Create successful ePaper yourself
Turn your PDF publications into a flip-book with our unique Google optimized e-Paper software.
IPERS<br />
Webklagen<br />
heeft best zin<br />
Klagen op internet<br />
zet bedrijven<br />
eindelijk op<br />
scherp.<br />
12<br />
24<br />
Vrijdag<br />
September 2010<br />
EERST<br />
‘Vervolg Geert<br />
Wilders wél’<br />
Vier van zijn collega’s bepleitten<br />
woensdag in deze krant vrijspraak<br />
voor Wilders, die vervolgd<br />
wordt voor onder meer haatzaaien.<br />
Hoogleraar Europees Recht,<br />
Rick Lawson, vindt echter dat<br />
Wilders’ proces duidelijkheid<br />
schept over de grenzen van de<br />
vrijheid van meningsuiting.<br />
Lees meer op pagina 3<br />
MSM<br />
Nuchtere<br />
topchef<br />
Julius Jaspers<br />
11<br />
PUZZEL MEE EN WIN!<br />
Maak deze week kans op een<br />
Nikon S8000 digitale camera t.w.v. 269,-<br />
WWW.DEPERS.NL GRATIS, MAAR NIET GOEDKOOP<br />
Le Lees es esm mee ee eer op opp pag ag agin in ina 2<br />
Meedoen en winnen?<br />
Op de puzzelpagina<br />
vindt u alle informatie.<br />
�������<br />
�����������������������������������������������<br />
��������<br />
����<br />
Dagelijks winnen Een halfjaarabonnement op Quizted<br />
�<br />
��������������������������<br />
���������������<br />
��������������������������<br />
�������<br />
������������������������<br />
������������������<br />
����������������������<br />
�������������<br />
���������������������������<br />
PERSPECTIEF GOED VOORBEELD<br />
‘Emotie Geen gepaf<br />
is altijd<br />
sneller<br />
dan het<br />
verstand.’<br />
Wetenschapsredacteur Marcel<br />
Hulspas over de elf onwaarheden<br />
die we graag geloven. Pagina 8.<br />
meer op VWS<br />
De ambtenaren van het ministerie<br />
van VWS moeten het binnenkort<br />
zonder rookruimtes en<br />
rookpauzes doen. Hiervoor pleit<br />
Rien Meijerink, voorzitter van de<br />
Raad voor de Volksgezondheid<br />
en Zorg. Volgens hem moeten er<br />
rookvrije bedrijven en gebouwen<br />
komen. En ergens moet als eerste<br />
het goede voorbeeld gegeven<br />
worden.
2<br />
LANGE<br />
POTEN<br />
<strong>Eerst</strong><br />
...<br />
PETER<br />
MIDDENDORP<br />
m zich van voldoende gedoogsteun<br />
te verzekeren, Oheeft<br />
Mark Rutte enkele antiliberale<br />
concessies aan Kees van<br />
der Staaij (SGP) gedaan. Te denken<br />
valt aan stilstand op medischethisch<br />
gebied, en de belofte op<br />
SGP-scholen ook in de toekomst van<br />
homoseksuele leraren verschoond<br />
te mogen blijven. Nieuwsuur vroeg<br />
de heren kort op hun wonderlijke<br />
verbond te refl ecteren.<br />
‘Iedereen weet dat de SGP tegenover<br />
elke regering een welwillende,<br />
constructieve houding aanneemt,’<br />
zei Van der Staaij. Er moesten alleen<br />
‘geen dingen gebeuren die de SGP<br />
tegen de haren instreek’, want dan<br />
was ‘de welwillendheid’ natuurlijk<br />
‘snel verspeeld’.<br />
Van der Staaij moet over een grote<br />
verbeeldingskracht beschikken.<br />
Terwijl hij sprak, zag hij een toekomst<br />
waarin jonge vrouwen op<br />
koopzondag naar de winkelcentra<br />
trekken om breinaalden te kopen.<br />
Hij kreeg het warm, zijn ademhaling<br />
werd zwaar; op zijn glimmende<br />
voorhoofd zwollen drie aderen op.<br />
Het was ook grappig te zien hoe<br />
hij zijn woorden halverwege van<br />
een jasje welwillendheid ontdeed,<br />
en het dreigement zichtbaar werd<br />
dat eronder lag: als ze niet doen wat<br />
ik wil, sla ik erop. Zo lijkt hij op de<br />
geweldpleger van wie ze zeggen: hij<br />
heeft een hart van goud, hij kan alleen<br />
niet tegen onrecht. Het is de<br />
buitenwereld die onze vuisten in<br />
beweging brengt. Goed te weten als<br />
je bloedend naar je bril zoekt: het<br />
kwam uit een goed hart.<br />
Toen even later Mark Rutte werd<br />
gevraagd waarom hij zijn vrijzinnigheid<br />
zo gemakkelijk prijsgaf, zei hij:<br />
‘Ik vind natuurlijk A, maar soms kan<br />
het voor de stabiliteit van een regering<br />
toch noodzakelijk zijn om B te<br />
doen. Het is dan wel erg belangrijk’<br />
– en hier stak hij een wijsvinger op –<br />
‘om helder te communiceren.’<br />
Mensen die zich afvragen of Rutte<br />
klaar is voor het premierschap,<br />
kunnen opgelucht ademhalen: dit<br />
voldoet helemaal aan de Balkenendenorm,<br />
de Hollandse premierstraditie<br />
waarin woorden en daden gescheiden<br />
werelden zijn.<br />
De heldere communicatie van<br />
Rutte I: we willen de genetische gewoonte<br />
waaraan in uw familie jonge<br />
vrouwen met bosjes aan baarmoederhalskanker<br />
overlijden wel<br />
doorbreken. Maar. We. Doen. Het.<br />
Niet. 1<br />
ANP<br />
Roemeense melancholie<br />
Bijna de helft van de Roemenen vindt dat het<br />
beter ging toen de stalinistische dictator<br />
Nicolae Ceausescu hun land bestuurde.<br />
Weren of aangeven? ‘Ik wil reageren, godverdomme’<br />
Sanne Rooseboom<br />
AMSTERDAM<br />
...<br />
Ze zijn zo boos. Op de staat, op allochtonen,<br />
op vrouwen, op Den<br />
Haag. En die woede komt dagelijks in<br />
duizenden comments naar buiten,<br />
de meeste komen nooit online. Maar<br />
zijn ze ook gevaarlijk, deze woeste<br />
eenlingen?<br />
Omdat Nederlandse vrouwe hoeren<br />
zijn die bij het minste of geringste scheiding<br />
aanvragen, je fi nancieel uitkleden,<br />
met een Matti in bed liggen en er zwanger<br />
van worden ben ik keurig getrouwd<br />
met een Poolse vrouw.<br />
Vink200 deelt zijn mening met de<br />
wereld in een reactie op een artikel<br />
over Poolse werknemers op de De-<br />
Pers.nl. De reactie is van de site gehaald,<br />
want je mag vrouwen niet zomaar<br />
hoeren noemen, ook niet als ze<br />
zwanger zijn van je mattie.<br />
Elke dag verdwijnen duizenden<br />
reacties in Nederland in de prullenbak<br />
van de moderators, de internetredacteuren<br />
die reacties plaatsen. ‘Er<br />
zitten heel wat aparte<br />
types tussen. En van<br />
sommigen zie je gewoon<br />
dat ze niet helemaal<br />
lekker zijn,’<br />
vertelt Niek Stolker,<br />
coördinator internet<br />
bij HP/De Tijd. Erwin<br />
L., de waxinewerper<br />
was een vaste klant<br />
van zijn site, die postte<br />
er lange, paranoïde<br />
verklaringen over het<br />
koningshuis.<br />
Bij deze wil ik een<br />
aanklacht indienen en<br />
Prins Bernhard beschuldigen<br />
van actief<br />
hoogverraad van de<br />
Nederlandse Strijdkrachten<br />
en landverraad<br />
(Wetboek van<br />
Strafrecht artikel 92-<br />
107a).<br />
Niet bedreigend,<br />
dus het mocht blijven<br />
staan. Wat weg<br />
wordt gehaald,<br />
zijn reacties die<br />
nazi’s en joden<br />
overal met de<br />
haren bijsle-<br />
pen, en doodsbedreigingen. Bij<br />
GeenStijl worden dezelfde soort regels<br />
gehanteerd. ‘Extreme reacties als<br />
bijvoorbeeld rabiaat racisme – daar<br />
maken we korte metten mee. Je krijgt<br />
een user- én een IP-ban. Tot ziens, en<br />
vergeet het licht niet uit te doen,’ mailt<br />
de moderator.<br />
De politie wordt er zelden bijgehaald.<br />
‘We zijn geen internetpolitie. In uitzonderlijke<br />
gevallen zetten wij zelf de<br />
betreffende eikel door middel van<br />
een topic in het zonnetje.’<br />
Bij de Telegraaf kunnen ze zich<br />
twee gevallen herinneren, maar dat is<br />
alweer jaren terug. Bij de Volkskrant,<br />
GeenStijl, HP, Trouw, De Pers en het<br />
AD worden ook de meest agressieve<br />
reacties aan niemand doorgepeeld.<br />
Maar zijn het niet precies mensen<br />
die dit soort wilde woede voelen die<br />
tot agressie overgaan, de lone wolves,<br />
de verwarde types die Vreselijke Misdaden<br />
begaan als waxinelichtjes werpen<br />
naar een koninklijke koets? Misschien,<br />
zegt internetsocioloog Albert<br />
Benschop. ‘Maar daar doe je niks aan.<br />
Wie zich agressief uit en wie zich<br />
agressief gedraagt, dat zijn twee verschillende<br />
dingen.’ In Scandinavië is<br />
onderzoek gedaan naar extreem gedrag<br />
online, naar aanleiding van tieners<br />
die een bloedbad aanrichtten op<br />
school nadat ze dat op forums hadden<br />
aangekondigd. Maar daar kwamen<br />
geen eenduidige conclusies uit.<br />
‘Je kunt dat soort gedrag niet voorspellen.<br />
Het blijft de omgeving die<br />
moet ingrijpen, moderators kunnen<br />
die signaalfunctie niet overnemen.’<br />
En ook zonder signaalfunctie hebben<br />
ze het druk genoeg. Dertig procent<br />
van de reacties kan niet door de<br />
beugel en komt nooit op de site, vertelt<br />
Marco van der Laan, chef internetredactie<br />
bij de Telegraaf. Daarnaast<br />
hebben redacteuren<br />
hun handen vol aan<br />
het weren van veelplegers.<br />
Die nemen<br />
vaak een nieuw email-<br />
of zelfs IPadres<br />
om door te<br />
mogen posten. Voor<br />
sommigen is uitsluiting<br />
van de discussie<br />
namelijk een<br />
zware straf. Vaste<br />
<strong>DePers</strong>.nl reaguurder<br />
Piet Klont bedreigde<br />
Job Cohen<br />
in zijn berichten en<br />
is nu geweerd. Maar<br />
Klont kan niet zonder<br />
zijn boze Avatar<br />
en smeekt om terug<br />
te komen. ‘Het is<br />
godverdomme té<br />
gek voor woorden<br />
dat u mensen een<br />
ban geeft zónder opgaaf<br />
van redenen’,<br />
schreef hij vorige<br />
week aan de redactie.<br />
En hij<br />
eindigde met<br />
‘ps, godverdomme!’<br />
1<br />
���������������<br />
�������������������������<br />
Zo vol woede dat ze met<br />
waxinelichtjes gaan gooien<br />
Vertrek Balkenende<br />
MET JP OP DE FOTO GEWEEST?<br />
Met het aantreden van een nieuw kabinet<br />
komt er een einde aan het tijdperk<br />
van JP de MP. Dagblad De Pers<br />
neemt op een bijzondere manier afscheid<br />
van onze premier. Stuur nu uw<br />
mooiste foto waar u samen met Jan<br />
Peter Balkenende op staat.<br />
Bent u met hem wezen racen op<br />
het circuit van Zandvoort? Was u ook<br />
op de CDA-familiedag in de Efteling,<br />
samen op een feestje of zette u met<br />
hem de tanden in een sateetje op de<br />
plaatselijke barbecue? Laat ons weten<br />
waar en wanneer het was, en<br />
‘Zo’n dertig procent<br />
van de reacties<br />
zetten we nooit op<br />
de site.’<br />
Marco van der Laan, Telegraaf.nl<br />
welke herinneringen u zelf hebt aan<br />
de dag waarop u Balkenende hebt<br />
ontmoet.<br />
De mooiste foto komt op de voorpagina<br />
van de krant en de vijf beste<br />
inzendingen krijgen een exemplaar<br />
van het boek De lachende derde van<br />
schrijver Peter Middendorp.<br />
Mail uw foto, of meerdere foto’s –<br />
mocht u niet kunnen kiezen – naar<br />
jp@depers.nl. Voor meer informatie<br />
en alvast wat kiekjes van zijn regeerperiode<br />
bekijk ook onze site: www.<br />
depers.nl/jp<br />
‘Wees er snel bij!’<br />
De Amsterdamse wethouder Andrée van Es<br />
protesteert op ludieke wijze tegen grote<br />
bezuinigingen op inburgeringscursussen.<br />
Waar is die database?<br />
e database voor verwarde<br />
personen, die KLPD-korps- Dchef<br />
Ruud Bik begin dit jaar<br />
aankondigde, is er nog niet. Erwin<br />
L. had daar vast in gestaan. Want<br />
wat de verwarde Karst Tates deed<br />
op Koninginnedag 2009 mocht<br />
nooit meer gebeuren. De politie<br />
trok zijn lessen en Ruud Bik kondigde<br />
in zijn nieuwjaarsspeech aan<br />
dat er een database voor verwarde<br />
personen komt. Bedoeld voor<br />
mensen die een bedreiging vormen<br />
voor leden van het Koninklijk<br />
Huis, politici en diplomaten. Negen<br />
maanden later is die database er<br />
nog niet. Volgens een KLPDwoordvoerder<br />
gaat de intelligencedienst<br />
Ipol deze wel opzetten<br />
voor ‘bekenden van de politie’, omdat<br />
ze eerder bedreigingen hebben<br />
geuit of tegen wie aangifte is gedaan.<br />
Erwin L. uit de Achterhoek, die<br />
op Prinsjesdag een voorwerp naar<br />
de gouden koets gooide, was zo’n<br />
bekende mét psychische problemen,<br />
zegt politie Noord- en Oost-<br />
Gelderland. Of de Haagse politie<br />
had kunnen en moeten weten dat<br />
L. op Prinsjesdag naar de Hofstad<br />
ging, wilde hij niet zeggen.<br />
Het is lastiger om verwarde personen<br />
in beeld te krijgen die geen<br />
bekenden zijn van de politie. Daarom<br />
wil de Nationaal Coördinator<br />
Terrorismebestrijding (NCTb) dat<br />
geestelijke gezondheidszorg en<br />
politie informatie delen. ‘Dat kan<br />
tijdens bestaande overleggen binnen<br />
de gemeenten en met inachtneming<br />
van de privacyregels’, zegt<br />
een woordvoerder. Uit een recente<br />
studie blijkt dat verwarde eenlingen<br />
gevaarlijk kunnen zijn voor bekende<br />
publieke fi guren en gezagsdragers.<br />
Maar je kunt ze niet preventief<br />
vasthouden. Volgens de<br />
woordvoerder moeten we denken<br />
aan meer creatieve oplossingen.<br />
Bijvoorbeeld dat een psychiater op<br />
Prinsjesdag een afspraak plant met<br />
zijn cliënt. Dat zal iemand beletten<br />
om naar Den Haag af te reizen. 1<br />
Merel van Leeuwen<br />
Argus Dinosaurus met 15 hoorns opgegraven
<strong>Eerst</strong><br />
���������������<br />
������������������������� 3<br />
Eén Indiase trein wint het van zeven olifanten<br />
Ze wilden woensdag alleen maar van het ene naar<br />
het andere bos oversteken. Maar toen botste een<br />
Wildersproces De grenzen van vrije meningsuiting<br />
‘In een beschaafd land wacht je op de rechter’<br />
Staten krijgen steeds meer armslag<br />
om politici die discrimineren of<br />
haat zaaien af te straffen, ziet professor<br />
Rick Lawson van de Universiteit<br />
Leiden.<br />
Kustaw Bessems<br />
DEN HAAG<br />
...<br />
‘In een beschaafd land wacht je tot de<br />
onafhankelijke rechter zijn oordeel<br />
heeft geveld.’<br />
Aan het woord is Rick Lawson,<br />
hoogleraar Europees recht en gespecialiseerd<br />
in mensenrechten. Hij<br />
neemt afstand van zijn vier collegaprofessoren<br />
die woensdag in deze<br />
krant de rechtbank opriepen om PVVleider<br />
Geert Wilders vrij te spreken<br />
van belediging, discriminatie en<br />
haatzaaien.<br />
U vindt het wél goed dat Wilders<br />
wordt vervolgd. Waarom?<br />
‘Er is behoefte aan duidelijkheid over<br />
de grenzen aan de vrijheid van meningsuiting.<br />
Het leeft.’<br />
Sterrenstelsels<br />
BOTSINGEN IN<br />
DE RUIMTE<br />
De grootste botsing ooit tussen clusters<br />
van sterrenstelsels is momenteel<br />
aan de gang. Deze extreme botsing<br />
bevestigt een dertig jaar geleden<br />
geopperde theorie: clusterbotsingen<br />
veroorzaken gigantische<br />
schokgolven, in dit geval met een<br />
lengte van honderd keer onze eigen<br />
Melkweg. De Sterrewacht in Leiden<br />
heeft dat ontdekt, zo maakte de<br />
Nederlandse Onderzoekschool voor<br />
Astronomie bekend.<br />
10 jaar cel<br />
Cambodjaanse oppositieleider<br />
Sam Rainsy krijgt<br />
tien jaar gevangenisstraf.<br />
vrachttrein in de Indiase deelstaat West-Bengalen<br />
tegen zeven olifanten waarvan de twee jongste<br />
Maar is dit een geschikte zaak?<br />
Weegt dat op tegen de maatschappelijke<br />
gevolgen?<br />
‘Je kunt niet zeggen: deze zaak pakken<br />
we maar niet aan, omdat dat de<br />
Wildersstemmers schoffeert, dat zou<br />
een veel te partijpolitieke overweging<br />
zijn. Of: omdat Wilders te populair<br />
is.’<br />
‘Ik benijd de rechters niet, ze hebben<br />
een heel moeilijke taak, maar je<br />
kunt daar niet voor weglopen.’<br />
Volgens hoogleraar mensenrechten<br />
Tom Zwart gunt het Europees<br />
Hof voor de Rechten van de Mens<br />
politici zo veel vrijheid dat Wilders<br />
moet worden vrijgesproken.<br />
‘Dat is niet zo. Het hof is niet eenduidig,<br />
maar de tendens is duidelijk dat<br />
staten die politici vervolgen voor<br />
haatzaaien en racisme daar steeds<br />
meer gelegenheid voor krijgen.’<br />
‘Het hof heeft onlangs de leider<br />
van het Franse Front National, Jean-<br />
Marie Le Pen, niet ontvankelijk verklaard.<br />
Die was naar het hof gestapt<br />
om een veroordeling aan te vechten<br />
voor uitlatingen die hij had gedaan<br />
over moslims, zoals: ‘Als de moslims<br />
eenmaal de baas zijn, zullen de Fransen<br />
langs de muren schuifelen en de<br />
ogen neerslaan.’<br />
‘Uitlatingen die dus in het niet vallen<br />
bij wat Wilders zegt. Het hof nam<br />
in de motivatie de redenering over<br />
van de Franse rechter: Le Pen creëert<br />
vijandschap tussen moslims en de<br />
rest van de bevolking.’<br />
Volgens hoogleraar Zwart mag<br />
zo’n vonnis niet meespelen, om-<br />
vast waren komen te zitten in het spoor. Vijf waren<br />
meteen dood, twee stierven later. 1 FOTO: AP<br />
dat Wilders zijn uitlatingen eerder<br />
deed.<br />
‘Gek dat hij dat zegt. Zwart is denk ik<br />
in de war met het beginsel dat je niet<br />
kunt worden veroordeeld voor iets<br />
dat niet strafbaar was toen je het deed.<br />
Maar de rechters in Amsterdam kunnen<br />
gewoon bij hun overwegingen<br />
betrekken hoe het hof in Straatsburg<br />
de mensenrechten tegenwoordig uitlegt<br />
en daar hoort dit bij.’<br />
Ligt een veroordeling dan voor de<br />
hand?<br />
‘Dat is niet gezegd. Wilders heeft in<br />
Bram Moszkowicz een goede advocaat<br />
en hij heeft goede argumenten<br />
aan zijn kant, waarvan het belangrijkste<br />
is dat een politicus veel ruimte<br />
moet hebben om zijn opvattingen te<br />
geven.’<br />
éénmalig te betalen:<br />
€89.-<br />
‘Zwaarste klap ooit’<br />
FARC-kopstuk dood<br />
na aanval leger<br />
Redactie buitenland<br />
AMSTERDAM<br />
...<br />
De nummer twee van de Colombiaanse<br />
rebellenbeweging FARC, commandant<br />
Jorge Briceño oftewel<br />
‘Mono Jojoy’, is dood. Dat meldde de<br />
Colombiaanse regering gisteren. Hij<br />
is samen met zo’n twintig andere<br />
strijders omgekomen bij een luchtaanval<br />
van het leger. Volgens president<br />
Juan Manuel Santos is de aanval<br />
‘de zwaarste klap voor de FARC uit<br />
zijn hele bestaan’. Mono Jojoy zou<br />
verantwoordelijk zijn geweest voor<br />
het gijzelen van zakenmensen en politici.<br />
Tot voor kort was hij commandant<br />
van de Nederlandse Tanja Nijmeijer,<br />
die volgens de Colombiaanse<br />
inlichtingendienst ook gedood zou<br />
zijn. Het ministerie van Buitenlandse<br />
Zaken kan dit nog niet bevestigen. De<br />
Nederlandse ambassade in Bogota<br />
probeert nu te achterhalen of de berichten<br />
over Nijmeijer kloppen. Maar<br />
het kan nog wel even duren voordat<br />
ze dat zeker weten, zegt het ministerie.<br />
Er zouden ook aanwijzingen zijn<br />
dat ze in een ander kamp verbleef. 1<br />
Is de wet niet te streng – uw collega<br />
Henny Sackers van de Radboud<br />
Universiteit in Nijmegen is van<br />
mening dat belediging op grond<br />
van religie niet strafbaar behoort<br />
te zijn.<br />
‘In deze gepolariseerde tijd – in Amerika<br />
worden korans in brand gestoken<br />
– zou ik het schrappen van dat<br />
verbod een uitnodiging vinden tot<br />
meer van dat gedrag.’<br />
‘Ik probeer een beetje weg te sturen<br />
van de collectieve razernij die<br />
over ons lijkt gekomen.’<br />
‘De rechter laat zich tot dusver ook<br />
niet door overgevoeligheid leiden.<br />
Zo sprak de Hoge Raad iemand vrij<br />
die de islam een gezwel had genoemd.<br />
‘Ik denk dat iemand als Sackers<br />
daar tevreden over kan zijn.’ 1
4<br />
STEL...<br />
<strong>Eerst</strong><br />
...dat u uw lichaam<br />
wilt ‘plastineren’<br />
n Rotterdam is gisteren de<br />
zoveelste editie van de expo- Isitie<br />
Body World begonnen.<br />
Tweehonderd opengemaakte en<br />
in allerlei standjes vastgezette<br />
lijken. De bedenker, Gunther von<br />
Hagens, heeft een techniek ontwikkeld,<br />
‘plastineren’, waarbij hij<br />
alle vocht en vet uit een lijk perst,<br />
en vervangt door hars en plastic.<br />
Eenmaal ‘geplastineerd’ kan een<br />
lijk vele jaren mee op tournee.<br />
Maar ach, alles beter dan onder<br />
de grond, of in zo’n smakeloze<br />
urn. Actrice Zsa Zsa Gabor heeft<br />
al laten weten dat ze na haar<br />
