Schoolgids - Visio

Visio Onderwijs BredaSchoolgids2013-2014

Schoolgids Deel 1 / Algemeen Breda / 2013-2014 Deel / 1

Deel 1 / AlgemeenVoorwoord 4Koninklijke Visio, expertisecentrum voorslechtziende en blinde mensen 5Perspectief voor iedereen........................... 5Het onderwijs van Koninklijke Visio ............. 5Het onderwijsaanbod................................. 6− Scholen 6− Ontwikkelingen in de leerlingenpopulatie 7− Ambulante onderwijskundige begeleiding 7Indeling Visio Onderwijs............................. 8Visie op onderwijs - waar Visio Onderwijs voorstaat ....................................................... 9Pedagogisch klimaat en veiligheid ..............10Aanmeldprocedure en toelatingscriteria.......11Passend Onderwijs ...................................11Kerntaken...............................................11Kwaliteitszorg..........................................12− Wet Kwaliteit (v)so 12− Toezichtkader Inspectie 12Onze school 13Directeur en locatieleider, adjunct-directeur.13Locatie en gebouw ...................................13Aantal leerlingen per 1 januari 2013 ...........13Visio Onderwijs Breda in het kort ...............13Onderwijsaanbod .....................................14Leerroutes / uitstroomprofielen..................14Visueel onderzoek en gezondheidszorg 16De Commissie van Begeleiding (CvB)..........16Oogarts ..................................................16Schoolarts ..............................................16Behandelingen.........................................16Onderwijsvoorwaardelijke zorg ..................16Uitstroom 16Samenwerkingsverbanden in de regio 18Samenwerking Visio De Blauwe Kamer Wonen& Dagbesteding .......................................18Samenwerking binnen het onderwijs...........18Samenwerking met overige partijen ...........18Ons team 18Management ...........................................18Adjunct-directeur/locatieleider .................. 18Coördinatoren ........................................ 19Orthopedagoog....................................... 19Leerkrachten .......................................... 19Leraarondersteuners................................ 19Onderwijsassistenten............................... 19Zorgbegeleiders ...................................... 19Vakleerkrachten...................................... 19Therapeuten........................................... 19Systeembeheerder .................................. 19Huismeester........................................... 19Secretaresse .......................................... 20Medewerkers huishoudelijke dienst ............ 20Stagiairs ................................................ 20Ons team voor komend schooljaar............. 20bestaat uit: ............................................ 20Ouderparticipatie 21Medezeggenschapsraad ........................... 21Oudervereniging ..................................... 21Ouderbijdrage ........................................ 21Veiligheid 22Melden van (bijna) incidenten ................... 22Pesten................................................... 22BHV (bedrijfshulpverlening)...................... 22Calamiteitenplan ..................................... 22Risico-inventarisatie ................................ 22Wetten en regels 22Leerplicht............................................... 22Gedragsregels ........................................ 22Praktische zaken van A tot Z 23Activiteiten............................................. 23Financiële regelingen ............................... 23Foto’s, video........................................... 24Gym- en zwemkleding ............................. 24Lesuitval................................................ 24Lunchpakket, fruit en tussendoortjes ......... 24Overblijven ............................................ 24Schoolbenodigdheden .............................. 25Telefonisch contact.................................. 25Traktaties .............................................. 25Vakanties............................................... 25Verlof .................................................... 252

Vrije woensdagen voor leerlingen tot zevenjaar ....................................................... 25Vervoer van en naar school....................... 26Verzekeringen......................................... 26Ziekmeldingen en schoolverzuim ............... 26Ziekte .................................................... 26Raad van Toezicht, Raad van Bestuur,medezeggenschap, klachtenregeling eninformatieverstrekking 27Wat is de medezeggenschapsraad (mr) en wiezitten er in? ............................................ 27Wat doet de mr? ..................................... 27Gemeenschappelijke medezeggenschapsraad(gmr) .................................................... 27Klachtenregeling...................................... 28Ongevallenverzekering ............................. 29Privacy................................................... 29Schorsen en verwijdering.......................... 29Informatieverstrekking door de school aangescheiden ouders ................................... 30Adressen scholen..................................... 30Afkortingen en begrippen.......................... 31Toelatingscriteria..................................... 32Nuttige adressen ..................................... 333

Deel 1 / AlgemeenVoorwoordVoor u ligt de schoolgids van Visio Onderwijs.Visio Onderwijs maakt deel uit van KoninklijkeVisio, expertisecentrum voor slechtziende enblinde mensen. Leerlingen met een visuelebeperking, al dan niet in combinatie met eenandere beperking, kunnen bij ons terecht voorhun volledige onderwijsloopbaan. Wij biedenprimair onderwijs en voortgezet onderwijs aanop scholen voor (voortgezet) speciaalonderwijs, evenals ambulanteonderwijskundige begeleiding voor kinderendie onderwijs volgen op reguliere scholen.Deze schoolgids geeft uitgebreide informatieover onze scholen voor kinderen en jongerenmet een visuele en/of meervoudige beperking.Naast praktische informatie wordt duidelijkwat Visio Onderwijs u en uw kind te biedenheeft.Ontwikkelen van vaardigheden enmogelijkhedenHet onderwijs op de Visio-scholen sluitnadrukkelijk aan bij het onderwijs op regulierescholen. De kerndoelen zoals deze in hetregulier basisonderwijs gelden, worden opaangepaste wijze ook door ons gehanteerd.Voor leerlingen vanaf twaalf jaar is er demogelijkheid om praktijkonderwijs, VMBO ofHAVO te volgen, waarbij we streven naar eenpositief resultaat op het reguliere eindexamen.Leerlingen met (ernstige) meervoudigebeperking kunnen deelnemen aan praktischonderwijs, gericht op het ontwikkelen van(arbeidsmatige) vaardigheden.De kinderen en jongeren worden gestimuleerdom hun talenten en mogelijkheden zo goedmogelijk te benutten. Naast de gebruikelijkeschoolse vakken, worden de leerlingengeschoold in sociale en praktischevaardigheden. De kinderen werken zowelzelfstandig als samen aan hun sociaalemotionele,motorische en zintuiglijkeontwikkeling.We vinden het van groot belang de kinderenen jongeren te stimuleren tot maximalezelfstandigheid en zelfontplooiing. Dit wordtonder andere zichtbaar bij het werken metpassende dag- en weektaken. Onderwijs aanonze leerlingen is maatwerk, dat groepsgerichtwordt ingevuld. In kleine groepen wordt hetonderwijs aangeboden, waarbij ruimte is voorhet tempo en ontwikkelingsniveau van iederkind.Ook vinden we het belangrijk dat kinderen metplezier naar school gaan. Dit is eenvoorwaarde voor elk kind om zich goed teontwikkelen en te leren. Hiertoe werken wijgraag met u als ouder samen. We hechten erveel belang aan om een goede relatie met u teonderhouden over de thuis- en woonsituatievan uw kind en nodigen u van harte uit uwverwachtingen daarover met ons te delen envorm te geven.Koers voor 2013-2014Het onderwijs op de Visio-scholen isdoelgericht en staat voor kwaliteit. Dit sluitaan bij de huidige ontwikkelingen op hetgebied van kwaliteit en wetgeving in het(speciaal) onderwijs, waarin in 2013 en 2014enige wijzigingen optreden.In het schooljaar 2013-2014 zult u als oudermerken dat we werken met het zogenaamdeontwikkelingsperspectiefplan (OPP). Hierinwordt aangegeven op welk niveau uw kindwerkt en wat het verwachteuitstroomperspectief van uw kind is. Dit plankomt in samenspraak met u tot stand en isrichtinggevend voor het onderwijs dat uw kindkrijgt aangeboden. Op vaste momenten in hetjaar meten wij de ontwikkeling van uw kind,waardoor u de voortgang en de ontwikkelingvan uw kind mede kunt volgen. Hiermee bentu er van verzekerd dat uw kind optimaalgestimuleerd wordt om binnen de eigenmogelijkheden, maximaal te presteren. En datwij hierover verantwoording afleggen aan u alsouder. Tevens leggen wij verantwoording afaan de samenleving door het aanleveren vanalle vereiste gegevens inzake instroom,4

Deel 1 / Algemeendoorstroom en uitstroom aan de Inspectie vanhet Onderwijs.Kwaliteit van onderwijsOnze onderwijskwaliteit meten wij regelmatig.Dit doen we door het afnemen vangevalideerde tests, het regelmatig afnemenvan tevredenheidsonderzoeken en hetafleggen van verantwoording aan de Inspectievan het Onderwijs. Met het afgeven van eenbasisarrangement voor iedere Visio-schoolheeft de inspectie geoordeeld dat wij voldoenaan de gestelde kwaliteitsnormen.Toch blijven wij ons graag verbeteren. Wijnodigen u dan ook van harte uit om uw tips,opmerkingen en kritische noten met ons tebespreken. Daarmee stelt u ons in staat omvoor uw kind, en voor alle kinderen binnenVisio Onderwijs, het beste onderwijs terealiseren en daarmee optimale kansen tecreëren voor een goede en passende toekomstvoor al onze kinderen en jongeren. En datdoen we graag !vakmanschap en bezieling begeleiden wij onzecliënten en leerlingen bij een zo zelfstandigmogelijk leven. Mensen die persoonlijk ofprofessioneel betrokken zijn bij iemand meteen visuele beperking, kunnen ook bij Visioterecht voor advies, ondersteuning endeskundigheidsbevordering. In onzedienstverlening staat de vraag van de cliënt ende leerling centraal. Samen zoeken we naar debeste oplossing.Voor meer informatie over onzedienstverlening verwijzen wij u naar onzewebsite: www.visio.org.We wensen u en uw kind een goed schooljaar2013-2014 toe.Directie Visio OnderwijsMarjan van den Haak en Marcel JanssenKoninklijke Visio,expertisecentrum voorslechtziende en blinde mensenPerspectief voor iedereenIn Nederland krijgen jaarlijks duizendenmensen te maken met blijvendeslechtziendheid of blindheid. Wanneer iemandslecht ziet of helemaal blind wordt, heeft datingrijpende gevolgen voor wonen, werken,ontspanning, onderwijs, opvoeding enmobiliteit. Op al deze terreinen biedtKoninklijke Visio ondersteuning. Onze dienstenzijn er voor kinderen en volwassenen dieslechtziend of blind zijn. Ook mensen die naasteen visuele beperking een andere beperkinghebben, kunnen bij ons terecht. MetHet onderwijs van Koninklijke VisioVisio Onderwijs – dat formeel bestaat uit drieonderwijsinstellingen (drie brin-nummers) –verzorgt speciaal onderwijs, voorgezet speciaalonderwijs en ambulante onderwijskundigebegeleiding aan leerlingen met een visuelebeperking en aan leerlingen die naast eenvisuele beperking, ook een verstandelijke ofandere beperking hebben. In de wet wordt ditonderwijs “cluster 1” genoemd. De wet en ookhet ministerie hanteert voor de leerlingen vancluster 1 de terminologie “visueel gehandicapt”en “meervoudig gehandicapt”. Binnen Visiokiezen we in plaats daarvan voormensen/leerlingen met een visuele beperkingen mensen/leerlingen met een meervoudigebeperking. In deze schoolgids spreken we5

