08.07.2015 Views

Goed geschakelde ketenzorg - Jeroen Bosch Ziekenhuis

Goed geschakelde ketenzorg - Jeroen Bosch Ziekenhuis

Goed geschakelde ketenzorg - Jeroen Bosch Ziekenhuis

SHOW MORE
SHOW LESS

Create successful ePaper yourself

Turn your PDF publications into a flip-book with our unique Google optimized e-Paper software.

wisselcolumnZorg is vol zinIn zorg gaan zorgzaamheid en bezorgdheidsamen zoals handen en hart. Zorg is vol zin.Maar zin of geen zin hebben in zorg is eersteen eigentijdse kwestie. Eeuwen lang werdzorg eenvoudigweg opgevat als plicht - deplicht die eenieder kon overkomen in wiensomgeving een zieke of oude zorg behoefde.En omdat gezinnen meesttijds hecht engroot waren, maakte een zieke of oudedaarvan op natuurlijke wijze deel uit. Voorzover zieken of ouden toch niet thuisverzorgd konden worden, bekommerdenanderen zich om hen. Veelal uit roeping.Tegenwoordig wordt zorg veeleer overgedragenaan deskundigen. Zij beoefenenzorg als beroep. Toch stel ik mij voor, datvelen ook heden hun beroep tevens alsroeping ervaren. In het zorgberoep trilt dezorgroeping mee. Talent tot zorgen wordt zovervulling van levenszin.[w.v.t.t.k.] 1500 ste Joint Care patiëntOnlangs nam de vijftienhonderdste patiënt deel aan het gezamenlijkherstelplan van de afdeling Orthopaedie van het <strong>Jeroen</strong> <strong>Bosch</strong> <strong>Ziekenhuis</strong> (JBZ), loc.Groot Ziekengasthuis. Dit herstelplan, waarin een aantal patiënten samen een revalidatieprogrammadoorloopt, wordt ook wel Joint Care genoemd. De geprotocolleerde behandelingvan mensen die een heup- of knievervangende operatie moeten ondergaan, is gestart in maart1998. De behandeling heeft geleid tot verhoging van de kwaliteit van zorg en tot verkorting vande ligduur. De patiënten blijken bij navraag tevreden te zijn. In navolging van het succes in hetJBZ, werken al vele Nederlandse en Europese ziekenhuizen met dit verpleegsysteem. Voor meerinformatie over Joint Care kunt u contact opnemen met Leo Peters, unithoofd Orthopaedie, tel.(073) 699 25 01. (advertentie)Zieken of ouden bezoeken is iets anders danzieken of ouden verzorgen. Bezoeken iseven, verzorgen is steeds. Verzorgen gebeurtniet slechts met de handen maar ook methet hart, niet slechts deskundig omtrent hette verzorgen lijf maar ook deskundigomtrent de te verzorgen geest. Beidedeskundigheden gedijen alleen in liefde, inliefdevolle nabijheid die geduld en troostmet zich meevoert. Wie kent God? De mensdie in liefde verzorgt, heeft weet van God.Verwersstraat 15C 5211 HS 's-Hertogenboscht.073-6144777 f.073-6124185www.vennixinterieurontwerp.nlDe kwaliteit van een samenleving toont haarhoogte van beschaving naar de maatwaarmee zij over zieken en ouden denkt enmet zieken en ouden omgaat. Verzorgingvan zwakken is de haar te nemen maat. Ditbeduidt in enen dat een samenleving, diezich zelf acht, verzorgers hoog acht. Wanthet is hun roeping in bekwaamheid Godsliefdesgebod gestalte te geven. In de allerzwaksten,blijvende evenbeelden van God,licht Hij Zelf het allermeest op. Eerbied voorhen is eerbied voor God. Verzorging vanhen is de kus van Gods mond. Antoine BodarBETERHUIS8 | Cura, jaargang 2, nummer 1


K E N N I S& W E T E N S C H A PGalvanische vestibulaire stimulatie is een testmethode voor het evenwichtsorgaan om functiestoornissenbeter te lokaliseren. Op 17 september 2004 promoveerde KNO-arts Susanne Balterop deze testmethode. Doelstelling van haar onderzoek was om een galvanische test te ontwikkelenvoor een brede, klinische toepassing.Galvanic-induced Body SwayDe galvanische vestibulaire stimulatie geeftde mogelijkheid om het linker en rechterevenwichtssysteem apart te stimuleren enhet maakt, volgens de huidige literatuur,onderscheid tussen de functie van het evenwichtsorgaanen de zenuw.HOUDINGSCONTROLEHet evenwichtssysteem is een multisensorischsysteem. De drie belangrijkstepijlers zijn het zien, de propriocepsis (hetvoelen) en het evenwicht. De informatie vandeze pijlers wordt geïnterpreteerd in hetcentrale zenuwstelsel dat daaruit leert, eraanadapteert en compenseert. Het evenwichtssysteemzorgt voor een optimale beeldstabilisatie,houdingscontrole en ruimtelijkeoriëntatie. Het onderzoek waarover mijnproefschrift rapporteert, concentreert zichop houdingscontrole.LICHAAMSZWAAIHet evenwichtsorgaan is aan beidekanten in het rotsbeen gelegen en is hetmeest nauwkeurige systeem van allesensorische informatie voor instandhoudingvan het houdingsevenwicht. Bij galvanischevestibulaire stimulatie wordt middels elektroden,die achter de oren en in de nekworden geplaatst, een door de computergecontroleerde elektrische (galvanische)stimulus gegeven. Dit heeft een lichaamszwaaitot gevolg (body sway). Met behulpvan een krachtenplatform wordt dezelichaamszwaai berekend in graden.TURNSTERS EN WAGENZIEKENAllereerst werd de testmethode gestandaardiseerd.We zagen dat er gewenningaan de stimulus optrad, waardoor bijherhaling van de test de reacties, lichaamszwaai,steeds verder afnamen. Van dit interessantefenomeen bestudeerden we hetvoorkomen bij wagenzieken en turnsters.Van de wagenzieken werd verwacht dat zemogelijk langzamer zouden gewennen aande stimulus en van de turnsters werdverwacht dat ze mogelijk sneller zoudengewennen. Antwoord op deze vragen zoueen bijdrage kunnen leveren aan de behandelingsmogelijkhedenvoor de groepwagenzieken.PATIËNTEN MET EEN VESTIBU-LAIR SCHWANNOOMOm een antwoord te krijgen op devraag waar de stimulatie nu preciesaangrijpt, bestudeerden we als laatstepatiënten met een vestibulair schwannoom(een tumor uitgaande van de evenwichtszenuw).De patiënten werden vooren na een operatie - verwijdering van detumor met doorsnijding van de evenwichtszenuw- getest.RESULTATENDe resultaten toonden dat eencontinue 1-cosinus stimulatie van 0,5 Hzen 2 mA de meest reproduceerbareresponsies gaf. De gewenning aan destimulus bleek niet gerelateerd aan wagenziekteof intensieve motorische training,zoals in de turnsport. Dit betekent datbeide groepen een vergelijkbaar vermogenhebben om een irrelevante, niet bewegingsziekte-provocerende,galvanischestimulus te negeren als gezonden. DeLees verder op pagina 10 >Cura, jaargang 2, nummer 1 | 9