dood geplastineerd wil worden.<br />
Stel, u wilt uw lichaam plastineren<br />
– kan dat? Jazeker! U kunt<br />
‘lichaamsdonateur’ worden van<br />
Body Worlds. Maar dan moet u<br />
wel net doen alsof u de wetenschap<br />
een warm hart toedraagt.<br />
In veel Europese landen geldt<br />
dat u slechts kunt ontkomen aan<br />
het graf (of de crematieoven) indien<br />
u uw lichaam ter beschikking<br />
stelt van de wetenschap.<br />
Daar maakt Von Hagens gebruik<br />
van. Hij beweert dat zijn techniek<br />
ook voor de wetenschap nuttig<br />
is, en werkt samen met medische<br />
instituten die preparaten bij hem<br />
bestellen. Het plastineren gebeurt<br />
in een heus wetenschappelijk<br />
instituut, het ‘Instituut<br />
voor plastinatie’ in Heidelberg.<br />
Mocht u zich melden voor plastinatie,<br />
dan wordt u naar Heidelberg<br />
vervoerd en daar leeg gekookt,<br />
gevuld, en in een interessante<br />
houding gebogen – klaar<br />
voor de volgende expositie, waar<br />
in de folder weer keurig staat hoe<br />
leerzaam en ethisch verantwoord<br />
de expositie wel niet is.<br />
Daar staat u dan. Peinzend met<br />
een racket in de hand. Of gebogen<br />
over een boek. Terwijl het<br />
publiek uw spieren bewondert,<br />
uw darmen inspecteert en tevergeefs<br />
zoekt naar uw (verwijderde)<br />
geslachtsdelen. 1<br />
De rubriek Stel... verkent wat<br />
ook het nieuws had kunnen zijn.<br />
Reacties/suggesties: stel@depers.nl<br />
Vlucht<br />
Amsterdam – Malta<br />
al vanaf<br />
€149<br />
p. p. *<br />
heen/terugreis incl. taxen/toeslagen.<br />
Specifieke voorwaarden van toepassing<br />
en beperkt aantal plaatsen/periode<br />
Luxe De rijken kopen weer<br />
Het gaat erg goed met Rolls Royce<br />
Met de vorig jaar geïntroduceerde<br />
Ghost mikt Rolls Royce op de wat<br />
armere rijken. Het merk wil zo zijn<br />
verkopen verdubbelen. En dat lukt<br />
al aardig.<br />
Edward Deiters<br />
AMSTERDAM<br />
...<br />
De fi nanciële crisis sloeg vorig jaar bij<br />
Rolls Royce een diep gat in de verkoopcijfers.<br />
Het merk verkocht 17<br />
procent minder auto’s.<br />
Maar dit jaar lijkt bij ‘s werelds extreem<br />
rijken het leed toch wel geleden.<br />
Tot augustus verkocht Rolls-<br />
Royce 1.467 auto’s en de verwachting<br />
is dat dat er in heel 2010 uiteindelijk<br />
minstens 2.000 worden. Ter vergelijking:<br />
vorig jaar werden er wereldwijd<br />
slechts 1.002 nieuwe Rollsen op kenteken<br />
gezet.<br />
Een deel van die groei is afkomstig<br />
van de Ghost – een vorig jaar geïntroduceerd<br />
aanzienlijk goedkoper en<br />
iets kleiner ‘instapmodel’ met een<br />
prijskaartje vanaf 352.982 euro. Ter<br />
vergelijking voor diens grote broer<br />
Het best bewaarde geheim<br />
van de Middellandse Zee<br />
www.malta.nl<br />
Phantom zijn vermogende luxe-liefhebbers<br />
minstens 523.000 euro<br />
kwijt. En dus wil het merk, sinds 2003<br />
eigendom van het Duitse BMW, het<br />
aantal Ghost-modellen nog wat uitbreiden<br />
om ook de net iets armere<br />
rijken van dienst te zijn.<br />
‘Er is nog steeds veel potentieel in<br />
de markt voor een wat minder formeel<br />
Rolls model’, lichtte Rolls-Royce<br />
ceo Torsten Mueller-Oetvoes tegen<br />
persbureau Bloomberg onlangs zijn<br />
plannen toe om de Ghost-productlijn<br />
nog verder uit te breiden. Een<br />
groot deel van zijn klanten zit tegenwoordig<br />
in China, tussen januari en<br />
april 2010 verkocht Rolls Royce daar<br />
678 auto’s, zo’n 146 procent<br />
Onderwijs Hogeschool gaf te makkelijk diploma’s weg<br />
Peter Wierenga<br />
AMSTERDAM<br />
...<br />
Welkom in de wondere wereld van de<br />
hbo’s. Bij Hogeschool InHolland kon<br />
je te makkelijk aan een diploma komen,<br />
tegen de regels in. Dat heeft een<br />
commissie onder leiding van Gerd<br />
Leers, oud-burgemeester van Maastricht,<br />
offi cieel vastgesteld.<br />
Het rapport bevestigt berichten<br />
hierover in de Volkskrant, die de zaak<br />
aan het rollen bracht. Aan de oplei-<br />
ding Media & Entertainment Management<br />
te Haarlem konden studenten<br />
die al min of meer afgehaakt<br />
waren, via de ‘Theo-route’ – naar de<br />
betrokken docent – alsnog aan een<br />
diploma komen.<br />
Zo hoefde de afstudeerscriptie niet<br />
gepresenteerd worden, en mocht<br />
deze minder lang zijn. Willekeurig<br />
konden ook vierdejaars van die optie,<br />
die ‘niet transparant gecommuniceerd’<br />
was, gebruikmaken.<br />
Het rapport is kritisch, zeker. Maar<br />
het F-woord valt niet: van diplomafraude<br />
is volgens de commissie-Leers<br />
geen sprake. Financieel gewin (hboopleidingen<br />
krijgen ook geld per afgestudeerde)<br />
zou niet het motief zijn,<br />
en bestuursvoorzitter Geert Dales<br />
zou niet op de hoogte zijn.<br />
Toch wringt hier iets. Want Leers c.s.<br />
Demissionair minister Maxime Verhagen<br />
(Buitenlandse Zaken) vindt<br />
‘het niet verstandig’ dat de Indonesische<br />
ambassadeur ‘zich uitlaat over<br />
de kiezers van de PVV in de termen<br />
die hij heeft gebruikt’. Verhagen zei<br />
dat donderdag nog contact zou worden<br />
gezocht met de ambassadeur om<br />
dit te bespreken.<br />
De CDA-minister reageerde gisteren<br />
op een interview met ambassadeur<br />
Yunus Eff endi Habibie in Het Financieele<br />
Dagblad (FD). Daarin heeft<br />
Habibie gezegd dat het staatsbezoek<br />
meer dan in 2009.<br />
Het succes van de ‘kleine’ Rolls is<br />
vooral te zien in de productiecijfers.<br />
De fabriek maakt onlangs bekend<br />
dagelijks twaalf Ghosts en drie<br />
Phantoms af te leveren.<br />
Het bouwen van een Rolls gebeurt<br />
nog steeds met de hand. Voor een<br />
Phantom staat een dag of 17. En dat<br />
is zonder de extra tijd mee te rekenen<br />
die het steeds populairder bespoke<br />
program met zich meebrengt. Hiermee<br />
bepaalt de toekomstige eigenaar<br />
samen met een team van de fabriek<br />
Indonesische ambassadeur<br />
‘UITLATINGEN ONVERSTANDIG’<br />
Kip, ik heb je!<br />
De Roemeense politie heeft een man opgepakt<br />
die de internetveilingsite eBay voor<br />
ruim 2,3 miljoen euro zou hebben opgelicht.<br />
concluderen zwart op wit dat deze<br />
praktijken tegen de regels in gingen.<br />
‘Dit rapport heeft een politieke insteek,<br />
want anders breekt de pleuris<br />
los,’ zegt bestuurslid Presley Bergen<br />
van Beter Onderwijs Nederland, die<br />
kritisch is over het hbo-onderwijs.<br />
‘Natuurlijk is het bestuur verantwoordelijk.<br />
Dales is degene die het geld<br />
verdeelt over de opleidingen. Daar<br />
wéten ze dat ze minder geld krijgen<br />
als er minder mensen afstuderen.’<br />
in oktober van de Indonesische president<br />
Susilo Bambang Yudhyono aan<br />
Nederland ‘zeer twijfelachtig’ zou<br />
zijn geweest als de PVV in een nieuw<br />
kabinet zou zitten. ‘De president<br />
komt natuurlijk niet als hier iemand<br />
in het kabinet zit die de islam achterlijk<br />
noemt. Ik wil niet dat mijn president<br />
hier als een clown wordt neergezet’,<br />
aldus de ambassadeur van het<br />
grootste moslimland ter wereld in het<br />
FD.<br />
Verhagen zei erg uit te zien naar<br />
het bezoek van president Yudhyono.<br />
���������������<br />
�������������������������<br />
hoe zijn auto eruit moet gaan zien.<br />
En daarbij is niets te gek. Hoewel<br />
over smaak soms te twisten valt. Wat<br />
te denken van een felgeel lederen interieur?<br />
Of de klant die onlangs geborduurde<br />
adelaarskoppen in de<br />
hoofdsteunen wilde. Het kon, maar<br />
voegde wel 32 uur aan de bouwtijd<br />
toe. Ook regelmatig besteld: een<br />
verlichte sterrenhemel boven de achterbank,<br />
leren vloermatten voor<br />
de hond of de speciale Phantompicknickmand<br />
à raison de 15.000<br />
euro. 1<br />
Als je het maar geen fraude noemt...<br />
De commissie-Leers is helder: bij InHolland konden studenten tegen de<br />
regels in hun diploma halen. Maar fraude? Dat woord is taboe.<br />
‘Ik krijg tientallen<br />
meldingen van hbodocenten<br />
uit ’t land,<br />
over gesjoemel.’<br />
Presley Bergen<br />
Dus worden leraren onder druk gezet<br />
door hun directeur. ‘We krijgen tientallen<br />
meldingen van hbo-docenten<br />
uit het hele land, over gesjoemel. Dat<br />
gaat meestal tussen neus en lippen<br />
door. Zo van: denk erom, het kost<br />
ons geld als ze zakken.‘<br />
Om die structurele oorzaak aan te<br />
pakken moet er een ander bekostigingssysteem<br />
komen, aldus Bergen.<br />
Plus minimumeindexameneisen.<br />
‘Want er zijn zeker ook goede hbostudies,<br />
waar ze niet met de kwaliteit<br />
marchanderen.‘<br />
Inmiddels is het verkorte afstudeertraject<br />
bij InHolland afgeschaft,<br />
maar de Onderwijsinspectie stelt wél<br />
een aanvullend onderzoek in. Ook<br />
naar wie nou eigenlijk wat wist. Het<br />
rapport-Leers kan nog een lelijk<br />
staartje krijgen. 1<br />
ANP<br />
Kip, ik had je!<br />
Caravanleverancier Kip Nederland uit<br />
Hoogeveen gaat op de fl es. De ‘aanhoudende<br />
moeilijke markt’ deed het bedrijf de das om.
<strong>Eerst</strong><br />
���������������<br />
������������������������� 5<br />
Muziekrechten Eén keer Michael Jackson op de radio levert tussen de 5 en 10 euro op<br />
Duur landjepik in de muziekwereld<br />
De cd is dood. Het grote geld zit tegenwoordig<br />
in de muziekrechten.<br />
En daarin strijdt het Nederlandse<br />
Imagem tegen het Duitse BMG.<br />
Edward Deiters<br />
AMSTERDAM<br />
...<br />
Michael Jackson is alweer een tijdje<br />
dood, maar iedere keer dat zijn nummer<br />
You Are Not Alone op de radio<br />
wordt gespeeld, verdient de Hilversumse<br />
Imagem Music Group geld.<br />
Klassieke componisten als Rachmaninoff<br />
en Stravinsky – of iets hipper:<br />
Madonna en Kaiser Chiefs? Idem! Ja,<br />
zelfs wanneer Britney Spears haar hitparadepop<br />
door de speakers kweelt,<br />
rinkelt bij Imagem de kassa.<br />
Aan het uitgeven van cd’s valt nauwelijks<br />
nog droog brood te verdienen.<br />
Het grote geld zit tegenwoordig<br />
in de copyrighthandel. En op de<br />
markt voor muziekrechten is een titanenstrijd<br />
losgebarsten met aan de<br />
ene kant het Nederlandse Imagem en<br />
aan de andere kant het Duitse BMG.<br />
Bedrijven die muziekrechten kopen<br />
en beheren zijn veilig voor de<br />
dalende cd-verkopen doordat ze inkomsten<br />
krijgen uit de teksten en melodieën<br />
wanneer die in winkels, op<br />
radio en televisie, als ringtone, op het<br />
internet en in fi lms of reclames worden<br />
afgespeeld. Met een beetje handige<br />
marketing maken de eigenaren<br />
rendementen van 7 tot meer dan 20<br />
procent per jaar. In het geval van<br />
Jacksons You Are Not Alone gaat er bijvoorbeeld<br />
– afhankelijk van het radiostation<br />
– ergens tussen de 5 en 10<br />
euro naar Imagem. Dat maakt daarvan<br />
een deel over naar de componist;<br />
in dit geval de Amerikaan R.Kelly.<br />
Wat overblijft is omzet.<br />
Imagem werkt samen met pensioenfonds<br />
ABP en is sinds begin 2008<br />
op deze markt actief. ‘Wij investeren<br />
alleen in hits, die ieder jaar geld binnenbrengen’,<br />
zei Imagem-directeur<br />
André de Raaff onlangs. ‘En daarbij<br />
streven we naar een jaarlijks rendement<br />
van minimaal 8 procent.’<br />
Het Nederlandse investeringsfonds<br />
bouwde in ruim twee jaar een<br />
muziekcatalogus op met 200.000<br />
werken. Het lijfde voor ettelijke honderden<br />
miljoenen euro’s muziekuitgeverijen<br />
in die grossieren in nummers<br />
van bijvoorbeeld Michael<br />
Jackson, Madonna, Britney Spears en<br />
de Spice Girls. Maar Imagem verzamelt<br />
niet alleen popdeuntjes. In 2008<br />
nam het voor ruim 157 miljoen euro<br />
het Britse Boosey & Hawkes over en<br />
ONTKNAPEN<br />
...<br />
NICO<br />
DIJKSHOORN<br />
S<br />
oms treft een woord je in de<br />
fl ank. Ontknaapservice is zo’n<br />
woord. Ik las het gisteren op<br />
de site van De Pers. Het stond in de<br />
volgende tekst:<br />
‘Het is moeilijk je te verplaatsen<br />
in een maagd van 35 jaar oud. Ze leren<br />
hoe ze met een cliënt moeten<br />
daarmee de rechten van 116.000 muziekstukken<br />
en choreografi eën van’s<br />
werelds beroemdste klassieke componisten,<br />
onder wie Stravinsky, Rachmaninoff<br />
en Prokofi eff.<br />
Met deze – zowel levende als dode<br />
– sterrenstal musiceert Imagem op<br />
jaarbasis ruim honderd miljoen euro<br />
aan omzet binnen. De samenwerking<br />
tussen de Hilversumse muziekjongens<br />
en de Limburgse pensioenklerken<br />
leidde in ruim twee jaar tot een<br />
muziek-investeringsfonds met een<br />
waarde van 525 miljoen euro.<br />
Imagem noemt zichzelf dan ook<br />
graag de grootste onafhankelijke muziekuitgever<br />
ter wereld.<br />
Oorlogspad<br />
Maar of dat nog lang duurt is de vraag.<br />
Het Duitse Bertelsmann Music Group<br />
(BMG) is op oorlogspad. En ook zij<br />
kozen voor een partner met fi nanciele<br />
spierballen. Zij het geen pensioenfonds,<br />
maar een iets agressievere:<br />
de Amerikaanse roemruchte durfi n-<br />
Tegenslag voor de FARC<br />
Het Colombiaanse leger heeft een tik uitgedeeld<br />
aan guerrillabeweging FARC. In een gevecht<br />
werd militair leider Mono Jojoy gedood.<br />
������<br />
���������������������� �����������������������������<br />
�����������������������<br />
������������������������ ������������� ���������������������������������<br />
��������� ���������<br />
�����������<br />
������� ���������������<br />
��������������<br />
����� ����� �����<br />
������� ����<br />
���������������������<br />
��������������<br />
omgaan die nog nooit een borst heeft<br />
aangeraakt’. De Ontknaapservice<br />
werd eigenlijk uit nood geboren: ‘De<br />
dames kwamen er zelf mee. Die stonden<br />
voor het blok als iemand bijvoorbeeld<br />
begon te huilen omdat die voor<br />
het eerst een naakte vrouw had gezien.’<br />
Er is, sinds ik voor de laatste keer<br />
met mijn kinderen beschroomd over<br />
De Wallen liep, blijkbaar veel veranderd<br />
in het hoerensegment. De vrouw<br />
die ik toen zag, met haar schaambot<br />
keihard tegen het raam gedrukt en<br />
met haar tong, in spiegelbeeld, haar<br />
prijs op het raam likkend, die had nog<br />
geen idee van de doorgroei-mogelijkheden<br />
in haar bedrijfstak.<br />
������ ����<br />
������� ���������������<br />
��������������<br />
��������<br />
���������������� ������������<br />
�����������<br />
‘Ik verwacht dat ‘My<br />
Favorite Things’ dit<br />
jaar een miljoen<br />
gaat opbrengen.’<br />
André de Raaff , CEO Imagem<br />
vesteerder KKR & Co. Sinds BMG in<br />
juni vorig jaar dit pact sloot, staat de<br />
acquisitiemachine in de hoogste versnelling:<br />
er ligt 400 miljoen euro voor<br />
aankopen klaar. En zoals het een opkoopfonds<br />
betaamt, kan die 400 miljoen<br />
euro – met een hefboom – uitgroeien<br />
tot 800 miljoen euro; geheel<br />
te investeren in muziekrechten.<br />
En dat moet volgens BMG-directeur<br />
Hartwig Masuch liefst snel gebeuren.<br />
Dus nam hij vorige week<br />
voor 80 miljoen dollar het Amerikaanse<br />
Evergreen Copyright Acquisitions<br />
over, een muziekbibliotheek<br />
met daarin zo’n 65.000 liedjes, waaronder<br />
het door gitaarvirtuoos Eric<br />
Mannen die huilen omdat ze voor het<br />
eerst een naakte vrouw zien, dat lijken<br />
me hele lieve mannen. Ik vind het<br />
een mooier beeld dan half door de<br />
knieën gezakt bij een wastafeltje je<br />
lid boenen, terwijl Magin Nana verveeld<br />
ligt te wachten tot je drie minuten<br />
boven op haar komt liggen hijgen.<br />
Dan zie ik liever huilende mannen. Ik<br />
vind dat je ze alle ruimte moet geven.<br />
Ik hoop dat ze dat ook leren bij de ontknaapservice.<br />
Gewoon laten gaan.<br />
Ik huil bijvoorbeeld om stokstaartjes.<br />
Hoe ze in een minuscuul verblijf<br />
steeds naar een denkbeeldige horizon<br />
staan te turen. Ze staan ook zo lief op<br />
hun achterpootjes. Soms doe ik er<br />
thuis een na, als ik wacht op belang-<br />
175.000 euro voor Ötzi<br />
Na een juridisch gevecht van 19 jaar lang betaalt de<br />
Italiaanse provincie Zuid-Tirol 175.000 euro aan de<br />
familie van de ontdekker van gletsjermummie Ötzi.<br />
������<br />
������������������������ �������������� ������������<br />
���������������<br />
������� ���������������<br />
������� �����������<br />
��������������������<br />
������� ����������������<br />
���������������<br />
��� ���������� ������������<br />
Clapton gespeelde nummer Cocaine,<br />
Michael Jacksons Remember the time<br />
en You are so beautiful van rauwzanger<br />
Joe Cocker.<br />
Deze meest recente coup van BMG<br />
was de vierde dit jaar. In maart<br />
schaakte BMG voor een geschatte 85<br />
à 100 miljoen dollar de Amerikaanse<br />
muziekuitgeverij Cherry Lane, die<br />
veel Elvis-nummers uitbaat en geld<br />
weet te maken uit filmmuziek van<br />
bijvoorbeeld Shrek. In juni kochten<br />
ze Adage IV, een catalogus met 500<br />
topnummers van John Mayer tot Elvis<br />
Presley en The Beach Boys. En een<br />
maand later volgde voor ‘een aanzienlijk<br />
bedrag’ het Britse Stage Three<br />
Music.<br />
Blitzkrieg<br />
Bij elkaar bezit BMG door deze blitzkrieg<br />
nu de rechten op zo’n 200.000<br />
composities. En nog is Masuch niet<br />
klaar: ‘We willen sneller groeien en<br />
bekijken momenteel 40 à 50 projecten’,<br />
zei hij kort geleden.<br />
rijke post. Dat geeft me voldoening. Ik<br />
wil daar niet in worden begrepen<br />
door een welzijnswerker. Ik wil niet<br />
iemand aan de deur die me uit gaat<br />
leggen dat ik geen stokstaartje ben.<br />
Daar ben ik een beetje bang voor,<br />
dat die hele Ontknaapservice weer<br />
vast gaat lopen in gruwelijk jargon.<br />
‘Nee, meneer Tuitsma, dat geeft niks<br />
dat u huilt hoor. Het is ook eng als je<br />
het voor het eerst meemaakt, een<br />
stukje tepelbeleving. Let u maar op,<br />
kijk, nu doe ik er een stukje ijs tegen<br />
aan en wat gebeurt er dan. Goed zo.<br />
De tepel wordt hard. Wat een rare tepel<br />
is dat, hè!’<br />
Ik denk dat ik er, voor de zekerheid,<br />
tegen ben, de ontknaapservice. Ik ben<br />
���������<br />
������� �������������<br />
�����������������<br />
������������������<br />
Maar ook Imagem zit niet stil. ‘We<br />
hebben bepaalde nieuwe zaken op<br />
het oog’, zegt De Raaff. ‘Wij zoeken<br />
triple A kwaliteitscatalogi in Amerika<br />
of Engeland met globale potentie’.<br />
Toch wordt het lastiger. ‘Bij alle opties<br />
die aan onze voorwaarden voldoen<br />
zijn wij BMG tegengekomen’,<br />
beaamt De Raaff. ‘Maar bij ons gaat<br />
het niet om veel en snel, maar om het<br />
kopen van kwaliteit met een lange<br />
potentie van opbrengsten.’<br />
Lucratief<br />
De Raaff legt uit dat Imagem zich dit<br />
jaar – na twee jaar van aankopen en<br />
het sluiten van individuele deals zoals<br />
met zanger Phil Collins – vooral<br />
heeft geconcentreerd op de al gedane<br />
aankopen. ‘Met onze mooie gespreide<br />
portefeuille zit er altijd wel iets<br />
tussen dat lucratief is. Ik verwacht dat<br />
het nummer My Favorite Things uit de<br />
musical The Sound of Music ons dit<br />
jaar meer dan 1 miljoen euro gaat opbrengen.’<br />
1<br />
voor een veel liefdevoller methode.<br />
Ontknaap met de gordijnen open.<br />
Hoeren in Nederland, stel een daad.<br />
Schuif dat bed naar het raam als er<br />
een knaap langskomt, zet stoeltjes<br />
buiten, en ontknaap in alle openheid.<br />
Laat ons zien hoe je zijn weerloze<br />
hoofdje langzaam wiegt op de<br />
borsten. Laat ons het schokkend<br />
huilen zien. 1<br />
Nico Dijkshoorn is dichter/schrijver/<br />
muzikant. Het liefst alle drie tegelijk.<br />
Op een podium.<br />
Je wordt maar twee keer 107<br />
Zanger en acteur Johan Heesters wil twee keer jarig<br />
zijn. Zijn 107e levensjaar viert hij op 5 december in<br />
kleine kring en twee dagen later met een groot gala.