Deel 1 / Algemeendaarom over visueel beperkt en meervoudigbeperkt; op enkele plekken wordt meervoudigbeperkt in deze schoolgids afgekort als mb.Zeventig procent van de kinderen met eenvisuele beperking neemt deel aan thuisnabijonderwijs, mede dankzij de ambulanteonderwijskundige begeleiding van Visio. Ditkan een reguliere school zijn of een specialeschool buiten Visio. Daarnaast heeft Visiozeven scholen voor (voortgezet) speciaalonderwijs aan leerlingen met visuelebeperkingen of meervoudige beperkingen; inAmsterdam, Breda, Grave, Haren (tweelocaties), Huizen en Rotterdam.InstellingsplanVoor alle scholen van Visio Onderwijs bestaateen gezamenlijk plan voor de periode totmedio 2015: het instellingsplan. Daarin staande visie en de missie van het onderwijsverwoord. Bovendien geeft het de accentenaan voor de komende jaren. De schoolgidsenen jaarplannen worden afgeleid van hetinstellingsplan. Het plan is te verkrijgen op deonderwijslocaties of te downloaden viawww.visio.org.Het onderwijsaanbodScholenVisio Onderwijs heeft zeven scholen vanwaaruit onderwijs wordt aangeboden. Op dezeven scholen is er het volgendeonderwijsaanbod:so vso so-mb vso-mb-----------------------------------------------------------------Amsterdam X XBreda X XGrave X X X XHaren (Rummerinkhof) XHaren (Rijksstraatweg) X XHuizen X X X XRotterdam X X X X-----------------------------------------------------------------so = speciaal onderwijsvso = voortgezet speciaal onderwijsso-mb = speciaal onderwijs voor leerlingen met eenmeervoudige beperkingvso-mb = voortgezet speciaal onderwijs voor leerlingenmet een meervoudige beperkingSpeciaal onderwijsHet onderwijsaanbod is gericht op het behalenvan de kerndoelen primair onderwijs, die zijnaangepast voor leerlingen met een visuelebeperking.Speciaal onderwijs voor leerlingen meteen meervoudige beperkingHet onderwijsaanbod is gericht op het behalenvan de kerndoelen so-mb, die zijn aangepastvoor leerlingen met een visuele beperking.Voortgezet speciaal onderwijs envoortgezet speciaal onderwijs voorleerlingen met een meervoudigebeperkingHet vso en het vso-mb hebben drieuitstroomprofielen:- vervolgonderwijs- arbeid- dagbesteding6

Deel 1 / AlgemeenOntwikkeling in de leerlingenaantallen per regioRegio 2003 2004 2005 2006 2007 2008 2009 2010 2011 2012----------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------Zuid 261 260 264 274 279 298 311 315 315 315Midden 155 157 143 155 160 166 167 167 162 156Noord 83 89 81 79 80 78 74 71 66 61----------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------Totaal 499 506 488 508 519 542 552 553 543 532Regio ZuidRegio MiddenRegio Noord= Grave, Breda, Rotterdam= Amsterdam, Huizen= Haren (2x)Wanneer we kijken naar de ontwikkeling vanhet leerlingenaantal over de afgelopen tienjaar, dan zien we dat het leerlingenaantal inde periode 2003 tot 2006 schommelde tussen500 en 510. Vanaf 2006 is een stijging te zien,en vanaf 2011 weer een lichte daling. Hetaantal lijkt zich te stabiliseren rond de 540leerlingen.Ontwikkelingen in de leerlingenpopulatieSamenstelling in 2002 Samenstelling in 2007 Samenstelling in 2012A P A P A P------------------------------------- ------------------------------------- -------------------------------------so 183 35,9 so 170 32,8 so 164 30,8vso 125 24,5 vso 133 25,6 vso 146 27,4(v)so-mb 202 39,6 (v)so-mb 216 41,6 (v)so-mb 222 41,7------------------------------------- ------------------------------------- -------------------------------------510 100 519 100 532 100A = AbsoluutP = ProcentueelAmbulante onderwijskundige begeleiding2003 2004 2005 2006 2007 2008 2009 2010 2011 2012----------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------Regio Zuid 623 594 651 644 755 803 834 883 898 900Regio Midden 317 337 333 339 353 358 375 372 388 390Regio Noord 125 132 135 138 160 168 173 176 186 213----------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------1.065 1.063 1.119 1.121 1.268 1.329 1.382 1.431 1.472 1.503Regio Zuid = Grave, Breda, RotterdamRegio Midden = Amsterdam, HuizenRegio Noord = Haren7

Deel 1 / AlgemeenHet aantal aob-leerlingen is in de periode van2003 tot 2006 licht gegroeid. Vanaf 2006 issprake van een sterkere groei. In de periodevan 2006 tot 2012 is het aantal aob-leerlingenin totaal met circa 380 toegenomen. Tussen2003 en 2012 is het aantal aob-leerlingen intotaal met bijna 440 leerlingen gegroeid.Indeling Visio OnderwijsRaad van BestuurDirecteur OnderwijsDirectie OnderwijsDirecteur OnderwijsZuid-NederlandZONMidden- en Noord-NederlandGraveso | vso | so-mb | vso-mbHuizenso | vso | so-mb | vso-mbBredaso-mb | vso-mbAmsterdamso | vsoRotterdamso | vso | so-mb | vso-mbHaren | Harenso | so-mb | vso-mbaobaob8

Deel 1 / AlgemeenVisie op onderwijs - waar VisioOnderwijs voor staat“Perspectief voor elk kind”“Perspectief voor elk kind” is een belangrijkuitgangspunt van ons onderwijs. We willen alsonderwijsinstelling ieder kind, ongeacht deindividuele beperkingen, een perspectief voorde toekomst bieden. Elk kind is anders enheeft een eigen ontwikkeling. Die ontwikkelingen de ondersteuningsvragen van de leerlingstaan centraal en geven richting aan hetonderwijs, uiteraard binnen de wettelijkekaders. Daarbij is er een dialoog tussen oudersen onderwijsmedewerkers. Naastkennisontwikkeling is er binnen ons onderwijsaandacht voor zintuiglijke, sociaal-emotioneleen lichamelijke ontwikkeling. Hiermeeondersteunen en begeleiden we kinderen inhun groei naar zelfredzaamheid enzelfstandigheid. Elke leerling moet de bestemogelijkheden krijgen om tot ontwikkeling tekomen, en binnen zijn mogelijkheden kunnenintegreren in de maatschappij. We bevorderenhun verantwoordelijkheidsgevoel. Leerlingendoen, behalve kennis, ook vaardigheden opwaarmee ze een sociaal netwerk kunnenopbouwen en kunnen samenwerken.“Leren leren”Het onderwijstraject kent een opbouw waarbijstapsgewijs wordt toegewerkt naar zozelfstandig mogelijk leren, leven en werken.“Leren leren” is een belangrijk concept in onsonderwijsprogramma. Met “leren leren” wilVisio meer aansluiten bij de kennis- enbelevingswereld van leerlingen. Dit betekentdat leerlingen gebruik maken van meerdereleerbronnen en verschillende leeromgevingen.Daarnaast zijn bij het “leren leren” de vragenen keuzes van de leerling (of zijn ouders)meer dan voorheen bepalend voor de planningen uitvoering van het onderwijs.Gewoon waar het kan, speciaal waar het moetWe vinden het belangrijk dat een kind naar díeonderwijssetting gaat, waarbinnen het debeste kansen en mogelijkheden heeft om totontplooiing te komen. Voor het ene kind is dithet reguliere onderwijs, dichtbij huis, incombinatie met ambulante onderwijskundigebegeleiding (aob). Voor een ander kind is dit(tijdelijk) het speciaal of voortgezet speciaalonderwijs van Visio. Binnen onze scholen ishet onderwijs “gewoon waar het kan, speciaalwaar het moet”. De meeste methoden die wegebruiken binnen het speciaal onderwijs envoortgezet speciaal onderwijs sluiten aan bijhet reguliere basis- en voortgezet onderwijs.Hierdoor is het voor leerlingen gemakkelijkerom eventueel de overstap naar het reguliereonderwijs te maken.Zorg in OnderwijsNaast het volgen van kwalitatief goedonderwijs hebben veel leerlingen ook eengrote zorgbehoefte. Daarom beschikt Visioover een afdeling Zorg in Onderwijs (ZON).Voor een gewone school is lesgeven en zorgbieden aan uw kind soms moeilijk tecombineren. Door ons brede dienstenpakket(naast Onderwijs ook Revalidatie & Advies enWonen & Dagbesteding) hebben we demogelijkheid om op onze Visio-scholen zowelonderwijs als zorg te bieden. Binnen Visiostreven we dan ook naar een optimalesamenwerking tussen Onderwijs en Zorg. Deafdeling ZON maakt het mogelijk om op deonderwijslocaties (al dan niet tijdens9

Deel 1 / Algemeenschooltijd) de zorg te bieden waar deleerlingen behoefte aan hebben. “Eén kind,één plan” is hierbij het uitgangspunt.Medisch handelenVisio wil zo goed mogelijk aansluiten bij dezorgbehoefte van de leerlingen. Uiteraard zijnwe hierin zo zorgvuldig mogelijk. Vanuit deoverheid zijn er regels opgesteld waar scholenzich aan moeten houden bij het uitvoeren vanmedische handelingen. Met medischehandelingen bedoelen we handelingen die opvoorschrift van een arts uitgevoerd moetenworden. Denk hierbij bijvoorbeeld aan hettoedienen van medicijnen, het toedienen van(oog)druppels, aanbrengen van huidzalf, hetgeven van sondevoeding. De afsprakenrondom medische handelingen zijn als volgt:- Als op voorschrift van een arts bij eenleerling één of meerdere medischehandelingen onder schooltijd verricht moetenworden, is het nodig dat de school beschiktover een uitvoeringsverzoek van debetreffende arts. Daarnaast heeft de schooleen individueel ondersteuningsplan nodig datdoor de ouders is ingevuld en ondertekend.Beide documenten dienen in het leerlingdossieraanwezig te zijn; wanneer deze nietaanwezig zijn, zal de school de ouders hierom vragen. Ook wanneer de leerling dehandeling zelf kan uitvoeren, moeten dezeformulieren opgenomen zijn in het leerlingdossier.- Visio is er verantwoordelijk voor dat dehandeling wordt uitgevoegd door bekwaamen bevoegd personeel. Handelingen wordenuitgevoerd volgens de algemeneaanwijzingen die zijn opgenomen inprotocollen (deze zijn beschikbaar opschool). Bij het uitvoeren van de handelingenwordt ook rekening gehouden met deindividuele behoeften van de leerling zoalsvermeld in het individueelondersteuningplan.- Het uitvoeren van een medische handelingzonder uitvoeringsverzoek van een arts isformeel niet toegestaan. Om die reden wordter in de scholen van Visio geen paracetamol,andere zelfzorggeneesmiddelen ofhomeopathische middelen toegediend zonderuitvoeringsverzoek en ingevuldondersteuningsplan.Pedagogisch klimaat en veiligheidVisio Onderwijs vindt het belangrijk eenklimaat te creëren waarin leerlingen zichveilig, gerespecteerd en gewaardeerd voelen.We nemen leerlingen serieus en vinden hetbelangrijk dat ze zich gesteund voelen doorhun medeleerlingen en leerkrachten. Degewenste sfeer is het uitgangspunt voor demanier waarop we met elkaar omgaan:hoe leerkrachten met leerlingen omgaan,leerlingen met elkaar en leerkrachtenonderling. Wanneer we signaleren dat eenleerling of leerkracht het klimaat negatiefbeïnvloedt, spreken we hem daarop aan. Descholen beschikken over een pestprotocol.Hierin staat aangegeven hoe we pestentegengaan en aanpakken. Het pestprotocol iséén van de onderdelen van het veiligheidsplandat we in het najaar 2013 gaan actualiserenen waarover we u zullen informeren via dewebsite en onze scholen.We willen onze leerlingen met een visuelebeperking ook een fysiek veilige omgevingbieden waarop ze “blindelings” kunnenvertrouwen. Dit betekent dat we onder anderevan onze leerlingen en leerkrachtenverwachten dat ze lesmaterialen10