K E N N I S& W E T E N S C H A PSusanne BalterVervolg van pagina 9 >resultaten bij de patiënten met eenvestibulair schwannoom toonden dater pre-operatief geen significanteverschillen waren tussen patiënten engezonden. Post-operatief blijkt deaangedane zijde echter wel significantverminderd prikkelbaar. Degeopereerde zijde, met doorsnijdingvan de evenwichtszenuw, bleek echterniet in alle gevallen onprikkelbaar,wat betekent dat er ook een zekereprikkeling van het centrale evenwichtssysteemoptreedt. Dit laatstewas tot dat moment nooit eerder inde literatuur beschreven.Samenvattend maakt de ontwikkeldestimulatie- en analysemethode klinischetoepassing van de galvanischetest mogelijk. Gewenning aan galvanischestimulatie is mogelijk hetgevolg van een leerproces, wat echterniet gecorreleerd is aan fenomenenals wagenziekte en intensieve evenwichtstraining.Tot slot beïnvloedtgalvanische stimulatie het vestibulairsysteem zowel perifeer als centraal. Susanne Balter,Keel-, Neus- en Oorarts.In de media is de laatste tijd veel ophef over dure medicijnen. Het gaat danvooral om levensverlengende medicijnen voor kankerpatiënten. Ziekenhuizenzouden niet genoeg geld hebben om dure medicijnen te gebruiken. NRCHandelsblad kopte op 12 februari zelfs ‘<strong>Ziekenhuis</strong> verbiedt dure medicijnen’.Maar wat is duur? Is drie weken langer leven voor € 15.000,- duur?Drie weken langer leven voorIn het actualiteitenprogramma Nova verteldeeen arts onlangs dat veertig procent van deziekenhuizen deze dure medicijnen niet aanhaar patiënten verstrekt. De hele discussiesuggereert dat de patiënt zelf op zoek moetnaar het ziekenhuis dat de beste medicijnenlevert. Hans Pruijt is als internist werkzaamin het <strong>Jeroen</strong> <strong>Bosch</strong> <strong>Ziekenhuis</strong> (JBZ). Alseerste wil hij graag kwijt “dat het <strong>Jeroen</strong><strong>Bosch</strong> <strong>Ziekenhuis</strong> deze medicijnen vooralsnogwèl verstrekt voor de behandelingendie het aanbiedt.”LANDELIJKE VERSCHILLENPruijt: “Er is een speciale lijst voor duregeneesmiddelen. Wanneer een middeleenmaal op deze lijst staat, kunnen verzekeraarsdeze middelen vergoeden tot maximaalvijfenzeventig procent. Maar dit is geenlandelijke regel. Er zijn ook verzekeraars diemaar dertig procent vergoeden en anderevergoeden helemaal niets. De overblijvendepercentages, en dat gaat om flinke bedragen,moet het ziekenhuis zelf betalen. Dat is ookéén van de problemen, want dat geld is ervaak niet. Wanneer de beroepsgroep vindt dateen specifiek medicijn bij een bepaaldebehandeling zijn waarde heeft aangetoond,dan vind ik dat de vergoeding voor die behandelingvolledig en landelijk hetzelfde zoumoeten zijn.”NOODZAKELIJKHEIDPruijt heeft zitting in de landelijkecommissie BOM (Beoordeling OncologischeMiddelen), die nieuwe, dure geneesmiddelenbeoordeelt op hun werkzaamheid. Hierbijwordt gebruik gemaakt van vooraf vastgesteldecriteria die door de beroepsgroep zijngoedgekeurd. “Het gaat vooral om dure medicijnenvoor specifieke vormen van kanker. Indeze beoordeling worden de kosten van hetgeneesmiddel niet meegenomen omdat wijvinden dat wij als artsen niet op de stoel van10 | Cura, jaargang 2, nummer 1