6<br />
<strong>Eerst</strong><br />
BAS van de zuidas werkt bij de D66-fractie<br />
Master Vlaamse primeur<br />
Bedrijf wordt universiteit<br />
Niet Nederland, maar Vlaanderen<br />
heeft de primeur. Inno.com mag<br />
zich als eerste in de Benelux behalve<br />
een bedrijf ook een echte universiteit<br />
noemen.<br />
Tjeerd Wiersma<br />
AMSTERDAM<br />
...<br />
Het Vlaamse technologiebedrijf<br />
Inno.com gaat een eigen universiteit<br />
beginnen. Daar hebben niet de<br />
Nederlanders, maar de Vlamingen<br />
een primeur mee. Er zit trouwens<br />
wel een Nederlands tintje aan, want<br />
het bedrijf is ook actief in ons land.<br />
De 18 maanden durende opleiding<br />
van Inno is offi cieel erkend door de<br />
Nederlands-Vlaamse Accreditatie<br />
Organisatie.<br />
De opleiding aan de universiteit<br />
van Inno is erop gericht om complexe<br />
informatiestromen inzichtelijk te<br />
maken en die te organiseren. In totaal<br />
mogen er 24 mensen aan deelnemen.<br />
De colleges worden gegeven door<br />
consultants van Inno.com en door<br />
professoren van de KULeuven, Universiteit<br />
Gent en de Vrije Universiteit<br />
Brussel.<br />
Niet iedereen kan zich overigens<br />
opgeven voor de opleiding, want je<br />
moet dus al een master op zak heb-<br />
������ �����<br />
r<br />
�� ������<br />
���������<br />
ben. Wat betekent dat je aan de universiteit<br />
van Inno dus een zogeheten<br />
master-na-een-master kunt halen.<br />
In eerste instantie bood het Vlaamse<br />
bedrijf de opleiding alleen aan de<br />
eigen personeelsleden aan. Maar omdat<br />
er steeds vaker vragen van buiten<br />
kwamen, werd besloten om deze dan<br />
maar open te stellen. Zo werd ook het<br />
idee geboren om er ook een erkende<br />
universiteit van te maken.<br />
Reden voor het Vlaamse consultancybedrijf<br />
om een serieuze lobby te<br />
beginnen en de cursus offi cieel te laten<br />
erkennen bij de Nederlands-<br />
Vlaamse Accreditatie Organisatie. De<br />
NVAO is namelijk de enige organisatie<br />
die een academische opleiding<br />
kan erkennen in Vlaanderen en Nederland.<br />
Wereldwijd zouden er al zo’n<br />
4.000 van deze ‘bedrijfsuniversiteiten’<br />
zijn. Maar Inno.com is zoals gezegd<br />
dus de allereerste in de Benelux.<br />
Een van de allereerste en bekendste<br />
bedrijven die ooit met een universiteit<br />
begon, was de Amerikaanse hamburgerketen<br />
McDonald’s. Dat was al<br />
in 1961. Er studeerden in dat eerste<br />
jaar 14 studenten af die werden opgeleid<br />
tot fi liaalmanager, terwijl er tegenwoordig<br />
jaarlijks zo’n 5.000 mensen<br />
af aan de hamburgeruniversiteit<br />
afstuderen. 1<br />
Nekschot<br />
‘MAAK REGELS<br />
VOOR HET OM’<br />
GroenLinks wil dat er duidelijke richtlijnen<br />
komen voor de vervolging van<br />
uitingsdelicten. Aanleiding is de zaak<br />
van cartoonist Nekschot, die vanwege<br />
zijn werken met veel aplomb werd<br />
gearresteerd maar uiteindelijk niet<br />
wordt vervolgd. Dat terwijl het OM<br />
volhoudt dat hij wél strafb aar is. Kamerlid<br />
Tofi k Dibi: ‘Niet de straftrechter<br />
maar het OM maakt blijkbaar uit<br />
wat geoorloofd is in het publieke debat.<br />
Dat is onaanvaardbaar.’<br />
India organiseert de komende Gemenebest<br />
Spelen. Maar dat had India<br />
beter niet kunnen doen. ‘Het is<br />
een nationale schande!’<br />
Mark van Assen<br />
AMSTERDAM<br />
...<br />
Het had zo mooi kunnen zijn. Net zo<br />
mooi als in Zuid-Afrika bijvoorbeeld.<br />
In de maanden voorafgaand aan de<br />
wereldkampioenschappen voetbal<br />
hield iedereen zijn hart vast. Kon een<br />
Afrikaans land dit wel? Zouden de<br />
stadions op tijd klaar zijn? Zuid-Afrika<br />
is toch hartstikke corrupt? En gewelddadig?<br />
Dat wordt niks.<br />
Helaas voor al die zwartkijkers<br />
werd het zo ongeveer het meest relaxte<br />
WK ooit. Er is niemand vermoord,<br />
de sfeer was bijzonder ontspannen,<br />
de stadions perfect,<br />
supportersrellen afwezig en Nederland<br />
bijna wereldkampioen.<br />
Bruisend<br />
Nee, dan India en de Commonwealth<br />
Games. Dat is niet zomaar een kampioenschap,<br />
maar na de Olympische<br />
Spelen het evenement met het grootste<br />
aantal deelnemende landen: 72<br />
dit jaar. Het gaat om Groot-Brittannië,<br />
vijftig van zijn voormalige overzeese<br />
gebiedsdelen en daar weer gebiedsdelen<br />
van.<br />
Niet niks dus, maar India is ook<br />
niet zomaar een land. Het bruist van<br />
de ambitie, hoort samen met Rusland,<br />
Brazilië en China tot de BRICgroep<br />
(sterk opkomende economieen),<br />
heeft kernwapens en wil graag<br />
meespelen met de grote jongens. Niet<br />
raar dus, dat de Indiase stad Delhi<br />
zich kandidaat stelde voor de Gemenebestspelen<br />
van 2010. Op 3 oktober<br />
2003 kreeg het groen licht.<br />
Boze geruchten<br />
En toen begon het. Of liever: toen begon<br />
het niet. Vijf jaar lang gebeurde er<br />
helemaal niks. Pas in 2008 werd begonnen<br />
met de eerste bouwactiviteiten.<br />
Intussen borrelden wel de eerste<br />
boze geruchten op.<br />
Delhi zou bijvoorbeeld andere serieuze<br />
kandidaten hebben betaald<br />
om zich terug te trekken, en vervolgens<br />
stemmen hebben gekocht. In<br />
India zelf geloofde men dit onmiddellijk,<br />
want Delhi staat daar bekend<br />
als een van ‘s lands meest corrupte<br />
steden.<br />
Het vage gevoel van scepsis is inmiddels,<br />
ruim een week voor de openingsceremonie,<br />
uitgegroeid tot regelrechte<br />
paniek. Waar de autoriteiten<br />
in Zuid-Afrika er aan de vooravond<br />
van het WK-voetbal er redelijk in<br />
slaagden critici de wind uit de zeilen<br />
te nemen, maakt het bestuur van Delhi<br />
niet de indruk zich erg druk te maken<br />
over alle ellende die inmiddels<br />
aan de oppervlakte is gekomen.<br />
Om maar willekeurig ergens te beginnen:<br />
slechts achttien van de 34<br />
flats voor sporters zijn klaar. Nogmaals:<br />
de Spelen beginnen op 3 oktober.<br />
De kamers zijn ‘vies, onhygiënisch<br />
en ongeschikt voor menselijke<br />
bewoning’. Vandaar ook de pootaf-<br />
���������������<br />
�������������������������<br />
India Chaos rond organisatie Gemenebestspelen<br />
Delhi valt uit elkaar, maar er<br />
is echt niks aan de hand<br />
Ostalgie<br />
Bijna de helft van de Roemenen vindt dat zij er beter aan toe<br />
waren toen de stalinistische dictator Nicolae Ceauşescu hun<br />
land bestuurde. Slechts een kwart vindt dat het er nu beter is.<br />
Canada, Schotland<br />
en Nieuw-Zeeland<br />
houden hun atleten<br />
nog even thuis.<br />
De badkamers voor de atleten.<br />
Ook werklozen en mensen in de bijstand<br />
moeten recht houden op een<br />
biertje en een sigaretje op z’n tijd. Dit<br />
eist de SPD, de grootste Duitse oppositiepartij,<br />
naar aanleiding van berichten<br />
over plannen van minister van<br />
Sociale Zaken Ursula von der Leyen<br />
(CDU) om die uit de berekening van de<br />
hoogte van uitkeringen te schrappen.<br />
Nu krijgen mensen met een uitkering<br />
nog 7,52 euro per maand voor alcohol<br />
en 11,58 euro per maand voor tabak.<br />
Volgens de sociaal-democraten<br />
is dat een ‘minimaal’ bedrag, in het<br />
drukken van een katachtig dier op<br />
een van de bedden, zoals te zien is op<br />
een reeks gore foto’s op de BBC-site.<br />
En niemand wil weten wat die enorme<br />
vieze vlekken zijn in de toiletten<br />
en de badkamers van de atleten.<br />
Doden en gewonden<br />
Maar dit is slechts cosmetisch. Er<br />
heerst grote angst voor denguekoorts,<br />
omdat er na hevige regens<br />
plassen zijn blijven staan in de appartementencomplexen.<br />
En in die plassen<br />
zitten heel vervelende muggen.<br />
Verder: op 21 september is er een<br />
voetgangersburg ingestort bij het<br />
Nehru-stadion; bij een overval zijn<br />
twee toeristen neergeschoten; de<br />
kaartverkoop blijft ernstig achter bij<br />
de verwachtingen; de kosten zijn inmiddels<br />
opgelopen tot, volgens sommige<br />
berichten, tien miljard euro<br />
(daarmee worden dit de duurste Gemenebestspelen<br />
ooit).<br />
Als klap op de vuurpijl zijn volgens<br />
offi ciële cijfers al 45 doden gevallen<br />
bij constructiewerkzaamheden.<br />
Maar het komt allemaal goed,<br />
aldus de autoriteiten.<br />
De buik vol<br />
Er zijn deelnemers die daar hun twijfels<br />
over hebben. Canada, Schotland<br />
en sinds gisteren ook Nieuw-Zeeland<br />
hebben besloten hun atleten nog<br />
even thuis te houden. De omstandigheden<br />
in Delhi zouden slecht zijn<br />
voor de voorbereiding, en ook de veiligheid<br />
zou ernstig in het geding zijn.<br />
De Engelsen ‘remain very concerned’.<br />
Ook dat belooft weinig goeds.<br />
De overheid blijft volhouden dat<br />
er geen reden is tot zorg, maar is wel<br />
voortdurend bijeen in topoverleg. De<br />
Indiase media en de bevolking hebben<br />
inmiddels hun buik vol van de<br />
Gemenebestspelen. The Times of India<br />
heeft het over een ‘nationale<br />
schande’. De krant hield een enquête<br />
onder haar lezers en zal zelden zulke<br />
overeenstemming hebben gezien.<br />
Liefst 97 procent van de ondervraagden<br />
vindt dat India’s imago geschaad<br />
is. En bijna 80 procent vraagt zich of<br />
er geen dringender zaken zijn waaraan<br />
tien miljard dollar gespendeerd<br />
kan worden.<br />
Misschien een ideetje: vorig jaar<br />
bleek dat het in India niet veilig genoeg<br />
was voor de Premier League, het<br />
meest lucratieve crickettoernooi ter<br />
wereld. Het evenement werd toen<br />
verplaatst naar... Zuid-Afrika. 1<br />
Duitsland<br />
SPD OP DE BRES VOOR BIERTJE<br />
land met de op één na hoogste bierconsumptie<br />
ter wereld per hoofd<br />
van de bevolking. De SPD eist dan<br />
ook dat de regering bij de berekening<br />
rekening blijft houden met ‘de<br />
realiteit van het leven’.<br />
Ook de liberale FDP, de coalitiepartner<br />
van de christen-democratische<br />
CDU/CSU, is weinig enthousiast<br />
over het plan. ‘Wie zegt dat mensen<br />
in de bijstand geen bier meer mogen<br />
drinken en geen sigaret meer roken,<br />
is alleen maar populistisch’, aldus de<br />
woordvoerster drugsbeleid.<br />
Dokken voor je legging<br />
Bezoekers van Beekse Bergen die een tijgerlegging of iets<br />
soortgelijks dragen, moeten 1 euro extra entree betalen. Zo<br />
wil het park geld ophalen voor bedreigde tijgers in het wild.
���������������<br />
������������������������� Weten 7<br />
Het plan WaddenWerken heeft de voorkeur van het grote publiek.<br />
Technologie Afsluitdijk<br />
Hoe verbeter je een meesterwerk?<br />
De Afsluitdijk is toe aan een opknapbeurt. ‘Het verschil tussen oud en nieuw blijft te zien.’<br />
Marcel Hulspas<br />
AMSTERDAM<br />
...<br />
Na tachtig jaar trouwe dienst is de Afsluitdijk<br />
dringend aan een opknapbeurt<br />
toe. Hij voldoet niet meer aan<br />
de huidige veiligheidsnormen, en zeker<br />
straks, als het broeikaseffect doorzet,<br />
al helemaal niet meer. Een verwachte<br />
zeespiegelstijging betekent<br />
niet alleen dat de Afsluitdijk verhoogd<br />
moeten worden, dat betekent<br />
ook dat het steeds lastiger wordt om<br />
water uit het IJsselmeer (dat volloopt<br />
vanuit de IJssel) in de Waddenzee te<br />
lozen. Ook de oude spuisluizen moeten<br />
dus worden vergroot. In plaats<br />
van zelf te gaan rekenen en tekenen,<br />
nodigde Rijkswaterstaat andere partijen<br />
uit met ideeën te komen. Twee<br />
jaar geleden zijn zo vier kandidaten<br />
geselecteerd (zie kader). Een van deze<br />
plannen moet vanaf 2011 uitgevoerd<br />
gaan worden. Uit een enquête bleek<br />
dat het grote publiek de voorkeur<br />
geeft aan ‘WaddenWerken’, een voorstel<br />
van ingenieursbureau DHV, Imares<br />
en Alle Hosper en partners. Daarbij<br />
wordt de Afsluitdijk versterkt door<br />
middel van een zandlichaam aan de<br />
TEGEN-<br />
GESCHIEDENIS<br />
...<br />
MARCEL<br />
HULSPAS<br />
e Bijbel is weer eens bewezen.<br />
Deze week door het Na- Dtional<br />
Center for Atmospheric<br />
Research in Colorado. De weerkundigen<br />
aldaar hebben het verhaal<br />
van de Uittocht gepakt, en met behulp<br />
van een computermodel aangetoond<br />
dat de wind in Egypte zó<br />
kant van de Waddenzee. Voor dat<br />
zandlichaam moeten kwelders aangroeien:<br />
begroeide zandplaten, doorsneden<br />
door kleine kreken, die bij<br />
vloed onder water komen te staan.<br />
Kwelders leveren een bijdrage aan de<br />
ecologische ontwikkeling van de<br />
Waddenzee maar ze zijn óók cruciaal<br />
voor de veiligheid, benadrukt Jasper<br />
Fiselier: ‘Als het stormt, breken kwelders<br />
de golven. Dat is hun belangrijkste<br />
functie.’<br />
De vier plannen zijn<br />
perspectieven die<br />
nader uitgewerkt<br />
moeten worden.<br />
De Afsluitdijk is ook een monument,<br />
daar moet je zoveel mogelijk<br />
van afblijven.<br />
‘Daarom komt het zandlichaam<br />
waarop bijvoorbeeld gras komt te<br />
groeien, los te liggen van de Afsluitdijk.<br />
Zo blijf je het verschil tussen de<br />
oude en de nieuwe oplossing zien.<br />
Wat de spuisluizen betreft moet de<br />
capaciteit omhoog, want het ‘tijven-<br />
enorm hard kan zijn geweest dat de<br />
Rode Zee droogviel, en het volk van<br />
Israël over kon steken. Medewerker<br />
Carl Drews: ‘De simulaties komen vrij<br />
nauwkeurig overeen met de beschrijving<br />
in het bijbelboek Exodus.’<br />
Dat is het voordeel van computersimulaties:<br />
je kunt er net zo lang aan<br />
knutselen tot je ‘vrij nauwkeurig’<br />
krijgt wat je wilt. Wat meer wind<br />
hier, een windje daar, wat langer vanuit<br />
die hoek – en ziet! De Bijbel is bewezen!<br />
Niet voor de eerste keer, overigens.<br />
In 1992 bewezen Doron Nof en<br />
Nathan Paldor exact hetzelfde, en<br />
daarna is het kunstje nog vele malen<br />
vertoond. Het betreft hier de meteo-<br />
Net als de dino’s<br />
Volgens geoloog Liubov Golovanova zijn de Neanderthalers<br />
uitgestorven door een enorme vulkaanuitbarsting<br />
in Zuid-Italië, 40.000 jaar geleden.<br />
ster’ waarin de Waddenzee laag genoeg<br />
staat om IJsselmeerwater te lozen,<br />
wordt steeds kleiner.<br />
Rijkswaterstaat wil de huidige spuisluizen,<br />
aan de beide einden van de<br />
Afsluitdijk, renoveren en een nieuwe<br />
spuisluis bouwen, met een capaciteit<br />
zo groot als de oude twee tezamen, in<br />
de ‘knik’ halverwege de dijk. Dat is in<br />
WaddenWerken meegenomen.’<br />
Hoe zorg je ervoor dat die kwelders<br />
ontstaan?<br />
‘Dat gebeurt vanzelf als de zee ondiep<br />
genoeg is. Maar om dat op gang te<br />
helpen gaan we zand opspuiten – dat<br />
halen we uit het IJsselmeer – en daarna<br />
kun je de groei van kwelders stimuleren<br />
door het plaatsen van schermen,<br />
zoals al aan de Friese kust<br />
gebeurt. Dat heet daar kwelderwerken<br />
– vandaar: Waddenwerken.’<br />
Eigenlijk verbeter je zo de Afsluitdijk<br />
én de Waddenzee.<br />
‘En dat is ook het probleem. De Waddenzee<br />
valt onder Natura 2000, en<br />
dat betekent dat je er in principe niets<br />
aan mag veranderen. Kwelders aanleggen<br />
is een ingreep in dat natuurgebied.<br />
Voor de natuur is het waar-<br />
rologische variant op een pannenlapje<br />
breien. De vraag die ze niet stellen<br />
is natuurlijk: waarom is dat waaien<br />
maar één keer gebeurd? En daarbij<br />
gaan al die rekenaars voorbij aan de<br />
belangrijkste vraag: is het überhaupt<br />
wel gebeurd? De oude Egyptenaren is<br />
het in ieder geval nooit opgevallen.<br />
Egyptische bronnen zeggen niets<br />
over vluchtende Joodse slaven, een<br />
splijtende zee en een bijna verdronken<br />
farao. Daar zou je nog een complot<br />
bij kunnen bedenken, maar het<br />
probleem is dat historici allang weten<br />
hoe en waarom dat verhaal wél is<br />
ontstaan.<br />
Het Exodusverhaal dateert niet uit<br />
1500, maar omstreeks 500 voor Chris-<br />
Verdwaalde schat<br />
Archeologen hebben bij Anklam, aan de Baltische<br />
kust, 82 zilveren munten gevonden van rond 800,<br />
afkomstig uit Irak, Iran en nog verder oostwaarts.<br />
schijnlijk een verbetering – ecologen<br />
zeggen dat er in het westelijk deel van<br />
de Waddenzee te weinig kwelders<br />
zijn – maar zuiver juridisch mag dat<br />
nu niet. De vraag is: handel je naar de<br />
letter of naar de geest van de wet?’<br />
Bij de andere plannen speelt energie<br />
een grote rol.<br />
‘Bij ons niet, dat klopt. We hebben<br />
nooit het plan gehad op de Dijk een<br />
grote energiecentrale te zetten. Ook<br />
willen we geen rij windmolens; dan<br />
tast je het monumentkarakter aan. In<br />
ons plan is wel plaats voor een proef<br />
met een Blue Energycentrale, die<br />
energie haalt uit de wisselwerking<br />
tussen zoet en zout water.’<br />
En nu gaat de regering kiezen...<br />
‘De vier kandidaten zijn heel verschillend.<br />
Dat maakt ze ook moeilijk<br />
vergelijkbaar. En het zijn eigenlijk<br />
nog maar schetsen, perspectieven die<br />
nader uitgewerkt moeten worden.<br />
Waar ik een beetje bang voor ben is<br />
dat er een plan van tafel valt dat, als<br />
het verder zou zijn uitgewerkt, veel<br />
beter was geworden. We moeten niet<br />
te snel kiezen. Na tachtig jaar mogen<br />
we best wat meer tijd nemen.’ 1<br />
tus. In die tijd was Egypte onderworpen<br />
aan de Perzen, en om de Egyptenaren<br />
onder de duim te houden<br />
maakten de Perzen gebruik van de<br />
diensten van een geminachte minderheid<br />
in het land: de Joden. Die<br />
werden door de Egyptenaren met de<br />
nek aangekeken: ze waren straatarm,<br />
aanbaden een vreemde god en werden<br />
dus regelmatig slachtoff er van<br />
wat we nu pogroms zouden noemen.<br />
Op hun beurt haatten de Joden de<br />
Egyptenaren, en velen waren maar al<br />
te bereid om als huurling in Perzische<br />
dienst te treden – waarop de Egyptenaren<br />
ze nog meer gingen haten.<br />
Spoedig circuleerden er verhalen<br />
waarin verteld werd dat farao’s in<br />
Vier plannen<br />
addenWerken (van<br />
DHV-Imares-Alle Hos- Wper)<br />
legt de nadruk op<br />
verbetering van de veiligheid, met<br />
een zandlichaam en kwelders aan<br />
de Waddenzee-kant. De dijkweg<br />
wordt verbreed en via bruggen<br />
over de spuisluizen gelegd.<br />
Natuurlijk Afsluitdijk (van Natuurlijk<br />
Afsluitdijk) voorziet in een<br />
tweede dijk in het IJsselmeer. Het<br />
ingesloten meer is geschikt voor<br />
recreatie en (door er water in te<br />
pompen, en later weg te laten<br />
stromen), de opslag van energie.<br />
Watermachine (van AD21) combineert<br />
het idee van een ‘valmeer’<br />
met zonnepanelen op de dijk. De<br />
Afsluitdijk wordt niet verhoogd;<br />
eventueel zout water dat over de<br />
dijk slaat komt in dit meer terecht.<br />
Monument in Balans (van<br />
Oranjewoud-GDA-Noordpeil-CE<br />
Delft) behelst een ‘stormschild’<br />
boven op de dijk. De weg wordt<br />
onder de sluizen door geleid. 1<br />
vroeger tijden de Joden met geweld<br />
hadden verdreven, om het land<br />
weer gezond te maken; wat natuurlijk<br />
in feite oproepen waren om de<br />
Joden te verjagen. Het Exodusverhaal<br />
sluit daar naadloos bij aan.<br />
Het is een wraakfantasie, het<br />
Joodse ‘antwoord’ op die Egyptische<br />
anti-Joodse propaganda. Een ‘tegengeschiedenis’<br />
waarin de Joden<br />
niet verjaagd worden maar weg<br />
wíllen, en waarbij hun God Egypte<br />
te gronde richt. Het is dus een buitengewoon<br />
leerzaam verhaal.<br />
Het leert ons niét dat het ooit<br />
vreselijk hard heeft gewaaid, maar<br />
dat vreemdelingenhaat van alle tijden<br />
is. 1<br />
Twijfelcellen<br />
Neuroloog Steve Fleming heeft het stukje brein ontdekt<br />
waarin ons vermogen zetelt om in te schatten<br />
of we een vraag goed of fout hebben beantwoord.