Deel 1 / Algemeengestructureerd opbergen en hun eigen spullenopruimen. De gebouwen zijn voorzien van(tactiele) verwijzers en markeringen, zodatleerlingen de weg goed kunnen vinden. Webieden leerlingen hiermee een omgevingwaarin ze veilig kunnen bewegen en waarin zezich veilig voelen.Aanmeldprocedure en toelatingscriteriaCluster 1 is het onderwijscluster vooronderwijs aan kinderen met een visuelebeperking.Wanneer u een kind wilt aanmelden, dan kuntu bellen met het Cliëntservicebureau van Visio(088 585 85 85). Een medewerker brengt uwvragen in kaart en geeft informatie over destappen en de doorlooptijd van hetaanmeldproces. Na de aanmelding wordenverschillende oogheelkundige gegevens van deoogarts verzameld.De aanmelding wordt beoordeeld door deCommissie van Onderzoek, waarin onderandere een orthopedagoog, oogarts enmaatschappelijk werker zitting hebben. Zijbeslissen over de toelating tot cluster 1. Als deCommissie van Onderzoek vindt dat het kindeen dusdanige beperking ondervindt van zijnof haar visus, dat het kind het onderwijs opeen reguliere school niet kan volgen, dan iseen advies voor een school van Visio mogelijk.Ook is het mogelijk dat geadviseerd wordt dateen kind regulier onderwijs kan volgen metondersteuning van een ambulantonderwijskundig begeleider. Bij Visio hanterenwe de criteria die door de branche zijnopgesteld. U vindt het schema in de bijlagevan deze schoolgids. Een besluit over toelatingwordt indien mogelijk binnen zes wekengenomen, na aanmelding en ontvangst vanhet onderwijskundig rapport van de huidigeschool en de actuele oogheelkundigegegevens.Passend OnderwijsBinnen het primair en voortgezet onderwijs(PO en VO) ontstaan regionalesamenwerkingsverbanden waarin ook descholen voor leerlingen met lichamelijkebeperkingen, verstandelijke beperkingen engedragsproblematiek zijn opgenomen. Descholen voor leerlingen met visuelebeperkingen (cluster 1) en de scholen voorleerlingen met auditieve beperkingen (cluster2) maken hier geen onderdeel van uit, maarblijven zelfstandig. Dit heeft te maken met derelatief kleine omvang van deze doelgroepenen dus ook de beperkte omvang van dezeclusters, in combinatie met de specifiekeexpertise.Visio Onderwijs zal wel samenwerken met desamenwerkingsverbanden in het PO en VO. Wevinden het immers belangrijk dat een visuelebeperking bij een kind tijdig wordtgesignaleerd en dat doorverwijzing naar VisioOnderwijs plaatsvindt. Voldoet het kind aan detoelatingscriteria, dan zal bekeken wordenwelke ondersteuning en expertise gewenst zijnom het onderwijs voor de leerling zotoegankelijk mogelijk te maken.Cluster 1 en 2 werken steeds meer samenvanwege hun vergelijkbare positie en dedaarbij behorende regelgeving. Het doel is omhet onderwijs aan leerlingen met zintuiglijkebeperkingen een goede plek te geven binnenhet Nederlandse onderwijsbestel. Daarnaast isde samenwerking bedoeld om de regionale enlandelijke taken inhoudelijk en strategisch zogoed mogelijk vorm te geven.KerntakenBegin 2012 is het management van VisioOnderwijs gestart met het ontwikkelen vaneen focus in de kerntaken en de functies vanhet onderwijs. Wat verstaan we onder “goedonderwijs”? Welke kaders en functies horenhierbij? De gedachtevorming hierover isgestart vanuit de behoefte om binnen VisioOnderwijs te komen tot eenheid in kwaliteitbinnen ons onderwijs. Ook externe11

Deel 1 / Algemeenbeleidsontwikkelingen zoals het‘opbrengstgericht werken’ maakt het nodig omte komen tot standaardisatie in kwaliteit.In het schooljaar 2013/2014 zal de notitiekerntaken aan de GMR worden voorgelegd envindt hierover besluitvorming plaats.KwaliteitszorgWet Kwaliteit (v)soOm te komen tot kwaliteitsverbetering binnenhet (voortgezet) speciaal onderwijs is de“Wet Kwaliteit (v)so” opgesteld die vanafaugustus 2013 van kracht is. De belangrijksteitems die hierin zijn opgenomen zijn hetopbrengstgericht werken, het opstellen vaneen ontwikkelingsperspectief voor iedereleerling en de nieuwe uitstroomprofielen voorhet vso (vervolgonderwijs, arbeid,dagbesteding). In de komende jaren vindtverdere doorontwikkeling op deze onderdelenplaats in lijn met de wet.Toezichtkader InspectieTegelijkertijd met dit wetsvoorstel past deInspectie van het Onderwijs het toezichtkaderaan dat gebruikt wordt bij de beoordeling vande kwaliteit van het so en vso. Daarbij staatde volgende vraag centraal: “Heeft de schoolvoor de leerlingen eenontwikkelingsperspectief vastgesteld en kan deschool zich verantwoorden over heteindresultaat in termen van deuitstroombestemming van de leerlingen?”12

Deel 2 / Speciaal onderwijsOnze schoolVisio Onderwijs BredaCorrespondentieadres:Postbus 4621, 4801 EP BredaBezoekadres:Galderseweg 65, 4836 AC BredaT 088 585 82 00onderwijsbreda@visio.orgwww.visio.orgDirecteur en locatieleider, adjunctdirecteurDirecteur: Marcel JanssenLocatieleider Breda, adjunct-directeur: RachelKempermanLocatie en gebouwOnze school ligt aan de rand van hetuitgestrekte Mastbos, op één van de mooistelocaties van Breda. De school ligt direct naastVisio De Blauwe Kamer, Wonen &Dagbesteding. We hebben een uitnodigendgebouw dat is afgestemd op de mogelijkhedenvan onze leerlingen met een visuelebeperking. Aanpassingen zijn er door hetgebruik van heldere kleuren, duidelijkecontrasten, goede verlichting,oriëntatiepunten, knokkelplanken,reliëfstroken in wanden en vloeren, enverwijzers. Ook maken we gebruik vanakoestische aanpassingen. De lokalen zijnruim en licht en de gangen breed en veilig.Ook de gymzaal, het zwembad en detherapieruimten zijn voorzien van aanpassingenen specifieke apparatuur. Er zijnvaklokalen, praktijklokalen, een sensorischeactiveringsruimte, een donkere kamer voorvisuele stimulatie (DOKA) en een lichte kamervoor visuele training (LIKA). Uiteraard bent ualtijd van harte welkom om een bezoek aanonze school te brengen. Hiervoor organiserenwij open dagen. U kunt ook een afspraakmaken voor een persoonlijke rondleiding.Aantal leerlingen per 1 januari 2013Visio Onderwijs Breda telde op 1 januari 2013in totaal 63 leerlingen.Visio Onderwijs Breda in het kortOnze leerlingen hebben allemaal een visueleen een meervoudige beperking.De beperkingen van de leerlingen vragen omaanpassingen van ons onderwijs. Demedewerkers staan dagelijks voor de taak deziende wereld voor onze leerlingenbegrijpelijker te maken. Daarbij houden werekening met de mogelijkheden enbeperkingen van iedere leerling.Op onze school kun je meer leren dan alleenrekenen, aardrijkskunde of lezen. Activiteitenals zelfstandig leren spelen, eten en drinken,of aan- en uitkleden, zijn bij ons net zogewoon als gymnastiek en taal. De basis vanons onderwijs is de gedachte dat elk kindanders is en zich ontwikkelt in zijn eigentempo en op zijn eigen wijze. Hierop proberenwij zo goed mogelijk in te spelen. Een aantalleerlingen heeft naast een onderwijsvraagtevens een zorgvraag. Voor deze leerlingenstellen we, samen met de ouders, eenonderwijs-zorgarrangement op. Doelen enafspraken met betrekking tot de inhoud vanhet arrangement worden beschreven in hetindividuele groepsplan en hetontwikkelingsperspectief plan (OPP).Voordat kinderen in staat zijn iets te leren,moeten zij zich veilig voelen op school.Daarom besteden we daar veel aandacht aan.Iedere leerling heeft een vaste leerkracht ofmentor. We benaderen de leerlingen metrespect en ondersteunen hen bij hunontwikkeling en het verwerven van een plaatsin de maatschappij. Binnen de grenzen vanhun mogelijkheden stimuleren wij deleerlingen om eigen verantwoordelijkheid tenemen voor hun leerproces.13

Deel 2 / Speciaal onderwijsOnderwijsaanbodDe school kent drie afdelingen:- afdeling so (speciaal onderwijs voorleerlingen in de leeftijd van vier tot en mettwaalf jaar)- afdeling vso-onderbouw (oriënterend opvoortgezet speciaal onderwijs voorleerlingen in de leeftijd van twaalf tot vijftienjaar)- afdeling vso-bovenbouw (voortgezet speciaalonderwijs voor leerlingen in de leeftijd vanvijftien tot twintig jaar)Op school werken we vanuit de kerndoelenvb-(e)mb (visueel beperkt-(ernstig)meervoudig beperkt). Dezekerndoelen geven het eindresultaat aan vanhet onderwijs en zijn het uitgangspunt voor deverschillende leerroutes en uitstroomprofielen.De stappen die het kind in de ontwikkelingmaakt, worden vastgelegd in een leerlingvolgsysteem.In Breda wordt hiervoor hetontwikkelingsvolgmodel (OVM) gebruikt.Minimaal een keer per jaar vindt er eenontwikkelingsperspectief plan bespreking (OPPbespreking) plaats. Tijdens deze bespreking,samen met de ouders, wordt hetontwikkelings-perspectief vast- of bijgesteld.Dit vormt het startpunt voor het individueleontwikkelingsperspectief plan (OPP). Hierinstaan individuele leerdoelen omschreven. Degroepsdoelen die per schooljaar wordenopgesteld worden vastgelegd in eengroepsplan.Om de kwaliteit van het onderwijs tewaarborgen, evalueren we iedere zes wekenhet (individuele) ontwikkelingsperspectief plan(OPP). Indien nodig, passen we onze doelen ofonze werkwijze aan.Leerroutes / uitstroomprofielenDoor de grote verscheidenheid aan leerlingenhebben we ervoor gekozen om vanuit dekerndoelen te werken met verschillendeleerroutes en uitstroomprofielen. Voor deafdeling so en vso-onderbouw zijn dat devolgende leerroutes en uitstroomprofielen:1. leerroute en uitstroomprofiel voor leerlingenmet een ontwikkelingsleeftijd van 0-24maanden (A)2. leerroute en uitstroomprofiel voor leerlingenmet een ontwikkelingsleeftijd van twee tot vierjaar (B)3. leerroute en uitstroomprofiel voor leerlingenmet een ontwikkelingsleeftijd van vier tot zesjaar (C)4. leerroute en uitstroomprofiel voor leerlingenmet een ontwikkelingsleeftijd van zes jaar totacht jaar (D)5. leerroute en uitstroomprofiel voor leerlingenmet een ontwikkelingsleeftijd vanaf 8 jaar (E)Leerroute en uitstroomprofiel 0-24 maanden(VSO route A; uitstroombestemmingDagbesteding)Het onderwijsaanbod binnen deze leerroute endit uitstroomprofiel wordt vormgegeven vanuithet persoonsbeeld van de leerling. Om hetpersoonsbeeld van een leerling vast te stellen,maken wij gebruik van de methode Vlaskamp.Binnen de methode Vlaskamp maakt hetopstellen van een persoonsbeeld deel uit vanhet individuele ontwikkelingsperspectief plan(OPP). Vanuit de beeldvorming wordt hetjaarlijkse ontwikkelingsperspectief van deleerling vastgesteld.Dit ontwikkelingsperspectief is gerelateerd aande kerndoelen en wordt beschreven in tweekindafhankelijke hoofddoelen.De basis van deze leerroute enuitstroomprofiel is een veilige, uitnodigendeomgeving. Het onderwijs wordt gegevenvanuit een goed pedagogisch klimaat: eensfeer van welbevinden voor de hele groep, hetvergroten van zelfvertrouwen, zelfstandigheiden weerbaarheid. Veel leerlingen hebbenduidelijkheid nodig en vaak isonderwijsvoorwaardelijke zorg een voorwaardeom te kunnen leren. Hiervoor zetten wezorgbegeleiders en therapeuten in. Samen met14

