Boekje democratische legitimatie intergemeentelijke ...

- Het proces van evaluatie kan worden ondersteund door het doen van ‘benchmarks’ tussen deregelingen. Het rapport van bovengenoemd Visitatiecollege zou kunnen dienen als vergelijkingsrapport.Raden kunnen dan zien welke gemeenschappelijke regeling de beste kwaliteit voor delaagste prijs levert. Er kan natuurlijk ook op andere criteria gebenchmarked worden. 63Oplossingen bij d (wijziging, opheffing en uittreding)13 (uittreding)- De financiële consequenties bij uittreden uit een gemeenschappelijke regeling zouden van tevoren zoveel mogelijk bekend moeten zijn. Het verdient de voorkeur om deze consequentieszo concreet mogelijk in de regeling vast te leggen. Het is van groot belang dat de raden van dedeelnemende gemeenten de taakuitvoering door de regeling periodiek tegen het licht kunnenhouden, en dat zij daaraan consequenties kunnen verbinden – waaronder een andere wijze vantaakuitvoering (bijvoorbeeld eigen dienst of uitbesteding). Als dat níet kan, onttrekt de regelingzich in feite aan democratische sturing. Er kan gedacht worden aan een maximum uittredingsbedrag:uittreding moet voor elke deelnemende gemeente op elk moment – weliswaar geengemakkelijke – maar wel een reële optie zijn. 64Oplossingen bij e (afvaardiging AB)14 (invloed binnen AB)- De geringe invloed op de besluitvorming die sommige gemeenten ervaren is lastig op telossen. Bij de totstandkoming van de gemeenschappelijke regeling hebben de raden invloedop de stemverhouding binnen het AB. In een later stadium kan alleen een wijziging van deregeling leiden tot andere verhoudingen in het AB.- Het feit dat sommige voorstellen weggestemd worden door een meerderheid is de consequentievan het democratische stelsel waarin ook gemeenschappelijke regelingen functioneren.Als de raden echter in een vroeger stadium bij het maken van plannen worden betrokken(zie 10 en 11), krijgen ze meer de gelegenheid om de overwegingen die ten grondslag liggenaan een standpunt voor het voetlicht te brengen. Door de invloed in het voortraject te vergroten,verdwijnt het gemis aan invloed in het AB.- Er zijn raadsleden die denken dat door het toestaan van fractievorming in het AB hun grip ophet AB zal worden vergroot, waardoor de democratische controle zou verbeteren. Het RegionaalOrgaan Amsterdam en Stadsregio Rotterdam worden genoemd als voorbeelden van gemeenschappelijkeregelingen waar fractievorming plaatsvindt. Formeel is dit niet zo. 65 Dit zou ookniet passen binnen het huidige wettelijke instrumentarium. Er bestaat een groot risico datfractievorming in het AB leidt tot minder democratische legitimiteit. Het gevaar is reëel aanwezigdat het AB een op zichzelf staand orgaan wordt, waarin de belangen van de gemeenschappelijkeregeling voorop staan. Taken en bevoegdheden van een gemeente worden danovergedragen aan een orgaan dat de belangen van de gemeenten niet meer als primair uitgangspuntvoor ogen heeft.- Naast de mogelijkheid van fractievorming is ook tijdens dit onderzoek waargenomen dat radennadenken over het dualistisch vormgeven van gemeenschappelijke regelingen. Dit past nietbinnen de Wgr. Deze optie heeft ook in de toekomst geen steun van het kabinet. In de briefvan 26 mei 2004 66 aan de Tweede Kamer maken de ministers van Binnenlandse Zaken enKoninkrijksrelaties en voor Bestuurlijke Vernieuwing en Koninkrijksrelaties zeer duidelijk dathet monisme in de Wgr bestendigd wordt. Gemeenschappelijke regelingen moeten werkenvanuit het principe van verlengd lokaal bestuur en niet een vierde bestuurslaag vormen dienog losser komt van het democratisch forum welker belangen het beoogt te dienen.22