8<br />
Perspectief<br />
Fabeltjes Elf populaire onwaarheden<br />
Carnaval der<br />
misverstanden<br />
Het leven is onvoorspelbaar en vaak teleurstellend.<br />
Om ons daar tegen te wapenen en om het allemaal<br />
draaglijk te maken, koesteren we heel veel heerlijke<br />
illusies. De leukste elf op een rijtje.<br />
Marcel Hulspas ...<br />
‘Mijn kind heeft nu<br />
eenmaal puberhersenen’<br />
U bent er inmiddels wel mee<br />
vertrouwd: deskundigen die in<br />
praatprogramma’s uitgebreid komen<br />
vertellen dat het puberbrein echt ‘anders’<br />
is, en dan plechtig concluderen<br />
dat het daarom geen wonder is dat<br />
pubers zich zo onaangepast en onaangenaam<br />
gedragen, totdat hun<br />
brein ‘volgroeid’ is. Dergelijke theorieën<br />
werden drie jaar geleden plotseling<br />
populair, tijdens de discussie<br />
over onderwijsvernieuwing. Toen<br />
zouden neurologen (aangevoerd<br />
door hoogleraar Jelle Jolles) wel even<br />
laten zien dat dat verfoeide ‘nieuwe<br />
leren’, met veel zelfstandig werken,<br />
helemaal niks was voor pubers. Dat<br />
klopt, het nieuwe leren is inderdaad<br />
een ramp. Maar ligt dat aan het onvolgroeide<br />
brein? Het is vast een hele<br />
troost voor ouders die elk dag een<br />
hysterisch reagerende, puisterige puber<br />
te vreten moeten geven, maar ‘puberbrein’<br />
is niet meer dan een modieus<br />
maatschappelijk excuus. Wie<br />
goed naar dat brein kijkt, en duizenden<br />
breinen middelt, zal vast wel een<br />
of ander verschil vinden. Maar is dat<br />
daarmee het probleem? Slechts een<br />
op de vijf tieners ondergaat tijdens de<br />
tienerjaren een periode waarin hij of<br />
zij zich verward en diep ongelukkig<br />
voelt. Verreweg de meesten noemen<br />
zichzelf gelukkig en hebben een goede<br />
relatie met hun ouders. Dat zijn<br />
westerse cijfers: elders op aarde is het<br />
aantal puberale probleemgevallen<br />
nog lager. En daarmee keren we terug<br />
bij een momenteel niet-modieuze<br />
conclusie: ‘puberen’ is grotendeels<br />
een cultureel verschijnsel – waarschijnlijk<br />
deels veroorzaakt door imitatie,<br />
deels doordat ouders dergelijk<br />
gedrag uitlokken en verergeren door<br />
de reële problemen van hun kinderen<br />
op te vatten als ‘puberen’. Dat is<br />
ook om wild van te worden.<br />
‘Ik behandel mijn kinderen<br />
allemaal hetzelfde’<br />
Ja toch? U houdt toch van allemaal<br />
even veel? Misschien is<br />
dat zo, maar ondertussen maken ou-<br />
ders wel degelijk onderscheid. Vader<br />
én moeder geven stiekem de voorkeur<br />
aan een aantrekkelijk kind. Dat<br />
krijgt meer aandacht, en minder straf,<br />
dan zijn lelijke broertje of zusje.<br />
Daarnaast zijn vaders onbewust aardiger<br />
voor kinderen die op hen lijken.<br />
(Wellicht omdat niet-gelijkende kinderen<br />
van een andere vent kunnen<br />
zijn?) Voor moeders speelt gelijkenis<br />
geen rol (ze wéét dat ze de moeder is)<br />
maar die geven weer duidelijk de<br />
voorkeur aan kinderen die hetzelfde<br />
karakter als zij hebben. Aldus de<br />
Utrechtse psychologe Marianne<br />
Heijkoop, die in februari hierop promoveerde.<br />
‘Leren brengt je hogerop!’<br />
Ja, dat denken ouders vaak.<br />
Dat je kind door goed te leren,<br />
door hoge cijfers te halen,<br />
maatschappelijk carrière kan maken.<br />
Klinkt logisch. Maar vergeet het maar.<br />
De Nijmeegse sociologe Nicole Tieben<br />
worstelde zich een jaar geleden<br />
door de levengeschiedenissen van<br />
7.500 mensen, geboren tussen 1914<br />
en 1985, en constateerde dat onderwijs<br />
wel iets heeft bijgedragen aan<br />
vermenging van de lagere sociale regionen<br />
(te vinden in vmbo-havo)<br />
maar dat het vwo (en zijn voorgangers)<br />
al een eeuw lang een onoverkomelijk<br />
bolwerk is van de kinderen der<br />
hoger opgeleiden. Kinderen uit ‘mindere’<br />
milieus die vanwege hun intelligentie<br />
toegelaten zouden kunnen<br />
worden, kiezen toch voor de havo, of<br />
ze redden het uiteindelijk niet of, als<br />
ze het vwo tóch afmaken, kiezen ze<br />
veel te vaak voor het hbo in plaats van<br />
de universiteit. Wie voor een dubbeltje<br />
geboren is, wordt op school nooit<br />
een kwartje.<br />
’k Heb geloof ik een<br />
midlifecrisis…’<br />
De term midlifecrisis had<br />
aanvankelijk iets zeer sjieks.<br />
Hij komt namelijk uit de kunstsociologie.<br />
In 1965 beweerde de kunstcriticus<br />
Elliott Jacques dat je het leven<br />
van grote kunstenaars in drieën kon<br />
delen: een zeer productieve, creatieve<br />
vroege fase, een vergelijkbare ‘late<br />
bloei’ – maar daartussenin, wanneer<br />
Spannend begin<br />
Zwangere vrouwen die regelmatig stress ervaren<br />
(niet te veel, uiteraard) krijgen uiteindelijk gezondere<br />
baby’s dan vrouwen die alle stress vermijden.<br />
ze zo tussen de 40 en 50 jaar oud zijn,<br />
zouden ze een artistiek magere, door<br />
twijfel gedomineerde ‘midlifecrisis’<br />
doormaken. Alleen grote kunstenaars,<br />
uiteraard – maar dat is een rekbaar<br />
begrip gebleken. Sinds een jaar<br />
of dertig maakt elke vent een dergelijke<br />
donkere periode door, gekenmerkt<br />
door (ahum) existentiële twijfels<br />
omtrent de zin van zijn bestaan.<br />
Deze onvermijdelijke crisis zou gepaard<br />
gaan met lichte depressies (verzopen<br />
in de drank) dan wel euforische<br />
buien waarbij ze leren broeken<br />
en bloemetjesoverhemden gaan dragen,<br />
en een versleten Harley aanschaffen.<br />
Of hun vrouw inruilen voor<br />
een strakker model.<br />
Onvermijdelijk. Denkt men. Maar<br />
er is niet veel (vooral geduldig) onderzoek<br />
voor nodig om aan te tonen<br />
dat a) dergelijke uitspattingen net zo<br />
vaak voorkomen bij dertigers en vijftigers,<br />
ofwel dat b) slechts een op de<br />
vijf à tien van de veertigers zich op<br />
een gegeven moment zo gedraagt, en<br />
b) dat verreweg de meeste veertigers<br />
hun leven juist zeer positief ervaren<br />
en helemaal niks geks doen.<br />
‘Dat heb ik verdrongen!’<br />
Iedereen weet waar dat idee<br />
vandaan komt: Freud. Die beweerde<br />
dat de spontane uitlatingen<br />
en gedragingen van zijn cliënten<br />
(om maar te zwijgen van hun<br />
dromen) allerlei nare, ‘verdrongen’<br />
herinneringen en verlangens verrieden,<br />
die hij dan vervolgens reconstrueerde<br />
(waarna menige cliënt weigerde<br />
om zijn ‘verklaring’ te aanvaarden –<br />
maar dat had Freud wel voorzien).<br />
Stapels onderzoek laten zien dat dit<br />
helaas niet waar is. Verdringing bestaat<br />
niet. Mensen die traumatische<br />
ervaringen hebben doorstaan (oorlogen,<br />
rampen, incest) kunnen zich dat<br />
meestal goed (vaak maar ál te goed)<br />
herinneren.<br />
Ook de beroemde tweede hypothese<br />
van Freud, dat men dergelijke<br />
ervaringen moet ‘herbeleven’ om er<br />
overheen te komen, ligt inmiddels op<br />
de vuilnishoop der wetenschap. U<br />
hoeft er niet over te praten, sterker<br />
nog: het vaak ophalen van een traumatische<br />
herinnering kan het leren<br />
leven met de ervaring verstoren.<br />
Puur bedrog<br />
Wat de damesbladen ook mogen schrijven: chocolade<br />
is géén lustopwekkend middel. Alle pogingen<br />
om dit aan te tonen, zijn op niets uitgelopen.<br />
‘Mijn eerste ingeving is<br />
altijd de beste!’<br />
De emotie is altijd sneller dan<br />
het verstand. Vandaar dat we<br />
vaak het advies krijgen om eerst even<br />
na te denken, om eerst tot tien te tellen,<br />
alvorens te reageren. En tegelijkertijd<br />
koesteren we de gedachte dat<br />
de intuïtie, de eerste ingeving, de<br />
beste is. De populariteit van deze<br />
overtuiging wordt waarschijnlijk veroorzaakt<br />
door ons selectieve geheugen:<br />
als we bij een tentamen een eerste,<br />
‘impulsief’ gegeven antwoord<br />
naderhand corrigeren, en we doen<br />
dat per abuis van goed naar fout (en<br />
we ontdekken dat later), dan onthouden<br />
we een dergelijke blunder veel<br />
beter dan wanneer we een impulsief<br />
fout antwoord naderhand ‘goed’ verbeteren.<br />
De ‘goede’ intuïtie maakt zo<br />
meer indruk dan de foute. Maar is de<br />
eerste ingeving echt beter of niet? Onderzoekers<br />
die stapels tentamens van<br />
studenten doorploegden om de daarin<br />
aangebrachte correcties na te<br />
vlooien, kwamen tot de conclusie dat<br />
tweederde van de veranderingen verbeteringen<br />
zijn; eenderde is fout. De<br />
eerste ingeving zit er dus vaak naast.<br />
Overigens is het wel zo (zoals psycholoog<br />
Ap Dijksterhuis vaststelde) dat<br />
mensen achteraf tevredener zijn over<br />
een impulsieve aankoop dan over<br />
een aankoop waar ze lang over hebben<br />
staan dubben.<br />
Ik doe aan zelfontplooiing!<br />
Meditatie, mindfulness, de<br />
goeroe van de maand – de<br />
media doen er alles aan om u ervan te<br />
doordringen dat u uw ware potentie<br />
nog niet hebt bereikt. Dat u nog een<br />
heleboel ‘persoonlijke groei’ kunt<br />
doormaken. En bij dat soort zwevend<br />
gezwam hoort de mythe dat we maar<br />
10 procent van onze grijze massa gebruiken.<br />
Een opmerking die keihard<br />
aantoont dat er géén verband is tussen<br />
de populariteit van een opinie en<br />
haar absurditeit. De herkomst van dit<br />
verhaal moet waarschijnlijk gezocht<br />
worden bij de grote Amerikaanse psycholoog<br />
William James. Die heeft in<br />
een interview ooit gezegd dat de gemiddelde<br />
mens maar 10 procent van<br />
zijn intellectuele vermogens gebruikt.<br />
Hij zei dus heel wat anders – maar<br />
���������������<br />
�������������������������<br />
Flesje gezondheid<br />
Californisch onderzoek liet zien dat gebotteld water<br />
meer chemicaliën en bacteriën bevat dan leidingwater.<br />
Uitgezonderd de fl essen waar leidingwater in zat.
Perspectief<br />
���������������<br />
������������������������� 9<br />
Geile glimmer<br />
Kale mannen die zeggen dat hun kaalheid komt doordat<br />
ze veel testosteron produceren, en dat ze daarom<br />
ook seksueel actiever zijn, hebben twee keer gelogen.<br />
MERIJN BEELDVERTELLER<br />
Erop en ertegenaan!<br />
Een verstandige sporter heeft seks vóór hij of zij gaat<br />
sporten. Seks zorgt voor betere prestaties. Het energieverbruik<br />
is verwaarloosbaar: rond de 50 calorieën.<br />
‘Bij dat soort gezwam hoort de<br />
mythe dat we maar 10 procent<br />
van onze hersenen gebruiken.’<br />
napraters maakten daar ‘hersenen’<br />
van, en speculeerden dat in het zogenaamd<br />
stille deel uw spirituele en<br />
bovennatuurlijke gaven verborgen<br />
zitten. Er is uiteraard geen enkel deel<br />
van uw hersenen dat de chirurg straffeloos,<br />
zonder kwalijke gevolgen,<br />
weg kan snijden. Maar gebruiken we,<br />
zoals James lekker sarrend opmerkte,<br />
onze intellectuele vermogens niet<br />
optimaal? Mogelijk. Om daar achter<br />
te komen, zult u toch echt iets anders<br />
moeten doen dan op een matje gaan<br />
zitten en uw ogen sluiten. Mediteren<br />
is immers hetzelfde als een dutje<br />
doen. Een moeilijk boek lezen, bijvoorbeeld.<br />
Maar daar heeft u natuurlijk<br />
geen tijd voor. De tv wacht!<br />
‘Ik kan best twee dingen<br />
tegelijk!’<br />
Multitasken heet dat. Het<br />
wonderlijke vermogen van<br />
met name de jeugd van tegenwoordig<br />
om meerdere dingen tegelijk te doen,<br />
en dan vooral huiswerk maken in<br />
combinatie met surfen en msn’en.<br />
Ouders die hun kinderen deze drie<br />
dingen zagen doen, hoefden zich volgens<br />
de multimediagoeroes geen zorgen<br />
te maken: de moderne techniek<br />
had volgens hen een nieuwe mens<br />
geschapen. Helaas. Mensen kunnen<br />
maar één ding (goed) tegelijk. Afgelopen<br />
zomer publiceerde Hans Kirchner,<br />
onderwijspsycholoog aan de<br />
open Universiteit, een onderzoek<br />
naar de cijferlijsten van scholieren<br />
die (bij wijze van multitask-maat)<br />
actief waren op Facebook. Dergelijke<br />
kletskousen scoorden voor hun tentamens<br />
gemiddeld ruim één punt lager<br />
dan andere scholieren.<br />
‘Ik ben eigenlijk best wel<br />
bijzonder!’<br />
Driekwart van de automobilisten<br />
vindt dat ze beter rijden<br />
dan de gemiddelde automobilist.<br />
Dat betekent dat minimaal een kwart<br />
van de automobilisten zichzelf zwaar<br />
overschat. Net zo denkt driekwart van<br />
de studenten dat ze bovengemiddeld<br />
zijn, en denkt driekwart van de Nederlanders<br />
dat ze bovengemiddeld<br />
grappig zijn. Uit het Humor-onderzoek<br />
2010 (dat verder geen enkele<br />
pretentie heeft) blijkt dat we ons gevoel<br />
voor humor gemiddeld een 7,2<br />
geven. De leukste bekende Nederlander,<br />
Ruben Nicolai, kreeg ook een<br />
7,2; Paul de Leeuw een magere 6,5.<br />
Overigens denkt honderd procent<br />
van de deelnemers aan talentenshows<br />
dat ze talent hebben. Daar ziet u de<br />
elite der zelfoverschatters.<br />
‘Ik ben zo groen<br />
bezig!’<br />
Biologische producten<br />
zijn momenteel anderhalf<br />
tot twee keer zo duur als gewone<br />
producten. Gevolg: slechts een op de<br />
dertig consumenten koopt wel eens<br />
iets ‘groens’. En dat nauwelijks uit<br />
overtuiging. Als ‘groene’ producten<br />
nog eens 10 procent duurder zouden<br />
worden, zou het overgrote deel van<br />
die ‘groene’ consumenten ze verder<br />
links laten liggen. En de niet-groene<br />
consument, die heeft er überhaupt<br />
geen trek in: als ‘groene ‘producten<br />
even duur zouden worden als gewone,<br />
zou de grote meerderheid er nog<br />
steeds niks van kopen. Misschien<br />
maar goed ook, want onderzoek laat<br />
zien dat ‘groene’ consumenten onuitstaanbaar<br />
zijn. Ze vinden zichzelf net<br />
iets ‘beter’ dan de rest, en zijn daardoor<br />
egoïstischer en asocialer. Hetzelfde<br />
effect doet zich overigens ook<br />
voor bij mensen die zichzelf een<br />
‘slachtoffer’ vinden. Omdat ze zo zielig<br />
zijn, menen ze meer rechten te<br />
hebben dan anderen, met als gevolg<br />
dat zelfbenoemde ‘slachtoffers’ asocialer<br />
en minder hulpvaardig zijn.<br />
‘Ik ben de baas!’<br />
Helaas. Hersenonderzoek<br />
laat zien dat ruim voordat<br />
uw eigen ‘ik’ zogenaamd<br />
een besluit neemt, de betreffende actie<br />
al onbewust door uw brein is afgesproken<br />
en voorbereid. Daarna brengt<br />
uw brein uw ‘ik’ op de hoogte, dat uit<br />
pure onwetendheid denkt dat het de<br />
actie zelf heeft verzonnen. Als, door<br />
een of andere stoornis of ingreep, uw<br />
brein iets volkomen onlogisch beslist,<br />
verzint uw taalcentrum in een fl its een<br />
‘logische’ reden die uw ‘ik’ vervolgens<br />
vol overtuiging uitdraagt. Uw ‘Ik’<br />
heeft niets te vertellen. 1<br />
Jammer dan<br />
Vrouwen kunnen slechter tegen drank, maar niet<br />
omdat ze lichter zijn. Hun lichaam is gewoon minder<br />
effi ciënt in het afbreken van alcohol.
10 style<br />
MSM agenda Straatkunstenaar<br />
Iedereen houdt overdreven veel van Banksy<br />
Elke vrijdag<br />
verklappen wij<br />
waar MSM<br />
volgende week<br />
opduikt om te<br />
eavesdroppen,<br />
stoken of in te<br />
palmen.<br />
Maandag<br />
Voor een Nederlandse puberdeerne dame is<br />
het vanavond echt het moment van de waarheid.<br />
In de Mokumse danstempel Escape<br />
wordt de winnares van de Elite Model Look<br />
aangewezen. Haar leven zal nimmer hetzelfde<br />
zijn, zo weet MSM dat verslag doet in<br />
de krant van dinsdag.<br />
Dinsdag<br />
Potentieel minister in het gaybinet Onno<br />
Hoes en hubby Albert Verlinde schijnen de<br />
verhuisdozen er voor aan de kant te trappen<br />
en met de voetjes van de vloer te gaan.<br />
MSM geeft de zo zo musicalserie Glee nog<br />
één kans, mede omdat Britney Spears een<br />
gastrol heeft vanavond.<br />
Woensdag<br />
Hoes kan Sylvie van der Vaart bellen voor<br />
verhuistips, mijn god waar heeft deze semiteutoon<br />
en kamper-eega nog niet gewoond?<br />
Vanavond kunnen we de Nederland helaas<br />
ontvallen en meest zakelijke voetbalvrouw<br />
bewonderen wanneer zij ‘liefie’ Rafael voor<br />
Tottenham Hotspur aanmoedigt in de<br />
Champions League. Er wordt gespeeld tegen<br />
taaie Hollandse Tukkers.<br />
���������������<br />
�������������������������<br />
Marks Soort Mensen; door Mark Koster, Maarten Bloem en Persis Bekkering<br />
Donderdag<br />
In Pakhuis de Zwijger geeft uitgever Oscar<br />
van Gelderen een feestje. Hij heeft de NLrechten<br />
op de boeken van straatkunstenaar<br />
Banksy. Die heeft weer een film gemaakt.<br />
Iedereen houdt overdreven veel van Banksy,<br />
dus MSM even ook.<br />
Vrijdag<br />
Jack Daniels wordt 160 jaar. Een Amerikaanse<br />
erfgename komt dit heugelijk feit<br />
met MSM vieren. Wij zijn meer van de Jameson<br />
met ijs, maar geen spelbreker spelen op<br />
een bejaardenfeest. 1<br />
Lifestyle van Pakjesbezorger UPS<br />
Postbode van de toekomst<br />
Hoe geef je het seksloze bruine<br />
uniform van een pakjesbezorger<br />
weer cachet?<br />
Persis Bekkering<br />
AMSTERDAM<br />
...<br />
Couturiers ontwerpen niet alleen<br />
voor de fine fleur en oude dametjes<br />
met diepe zakken: voor een commerciële<br />
opdracht draaien ze hun hand<br />
niet om. Frans Molenaar houdt op<br />
die wijze al jaren het hoofd boven water<br />
(laten we eerlijk zijn, in welke<br />
walk-in closet in BN’er-land hangt<br />
zijn waar nog?). Hij ontwierp de uniforms<br />
voor de Koninklijke Landmacht<br />
en Appie Heijn. Christian Lacroix<br />
tekende voor Air France en Mart<br />
Visser deed de dames van KLM. Je als<br />
designer verbinden aan de unisex uitstraling<br />
van een decennia-oud uniform<br />
is helemaal niets om je voor te<br />
schamen, integendeel, zo lijkt het.<br />
Oude sokken-imago<br />
Pakjesbezorger UPS liet deze oudgedienden<br />
even voor wat het was en<br />
geeft de kans aan jong talent. Aanstormend<br />
maar nochtans onbekend<br />
talent Sunny Parag mocht twee kos-<br />
tuums ontwerpen. Maar waarom<br />
voor een dozentransporteur? Uit onderzoek<br />
blijkt dat mensen een veilig<br />
gevoel krijgen van het bruine busje in<br />
hun straat, volgens UPS pr-manager<br />
Ellen Heinrich. De pakjestoko wil<br />
dan ook vooral betrouwbaarheid uitstralen,<br />
maar om een oude sokkenimago<br />
te voorkomen steunen ze wereldwijd<br />
jonge ontwerpers.<br />
Modellensnoepjes<br />
In het World Fashion Centre, voor de<br />
gelegenheid door de poepbruine<br />
glanzende UPS-busjes geblokkeerd,<br />
waren Parags creaties te zien tijdens<br />
de UPS Fashion Show, waar ook andere<br />
door Europese designers ontworpen<br />
UPS-kostuums werden geshowd.<br />
Alle designers die over het traditionele<br />
bruine uniform van de pakjesbezorgers<br />
hadden nagedacht, waren<br />
het erover eens: seks verkoopt. Vanaf<br />
de eerste rij, waar MSM eervol, als<br />
enig lid van het modejournaille genesteld<br />
was, kon je wel heel goed onder<br />
de korte doorschijnende rokjes<br />
Testosteron-mannelijk.<br />
�� ��� �� �� �����������<br />
���� ���� ��������<br />
���� �������<br />
deweekkrant.nl<br />
Niet zomaar nieuws. Mijn nieuws!<br />
van de dames kijken, en de herenmode<br />
was echt testosteron-mannelijk<br />
met motorpakken, laarzen en<br />
breedgeschouderde modellensnoepjes.<br />
Als die jongens pakjes op de burelen<br />
van MSM komen brengen, krijgen<br />
ze wel een kopje koffie.<br />
Dat had ook de ontwerper Sunny<br />
Parag voor ogen. ‘Hoe moet een bezorger<br />
eruit zien, wil de deur gegarandeerd<br />
voor hem of haar opengaan?’<br />
De vijfentwintigjarige nieuwkomer<br />
moet nog wel een beetje aan zijn<br />
soundbites werken. ‘Ik heb goed naar<br />
Alle designers van<br />
het uniform waren<br />
het erover eens:<br />
seks verkoopt.<br />
trendwatchers gekeken om te zien<br />
wat hot wordt’, antwoordde hij na de<br />
vraag wat hem inspireerde. Maar nog<br />
geen vijf minuten later leek hij dat<br />
alweer vergeten: ‘Nee, ik kijk helemáál<br />
niet naar wat hot is, ik doe gewoon<br />
wat goed voelt.’<br />
Het is nog maar de vraag of bezorgers<br />
in de sexy futuristische pakjes<br />
van Parag ooit daadwerkelijk op de<br />
stoep zullen staan. Het huidige ontwerp<br />
is al decennialang niet meer veranderd.<br />
1<br />
Het verlossende woord is daar. Dus<br />
dames: haal die knellende bandjes<br />
los, smijt die tien centimeter in de<br />
hoek en verwen die poezelige pootjes<br />
met je allerzachtste ballerina’s. Tenminste,<br />
als je altijd stiletto’s draagt<br />
omdat je daarmee indruk denkt te<br />
maken op de mannelijke medemens.<br />
Uit Brits onderzoek is namelijk gebleken<br />
dat mannen niet eens zien of een<br />
vrouw op killer heels loopt of niet.<br />
Vaak wordt aangenomen dat het<br />
loopje van een vrouw aantrekkelijker<br />
wordt wanneer ze zich op hoogte<br />
Q&A<br />
...<br />
Dagje rotten is plots<br />
helemaal trendy<br />
MSM mocht op audiëntie bij<br />
voorspelgoeroe Liedewij Edelkoort.<br />
In november start ze seminars<br />
over well-being, de trend van<br />
de eeuw.<br />
AMSTERDAM ...<br />
U bent trendwatcher en voorspelt<br />
nu al ‘de trend van de eeuw’. U<br />
maakt u zelf bewust werkeloos?<br />
‘Ik ben geen trendwatcher maar forecaster.<br />
Een trendwatcher kijkt naar<br />
het nu en maakt daarmee voorspellingen<br />
voor de toekomst, ik kijk al<br />
veel eerder wat er ‘kan gebeuren’.<br />
Excuus, maar well-being – wat mag<br />
dat zijn?<br />
‘Een trend die al héél lang bezig is,<br />
waarbij we ons leven verzachten om<br />
ons te wapenen tegen de boze, en<br />
agressieve buitenwereld middels<br />
kleine attenties.’<br />
MSM is slechts<br />
armlastig journaille.<br />
Kunnen we<br />
ook inhaken bij<br />
de welzijn-hype?<br />
‘Tuurlijk, mensen<br />
gaan weer hun eigen<br />
kleding maken, naaien, breien,<br />
zachte spullen zijn belangrijk en<br />
meer hun eigen groenten verbouwen.’<br />
Mag het een onsje minder autarkisch?<br />
‘Je kunt ook gaan wandelen, of aan<br />
yoga doen. Of rustige fi tness bedrijven.<br />
Andere mogelijkheiden zijn<br />
dat je extreem lang lekker in bad<br />
blijft zitten. Of je blijft gewoon een<br />
hele dag in bed liggen. Baden in<br />
luxe is totaal uit; je tijd goed besteden<br />
is helemaal in.’<br />
In het verleden voorspelde u wel<br />
eens de kleur van het moment.<br />
Wordt bruin de kleur van het jaar<br />
2010?<br />
‘Nee, dat is nog steeds grijs, en denim.<br />
Mensen willen weg van de<br />
zwart-wittijd van Bush. Er moet water<br />
bij de wijn, kleuren moeten<br />
mengen. Vergrijzing bepaalt voorlopig<br />
nog wel het kleurbeeld.’ 1<br />
Mannen zien het niet<br />
STILETTO’S KUNNEN DE KAST IN<br />
voortbeweegt. De benen zouden er<br />
langer door lijken en het achterwerk<br />
mooier. Tijdens het onderzoek van<br />
Northumbria University bleken heren<br />
echter geen verschil te kunnen zien<br />
tussen vrouwen die zich uitsloofden<br />
op torenhoge palen en dames die<br />
voortsloften op comfortabele pannenkoekzooltjes.<br />
De test maakt deel uit van een onderzoek<br />
naar bewegingen en de aantrekkingskracht<br />
daarvan. De wetenschappers<br />
zullen ook kijken naar de<br />
indruk die danspasjes op ons maken.<br />
Punt voor Paul<br />
De Madiwodovrijdagshow heeft woensdag eindelijk een<br />
fatsoenlijk kijkersaantal getrokken. Met 570.000 mensen<br />
voor de buis was het de op een na best bekeken afl evering.
MsM<br />
���������������<br />
������������������������� 11<br />
MSM breekt een lans voor nuchter schransen en gaat te rade bij culinair expert en<br />
Topchef-jurylid Julius Jaspers: ‘Als een kandidaat gaat janken, draai ik mij gewoon<br />
om.’<br />
Koken Ouderwets Hollandsch menu<br />
‘McDonald’s is soms heel lekker’<br />
Geduld is belangrijk, leert MSM, zelfs bij een simpele biefstuk. FOTO’S: OLAF KRAAK<br />
Maarten Bloem<br />
AMSTERDAM<br />
...<br />
Vandaag bezoekt MSM de Amsterdam<br />
Studio’s, opnamelocatie voor<br />
RTL kookprogramma nummertje zoveel,<br />
met een missie: het bereiden van<br />
een oer-Hollandse maaltijd. Deels<br />
uit ongenoegen met de vele thuiskoks<br />
die sinds de advent van Jamie Oliver<br />
met overdreven Michelinpretenties<br />
kampen bij etentjes, schuiven wij aan<br />
bij Julius Jaspers. En vooral ook omdat<br />
de M in MSM nog steeds het onderscheid<br />
tussen een pollepel en een<br />
pannenlap niet weet te maken.<br />
Biefstuk<br />
Julius Jaspers, culifreak en jurylid van<br />
Topchef, waarin kookparvenu’s tegen<br />
elkaar strijden, doet graag nog een<br />
keer voor hoe we dé perfecte biefstuk;<br />
het pièce de résistance van een pretentieloos<br />
maaltje, dienen te bakken.<br />
Hij heeft een kwintet succesvolle<br />
kookboeken op zijn naam, zit in de<br />
catering en verkocht ooit luxe kookgerei.<br />
De zoon van een culinair foto-<br />
graaf en een kookjournalist had echter<br />
zelf nooit de ambitie om achter<br />
het fornuis te gaan staan in een toprestaurant.<br />
‘Dan moet je elke dag op<br />
de toppen van je kunnen werken, je<br />
houdt geen privéleven over’, legt hij<br />
uit terwijl hij wat zout strooit over de<br />
biefstukken.<br />
Les 1: ‘Als je zout strooit komen de<br />
eiwitten naar boven en ontstaat er<br />
een mooi korstje.’ Soepeltjes pookt<br />
hij het vuur op en wachten we even<br />
tot de pan gloeit, eer de zonnebloemolie<br />
zich moet uitleven op de brandende<br />
plaat. Les 2: ‘Geduld is belangrijk<br />
bij koken, het gaat minder snel<br />
dan je denkt.’<br />
Ooit pielde Jaspers culinair in het<br />
vergeten EO-programma Tijd Voor Elkaar<br />
van Arie Boomsma en dat herinnerden<br />
ze zich bij RTL. ‘Hé, ik heb die<br />
dikke nog ergens in een laatje liggen,<br />
laten we die eens bellen, moeten ze<br />
hebben gedacht’, zegt hij met zelfspot.<br />
‘Ze weten dat ik verslaafd ben<br />
aan eten en dat ik er veel van af weet,<br />
dat is niet om stoer te doen. Anderen<br />
verzamelen postzegels of antieke auto’s:<br />
ik heb smaak en eet.’<br />
Over een biefstukje gesproken...<br />
De vleesjurk die Lady Gaga droeg tijdens de VMA’s is<br />
niet opgegeten. Hij zal een speciaal conserveerproces<br />
ondergaan waardoor er gedroogd vlees overblijft.<br />
Vakkundig laat Jaspers het vlees uit de<br />
knuisten de pan inglijden; als de lappen<br />
van de bodem loskomen mag er<br />
60 gram boter bij, wat rozemarijn en<br />
een teen knoflook. Het mengsel dat<br />
zich vormt schept Jaspers liefdevol<br />
over de lappen vlees, onderwijl uitweidend<br />
over de amateur-koks van<br />
Topchef. ‘Het zijn veelal receptenkokers<br />
in dit programma, koks maken<br />
écht een gerecht.’<br />
En daar is de derde tip alweer: ‘Je<br />
ziet deze koks een courgette fi jnhakken<br />
in verschillende stukken. Dat kán<br />
dus nooit tegelijkertijd gaar worden.<br />
Dat heb je ook met zakken voorgesneden<br />
groente van de Albert Heijn,<br />
die ken je vast wel’, knipoogt hij.<br />
We zijn blij met het geduld van<br />
onze gezellig corpulente kookvriend,<br />
maar als het op jureren aankomt is hij<br />
naar eigen zeggen minder mild. ‘Ik<br />
ben geen knuffelbeer, en als een kandidaat<br />
gaat janken draai ik mij gewoon<br />
om want daar ben ik niet gevoelig<br />
voor. Kandidaten moeten<br />
respect hebben voor de kookmeester,<br />
netjes ‘oui chef’ zeggen en doen wat<br />
wij vragen, dat is hard, maar they love<br />
Friends-onderonsje<br />
Friends wordt dunnetjes overgedaan. Jennifer<br />
Aniston gaat een gastrol vertolken in Cougar Town,<br />
de serie van Friends-collega Courteney Cox Arquette.<br />
it. Er doen veel ondernemers mee die<br />
niet gewend zijn dat twee mannen in<br />
het wit zeggen dat hun werk kut is.’<br />
Na deze opmerking doen we<br />
angstvallig een stapje terug, terwijl<br />
carnivoor Jaspers zijn pruttelende<br />
biefstukje (‘prima vlees’) bevoelt.<br />
Met een prikker test hij de viscositeit<br />
en hitte van het vleesch, door deze<br />
chirurgisch tegen de onderlip te drukken.<br />
Hops, het vijfde voorschrift: ‘Lichaamstemperatuur<br />
betekent dat het<br />
rosé is.’ De biefstukken gaan in aluminiumfolie<br />
en garen wat na.<br />
Hongerige productieassistenten<br />
van RTL krijgen heel coulant het stukje<br />
vlees van Jaspers voor de voeten<br />
gegooid. Zelf slaat hij over, omdat hij<br />
‘aan de Monti is’, zoals MSM las op<br />
zijn weblog. ‘Zeven kilo ben ik al<br />
kwijt. Van de serieuze afvalraces is dit<br />
de vijfde poging en dan spreken we<br />
over een vastritme van langer dan een<br />
maand.’ Het Montignacdieet is een<br />
uitkomst voor Jaspers de lekkerbek.<br />
‘Dit dieet is makkelijk te combineren<br />
met werk en uitgaan. Met Weightwatchers<br />
val je meer af, maar zeul ik met<br />
een boek en een weegschaal. Ik ben<br />
hier al zo aan gewend, althans aan de<br />
fi losofi e: ik moet altijd erg wennen<br />
aan dat caloriearme strafregime.<br />
Vooral als ik ongelofelijk zin heb in<br />
Mc Donald’s of een zak friet.’ Een laatste<br />
les, een hele zondige: ‘Ja, Mc Donald’s<br />
is soms lekker!’<br />
Biefstukimperium<br />
MSM bakte een biefstuk (zie boven),<br />
maar hoe vervolmaken we het MSM<br />
‘doe maar gewoon menuutje’? Jaspers<br />
heeft een recept in twee zinnen:<br />
‘Blancheer wat bloemkool en wok<br />
hem vervolgens in Ras El Hanout.<br />
Dan kook je aardappelen in de schil<br />
en daar kieper je peterselie en zeezout<br />
over et voilà.’<br />
De Hollandse methode zou wel<br />
eens de nieuwste etiquette kunnen<br />
worden, want vorig jaar koos Jaspers<br />
als jurylid voor het kookboek van het<br />
jaar het Twaalf maanden kookboek van<br />
Albert Heijn. ‘Iedereen dacht dat ik er<br />
voor werd betaald, Rob Kranenborg<br />
(ex-Michelinster, medejurylid bij<br />
Topchef) was ook over de pis. Maar het<br />
aanbod was compleet, de recepten<br />
prima.’ Dat u het even weet... 1<br />
Kleurloos<br />
Modellen zijn niet alleen meestal superslank, maar<br />
ook superblank. Tijdens de New York Fashion Week<br />
had 78.4% van de modellen een blanke huidskleur.
12<br />
Uit & thuis<br />
iPERS<br />
CHATTEN MET...<br />
JULES VAN DER LEEUW<br />
...<br />
Facebook moet snel switchen naar<br />
groene energie, zegt Melanie<br />
Francis van Greenpeace.<br />
Jullie hebben een fi lmpje op<br />
YouTube gezet. Wat is daarin<br />
precies jullie boodschap?<br />
Facebook draait om vrienden<br />
maken. Maar wij<br />
willen alleen<br />
vrienden blijven<br />
als Facebook stopt<br />
met het gebruiken<br />
van energie uit kolencentrales.<br />
Daarom moeten ze<br />
kolen ‘ontvrienden’, dat is onze<br />
boodschap voor ze.<br />
Waarom eigenlijk Facebook?<br />
Facebook is hip en happening.<br />
Bovendien zijn zij één van de grotere,<br />
leidende IT-organisaties die<br />
veel energie verbruiken. CEO<br />
Mark Zuckerberg en de zijnen<br />
kunnen als geen ander een voortrekkersrol<br />
bekleden en een<br />
statement maken voor het gebruik<br />
van hernieuwbare energie.<br />
Maar Zuckerberg heeft toch aangekondigd<br />
dat hij een ‘groen’ datacenter<br />
wilde bouwen?<br />
Hij kan makkelijk dingen beloven,<br />
maar wij willen graag concrete<br />
resultaten zien. Om daar<br />
een beetje vaart achter te zetten<br />
hebben we een speciale Facebookpagina<br />
gemaakt waardoor<br />
we hopen dat mensen ons steunen<br />
in deze actie. Inmiddels heeft<br />
Greenpeace ruim 600.000 Facebookvrienden,<br />
allemaal mensen<br />
die het liefste zien dat Facebook<br />
afscheid neemt van die 19eeeuwse<br />
kolencentrales.<br />
Wordt deze actie succesvol?<br />
We hebben inmiddels contact<br />
met de mensen rondom Zuckerberg.<br />
Bovendien hebben we de<br />
afgelopen jaren al concrete afspraken<br />
gemaakt met andere ITgiganten,<br />
zoals Google en Microsoft.<br />
Ook Facebook moet nu het<br />
goede voorbeeld gaan geven. 1<br />
TRY-OUT<br />
JULIE ENTHOVEN<br />
...<br />
De nieuwe dj draait<br />
niet, maar swipet<br />
H<br />
ippe jongens, dat zijn het,<br />
die dj’s uit de clubscene. Je<br />
kent ze wel: met zo’n shirt<br />
van een opkomende kunstenaar,<br />
felgekleurde gympen en jeans die<br />
ondanks de underground-achtige<br />
semi-anarchistische avant-gardehouding<br />
toch lekker voor een dikke<br />
Julien Althuisius<br />
AMSTERDAM<br />
...<br />
‘Hoe kom ik hier nou weer een half<br />
uur te vroeg terecht??? #ns#tesnel<br />
#fail’ twittert MichaelKlos. Nog geen<br />
twee uur later twittert de spoorwegmaatschappij<br />
terug: ‘Punctualiteit<br />
staat bij #NS hoog in het vaandel,<br />
zowel te laat als te vroeg is<br />
niet de bedoeling. Kun je aangeven<br />
welke rit?’<br />
Ook telefoonprovider<br />
T-mobile is alert als er<br />
door hun klanten<br />
geklaagd wordt.<br />
Sganulleke laat via<br />
Twitter weten dat ze<br />
nog steeds problemen<br />
met 3G heeft.<br />
Niet veel later komt een reactie<br />
van tmobile_webcare: ‘op<br />
welke postcode heb je deze<br />
problemen? Kun je je 06-nummer<br />
in een DM sturen zodat we een<br />
onderzoek kunnen starten?’<br />
Op het forum van de website van<br />
Tros Radar klaagt gebruiker tijn80<br />
over problemen met een decoderkaart<br />
en raadt de lezer aan: ‘kijk nog<br />
maar eens goed rond voordat je aan<br />
UPC begint.’ De reactie van het kabelbedrijf<br />
op het forum is van een haast<br />
meditatieve rust. ‘Goedenmorgen.<br />
Zou u uw klantnummer en telefoonnummer<br />
naar mij kunnen sturen in<br />
een privébericht en dan neem ik deze<br />
week nog contact met u op en gaan<br />
we samen kijken naar passende oplossingen.<br />
Alvast mijn excuses voor<br />
het ongemak en zie u berichtje dan<br />
#Kappennou!<br />
Tweede Kamervoorzitter Gerdi Verbeet wil dat haar<br />
parlementariërs stoppen met twitteren tijdens<br />
debatten. Het maakt de meningen onoverzichtelijk.<br />
ook zsm tegenmoet.<br />
Met vriendelijke groet, UPC’<br />
Klantenservice 2.0<br />
Het zijn schoolvoorbeelden van<br />
klantenservice anno 2010. Bedrijven<br />
als T elfort en T-Mobile, de NS, UPC<br />
en ING laten steeds vaker hun gezicht<br />
zien in de hoek waar de klappen val-<br />
‘Het zijn niet alleen<br />
klachten, al zou je dat<br />
bij de NS denken.’ Woordvoerder NS<br />
Met je Big Apple in het park<br />
32 parken in New York krijgen gratis internet. Nou ja,<br />
gratis... Je kan met je latte en laptop per maand 30<br />
minuten gratis online. Het blijft toch New York.<br />
len: de social media. Op Hyves, Facebook,<br />
allerlei fora, maar vooral op<br />
Twitter houden speciale teams de<br />
klachten, suggesties en vragen van de<br />
veeleisende consument nauwlettend<br />
in de gaten en reageren daar op.<br />
‘Het wordt steeds populairder’ zegt<br />
Alex van Leeuwen van Buzzcapture,<br />
een bedrijf dat sociale netwerken in<br />
de gaten houdt om te kijken wat er<br />
allemaal speelt. Onder zijn klanten<br />
enkele grote spelers als Vodafone,<br />
ING en Aegon.<br />
Volgens Van Leeuwen zijn er meerdere<br />
redenen waarom bedrijven zich<br />
mengen in het gekrioel van sociale<br />
media: ‘Eén argument dat getuigt van<br />
visie is dat je erkent dat je klanten<br />
steeds meer gebruikmaken van moderne<br />
platforms zoals Facebook en<br />
Twitter. Je klanten zitten daar, dus<br />
daar wil je ook je service kunnen bieden.’<br />
Maar de voornaamste reden is damage<br />
control. Een reputatie op internet<br />
is kwetsbaar. Een enkele opmer-<br />
���������������<br />
�������������������������<br />
Webcare Online service<br />
Zeuren op Twitter heeft zin<br />
Trein te laat? Geen bereik op je iPhone? Haperend beeld? Nooit meer<br />
uren aan de telefoon met een servicedesk, zet het gewoon op internet.<br />
250 euro van de planken van de<br />
dichtstbijzijnde brandstore zijn geplukt.<br />
Doesn’t ring a bell? Wellicht<br />
ken je de brave versie, die herken je<br />
aan hun V-hals, kekke laarsjes en<br />
halfl ange haar.<br />
Toff e gasten dus, te spotten op alle<br />
places-to-be, op de hoogte van alle<br />
do’s en don’ts en ver weg van alle nono’s<br />
en no-go’s. Deze hipheid zien we<br />
uiteraard terug in hun draaigedrag:<br />
quasi-nonchalant hangen ze hun<br />
hoofd schuin naar links terwijl ze met<br />
één hand een koptelefoon tegen het<br />
oor drukken en met de andere hun<br />
mengpaneel met vloeiende bewegingen<br />
bedienen.<br />
Red Bull dacht deze jongens een ple-<br />
zier te doen en ze een stapje verder in<br />
het muziektijdperk te brengen. Het<br />
bedrijf ontwikkelde een applicatie<br />
voor de iPhone en iPad waarmee het<br />
apparaat in een mengtafel verandert.<br />
Met de Red Bull BPM Player kan worden<br />
ingeplugd op een grote geluidsinstallatie<br />
en daarmee kun je de hele<br />
club van een beat voorzien. Vaarwel<br />
peperdure professionele draaitafels,<br />
welkom doe-het-zelver. Red Bull<br />
voorziet feestjes waarbij alle gasten<br />
om de beurt voor dj mogen spelen. En<br />
dan maar hopen dat geen van je zaalgenoten<br />
een Celine Dionfanaat is.<br />
Voor de leek werkt de app fantastisch.<br />
Tracks mixen, uitfaden, eff ecten<br />
toepassen: het programma is bijzonder<br />
gebruiksvriendelijk en al na een<br />
paar minuten proberen krijg je er aardige<br />
geluiden uit. Voor de profs werkt<br />
het ook, maar hun imago zit wat tegen.<br />
Zo moeten ze af en toe het appa-<br />
king kan door duizenden worden<br />
gelezen. ‘Als iemand een negatieve<br />
uiting doet op het Tros Radar-forum<br />
en je bent daar meteen bij als webcare-team<br />
dan is die discussie afgekapt.<br />
Op het moment dat je daar niks<br />
aan doet, zwelt het aan en dat is bijvoorbeeld<br />
weer slecht voor je googleresultaten.’<br />
Agressie<br />
Ronald Sutmuller, media relations<br />
manager bij UPC, kan zich daar in<br />
vinden. ‘Aan de ene kant doen we het<br />
om de reputatie te beschermen. Aan<br />
de andere kant is het niet meer dan<br />
logisch: je kan niet meer ontkennen<br />
dat internet zo impactvol is. Je moét<br />
daar als bedrijf wel zijn.’<br />
Volgens Sutmuller is de toon op<br />
het internet agressiever dan via de telefoon<br />
en zijn de werknemers van<br />
UPC daar ook op getraind en is het<br />
vaak een kwestie van ‘even ademhalen<br />
en kijken wat er nou echt staat’.<br />
UPC krijgt dagelijks zo’n 150 berichten<br />
binnen, een stuk meer dan<br />
het Twitter-team van de NS dat sinds<br />
maart in de lucht is. Die moeten het<br />
doen met 30. ‘En dat zijn niet alleen<br />
klachten, ook al zou je dat bij de NS<br />
denken’, aldus een woordvoerder.<br />
Webcare heeft de toekomst, maar<br />
het is nog maar de vraag wanneer bedrijven<br />
het callcenter inruilen voor<br />
een Twitteraccount. Van Leeuwen: ‘In<br />
principe zijn bedrijven vaak bang om<br />
een extra servicekanaal te openen,<br />
want dat lijkt dan veel extra kosten<br />
met zich mee te brengen. Maar het<br />
kan juist kostenbesparend zijn, aangezien<br />
je heel vaak dezelfde vragen<br />
krijgt.’ 1<br />
100.000<br />
Zoveel telefoontjes krijgt<br />
UPC elke week. Die kunnen<br />
dus wel wat digitale hulp<br />
gebruiken.<br />
raat kantelen om een eff ect te bewerkstelligen.<br />
Op andere moment<br />
slepen ze een balletje snel over het<br />
scherm heen en weer om de tonen<br />
te veranderen. Niks quasi-nonchalance,<br />
de dj wordt gedegradeerd tot<br />
een kleurplaat makende cocktailshaker.<br />
Een blond V-halsje met halfl ang<br />
haar is tijdens de app-presentatie<br />
dan ook niet zo zeker van zijn hippe<br />
zaak: ‘iPads. Tja. Ik zie eigenlijk altijd<br />
alleen maar losers met een iPad.’ 1<br />
Red Bull BPM Player<br />
Voor iPhone en iPad<br />
Leg dat ding nou eens weg jongen<br />
Volgens Intermediair ergert 56 procent van de hoogopgeleide<br />
werknemers zich aan collega’s die de hele<br />
tijd maar met hun smartphone in de weer zijn.