Deel 2 / Speciaal onderwijsde klassenleiding verzorgen zij het onderwijszorgarrangementbinnen een overzichtelijkprogramma.Veel leerlingen vragen om een specifiekebenadering. Activiteiten en leerstof worden inkleine stapjes aangeboden en er is ruimte voorherhaling. Vrije activiteiten en activiteitenonder begeleiding (begeleid spelen vanuit eenontwikkelingsgerichte benadering) wordenafgewisseld.Leerroute en uitstroomprofiel twee tot vierjaar; handelend leren (VSO route B;uitstroombestemming Dagbesteding)Leerroute en uitstroomprofiel vier tot zes jaar;toegepast leren (VSO route C;uitstroombestemming Dagbesteding)Leerroutes en uitstroomprofiel vanaf zes jaar;zelfstandig leren (VSO route D & E;uitstroombestemming arbeid, begeleid werkenof Dagbesteding)technologische hulpmiddelen, oriëntatie enmobiliteit.De leergebiedspecifieke kerndoelen wordengeïntroduceerd als de leerlingen daar in hunontwikkeling aan toe zijn. Dit zijn devakgebieden taal en communicatie, rekenen,oriëntatie op de wereld, kunstzinnigeoriëntatie en bewegingsonderwijs.Leerroute en uitstroomprofiel praktischonderwijs;In het jaar dat de leerling vijftien jaar oudwordt, gaat hij naar de bovenbouw van hetvso.Er zal samen met de ouders gekeken wordennaar het uitstroomperspectief (niveau) en deuitstroombestemming van de leerling. Om ditperspectief goed te kunnen wegzetten, wordter voorzichtig vooruitgeblikt in de richting vande naschoolse periode. Interesses enmogelijkheden van de leerling zijn, naast deresultaten vanuit de vso onderbouwperiode,bepalend voor de inrichting van het onderwijs.Praktische vaardigheden op het gebied van dedomeinen wonen, werken, vrije tijd ensamenleven worden aangeleerd aan de handvan modules. De modules zijn gekoppeld aande leerroutes (A t/m E) en zijn mede bepalendvoor het uitstroomperspectief.Het onderwijs binnen deze leerroutes enuitstroomprofielen zijn integraal vormgegeven.Dit doen wij door thematisch te werken. Doorthematisch te werken, komen alleontwikkelingsgebieden, omschreven in deleergebied overstijgende kerndoelen, aan bod:zintuiglijke en motorische ontwikkeling, socialeen emotionele ontwikkeling, zelfredzaamheid,spel, leren- leren, omgaan met media enHet praktisch onderwijs werkt zoveel mogelijkklasdoorbrekend. Daarnaast wordt de leerlingde mogelijkheid geboden om intern en, indienmogelijk, extern stage te lopen. Kennis envaardigheden die opgedaan zijn in het so envso-onderbouw, worden praktisch toegepast inde bovenbouw van het vso. Bij leerlingen in deleerroute A of bij leerlingen met een intensievebegeleidingsvraag, is het praktisch onderwijsafgestemd op de individuele behoefte van deleerling.Deze manier van werken wordt Visiobreedverfijnd en uitgediept in het landelijke projectvso (e)mb praktisch gericht werken.15

Deel 2 / Speciaal onderwijsVisueel onderzoek engezondheidszorgDe Commissie van Begeleiding (CvB)De Commissie van Begeleiding, bestaande uitde adjunct-directeur, de orthopedagoog en decoördinatoren zorgt ervoor dat de leerlingentijdens hun schoolperiode periodiek onderzochten gevolgd worden. Op vaste momentensluiten de oogarts, de schoolarts en demaatschappelijk werker aan om vanuit hunspecifieke expertise mee te denken.Elke leerling wordt jaarlijks in de Commissievan Begeleiding besproken en indien nodigwordt het onderwijs-zorgarrangementbijgesteld. De Commissie van Begeleidingfungeert ook als denktank bij specifiekeleerling-gebonden vragen. De uitspraken vandeze Commissie zijn bindend.OogartsDe oogarts is lid van de CommissieVan Begeleiding. De oogarts onderzoekt deleerlingen een aantal malen tijdens hunschoolperiode. Dit gebeurt in de leeftijd vanzes, negen, twaalf en vijftien jaar. U krijgt eenuitnodiging. Let op: u dient hierbij aanwezig tezijn.SchoolartsDe schoolarts is tevens lid van de CommissieVan Begeleiding. De schoolarts onderzoekt deleerlingen een aantal maal tijdens hunschoolperiode. Dit gebeurt in de leeftijd vanzes, negen, twaalf en vijftien jaar. U krijgt eenuitnodiging. Let op: u dient hierbij aanwezig tezijn.BehandelingenAan de school zijn therapeuten verbonden. Detherapeuten bieden behandelingen waarbij debenadering van het kind multidisciplinair is enwaarbij ieder vanuit zijn eigen deskundigheideen bijdrage levert aan de totale ontwikkelingvan het kind. Voor de behandeling is eenzogenaamde chronische machtiging van dezorgverzekeraar nodig die ouders kunnenaanvragen bij de behandelendspecialist/kinderarts van hun kind.Binnen de Commissie van Begeleiding wordtvastgesteld of een leerling behandeling binnenonderwijstijd nodig heeft.Onderwijsvoorwaardelijke zorgSommige leerlingen hebben door hunbeperkingen extra zorg nodig. Om onderwijsvoor deze doelgroep mogelijk te maken, is derichtlijn AWBZ Zorg in Onderwijs in het levengeroepen. Ouders kunnen zorgbegeleidingbinnen de onderwijstijd laten indiceren. Voorelke leerling met een intensieve zorgvraagwordt een inventarisatielijst ingevuld op deonderdelen persoonlijke verzorging,verpleging en begeleiding. Deze inventarisatiegeeft zicht op de hoeveelheid tijd die besteedwordt aan deze zorgbehoefte van de leerling.Als er een indicatie afgegeven is, kunnenzorgbegeleiders via de flexzorg van De BlauweKamer Wonen & Dagbesteding wordeningezet. Bij Visio Onderwijs Breda hanteren wijeen digitaal instrument, het onderwijszorgarrangement(OZA), waarmee we deverhoudingen tussen onderwijs en zorginzichtelijk maken.UitstroomAan van het begin van de schoolloopbaanwordt voor de leerling eenonderwijsperspectief vastgesteld.Elk jaar wordt dit onderwijsperspectief tijdensde ontwikkelingsperspectief plan bespreking(OPP bespreking) besproken en zo nodigbijgesteld aan de hand van de resultaten. Dedoelen en de resultaten van het onderwijsleggen we vast in het jaarlijkseontwikkelingsperspectief plan (OPP). Tevensworden behaalde resultaten vastgelegd in eenleerlingvolgsysteem (OVM).Als een leerling achttien jaar wordt, dan kanhij de school verlaten. Als een leerling twintigjaar wordt, dan moet hij de school verlaten.16

Deel 2 / Speciaal onderwijsLeerlingen van Visio Onderwijs Breda stromenover het algemeen uit naardagbestedingcentra. Daar varieert het aanbodvan belevingsgerichte activiteiten (intensiefarrangement) tot activerende enarbeidsmatige activiteiten (basis en verdieptarrangement). Indien het niveau van deleerling dit toelaat is uitstroom naarbeschermd wonen/werken ook mogelijk(verdiept arrangement). Hetuitstroomperspectief van de leerling isbepalend voor de invulling van deuitstroombestemming.Binnen de dagbesteding van Visio De BlauweKamer wordt het uitstroomperspectief vanonderwijs als instroomperspectief voordagbesteding gehanteerd.In de transitie naar dagbesteding zijn deresultaten van ons onderwijs vastgelegd in devolgende documenten:AantaluitstroomleerlingenVSO2leerlingen2leerlingenGerealiseerdniveauA: intensief(ontwikkelingsleeftijd0-24maanden)B: basis(ontwikkelingsleeftijd2-4jaar)1 leerling C: verdiept(ontwikkelingsleeftijd4-6jaar)1 leerling D: verdiept(ontwikkelingsleeftijd6-8jaar)UitstroombestemmingDagbesteding(belevingsgerichteactiviteiten)Dagbesteding(activerende)Dagbesteding(activerende enarbeidsmatigeactiviteiten)Dagbesteding(arbeidsmatigeactiviteiten)1. Onderwijskundig eindverslag2. Portfolio waarin de opbrengsten van hetonderwijs staan3. Indien van toepassing worden deindividuele zorgbehoeften en benaderingswijzevan de leerling vastgelegd op een dvd.Tussentijds doorstromen naar een anderevorm van onderwijs of dagopvang is ookmogelijk. Ook dan maken we voor dezeleerlingen een onderwijskundig eindverslag.Uitstroomgegevens schooljaar 2012-2013 VisioOnderwijs Breda:17

Deel 2 / Speciaal onderwijsSamenwerkingsverbanden in deregioSamenwerking Visio De Blauwe KamerWonen & DagbestedingTussen Visio Onderwijs Breda en Visio DeBlauwe Kamer Wonen & Dagbesteding bestaatvan oudsher een nauwe samenwerking.Momenteel wonen de meeste leerlingen dieons onderwijs volgen thuis. De Blauwe Kamer,gelegen op hetzelfde terrein, biedt naast demogelijkheid tot wonen en werken, een breedassortiment van flexibele zorgproducten om dezorg tijdelijk te delen.Op dit moment beidt de flexzorg de volgendezorgproducten:Logeeropvang: in het logeerhuis kan wordengelogeerd in het weekend, door de week of inde schoolvakanties.Vakantieproject: in de zomervakantie en deherfstvakantie wordt de school omgetoverd toteen vakantieparadijs. In een groep vanmaximaal acht kinderen kan uw kind een oftwee weken vakantie komen vieren. Dezevorm van vakantie vieren is uniek omdat elkedeelnemer een persoonlijk begeleider heeft diegedurende de vakantie voor uw kind zorgt!Begeleiding buiten schooltijden: door de weeken op zaterdag kunnen wij uw kind opvangen.Er worden allerlei activiteiten aangeboden diegericht zijn op de ontwikkeling en interessevan uw kind. Op dit moment wordt er ookgekeken om deze vorm van zorg te gaanorganiseren binnen school tijdens devakanties.Thuiszorg: zorg op maat in de eigenthuissituatie. Deze zorg kan gericht zijn opverzorging maar ook op vrijetijdsbesteding.Zorgbegeleiding in onderwijs: wanneer dezorgvraag van uw kind groter is dan de zorgdie school kan bieden zorgen wij dat uw kindtoch gewoon naar school kan.Als de leerling gebruik maakt van flexibelezorg dan stemmen we ondersteuning af in eenontwikkelingsperspectief bespreking plan(OPP).Samenwerking binnen het onderwijsIn Nederland is het speciaal onderwijsonderverdeeld in vier clusters. Dat zijn:- cluster 1: visueel beperkte leerlingen- cluster 2: auditief beperkte leerlingen- cluster 3: zeer moeilijke lerende, langdurigezieke en lichamelijke beperkte leerlingen- cluster 4: leerlingen met psychiatrische en/ofgedragsproblemen.In het kader van passend onderwijs; VisioOnderwijs Breda participeert in dit kader indiverse regionale samenwerkings initiatieven.De scholen van Visio, Bartiméus en deambulante onderwijskundige begeleiding (aob)vormen samen cluster 1. Binnen cluster 1wordt er intensief samengewerkt op onderandere het gebied van leerlijnontwikkeling,opbrengstgericht werken en expertiseuitwisseling.Visio Onderwijs Breda werkt waarmogelijk ook samen met de andere clusters.Samenwerking met overige partijenWij werken samen met verwijzende instanties,zoals MEE, kinderdagcentra en revalidatiecentra.Ons teamManagementHet management van Visio Onderwijs bestaatuit twee bovenschoolse directeuren(domeindirecteuren) en negen adjunctdirecteuren.Adjunct-directeur/locatieleiderDe adjunct-directeur is integraalverantwoordelijk voor de inhoud, hetpersoneel, de verdeling en het beheer vanmiddelen en het gebouw.18

