haven - Port of Rotterdam

de krant voor alle omwonenden van de rotterdamse haven – nr. 15 jaar 4 –nazomer 2012
Er zit muziek
in de Wereldhavendagen
V i e r k e e r p e r jaar V e r s c h i j n t d e z e u i tgaV e Va n h e t h aV e n b e d r i j f r otterdam. de krant l a at z i e n h o e b e w o n e r s , b e d r i j V e n , g e m e e n t e n e n h e t h aV e n b e d r i j f s a m e n aan een mooie en V e i l i g e h aV e n w e r k e n . zo brengen we de haV e n d i c h t e r bij.
Veiligheidsincidenten bij chemieopslagbedrijf
Odfjell houden de
gemoederen bezig, zowel van bewoners
als media. Inmiddels hebben
overheden stappen ondernomen tegen
het bedrijf, dat deels de activiteiten
stillegde. De Onderzoeksraad voor
Veiligheid onderzoekt hoe het zover
heeft kunnen komen. Dit is voor de
Havenkrant een reden om havenwerkers
en deskundigen te vragen naar
hun veiligheidsgevoel, uitgedrukt in
een waardering van zeer onveilig tot
opera op the fighter
fietsen door de botlek
piraten bevechten met de mariniers
kijk voor meer activiteiten op pag. 6-7
Bekijk de extra’s met Layar
Hoe? Lees op pag. 12
Veiligheid chemiebedrijven veelbesproken
compleet safe. ‘Uiteindelijk gaat het
om de vraag wat we aanvaardbare risico’s
vinden. Gegarandeerde veiligheid
is een illusie’, zegt brandweerman Rick
de Bies. Ook Ron Smits, werkzaam bij
de Onderzoeksraad voor Veiligheid,
reageert: ‘Bedrijven die slecht presteren,
moeten publiekelijk op de blaren
zitten. Naming and shaming’, is zijn
advies.
Lees meer op pagina 3
win!
een
meet & greet met
zeeleeuw Billy
in Blijdorp
(en nog meer mooie
prijzen in deze
krant!)
Muzikant op zee
tussen schatrijke
cruisegasten
p. 4
Win een canvas
met jouw mooiste
Wereldhavendagenfoto
p. 6-7
P. 10
Top 3 opleidingen
met héél grote
kans op werk
p. 8
5 vieze vragen
aan de GGD over
hygiëne aan
boord p. 5
foto: martin dijkstra

2
De havenspot van rapper Benne van der Velde (Drs. B)
‘Hier werkte ik als matroos’
foto mArc blommAert De haven 24/7
hoe staat het met Maasvlakte 2?
Maasvlakte 2 per boot of bus
Varen op het binnenmeer
van Maasvlakte 2? Zelf de
nieuwe havens in aanbouw
vanaf het water bekijken?
Met eigen ogen vers opgespoten
land zien? Misschien zeehond Sandy
spotten? Dat kan op de FutureLand
Ferry, de deels overdekte salonboot
met bar die langs de hoge kademuren
vaart waartegen in 2014 de
grootste containerschepen ter wereld
aanmeren. Ondertussen praat
de gids de bootgasten bij over de
aanleg en toekomst van Maasvlakte
2. De boot vaart tot 1 maart 2013.
Een ticket kost 8,50 euro.
Een vergadertocht, een bedrijfsuitje
of gewoon een uniek feestje?
Naast de reguliere afvaarten biedt
de Ferry mogelijkheden voor
groepsvaarten. Meer weten,
bel 010-252 252 0.
Je kunt het werkterrein van Maasvlakte
2 ook bezoeken met de
FutureLand Express XL. Deze bus
maakt altijd op een uniek plekje
op het bouwterrein een foto-stop.
Hier kun je ook je eigen potje vullen
met zand. Uniek, want het
zand gewonnen op de Noordzee is
tienduizenden jaren oud. De glazen
potjes worden onderweg gratis uit-
Drie vragen
In elke
Havenkrant
vertelt Hans
Smits, algemeen
directeur
Havenbedrijf,
wat er speelt in
de Rotterdamse
haven. Dit keer:
hoe veilig is de
haven?
1
4
gedeeld, leuk om mee te nemen als
souvenir. De gids geeft uitleg over
het werk aan de nieuwe havens. De
rit duurt een uurtje en kost 5,50
euro per persoon.
Opstapplek voor Ferry en Express:
FutureLand, het informatiecentrum
over Maasvlakte 2. Voor
vaar-, rijtijden en reserveringen:
www.futureland.nl
1. Wat vindt u van de situatie bij
Odfjell?
Het besluit van het Odfjell-
management om de terminal stil
te leggen, is een dieptepunt in de
naoorlogse geschiedenis van de
Rotterdamse haven. Niet eerder
werd vrijwel een hele terminal
buiten bedrijf gesteld. Maar het
besluit was helaas ook nodig. De
veiligheid van werknemers en omwonenden
mag nooit ter discussie
staan. Als Havenbedrijf voelen we
ons nauw betrokken bij de situatie.
We ondersteunen Odfjell en
zijn klanten uiteraard bij een verantwoorde
heropening.
2. Voelt u zich verantwoordelijk?
Veiligheid is in de eerste plaats een
verantwoordelijkheid van bedrijven
zelf. Worden er onverhoopt regels
‘Mijn havenspot? Het Vlaardingse Hoofd,
zonder twijfel. Hier was de aanlegsteiger van
de veerpont tussen Vlaardingen en Pernis
totdat deze dienst werd opgeheven. Tien jaar
lang werkte ik er als matroos. Van vijf voor zes
’s ochtends tot kwart over elf ’s avonds. In de
pauzes las ik boeken, twee, drie in de week.
Hier legde ik de basis voor mijn interesse in
schrijven. Ik mocht van de baas mijn groot
vaarbewijs halen. Had ik dat gedaan, dan had
ik nu waarschijnlijk in de haven gewerkt. Ook
mooi. Mijn opa werkte bij de Shell, mijn vader
zat op een sleepboot van Smit. Maar ik koos
voor schrijven en de muziek.
3
overtreden – en Nederland heeft
strenge regels – dan moeten de
toezichthouders ingrijpen. De veiligheid
van het haven- en industriecomplex
is ook voor ons een topprioriteit.
De haven van de toekomst
is namelijk een schone én veilige
haven. Het Havenbedrijf zorgt voor
de veiligheid op het water. Iedere
vijf minuten arriveert of verlaat een
zeeschip de haven. Wij begeleiden
de scheepvaart en zien erop toe dat
de scheepvaart zich houdt aan de
regelgeving. Daarnaast zijn we ook
scherp op bedrijven die zich hier
willen vestigen. We kiezen voor bedrijven
die een goede reputatie op
het gebied van veiligheid hebben.
3. Is de haven wel veilig?
Het vertrouwen in Odfjell heeft
een flinke deuk opgelopen. Zowel
2
3
Hiermee timmer ik nu – in combinatie met
mijn eigen tweedehandsboekhandel in Vlaardingen
– aan de weg. Ik publiceerde drie dichtbundels
en heb verschillende hiphoptracks
gemaakt onder mijn artiestennaam Drs. B.
Het nummer De haven van Rotterdam was
mijn inzending voor de Art Rocks-competitie
van museum Boijmans van Beuningen. Het is
geïnspireerd op een schilderij van Paul de Signac
en een persoonlijke ode aan de haven die ik
zo goed ken.’
www.drs-b.nl
bekijk de videoclip
van ‘De haven van rotterdam’
In 4 stappen naar de voltooIIng van Maasvlakte 2
De aanleg van maasvlakte 2
gaat rap. in juli is de zeewering
gesloten (1). Koningin
beatrix gaf daarvoor het startsein
op 11 juli. na de sluiting
moet het zand een paar weken
zetten. Daarna worden de
ontbrekende 1400 meter weg
en spoor aangelegd op de plek
van het voormalige gat in de
wering (1). eind oktober al rijdt
het verkeer naar de noordzijde
van de bestaande maasvlakte
via deze nieuwe route. De route
ter hoogte van de Yangtzehaven
verdwijnt (2). Daar komt
voor de scheepvaart de
toegang naar maasvlakte 2.
De doorgraving van de Yangtzehaven
(2) is dan de laatste
aan Hans Smits over een veilige haven
‘ Veiligheid
boVenaan de
agenda
’
klus voordat maasvlakte 2
bereikbaar is over het water.
werkschepen en pontons met
grote, hypermoderne kranen
zullen dan als eerste verschijnen
in de nieuwe haven. tot in
2014 bouwen APm terminals
en rotterdam world Gateway
daar aan hun toekomstige
overslagterreinen (3).
tussen het sluiten van de
zeewering en het doorsteken
van de Yangtzehaven zit een
half jaar. in die tijd vormen de
toekomstige havenbekkens
een binnenmeer (4). Sinds kort
vaart hier de futureland ferry.
over het werkterrein rijdt de
futureland express (zie tekst
hiernaast).
vanuit de politiek als vanuit het Rijk
worden vragen gesteld. Dat betekent
extra druk op controlerende instanties
en het havenbedrijfsleven.
Ik heb daar begrip voor maar ga er
vanuit dat de haven en industrie de
gelegenheid aangrijpen om te tonen
dat de veiligheidsrecords niet liegen
en het verder goed is gesteld met de
veiligheid in de regio. De problemen
bij Odfjell hebben zodoende ook
een positieve kant. Het biedt de
havengemeenschap de kans om uit
te leggen wat er allemaal gebeurt op
veiligheidsgebied. Bovendien blijft
veiligheid in de Rotterdamse haven
bovenaan de agenda staan.
foto: Aeroview
foto: john vAne

foto: hebo mAritiemService
gespot HEBO-Cat 7
Tijdens de Wereldhavendagen live te bewonderen:
de HEBO-Cat 7. Dit nieuwe oliebestrijdingsvaartuig
is gebouwd op aanwijzing van Henk Bonsink en zijn
zoons, de drijvende krachten achter familieonderneming
HEBO Maritiemservice. Het ruim 50 meter
lange vaartuig is op binnen- en buitenwateren inzetbaar
bij scheepsrampen. Het bevat de nieuwste
snufjes zoals een ‘veegarm’ voor olie, een 200 meter
groot olie-kerend scherm, een olie-detectieradar en
een systeem om vervuild water te verwerken. Een
‘alleskunner’ zeggen de kenners. www.hebo-maritiemserVice.nl
in actie tijdens de Wereldhavendagen bij de calamiteitendemonstratie. waar HOllanD amerikakaDe
(vr), WillemskaDe (za) wanneer 10.50u en 15.30u (vr), 12.10u (za).
zware
jongens
Op het RDM-terrein aan de
Waalhaven komt een nieuw
‘Heavy Lift Centre’. Deze
megaloods opent in 2014
voor de op- en overslag van
grote en zware goederen uit
de energie- en offshore industrie.