���������������<br />
������������������������� Uit & thuis 13<br />
Reizen<br />
Vlieland versus Terschelling<br />
Volgens sommige Vlielanders komen mensen<br />
van Terschelling ’s nachts oversteken om de<br />
lucratieve Vlielandse heides kaal te plukken.<br />
De mogelijkheden zijn eindeloos<br />
Behalve Cranberrywijn, -mosterd, -compote,<br />
-saus en -taart kun je met deze bessen ook cranberrylikeur,<br />
-chutney, -sap, -gelei en -azijn maken.<br />
RELAXEN OP HET STRAND<br />
Zwembroek of badpak aan<br />
en op naar Portugal!<br />
Eilandvakantie Vlieland<br />
Cranberry’s plukken voor beginners<br />
Het cranberryseizoen is geopend,<br />
op de Wadden mag weer geplukt<br />
worden. Het veld in, handen uit de<br />
mouwen en aan de slag!<br />
Jules van der Leeuw<br />
VLIELAND<br />
...<br />
Eigenlijk zijn ze niet te vreten. Cranberry’s<br />
smaken bitter en zuur. Het is<br />
niet raadzaam ze uit het handje te<br />
eten, zoals aardbeien of bramen. Wel<br />
zijn ze de moeite waard in sauzen,<br />
jam, thee of mosterd. Terschelling<br />
heeft een professionele cranberry-industrie,<br />
Vlieland is geschikter voor de<br />
liefhebbers.<br />
Op dit autoluwe eiland is de fi ets<br />
hét vervoermiddel. Met windkracht<br />
zes tegen is het fl ink trappen. Ik fi ets<br />
westwaarts richting Het Posthuys, samen<br />
met Corrie Dantuma. Deze<br />
cranberryliefhebster en fervent plukker<br />
(haar record staat op vier ton bessen<br />
in zes weken) kent dit eiland als<br />
haar broekzak. Bij camping De Lange<br />
Paal draaien we rechtsaf een schelpenpad<br />
op en komen zo op de groene<br />
cranberryheide terecht. Het is namelijk<br />
nog vroeg in het seizoen en de<br />
cranberry’s krijgen nu langzaam maar<br />
zeker hun mooie dieprode kleur.<br />
Plukhark<br />
Tijdens het plukken is het constant<br />
knielen en bukken geblazen, want de<br />
plantjes groeien laag bij de grond.<br />
Omdat de besjes nog niet helemaal<br />
rijp zijn – dat worden ze pas eind september<br />
– zijn ze stevig en kun je hard<br />
doorplukken. Makkelijker is om te<br />
werken met een plukhark, een houten<br />
bak met een metalen, vorkachtig<br />
uiteinde. Hiervoor is wel een 25 euro<br />
(excl. btw) kostende vergunning van<br />
Staatsbosbeheer voor vereist. ‘Wel<br />
met de structuur van de plant meegaan,<br />
want anders trek je ze uit de<br />
grond’, luidt Corries advies. Ik heb<br />
het begrepen.<br />
Zorg trouwens voor goede laarzen,<br />
want bij regen verandert de heide in<br />
een drassige boel. Mijn schoeisel is<br />
hier duidelijk niet op berekend en na<br />
tien passen sijpelt het vocht door<br />
mijn sneakers. Ook wil Staatsbosbeheer<br />
op een aantal heides de overmatige<br />
hoeveelheden heidegras bestrijden.<br />
Daarvoor hebben ze een aantal<br />
enthousiast grazende Schotse Hooglanders<br />
ingezet. Oppassen voor vlaaien<br />
is dus het devies.<br />
Niet alleen de beweging en de zilte<br />
zeelucht tijdens het plukken doen je<br />
goed. Bewezen is dat cranberrys<br />
blaasontsteking en mogelijk ook<br />
maagzweren en tandplaque helpen<br />
voorkomen. Schrijver, oud-ondernemer<br />
en bekende Vlielander Jan Houter<br />
– eilanders noemen hem Jan van<br />
Pagina 19<br />
Ondanks wilde verhalen over Terschellingers die stiekem ’s nachts de Vlielandse heides kaalplukken is het hier gemoedelijk, rustig, gezellig dorps. FOTO’S: ALFRED BLOK<br />
Vlieland – laat er zelfs wijn van maken.<br />
‘Lekker zoet, maar zonder toegevoegde<br />
geur-, kleur- en smaakstoffen<br />
of andere rotzooi’, pronkt hij. Bovendien<br />
is cranberrycompote een aanrader<br />
bij eend, haas of lam. Met het<br />
wildseizoen in aantocht geen gek<br />
idee. Met een paar zakken bessen en<br />
een voldaan gevoel stap ik op de fi ets<br />
en bedenk wat er allemaal voor lekkers<br />
van kan worden gemaakt.<br />
Het nieuwe plukseizoen komt de<br />
eilanders goed uit: op Vlieland heeft<br />
men nu herfstvakantie. Sommige eilanders<br />
verdienen er een zakcentje<br />
aan. Een kilo bessen levert namelijk<br />
twee tot vier euro op. In een ochtendje<br />
pluk je al snel zo’n 80 kilo.<br />
Aangespoeld<br />
Dat de bessen op de Wadden terechtgekomen<br />
zijn, is een klein wonder. Ze<br />
zijn namelijk afkomstig van het<br />
Noord-Amerikaanse continent. Het<br />
verhaal gaat dat in 1845 een schip in<br />
een storm houten vaten verloor. Eenmaal<br />
aangespoeld op Terschelling<br />
moet de teleurstelling groot geweest<br />
zijn bij de eilanders toen de tonnen<br />
geen wijn of port, maar rotte besjes<br />
bleken te bevatten. De zandgrond<br />
van Terschelling, maar vooral Vlieland<br />
bleek zo geschikt voor de bessensoort<br />
dat de duinvalleien nu bezaaid<br />
zijn met cranberryplanten.<br />
Voor toeristen is het vooral<br />
lekker buiten te zijn en te genie-<br />
ten van de natuur. Na gedane arbeid<br />
is het aangenaam rusten en dus pak<br />
ik in de gemoedelijke Dorpsstraat bij<br />
café-restaurant ‘De Richel’ een punt<br />
cranberrytaart met slagroom. Je fi ets<br />
op slot zetten is niet nodig. Zelfs de<br />
voordeur van Huize Dantuma doet<br />
Corrie bijna nooit op de grendel.<br />
Geen zin of te lui om zelf te plukken?<br />
Voor het huis aan de overkant<br />
staat een tafeltje waar je zelf een bak<br />
bessen kunt pakken. Leg wel even vijf<br />
euro in een bakje, zo hoort het.<br />
Voor cranberry’s moet je niet op<br />
Terschelling, maar op Vlieland zijn.<br />
Ondanks wilde verhalen over Terschellingers<br />
die stiekem ‘s nachts de<br />
Vlielandse heides kaalplukken is het<br />
hier gemoedelijk, rustig en gezellig<br />
dorps. Vraag de VVV waar je op het<br />
eiland de mooiste cranberryheides<br />
vindt. Gewoon eens proberen, want<br />
dit onschuldige tijdverdrijf is gezond,<br />
leuk en het levert nog wat op ook. 1<br />
The Cranberries<br />
Deze Ierse rockband uit Limerick brak in 1995<br />
door met het album No Need To Argue, waarvan<br />
meer dan 16 miljoen exemplaren werden verkocht.
��<br />
����<br />
���<br />
������<br />
���<br />
������<br />
�����<br />
� �����<br />
�������<br />
��<br />
€����<br />
� �����<br />
�����<br />
��<br />
€����<br />
� �����<br />
������<br />
��<br />
€�����<br />
� �����<br />
�������<br />
��<br />
€�����<br />
� �����<br />
������<br />
��<br />
€�����<br />
� �����<br />
������<br />
�����<br />
��<br />
€�����<br />
�������<br />
���������<br />
�����������<br />
���� ��<br />
����<br />
����������<br />
�� ����<br />
������<br />
�� �� ��<br />
������� ���� ��� ������� ��<br />
����� �������������������<br />
������ �������������<br />
Reizen<br />
Uw bestemming voor effectief adverteren.<br />
Elke vrijdag in De Pers en op zaterdag in de regionale dagbladen<br />
Het reisaanbod in de zeven regionale dagbladen van<br />
Wegener NieuwsMedia en De Pers is voor onze lezers<br />
wekelijks een bron van inspiratie.<br />
U bereikt met uw advertentie<br />
ruim 3,2 miljoen lezers*<br />
Voor informatie en reserveringen:<br />
Wegener NieuwsMedia<br />
Postbus 26<br />
7300 HB Apeldoorn<br />
reizen@wegenernieuwsmedia.nl<br />
* NOM Printmonitor 2009-I / 2009-II bereik vrijdag + zaterdag<br />
Kunst &<br />
Cultuurvakanties<br />
Prachtige Muziekreizen naar<br />
Praag (21-25 okt.) Heidelberg/<br />
Stuttgart (Kerst) en Brugge/<br />
Gent (Oud&Nieuw) Inclusief<br />
concerten, excursies, ***hotel<br />
en vervoer. Info: 013-5363921 of<br />
www.muziekreizen.org<br />
4/5 DAGEN PARIJS/<br />
PRAAG/BERLIJN/LONDEN<br />
v.a. � 99,-<br />
___________________________________________________________________________________________________<br />
www.bolderman.nl<br />
� (0318) 580 958<br />
lid ANVR/SGR<br />
Superdolomieten 8-daagse<br />
Kerstreis naar de sneeuw<br />
� 399 prima *** hotels bij lift/<br />
pisten incl. vervoer en halfpension<br />
www.europaski.com<br />
0118 472820<br />
Voordelig skiën in BULGARIJE<br />
v.a. � 389.-. Tel. 06-51720696<br />
www.balkanski.nl (SGR)<br />
BETAALBARE WINTERSPORT<br />
8dgapt + 7 dg skipasva � 145<br />
www.SPORTIEK.com<br />
Tel. 020-4702626 (SGR-lid)<br />
Lechtal, Montafon, Zell am<br />
See/Kaprun en het Zillertal.<br />
www.europaski.com<br />
0118 472820<br />
Go4Ski2Italy het hele seizoen<br />
door veel mogelijkheden voor<br />
individuelen en groepen.<br />
www.europaski.com<br />
0118 472820<br />
Htl 't Vlinderhöfke bij M'stricht<br />
MOOI WANDEL/FIETSARR.<br />
0434081203 www.natuurhotel.nl<br />
Actieve<br />
vakanties<br />
Golf spelen in Bulgarije, op de<br />
mooiste banen van Europa<br />
www.balkangolf.nl of bel<br />
0341 262210 lid sgr.<br />
Profiteer van de hoge kortingen<br />
op ons cruise-aanbod:<br />
www.CRUISEFACTORY.nl<br />
Groepsaccommodaties<br />
Huizen voor GROTE en kleine<br />
groepen; bel: 0900-476 37 36<br />
WWW.GROEPEN.NL<br />
Recreatie<br />
Onroerendgoed<br />
Recreatie<br />
onroerend goed<br />
Binnenland<br />
Luxe chalets te koop<br />
Unieke locatie direct aan<br />
de Vecht te Ommen<br />
www.bungavan.nl<br />
� 0529 - 45 32 48<br />
Gulpen, BUNGALOWS 2 - 6 p.<br />
+ LANDHUIZEN 6 tot 30 pers.<br />
LASTMINUTE korting, 043-<br />
4501180 www.dewijngaard.nl<br />
VALKENBURG, gezellige 2-p.<br />
vakantieappartementen op 5<br />
min. loopafst. van het bruisende<br />
centrum, tel. 043-6012119<br />
www.bergzicht.com<br />
3 dgn genieten in een prachtig<br />
���� hotel in Limburg voor<br />
maar � 99,50 p.p. Ook Dinnershowarr.<br />
GRATIS kl.folder?<br />
0478-511466 of www.asteria.nl<br />
VALKENBURG Hotel Pension<br />
Oranje. L.O. � 31,- / H.P. � 43,50<br />
per pers. Tel. 043 - 601 3094<br />
www.hotelpensionoranje.nl<br />
VAALS kamers en app. t.h. l + o<br />
v.a. � 27,50. Halfp. v.a. � 40,-.<br />
Lift aanw. Tel: 043-3061356.<br />
www.hotelpiethaan.nl<br />
Binnenland<br />
Algemeen<br />
HERFSTvak. Alle regio's<br />
Stacarav. va � 33 pnp6p anvr/<br />
sgr Vacansoleil.nl 0800-0022<br />
Sfeervol overnachten in kleinschalig<br />
comfortabel hotel met<br />
sauna, temidden van weidse<br />
Friese ruimte, vlakbij Leeuwarden.<br />
Info, bel: 058 - 251 98 88<br />
www.hotelweidumerhout.nl<br />
Lekker ontspannen<br />
in Drenthe!!<br />
Midweek � 140.HP okt en nov.<br />
hotelhetwapenvanaelden.nl<br />
�0591-371241 (traplift aanw.)<br />
www.boekjebungalow.nl<br />
2-20p. bung`s/ villa`s/ campings<br />
In heel Europa T.0529 462625<br />
NAZOMEREN IN DRENTHE<br />
Hotelarr. v.a. � 97,50 p.p.<br />
0521-387212 www.villa-nova.nl<br />
De Kremmer, voor een actieve<br />
en toch comfortabele vakantie<br />
www.kremmer.nl 0599-564333<br />
www.hoordestilte.nl<br />
Bungalowpark Lanka<br />
Ruinen 0528 241321<br />
Modern comfort in ouderwets<br />
gezellig pension 0521 - 593835<br />
www.hetrustigeheuveltje.nl<br />
PESSE, 4-8 p. bung th. aanbieding<br />
15-10 tot 29-10 � 235-266<br />
p/wk Tel. 020-4412491 Info:<br />
www.bungalowpark-nuilerveld.nl<br />
Roden, kl. groene camp. t.h. 2-<br />
4-6-12p.bung's ook trekkershut<br />
050 5019261 www.dorado.nl<br />
www.onze-boerderij.nl<br />
16 en 20p., aan het Drents-<br />
Friese Woud 0521-551521<br />
NORG: 2-6pers. comfort app.<br />
nabij restaurants, natuurgeb.<br />
en zwembad. Aanbiedingen:<br />
www.sfeervol-drenthe.nl<br />
Vakantie?..Naardenatuur<br />
natuurlijk? Bung's en camping<br />
in het bos 0522-471227<br />
www.dewiltzangh-ruinen.nl<br />
Fietsen of wandelen in bosrijke<br />
omgeving? 0593 552 429<br />
Div. HP arr. v.a. � 99,www.hotelwitteveen.eu<br />
Achterh. LANDG. "DE BOL-<br />
LERT": t.h. 6 luxe 2-10p. FINSE<br />
BUNG'S in prachtig natuurgeb.<br />
6&8p.metsauna! Red. prijs!<br />
0545-291472 www.debollert.nl<br />
Te huur en te koop: luxe bungalows,<br />
omgeving Apeldoorn.<br />
Tel. 0577-401231.<br />
www.uddelermeer.com<br />
KORTE VAKANTIES<br />
MEDEMBLIK: Bung.park<br />
Zuiderzee, luxe bungalows,<br />
in het nieuwe Limburgse PARKHOTEL HORST: welkomst-<br />
zwembad, restaurant, a/h IJscocktail,<br />
2x overnacht., 2x ontbijtbuffet en 1x drie gangen diner<br />
selmeer. Boek nu uw lastmi-<br />
� 129,50 pp. Gratis gebruik van zwembad, sauna's en<br />
nute voor de herfstvakantie tot<br />
stoombad. Prachtige ligging a/h water in bosrijke omg. Luxe � 100,= korting.<br />
kamers. Mooie fietsroutes. Gratis kleurenfolder 077-3976000. Info: 0227-542345 of www.<br />
Kijk alvast op www.parkhotelhorst.nl<br />
bungalowparkzuiderzee.nl<br />
BUNGALOWPARKSCHINOPGEUL.NL<br />
Bewezen de GOEDKOOPSTE! Bung. v.a. � 79,-<br />
Voor info/reserveren: 043-459 1400<br />
WWW.HOTEL1900.COM BERGEN<br />
Het charmante hotel *** waar<br />
je je thuis voelt. 072-5812771<br />
Gulpdal Z-Limburg luxe app<br />
TEXEL, t.h. herfstvak. div. luxe<br />
6-pers. bungalows 06-30952213<br />
www.texelvakantiehuizen.nl<br />
in Heuvelland, bos, natuur<br />
043.4573268 www.lebijou.nl<br />
GULPEN, Zuid-Limburg 2/8<br />
pers. vakantiewoningen. Tel:<br />
Gasthof Euverem. Gezellig, 043-4504668 www.pinkers.nl<br />
voordelig familiehotel met 4**** ANWB Appartementen<br />
TEXEL, 4-8 pers. bungalow,<br />
vrij vanaf okt., herfst- en kerstvakantie<br />
nog mogelijk www.<br />
slufteroord.nl 06-53531885<br />
lekker eten tussen Gulpen en Centrale ligging in Mergel/ TEXEL in de herfstvakantie?<br />
Slenaken. Div.arrangementen. Heuvelland. Nieuw: ontbijtser-<br />
Tel: 043-4503715,<br />
vice. Info? bel: 043 - 458 3070<br />
www.gasthofeuverem.nl<br />
www.schuttershuuske.nl<br />
Betaalbare bungalows op de<br />
mooiste plekjes van het eiland.<br />
www.texelselect.nl<br />
KLMWerelddealWeken bij<br />
de Jong IntraVakanties<br />
StedentripBarcelona<br />
3-daagse vliegreis<br />
Prijsverlaging tot € 84 per persoon!<br />
Highlights: Sagrada Familia,Ramblas,Montjuich,monument<br />
van Columbus,Gotische Wijk<br />
en ParcGüell<br />
U verblijft in HotelCondestable**, perfectgelegen<br />
nabij de Ramblas. De correct ingerichte<br />
kamers beschikken over airconditioning, tv,<br />
telefoon, kluisje, badkamer met bad of<br />
douche en toilet. Deverzorging is op basis<br />
van logies en ontbijt.<br />
Dagelijks vertrek t/m31maart 2011<br />
Reiscode svbar44<br />
StedentripIstanbul<br />
3-daagse vliegreis<br />
vanaf<br />
€247 p.p.<br />
StedentripLissabon<br />
3-daagse vliegreis<br />
vanaf<br />
€259 p.p.<br />
FamilyFun Zuid-Afrika<br />
16-daagse autorondreis<br />
vanaf<br />
€1399 p.p.<br />
Sunshine Trails Florida USA<br />
16-daagse autorondreis<br />
vanaf<br />
€929 p.p.<br />
Haal méér uit je vakantie<br />
Topvakanties<br />
van de Jong Intra<br />
Prijsverlaging tot € 64 per persoon!<br />
Highlights:Blauwe Moskee, overdekte Grote Bazaar,AyaSofya,<br />
Archeologisch Museum, Topkapi-Paleis en Dolmabahçe Paleis<br />
U verblijft in HotelAvlonya*** met een zeer goed prijskwaliteitverhouding.<br />
Deverzorgde kamers beschikken over<br />
telefoon, tv, airconditioning,minibar, badkamer met bad/<br />
douche en toilet.<br />
Dagelijks vertrek t/m31maart 2011<br />
Reiscode svist45<br />
Prijsverlaging tot € 46 per persoon!<br />
Highlights: klooster Jeronimos,Toren van Belém, kasteel Sao<br />
Jorge,Museum van Volkskunst en het Gulbenkian Museum<br />
U verblijft in HotelComfort Inn Embaixador*** in het centrum<br />
van Lissabon. Dekamers beschikken over telefoon, radio<br />
en tv,minibar en airconditioning, kluisje (ca. €2per dag) en<br />
badkamer met bad of douche, toilet en föhn.<br />
Dagelijks vertrek t/m31maart 2011<br />
Reiscode svlis01 (vanaf vertrekdatum1/11: svlis41)<br />
Prijsverlaging tot wel € 190 per persoon!<br />
Highlights:Gold Reef City, Kruger NationalPark,Hluhluwe-<br />
Umfolozi NationalPark, Swaziland,Dumazulu,Drakensberg<br />
U verblijft tijdens deze zeer complete reis in prima toeristen-,<br />
midden- of 1 e klasse hotels op basis van logies en ontbijt. Voorgeprogrammeerde<br />
GPSbij vertrek vanaf januari inbegrepen.<br />
Dagelijks vertrek t/m31maart 2011<br />
Reiscode vqza811<br />
Prijsverlaging tot € 100 per persoon!<br />
Highlights:Miami,KeyWest,Everglades NP, Gulf Coast, Silver<br />
Springs,Orlando, St. Augustine,Kennedy Space Center (optioneel)<br />
en Cocoa Beach<br />
U verblijft tijdens deze topreis in goede midden- of 1e klasse<br />
hotels op basis van logies. Inclusief intercontinentalevlucht<br />
per KLM en Rand McNally Road Atlas<br />
Dagelijks vertrek t/m31maart 2011<br />
Reiscode vqus874<br />
vanaf<br />
€ 175<br />
p.p.<br />
Voor allereizen geldt: getoonde prijzen zijn per persoon o.b.v. 2 personen, tenzij anders vermeld,<br />
exclusief reserveringskosten. Bijdrage Calamiteitenfonds € 2,50 per boeking.<br />
Meer info: www.dejongintra.nl/werelddeal<br />
bel 0180-457803 of ga naar uw ANVR-reisbureau.