Deel 2 / Speciaal onderwijsCoördinatorenOp de school in Breda wordt de adjunctdirecteurondersteund door coördinatoren.De coördinatoren geven uitvoering aanonderwijsinhoudelijke en organisatorischeprocessen. Zij zijn mede verantwoordelijk voorhet inhoudelijke gedeelte van het onderwijs inhun afdeling. Zij begeleiden het team bij hetopstellen van het rooster, plannen deafdelingsbesprekingen, zitten deze voor en zecoachen bij het opstellen van deontwikkelingsperspectieven plan (OPP) en hetgroepsplan. Daarnaast adviseert decoördinator over het planmatig werken, houdthij nieuwe ontwikkelingen bij in het onderwijsen brengt deze in binnen de afdeling. Deadjunct-directeur en de coördinatoren vormensamen het managementteam van de school.OrthopedagoogDe orthopedagoog richt zich op de begeleidingvan de medewerkers van de school bij moeilijkverstaanbaar gedrag van leerlingen of anderebijzondere situaties bij leerlingen. Hij verrichthiertoe (ontwikkelings-) onderzoek bijleerlingen. Voorbeelden hiervan zijn hetomgaan met leerlingen met autisme spectrumstoornissen (ASS), en het aanleren vanbepaalde vaardigheden. Via de orthopedagoogkan eventueel een consulententeam wordeningeschakeld. Dit is een extern team vanspecialisten dat extra kennis en middelen totzijn beschikking heeft. Verder is deorthopedagoog betrokken bij de plaatsing vannieuwe leerlingen en de uitstroom vanschoolverlaters.LeerkrachtenDe leerkrachten zijn de regisseurs van hetonderwijs en tevens het eerste aanspreekpuntvoor ouders of verzorgers. Zij zijnverantwoordelijk voor het onderwijsleerprocesvan de leerlingen in hun klas. Zij sturen deleraarondersteuners, de onderwijsassistentenen eventuele zorgbegeleiders aan in dedagelijkse uitvoering van het werk.LeraarondersteunersDe leraarondersteuners werken in de klas envoeren het onderwijsproces zelfstandig uitonder verantwoording van de leerkracht. Zijkunnen ook het eerste aanspreekpunt voor deouders of verzorgers zijn.OnderwijsassistentenDe onderwijsassistenten werken naast deleerkracht in de klas en ondersteunen hetonderwijsproces.ZorgbegeleidersDe zorgbegeleiders werken alleen metkinderen voor wie zorguren zijn geïndiceerdvanuit de AWBZ (Algemene Wet BijzondereZiektekosten). De zorgbegeleiders bieden zorgen ondersteuning aan leerlingen op het gebiedvan verpleging; ondersteunende begeleidingen persoonlijke verzorging.VakleerkrachtenEr zijn vakleerkrachten voor de vakkenbewegingsonderwijs (gymnastiek enzwemmen) en muziek. Afhankelijk van deleervragen nemen de leerlingen in(sub)groepen deel aan de vaklessen.TherapeutenBinnen Visio Onderwijs Breda bestaat demogelijkheid tot behandeling en ondersteuningdoor een fysiotherapeut, eenergotherapeut of een logopedist en is er demogelijkheid voor een training oriëntatie enmobiliteit. De Commissie van Begeleiding steltvast of een leerling hiervoor in aanmerkingkomt.SysteembeheerderDe systeembeheerder is verantwoordelijk voorhet in bedrijf houden van alle computers opschool.HuismeesterDe huismeester verricht taken binnen school,zoals allerlei aanpassingen en reparaties.19

Deel 2 / Speciaal onderwijsSecretaresseDe secretaresse verzorgt alle secretariëlewerkzaamheden in het kader van deleerlingenadministratie, de personeelsadministratie,de financiële administratie, hetbeantwoorden van de telefoon en anderebeheerstaken voor de adjunct-directeur en decoördinatoren.Medewerkers huishoudelijke dienstDe koffiejuffrouw/schoolassistent verzorgt hetdagelijkse kopje koffie en thee voor demedewerkers en voor eventuele bezoekers vande school.De interieurverzorgers zorgen ervoor dat deschool dagelijks wordt schoongemaakt.StagiairsElk schooljaar bieden wij de gelegenheid aanstudenten om stage te lopen. Het betreftvooral studenten vanuit de opleidingen pabo,mbo medewerker maatschappelijke zorg(MMZ), mbo onderwijsassistent (OA), hbopedagogiek, ALO, fysiotherapie, logopedie enorthopedagogiek (wetenschappelijkonderwijs).Ons team voor komend schooljaarbestaat uit:- Domeindirecteur: Marcel Janssen- Locatieleider Breda, adjunct-directeur:Rachel Kemperman- Coördinatoren: Ineke Aerts, HelenPalinckx en Rijan van Geene (vervangendcoördinator)- Orthopedagoog: Mariëlle Jacobs- Leerkrachten: Ellen van Dun, Rijan vanGeene, Lilian Giesberts, Marique Goos, Yfkevan Gurp, André de Haan, Miriam van Hees,Joke Karreman, Anne-Marie Martijn, ShirleyMathon, Linda Montree-Koolen, Helen vander Pol en Anja Warnier- Leraarondersteuners: Mariëtte Timmermans-Boeren, Anouk Dirkse, Teske van Gils- VakleerkrachtenBeweging: Marcel Aarts en Martijn VosMuziek: Patrick Meuldijk en Mieke van der Ven- Onderwijsassistenten: Rian Craens, Berthievan Dongen, Cilia Gooijers, JolandaGraumans, Anneke de Hoog, Mariola deJong, Hanny van Kuijk, Gitte Kootwijk,Bianca Goossens, Elise Luysterburg, LindaNelemans, Jolanda Renne, Marjolein Staes,Kelly Vermeer, Daisy Vorst, Lien de Vries enMelanie van Zundert- TherapeutenFysiotherapeut: Els Brouwers, Karin Hulsteynen Francien de VeerLogopedist: Ingrid van Heel en Judith KerssiesErgotherapeut: Ineke Jacobs en AngèleSmuldersTrainer Oriëntatie en mobiliteit: Ellen vanVelthoven- Beheer en secretariaatHuismeester: Rien Dekkers en Ger RooversSecretaresse: Wil AertsSysteembeheerder: Richard de BruinSchoonmaak: Nel Keyner en Ans StoopHuishoudelijke hulp: Saskia Venneker- Zorgbegeleiders: Miranda van de Born,Donata vd Ende, Carola Leys, Nicole Huijben,Karin van Oosterwijk, Loes van Meer, MarinaOudshoorn, Sandra Rombouts, ClasienTielemans, Audrey Verheezen.20

Deel 2 / Speciaal onderwijsOuderparticipatieMedezeggenschapsraadDe scholen van Visio hebben een door de wetverplicht gestelde gemeenschappelijke medezeggenschapsraad(gmr). Het betreft hier eenlandelijke raad, bestaande uit vertegenwoordigersvan de lokale medezeggenschapsraden.De gmr is gesprekspartner van deonderwijsdirectie.De leden van de gmr en van de mr van VisioOnderwijs Breda vindt u in de bijlage.In de MR komen onderwerpen aan bod diedirect met onze school te maken hebben.Onderwerpen die ons allemaal aangaan en dusbelangrijk zijn! Wij (leden van de MR)vertegenwoordigen in deMR-vergaderingen ouders en depersoneelsleden. We vinden het daarom ergbelangrijk om onze inbreng te ondersteunenmet feedback vanuit de ouders en hetpersoneel.Graag zouden wij mensen persoonlijkbenaderen en uitnodigen om deel te nemenaan gespreksgroepjes. Dit geschied opwillekeurige basis, maar ook omdat wij denkendat iemand vanuit zijn persoonlijke expertiseons zou kunnen steunen. Mocht je zelf eenonderwerp onder de aandacht willen brengendan horen we het graag.Wij zijn bereikbaar via mailadres:mrzuid@visio.org en MR-zBreda@visio.org;uiteraard mag u ons ook persoonlijkbenaderen.Oudergeleding Breda: Stephan Plomp en ErikSchrage, personeel: Wil Aerts (secretaresse)en Anja Warnier (leraar).OuderverenigingWe hebben een zeer actieve oudervereniging.Deze vereniging behartigt, in samenwerkingmet de medewerkers van de school, deindividuele en collectieve belangen van deleerlingen. Zij is betrokken en behulpzaam bijfestiviteiten die samen met de schoolgeorganiseerd worden. Een belangrijk puntvoor de vereniging is het stimuleren vanouderparticipatie. De oudervereniging bestaatuit een aantal ouders en vergadert eens in detwee maanden. In de jaarvergadering legt hetbestuur verantwoording af over het gevoerdebeleid en over het financiële verslag.Oudervereniging- Voorzitter: Linda van der Veer- Secretaris: Rina van Wingerden- Penningmeester: Marjo KorswagenLeden: Steffie de Bakker, Wilma Kalkman,Jeanine de Laat, Maaike Oosterhof en DaniëllePlomp.OuderbijdrageJaarlijks ontvangt u vanuit de ouderraad hetverzoek om de vrijwillige ouderbijdrage van€ 25,00 over te maken. Deze bijdrage wordtgebruikt door de ouderraad om activiteitenfinancieel te ondersteunen. Te denken valtonder andere aan de sinterklaascadeautjes,de familiedag, et cetera. Jaarlijks legt deouderraad verantwoording af over de wijzewaarop de ouderbijdrage is besteed. Ditgeschiedt tijdens de algemeneledenvergadering van de ouderraad. Naast devrijwillige ouderbijdrage, zijn er kosten voorhet schoolkamp of het schoolreisje. Wanneerouders de bijdrage voor het schoolkamp of hetschoolreisje niet kunnen voldoen, dan dienenzij dit te overleggen met de schooldirectie. Bijhet uitblijven van de bijdrage zonder opgavevan de reden, zal de leerling niet deelnemenaan de activiteit en zal een alternatiefonderwijsaanbod worden aangeboden.Overzicht van alle kosten:Schoolkamp € 80,00Schoolreisje € 10,00Ouderraad € 25,0021

Deel 2 / Speciaal onderwijsVeiligheidMelden van (bijna) incidentenDoor het melden en registeren van incidentenen (bijna) incidenten krijgen we als schoolinformatie die kan bijdragen aan deverbetering van de kwaliteit en het voorkomenvan ongevallen. Deze regeling is bedoeld voormedewerkers en bezoekers. Zij dienen fouten,ongevallen of (bijna) ongevallen en risicovollesituaties te melden door gebruik te maken vaneen speciaal formulier (MIC: meldingincidenten cliënten). Alle meldingen zijnbekend bij de locatieleider Breda, adjunctdirecteur.De meldingen worden vertrouwelijkbehandeld door de locatieleider Breda,adjunct-directeur en indien nodig worden ermaatregelen genomen om de gebeurtenis tevoorkomen.PestenBinnen Visio onderwijs Breda komt pestgedragniet of nauwelijks voor. Dit heeft te makenmet het ontwikkelingsniveau van deleerlingen. Er worden daarom geen standaardafspraken gemaakt over hoe te handelen bijpestgedrag of ander grens overschrijdendgedrag. Ontoelaatbaar gedrag wordt altijdbesproken in de commissie van begeleidingwaarna individuele afspraken wordenvastgelegd en uitgevoerd.BHV (bedrijfshulpverlening)BHV-ers zijn getraind om in geval vancalamiteiten te handelen. Jaarlijks vinden ertrainingen en scholingsactiviteiten plaats, metals doel de BHV-ers bij te scholen.CalamiteitenplanOp school is een calamiteitenplan aanwezig. Indit plan wordt duidelijk beschreven hoe ergehandeld moet worden door de medewerkersvan de school bij een calamiteit (brand of eenernstig ongeval). Jaarlijks wordt er eenontruimingsoefening georganiseerd.Risico-inventarisatie(onder andere controle van despeeltoestellen, legionella)Een keer in de twee jaar wordt er eenrisicoinventarisatie gemaakt. De uitkomstenvan de risico-inventarisatie worden in een planvan aanpak uitgewerkt.EHBO (onder andere reanimatie)Op school is een groep gediplomeerde EHBOersaanwezig. De EHBO-ers worden jaarlijks(bij)geschoold. Ook beschikt de school overeen AED-apparaat.Wetten en regelsLeerplichtWat het schoolverzuim betreft, moeten wij onshouden aan de Leerplichtwet. Dit betekent datwe ongeoorloofd verzuim moeten doorgevenaan de leerplichtambtenaar. In bijzonderegevallen kan de onderwijstijd verminderdworden. De reden en de consequenties hiervanmoeten duidelijk worden vastgelegd in hetontwikkelingsperspectief plan (OPP). Deinspecteur wordt hiervan op de hoogtegebracht.GedragsregelsVisiobreed hanteren wij de volgendekernwaarden: Vakmanschap; Inspiratie;Samenwerken; Initiatief; Ontwikkelen.Deze kernwaarden vormen de basis van onsonderwijs. Daaruit voortvloeiend zijn voor deschool merkwaarden opgesteld.Hieronder volgt een uitwerking van dezemerkwaarden in onze communicatievebasishouding.Betrouwbaar- Benader het kind consequent en kom jeafspraken na.- Blijf met je aandacht volledig bij de leerlingvanaf het moment dat er contact is. Ga nietin op ruis vanuit de omgeving zonder hetkind erbij te betrekken.22