De bouwvallige oude
loodsen maken plaats voor
vier nieuwe assemblage-
hallen voorzien van bovenloopkranen. Deze kunnen
maximaal 700 ton hijsen en bijvoorbeeld offshore
windmolens in elkaar zetten. De buitenruimte krijgt een
zware fundering geschikt voor ladingen tot 1800 ton. Dit
is vergelijkbaar met 200 volgeladen vrachtwagens. Het
Havenbedrijf Rotterdam investeert 15 miljoen euro in
het centrum dat wordt geëxploiteerd door de Broekman
Group. www.broekman-group.com
veIlIgheId bIj cheMIsche havenIndustrIe veel besproken onder bewoners en In MedIa
De haven 24/7 3
230
Met zoveel meter is de noordkant van
de Maasgeul deze zomer verbreed,
van 600 tot 830 meter. Via de geul
kunnen zeeschepen met een diepgang
van meer dan 14,3 meter elkaar
passeren. De verbreding was nodig
omdat steeds meer schepen de geul
moeten bevaren. Dit komt vooral door
de groei van de containervaart. Sleephopperzuiger
Geopotes 15 klaarde
de klus voor Rijkswaterstaat in augustus
na ruim 4 maanden werk.
Hoe veilig voel jij je in het havengebied?
VerVolg Van voorpagina
» Veiligheidsincidenten bij chemieopslagbedrijf
Odfjell zorgen voor aanhoudende
onrust onder bewoners en in
de media
» Voor de Havenkrant is dit een reden
Rijnmonders te vragen naar hun veiligheidsbeleving
» Ze waarderen dit gevoel met sterren:
van zeer onveilig tot compleet safe
Rick de Bies wachtcommandant
Don Berghuis kazerne in de Botlek
Havenveiligheidsgevoel
‘Ik ben ruim dertig jaar brandweerman,
waarvan de laatste tien jaar in de Botlek.
In die periode heb ik kleine lekkages
meegemaakt en grote branden. Maar ik
heb nooit het gevoel gehad dat een situatie
onbeheersbaar was.
Uiteindelijk gaat het om de vraag wat
we aanvaardbare risico’s vinden. Er kan
natuurlijk altijd en overal iets misgaan;
gegarandeerde veiligheid is een illusie.
Dit geldt voor de stad net zo goed als voor
het havengebied en hierover hoor je bewoners
nooit. Wat ik weet: als er iets gebeurt,
dan zijn wij goed voorbereid in ons korps.
We zijn razendsnel ter plaatse en weten
precies wat we moeten doen. Ik woon op
Rotterdam-Zuid, dichtbij de Waalhaven;
als ik me niet veilig zou voelen, dan zou ik
verhuizen.’
claus VeRBRugge PvdA-raadslid
in Rotterdam
Havenveiligheidsgevoel
‘Voorheen stond ik nooit stil bij mijn
veiligheid als ik in het havengebied was,
maar de incidenten bij Odfjell hebben
me aan het denken gezet. Bij Odfjell was
geen goede veiligheidscultuur en daar
schrik je van. Ook is er, terugkijkend,
niet snel en hard genoeg ingegrepen.
Kennelijk hebben de bewuste instanties
– en dan vooral de milieudienst – daar
niet voldoende mogelijkheden voor. Wat
dat betreft is het goed dat dit aan het
licht is gekomen. We kunnen er veel van
leren. Goed dat nu bij Odfjell de onveilige
delen van het bedrijf zijn gesloten en
er verscherpte controle is.
Nu is de politiek aan zet om de controle
in de toekomst beter te regelen. Ik denk
dan aan veel hogere boetes. En kritisch
kijken naar de manier waarop inspecties
worden aangepakt.’
RogeR Van deR kRaan
havenfotograaf
Havenveiligheidsgevoel
‘Ik ben geboren en getogen in Maassluis.
Mijn leven lang ben ik vertrouwd
met het beeld van de rokende schoor-
Hulpdiensten oefenen
regelmatig met geensceneerde
rampen,
zoals hier bij een
nep­olieraffinaderij in
de haven. Kleinere
oefeningen vinden
ook wel eens plaats
op het terrein van de
brandweer.
Ontdek het werk van de brandweer tijdens de Wereldhavendagen bij de excursie naar de Brandweerkazerne.
waar vertrek veemstraat (tegenOver DrijvenD PaviljOen) wanneer za en zO 9.30u, 13.30u duur 3u 15min excursiecode u.1
stenen aan de overkant en de schepen
vol chemicaliën die voorbij varen. Als
havenfotograaf heb ik regelmatig grote
branden en andere ongelukken van nabij
gezien. Toch ervaar ik de haven als
tamelijk veilig. Kijk naar de statistieken:
er gebeuren nauwelijks grote ongelukken.
Dit is niet alleen geluk, het komt
ook door een goede veiligheidscultuur.
Neemt niet weg dat de voorvallen bij
Odfjell een smet werpen op de veiligheidsbeleving.
Ik vind dat de instanties
veel te lang hebben gewacht met daadkrachtig
optreden. Dit voortmodderen
tastte het veiligheidsgevoel van veel havenbewoners
aan. Bovendien zit de hele
chemische sector nu op de blaren. Ten
onrechte. De meeste bedrijven hebben
hun zaakjes uitstekend geregeld.’
Ronald Van Mil vervangend
wachtchef bij Vopak
Havenveiligheidsgevoel
‘Ik vertrek elke dag met een veilig gevoel
richting mijn werk bij Vopak. Waarom
ik dan geen vijf sterren uitdeel? Omdat
ik ook weet: waar gewerkt wordt, gebeuren
ongelukken. En je kunt net op het
verkeerde moment op de verkeerde plek
zijn. Wij slaan vloeibare lading over, van
stookolie tot chemicaliën, ook gevaarlijke
stoffen. Veiligheid is daarom bij ons altijd
het eerste punt op de agenda. Bij elk
werkoverleg, dat zit in de cultuur. Daar
komt bij: de regelgeving is heel streng.
Veel strenger dan toen ik 25 jaar geleden
begon. Het lijkt me heel moeilijk om daar
een loopje mee te nemen gezien alle controles
en audits, zowel intern als extern. Ik
kan alleen voor Vopak spreken en bij ons
is veilig werken het belangrijkste dat er is.’
Ron sMits onderzoeksmanager
Onderzoeksraad voor Veiligheid
Havenveiligheidsgevoel: ‘Sorry, daar
kan ik niks over zeggen.’
‘Als Onderzoeksraad doen we alleen uitspraken
over zaken die we bekijken. En
het beeld in de Rotterdamse haven is wisselend.
Sommige bedrijven hebben hun
zaakjes goed op orde, bij andere moet
er een en ander gebeuren. Daarom kan
ik geen oordeel vellen over de haven in
zijn geheel. Uiteindelijk komt het thema
veiligheid neer op de vraag: wat vinden
we met zijn allen een aanvaardbaar risico?
Vergelijk het met vliegen. Dit beschouwen
als een van de veiligste vormen van vervoer.
Toch gaat bij 1 op de 750.000 vliegbewegingen
iets mis. Zo is het ook met heel
veel industriële activiteiten. Die bedrijven
hoeven geen probleem te zijn, zolang ze zelf
hun verantwoordelijkheid serieus nemen
en – waar nodig – scherp worden gecontroleerd.
Bedrijven die slecht presteren,
moeten publiekelijk op de blaren zitten.
Naming and shaming. Dat is deze zomer
voor het eerst gebeurd; het overheidsprogramma
Landelijke Aanpak Toezicht Risicobeheersing
Bedrijven publiceert voortaan
jaarlijks hun monitor van bedrijven die
met grote hoeveelheden gevaarlijke stoffen
werken. Een goede stok achter de deur.’
Zelf de bedrijfsmonitor lezen? Ga naar:
tinyurl.com/brzomonitor2011
sMs-alarM
Als er gevaar dreigt, hoor je buiten een alarm. maar je kunt ook een
waarschuwing per sms ontvangen. Daarvoor moet je je wel opgeven.
Dat kan via onderstaande website. of door een sms te sturen naar
nummer 5100 met daarin je postcode en het woord ‘aan’ (bijvoorbeeld
1234 pc aan).
www.alarmbericht.nl
Legenda: Ik voel me volstrekt onveilig Ik voel me matig veilig Ik voel me redelijk veilig Ik voel me behoorlijk veilig Ik voel me compleet safe
foto: DAviD rozinG

4 Verhalen van overzee Rotterdam
‘Hij stak een tiendollarbiljet
tussen de vioolsnaren’
Denis Peterse (82) speelde begin
jaren zeventig op cruiseschepen
van de Holland-Amerika Lijn.
Veel geld verdienden de muzikanten
niet. ‘Een schatrijke
Puerto Ricaan vroeg me zijn
gitaarleraar te worden.’
De Statendam en De Rotterdam.
Twee legendarische
cruiseschepen die nog regelmatig
figureren in de dromen
van Denis Peterse. En dan vooral de
vrolijke tijd die hij er beleefde. Talloze
kiekjes in zijn dikke plakboek vormen
het sprekend bewijs. Daar zitten de
muzikanten, breeduit lachend aan de
rand van het zwembad. Of schouder
aan schouder in wit kostuum of glitterjasje.