��<br />
����<br />
���<br />
������<br />
��<br />
�������<br />
������<br />
������<br />
������<br />
������<br />
����<br />
€����<br />
������<br />
���������<br />
����<br />
€�����<br />
� �����<br />
��������<br />
����<br />
€�����<br />
������<br />
������<br />
����<br />
€�����<br />
������<br />
�������<br />
����<br />
€�����<br />
������<br />
�����<br />
����<br />
€�����<br />
�������<br />
���������<br />
�����������<br />
���� ��<br />
����<br />
����������<br />
�� ����<br />
������<br />
�� ����<br />
������� ���� ��� ������� ��<br />
����� �������������������<br />
������ �������������<br />
Terschelling: chalets vrij v.a.<br />
heden en herfstv., 0562-448344<br />
www.terschelling.net/schaap<br />
*** HOTEL TUBBERGEN 0546-621480<br />
3nachten voor slechts � 79,00 pp<br />
3-gangendiner voor � 21,50 pp<br />
Info: www.hotel-tubbergen.nl<br />
T.h. in OMMEN luxe vrijstaande<br />
6-pers. recr. bung. in bosrijke<br />
omgeving. 055-5415108<br />
OOTMARSUM Last/min HP<br />
3d/2n � 118,- 0541 - 292321<br />
Hotel www.rozenstruik.nl<br />
www.boerenlodges.nl 3d/2n<br />
LO � 125,- p.p. Hotel Erve<br />
Bruggert, Haaksbergen. 3d/2n,<br />
1x 3-gangen diner, noabertoerroute,<br />
� 99,- p.p. Tel. 053-<br />
5721404.<br />
ZOUTELANDE / DISHOEK,<br />
schitterend aan de voet van<br />
de duinen, 5 min. loopafst.<br />
van zee, te huur 4-6 pers.<br />
vak.won. Info: J. Koppejan,<br />
tel. 0118 - 562642 www.<br />
verhuurbedrijfkoppejan.nl<br />
Cadzand-Bad, bung. en app. 50-<br />
500 m van strand info: www.<br />
voogdtverhuur.nl/0117-391514<br />
Fiets- & Natuurarrangement De<br />
mooiste routes van het eiland.<br />
Luxe bungalows bij het water<br />
T 0111-692500|www.denosse.nl<br />
TEXEL ��� 3 nachten luxe<br />
kmr incl. ontb./diner v.a. 172,50<br />
0222-319262 www.hotelopdiek.nl<br />
Lekker weg en toch dichtbij !<br />
www.hoteltexel.com<br />
0222-311237<br />
Natuurlijk genieten.<br />
Aantrekkelijke<br />
midweekarrangementen<br />
Herfst en kerst in Twente!<br />
Diepenheim Hotel 't Holt a/d 6<br />
kastelenroute. Herfst special 5<br />
d./4 n. �199,00 p.p. HP 0547-<br />
351844 www.hoteltholt.nl<br />
OOTMARSUM div.vak.huizen<br />
v.a. � 160,- p.w. 0546-576632<br />
www.krikhaarvakanties.nl<br />
boerderijappartementen.nl<br />
2, 4, 8 pers. bij Ommen, v.a.<br />
80 euro � 0546-671703<br />
T.h.: vakantiewoningen en ap- Scheveningen, div. luxe app.<br />
partementen aan zee! 0117- boul. zeezicht Tel. 070-3921833<br />
382640 www.breskens.nl www.tiggelman-management.nl<br />
10 DAGEN ANDORRA<br />
v.a.� 359,-<br />
___________________________________________________________________________________________________<br />
www.bolderman.nl<br />
� (0318) 580 958<br />
lid ANVR/SGR<br />
De Mooiste Vakantiehuizen<br />
Op De Prachtigste Plekjes!<br />
Keuze uit meer dan 400 accommodaties!<br />
Tel: 0570 - 615 994<br />
WWW.ARDENNENPLEZIER.NL<br />
WEEKENDJE ARDENNEN<br />
**** in de Ardennen****<br />
www.lapetiteourse.com<br />
HERFSTvakantie Ardennen<br />
stacarav va � 40 pnp6p anvr/<br />
sgr Vacansoleil.nl 0800-0022<br />
-----------WWW.AARO.NL-----------<br />
Ardennen: mooi vrijstaande<br />
vak. huizen voor 2 tot 30 pers.<br />
0032-494.650.500 www.aaro.nl<br />
Div. luxe mooi gel. 4-6 pers.<br />
vak.hzn. bij DINANT met tuin<br />
en zwembad. 043-3252089<br />
www.nature-comfort.com<br />
NAZOMEREN ARDENNEN<br />
Vrijst. bungalows op park met<br />
indoor zwembad. Mooie natuur,<br />
kajak etc. Tel. 0032 86 212739<br />
www.sunclass-grandhan.nl<br />
******** Cyprus ********<br />
GEEN MASSA TOERISME<br />
Villa's, kleinschalige appart.<br />
en hotels. Incl. vlucht en huurauto.<br />
Tel.: 0541 - 531 003<br />
www.iliosreizen.nl SGR & CF.<br />
Canarische<br />
Eilanden<br />
*** RENESSE AAN ZEE ***<br />
bungalows/chalets/caravans<br />
camping. Tel. 0111- 461 231<br />
www.vakantieparkschouwen.nl<br />
Zeeuws-Vlaanderen, 120 vakantiewoningen<br />
direct aan zee.<br />
Meer info: www.nieuwvliet.nl<br />
of 0117-372180.<br />
Bijzondere herfstkleuren rondreizen<br />
en fly-drive arr. sept. en<br />
oct. www.terrabulgaria.com of<br />
bel ons 0341 262210 - Lid sgr.<br />
ASKJA REIZEN anvr-sgr.<br />
De specialist op Lapland met<br />
het meest complete aanbod.<br />
026 352 93 90 www.askja.nl<br />
DJOSER rondreizen Fins<br />
Lapland 7 dgn v.a. � 1695,-<br />
Brochure? www.djoser.nl of<br />
071-5126400<br />
��� WWW.GITES.NL ���<br />
Vakantiehuizen voor<br />
levensgenieters. Bijna 3000<br />
huizen te huur en te koop.<br />
Prachtige huizen & villa's in<br />
héél Frankrijk. 026-3519198<br />
www.drome-vakantiehuizen.nl<br />
Herfstvak. PARIJS, Disney.<br />
Stacarav va � 41 pnp6p anvr/<br />
sgr Vacansoleil.nl 0800-0022<br />
Boerderijtjes & Landhuizen<br />
** FRANCE INDIVIDUELLE **<br />
� 020 - 428 5999 www.fi.nl<br />
3,4,5d Londen va � 149<br />
5d Canterbury Kent va � 229<br />
5d South Downs va � 259<br />
11d Schotse Hoogl. va � 649<br />
11d Ierland va � 649<br />
Vraag snel de brochure aan!<br />
Tel. 0529-469667 ANVR/SGR<br />
GEEN MASSATOERISME<br />
Tenerife & La Gomera<br />
Villa's, casita's, appartemen- ASKJA REIZEN anvr-sgr.<br />
ten en hotels. Incl. vlucht en De specialist op IJsland met<br />
huurauto. Tel. 0541-531003 of het meest complete aanbod.<br />
www.iliosreizen.nl SGR & CF. 026 352 93 90 www.askja.nl<br />
2d Kerst Dortmund va � 79<br />
4d Berlijn va � 99<br />
4d Kerst Leipzig va � 99<br />
4d Zwarte Woud va � 119<br />
5d Thüringen va � 199<br />
5d Paltser Woud va � 209<br />
5d Fichtelgebergte va � 219<br />
5d Kerst Berlijn va � 309<br />
8d Kerst BadWimpfen va �529<br />
Vraag snel de brochure aan!<br />
Tel. 0529-469667 ANVR / SGR<br />
Waldhotel in het Zwarte<br />
Woud! www.adrionshof.com<br />
Tel: 0049-7446-95 60 60<br />
Sauerl., 3* hotel a/d bosrand<br />
l/o � 30, hp �37, T: 0049-2723<br />
72792 landhausschulte.de<br />
EIFEL vak.won. Jünkerath am<br />
Waldsee. Tel: 0049-6597-2686<br />
www.bauernhof-kloep.de<br />
Moezel ***vak-app, �42/d incl.<br />
fietsen, tuin m. zicht op moezel.<br />
www.ferienwohnungen-<br />
kaufmann.de 0049.6532.3271<br />
�����<br />
Belgische topbestemmingen!<br />
Brussel - Brabant (BE)<br />
������� ��� ��������������������<br />
� ����� ������� ��� ��� �������<br />
� ����� �����������<br />
Tip: wandel door het Jubelpark<br />
2 nachten vanaf € 79,00 p.p. incl. ontbijt<br />
én gratis VIP arrangement<br />
Antwerpen - Antwerpen (BE)<br />
Astoria Hotel Antwerpen ���<br />
� ������ �������<br />
� ������������ ���������<br />
Tip: Diamantmuseum<br />
2 nachten vanaf € 79,00 p.p. incl. ontbijt<br />
én gratis VIP arrangement<br />
Luik - Luik (BE)<br />
������ ����� ����� ���� ������ ����<br />
� ����������� ������ �����������<br />
� ������ ��������<br />
Tip: bezoek de antiekmarkten<br />
2 nachten vanaf € 79,00 p.p. incl. ontbijt<br />
én gratis VIP arrangement<br />
>SAUERLAND - WILLINGEN<<br />
Ned.pens. va. �29,50 , 5 nacht.<br />
HP 181,50 pp. T:0049.5632.6209<br />
www.amhirschsprung.de<br />
Sauerland & Eifel 2-34 pers.<br />
vakantiehuizen / pensions v.a.<br />
� 210,- pw. Tel. 0546-576632<br />
of www.krikhaarvakanties.nl<br />
THÜRINGEN omg. JENA<br />
WEIMAR, Landelijk gelegen<br />
Nederlands Hotel, 6 dgn incl.<br />
HP � 145,- pp Tel. 0049-36692-<br />
22218 www.silberthal.de<br />
Hotel-Pension in 't Waldecker<br />
Land, GEZINSAANB. 2 Volw. +<br />
tot 3 kind. vp � 109,-! overdekt<br />
zwembad, sauna, zonnebank,<br />
kegelbaan, tafeltennis, speeltuin,<br />
Tel:0049.5694.432<br />
www.pension-hanebeck.de<br />
Vakantie in 't sprookjesachtige<br />
ZWARTE WOUD 3x HP � 114,<br />
7x HP � 245 pp Ruime 2-p.<br />
kamer met bad of douche/wc/<br />
tv/balkon, ontbijtbuffet.<br />
Fam. Stoffer, Oberdorfstr. 48,<br />
D-72270 Baiersbronn<br />
GASTHOF HOTEL RAPPEN<br />
Tel: 0049-7442-2332 (nl-eig.)<br />
www.hotel-rappen.de<br />
Teutoburger Woud, bijz. mooi<br />
gel. hotel-pens. L/O v.a. � 28,<br />
Tel: 0049-5274-467 www.<br />
hausampark-nieheim.de<br />
Zuideifel, herfstaanbod:<br />
2x overn./ontbijt, 1x3-gangenmenu,<br />
1x4-gangen fijnproever-<br />
First-class hotel in Bernkastel-Kues/<br />
menu va. � 129 p.p./2pers.kmr.<br />
Moezel. Meer dan 1.000 m²<br />
wellness- en gezondheidsafdeling. 4x overn./ontbijt va. � 119 p.p.<br />
Wellness aan de Moezel /2pers.kmr. (Aankomst zo. of<br />
6 Dagen, 5x overn., ma.).Waldhaus Seeblick,<br />
HP, vrije<br />
toegang tot wellnessafd.,<br />
D-54636 Biersdorf, T.0049boottocht<br />
etc. € 376,- p.p. 6569-96990, Fax - 969950,<br />
www.zum-kurfuersten.de info@waldhaus-seeblick.de<br />
� 0049 - 6531/96770 Zuideifel - Hotel Wallstein,<br />
Willingen & Olsberg/Sauerl. Fam.Hösdorff, Bergstr. 23, D-<br />
Vakwon. 2-6 p., zwb, 0049-2361- 54675 Wallendorf, t.0049-6566<br />
41822 www.familie-lanfer.de -432, www.haus-wallstein.de<br />
Lesbos, Kreta,Samos, Pelopónnesos, Corfu, Lefkas<br />
Pílion, Kefalonía, Itháki, Kythira, Chios, Epiros<br />
DIVERSE DATA IN SEPTEMBER & OKTOBER<br />
Ook mogelijkheden voor de herfstvakantie<br />
8 dgn va � 299,- / 15 dgn va � 399,-<br />
Incl. vlucht en woning. Ross Holidays. anvr/sgr.<br />
WWW.ROSSHOLIDAYS.NL - 024-642 48 48<br />
Antwerpen - Antwerpen (BE)<br />
������ ����� ������� ����<br />
� ���� ��� ��� �������<br />
� ������ �� ���� �����<br />
� ����� �� ������<br />
Tip: Antwerpse Zoo<br />
Van<br />
Nú<br />
vanaf:<br />
€39, 50<br />
p.p.p.n.<br />
2 nachten vanaf € 79,00 p.p. incl. ontbijt<br />
én gratis VIP arrangement<br />
Nú<br />
vanaf:<br />
€39, 50<br />
p.p.p.n.<br />
Nú<br />
vanaf:<br />
€39, 50<br />
p.p.p.n.<br />
Nú<br />
vanaf:<br />
€39, 50<br />
p.p.p.n.<br />
Volop Zomer! Korting Herfst<br />
vak. Luxe Villa met prive<br />
zwembad. Mirtos, Zuid-Kreta.<br />
www.in7thheaven.com<br />
GEEN MASSATOERISME<br />
Sicilië<br />
Villa's, appartementen en<br />
hotels. Incl. vlucht en huurauto.<br />
Tel. 0541-531003 of<br />
www.iliosreizen.nl SGR & CF.<br />
www.GudetoscanA.com<br />
Driehoek Pisa-Florence-Siena<br />
Vakantiehuizen 020-6895266<br />
Huizen op wijndomeinen, wijnen<br />
culinaire reizen 072-5116111<br />
www.cazebonne.nl<br />
Boerderijen & Landhuizen<br />
* * Fi VAKANTIEHUIZEN * *<br />
�020-428 5999 www.fi.nl<br />
AGRITURISMO: verblijf op<br />
prachtige landgoederen. In<br />
heel Italia. 0416- 69 66 05 of<br />
www.gigitravel.nl (SGR)<br />
Gardameer 7-daagse Kerstreis<br />
� 399 incl. vervoer halfpension<br />
en excursies Venetië en Verona<br />
vertrek 22 dec. www.<br />
europaski.com 0118 472820<br />
DE PORTUGAL SPECIALIST<br />
Naar Portugal voor de beste<br />
prijs? Ga met Paradise op<br />
reis! Bel 030-6592160 of<br />
deportugalspecialist.nl SGR<br />
Algarve-bijzondere vakantiehuizen.<br />
www.portucasa.nl (sgr)<br />
In samenwerking met:<br />
Boek via: 0900-47 83 577 | 25 ct. p.m.<br />
ma t/m vr 8.30 - 22.30 uur | za en zo 10.00 - 18.00 uur<br />
Gratis VIP arrangement<br />
Boek een 3-daagse citytrip en geniet<br />
van een superdeluxe verblijf in de<br />
bruisende Belgische topbestemmingen.<br />
Inhoud VIP arrangement<br />
� Upgrade naar luxe kamer<br />
� Late check-out om 15.00 uur<br />
� Welkomstdrankje<br />
Aankomst t/m 30 november 2010.<br />
Oostende - West-Vlaanderen (BE)<br />
������ ������ ���<br />
� ��� ����� ��� ��� ������<br />
� ���������� ������<br />
Tip: Fort Napoleon<br />
2 nachten vanaf € 79,00 p.p. incl. ontbijt<br />
én gratis VIP arrangement<br />
Mechelen - Antwerpen (BE)<br />
������� �� ������� ��� �������� ���� ������ ���<br />
� ������ �� ��� �������<br />
� ������ ��������<br />
Tip: Sint-Romboutstoren<br />
2 nachten vanaf € 79,00 p.p. incl. ontbijt<br />
én gratis VIP arrangement<br />
Gent - Oost-Vlaanderen (BE)<br />
������� ��� ���� ���� ����<br />
� ����� ��� ���������<br />
� ���� ����������<br />
Tip: Het Gravensteen<br />
2 nachten vanaf € 79,00 p.p. incl. ontbijt<br />
én gratis VIP arrangement<br />
Ons 5-pers. vak.app. in Salzkammergut<br />
in mooi wandel/<br />
skigebied, prachtig uitzicht,<br />
zwembad/3 fietsen aanw. huur<br />
p.w. � 240,-/330,- 0316-227291<br />
familie_peters@hotmail.com<br />
www.boekjebungalow.nl<br />
2-20p. bung`s/ villa`s/ campings<br />
In heel Europa T.0529 462625<br />
Wenen 7-daagse Kerstreis<br />
� 359 incl. vervoer halfpension<br />
en excursies vertrek 22 dec.<br />
www.europaski.com<br />
0118 472820<br />
REISVACCINATIES door gespecialiseerde<br />
huisartsen op tijden<br />
dat het u ook schikt. Vergoeding<br />
door zorgverzekeraar. Afspraak<br />
via: WWW.TRAVELDOCTOR.NL<br />
8/10 dgn DALMATISCHE<br />
KUST / ISTRIË OPATIJA<br />
ROVINJ<br />
v.a. � 299,-<br />
___________________________________________________________________________________________________<br />
www.bolderman.nl<br />
� (0318) 580 958<br />
lid ANVR/SGR<br />
Portugal: Algarve en Madeira<br />
najaar - winter - voorjaar<br />
4 weken naar de zon alvanaf � 499,-<br />
Hotels, appartementen en bungalows.<br />
Lekker ontspannen in de zon of deelnemen aan één van<br />
onze actieve arrangementen: wandelen, fietsen, golfen,<br />
excursies en rondreizen per bus of huurauto.<br />
Primavera Reizen heeft het allemaal!<br />
Voor informatie en/of brochure: 010-2452555<br />
of bezoek onze website.<br />
WWW.PRIMAVERAREIZEN.NL<br />
Moskou en/of St. Petersburg<br />
6-dgse reis v.a. � 539,- (vlucht,<br />
hotel l.o.***) www.mevoreizen.nl<br />
Nú<br />
vanaf:<br />
€39, 50<br />
p.p.p.n.<br />
Nú<br />
vanaf:<br />
€39, 50<br />
p.p.p.n.<br />
Nú<br />
vanaf:<br />
€39, 50<br />
p.p.p.n.<br />
Boek nu via www.HotelSpecials.nl/wegener6<br />
De getoonde prijzen zijn vanafprijzen. De prijzen zijn per persoon voor het gehele verblijf op basis van tweepersoonsbezetting en beschikbaarheid,<br />
excl. reserveringskosten (€ 12,50 bij 2 of meer nachten), toeristenbelasting en eventuele extra’s. De arrangementen zijn geldig t/m 30 november 2010.<br />
Druk- en zetfouten voorbehouden. Boek nu via: www.HotelSpecials.nl/wegener6 of 0900-47 83 577
16 Uit & thuis<br />
REIZEN<br />
Bezetting, burgeroorlog en natuurgeweld;<br />
Taiwan is geteisterd maar<br />
blijft zichzelf opnieuw uitvinden.<br />
Andrew Jefford<br />
TAIPEI<br />
...<br />
De roerige recente geschiedenis van<br />
Taiwan deert de Taiwanezen niet zo.<br />
Dit luidruchtige, maar vrolijke eiland<br />
heeft vrijwel altijd al in spanning geleefd.<br />
De Japanners bezetten zo’n 45<br />
Zakkenrollers<br />
BARCELONA<br />
Barcelona is de stad met de meeste<br />
zakkenrollers. Dat blijkt uit een onderzoek<br />
van TravelAdvisor, een<br />
website met reizigerservaringen.<br />
Rome eindigde op plaats twee op de<br />
Global Pickpocket Top Ten. De lijst is<br />
samengesteld door in de reisverslagen<br />
van de afgelopen twaalf maanden<br />
te zoeken op de term ‘zakkenrollers’.<br />
Parijs (3) en Athene (5) stijgen<br />
in de lijst. Nederlandse steden<br />
vallen buiten de toptien.<br />
jaar lang het eiland. Daarnaast leeft<br />
het land met de littekens van een burgeroorlog<br />
en de daaruit voortgekomen<br />
gewapende vrede met China.<br />
Ook moeten Taiwanezen regelmatig<br />
vrezen voor natuurgeweld. Aan het<br />
eind van elke zomer krijgt het te maken<br />
met tyfoons. Elke tien jaar zorgen<br />
aardbevingen voor verwoesting.<br />
Ondertussen moet het eiland<br />
zichzelf voortdurend opnieuw uitvinden.<br />
Vroeger was al het speelgoed<br />
‘made in Taiwan’. Tegenwoordig pro-<br />
Revolutionair plan<br />
MOOISTE UITZICHT BIJ AIRBUS<br />
FIER OP KOP De ingenieurs van vliegtuigfabrikant<br />
Airbus onderzoeken de mogelijkheid<br />
om een passagiersviegtuig met een<br />
doorzichtige romp te bouwen.<br />
Volgens Axel Krein, hoofd van de research-<br />
en technologieafdeling van<br />
het bedrijf, zal vliegen voor passagiers<br />
op deze manier een totaal andere ervaring<br />
worden. Het sciencefictionachtige<br />
plan klinkt redelijk eenvoudig:<br />
de piloot stuurt vanuit de cockpit<br />
een elektrisch signaal door de hightech<br />
keramische romp van het toestel,<br />
dat daarop doorschijnend wordt.<br />
Nachtmarkt<br />
De Shilin nachtmarkt in Taipei is befaamd om zijn<br />
oesteromeletten, tofu en pijlinktvis. Je kunt er ook<br />
terecht voor kleding. Afdingen is toegestaan!<br />
duceert het land bijna de helft van de<br />
laptops wereldwijd. Ook profiteert<br />
het land van de olie-industrie rondom<br />
de hoofdstad Taipei en de westelijke<br />
kustvlakte. Concurrent China<br />
houdt alles vanaf het vasteland nauwkeurig<br />
in de smiezen en probeert alles<br />
beter en sneller na te maken.<br />
De prachtige bezienswaardigheden,<br />
geluiden en geuren van Taiwan<br />
kan China echter onmogelijk evenaren.<br />
De herkomst van de producten<br />
(zoals de sierlijke, geparfumeerde<br />
Krein laat weten dat de Airbus-ingenieurs<br />
geen fantasten zijn, bij dit project<br />
moeten ze slechts hun verbeelding<br />
vrij spel geven. Toekomstmuziek<br />
is het plan nog wel. Volgens Krein zal<br />
deze techniek pas rond het jaar 2050<br />
echt in gebruik kunnen worden genomen.<br />
De wetenschappers van Airbus zitten<br />
nog vol andere plannen. Zo onderzoekt<br />
men een romp die zichzelf<br />
kan herstellen bij breuken of scheuren<br />
en het plaatsen van de motoren<br />
op andere plekken dan de vleugels.<br />
Nederlands Formosa<br />
In de stad Tainan staan resten van het VOC-fort<br />
Zeelandia. Tussen 1624 en 1664 had de VOC een<br />
koloniaal bewind op het eiland gevestigd.<br />
thee Oolong) is zo uniek dat namaken<br />
onmogelijk lijkt.<br />
Nevel<br />
De grote bladeren van deze thee geven<br />
een zachte, rustgevende smaak af<br />
met een soms verbazingwekkend<br />
complex aroma. Het houdt het midden<br />
tussen groene en zwarte thee. De<br />
vele smaakvarianten verschillen van<br />
geurige, romige tot meer fruitige, sappige<br />
Oolongs. De grootste smaaksensatie<br />
is misschien wel de Oriental<br />
ANP<br />
HOLLANDSE HOOGTE<br />
���������������<br />
�������������������������<br />
Oost-Azië Vrolijk eiland<br />
Taiwan: thee, bergketens en wierook<br />
Beauty, afkomstig uit het gebied tussen<br />
Maoli en Hsinchu. Zijn honingachtige<br />
smaak komt door de theebladeren,<br />
waarop groene sprinkhanen<br />
hun speeksel achterlaten.<br />
Kenmerkend zijn de jonge bergtoppen.<br />
Met zo’n vijf millimeter per<br />
jaar is het één van de snelst groeiende<br />
bergketens in de wereld. De aardkorst<br />
beweegt hier volop, getuige de twee<br />
tektonische platen die de afgelopen<br />
jaren liefst negen meter over elkaar<br />
heen zijn gekropen en zo de diepe<br />
Denemarken<br />
TRANSAVIA<br />
BOUWT AF<br />
Luchtvaartmaatschappij Transavia<br />
stopt met de Deense activiteiten. Op<br />
1 april 2011 moet het doek definitief<br />
vallen, zo maakte Transavia, dochter<br />
van luchtvaartmaatschappij Air<br />
France-KLM, bekend. Volgens<br />
Transavia is er in Denemarken sprake<br />
van enorme overcapaciteit. Tot 1<br />
november handelt Transavia alle<br />
geplande vluchten af. Vliegtickets<br />
na die periode worden omgeboekt<br />
of de reiziger krijgt zijn geld terug.<br />
Straatmuziek<br />
De hippe Ximenting-buurt in Taipei is het eerste<br />
voetgangersgebied op Taiwan. Je struikelt hier<br />
over de straatmuzikanten en filmtheaters.