Deel 2 / Speciaal onderwijs- Sluit een interactie altijd goed af.- Richt de omgeving zo in, dat communicatiegestimuleerd wordt (ondersteunendecommunicatie binnen handbereik).Gedreven- Schep kansen voor het opdoen vanervaringen, tot het uitlokken vanbeurtgedrag en voor actie-reactie.- Creëer zinvolle communicatiekansen opmomenten dat je toch met het kind bezigbent (in dagelijks terugkerende situaties).- Laat duidelijk aan het kind merken dat jeverwacht dat het communiceert(afwachtende houding).- Volg het initiatief van het kind en beloon allecommunicatiepogingen van het kind(bevestig door ja knikken/zeggen,instemmend benoemen).Eigen wijze- Let goed op wat het kind bezighoudt,benoem dit en speel daar zo veel mogelijkop in (meedoen).- Ga zoveel mogelijk in op allepogingen/initiatieven tot contact die het kindop zijn eigen wijze aangaat(ontvangstbevestiging geven/vragen).- Sluit zo veel mogelijk aan bij hetcommunicatieniveau van het kind(afgestemd taal/communicatie-aanbod).- Spreek het kind aan met een vriendelijkeuitstraling (intonatie, gezichtsexpressie,houding en stem).Vernieuwend- Laat het kind zien/voelen hoe het kancommuniceren (voorbeeldfunctie).- Maak gedurende de dag zo veel mogelijkgebruik van Totale Communicatie, passendbij het kind.- Geef het kind genoeg tijd om te reageren opjouw communicatie om vervolgens hieropeen initiatief te nemen.Veilig- Kondig jezelf altijd (fysiek) aan, wend je toe,kijk het kind aan en ga op ooghoogte vanhet kind zitten. Op deze manier volg je hetinitiatief van het kind en kun je hier goed opingaan.- Communiceer met alle betrokkenen zoveelmogelijk op dezelfde wijze met het kind(communicatiepaspoort).- Zorg voor herkenning en voorspelbaarheid(dit doe je door bijvoorbeeld herhaling endoor consequent te zijn).- Verwoord voor het kind wat je gaat doen (jeeigen handeling), wat je ziet bij het kind enwat je van het kind verwacht.Praktische zaken van A tot ZActiviteitenWe besteden aandacht aan feesten enfeestdagen als Sinterklaas, Kerstmis en Pasen.Ook hebben we de teamdag, de dag van debeweging en het lentefeest. Daarnaast hebbenwij jaarlijks een culturele week. Voor deleerlingen organiseren we een schoolkamp ofeen schoolreisje.Financiële regelingenWajong (Wet Arbeidsongeschiktheid Jongeren)23

Deel 2 / Speciaal onderwijsEen Wajonguitkering is bestemd voor mensendie voor hun achttiende verjaardag arbeidsgehandicaptzijn geraakt. Om in aanmerkingte komen voor een dergelijke uitkering,moeten de ouders zelf hun kind negenmaanden voor de achttiende verjaardagaanmelden bij het UWV in de eigen regio. Voormeer informatie verwijzen we u naar dewebsite van het UWV: www.uwv.nl.TOG (Tegemoetkoming Ouders vanthuiswonende Gehandicapte kinderen)Wanneer u thuis een kind met een beperkingverzorgt in de leeftijd van drie tot achttien jaardat daarnaast een AWBZ-indicatie heeft vantien uur zorg of meer per week, dan zou hetkunnen zijn dat u in aanmerking komt voor detegemoetkoming TOG. Wij verwijzen u naar dewebsite van de Sociale Verzekeringsbank:www.svb.nl.Algemene Wet Bijzondere Ziektekosten(AWBZ)Via de AWBZ is iedere Nederlander verzekerdvan zorg en ondersteuning bij langdurigeziekte, handicap of ouderdom. Om aanspraakte kunnen maken op deze wet, hebt u eenindicatie nodig van het CentrumIndicatiestelling Zorg (CIZ). Om te beoordelenof iemand in aanmerking komt voor zorg,neemt het CIZ samen met u uw gezondheid ofde gezondheid van uw kind en uw woon- enleefsituatie onder de loep. Voor onderzoekenen behandelingen door Visio is een indicatievan het CIZ nodig. Bij hulpvragen zal demedewerker van het Cliëntservicebureau vanVisio die met u bespreken. Verdere informatiekunt u vinden via de website van het CIZ:www.ciz.nl.Gezamenlijke website van overheden, UWV,CIZ, et ceteraVoor het regelen van zorg, hulp of financiëlesteun voor gehandicapten, chronisch zieken enouderen kunt u de gezamenlijke website vanoverheden, UWV, CIZ, et cetera bezoeken:www.regelhulp.nl.Foto’s, videoIn het kader van festiviteiten wordenregelmatig foto’s genomen van de leerlingen.Tevens worden er video-opnames gemaaktvoor verschillende doeleinden. Dat kan zijn omhet gedrag of de vaardigheden van de leerlingin beeld te brengen. Het kan ook zijn om hetpedagogisch handelen van de medewerkersin beeld te brengen. De foto’s en videobeeldenzijn in principe bedoeld voor intern gebruik.Extern kunnen de foto’s en videobeeldengebruikt worden voor voorlichting, in deschoolgids, op de website en in andersoortigeinformatiemiddelen. Er wordt bij aanmeldingmiddels een toestemmingsverklaring aan deouders gevraagd om toestemming voor hetmaken en het gebruik van beeldmateriaal teverlenen. In principe geldt deze verklaringgedurende de gehele schoolperiode, tenzij deouders anders aangeven.Gym- en zwemkledingVrijwel alle leerlingen zwemmen onderbegeleiding van een vaste begeleider. U dientvoor uw kind voor de zwemkleding en eenhanddoek te zorgen. Voor de gymlessen in hetvso verwachten wij dat u een T-shirtmeegeeft.LesuitvalDe lesuitval bij Visio Onderwijs Breda isminimaal. Vergaderingen en besprekingen zijnzoveel mogelijk na schooltijd. Bij ziekte vaneen leerkracht wordt deze direct vervangen ofzoeken we binnen het team een andereoplossing.Lunchpakket, fruit en tussendoortjesWe verwachten dat u dagelijks eten en drinkenvoor in de pauzes aan uw kind meegeeft.OverblijvenVisio Onderwijs Breda hanteert eencontinurooster. Dat wil zeggen dat deleerlingen van 09.15 uur tot 15.30 uur (m.u.v.woensdag tot 12.15 uur) op school aanwezig24

Deel 2 / Speciaal onderwijszijn. Ook tijdens de middagpauze zorgt deschool voor opvang en toezicht.SchoolbenodigdhedenOp onze school worden alle benodigdematerialen door de school verstrekt.SchooltijdenMaandag 09.15 – 15.30 uurDinsdag 09.15 – 15.30 uurWoensdag 09.15 – 12.15 uurDonderdag 09.15 – 15.30 uurVrijdag 09.15 – 15.30 uurDe middagpauze is van 12.55 – 13.25 uurTelefonisch contactWij verzoeken u om alleen buiten de lestijdencontact op te nemen met de klassenleiding ofde therapeuten. Alleen in dringende gevallenkunnen wij u met hen doorverbinden.TraktatiesWanneer uw kind jarig is, dan besteden wijdaar graag aandacht aan. In principe wordt deverjaardag gevierd binnen de eigen groep. Wijadviseren u vooraf contact op te nemen metde leerkracht, omdat sommige kinderengehouden zijn aan een dieet.VakantiesHerfstvakantie14 oktober t/m 18 oktober 2013Kerstvakantie23 december 2013 t/m 3 januari 2014Voorjaarsvakantie3 maart t/m 7 maart 2014Pasen18 april t/m 22 april 2014Meivakantie28 april t/m 9 mei 2014Hemelvaart29 mei 2014Pinksteren9 juni 2014Zomervakantie14 juli t/m 22 augustus 2014VerlofExtra verlof is niet mogelijk, tenzij er sprake isvan artikel 13A van de Leerplichtwet.Er zijn twee soorten verlof:1. extra vakantieverlof2. extra verlof wegens gewichtigeomstandigheden. Voor beide soorten verlofgeldt dat er een maximum van tien dagen aanverbonden is. Bij extra vakantieverlof is alleensprake van toekenning van verlof indienaantoonbaar is dat een van beide ouders doorde specifieke aard van zijn of haar beroep nietin staat is om tijdens de schoolvakantiesvakantie te genieten. Verlof dient schriftelijkaangevraagd te worden bij de directie van deschool. Verlof kan nooit worden toegekend inde eerste twee weken na de zomervakantie.Bij extra verlof wegens gewichtigeomstandigheden kan verlof worden toegekendbij bijzondere plezierige of minder plezierigegebeurtenissen zoals verhuizingen,gezinsuitbreiding, overlijden, huwelijk, etcetera. Ook dit verlof dient schriftelijk teworden aangevraagd bij de directie van deschool. Als er voor meer dan tien dagen verlofwordt aangevraagd of genomen, dan dient dedirectie de aanvraag te melden bij de leerplichtambtenaarvan de gemeente. Indien dedirectie van de school het nodig vindt, kan eroverleg met de leerplichtambtenaarplaatsvinden.Vrije woensdagen voor leerlingen totzeven jaar14 augustus 201321 augustus 20134 september 201311 september 201318 september 20132 oktober 20139 oktober 201323 oktober 20136 november 201313 november 201320 november 20134 december 201311 december 201318 december 201325

Deel 2 / Speciaal onderwijs8 januari 201415 januari 201422 januari 20145 februari 201412 februari 20145 maart 201412 maart 201419 maart 20142 april 20149 april 201416 april 201423 april 201414 mei 201421 mei 20144 juni 201411 juni 201418 juni 20142 juli 20149 juli 2014Vervoer van en naar schoolHet vervoer van en naar school kanplaatsvinden per taxi of taxibus. U ontvangt bijinschrijving een vervoersverklaring waarmee ubij uw gemeente vervoer kunt aanvragen.Jaarlijks moet dit vervoer opnieuw door u alsouder tijdig worden aangevraagd.VerzekeringenSchoolongevallenverzekeringUw kind is verzekerd tegen ongevallen dieplaatsvinden op school, ook op de weg erheenen terug naar huis. Deze verzekering geldt ookbij alle activiteiten die worden ondernomen inschoolverband. Bagage is bij schoolactiviteitenniet verzekerd. Ook schade aan kleding enbrillen komt niet voor vergoeding inaanmerking. Diefstal van goederen valtevenmin onder deze verzekering.AansprakelijkheidsverzekeringHet bestuur van de school heeft eenaansprakelijkheidsverzekering afgesloten vooral het personeel en alle vrijwilligers. Dezeverzekering dekt de risico’s van het schoolbestuur,het personeel en iedereen die opverzoek van de directie activiteiten vankinderen begeleidt. De persoonlijkeaansprakelijkheid van de kinderen valt nietbinnen de dekking van deze verzekering.Ziekmeldingen en schoolverzuimIndien een kind door ziekte of doktersbezoekafwezig is, dan dient dit zo spoedig mogelijkgemeld te worden bij het secretariaat van deschool tussen 08.30 – 09.00 uur. Bij nietgemelde afwezigheid van de leerling nemenwe zo snel mogelijk contact op met de ouders.Zoals u weet, is uw kind verplicht de lessen bijte wonen. Zijn er andere redenen dan ziekteom niet op school aanwezig te zijn, dan is hetnoodzakelijk om hiervoor schriftelijke toestemmingte vragen aan de adjunct-directeur.Voor het aanvragen van verlof dient u eenformulier in te vullen. Dit formulier kunt u bijde klassenleiding of het secretariaat van deschool aanvragen. Voor niet-leerplichtigeleerlingen hanteren wij dezelfde regels.ZiekteEen ziek kind hoort thuis te zijn en niet opschool. Wanneer uw kind bijvoorbeeld koortsof diarree heeft, dan kan het niet naar school.Zorgt u er daarom ook altijd voor dat wij ukunnen bereiken voor het geval uw kind ziekwordt op school.26