K E N N I S& W E T E N S C H A PRituximab is een duur geneesmiddel bij debehandeling van een Non-Hodgkin lymfoom.Beroepsgroepen in de gezondheidszorg ondergaan momenteel groteveranderingen. Zo kan iedereen te maken krijgen met een nursepractitioner, een physisian assistent en een verpleegkundig specialist.€ 15.000,-?de politiek moeten gaan zitten. Over de noodzakelijkheidvan een behandeling kun je vanmening verschillen. Ik vind dat je voor eenbehandeling met curatieve intentie meer maginvesteren dan in de palliatieve fase. Bijpalliatieve zorg staat, naast levensverlenging,veel meer de kwaliteit van leven voorop. Maaris drie weken langer leven € 15.000,- waard?Of zes weken? Of…?”VERZEKERD?Pruijt vindt dat budget nooit een argumentmag zijn voor het onthouden vanaangetoonde effectieve behandelingen. Ditstandpunt wordt gedeeld door de Raad vanBestuur van het JBZ. “Dat ongewisse budgetis nu juist de reden dat men verzekerd is. Deverzekeraar moet de belangen van de verzekerdendienen, maar de zorg voor de patiëntwordt onder druk gezet door financiële argumenten.”BIHet grijze gebiedtussen care en cureSissi Grosfeld is als nurse practitioner werkzaambij het cluster Chirurgie voor de oncologischepatiënten. “Ik werk op de polikliniekMamacare. Dit houdt in dat ik bij vrouwenmet borstproblematiek de medische intakedoe en vervolgonderzoek coördineer. Samenmet de chirurg spreek ik het beleid af. Ikneem anamneses af en doe lichamelijk onderzoek.Ook verricht ik medische handelingen,zoals het puncteren van wonden. Verder begeleidik patiënten na een ‘slecht nieuwsgesprek’. Als nurse practicioner combineer ikmedische en verpleegkundige taken.”TOTALE OUDERENZORGMiran van Eijk volgde de opleiding totverpleegkundig specialist met als afstudeerrichtingouderenzorg. Ze is werkzaam voorhet cluster Geriatrie, maar is betrokken bij detotale ouderenzorg in het <strong>Jeroen</strong> <strong>Bosch</strong><strong>Ziekenhuis</strong>. “Mijn functie heeft globaal vijftaakgebieden. De eerste is de directe patiëntenzorg,waarvoor ik zorgprogramma’sontwikkel en ondersteuning bied bij deverpleegkundige spreekuren. De tweede isdeskundigheidsbevordering van verpleegkundigen.Dan is er het verpleegkundig consulentschap.Wanneer bijvoorbeeld een patiëntergens in het JBZ een delier krijgt, kunnenverpleegkundigen en artsen mij om adviesvragen. Het vierde taakgebied bestaat uitinnovatie en zorgbeleid en als laatste implementeerik verpleegkundig onderzoek. Ikricht mij niet direct op patiënten, maar meerop verpleegkundigen die ouderen verplegen.In tegenstelling tot de nurse practicioner ende physician assistant heb ik totaal geenmedische taken.”Lees verder op pagina 12 >Cura, jaargang 2, nummer 1 | 11


K E N N I S& W E T E N S C H A PNeeltje Libotté isphysician assistant.Vervolg van pagina 11 >ONDERZOEK EN DIAGNOSENeeltje Libotté volgt op dit moment demasteropleiding tot physician assistant. Ze iswerkzaam binnen het specialismeReumatologie. “Het takenpakket van physicianassistants bestaat uit het verrichten vanlichamelijk onderzoek en het stellen van eendiagnose. Verder voeren zij operaties uitonder supervisie van een arts en behandelenzij aandoeningen. Het uitvoeren vanmedisch-technische handelingen is ook eentaak van de physician assistant. Voorpatiënten is physician assistant een moeilijketerm. Ik vertel ze dat ik in opleiding ben bij dereumatologen. Ik zeg wel eens dat ik ondersteunendgeneeskundige ben, al dekt dat nietexact de lading.” JB/OT‘Taakherschikking’ > De nieuweberoepen komen onder andere voort uitverschuiving van verantwoordelijkheden enbevoegdheden. Deze zogenaamde ‘taakherschikking’vindt zijn oorsprong in een verondersteldtekort aan medisch specialisten.Alhoewel de drie nieuwe beroepen een daadwerkelijkebijdrage leveren aan de kwaliteitvan zorg, is het in de praktijk nog niet altijdduidelijk wie waarvoor verantwoordelijk is.Nieuwe en vertrekkende specialistenNieuwe specialistNaam: drs. A.T.C. van der Weij (Annemieke)Specialisme: KindergeneeskundeStudie: Geneeskunde te Leiden (1988 - 1995)Specialisatie: Kindergeneeskunde in Leiden/Den Haag (1997 - 2003). Hierna subspecialisatiekinderhematologie/-oncologie in UMC St. Radboud te Nijmegen.Bijzonder aandachtsgebied: kinderhematologie/-oncologie.Waarom het <strong>Jeroen</strong> <strong>Bosch</strong> <strong>Ziekenhuis</strong>: Mooie combinatie van interessante en uitdagendevakinhoudelijke kant met opleidingsaspecten, plus de prettige sfeer. Afscheid psychiater Van Waalwijk van DoornOp 27 januari 2005 heeft de heer Van Waalwijk van Doorn, als psychiater in dienst vande GGZ en werkzaam in het <strong>Jeroen</strong> <strong>Bosch</strong> <strong>Ziekenhuis</strong>, zijn praktijk beëindigd. Hij isgebruik gaan maken van de OBU-regeling. [w.v.t.t.k.] Geen Spoedeisende Hulp meer oplocatie LiduinaFormeel is er reeds sinds 1988 geen afdeling Spoedeisende Hulp (SEH) meer op de locatieLiduina van het <strong>Jeroen</strong> <strong>Bosch</strong> <strong>Ziekenhuis</strong> (toen nog Liduina <strong>Ziekenhuis</strong>). Desondanks komentot op de dag van vandaag patiënten naar de locatie Liduina met spoedeisende hulpvragen.Verantwoorde medische en verpleegkundige spoedeisende zorg kan hier echter niet wordengegarandeerd. Daarom is besloten dat vanaf 15 maart 2005 geen patiënten meer voor spoedeisendehulp op de locatie Liduina worden behandeld. Zij worden vanaf die datum verwezennaar de SEH-afdelingen van de locaties Carolus en Groot Ziekengasthuis. 12 | Cura, jaargang 2, nummer 1