Maar ook zonder deze geheugensteuntjes
kan de geboren en getogen
Rotterdammer smakelijk vertellen over
zijn jaren als muzikant op zee. Zoals die
schatrijke Puerto Ricaan die hem een
serieus aanbod deed om op zijn zonnige
eiland zijn gitaarleraar te worden. ‘Mijn
vrouw zag me al aankomen!’
Brutaal
Gewerkt werd er zeven dagen per
week zolang de cruise onderweg was.
Overdag betekende dat repeteren met
steeds wisselende artiesten. ‘Die werden
voor een week of wat ingevlogen’,
vertelt Peterse. Waarna er aan het
einde van de middag vaak genoten
werd van een cocktail aan de rand van
het zwembad. ‘Tussen de passagiers.
De tijd van een strikte scheiding tussen
personeel en gasten had je niet meer.’
En ’s avonds spelen. Soms tot in de
kleine uurtjes. Naarmate de avond
vorderde en de drank vloeide, nam ook
de kans op een fooi toe. Peterse herinnert
zich de truc van bandgenoot Piet
Le Blanc. ‘Die was zo brutaal. Hij stak
een tiendollarbiljet tussen de snaren
van zijn viool om de vrijgevigheid van
het publiek een beetje te stimuleren.’
radio City MusiC Hall
Een fooi was mooi meegenomen, want
veel geld verdienden de muzikanten
niet. ‘Je kreeg duizend dollar voor drie
maanden op zee. Geen vetpot. Je deed
het om iets van de wereld te zien.’ Dat
begon al met de vlucht naar New York,
opstapplek voor de meeste cruises van
Bekende muzikanten
talloze rotterdammers traden op bij de Holland-Amerika Lijn. Zo speelde
Denis Peterse samen met de dit jaar overleden zanger en pianist
Wim koopmans, bekend van zijn optredens met Pim jacobs en rita
reys. Peterse vormde ook een band met Piet Le Blanc, de roemruchte
saxofonist die werd vereeuwigd in de documentaire saxman. Peterse is
sinds de jaren zestig beroepsmuzikant en speelde onder andere in de
begeleidingsband van joke Bruijs. Vorig jaar schreef hij het lied ‘ode aan
rotterdam’ samen met zangeres Franny Bakker-Weeda.
tinyurl.com/oDeaanrotterDam
Muzik ant op zee
Van links naar rechts: Gerard Tonbroek (piano), Benny Bosman
(piano en slagwerk), een Tsjechische artiest (naam onbekend),
Denis Peterse (bas, fluit en gitaar), Wim Koopmans (toetsen).
Van links
naar rechts:
John Wegman
(slagwerk),
Theo Vriethoff
(toetsen),
Denis Peterse
(bas, fluit en
gitaar), Piet
Le Blanc (sax
en viool).
de Holland-Amerika Lijn. Peterse:
‘Dan gingen we naar optredens in de
Radio City Music Hall.’ Onderweg
waren de mogelijkheden voor sightseeing
beperkter. ‘Excursies waren
voor ons te duur, dus vaak bleven
we aan boord of in de buurt van het
schip.’ Maar tijdens een cruise door
het Middellandse Zeegebied hadden
Peterse en een mede-muzikant geluk.
Als beloning voor hun kordate optreden
nadat een van de opvarenden
gewond was geraakt tijdens het snorkelen,
kregen zij een fikse korting op
alle tripjes. Casablanca, Gibraltar,
Izmir, Tel Aviv… ‘In Napels heb ik
schoenen gekocht voor mijn dochter.’
offiCiersBar
Naast de vrolijke waren er ook moeilijke
momenten. Peterse, toen begin
veertig, had thuis in Rotterdam een
vrouw en vier kinderen. ‘Af en toe
sloeg de heimwee toe.’ Telefoneren
was duur, dat deden de muzikanten
niet vaak. Een keer konden Peterse
en zijn bandgenoten gratis naar huis
bellen op het vakbondskantoor van
een New Yorkse passagier met
Nederlandse roots. ‘Die man vond
het leuk om met ons Nederlands te
kletsen en had ons uitgenodigd voor
een dagje New York.’
klasse apart
Halverwege de jaren zeventig was het
afgelopen met de Nederlandse muzikanten
op de Holland-Amerika Lijn.
‘Voor de prijs van vier Nederlandse
muzikanten kon je ook een orkestje
van tien Filipino’s aan het werk zetten’,
verklaart Peterse. ‘Jammer’,
verzucht hij. ‘Later heb ik op andere
schepen gespeeld, maar dat was niet
hetzelfde. De Holland-Amerika Lijn,
dat was een klasse apart.’
Jazz op de RotteRdam
Luisteren naar een jazzorkest
of shantykoor op De rotterdam,
het icoon van de Holland-Amerika
Lijn. Dat kan tijdens de Wereldhavendagen
dagelijks van 10.00 tot 17.00 uur.
op zaterdag en zondag vaart er een gratis
pendel tussen de Willemskade bij de
spido en het stoomschip.
www.ssrotterDam.nl
Foto: Erik Buijs

GGd controleert 1200 scHepen per ja ar
Nauwelijks meer ‘enge ziektes’ aan boord
» Zeeschepen worden steeds hygiënischer, constateert de GGD
» Het aantal schepen dat niet in orde was na een hygiëne-inspectie daalde van
30 in 1998 naar 4 dit jaar
» ‘Door de strenge regelgeving is de hygiëne aan boord sterk verbeterd’, zegt arts
en infectieziektebestrijder Henk Visser van de GGD
De hygiëneomstandigheden op
schepen zijn de afgelopen jaren
verbeterd, constateert de
GGD Rotterdam-Rijnmond.
Jaarlijks controleert de gezondheidsdienst
1200 internationaal varende
schepen op hygiëne. Vier schepen waren
dit jaar niet in orde. In 1998 waren
dit er nog 30.
Welke gevaarlijke ziektes heersen aan
boord van schepen?
Arts en infectieziektebestrijder Henk
Visser: ‘Ooit werden via schepen de
meest vreselijke ziektes verspreid, zoals
de pest, tyfus en de ziekte van Weil.
Door de huidige strenge regelgeving –
elk internationaal varend schip moet
beschikken over een hygiënecertificaat
– is de hygiëne aan boord sterk verbeterd.
Besmettelijke ziektes komen
nauwelijks voor. Een paar keer per
jaar krijgt de GGD melding van buiktyfus
– een salmonella-infectie door een
bacterie – opgelopen via het eten. De
kapitein krijgt in zo’n geval het advies
zijn bemanning alleen gekookt voedsel
voor te zetten, geen rauw spul.’
1 X NH-90 HELIKOPTER
Lengte
Hoogte
Gewicht
Bemanning
Passagiers
Snelheid
Actieradius
16,13 meter
5,23 meter
10.600 kilogram
3
14
305 km/u
1.000 kilometer
Procedure onderschepping piraten
Bemanning
EXTRA BEMANNING
EVACUES
OVER DE ROUTE VAN EN
NAAR HET SUEZKANAAL
BEWEGEN JAARLIJKS
20.000 SCHEPEN.
AANVALLEN 2011: 163
AFNAME SINDS DE
PATROUILLES: -33%
TWEE SNELLE ONDERSCHEPPINGSBOTEN
(’SUPER-RHIB’)
Snelheid
Lengte
Breedte
Bemanning
Motor
Wat gebeurt er met zieke zeelui?
‘Om besmetting te voorkomen isoleerden
we vroeger zeelieden met een besmettelijke
ziekte in een inrichting in de haven, het
quarantaineterrein op Heijplaat. Tegenwoordig
moet de kapitein, 24 uur voordat
zijn schip de haven aandoet, een gezondheidsverklaring
invullen en doorgeven of
er zieken aan boord zijn. Als iemand een
ernstige besmettelijke ziekte heeft, kan
hij worden geïsoleerd op de quarantaineafdeling
van het Havenziekenhuis. De
GGD onderzoekt hoe de patiënt het virus
of de bacterie heeft opgelopen.’
Waarom raak je op een schip sneller
besmet?
‘De voedselvoorziening moet in orde
zijn, anders kan de bemanning ziek
worden. Van een nette keuken en voedselopslag
tot de juiste temperatuur in de
vrieskasten en koelcellen. Op een schip
leef je met veel mensen op elkaar. Als je
daar een virus binnenkrijgt, zoals het
noro virus op cruiseschip ms Rotterdam
dit jaar, dan verspreidt zich dat heel
gemakkelijk. Als mensen overgeven,
komen er druppeltjes in de lucht, die
‘INVAARDOK’ VOOR SUPER-RHIB
75 km/u
12 meter
3,3 meter
6
Diesel binnenboord
KOERS OP VOLLE
SNELHEID
RICHTING
MELDING
Helikopter in de hangar
met opgeklapte staart en wieken
HELIKOPTER WORDT
VOORUITGESTUURD
Luchtwaarschuwingsradar (SMILE)
Oppervlaktewaarschuwingsradar (SEASTAR)
Infrarood/full-HD camera’s (GateKeeper)
Zeemijn detectie
BASISBEMANNING 50X
40X
N.B. De mast is nog niet gemonteerd
tijdens de Wereldhavendagen
DE HELIKOPTER KAN Z’N
BOORDWAPENS INZETTEN
}
30 MM MARLIN WS KANON
Vuursnelheid
Bediening
2 X HITROLE MACHINEGEWEREN 12,7 MM
Bediening Afstandsbestuurd
90X
700 patronen per minuut
Afstandsbestuurd
OTO MELARA 76MM KANON
Vuursnelheid
Bereik
BOEGSCHROEF
ER WORDEN SUPER-RHIB
ONDERSCHEPPINGSBOTEN UITGEZET
PIRATEN WORDEN ONTWAPEND
EN AANGEHOUDEN
De haven 24/7
Het nieuwste patrouilleschip van de marine: Hr. Ms. Zeeland
Te zien tijdens de Wereldhavendagen: de Hr. Ms. Zeeland,
een van de vier gloednieuwe patrouilleschepen van de
Koninklijke Marine uit de ‘Hollandklasse’. Voorzien van
de modernste snufjes en daarmee een geduchte
tegenstander van bijvoorbeeld piraten.
Is de kombuis netjes en hygiënisch? De GGD controleert het.
anderen weer inademen. Blijf in je hut,
is de boodschap.’
Wat gebeurt er met een ‘besmet’ schip?
‘Een schip met een ernstige besmetting,
zoals SARS of het ebolavirus, krijgt het verzoek
op zee te blijven of de havenmeester
wijst een aparte ligplaats aan.
De GGD-arts en verpleegkundigen gaan
aan boord in speciale beschermingspakken
om de diagnose te stellen en de zieken
te verzorgen. Eventueel gaan de besmette
patiënten naar de quarantaine-afdeling
van het ziekenhuis. Dit zijn allemaal voorzorgregels,
want het komt bijna nooit voor.
Een schip waarop keer op keer virussen
uitbreken, kan door de burgemeester van
Rotterdam aan de ketting worden gelegd.
Dat betekent dat het niet meer weg mag
voordat het grondig is gereinigd.’
Komen er kakkerlakken voor aan
boord, en zijn die eigenlijk vies?
‘Een enkele keer treft de inspecteur bij een
hygiënecontrole kakkerlakken aan in de
kombuis. Het is een teken dat de hygiëne
aan boord niet goed is, dat er voedselresten
blijven liggen. Gelukkig zijn kakkerlakken
geen verspreiders van ziektes.’
www.ggDrotterDamrijnmonD.nl
SPECIFICATIES
Lengte
Breedte
Diepgang
Vermogen
Snelheid
Actieradius
60 patronen per minuut
16 kilometer
PIRATERIJ LANGS DE KUST VAN SOMALIE AANVAL PIRATEN, NOODOPROEP DICHTSBIJZIJND PATROUILLESCHIP REAGEERT HELIKOPTER SCHRIKT PIRATEN AF PIRATEN WORDEN ONDERSCHEPT PIRATEN WORDEN OVERGEDRAGEN
PIRATEN GAAN AAN
LAND EN WORDEN
BERECHT
Foto: HoLLAnDsE HoogtE
108 meter
16 meter
4,55 meter
14.500 pk
22 knopen/40 km/u
9.300 kilometer
5
ANTI-PIRATERIJ
DEMONSTRATIES
WERELDHAVENDAGEN
Vr 7 sep
Holland
Amerikakade
10.00 & 12.20 uur
Za 8 sep
Willemskade
10.00 & 14.00 uur
Zo 9 sep
Holland
Amerikakade
12.00 & 15.30 uur
TE BEZOEKEN
Parkkade
vr, za, zo 10 - 18 uur
100X
inFogrAPHic: kAy coEnEn

6
Wereldhavendagen
Rondvaarten
voor waterratten
Vaar pal langs containerschepen en droogdokken met de
Wereldhavenboottour. waar exCursie vanuit rijnHaven (bij drijvend
paviljoen) wanneer za en zo 10.15u, 11.45u, 13.15u, 14.45u, 16.15u duur 1u code w.3
De rondvaart van kustmijnenveger ms Bernisse
meert aan bij de historische werf Rotterdam
Welvaren (voorheen historisch schip De Delft)
waar exCursie vanuit rijnHaven (bij drijvend paviljoen) wanneer za
en zo 9.15u, 11.45u en 14.15u duur 2u 15min code s.6
Vaar mee op de Nieuwe Maze. De duurzame
catamaran van het Havenbedrijf Rotterdam.
Ontving als representatievaartuig al vele nationale
en internationale hoogwaardigheidsbekleders.
waar vanaf Het blauwe ponton links van Hotel new York wanneer za
en zo 10.00u, 12.30u en 15.00u duur 1u 30min code u.9
Voor cultuurliefhebbers
Gergiev Festival. Je kunt kiezen uit meer dan twintig concerten.
Van Argentijnse tango tot a capella zang. waar op en
rond wilHelminapier wanneer zaterdag van 14.00 – 17.00u kosten gratis
Beleef een opera op de Fighter, een oude zeesleper.
Gespeeld door theater- en muziekgezelschap
Intorno waar vertrek vanuit veemstraat (tegenover drijvend paviljoen)
wanneer za en zo 14.15u duur 2u en 45 min code s.3
Expeditie Noordereiland combineert een rondvaart
met een wandeling in het teken van de
cultuur en historie van het eiland en een bezoek aan
expositieruimte ‘Hulstkamp Gebouw’. Diverse optredens.
waar vertrek rijnHaven (bij drijvend paviljoen)
wanneer za 10.00u, 13.00u, 15.00u duur 2u en 30min code s.5
Bedrijven die je bezocht moet hebben (let op: exCursies)
Het Haven Coördinatie Centrum van het Havenbedrijf, het wakend oog over de haven vanaf het hoge
World Port Center. Topuitzicht. waar vertrek ingang wpC-gebouw wilHelminakade (bij Hotel new York) wanneer za en zo
10.00u, 11.00u, 12.00u, 13.00u, 14.00u, 15.00u duur 30min code v.3
gratis
Gate terminal, het nog
geen jaar oude op- en
overslagbedrijf voor vloeibaargas
(LNG) op de Maasvlakte,
de eerste in Nederland. Voor
het eerst te bezichtigen. waar
vertrek veemstraat (tegenover drijvend
paviljoen) wanneer za 9.00u, 11.00u,
13.00u duur 3u en 30min code p.7
Euromax, de nieuwste
containerterminal op de
Maasvlakte, tevens het begin
en eind van de Betuweroute.
waar vertrek veemstraat (tegenover
drijvend paviljoen) wanneer za 9.30u,
10.30u, 11.30u, 12.30u, 13.30u, 14.30u duur
3u en 30 min code C.3
spannende en verrassende
activiteiten tijdens de Wereldhavendagen
Activiteiten voor ‘thr
Tot 100 km/u op het water met de speedboten van RIB-Exp
waar blauwe ponton links van Hotel new York wanneer vr vanaf 12.00 u, za, zo van
Ontdek de haven vanuit een helikopter. waar eiC, noordzeeweg 6, r
en zo vanaf 11.00u elk kwartier t/m 16.45u duur 10min code s.2
Ontdek de Bo
leiding van een
voert je langs de pet
tankopslagbedrijve
core haven’. Fiets en
waar vertrek bus veems
joen) wanneer vr 9.00u,
duur 3 uur • lees ook Het
pagina 12. code H.b.4

illseekers’
erience.
af 10.00u elk Half uur t/m 17.00u duur 15min code s.9
ozenburg wanneer vr, za
tlek per fiets onder begegids.
Deze fietstocht
rochemische industrie en
n van de Botlek. ‘Hardhelm
worden verstrekt.
traat (tegenover drijvend pavil-
13.00u, za en zo 10.00u, 14.00u
artikel over nieuwe fietsapp op
gratis
gratis
rijnhaven
Schepen die je gezien
en bezocht moet hebben
RoRo Ferry van Stena Line die vracht en vrachtwagens
vervoert naar Engeland waar vertrek veemstraat (tegenover
drijvend paviljoen) wanneer za en zo 13.30u duur 4u code u.7
Kom aan boord van een peilvaartuig of een patrouillevaartuig
of bekijk de andere schepen van het Havenbedrijf
Rotterdam waar ponton in de rijnHaven wanneer doorlopend
10.00 - 18.00 u
Onderzeeër van de Koninklijke Marine waar park-
kade wanneer doorlopend, 1o.00 u - 18.00 u
Activiteiten voor de familie
Zelf een muziekinstrument maken
op het Kinderplein of een flessen-
boot in elkaar knutselen.
waar wilHelminapier wanneer doorlopend
Muziek, acts en afsluitend het vuurwerk bekijken vanaf de Willemskade en
Holland-Amerikakade op zaterdagavond. wanneer za vanaf 20.30u
gratis
De haven ontdekken in de
stoomtrein van de Trans Harbour
Express naar de Maasvlakte, per
bus naar Landtong Rozenburg en per
schip terug naar het centrum. waar
vertrek rotterdam Cs wanneer za en zo 8.22u,
14.22u duur 4u en 15min waar vertrek rijnHaven
(bij drijvend paviljoen) wanneer za en zo 8.30u,
14.00u duur 4u en 15min code w.1
Wereldhavendagen 7
gratis
gratis
Verkoop
excursiekaarten
Check voor actuele
informatie de website
www.wereldhavendagen.nl
De verkoop van kaarten start op
maandag 27 augustus.
Reserveren is mogelijk via www.wereldhavendagen.nl
of via 010-4125353 op werkdagen
van 10.00 tot 17.00 uur. Telefonisch reserveren
is mogelijk t/m 6 september.
Je kunt ook kaarten kopen bij het Reisbureau.
Locatie: Drijvend Paviljoen aan de Tillemakade
in de Rijnhaven, OV-halte Wilhelminaplein.
Openingstijden van het Reisbureau: 5 september
12.00-19.00u, 6 september 10.00-19.00u
en op 7,8 en 9 september 8.00-18.00u.
Kaarten zijn af te halen in het Reisbureau van
5 t/m 9 september.
Excursiekaarten van €3,50/€4,50/€5,50/€7,50
worden tot 1 uur voor de excursie vastgehouden.
Daarna vervalt de reservering.
Excursiekaarten boven de €7,50 kun je ophalen
op 5 en 6 september in het Reisbureau.
Daarna vervalt de reservering.
tip
Niet opgehaalde kaarteN
kuN je eeN uur voor aaNvaNg
vaN de excursie kopeN bij
het reisbureau.
smartphone? download
de wereldhavendagen-app
Maak de origineelste
WHd-foto…
…en Win een
afdruk op canvas
Maak een mooie foto van de
Rotterdamse haven
tijdens je bezoek aan de
Wereldhavendagen en
plaats die op onze
Facebook-pagina.
Heb je een smartphone? gebruik dan de
foto-app’s instagram of Hipstamatic. de
winnaar verdient een afdruk op canvas.
www.facebook.com/havenrotterdam

8 Werk in de haven
top
Baanzekerheid bestaat niet, zeker niet in tijden van crisis…
…maar met deze opleidingen is de kans op werk wel héél groot, zeggen de werkgevers.