Deel 3 / BijlagenRaad van Toezicht, Raad vanBestuur, medezeggenschap,klachtenregeling eninformatieverstrekkingRaad van Toezicht Koninklijke VisioDhr. drs. E.F. Stoové (voorzitter)Mw. J. van Vliet, MHA (vicevoorzitter)Dhr. drs. G. JoostenDhr. prof. dr. F.F.H. RuttenDhr. prof. dr. G.P.M. LuytenDhr. Z. ArslanMw. drs. J.Ch. PawlikowskiRaad van Bestuur Koninklijke VisioDhr. drs. M. (Marten) de Bruine, MBA(voorzitter)Dhr. A.J.G. (Jo) Triepels, MHAWat is de medezeggenschapsraad (mr)en wie zitten er in?Visio Onderwijs bestaat formeel uit drieonderwijsinstellingen, die ieder twee of drieschoollocaties hebben. Per onderwijsinstellingis er een medezeggenschapsraad zodat ermedezeggenschapsraden bestaan voor Zuid,Midden en Noord. De mr wordt gevormd doorouders en personeelsleden, waarbij erevenveel zetels zijn voor ouders als voorpersoneelsleden. De omvang van de mr isafhankelijk van het aantal leerlingen en hetaantal schoollocaties. De mr van Zuid heeftzes zetels voor ouders en zes zetels voorpersoneelsleden. De mr-en van Midden enNoord bestaan uit twee zetels voor ouders entwee zetels voor personeelsleden.Wat doet de mr?De mr praat mee over alles wat met de schoolvan uw kind te maken heeft. De directie moetieder belangrijk besluit voorleggen aan de mr.De rechten en bevoegdheden van de mr staanbeschreven in de Wet Medezeggenschap opScholen (WMS). De mr heeftinstemmingsrecht en adviesrecht over zakendie van wezenlijk belang zijn. De ouder- enpersoneelsgeleding van de mr moetenbijvoorbeeld gezamenlijk instemmen met deschoolgids en het schoolreglement.Gezamenlijk moeten ze adviseren over dedeelname aan een onderwijskundigexperiment. Daarnaast heeft de oudergeledinginstemmingsrecht over de besteding van devrijwillige ouderbijdrage. In een aantalgevallen moet de directie advies vragen aande mr over hun plannen met de school. De mrkan ook ongevraagd een standpunt kenbaarmaken aan de directie. De directie moet iederadvies dat de mr geeft serieus nemen, maarhoeft de adviezen niet over te nemen.Gemeenschappelijkemedezeggenschapsraad (gmr)Voor Visio Onderwijs als geheel bestaat eengemeenschappelijke medezeggenschapsraaddie periodiek overleg voert met het bestuur.De gmr bestaat net als de mr uit eenoudergeleding en een personeelsgeleding.Voor iedere geleding zijn zes zetelsbeschikbaar, zodat er in totaal twaalf zetelszijn. Een belangrijk deel van de gmr-leden istevens mr-lid. Ook zonder mr-lid te zijn, is hetechter mogelijk om gmr-lid te worden. De gmrpraat mee over alle zaken die betrekkinghebben op het gehele onderwijs van Visio. Degmr heeft instemmingsrecht over een nieuwinstellingsplan voor Visio Onderwijs ofwijzigingen in de onderwijskundigedoelstellingen. Ook wordt instemminggevraagd wanneer er plannen zijn voor eenfusie. Gezamenlijk moeten de ouder- enpersoneelsgeleding adviseren over hetstrategisch beleidsplan en wijzigingen in deorganisatiestructuur.Lid worden van de mr of de gmr?In de mr en gmr bent u dicht bij de bron.U bent snel op de hoogte van nieuweontwikkelingen en beleidszaken in hetonderwijs van uw kind. Denk en praat erovermee. Door uw deelname aan de mr of gmrkrijgt u inzicht in de manier waarop Visio27

Deel 3 / BijlagenOnderwijs met financiën, personeel envoorzieningen omgaat. Uw stem wordtgehoord en u hebt dus daadwerkelijk invloed.De mr en de gmr vergaderen een aantal keerper jaar. De mr-vergaderingen vinden plaatsin de regio (Zuid, Midden of Noord) waarvoorde mr is ingesteld. De gmr-vergaderingenvinden in Huizen plaats. Af en toe wordt er eenstudieavond georganiseerd over eenonderwerp dat door de mr of gmr zelf bepaaldis. De reiskosten worden voor de mr- en gmrledenvergoed en u als ouder ontvangt eenpresentievergoeding van € 50,00 perbijgewoonde vergadering, met een maximumvan zes vergaderingen per jaar (voor eenvoorzitter of secretaris bedraagt de vergoeding€ 60,00).Is na het lezen van deze informatie uwnieuwsgierigheid gewekt, hebt u belangstellingvoor deze dankbare taak of wilt u eerst watmeer weten? Neem dan gerust contact metons op. U kunt ons bereiken via de volgendee-mailadressen:mr Zuid: mrzuid@vsio.org | mr Midden: mr-IOSB@visio.org | mr Noord: mrvon@visio.org| gmr: gmr@visio.org.KlachtenregelingHet is van groot belang dat de school eenveilige leeromgeving biedt. De leeromgevingmoet vrij zijn van ongewensteomgangsvormen zoals seksuele intimidatie,agressie en geweld. Het klimaat op onzescholen moet zo zijn, dat leerlingen, docentenen andere medewerkers goed op de hoogtezijn van het beleid rondom ongewensteomgangsvormen én dat zij zich vrij voelen omonregelmatigheden te melden.Visio heeft een klachtenregeling voorleerlingen, cliënten en hun ouders. Binnendeze regeling zijn duidelijke proceduresgeformuleerd, zodat iedere klacht serieus enmet zorg wordt behandeld.Klacht indienenEr zijn twee manieren om een klacht in tedienen. De eerste mogelijkheid is hetbespreken en behandelen van uw klacht ofonvrede in onderling overleg, dus met debetrokken medewerker en eventueel deschoolleiding. De tweede mogelijkheid – ofwanneer de eerste manier niet tot degewenste oplossing heeft geleid – is hetindienen van een formele klacht bij deonafhankelijke Klachtencommissie voorcliënten en leerlingen.Bespreking en behandeling van de klacht inonderling overlegAls een klacht in onderling overleg tussenouders, leerling, medewerker en schoolleidinggoed wordt besproken, dan leidt dit vaak toteen aanvaardbare oplossing. De ouders en deleerling kunnen hierbij hulp krijgen van eenexterne vertrouwenspersoon. Eenvertrouwenspersoon kan ondersteunen bij hetverwoorden van de klacht of kan advies eninformatie geven. Koninklijke Visio kiest voorexterne vertrouwenspersonen omdatleerlingen of ouders zich vaak beter durven teuiten bij mensen die onafhankelijk zijn.28

Deel 3 / BijlagenBehandeling door de Klachtencommissie voorcliënten en leerlingenHet indienen van een klacht bij deKlachtencommissie betekent dat een meerformele procedure in gang wordt gezet dan hetbespreken van de klacht met de directbetrokkenen. De Klachtencommissie is eenonafhankelijke commissie waarvan de ledenniet aan Visio verbonden zijn. DeKlachtencommissie onderzoekt de klacht enstelt de betrokken partijen in de gelegenheidom hierop een toelichting te geven. DeKlachtencommissie doet een uitspraak intermen van “ongegrond”, “gegrond” of“gedeeltelijk gegrond”. Ook kan deKlachtencommissie aanbevelingen doen omopnieuw optreden van de klacht te voorkomenof ter verbetering van een situatie.Meer informatie en contactOp de website van Koninklijke Visio vindt uonder het kopje “Over Visio” het onderwerp”Klachtenregeling”. Via die pagina kunt u devolledige klachtenregeling downloaden en treftu de gegevens van de externevertrouwenspersoon en de Klachtencommissieaan.OngevallenverzekeringVoor de leerlingen van de scholen is eenongevallenverzekering afgesloten. Ook tijdensevenementen in schoolverband zoals bij eenschoolkamp of tijdens stage is de verzekeringvan toepassing. Bagage is bijschoolactiviteiten niet verzekerd. Ook schadeaan kleding of brillen is niet via de schoolverzekerd. Diefstal van goederen valt evenminonder de verzekering van de school.PrivacyPersoonsgegevens van de leerling wordenverwerkt met inachtneming van de regels vande Wet bescherming persoonsgegevens.Relevante gegevens van de leerling wordenopgenomen in het leerlingendossier en alleengebruikt voor het doel waarvoor ze zijnopgenomen. Wanneer de leerling naastonderwijs, aanvullende zorg- ofdienstverlening binnen Visio ontvangt(conform een overeenkomst) dan hebbendegenen die direct betrokken zijn bij deuitvoering van de zorg- ofdienstverleningsovereenkomst inzage in degegevens, voor zover dit nodig is vooruitoefening van hun werkzaamheden.Schorsen en verwijderingOndanks alle aandacht die wordt besteed aanhet bieden van een veilig klimaat binnen VisioOnderwijs – er is bijvoorbeeld een protocolaanwezig over het voorkomen en aanpakkenvan (cyber-)pesten – kan het voorkomen datde veiligheid van medeleerlingen ofmedewerkers op enigerlei wijze in gevaarwordt gebracht door een leerling. Er zal dandirect een gesprek volgen met de leerling enzijn ouders/verzorgers. Eventueel kan deadjunct-directeur besluiten tot schorsing vooreen bepaalde periode. De schorsing wordtschriftelijk bevestigd en in kopie gestuurd aanhet bevoegd gezag, de leerplichtambtenaar ende Inspectie van het Onderwijs. Als hetschorsen niet het gewenste effect heeft, dankan het verwijderen van de leerling van eenschool een vervolgstap zijn. De directieraadpleegt in dat geval de betrokken leraar engaat een gesprek aan met deouders/verzorgers. Vervolgens zal de directiehet bevoegd gezag adviseren over hetverwijderen van de leerling en dit adviesvoorzien van een deugdelijke motivering.Wanneer de ouders/verzorgers het niet eenszijn met het besluit, dan kunnen zij dit binnenzes weken schriftelijk kenbaar maken. Hieropmoet het bevoegd gezag binnen vier wekenreageren. De school heeft eeninspanningsverplichting van acht weken omvoor de leerling een geschikte andere schoolte vinden. De leerplichtambtenaar en deInspectie van het Onderwijs worden op dehoogte gesteld.29