Onder de titel ICT Werkt in de Zorg is in 2002 in het <strong>Jeroen</strong> <strong>Bosch</strong> <strong>Ziekenhuis</strong>een grootschalig project van start gegaan. Het ontwikkelen van elektronischleren (e-learning) was één van de belangrijkste doelstellingen binnen ditproject, dat financieel wordt ondersteund door het Europees Sociaal Fonds.Onderwijs per computerVanwege het internationale karakter vandit project werd opgedane kennis en ervaringuitgewisseld met partners uit Italiëen Frankrijk. Dat gebeurde op een ‘transnationalmeeting’ in december 2004. Hetproject wordt in mei afgesloten met eensymposium, waarin teruggeblikt wordtop de afgelopen drie jaar en de daarinbehaalde resultaten.Inmiddels is e-learning een belangrijkevorm van onderwijs geworden. Daaromzal op het symposium ook vooruitgekekenworden naar de mogelijkheden dieICT en onderwijs voor het <strong>Jeroen</strong> <strong>Bosch</strong><strong>Ziekenhuis</strong> kunnen betekenen. BI>Het afsluitende symposium van ICT Werktin de Zorg is op 21 april 2005. Gastsprekeris Coen J.M. Free, voorzitter College van BestuurKoning Willem I College te ’s-Hertogenbosch. Ziede agenda op pag. 19 voor meer informatie.U ZEGTTijdens de transnational meeting werden ervaringenuitgewisseld met partners uit Italië en Frankrijk.(advertentie)VIVENT STAAT VOOR:één nummer voor alle diensten0900 515 25 35• Kraamzorg• Jeugdgezondheidszorg• Cursussen en servicediensten• Verpleeghuiszorg• Verzorgingshuiszorg• Thuiszorg• Voeding en dieet• Alarmering• Thuiszorgwinkels• MaaltijdserviceVoorheen Thuiszorg regio ’s-Hertogenbosch en DimensPostbus 1700, 5200 BT ’s-Hertogenbosch • www.vivent.nlDonorregistratieOnlangs stemde de tweede kamer tegen hetwetsvoorstel voor een Actief Donor Registratiesysteem(ADR). Dit systeem houdt in datmensen na hun overlijden automatisch donorworden, tenzij zij hebben aangegeven dat niet tewillen. De Tweede Kamer vindt dat deze beslissingdoor mensen zelf genomen moet worden.Wat vindt u?De heer Swank, huisarts in Zaltbommel, staat naar eigenzeggen “merkwaardig ambivalent ten opzichte van ADR.Als huisarts word je min of meer verondersteld hier eenduidelijk standpunt over te hebben, maar dat heb ik niet.Natuurlijk is het heel erg belangrijk dat iemand zijn ofhaar organen doneert. Aan de andere kant vind ik dat eenstervensproces zo rustig en passief mogelijk dient teverlopen. Voor de nabestaanden kan zo’n naderendedonatie toch onrust teweegbrengen. Het voorstel vanHoogervorst, die opperde om bij transplantaties voorrangte geven aan orgaandonoren, heeft in al z’n ruwheid ookwel iets. Logisch gesproken moet je wel heel erg vooractieve donorregistratie zijn.”Cura, jaargang 2, nummer 1 | 13


Kanker. Het is een ingrijpende ziekte. Behandelingen zijn vaak langdurigen intensief, zowel lichamelijk als emotioneel. Het is voor (ex-)patiëntenvaak moeilijk om hun leven weer op te pakken en door te gaan met alledaagsedingen, zoals werken en boodschappen doen.Op zoek naar herstel en balansSamen met het Vicki Brownhuis en hetIntegraal Kankercentrum Zuid biedt het<strong>Jeroen</strong> <strong>Bosch</strong> <strong>Ziekenhuis</strong> het landelijkeHerstel & Balans-programma aan. Het is eenmultidisciplinair programma waarbij ondermeer fysiotherapeuten, verpleegkundigspecialisten Oncologie, psychologen en maatschappelijkwerkers betrokken zijn.Sociaal, geestelijk en lichamelijk(Ex-)kankerpatiënten die aan Herstel &Balans deelnemen, komen in een groep vanacht deelnemers. Drie maanden lang volgenzij een programma dat zich richt op sociaal,geestelijk en lichamelijk herstel. Naastconditie- en krachttraining onder begeleidingvan fysiotherapeuten, is er eens in de tweeweken een themabijeenkomst, waarin metname psychosociale aspecten aan bodkomen. Het doel is niet om mensen tezeggen hoe ze dingen moeten aanpakken.Deelnemers krijgen handvatten aangereikt,zoals bepaalde ontspanningstechnieken,waarmee ze na afsluiting van het programmablijven werken aan hun herstel en balans. Bijeen aantal bijeenkomsten worden ook partnersen andere naasten van de deelnemersbetrokken. Voor hen zijn de gevolgen namelijkook vaak ingrijpend. Uit metingen en eenenquête blijkt, dat het programma haar nutheeft bewezen.Spierpijn van het lachenEen belangrijk element van het Herstel &Balans-programma is het lotgenotencontact.Het loopt als een rode draad door hetprogramma. Dit wordt benadrukt als ik in depauze van de conditietraining aanschuif bijeen Herstel & Balans-groep. ‘Het onderlingecontact’, is het eerste wat wordt gezegd als ikvraag wat de deelnemers het belangrijkstevinden. De verschillende extreem kortekapsels maken zonder omhaal duidelijkwaarom deze mensen hier zijn. De grotegemene deler wordt als zeer waardevolervaren. “Hier kun je je verhaal kwijt bijmensen die het echt begrijpen, omdat zehetzelfde meemaken.” Sommigen vinden hetprogramma extreem zwaar, anderen puttener juist energie uit. Eén opmerking speelt nogeen paar dagen door mijn hoofd: “Spierpijnvan het lachen”, verzucht één deelneemster.“Ik heb in tijden niet meer zo gelachen!” SBRVoor meer informatie kunt u contact opnemen met éénvan de coördinatoren van Herstel & Balans in het JBZ:Patricia Hendricks, tel. (073) 699 22 44 of(073) 699 88 18, e-mail: p.hendricks@jbz.nl.Sylvia Verhage, tel. (073) 699 63 30,e-mail: s.verhage@jbz.nl.U kunt ook kijken op www.herstel-en-balans.nl.(advertentie)14 | Cura, jaargang 2, nummer 1


“Decubituspreventie is gewoon basiszorg!”Decubitus op wegnaar landelijke normIn 2004 heeft het <strong>Jeroen</strong> <strong>Bosch</strong> <strong>Ziekenhuis</strong> een project uitgevoerd om decubitusbij patiënten te verminderen. Het project heeft positieve resultatenopgeleverd. Het aantal mensen met doorligwonden is sinds mei 2004 afgenomenvan 8,4 naar 5,7 procent.Dan worden er interventies bedacht enuitgevoerd. Bij elke volgende meting - erwordt voortdurend gemeten - wordt vastgesteldof die interventies resultaathebben gehad. Zo niet, dan stoppen weermee; zijn er wèl resultaten geboekt,dan gaan we ermee door.”Van Wezel wijst op het belang van eenziekenhuisbrede aanpak. “Op dezemanier ontstaat een gezamenlijk doel engaan afdelingen elkaar stimuleren. Jemerkt dat elke bijeenkomst inspireert.Men denkt ‘Als het op die afdeling lukt,waarom zou het dan bij ons ook nietlukken?’ Ook nu het project is gestopt,gaan de interventies door. En dat is tedanken aan het enthousiasme van deafdelingen en de teams.”Decubitus kent een graduele indeling. Bijde eerste graad spreekt men van rodevlekken op het lichaam. In de stadia 2 toten met 4 is sprake van wonden in steedsernstiger mate. De landelijke norm voorziekenhuizen is dat minder dan 5 procentvan de opgenomen patiënten decubitusmag hebben. Onlangs is besloten omeerste graad decubitus niet meer op tenemen in de tellingen.CijfersMaar wat zeggen cijfers nu eigenlijk?Elk ziekenhuis schermt met cijfers,sommige meten mèt en andere weerzonder de eerste graad decubitus.Bovendien verschilt de manier van metenDecubituspreventie behoort tot de basiszorg.nogal eens. Projectleider Peter vanDruten: “Je weet inderdaad vaak nietwaar die cijfers voor staan. Een vergelijkingmet andere ziekenhuizen is dusnauwelijks te maken. Maar we doen hetals JBZ niet slecht. Wij zijn namelijk hetenige ziekenhuis dat decubitus ziekenhuisbreedaanpakt met behulp van dedoorbraakmethodiek. We zijn zelfsgevraagd een voorbeeldpresentatie tehouden voor de landelijke commissie vanhet project Sneller Beter.”DoorbraakmethodeVan Druten licht de doorbraakmethodetoe: “Elke afdeling heeft zijn eigenproject en doet een eigen een nulmeting.Verantwoordelijkheid van de patiëntHet JBZ scoort nu 5,7 procent. Delandelijke doelstellingsnorm ligt opminder dan 5 procent. Van Wezel: ”Dienorm is een grote uitdaging. Om datpercentage te halen is een completecultuuromslag nodig. Centraal moetstaan dat we de schade voor de patiëntzoveel mogelijk beperken. Decubituspreventieis gewoon basiszorg!” VanDruten: “Er zijn net 600 nieuwematrassen besteld. Dat betekent dat decijfers nu zouden moeten dalen. Maarook met die matrassen gaat het nietvanzelf. Je moet wel alert blijven.” VanWezel voegt daar nog aan toe dat depatiënt zelf ook een verantwoordelijkheidheeft. “Die moet begrijpen dat de op zichzelfonaangename wisselligging noodzakelijkis voor decubituspreventie.” BICura, jaargang 2, nummer 1 | 15


In december 2004 heeft het College voor zorgverzekeringen(CVZ) het Revalidatiecentrum Tolbrug opdracht gegeven tot de uitvoering vaneen landelijk onderzoek naar het gebruik en effect van de NESS Handmasterbij patiënten met een cerebrovasculair accident (CVA).Evidence based handelenin de neurorevalidatieDe Handmaster (illustratie: Ness Europe BV)De Handmaster is een orthese voor deonderarm, die elektrostimulatie toepastop de buig- en strekspieren in deonderarm. Als effect wordt aangegeveneen afname van spasticiteit, pijn, oedeemen contracturen van de bovenste extremiteitna een CVA. Dit effect is echter nogonvoldoende wetenschappelijk onderbouwd.Kenmerkend beeldHet CVA is de meest voorkomendeoorzaak van hersenletsel en een belangrijkeoorzaak van blijvende functionelebeperkingen en maatschappelijke participatieproblemenin de westerse wereld.Een kenmerkend beeld is de spastischehalfzijdige verlamming, waarbij de armmeer is aangedaan dan het been. Tevensontwikkelen patiënten vaak problemen alsspasticiteit en/of pijn, al of niet in combinatiemet vegetatieve stoornissen aan deverlamde zijde.EffectstudieIn 2003 hebben K. Santegoets, agiorevalidatiegeneeskunde, en dr. J.W.G.Meijer, revalidatiearts, beide werkzaam inhet Revalidatiecentrum Tolbrug, beslotenhet gebruik van dit hulpmiddel verder teonderzoeken middels een landelijkeinventarisatie. Dit gebeurde in samenwerkingmet de werkgroep CVA Nederland(WCN) en prof. dr. A.C.H. Geurts van hetUMC St Radboud. Hiervoor werdenlandelijk patiënten geïncludeerd. Op datmoment ontbraken echter de middelenom het langetermijneffect van deHandmaster te onderzoeken. Mede opverzoek van de minister van VWS is erdoor CVZ een aanvullende opdrachtgegeven aan het onderzoeksteam vanRevalidatiecentrum Tolbrug voor eeneffectstudie naar de Handmaster.Hierdoor is het mogelijk geworden dat E.van Dun, fysiotherapeut, bij een groeppatiënten het effect in kaart is gaanbrengen. De projectorganisatie wordtondersteund door het management vanhet Revalidatiecentrum Tolbrug.ResultatenMet behulp van de resultaten van ditonderzoek, kan een genuanceerd beeldontstaan van het toepassingsgebied vandit hulpmiddel in de praktijk en wordtbijgedragen aan het evidence basedhandelen in de revalidatiegeneeskunde.Voor de betrokken medewerkers vanRevalidatiecentrum Tolbrug biedt het demogelijkheid om landelijk contacten teleggen en onderzoekservaring op te doen.Van de extra middelen die het onderzoekgenereert, kan aanvullende scholing enverder onderzoek worden gefinancierd.De resultaten van het onderzoek zullenbegin 2006 beschikbaar zijn. JW Meijer, revalidatiearts16 | Cura, jaargang 2, nummer 1