De maintenance medewerker houdt
van sleutelen (mbo-niveau 2-4)
doen: als een scooter voor jou geen geheimen meer kent
niet doen: als je een hekel hebt aan vieze handen
wat scHuift dat: gemiddeld 1681 euro netto/maand*
Wat doet hij of zij? Hij of zij onderhoudt en
controleert machines en apparaten. De medewerker
heeft verstand van de onderdelen en
weet hoe die werken: van elektrische installaties
tot pompen tot motoren.
Waar kom je hem of haar tegen? In bedrijven
met machines. Van de petrochemische industrie
tot voedselproducenten en meubelfabrieken.
Past dit bij mij? Je sleutelt graag en wilt altijd
weten hoe apparaten in elkaar zitten. Werkt
soms met collega’s, soms in je eentje.
Inspiratie opdoen tijdens Wereldhavendagen?
Wat doet hij of zij? De opleiding manager
havenlogistiek leert je om het transport van
een scheepslading in goede banen te leiden,
bijvoorbeeld als cargadoor. Je organiseert de
aansluiting tussen vervoersvormen, regelt de
papieren en onderhoudt contact met klanten.
Leidinggeven leer je ook.
Waar kom je hem of haar tegen? Bij zeevervoerbedrijven.
Bekende namen zijn de Broekman
Group, Maersk en Vopak.
Past dit werk bij mij? Als je het leuk vindt om
in een internationale omgeving te werken, waar
de telefoon roodgloeiend staat. Je bent precies,
georganiseerd en hebt geen hekel aan papierwerk.
Je kan goed met mensen overweg en
Neem een kijkje bij een van de petrochemische
bedrijven in de haven, zoals Argos Terminals of
Kuwait Petroleum. En vergeet niet Shell Pernis
met 160.000 kilometer pijpleiding!
Opleiding? Bij het Albeda College, het Scheepvaart
en Transport College of het Zadkine. Er
zijn drie niveaus: onderhoudsmonteur industrie
(mbo­niveau 2), servicemonteur (mbo­niveau 3)
en servicetechnicus (mbo­niveau 4). Vooral
niveau 3 en 4 zijn in trek bij werkgevers.
www.albeda.nl • www.stc-group.nl
www.zadkine.nl
De manager havenlogistiek heeft de
wereld als zijn werkterrein (mbo-niveau 4)
doen: als je houdt van hectiek en graag met mensen werkt
niet doen: als je een doener bent die het niet lang op een bureaustoel uithoudt
wat scHuift dat: gemiddeld 2022 euro netto/maand*
(haven)opleidingen
met toekomstperspectief
vindt het leuk klanten te helpen.
Inspiratie opdoen tijdens de Wereldhavendagen?
Bij de stand van de Broekman Group aan
de Parkkade. Het bedrijf verscheept jaarlijks al
tienduizenden auto’s.
Opleiding? Bij het Scheepvaart en Transport
College. Dit is een vierjarige opleiding op mboniveau
4 in combinatie met een bedrijfsstage
(beroepsopleidende leerweg). Op een lager
niveau: medewerker havenlogistiek (niveau 2)
en coördinator havenlogistiek (niveau 3). Maar
voor deze niveaus worden vooralsnog geen
tekorten verwacht.
www.stc-group.nl • www.shipagents.nl
De werktuigbouwkundige
maakt wat hij bedenkt
(hbo-niveau)
doen: als je dol bent op technisch lego en
altijd wilt weten hoe dingen werken
niet doen: als je een hekel hebt aan
wiskunde en natuurkunde
wat scHuift dat: gemiddeld 2155 euro
netto/maand*
Wat doet hij of zij? Een werktuigbouwkundige
ontwerpt machines. Machines die met brute kracht
een brugdeel op zijn plek hijsen of met uiterste
precisie een onderdeel bewerken. De een weet alles
van aandrijftechnieken, zoals motoren en turbines.
De ander specialiseert zich in constructies als
bruggen en hijskranen of weet alles van pompen en
robots.
Waar kom je hem of haar tegen? In de industrie.
Daar werkt hij aan olieboorplatforms, hijskranen,
scheepsmotoren of turbines voor elektriciteitscentrales.
Of bij technologiebedrijven waar
hij een machine ontwerpt voor de productie van
microchips.
Past dit bij mij? Je bent gek op techniek, wilt
weten hoe machines werken en hoe je ze verbetert,
vanachter de computer of in een team,
bijvoorbeeld als leidinggevende.
Inspiratie opdoen tijdens Wereldhavendagen?
Check het megadroogdok bij Keppel Verolme. De
offshore platformen hier in onderhoud, zijn het
werk van werktuigbouwkundigen.
Opleiding? Aan de Hogeschool Rotterdam.
Zowel fulltime als duaal (in combinatie met
een betaalde baan) of in deeltijd. Je hebt al een
vwo­diploma of een verwante mbo­opleiding
(niveau 4) afgerond. Werktuigbouwkunde kun je
op mbo­niveau doen, onder andere met de specialisatie
‘maintenance’ (zie onder 2).
www.hogeschoolrotterdam.nl
* brOn: WWW.lOOnWijzer.nl
gediplomeerde
scHoolverlaters
gezocHt
Mede door vergrijzing zijn in de
regio rijnmond-drechtsteden
bij havengerelateerde bedrijven
komende jaren elk jaar 2260 nieuwe
medewerkers nodig met een technische
of logistieke achtergrond:
480 op hbo-niveau en ongeveer
1800 op mbo-niveau. Onderzoekers
schatten dat van de 2260 banen
800 beschikbaar zijn voor gediplomeerde
schoolverlaters. Het tekort
aan schoolverlaters met de goede
papieren in de regio wordt geschat
op 350 per jaar. kansen dus voor
studenten onderhoud, werktuigbouwkunde
en logistiek.
jaarlijkse vraag naar nieuwe
medewerkers (2260)
1460 350 450
ingevuld door doorstroming op
arbeidsmarkt
tekort gediplomeerde schoolverlaters
aantal ingevulde banen door
gediplomeerde schoolverlaters
jaarlijks tekort gediplomeerde
schoolverlaters (350)
190 75 50 35
Maintenance (mbo-niveau 2-4)
Werktuigbouwkunde (hbo)
Manager havenlogistiek
(mbo-niveau 4)
Overige
brOn: kMr rappOrt ‘aansluiting OnderWijsarbeidsMarkt
MainpOrt & industrie
2011-2014’ WWW.kMr.nl
Van werken in de haven krijg
je vieze handen. Zeggen ze.
Maar dit beeld is achterhaald.
In de haven en industrie zijn
zo’n 1500 bedrijven actief.
Met banen voor techneuten
en specialisten in logistiek
en voor administratieve
krachten en managers. Op dit
moment telt de haven 90.000
arbeidsplaatsen. Door de
uitbreidingen van de haven
(o.m. Maasvlakte 2) zijn er in
2030 naar verwachting 10.000
extra werknemers nodig.
Hier vind je Havenbanen
en opleidingseisen
• www.talent-gezocht.nl
• www.watertalent.nl
• www.maritiemevacaturebank.nl
• www.portofrotterdam.com/
vacatures
• www.motorvanjecarriere.nl
bezoek in schoolverband
de Wereldhavendagen.
Op vrijdag 7 september
wordt een speciaal jongerenprogramma
georganiseerd.
inschrijven kan via de website
www.wereldhavendagen.nl
klik op jongeren.
illustratie: angelique viester

Kiekje
Maasvlakte
Maasvlakte
de Fast Ferry van de ret
heeft een nieuwe halte in
de pistoolhaven aan het
beerkanaal. de halte was
een wens van werknemers
van bedrijven in europoort
die nu ook over het water
Start aanleg europoort
Europoort
(pistoolhaven)
Er klinkt muziek in de haven. In dit geval bij de start van de
aanleg van de Europoort. De graafmachines staan klaar om
de landbouwakkers te vergraven tot haven. Maar eerst brengen
hoogwaardigheidsbekleders een toast uit in de feesttent.
Rechts in beeld het orkestje voor de muzikale omlijsting.
Onze vraag: op welke datum vond dit feestje plaats?
Stuur het antwoord naar:
havenkrant@portofrotterdam.com
o.v.v. ‘kiekje’. Onder de 5 inzenders die het antwoord goed
hebben (of er het dichtst bij zitten) verloten we 5 DVD’s met
alle afleveringen van de tv­serie ‘MV2 – Boven water’.
zo doen we dat nu Smokkelwaar opsporen
‘Een afwijking in
het patroon kan op
smokkelwaar duiden’
FOtO: arcHieF HavenbedrijF
Hoek van Holland
Europoort
(Pistoolhaven)
Nieuw
vanuit Hoek van Holland
naar hun werk kunnen.
de ret vervoert al sinds
2008 mensen over water
van Hoek van Holland naar
de Maasvlakte en terug.
zo moet de drukke a15
Hoek van Holland
Landtong
Landtong
nieuwe hal te faSt ferry
Maeslantkering
ontlast worden. stadsregio
rotterdam betaalde de
nieuwe halte.
www.ret.nl
tel: 0900-5006010
(€ 0,15 p/m)
Maeslantkering
Werk in de haven
oplossing vorige
Havenkrant
Wat wij wilden weten:
waaraan had het ‘crisisstrand’
in de Waalhaven –
gefotografeerd in 1932 – zijn
naam te danken? Het goede
antwoord is: werkloze
rotterdammers – slachtoffers
van de economische
crisis in de jaren dertig –
woonden hier in de
zomermaanden in tenten en
hutjes om zo een paar maanden huur uit te sparen. de winnaars staan op de website.
www.portofrotterdam.com/havenkrant
Nomineer het mooiste gebouw van de haven
welk gebouw
of bedrijfsterrein
in
de haven vind je het
mooist? Nomineer je
favoriet voor de competitie
‘Havenbeeld
2012’. Het bedrijf of
de organisatie die
het beste scoort op
het gebied van beeldkwaliteit,
wint het
Havenbeeld. Met deze
jaarlijkse prijsvraag
hoopt de organisator
van de competitie, het
Havenbedrijf Rotterdam,
bij te dragen aan
een mooie haven. Vorig
jaar won het kantoor van chemieconcern BP het
Havenbeeld 2011, een ‘oase van rust te midden van
een industriële omgeving’ en ‘een prettige werkomgeving
waar medewerkers graag naartoe gaan’, aldus
douane op de
wereldHavendagen
veel demonstraties bij hun stand
op de westerkade. zoals surveillance
met honden en het werk van
de ‘zwarte bende’. ook organiseert
de douane bus excursies naar de
scan op de maasvlakte.
www.douane.nl
FOtO: arcHieF HavenbedrijF
de toenmalige jury. Gebouwen en bedrijfsterreinen
van maximaal 2 jaar oud kun je aanmelden via:
www.portofrotterdam.com/
havenbeeld
anno 1964 Fingerspitzengefühl
In de jaren zestig was in elke loods wel een douanebeambte
aanwezig die toezicht hield op het laden en lossen
van goederen. Voor Jan Bijlsma (73), een van hen, was
dit niet altijd een pretje. ‘Je had een loods waar alleen
stokvis werd opgeslagen. Ik hoef je niet te vertellen hoe je
rook als je naar huis ging.’ Drugs werden toen nauwelijks
gesmokkeld. ‘Het ging vooral om drank en sigaretten.