Deel 3 / BijlagenInformatieverstrekking door de schoolaan gescheiden oudersAls ouders scheiden, dan behouden zij meestalbeiden het ouderlijk gezag over hun kind, ookal woont het kind maar bij één ouder. Deschool behandelt deze ouders gelijkwaardig enzal hen allebei informeren over hetfunctioneren en de ontwikkeling van hun kind.Dit betekent dat beide ouders wordenuitgenodigd voor ouderavonden enrapportbesprekingen en dat zij beiden derapporten krijgen toegestuurd. De nietverzorgendeouder hoeft dus niet zelf ominformatie te vragen. Als na een scheiding éénvan de ouders het ouderlijk gezag krijgttoegewezen, dan verstrekt de school alleeninformatie aan de gezaghebbende ouder.Adressen scholenKoninklijke VisioAanmelding en informatieCliëntservicebureau T 088 585 85 85www.visio.org/onderwijsOnderwijs Amsterdam>>> so en vsoSlotermeerlaan 1031063 JN AmsterdamT 088 585 60 00onderwijsamsterdam@visio.orgOnderwijs Breda>>> (v)so-mbGalderseweg 654836 AC BredaT 088 585 82 00onderwijsbreda@visio.orgOnderwijs Grave>>> so, vso en (v)so-mbTijdelijk adres 1 juli 2013 tot 1 augustus 2014St Elizabethstraat 4 - 65361 HK GraveT 088 585 82 50onderwijsgrave@visio.orgOnderwijs Haren>>> (v)so-mbRijksstraatweg 2849752 CL HarenT 088 585 75 00onderwijsharen@visio.orgOnderwijs Haren>>> soRummerinkhof 6a9751 SL HarenT 088 585 75 00onderwijsharen@visio.orgOnderwijs Huizen>>> so en (v)so-mbOud Bussummerweg 761272 RX HuizenT 088 586 17 00onderwijshuizen@visio.orgOnderwijs Rotterdam>>> so, vso en (v)so-mbHeindijk 43079 PM RotterdamT 088 585 83 30onderwijsrotterdam@visio.orgVisio ambulante onderwijskundige begeleidingAOB Zuid-NederlandHeindijk 43079 PM RotterdamT 088 58 58 299aobrotterdam@visio.orgAOB Noord-NederlandOud Bussummerweg 761272 RX HuizenT 088 586 17 00aobhuizen@visio.org30

Deel 3 / BijlagenAfkortingen en begrippenaob ambulante onderwijskundige begeleidingAWBZ Algemene Wet Bijzondere ZiektekostenCCE Centrum voor Consultatie en ExpertiseCIZ Centrum Indicatiestelling ZorgCSB CliëntservicebureauCvO Commissie van Onderzoekcvi cerebrale visuele inperkingCLz Commissie Leerlingzorggmr gemeenschappelijkemedezeggenschapsraadINK Instituut Nederlandse Kwaliteitkdv kinderdagverblijfmb meervoudige beperkingNCL Neuronale Ceroid Lipofuscinosisvvb visuele en verstandelijke beperkingmr medezeggenschapsraadOCW Onderwijs, Cultuur en Wetenschappenov ouderverenigingPRO praktijkonderwijs(v)so (voortgezet) speciaal onderwijszmlk zeer moeilijk leren kinderenZON Zorg in Onderwijscluster 1 alle scholen voor leerlingen met eenvisuele beperkingconsulententeam team van deskundigen datgeraadpleegd kan worden bij probleemgedragvan leerlingen met autismedidactische benadering de wijze vanoverdracht van kennis en vaardighedenexpertise specifieke deskundigheidfysieke herinrichting de aanpassingen in deleeromgeving zowel binnen als rondom deschoolgroepsplan geheel van doelen die gebaseerdzijn op de leerroute waarin de leerlingen in diegroep zich bevindenindividueel plan verbijzondering van doelendie voor de desbetreffende leerling niet in hetgroepsplan staanindicatie-aanvraag aanvraag bij het CIZvoor een AWBZ-vergoeding voor één ofmeerdere functiesleerlijn aanwijzingen om met tussendoelen tekomen tot een kerndoelleerlingvolgsysteem stapjes om deontwikkeling te volgen en als basis te dienenvoor het bepalen van de beginsituatieleerroute pakket vankerndoelen/tussendoelen behorende bij eenbepaalde categorie leerlingenleren leren visie binnen het onderwijs waarbijde zelfstandigheid en de zelfredzaamheidvan de leerling centraal staatmotorische ontwikkeling ontwikkeling vanhet bewegingssysteemobservatiebespreking bespreking metouders naar aanleiding van eenobservatieperiode van een leerlingonderwijs-zorgarrangement totaal vanonderwijs- en zorgdoelen die binnen deonderwijstijd gesteld wordenonderwijsvoorwaardelijke zorg zorg dienodig is om onderwijs mogelijk te kunnenmaken voor een leerlingoriëntatie en mobiliteit zelf bewust wordenwaar je je bevindt in de ruimte en je daarinkunnen verplaatsenpedagogisch klimaat creëren van eenomgeving waarin opvoedkundig verantwoordgewerkt wordtpedagogische benadering deopvoedkundige benadering van de leerlingtoelatingscriteria wettelijk vastgesteldecriteria waaraan een leerling moet voldoen omte worden toegelatentyltylschool school voor leerlingen met eenlichamelijke en verstandelijke beperkinguitstroommogelijkheden mogelijkheden náschool, zoals betaalde arbeid, gesubsidieerdearbeid of dagopvangverwijzers voorwerpen (of delen ervan),plaatjes, foto’s en/of tekens die verwijzen naareen handeling, een ruimte of een activiteitzelfredzaamheid het zich zelfstandig kunnenredden bij alledaagse handelingenzintuiglijke ontwikkeling ontwikkeling vande zintuigen, zoals visus, gehoor, tast, geur ensmaak31

Deel 3 / BijlagenToelatingscriteriaKinderen met visuele functiestoornissen diebelemmerend zijn voor hetonderwijsleerproces en de participatie in deonderwijsleeractiviteiten, kunnen wordentoegelaten. Na de aanmelding wordenverschillende oogheelkundige onderzoekenverricht en gegevens verzameld. Vervolgenswordt er besloten of iemand wel of niet wordttoegelaten.Schema ten behoeve van de indicatieEnkelvoudige beperkingOogheelkundig In combinatie met Toelatinggezichtsscherpte =< 0,3en/of gezichtsveld =< 30°en/of hemianopsieen/of leesvisus =< 0,25Ja, altijd (behoort tot de doelgroep).gezichtsscherpte 0,3 – 0,5 ---stoornissen in de lagere visuele functies(visueel sensorische functies en/ofoculomotore functies) (bijvoorbeeld:specifieke functiestoornissen, zoalscontrast-gevoeligheid enlicht(over)gevoeligheid;gezichtsveldbeperking anders dan eenconcentrische beperking 0,5 --stoornissen in de lagere en/of hogerevisuele functies zoals beschreven bijgezichtsscherpte 0,3 – 0,5interdisciplinair afwegen of er vanuitvisuele beperkingen in het dagelijksleven en/of cerebrale aandoeningen vanhet visueel systeem voldoendeindicaties zijn voor toelating totonderzoekToelating indien:1.2.3.de visuele beperking samenhangtmet meetbare visuele stoornissende visuele beperking leidt totparticipatieproblemener geen alternatieve verklaring voorde participatieproblemenaanwijsbaar isUitsluitend bij het voldoen aan allehiervoor genoemde drie punten is eentoelating voor behandeling/begeleiding geïndiceerd32

Deel 3 / BijlagenVoor leerlingen met een gezichtsscherpte van0,3 tot 0,5 kan toelating plaatsvinden wanneerop basis van onderzoek geconstateerd wordtdat de leerling overwegend is aangewezen opeen orthopedagogische en orthodidactischebenadering.Leerlingen met een meervoudigebeperkingLeerlingen met visuele en verstandelijkebeperkingen worden leerlingen metmeervoudige beperkingen genoemd. Voordeze leerlingen gelden de toelatingscriteria opvisueel gebied zoals hierboven beschreven.Ernstige meervoudige beperkingenNaast een visuele en verstandelijke beperkingkan er sprake zijn van een motorischebeperking, autisme, progressieveziektebeelden, epilepsie, spraaktaalproblematieken/of slechthorendheid.Genoemde bijkomstige beperkingen zijn geencriteria voor toelating. Bij toelating is hetechter wel belangrijk om zicht te krijgen op deernst en de mate van de bijkomstigebeperking(en). Zo kan de inzet van debehandelingen en therapieën zo goed mogelijkgeïntegreerd worden binnen het dagelijkseonderwijs aan de leerling. Als er sprake is vankinderen met zeer ernstige gedragsproblemenof als duidelijk aantoonbaar is dat het kindgeen ontwikkelingsmogelijkheden heeft, dankan het niet worden toegelaten. Als er sprakeis van een grote persoonlijke zorgbehoefteen/of extra ondersteunende begeleiding vaneen kind op het gebied van algemenedagelijkse levensverrichtingen, dan kan erworden verzocht extra zorgbegeleiding tefaciliteren vanuit Zorg in Natura of hetpersoonsgebonden budget (pgb) van deleerling.Nuttige adressenAlle locaties van Visio zijn te vinden opwww.visio.org onder het kopje “Adressen”. Deroutebeschrijving naar de scholen kunt uvinden bij de “Adressen onderwijs”.FOVIG(Federatie Ouders Visueel Gehandicapten)Postbus 1105120 AC Rijenwww.fovig.nl/contact@fovig.nlOogverenigingPostbus 23443500 GH UtrechtT 030 299 28 78www.oogvereniging.nl/info@oogvereniging.nlOoglijn (informatiepunt bij oogproblemen)T 030 294 54 44Stichting Oogfonds NederlandPostbus 20863500 GB UtrechtT 030 254 57 11www.oogfonds.nl/info@oogfonds.nlWorld Wide Vision(levert producten voor mensen met eenvisuele, auditieve en/of leesbeperking)Luxemburgstraat 75061 JW OisterwijkT 013 528 56 66info@worldwidevision.nlwww.worldwidevision.nlIris Huys(levert hulpmiddelen voor slechtziende enblinde mensen)James Wattstraat 13 b2809 PA GoudaT 0182 52 58 89www.irishuys.nlAangepast LezenPostbus 840102508 AA Den HaagT 070 33 81 550www.aangepastlezen.nl/klanten@aangepastlezen.nl33

Deel 3 / BijlagenDediconPostbus 245360 AA GraveT 0486 48 64 86info@dedicon.nlwww.dedicon.nStichting Uitgeverij XLWestvlietweg 68 R2495 AA Den HaagT 070 367 60 58info@uitgeverijxl.nlwww.uitgeverijxl.nlUitgeverij Grote Letter BibliotheekPostbus 261390 AA AbcoudeT 0294 28 50 20vragen@groteletter.nlwww.groteletter.nlOV-Begeleiderskaartwww.ns.nl/cs/Satellite/reizigers/service/de-ovbegeleiderskaartOnderwijsinspectieVoor vragen aan de Inspectie van hetOnderwijs kunt u contact opnemen met:T 0800 50 10 (gratis)www.onderwijsinspectie.nl34

Visio OnderwijsVisio Onderwijs is er voor kinderen van vier tot twintigjaar met een visuele beperking, al dan niet in combinatiemet een andere beperking. Visio Onderwijs biedt speciaalonderwijs (so), voortgezet speciaal onderwijs (vso) enonderwijs aan kinderen met een meervoudige beperking(mb).“Perspectief voor elk kind” is een belangrijk uitgangspuntvan ons onderwijs. We willen als onderwijsinstellingíeder kind, ongeacht zijn individuele beperkingen, eenperspectief voor de toekomst bieden.Zeventig procent van de kinderen met een visuelebeperking gaat naar een gewone school met behulp vanambulante onderwijskundige begeleiding door Visio.Daarnaast heeft Visio zeven scholen: in Amsterdam(so en vso), Breda (mb), Grave (so, vso, mb), Haren(twee locaties: so en mb), Huizen (so en mb) enRotterdam (so, vso en mb).De kerndoelen zoals die binnen het reguliere onderwijsgelden, zijn het uitgangspunt en er bestaat voor leerlingenvanaf twaalf jaar de mogelijkheid om deel tenemen aan praktijkonderwijs, vmbo of havo.Koninklijke Visioexpertisecentrumvoor slechtziende enblinde mensenwww.visio.orgVolg ons op: