leiden en Goes. De
beschrijvingen van de massagetechnieken zijn
zowel in geschreven vorm als op cd-rom
beschikbaar.
----------------------------------------------------
Vrijetijdsbesteding
Oriëntatie vrije tijd
Bent u op zoek naar geschikte of creatieve
bezigheden om uw vrije tijd mee door >>

Nieuws uit de regio
pagina 12
te brengen en zo te ontspannen, meld u dan
aan voor de training creatieve vaardigheden.
Een oriënterend programma, dat bestaat uit
acht bijeenkomsten, helpt u om uw
mogelijkheden te onderzoeken en zelfstandig
uw hobby uit te (blijven) oefenen. U maakt
kennis met de basistechnieken van
uiteenlopende activiteiten. Voorbeelden zijn:
vilten met wol, schilderen met acrylverf, het
maken van poppen of houten speelgoed,
werken met textiele werkvormen,
bloemschikken, het bewerken van speksteen,
boetseren, pitrieten, mozaïeken en het maken
van sieraden. Mocht u door dit programma bij
één of meerdere technieken ontdekken dat u
zich hier verder in wilt verdiepen, dan kan dat
in een specifiek creatief programma.
----------------------------------------------------
Cliëntenraad
Deze cliëntenraad bestaat uit cliëntvertegenwoordigers
die op één of verschillende
locaties in Zuidwest Nederland gebruik maken
of hebben gemaakt van de dienstverlening van
Visio. Zij volgen het beleid van Visio in de
regio kritisch met als doel de belangen van de
cliënten te behartigen. Als u ideeën hebt voor
de verbetering van de dienstverlening dan
kunt u dit vanzelfsprekend bespreken met uw
behandelaar. Daarnaast biedt ook de
cliëntenraad mogelijkheden. Naar aanleiding
van uw melding bespreken zij uw suggesties in
nauw overleg met de directeur Revalidatie &
Advies Zuidwest-Nederland. Op deze wijze
beoogt Visio de dienstverlening te bewaken en
te optimaliseren. Neem voor meer infocontact
op Marijke Wolffenbuttel, T 071 561 15 58 of
m.wolffenbuttel@ziggo.nl
Uitgelicht
Open dag van de zorg
Zaterdag 17 maart 2012 openen
zorgorganisaties voor de 12e keer de deuren
tijdens de Landelijke open dag van de zorg.
Initiatiefnemer Stichting RegioPlus coördineert
en stimuleert op deze wijze regionale
samenwerkingsactiviteiten voor zorg- en
welzijnsorganisaties. Visio verwelkomt
geïnteresseerden op verschillende locaties.
Programma in Goes
Bij Visio Revalidatie & Advies te Goes krijgen
geïnteresseerden in de regio Zuidwest-
Nederland van 10.00 tot 16.30 uur de
gelegenheid om vrijblijvend kennis te maken
met verschillende medewerkers en de
mogelijkheden op het gebied van revalidatie
en training. Denk hierbij aan trainingen met
diverse thema’s zoals: hobby’s, koken, braille,
computergebruik, oriëntatie, mobiliteit en
verlichting. Ook andere vormen van de
dienstverlening komen aan de orde. Er zijn
bovendien verschillende hulpmiddelen te zien.
Vakantiebeurs
In Rotterdam vindt er van 10.00 tot 15.00 uur
een vakantiebeurs plaats. Er zijn verschillende
organisaties die begeleide reizen aanbieden
voor mensen met een visuele beperking. Visio
brengt u in contact met deze organisaties en
laat zien dat er uitdagende mogelijkheden zijn
voor een geslaagde vakantie, ongeacht
leeftijd! Ook is er, net als in Goes, informatie
over de revalidatiemogelijkheden.
Neem voor meer informatie contact op met
Visio Revalidatie & Advies te Rotterdam of
Goes. In het colofon vindt u de gegevens.
----------------------------------------------------

Nieuws uit de regio
pagina 13
Revalidatieweek
De revalidatieweek vindt van 9 tot 13 juli 2012
plaats in de Rowaldhoeve te Herpen. Vooraf
aan de week stellen we concrete doelen voor
de revalidatie vast, waarbij het aanleren van
nieuwe vaardigheden belangrijk is.
Naast dat je nieuwe dingen leert waarvan je
thuis veel voordeel hebt, is deze week ook een
tijd waarin we plezier maken. Je verbaast je
ouders straks met wat je allemaal zelfstandig
kunt. Je kunt je aanmelden tot 15 april 2012.
Het aantal deelnemers voor deze week is
beperkt tot maximaal 35 kinderen. En je moet
gebracht en gehaald worden. De eigen
bijdrage is € 55,00. Neem voor informatie
contact op met Visio Revalidatie & Advies en
vraag naar Yvonne Pot of Jenny van der Helm,
yvonnepot@visio.org of
jennyvanderhelm@visio.org
Bijeenkomst voor ouders
met een visueel beperkt kind
Heeft uw kind moeite om met andere kinderen
samen te spelen? En herkent u het dat uw
kind niet weet hoe het zijn vrije tijd moet
invullen? Is er soms boosheid omdat dingen
niet zo gemakkelijk gaan als bij anderen? Of is
uw kind verdrietig omdat het altijd met
begeleiding ergens naar toe moet gaan en
nooit alleen kan? Visio organiseert een
bijeenkomst voor ouders van kinderen met
een visuele beperking die zich net hebben
aangemeld. Er is een uitgebreide toelichting
over de mogelijkheden van Visio. Data: 5 april
2012 (nul tot zes jaar) en 19 april 2012 (zeven
tot zestien jaar), Tijd: 9.30 tot 13.00 uur,
Schiedamse Vest 158, Rotterdam
Speurneuzenpad voor kinderen
Wil je luisteren naar de natuur, het voorjaar
ruiken, de bomen voelen en spelen in het bos?
Belangenorganisatie voor Hagenaars met een
beperking, Voorall, organiseert in
samenwerking met Visio, Bartiméus en
Staatsbosbeheer het ‘Speurneuzenpad’ in het
Haagse Bos. Kinderen met een visuele
beperking van vier tot acht jaar kunnen met
hun ouders of begeleiders de natuur beleven
in een ‘tastbaar’ bos. Het doel is om duidelijk
te maken dat natuur leuk, interessant en ook
toegankelijk is voor kinderen met een visuele
beperking. Ze kunnen de wandeling beleven
door gebruik te maken van de andere
zintuigen als tast, reuk en smaak. Daarnaast
ervaren ouders of begeleiders hoe kinderen
met een visuele beperking de natuur kunnen
beleven. Datum: 25 april 2012 in het Haagse
Bos te Den Haag. Neem contact op met Voorall
voor meer info en aanmelden:
T 070 365 52 88 of info@voorall.nl. Na
aanmelding volgen de details over de exacte
locatie en tijd.
Extra steunpunt in het Westeinde
Ziekenhuis
Koninklijke Visio en Elvea hebben een
gezamenlijk spreekuur in het Westeinde
Ziekenhuis. Als de oogarts een visuele
beperking vaststelt komt het bijzondere
spreekuur in beeld. Partners op het gebied van
oogzorg ontplooien actief activiteiten om de
cliënt nog beter van dienst te zijn. Medische
zorg en zorg op het gebied van revalidatie en
advies komen nu bij elkaar. Multidisciplinaire
samenwerking, afstemming van de werkwijzen
en het verbeteren van voorlichting zorgen voor
een optimale dienstverlening voor de cliënt.
De oogarts kan patiënten nu direct
doorverwijzen naar het gezamenlijke
spreekuur in het Westeinde Ziekenhuis.
Eenvoudige vraag? Er zijn inlooptijden!
Met eenvoudige vragen kunt u op inlooptijden
zonder afspraak terecht bij de >>

Nieuws Berichten uit van de regio derden
pagina 14
dichtstbijzijnde locatie van Visio. In Rotterdam
elke donderdag van 13.00 tot 15.30 uur op de
Schiedamse Vest, in Leiden elke woensdag van
9.30 tot 12.00 uur. In Goes elke donderdag
van 9.00 tot 12.00 uur. In Den Haag iedere
dinsdag van 9.00 -12.00 uur en in Dordrecht
elke donderdag van 9.00 tot 12.00 uur. In
Rotterdam is iedere laatste donderdag van de
maand van 13.00 tot 15.30 uur een speciaal
ICT inloopspreekuur. In Dordrecht is dit iedere
laatste donderdag van de maand van 13.30 tot
16.30 uur.
----------------------------------------------------
Berichten van derden
Geschenkboek over slechtziendheid
Thrillerauteur Simone van der Vlugt schrijft
het geschenkboek voor Juni - Maand van het
Spannende Boek 2012. Zij treedt hiermee in
de voetsporen van onder anderen Esther
Verhoef, Saskia Noort, René Appel, Tomas
Ross en Rinus Ferdinandusse. In het
geschenkboek dat Simone voor de 24e editie
van deze campagne schrijft, speelt een
slechtziende vrouw de hoofdrol. Om zich voor
te bereiden op het schrijven van dit verhaal,
deed Van der Vlugt afgelopen zomer research
bij Visio Het Loo Erf.
Infovisie MagaZIEN schept overzicht
Al 25 jaar is Infovisie Magazine dé uitgave
voor onafhankelijke informatie over technische
hulpmiddelen voor slechtziende en blinde
mensen. Het driemaandelijkse blad bespreekt
per keer verschillende hulpmiddelen al dan
niet gekoppeld aan een bepaald thema. Vorig
jaar is de naam van het blad omgedoopt in
Infovisie MagaZIEN.
In 1986 werd Infovisie Magazine voor het
eerst uitgebracht. Aanleiding was het gebrek
aan onafhankelijke informatie over technische
hulpmiddelen voor mensen met een visuele
beperking. In 1990 kreeg de redactionele
samenwerking met Visio vorm. De eerste
contacten verliepen via de helaas jong
overleden Visio-medewerker Paul Snijders
Blok. Er opende zich een scala aan nieuwe
mogelijkheden. Visio beschikte over middelen
om vergelijkende tests van hulpmiddelen op te
zetten en uit te voeren. Het aanbod in
Nederland was immers erg gelijklopend met
het Belgische aanbod. Het tijdschrift werd
voortaan ook in Nederland gelezen en kende
veel bijval. In die tijd kreeg ook het
redactieteam de samenstelling die het
vandaag nog steeds kent, waarbij ook Visio
redactionele bijdragen verzorgt.
Het tijdschrift is verkrijgbaar in zwartdruk, in
gesproken vorm op daisy-cd en in
elektronische vorm als HTML-bestand. De
elektronische leesvorm is gratis en wordt
verzonden via e-mail. Het elektronische archief
(sinds 1986) kunt u op de website
www.infovisie.be raadplegen.
Een abonnement op de zwartdruk- en
daisyversie kost € 30,00 per jaar (Nederland).
Wilt u zich abonneren op Infovisie MagaZIEN?
Neemt u dan contact op met het KOC –
Kenniscentrum Hulpmiddelen van het VAPH
T +32 (0)2-225 86 61 of koc@vaph.be.
HTML-versie (gratis) kunt u per e-mail
aanvragen bij koc@vaph.be.
----------------------------------------------------

Colofon
pagina 15
Deze nieuwsbrief wordt in een oplage van
zestienduizend stuks verspreid onder cliënten,
verwijzers, belangenverenigingen en andere
geïnteresseerden binnen de regio van Visio
Revalidatie & Advies in Zuidwest-Nederland.
Aan de inhoud van de artikelen kunnen geen
rechten worden ontleend. Niets uit deze
uitgave mag worden gereproduceerd of
verspreid zonder voorafgaande schriftelijke
toestemming van Koninklijke Visio.
Aan deze uitgave werkten mee
Maureen van Zuuk, Ester Wierenga, Rian
Karageorgos, Paul Verburg, Marion Kuper, Ilse
Blom, Antonietta Asta, Petra Colen, Vincent
van der Does, Obbe Albers, Peterlien Soels,
Saskia Braire-Prince, Janine Oomkens, Corine
Blonk, Daniel Schober, Thijs Kreukels,
Antoinette Kroes, Sita Koeber, Relinde van der
Burgt, Yvonne Pot, Ester van Oosterbos,
Annelies Uitdehaag, Esther Thelen-Krijger,
Hubertine Burgers, Janine Oomkens.
Drukwerk en verzending
Drukkerij Arduin – Middelburg
T 0118 67 90 13
Opmaak en eindredactie
Marjolijn Dekker
Correspondentieadres:
Koninklijke Visio
Schiedamse Vest 158
3011 BH Rotterdam
rotterdam@visio.org
Klachten
Hebt u een klacht of bent u ergens ontevreden
over? Neem dan contact op met de manager
van de betreffende Visio vestiging.
Wijziging gegevens
Bent u verhuisd of wilt u de nieuwsbrief niet
meer of in een andere vorm ontvangen? Neem
contact op via csbrotterdam@visio.org
Adressen Visio Revalidatie & Advies in de
regio Zuidwest-Nederland
Schiedamse Vest 158
3011 BH Rotterdam
T 088 585 97 00
rotterdam@visio.org
Poortgebouw
Rijnsburgerweg 10
(parkeerterrein bereikbaar via Albinusdreef)
2333 AA Leiden
T 088 585 96 00
leiden@visio.org
Stationspark 2
4462 DZ Goes
T 088 585 95 00
goes@visio.org
Bordewijklaan 3
2591 XR Den Haag
T 088 585 92 00
denhaag@visio.org
p/a Albert Schweitzerziekenhuis Amstelwijck
Van der Steenhovenplein 1
3317 NM Dordrecht
T 088 585 94 00
dordrecht@visio.org
Dit is een uitgave van Koninklijke Visio,
expertisecentrum voor slechtziende en blinde
mensen. www.visio.org.
----------------------------------------------------