Daarmee probeerden
zeelui en havenwerkers
een centje bij te
verdienen. Wij namen
regelmatig partijtjes in
beslag.’ Maar hoe wist
je waar je moest kijken?
‘Fingerspitzengefühl’,
zegt Jan. ‘Toen kwam op
elk schip een douanebeambte
voor de papierhandel.
Nu gaat alle administratie
vanwege de
FOtO: belasting & dOuane MuseuM
hoeveelheid schepen en
lading via de computer.’
anno 2012 12 containers per uur
Peter Barentsen kan dwars door containers heenkijken
met hulp van de scantunnel op de Maasvlakte. Daar arriveren
per uur zo’n twaalf vrachtwagens met containers,
die met behulp van röntgenstraling wordt doorgelicht.
Op Peters monitor verschijnt een zij­ en bovenaanzicht
van de lading. Door ervaring leer je hoe een lading bananen,
hout of kleding eruit ziet op het scherm, legt Peter
uit. ‘Een afwijking kan op smokkelwaar duiden, dan
openen we de container.’ Op deze manier spotte Peter al
eens 2.000 geweerpatronen. Maar ook drugs, namaakartikelen
en illegale voedingssupplementen. De douane
kan maar een fractie van alle containers controleren.
‘Dankzij een ingenieus computersysteem komen risicozendingen
automatisch naar boven. We hoeven niet
meer zoals vroeger door papieren te bladeren.’
9
FOtO: rObert peek
FOtO: david rOzing

10
kaapscHipahoy!
In de vorige Havenkrant schreven wij over het KAAPschip,
een speeltuin op Katendrecht in Rotterdam met een écht schip
erin. Vrijdagavond 7 september is het zover: dan wordt het binnenvaartschip
op de kade gehesen door de grootste
drijvende kraan van Rotterdam, de Matador 3
van Bonn & Mees. Gaat dat zien! Je krijgt
meteen een indruk van hoe deze bijzondere
speeltuin er straks uitziet.
Houd de website in de gaten.
www.kaapscHip.nl
Win
een
meet &
greet
met zeeleeuw
Billy
Billy (20) is de baas
van de zeeleeuwenkudde
in diergaarde
Blijdorp en dol op
haring. Het Havenbedrijf
sponsort Billy en
betaalt zijn voer.
Is het leuk om Billy te verzorgen?
Verzorger Elsbeth: ‘Ja, zee-
Hier kun je lekker smullen van stadsgroenten en -vlees
Het idee komt uit
Amerika en Engeland.
Daar verbouwen
ze groentes op
daken van flatgebouwen. En
waarom niet? Er is genoeg
ruimte op een leeg dak.
Maar er zijn ook veel
lege plekken in de stad zelf,
bedachten een paar
leeuwen zijn bijzondere
dieren. En Billy is een geval
apart. Hij is getraind als showzeeleeuw
voor hij naar Blijdorp
kwam en kan allemaal
trucjes. Bijvoorbeeld een brul
geven als je je hand bij je oor
houdt. En zwaaien met zijn
flipper.’
Is Billy erg bazig?
‘Billy is een rustige zeeleeuw.
Maar in de paartijd merk
je dat hij de baas is van de
kudde. Hij wordt feller en ge-
Vroeger legden er schepen aan, nu groeien er
wortels en radijsjes op een oud haventerrein.
Smaken die anders dan plattelands groentes?
Test het tijdens de Wereldhavendagen.
Rotterdammers. Neem dat oude
stukje haven vlak bij het Marconiplein.
Vroeger stopten hier
treinen die de vrachtjes van schepen
vervoerden. Sinds de schepen
aanleggen in de havens buiten de
stad, gebeurt er niks meer.
StadSboeren
‘Een perfecte plek om groentes
Win een vaartocht
Haal tijdens de Wereldhavendagen jouw exemplaar op van
het Havenkrant Jeugdboekje in het World Port Center op
de kop van de Wilhelminakade. Met tips, puzzels en weetjes
over de haven. Los de puzzels op en ontdek hoe je kans
maakt op een vaartocht met een patrouillevaartuig van het
Havenbedrijf of de mini-bootjes van Kids Marina.
www.kidsmarina.nl
Waar WoRld poRt CenteR,
WilhelminaKade 909
WannEEr 7-9 sept, dooRlopend
ontmoEt EEn vErzorgEr
van billy!
draagt zich als familiehoofd.
Billy heeft 35 kinderen!’
beantwoord de volgende vraag:
hoeveel kilogram weegt billy?
mailen naar: havenkrant@
portofrotterdam.com o.v.v. ‘billy’.
We kiezen drie winnaars.
let op: voor kids t/m 16 jaar!
Zijn zeeleeuwen wel eens
gevaarlijk?
‘Normaal doen ze niks. Alleen
als ze zich bedreigd voelen,
moet je oppassen. Bijvoorbeeld
als je te dicht in de buurt komt
van een babyzeeleeuwtje.’
Billy is deze zomer 20 jaar
geworden, best oud voor een
zeeleeuw.
‘Billy mag met pensioen. De vijfja-
te verbouwen, maar ook vis
te kweken en kippen te laten
rondlopen’, zegt Huibert de
Leede. Met andere ‘stadsboeren’
begon hij dit jaar de eerste
experimenten. En met succes.
Koks van restaurants in de buurt
– bijvoorbeeld van
Hotel New York – komen
hier graag ingrediënten
kopen. Maar ook veel Rotterdammers.
‘Nergens in
de stad kun je het verser
krijgen’, prijst Huibert
zijn waar. Sinds kort is
op het terrein ook een eigen
winkel én restaurant geopend.
rige Nick staat te popelen om hem
op te volgen als baas van kudde.
Maar Billy lijkt er nog geen zin in
te hebben. Trouwens, Billy is niet
de oudste zeeleeuw. We hebben
ook Taari, zij is 26 jaar.’
Wat eet Billy het liefst?
‘Zijn lievelingseten is haring.
Maar hij krijgt ook sardines,
sprot en ansjovis. Vele kilo’s per
dag. Jonkies drinken trouwens
moedermelk. Net als mensen
zijn zeeleeuwen zoogdieren.’
www.blijdorp.nl
LangSracende auto’S
Maar is dat eigenlijk wel gezond,
groentes eten gekweekt in stadsgrond?
Met al die langsracende
auto’s, die uitlaatgassen uitspuwen
vol met kleine stofjes die in de
grond komen? ‘Ja hoor’, zegt
Huibert. ‘Planten zijn
heel slim en weten precies
welke stofjes ze moeten
opnemen. Voor de zekerheid
hebben we hier frisse aarde
van buiten de stad gestort. Wel
moet je de groentes goed wassen.
Dat moet je altijd doen,
want overal in Nederland rijden
veel auto’s. Ook buiten de stad.’
Zelf leren rappen
Zelf een rap maken? Dit kun je leren van een echte rapper.
Hij heet Tommy. Je zelfgemaakte performance kun
je meteen laten zien op een podium. Dit kan allemaal tijdens
de Wereldhavendagen van
7 t/m 9 september, tussen 10.00u
en 17.00u.
Waar op het KindeRplein aan het Koninginnehoofd,
vlaKbij het WoRld poRt
CenteR WannEEr meeRdeRe WoRKshops
peR dag. ze duRen een uuRtje.
foTo: DaVID RozInG
Zit er echt muziek
in de haven?
‘Er zit muziek in de haven’ is het thema van
de Wereldhavendagen. Dit is natuurlijk
een gezegde. Maar echte muziek maken
met spullen gevonden in de haven, op
het strand of in de natuur? Dat kan hoor.
Als je goed zoekt vind je heel veel dingen
waarmee je zelf muziekinstrumenten kunt
maken. Met de tips hieronder kun je zelfs
een strandorkest beginnen.
Neem zo’n gedraaide noordhoren-schelp.
Doe daarin de zaadjes van de ratelaar (een
duinplant met lange, gele bloemen) en je
hebt een samba. Ook fluitenkruid groeit
in de duinen en in de berm langs de weg.
Het kruid heeft zo’n parasol van witte
bloempjes.
Maak van
de holle
steel
een
fluit door
in de lengte een
sneetje te maken, één
uiteinde dicht te knopen en erop te blazen.
Een gitaar? Span een elastiek om een plastic
bakje, dat iemand heeft weggegooid.
Wrakhout; soms ligt het op het strand. Hol
het weke hout wat uit, trommel erop en je
hebt een drumstel.
heb jij een vraag voor de havenmeester?
mail havenkrant@portofrotterdam.com
o.v.v. havenmeester
ExcursiE naar
‘havEnboErEn’
Benieuwd hoe deze stadsgroentes
smaken? Ga mee op de excursie
tijdens de Wereldhavendagen.
Waar Rijnhaven WannEEr zo 9 sept.
12.15 u rEsErvErEn KijK op pagina 6-7
codE f.4 kostEn €29,50
SmikkeLen in het
reStaurant
Vanaf september gaat het
restaurant en de winkel open. In
eerste instantie alleen op vrijdag
en zaterdag, later dit najaar van
woensdag t/m zondag.
Marconistraat 39, Rotterdam.
Tel. 06-28071984.
www.uitjeeigenstad.nl

foTo: MERLIJn DooMERnIK
Haven
vrienden
havenLiefhebberS ontmoeten,
fiLmpjeS, foto’S
en informatie deLen?
twitter.com/havenrotterdam
havenrotterdam.hyves.nl
facebook.com/havenrotterdam
Kijk voor de online-Havenkrant op:
www.portofrotterdam.com/havenkrant
Schrijf of maiL
Heeft u een fout ontdekt in de krant of kent
u mensen met een bijzonder verhaal over de
haven? Mail havenkrant@portofrotterdam.
com of schrijf naar Havenbedrijf Rotterdam,
redactie Havenkrant, Postbus 6622, 3002 aP,
Rotterdam.
Top 5
Havengeluiden
Hij noemt zich ‘muziekontwerper’.
Lars Brouwer maakte zes composities
met Rotterdamse havengeluiden.
Zijn top 5.
1 ‘Stilte’ in de Wiltonhaven
‘’s Ochtends in de Wiltonhaven. Daar hoorden
we prachtige ‘havenstilte’. Water dat klotst tegen
de kade, bedrijvigheid bij de scheepswerven,
bouwwerkzaamheden in de verte… Maar allemaal
gedempt, omfloerst, gefilterd. Een cocon
van stilte te midden van alle havenactiviteiten.
Zo rustgevend.’
tinyurl.com/wiltonHaven
2 De melodieuze motor van de
watertaxi
‘De motor van de watertaxi produceert een
prachtig tonenspel, bijna een soort melodie. Tikjes,
hoge schelle noten en ineens diepe bassen.
Een prachtig gelaagd geluid met veel variatie.’
tinyurl.com/wtaximotor
3 Waarschuwende kranen
‘Je kent de waarschuwingssignalen wel die een
vuilniswagen maakt als hij achteruit rijdt. Een
bijzondere variant hoorden we bij de ECT op de
Maasvlakte. Afkomstig van die gigantische, rijdende
kranen. Vrij scherp en schel, absoluut niet
liefelijk, maar wel met een soort venijnig melodietje
erin.’
tinyurl.com/geluidkranen
4 Het staal op staal van lege
opleggers
‘Bij de ECT op de Maasvlakte denderen wagens
met lege opleggers over dat gigantische terrein.
Door het hobbelige wegdek ontstaat er een ritmiek
van metaal dat op metaal slaat. Een onnoemelijk
zwaar en log geluid als van een industriële
steelband. Prachtig.’
tinyurl.com/staalopstaal
5 De massieve soundtrack van
containerkranen
‘Een massief geluid. Te beluisteren in de binnenhavens
waar kranen de containers laden en lossen.
De beweging van de kranen is vloeiend, maar
de geluiden klinken met horten en stoten. Met op
en neer gaande tonen, af en toe ineens een abrupte
klap. Typische ‘havenmuziek’.’
tinyurl.com/massief
tinyurl.com/Havenmuziek
kop
in de
Wind
Met tegenwind stampen
op de pedalen om de pont
naar Hoek van Holland
te halen. Saskia Koppen
schoot deze plaat en is
daarmee de winnaar van
de fietsfotowedstrijd uit
de vorige Havenkrant.
‘Ik vond het een unieke
ervaring om door dit
landschap te fietsen met
Hollandse luchten en die
harde wind’, schrijft zij.
Saskia wint een fietspakket.
Meer foto-inzendingen
op de website.
bijna ‘kwijt’ op
criSiSStrand
Het ‘crisisstrand’ in de
Waalhaven is nog niet
vergeten. Naar aanleiding
van de fotoquiz in de vorige
Havenkrant ontvingen
we talloze herinneringen
aan pier 1 waar in de jaren
dertig in de zomermaanden
tentjes van werkloze
Rotterdammers stonden
die zo een paar maanden
huur uitspaarden. P.
Byrman herinnert zich
hoe sommige tenten als
winkeltje waren ingericht.
‘Ook liepen er Chinezen
met hun beroemde pinda
lekka’, schrijft hij. Wim
den Hartog raakte bijna
‘kwijt’ tijdens een van
de talloze bezoekjes aan
het crisisstrand met zijn
werkloze vader en broers.
‘Gelukkig droeg ik die dag
Uit & Thuis in de haven
een wit zomerhoedje, dat
ze op het water zagen drijven.
Mijn vader dook erop
af en wist mij gelukkig
onder het hoedje vandaan
uit het water te grissen.’
keteLbink
Meer dan honderd reacties
kwamen binnen bij de
Havenkrant voor een gratis
exemplaar van ‘Als ketelbink
naar zee’. Dat is absoluut
een record. Het artikel
over schrijver Marein Verhulst
maakte veel los. De
gepensioneerde kapitein
had een boek geschreven
over zijn eerste zeereis en
procedeert tegen een rederij
vanwege asbestkanker.
‘Zo veel reacties voor een
gratis boek van mij. Dat is
Winnaar havEngEluidEnWEdstrijd
In de aanloop naar de Wereldhavendagen vroegen we lezers
naar hun favoriete havengeluiden. De scheepshoorn bleek het
meest populair. De meeste originele inzending kwam van Daniël
Hermus. zijn favoriete geluid: het schakelen van zijn racefietsversnelling
als hij door de haven koerst. We kozen dit geluid,
omdat de haven meer is dan schepen en kranen alleen. Daniël
ontving twee kaartjes voor een exclusief havenconcert.
Bezoekadres
Havenbedrijf Rotterdam
World Port Center (WPC)
Wilhelminakade 909
3072 aP Rotterdam
Havennummer 1247
Postadres
afdeling Corporate Communicatie
Postbus 6622
3002 aP Rotterdam
010-2521010
havenkrant@portofrotterdam.com
Colofon
De Havenkrant is een uitgave van het
Havenbedrijf Rotterdam. De krant wordt vier
keer per jaar verspreid onder inwoners van
de regio Rijnmond in een oplage van 477.000
exemplaren. overname van artikelen en
beeld uit de Havenkrant is alleen toegestaan
na goedkeuring van het Havenbedrijf
Rotterdam. De inhoud is met zorg gemaakt.
ondanks de zorgvuldigheid kunnen er
onjuistheden in staan. aan de inhoud van
de krant kunnen geen rechten worden
ontleend. Meningen in deze krant zijn niet
noodzakelijkerwijs de mening van de directie
van het Havenbedrijf Rotterdam.
suggesties
Mail: havenkrant@portofrotterdam.com
Post: Havenbedrijf Rotterdam, redactie
Havenkrant, Postbus 6622,
3002 aP Rotterdam.
kernredaCtie noesja Hoffschlag (hoofdredacteur),
Erik Stenhuis, Tie Schellekens,
Gijs Warmenhoven (Haven bedrijf Rotterdam),
Maters & Hermsen Journalistiek
eindredaCtie Sabine Bruijnincx,
noesja Hoffschlag, Erik Stenhuis (Havenbedrijf
Rotterdam), Heino van Benthum en
Rody van der Pols (Maters & Hermsen)
teksten Havenbedrijf Rotterdam, Maters
& Hermsen,
fotografie aeroview, archief Havenbedrijf
Rotterdam, Erik Buis, Marc Blommaert,
Merlijn Doomernik, GGD, Hollandse Hoogte,
David Rozing, iStock, John Vane,
CoVer Martin Dijkstra, met dank aan
aPM Terminals
illustraties Jan Peter Hemminga, Kay
Coenen, Marieke van Gils, angelique Viester
ConCePt Heino van Benthum en Jeroen
Maters (Maters & Hermsen)
BasisontwerP Jelle Hoogendam (Maters &
Hermsen) en Luis Mendo (GooD Inc.)
art direCtion en VormgeVing
Jan Peter Hemminga (Maters & Hermsen)
lithografie Mark Boon
druk Janssen/Pers Gennep
VersPreiding Post nL
11
toch fantastisch’, aldus de
debuterende auteur. Het
gaat naar omstandigheden
goed met de kapitein. De
gezondheid gaat niet achteruit
en inmiddels hebben
zich zes personen gemeld
die nu ook aan het procederen
zijn. De winnaars
van het gratis boek staan
op de website.
Sijp = Seip
In de vorige Havenkrant
publiceerden wij een foto
van brugwachter G. Sijp.
Althans, dat dachten wij.
Want de redactie ontving
een telefoontje van zijn
dochter. We hadden zijn
naam niet goed gespeld.
Het moet zijn: de heer G.
Seip! Waarvan akte.

12 Uit & Thuis in de haven
aGenda
haven en scheepvaart
Za 22 sept
Open daG eMO
Ontdek de grootste terminal
voor kolen en ijzererts
van Europa. Gigantische
losbruggen, enorme
mengsilo’s en joekels van
stortgraafmachines die
wel 5000 ton per uur
verplaatsen. In een soort
maanlandschap van gitzwarte
kolenbergen. Informatief
en gezellig, voor
jong en oud.
Waar Missouriweg 25, Maasvlakte
tel. 0181-371107 InschrIjven via
de website
open.emo.nl
gratis
t/m Zo 25 nov
Gas van a naar B
Gas is een grondstof voor
talloze producten Van je
tandenborstel tot het autodashboard
tot kleding. Gas
gaat door leidingen, maar
ook per schip over zee.
Ontdek deze high techbusiness
met zijn complexe
schepen en uitzonderlijke
veiligheidseisen
op deze tentoonstelling.
Waar MaritieM MuseuM rotterdaM
tel. 010-4132680 Kosten € 7,50
p.p. € 4 voor kinderen van 4-16 jaar
www.maritiemmuseum.nl
permanent
ark van nOach
Ooit kreeg Johan Huibers
in zijn droom een
opdracht: hij moest de
ark van Noach nabouwen.
Afgelopen zomer voltooide
hij zijn droomproject: het
Bijbelse schip op ware
grootte, 30 meter breed,
23 meter hoog en 135 meter
lang. Nu te bezoeken in
de haven van Dordrecht,
een uitje vanuit Rotterdam
met de Waterbus.