Revalidatiecentrum Tolbrug heeft hetgeluk dat zij, in tegenstelling tot andereinstellingen in de zorg, de komende jarenmag uitbreiden. Dit betekent dat meerpatiënten gebruik kunnen maken van eenuitgebreider hulpaanbod.Groei > 50%De keuze voor deze uitbreidingdateert al van een aantal jaren terug. Inhet kader van de realisatie van de nieuwbouwin 2009, mag RevalidatiecentrumTolbrug haar capaciteit in overeenstemmingbrengen met de omvang van deregio. Het revalidatiecentrum heefttoestemming om haar achterstand in dejaren tot 2009 in te lopen en dat betekenteen groei van meer dan vijftig procent.Voor de medewerkers van RevalidatiecentrumTolbrug is dit de uitdaging voorde komende jaren.De gezondheidszorg wordt overal geconfronteerd met tekorten enschaarste. Het motto is ‘meer voor minder’. Het hulpaanbod moet efficiënter en doelmatigerom zodoende de kosten binnen de perken te houden.Revalidatiecentrum Tolbrugmag blijven groeienUitbreiding van poliklinische enklinische zorgHet accent ligt momenteel op deuitbreiding van de poliklinische behandeling.In 2004 is hiervan al vijftien procentgerealiseerd en voor 2005 wordt gepro-beerd om nog eens tien procent extra tebewerkstelligen. Daarnaast zijn er plannenom in samenwerking met <strong>Ziekenhuis</strong>Bernhoven, een poliklinisch aanbod inOss op te starten. De uitbreiding van deklinische afdeling van 25 naar 36 beddenis gereserveerd voor de nieuwbouw in2009, omdat daarvoor op de locatie GrootZiekengasthuis in de komende jarenwaarschijnlijk geen mogelijkheid bestaat.De komende jaren kunnen meer patiënten gebruikmaken van een uitgebreider aanbod.verder ontwikkelt. Het accent komt voorde volwassenenrevalidatie te liggen op deneuro- en de pijnrevalidatie. Voor dekinderrevalidatie wordt de samenwerkingmet de Mytylschool Gabriël geïntensiveerd.Een goede samenwerking is in hetbelang van de revalidant en daarom wilRevalidatiecentrum Tolbrug een belangrijkeschakelfunctie vervullen in deverschillende zorgketens.Schakelfunctie in zorgketensOm de uitbreiding te kunnen waarmaken,wordt in deze maanden de huisvestingaangepast. Een andere belangrijkevoorwaarde is dat het hulpaanbod zichIn Cura zullen wij de komende jarenaandacht besteden aan bestaande ennieuwe behandelprogramma’s. JVCura, jaargang 2, nummer 1 | 17


Op 21 april 2005 wordt de locatie Liduina van het <strong>Jeroen</strong> <strong>Bosch</strong><strong>Ziekenhuis</strong> (JBZ) in Boxtel officieel heropend. Deze opening, waarvoorde Boxtelse burgemeester Van Homelen de handeling zalverrichten, is alleen voor genodigden. Twee dagen later kan iedereeneen kijkje komen nemen op de open dag.Van facelift naar totale make-overDe poliklinieken en de ring waar zij aanliggen, zijn in twee jaar tijd gerenoveerd engemoderniseerd. Daarnaast is de inventarisvernieuwd en is er een nieuw luchtbehandelingsysteemaangelegd. De Centrale Hal, diehet JBZ deelt met Zorggroep Elde, isvergroot en opgeknapt.Maar uiteindelijk werd het een totale makeover.”Van der Krabben besluit: “Onze goedgeoutilleerde locatie willen we natuurlijkgraag aan iedereen laten zien tijdens de opendag op 23 april.” MA<strong>Goed</strong> geoutilleerdUnithoofd Dagverpleging en polikliniekenJacqueline van der Krabben: “Alle afdelingenen poliklinieken passeerden de revue in hetfunctieverdeelplan. We hebben de ruimtenefficiënter ingedeeld. En omdat we nuwerken met nieuw materiaal, kunnen weook betere zorg verlenen. Dit doet recht aande patiënten en aan de mensen die op delocatie Liduina werken.” VerpleegkundigeJosé Neggers: “In eerste instantie zou delocatie Liduina alleen een faceliftje krijgen.Opening en open dag > De openingvindt plaats op 21 april 2005 van 17.00-19.00 uur(voor genodigden).Iedereen kan een kijkje komen nemen op de opendag op 23 april 2005 van 11.00-15.00 uur. U kuntkomen kijken naar de vernieuwde poliklinieken,de operatiekamer, de dagverpleging en de ruimtenvan de private zorg. Ook Zorggroep Elde locatieLiduina stelt haar deuren voor het publiek open.In 1978 kwam hij uit Nijmegen, van het Radboud <strong>Ziekenhuis</strong>. Acht jaarwerkte hij daar, voordat hij koos voor het Groot Ziekengasthuis (GZG)in Den <strong>Bosch</strong>. Bij het GZG, een niet-academisch ziekenhuis, lag deklemtoon op de patiëntenzorg. En daar lag ook het hart van Jansen.Nefroloog Jansen neemt na 27 jaar afscheidDialyse op het heilig oogIn een geanimeerd gesprek spreken weover zijn bestuurlijke functies, de maatschap,over het medicijn Epo en overhoe het ziekenhuis en de organisatieveranderd zijn. Maar het gaat Jansenuiteindelijk maar om één ding: “de zorgvoor de patiënt, dat is de core business.En waar ik ook aan hecht is gelijkheid,je hebt elkaar als zorgverleners immershard nodig. De zorg voor de patiënt iseen gezamenlijke aangelegenheid!”Het heilig oogIn 27 jaar zag Jansen met name vakinhoudelijkzaken verbeteren: “Vroegerhad zowat elke dialysepatiënt koorts enwas ziek tijdens zijn behandeling. Dedialyse was ongelooflijk primitief. Alleswat je deed, deed je zo’n beetje op hetheilig oog. Er was een groot gebrek aanbewakingsmiddelen. Daarnaast zijn ookvoeding en medicijnen verbeterd.”WinstOp de vraag waar dan nu nog de winstte halen valt, is Jansen duidelijk: “Ermoet meer getransplanteerd worden,maar er is een tekort aan donoren.Zolang er niet meer getransplanteerdwordt, is vaker en langer dialyseren deenige manier om de zorg te verbeteren.Nachtdialyse, waar het <strong>Jeroen</strong> <strong>Bosch</strong><strong>Ziekenhuis</strong> in januari mee is gestart, ishiervoor uitstekend geschikt.”Een leven lang“Met dialysepatiënten heb je vaak eenband. Je ziet ze twee tot drie keer perweek. En sommigen ken ik al dertigjaar. Nu ik zelf ouder word, merk ik datik hun problemen steeds vaker meenaar huis neem.” Na een korte, peinzendestilte, besluit hij: “De meestenierpatiënten houd je een leven lang.En hen zal ik verschrikkelijk gaanmissen.” BINefroloog Jansenneemt na 27 jaarafscheid van het JBZ18 | Cura, jaargang 2, nummer 1


AgendaIn deze agenda worden bijeenkomsten vermeld,die interessant zijn voor lezers van Cura. Hebt ueen bijdrage voor de agenda?E-mail: communicatie@jbz.nl.VoorlichtingsbijeenkomstenOnderstaand vindt u een overzicht van de voorlichtingsbijeenkomstendie zijn gepland in het tweedekwartaal van 2005. Waarschijnlijk worden er nog meergepland. Houd daarvoor de website www.jeroenboschziekenhuis.nl/agendain de gaten. Hier vindt u ookmeer informatie over de bijeenkomsten, die hieronderstaan vermeld. U kunt ook contact opnemen met hetbureau Patiëntenvoorlichting, tel. (073) 699 85 96.Voor sommige bijeenkomsten dient u zich vooraf aante melden.6 april 2005 > Bevallen op locatie Carolus, 20.30 -22.00 uur, aula locatie Carolus.13 april 2005 > Bevallen op locatie GrootZiekengasthuis, 19.30 - 21.30 uur, aula locatie GrootZiekengasthuis.19 april 2005 > Toekomstverwachtingen voor diabetespatiënten,aanvang 20.00 uur, Rembrandtzaallocatie Carolus.23 april 2005 > Informatiebijeenkomst leveraandoeningen,10.30 - 15.45 uur, aula locatie Willem-Alexander.25 april 2005 > Wat is dementie?19.30 - 21.30 uur,aula locatie Willem-Alexander.26 april 2005 > Diabetes en Stress, aanvang 20.00uur, Rembrandtzaal locatie Carolus.10 mei 2005 > Bestrijding van zenuwpijn bij borstkanker,20.00 - 22.00 uur, aula locatie GrootZiekengasthuis.14 juni 2005 > Bevallen op locatie GrootZiekengasthuis, 19.30 - 21.30 uur, aula locatie GrootZiekengasthuis.21 juni 2005 > Wat is dementie? 19.30 - 21.30 uur,aula locatie Willem-Alexander.IN DEZE RUBRIEK SCHRIJVEN PATIËNTENVOORLICHTERS VAN HET ZIEKENHUIS OM DE BEURT EEN STUKJE OVER HUN DAGELIJKS WERK.CASE VAN EEN PATIËNTENVOORLICHTERStervensbegeleidingHeropening locatie LiduinaDe verbouwde locatie Liduina van het <strong>Jeroen</strong> <strong>Bosch</strong><strong>Ziekenhuis</strong> in Boxtel wordt feestelijk heropend opdonderdag 21 april van 17.00 tot 19.00 uur (alleen voorgenodigden). Op zaterdag 23 april kan iedereen eenkijkje nemen in het gerenoveerde en gemoderniseerdegebouw, tijdens de open dag van 11.00 tot 15.00 uur.Bezoekadres: Liduinahof 35, 5281 AD Boxtel.Symposium ICT Werkt in de Zorg21 april 2005, 15.00 tot 20.00 uur, School voor deToekomst, Vlijmenseweg 2, ‘s-Hertogenbosch. Voormedewerkers en medisch specialisten JBZ. Externenalleen op uitnodiging.Minisymposium Osteoporose en fracturen26 april 2005, 16.30 - 18.30 uur, aula locatie GrootZiekengasthuis. Onderwerpen zijn onder meer:• maatschappelijke effecten van osteoporose;• opsporings- en behandelingsmethode osteoporose;• opzet van de osteoporose-fractuur polikliniek in het<strong>Jeroen</strong> <strong>Bosch</strong> <strong>Ziekenhuis</strong>;• detectie- en behandelprotocol.U kunt zich aanmelden via de aanmeldingskaart die uper post ontvangt. Eventueel kunt u een aanmeldingskaartaanvragen bij het secretariaat Reumatologie, tel.(073) 699 28 86.Congres behandeling Mammacarcinoom18 mei 2005, 18.00 - 22.30 uur, Kasteel MaurickMeer informatie: dr. K. Bosscha, e-mail:k.bosscha@jbz.nl.Symposium ’De zorg om de potentieel delirante patiënt’.23 mei 2005, ontvangst v.a. 19.00 uur, aanvang 19.30uur, Koningstheater, ’s-Hertogenbosch.Belangstellenden kunnen zich aanmelden viaj.gorrissen@jbz.nl. Bevestiging via plaatsbewijs.COLOFONCura is een uitgave van het<strong>Jeroen</strong> <strong>Bosch</strong> <strong>Ziekenhuis</strong>.Oplage: 2.500TekstbijdragenMariëlle Aarts (MA)Susanne BalterJolande Bastiaans (JB)Antoine BodarEsther van BreugelSuzanne Bruijstens (SBR)Frans CroonenBerend Immink (BI)Marjolein Jacobs (MJ)Sylvie Maas (SM)Jan-Willem MeijerJan Verbaal (JV)HoofdredacteurSylvie MaasEindredacteurSuzanne BruijstensFoto’sMariëlle AartsOdette de Beer-HendriksSuzanne BruijstensRuud van GenugtenBerend ImminkMarjolein Jacobs<strong>Jeroen</strong> OomsMarc VenrooijBasisontwerpWaldo van BokhovenBOWfor vormgevingOpmaak en drukwerkDrukkerij van Gerwen’s-HertogenboschRedactieleden:Corrie BaarsJolande BastiaansKoop BosschaSuzanne BruijstensSaskia ByvanckArla HeinsJacqueline van der KrabbenOlaf TanJan VerbaalRedactieadres<strong>Jeroen</strong> <strong>Bosch</strong> <strong>Ziekenhuis</strong>locatie Willem-AlexanderAfdeling CommunicatieT: (073) 699 84 48/84 49F: (073) 699 89 29E: communicatie@jbz.nlCura is ook op de website vanhet ziekenhuis te vinden:www.jeroenboschziekenhuis.nl.De telefoon gaat. Als ik opneem vraagt een man of ik informatie heb over stervensbegeleiding. Ik beloof hem,dat ik de informatie zo snel mogelijk toestuur. Een paar dagen later komt een man het bureau Patiëntenvoorlichtingbinnengelopen en vraagt aan mij: “Bent u die mevrouw die voor mij informatie heeft gezocht overstervensbegeleiding?” Als ik dit beaam, begint hij zichtbaar aangeslagen te vertellen dat zijn vrouw op stervenligt. Samen zijn zij allerlei zaken aan het regelen voor als zij komt te overlijden. De man vindt het prettig omvan mij nog enige mondelinge toelichting te krijgen op de toegezonden informatie. Voordat hij weggaat zegthij: “De informatie die u mij heeft toegestuurd daar heb ik veel aan gehad, maar het luisterend oor dat u mijheeft geboden was zeker zoveel waard.” Het doet mij goed dat ik dit voor hem heb kunnen doen. Hieruit blijktmaar weer dat patiëntenvoorlichting een breed terrein bestrijkt. Esther van Breugel, medewerkster bureau PatiëntenvoorlichtingDe redactie van Cura stelt zichniet verantwoordelijk voor devakinhoudelijke informatie indit blad.Bij ingezonden stukkenbehoudt de redactie zich hetrecht voor om, zonder opgaafvan redenen, artikelen in tekorten dan wel te weigeren.Ingezonden artikelen zondernaam worden niet geplaatst.Cura, jaargang 2, nummer 1 | 19


Vanaf mei kunnen patiënten in het <strong>Jeroen</strong> <strong>Bosch</strong> <strong>Ziekenhuis</strong> (JBZ)meteen na het consult de voorgeschreven medicijnen meenemen.Dan opent de <strong>Jeroen</strong> <strong>Bosch</strong> Apotheek namelijk haar deuren in dehal van locatie Carolus.<strong>Jeroen</strong> <strong>Bosch</strong> ApotheekFons Duchateau, directeur van de ziekenhuisapotheek,vindt het voor de patiënt welzo makkelijk als de medicijnen meteenvanuit het ziekenhuis meegenomenkunnen worden. “Patiënten krijgen steedsvaker een gecombineerde behandeling vanparenterale en orale therapie. Met een poliklinischeapotheek is de receptuur vanverschillende specialisten makkelijker opelkaar af te stemmen.”Gelijk doorsturen“Nu komen we in de hal van de locatieCarolus. In de nieuwbouw willen we dichtbij de centrale huisartsenpost te zitten. Danhoeven de mensen ’s avonds en in hetweekend niet meer de hele stad door. Dehuisartsen wilden aanvankelijk niet in hetziekenhuis gaan zitten. Ze waren bang datze dan het werk van de Spoedeisende Hulpzouden moeten overnemen. Maar die angstweegt niet op tegen de voordelen van hetgelijk kunnen doorsturen van een patiënt.”ConcurrentieDe bestuurlijke verantwoordelijkheidvoor de apotheek, dus ook voor winst ofverlies, ligt bij het JBZ. De apotheek moetfunctioneren in een concurrerende markt.Volgens Duchateau valt het met die concurrentievoorlopig wel mee. “De overheidhanteert nu vaste vergoedingsprijzen. Maarde zorgverzekeraars gaan natuurlijk wel opzoek naar de goedkoopste aanbieder. Opden duur, als de zorgverzekeraar het steedsmeer voor het zeggen gaat krijgen, zal hetwel lastiger worden om deze service tebieden en het ook kostendekkend latenzijn.” BIWaar willen wij umee van dienst zijn?Pensioen advies/consultancyPraktijk- en woningfinancieringenPraktijkbemiddelingBeroepsverzekeringen:ArbeidsongeschiktheidBeroepsaansprakelijkheidOverige zakelijke verzekeringenGeïnteresseerd ?Belt u drs. Maurice Berkhoutof Ronald van OortInkomensbegrotingen:Bij overlijdenPensioenArbeidsongeschiktheidCorrespondentie-adres:Postbus 11355200 BD ’s-HertogenboschTelefoon: 073 - 69 25 777Telefax: 073 - 69 25 778E-mail: info@buromerks.nlInternet: www.buromerks.nlRaadgevend buroBuro Merks is een middelgroot objectief en onafhankelijkraadgevend buro voor medischeberoepsbeoefenaren opgericht in 1973.Met een hecht team van 11 enthousiaste collega’sheeft Buro Merks haar specialismen, uitgebreidevakkennis en jarenlange ervaring afgestemdop de specifieke segmenten voor het medischeberoep.Buro Merks is lid van de NVA en aangesloten bijde Nederlandse Orde van Pensioendeskundigenen Federatie van Financiële Planners.20 | Cura, jaargang 2, nummer 1

Hooray! Your file is uploaded and ready to be published.

Saved successfully!

Ooh no, something went wrong!