Waar Maasstraat 12, dordrecht
tel. 06-22869342 Kosten € 12,50 p.p.,
€ 7,50 kinderen van 3-12 jaar
www.arkvannoach.com
activiteiten futureland
Za 29 sept
Maasvlakte 2 Bij avOnd
Geniet van het uitzicht
op de nieuwste haven in
aanleg tijdens een dinertje.
Maaltijden om 17.30
uur en 19.30 uur voor
€ 15 p.p. (€ 6,50 voor kinderen
tot 12 jaar). Aansluitend
de mogelijkheid
van een rondrit over het
bouwterrein van Maasvlakte
2 (€ 5,50 p.p.). Reserveren
via de website.
Za 13 t/m Zo 21 okt
prOefjes dOen
gratis
Je vervelen in de herfstvakantie?
Niet nodig.
Bij FutureLand kunnen
kinderen technische
proefjes doen. Denk aan
een ‘watertafel’ waarop je
kunt zien welke stukjes
Nederland onder water
staan zonder kustwerken.
Za 27 okt
ins en Outs aanleG
Maasvlakte 2
Nieuw land maken. Nederlanders
kunnen dit als
de beste. Met Boskalis en
Van Oord voorop. Samen
zijn ze als PUMA verantwoordelijk
voor de aanleg
van Maasvlakte 2. Op zaterdag
27 oktober vertellen
ze over de techniek, de
materialen en het groot
materieel in gebruik bij dit
monsterproject.
Waar Futureland, Maasvlakte
tel. 010-252 252 0
www.futureland.nl
gratis
2 x toegang
‘Ballads’ in Onderzeebootloods
Het ideale dagje uit: vaar met de Aqualiner
vanuit Rotterdam (opstapplek
o.a. naast de Erasmusbrug) over de
Maas naar het RDM Terrein. Bezoek
daar de mystieke installatie ‘Ballads’
die de kunstenaar Sarkis bouwde in de
Onderzeebootloods, een project van
Museum Boijmans Van Beuningen en
Haven bedrijf Rotterdam.
vanaf wo 5 sept
Mv2 – BOven Water
Vanaf woensdag 5 september
iedere week om 17.30
uur op RTV Rijnmond:
‘MV2 - Boven water’, een
13-delige televisieserie over
de aanleg van de Tweede
Maasvlakte. Presentator
Sebastiaan Labrie duikt in
de verhalen van de personen
die meewerken aan de
aanleg van Maasvlakte 2.
Ook zie je alle technische
hoogstandjes die erbij
komen kijken. Eerst acht
herhalingen, gevolgd door
vijf nieuwe afleveringen.
www.rijnmond.nl
kunst en cultuur
Za 8 & Zo 9 sept
Oude filMBeelden van
rOtterdaM
Het Rotterdam van 1928.
Bekijk de beelden van cameraman
en fotograaf Andor
von Barsy. Hij richtte
zijn lens op het dagelijks
leven in de historische binnenstad
met zijn drukke
winkelstraten, grachten,
pakhuizen, kades en havens.
Op za en zo te zien
om 16.30 en 18.00 uur.
Waar lantarenvenster, rotterdaM
tel. 010-2772277 Kosten € 5,50 p.p.
www.lantarenvenster.nl
Za 8 sept
de nacht van de kaap
Katendrecht, van oudsher
het zeemanskwartier met
zijn wilde uitgaansleven.
Tijdens De Nacht herleven
legendarische tijden rond
het Deliplein. Luister naar
‘Ik gun je heus je borreltje
wel’ van Tante Leen
en andere internationale
drinkliederen en dans in
de Burlesque Ballroom
van Theater Walhalla.
Waar op en rond het deliplein,
voor De 1
prIjs van
Tegen inlevering van deze kortingsbon
bij de kassa van het museum of bij de
Onderzeebootloods krijgt u uw tweede
entreekaartje gratis. Actie loopt t/m
30 september. Niet geldig in combinatie
met andere acties of kortingen. Het
vervoer naar de Onderzeebootloods is
niet inbegrepen.
www.onderZeebootloods.nl
rotterdaM tel. 010-2152276 Kosten
€ 15 p.p.
www.denachtvandekaap.nl
do 13 sept
the sinkinG Of the titanic
Honderd jaar geleden botste
de Titanic op een ijsberg
en zonk in drie uur. Componist
Gavin Bryars verklankte
het laatste uur van
de oceaanstomer met hymnen
die aan boord klonken,
geluiden van krassend me-
taal, ooggetuigenverslagen
en ondergangsgeluiden.
Uitgevoerd door Champ
d’Action als onderdeel van
het Gergiev Festival met als
thema ‘Sea & You’.
Waar de doelen, rotterdaM
tel. 010-2171707 Kosten € 18 p.p.
www.gergievfestival.nl
gratis
Za 15 sept
MaritieMe zaklaMpentOur
Een zaklampentour van
het Maritiem Museum.
Ontdek een maritieme
wereld via details die
oplichten in de nacht,
maritieme verhalen die
het daglicht niet kunnen
verdragen, een moord aan
boord… Er is een beperkt
aantal plaatsen. Verzamelen
bij de ingang van het
museum met als codewoord
‘zaklampentour’.
Waar MaritieM MuseuM rotterdaM
tel. 010-4132680 Kosten gratis
www.maritiemmuseum.nl
t/m Zo 30 sept
scheepshuiden
Krassen, butsen, verfresten
in alle kleuren. Strepen van
schurende touwen en kabel.
Elke scheepshuid heeft
z’n eigen verhaal. Fotograaf
Nout Steenkamp legde er
27 vast in de havens van
Rotterdam en Antwerpen.
Tot eind september.
Waar restaurant Millers, voorhaven
3, rotterdaM tel. 010-4775181
www.restaurantmillers.nl
Foto: Nout steeNkamp
t/m Zo 6 jan 2013
de GrOOtste ‘zeeMuil’ OOit
Vier jaar geleden vonden
onderzoekers van het Natuurhistorisch
Museum
Rotterdam in de woestijn
van Peru de resten van
een ‘zeemonster’ met een
schedel van drie meter en
een gebit met veertig reuzentanden.
Deze Peruaanse
roofpotvis is het dier
met ‘de grootste muil ooit’,
zeiden kenners. Een reconstructie
van de schedel
Top 3 Wandelen &
fietsen in de haven
piereWaaien Met je
1 sMartphOne
Zin om even te pierewaaien en
meteen te zien hoe het stadshavengebied
er in de toekomst
uitziet? Pak de fiets en je smartphone
en download de nieuwe
app ‘Beleef de haven’. De gratis
app is voorzien van een virtuele
tour door het havengebied vlakbij
het Rotterdamse centrum.
De app bevat vier
fietsroutes: Rondje
Heijplaat (6 km),
Rondje Waalhaven
(14 km), Rondje Katendrecht
(15 km) en Rondje Fruitport
(10 km). De app is ontwikkeld
door Havenbedrijf Rotterdam
en Stadshavens Rotterdam.
De app of losse routes kun je
downloaden van de website.
De fietsroutes zijn ook gratis
verkrijgbaar bij de balie van het
Wandelen lanGs de
2
Ingeklemd tussen de havenindustrie
zit je in Pernis eerste
rang voor het schouwspel van
de havenlichtjes. Van de raffinaderijen,
maar ook die van de
ECT, de passerende schepen en
de snelweg. De lampen van het
park en de Pastoriedijk maken
het lichtbeeld compleet. Geniet
van deze lichtshow tijdens
avondwandelingen op dinsdag
11 en 18 september.
vertreK 20 uur bij de ingang van Metrostation
pernis. de wandeling duurt
ongeveer 2 uur. deelnaMe is gratis.
actief
gratis
vr 7 t/m Zo 9 sept
zOnneflessenBOten
WOrkshOp en –race
Bouw in anderhalf uur
tijd je eigen zonneflessenboot,
voortgestuwd door
zonne-energie. Op alle
dagen loorlopend workshops.
Duur: 1,5 uur. Op
zondag om 16 uur is er
een afsluiting met een
botenparade en –race.
Waar kinderplein, wilhelMinapier
tinyurl.com/Zonnefles
gratis
World Port Center, de Rotterdam
Store aan de Coolsingel, de
VVV Rotterdam, de Spido en de
OV fietsverhuurpunten.
tinyurl.com/pierewaaien
De Rotterdamse wethouder
haven Jeanette Baljeu greep de
introductie aan van de nieuwe
gratis havenfietstocht-app
om haar nieuwe fiets met het
thema Duurzaam Heijplaat
uit te proberen.
flaneren dOOr histOrisch
lichtjes van pernis 3 delfshaven
wordt tentoongesteld met
originele fossielen van
Europese zeemonsters.
Waar natuurhistorisch MuseuM
rotterdaM tel. 010-4364222
Kosten € 6 p.p. € 3 voor kinderen
van 5-15 jaar
www.nmr.nl
gratis
Delfshaven, sinds 1389 de toegangspoort
tot open zee voor
de stad Delft. Een haven met
grote historische lading. Piet
Hein, Pilgrim Fathers , je hoort
er alles over tijdens de wandeling
van Stichting Rondleiding
Rotterdam. Op alle zondagen
in september, vertrek om 12 uur
voor het Zakkendragershuisje,
Voorstraat 13. Duur: twee uur.
Eindpunt: metrostation Marconiplein.
Geen vast tarief, wel een
fooi. Tel. 010-4777361.
www.rondleidingrotterdam.nl
Zo
WerKt
het
Deze krant is verrijkt met Layar. Dit is
aangeduid met bovenstaand icoon. het
betekent dat een artikel extra media
bevat die is te bekijken met de Layar-app
op je smartphone
stap
app
1download de gratis
layar-app voor android
of iphone, of update
naar de laatste versie
als je layar al hebt
stap
3…open layar, houd de
smartphone boven de
pagina met het layar
logo en ‘tap to view’
om de actie te starten
stap
2Bij artikelen met
layar-logo…
Tap to viewShare
stap
Visit site
4Houd de smartphone
boven de pagina en
‘kijk, luister en lees’
meer dan in de
Havenkrant alleen
Foto: stadsoNtwikkeliNg