���������������<br />
������������������������� Uit & thuis 17<br />
REIZEN<br />
Tarokokloof hebben gevormd.<br />
Op zoek naar serene rust? Vergeet<br />
het maar, want dit landschap toont<br />
een bijna angstaanjagende ongastvrijheid.<br />
De snelweg die het eiland<br />
doorkruist, werd gebouwd tussen<br />
1956 en 1960 en kostte destijds 212<br />
levens en 702 gewonden. Hier is de<br />
natuur de reizigers grootste vijand.<br />
Na vijftig jaar hebben de Taiwanese<br />
autoriteiten alle reparatiewerkzaamheden<br />
opgegeven: vallende rotsblokken<br />
dreigen voortdurend delen van<br />
de asfaltweg te verwoesten.<br />
Verschillende rivieren klotsen<br />
door de kliffen, die soms tot 1.200<br />
meter hoog kunnen worden. Ze zorgen<br />
voor een constante nevel, waardoor<br />
gras, planten en bloemen zich<br />
graag aan de rotswanden vastklampen.<br />
De rivieren slijpen zich een weg<br />
Maastricht<br />
DAKLOZE<br />
Wil je de Limburgse hoofdstad een<br />
keer van een minder chique kant<br />
zien? Maarten Goemans toont de<br />
onderkant van Maastricht tijdens<br />
rondleidingen. Goemans, die nu bij<br />
het Leger des Heils woont, put daarbij<br />
uit zijn eigen ervaringen als dakloze<br />
en vertelt anekdotes. Door het<br />
geven van rondleidingen is hij weer<br />
onder de mensen. Het idee voor de<br />
dakloze-tours is bedacht door Gerd<br />
Leers, de voormalige burgemeester.<br />
door het landschap en creëren natuurlijke<br />
vormen, die in hun abstracte<br />
schoonheid kunnen wedijveren<br />
met beeldhouwwerken van Bernini<br />
of Canova. ‘s Ochtends schijnt de zon<br />
weer en kun je het Boeddhistische<br />
klooster in Tiansiang zien liggen, terwijl<br />
zwaluwen en vlinders door de<br />
lucht cirkelen.<br />
Wierookhout<br />
Heb je niet zoveel tijd om ver het land<br />
in te trekken, dan kun je ook andere<br />
bergen en kliffen vanuit het westen<br />
bereiken dankzij een netwerk van<br />
moderne hogesnelheidstreinen. Een<br />
bezoek aan Alishan is wellicht niet zo<br />
spannend als de Tarokokloof, maar<br />
de geur van wierookhout zal je lang<br />
bijblijven. Een antiek spoorbaantje<br />
loopt er door de bossen, maar vaak is<br />
Oekraïne<br />
Leesvoer<br />
’s Nachts je boek uitgelezen? Geen probleem! De<br />
Eslite-boekwinkel op Donhua Road in Taipei is 24<br />
uur per dag open en verkoopt veel Engelstalige titels.<br />
deze baan gesloten vanwege vallende<br />
rotsblokken. Veel van de mooiste<br />
theetuinen zijn te vinden in het Nationaal<br />
Park in de buurt Alishan Fenchihu.<br />
Behalve de openlijke openhartigheid<br />
van de Taiwanese politiek is een<br />
groot verschil met het Chinese vasteland<br />
dat Taiwan vrijwel overal is bezaaid<br />
met religieuze tempels en<br />
bouwwerken. Van glanzende Boeddhabeelden<br />
tot Taipei’s Longshan<br />
tempel in het hart van de stad. De religieuze<br />
tolerantie, zoals die wel vaker<br />
voorkomt in oosterse religies, wordt<br />
onderstreept door de vele tempels<br />
waar je beelden van zowel sterk behaarde<br />
taoïstische als gladde boeddhistische<br />
goden ziet. Enorme hoeveelheden<br />
wierook verdwijnen in de<br />
warme avondlucht wanneer gelovi-<br />
NUCLEAIR DAGJE TSJERNOBYL<br />
LEIDT ROND Voor €122 heb je al een dagje nucleair<br />
ramptoerisme. De ontplofte reactor in<br />
Tsjernobyl trok vorig jaar 7.500 bezoekers.<br />
Daaronder zijn nucleaire specialisten,<br />
maar ook gewoon dagjesmensen.<br />
De bezoekers moeten bij het betreden<br />
van de afgesloten zone in een<br />
straal van dertig kilometer rond de reactor<br />
een formulier ondertekenen<br />
waarin zij beloven zich aan de regels<br />
te houden. Eten, drinken en roken is<br />
bijvoorbeeld niet toegestaan. Vanwege<br />
de radioactiviteit mag niets<br />
aangeraakt worden. Veel toeristen<br />
brengen ook een bezoek aan de<br />
spookstad Pripyat, die op drie kilometer<br />
afstand van de reactor ligt en waar<br />
de arbeiders van de kerncentrale<br />
woonden.<br />
Hier bestaat de Sovjetunie gewoon<br />
nog. In de stad woonden vóór<br />
de ramp 50.000 mensen. De inwoners<br />
werd gevraagd alleen het hoogstnodige<br />
mee te nemen omdat de evacuatie<br />
tijdelijk zou zijn. Planten en bomen<br />
groeien hier in het wilde weg.<br />
Het pretpark met reuzenrad spant<br />
wat griezeligheid betreft de kroon.<br />
Dineren tussen de wolken<br />
De Taipei 101-toren is sinds 2007 niet meer de hoogste<br />
wolkenkrabber ter wereld maar zeker een bezoek<br />
waard. Op etage 86 is een restaurant gevestigd.<br />
gen zich wenden tot hun heilige boeken,<br />
gezangen of gewoon lekker zitten<br />
te kletsen.<br />
Je hoeft Taipei niet te ontvluchten<br />
om aan de waanzin van het hectische<br />
stadse leven te ontsnappen. Neem de<br />
metrolijn naar Zhuwei Station, huur<br />
een fiets en maak gebruik van het uitstekende<br />
netwerk van fietspaden, zoals<br />
die langs de Danshui rivier. Wandel<br />
door de stad langs een<br />
‘theeplukkerswandelroute’. Tenslotte<br />
kun je in Yangmingshan, een bergachtig<br />
gebied ten noorden van de<br />
stad, genieten van warmwaterbronnen<br />
in dit natuurpark. Maar pas op,<br />
want op zaterdagnacht verandert de<br />
kronkelige weg omhoog in een informele<br />
scooterrace voor 19-jarigen. 1<br />
© The Financial Times<br />
WAAR IS...<br />
PAULINE LEENDERS<br />
Naam: Pauline Leenders<br />
Plaats: Versailles, USA<br />
Doel: 1 jaar highschool<br />
paulineleenders.waarbenjij.nu<br />
...<br />
Z<br />
aterdag was Junior Miss verkiezing,<br />
dat is pas echt over-<br />
dreven gedoe! ‘Save the<br />
World, World Peace.’ Waren allemaal<br />
meisjes van 16/17 jaar, eerst<br />
moesten ze een work-out doen en<br />
ondertussen met een verschrikkelijke<br />
tandpasta smile lachen. Ze moesten<br />
hun ‘talent’ laten zien en iets<br />
vertellen over welke vrouw de wereld<br />
had veranderd. Een paar rondjes<br />
lopen in een jurk en maar lachen!<br />
Goh wat moeten die pijn hebben<br />
gehad zeg; en als prijs kreeg je dan<br />
een beurs voor de universiteit. Jessica<br />
die ook meedeed had niks gewonnen<br />
helaas. Maar dat stomme<br />
meisje waar we mee uit eten waren<br />
had wel gewonnen, dus die mag<br />
zich nou voor een heel jaar Woodford<br />
Junior Miss noemen, Woehooe!<br />
Op school gaat alles goed, Je hebt<br />
hier bijna iedere dag een toets voor<br />
ieder vak. Alle vragen zijn in het Engels<br />
dus ik weet soms niet eens wat<br />
de vraag betekent. Maar voor de<br />
rest gaat het wel goed.<br />
Iedereen eet hier lunch op school<br />
(we hebben maar 1 pauze!) Maar het<br />
eten wat ze hier hebben is dus alleen<br />
maar ongezonde troep, dus ikneem<br />
braaf m’n boterhammetjes en<br />
appel mee!<br />
Sommige mensen zijn hier echt<br />
dom! Haha wat ze allemaal over Nederland<br />
denken;<br />
- Hebben jullie wel elektrische aparaten?<br />
Ik dacht dat Nederland het<br />
minst westerse land was<br />
- Ligt Nederland niet in Noorwegen?<br />
- Hebben jullie lama’s?<br />
- Doen die houten schoenen geen<br />
pijn?<br />
- En nog veel meer domme dingen.<br />
Het enige wat ze van Nederland<br />
weten is Amsterdam met wiet en de<br />
rode lampjes, en dat we 2de zijn geworden<br />
met het wk.<br />
Nou ik ga weer lekker slapen. 1<br />
Op waarbenjij.nu staan bijna 1.5 miljoen<br />
reisverhalen en meer dan 5 miljoen<br />
foto’s van reizigers uit de hele wereld.<br />
Amsterdam<br />
DUURSTE<br />
HOTELNACHT<br />
Een hotelovernachting in Nederland<br />
is het duurst in de hoofdstad, meldt<br />
boekingssite hotel.com. Hotelgasten<br />
betaalden in Amsterdam gemiddeld<br />
€115 per overnachting in het<br />
tweede kwartaal van 2010. De gemiddelde<br />
kamerprijs in Amsterdam<br />
steeg met 7 procent ten opzichte van<br />
dezelfde periode een jaar eerder.<br />
Overnachten was vorig jaar nog het<br />
duurst in Den Haag. Utrecht en Leiden<br />
volgen Amsterdam in de top 3.<br />
Kapel<br />
De ‘tentachtige’ Luce-kapel op de campus van de<br />
christelijke Tunghai Universiteit in Taichung<br />
is een architectonisch huzarenstukje.
������ ����� �����<br />
����<br />
�������<br />
����� ���<br />
���������<br />
��� ����<br />
���������<br />
��<br />
���������<br />
����<br />
��������<br />
��<br />
���������<br />
���� �����<br />
����<br />
Luxe busreis 10 dgn Spanje 14x buffet Hotel Reymar*** op<br />
boulevard Malgrat, zwembad, kamer bad/do, toilet, airco, tv,<br />
balkon.1e kind
���������������<br />
������������������������� Uit & thuis 19<br />
REIZEN<br />
Zes ultieme relaxoorden in Portugal<br />
Goedkoop zijn ze niet, maar wel heel<br />
bijzonder. Zes van de beste hotels<br />
van Portugal.<br />
Sophie Lam<br />
ALGARVE<br />
...<br />
Martinhal Beach Resort, Sagres<br />
Dit resort, in het Costa Vicenta Natural<br />
Park in het rustige westen van de<br />
Algarve, ademt een tropische sfeer.<br />
De kamers en appartementen liggen<br />
verspreid tussen het hoofdgebouw<br />
en een verzameling houten huisjes<br />
en stenen villa’s. Restaurant, winkel,<br />
sportactiviteiten, een kinderclub en<br />
spa maken het park zeer compleet en<br />
geschikt voor de perfecte vakantie.<br />
Martinhal Beach Resort, Apartado 54,<br />
Sagres, Algarve (0035 128 262 0026;<br />
martinhal.com) Tweepersoonskamer<br />
vanaf €153,- inclusief ontbijt.<br />
Herdade do Touril de Baixo,<br />
Odemira<br />
Dit rustieke oord ligt aan de uitgestorven<br />
westkust van Alentejo. Herdade<br />
do Touril de Baixo is een boerderij<br />
waar prettige, huiselijke kamers<br />
zijn ingericht in een gerestaureerd<br />
landhuis. Na een ontbijt met zelfge-<br />
Lonely Planet<br />
BIJZONDER<br />
Vila Monte (links) en het Martinhal Beach resort (rechts) Op de grote foto boven: Memmo Baleeira.<br />
maakte jams, fruitsapjes, yoghurt en<br />
versgebakken brood kun je genieten<br />
van een afdaling langs de rotsen naar<br />
het stille strand van Tonel of een fietstochtje<br />
en de verkoeling van het zoutwaterzwembad.<br />
Herdade do Touril de Baixo, Zambujeira<br />
do Mar, Odemira, Alentejo (0035 128<br />
395 0080; herdadetouril.com) Tweepersoonskamer<br />
v.a. €80,- inclusief ontbijt.<br />
Memmo Baleeira, Sagres<br />
Wit is de overheersende kleur in dit<br />
design-resort. Maar met zijn ruige tapijten,<br />
kleurige meubels en subtiele<br />
moderne muurschilderingen is het<br />
District Faro<br />
Algarve behoort sinds 1976 tot het district Faro.<br />
Daarvoor bestond Portugal nog uit elf provincies,<br />
Algarve was daarvan de meest zuidelijke.<br />
bepaald geen monotone accommodatie.<br />
Naast de verplichte spa, het restaurant<br />
en een golfbaan is er ook een<br />
surfschool en worden er dolfijnentochten<br />
georganiseerd. Ook kun je<br />
hier gaan duiken.<br />
Memmo Baleeira, Sitio da Baleeira, Sagres,<br />
Algarve (0035 128 262 4212;<br />
memmohotels.com). Tweepersoonskamer<br />
vanaf €88,- inclusief ontbijt.<br />
The Oitavos, Cascais<br />
Het aanzicht van Cascais, een voormalig<br />
vissersdorpje dertig kilometer<br />
ten westen van de Portugese hoofdstad<br />
en vlakbij de monding van de<br />
NEDERLAND Vliegtuigstoelenfabrikant Aviointeri-<br />
Reisgids Lonely Planet heeft vier Nederlandse<br />
bestemmingen opgenomen<br />
in een toptien van bijzondere<br />
vakanties. Een verbouwde reddingscapsule,<br />
te huur inclusief<br />
slaapzak, champagne en chemisch<br />
toilet, voert de lijst aan. Verderop in<br />
de lijst staan een havenkraan in Harlingen<br />
die dienst doet als hotel, een<br />
drijvend vlot zonder elektriciteit of<br />
wc en het mooiste uitzicht van Rotterdam:<br />
de Euromast.<br />
EPA<br />
Goedkope vlucht?<br />
Puntje van Europa<br />
Kaap Sint-Vincent (exotischer: Cabo de Sao Vicente)<br />
vormt het meest zuidwestelijke punt van Europa.<br />
De klif ligt op zes kilometer afstand van Sagres.<br />
Taag, wordt gevormd door prachtige<br />
jachten, weidse golfbanen en luxueuze<br />
hotels. Eén van die hotels is The<br />
Oitavos, dat in augustus werd geopend<br />
in het sjieke Quinta da Marinharesort<br />
in het westelijke deel van het<br />
stadje. Door de enorme ramen in de<br />
luxe moderne kamers heeft u prachtig<br />
uitzicht op zee. Het resort herbergt<br />
een spa, een zeewaterzwembad, verscheidene<br />
restaurants en bars en, uiteraard,<br />
de vereiste golfbaan.<br />
The Oitavos, rua de Oitavos, Quinta da<br />
Marinha, Cascais, (0035 121 486<br />
0020; theoitavos.com). Tweepersoonskamer<br />
vanaf €375,- exclusief ontbijt.<br />
ZADELPIJN NA VLIEGREIS<br />
ors presenteerde deze week op de<br />
Aircraft Interiors Expo in het Duitse<br />
Hamburg de Skyrider, een nieuwe<br />
vliegtuigstoel, waarin passagiers nog<br />
maar 50 centimeter beenruimte overhouden.<br />
Volgens Aviointeriors werkt<br />
de Skyrider zoals een zadel. ‘Cowboys<br />
kunnen zonder problemen acht uur<br />
op een paard zitten, bij vluchten van<br />
één tot drie uur kunnen passagiers<br />
dan heel comfortabel zitten.<br />
Naar verluidt heeft luchtvaartmaatschappij<br />
RyanAir interesse in de<br />
nieuwe manier van vervoeren. Door<br />
het vliegtuigzadel nemen passagiers<br />
minder ruimte in beslag, kunnen er<br />
meer in het vliegtuig mee en haalt de<br />
vervoerder meer inkomsten binnen.<br />
Hiernaast zijn consumenten met een<br />
betrekkelijk laag budget goedkoper<br />
uit, aangezien de prijs van de zadelstoelen<br />
lager zal liggen dan reguliere<br />
zitplaatsen.<br />
Of de nieuwe stoelen daadwerkelijk<br />
worden opgepikt door andere<br />
budgetmaatschappijen zoals EasyJet,<br />
zal het komende jaar moeten blijken.<br />
Vila Monte Resort, Moncarapacho<br />
Vila Monte laat een andere kant zien<br />
van de Algarve. Het plattelandsresort<br />
is omgeven door goed onderhouden<br />
tuinen en ligt slechts 10 minuten<br />
vanaf het strand van Rio Formosa<br />
Natural Park. De villa’s waarin de kamers<br />
liggen lijken op de huizen die<br />
we kennen uit Andalusië en Marrakech.<br />
Vila Monte Resort, Sitio dos Calicos,<br />
Moncarapacho, Algarve (0035 128 979<br />
0799; vilamonte.com). Tweepersoonskamer<br />
vanaf €139,- inclusief ontbijt.<br />
Farol Design Hotel, Cascais<br />
De naam van dit hotel doet vermoeden<br />
dat het om een heel modern gebouw<br />
gaat, maar in praktijk is het<br />
gevestigd in een landhuis uit 1890. In<br />
de moderne uitbouw vindt u kamers<br />
met sjieke interieurs waarvan sommige<br />
zijn ontworpen door Portugese<br />
modeontwerpers. Er is een spa, yoga,<br />
een lounge aan zee en een sushibar.<br />
Farol Design Hotel, 7 Avenida Rei Humberto<br />
II de Italia, Cascais (0035 121<br />
482 3490; farol.com.pt). Tweepersoonskamer<br />
vanaf €190,- incl. ontbijt. 1<br />
© The Independent<br />
Nieuw-Zeeland<br />
TANK HUREN<br />
NIEUWE RAGE<br />
Nieuw-Zeeland heeft er een nieuwe<br />
toeristische attractie bij. Tegen betaling<br />
van 500 tot 1000 dollar kun je<br />
je een middag uitleven met verschillende<br />
militaire voertuigen. Van simpele<br />
jeeps tot een echte Centurion,<br />
een Brits oorlogsvaartuig waarmee<br />
het Australische leger de stijd aanging<br />
in Vietnam. De Britse voormalig<br />
IT-specialist Jonathan Lahy-Neary<br />
bedacht en runt deze experience<br />
vlakbij de stad Christchurch.<br />
Feest voor surfers<br />
Badplaats Cascais is van een pittoresk vissersdorpje<br />
uitgegroeid tot toeristische trekpleister. Net buiten<br />
de baai ligt Guincho Beach, een waar surfersparadijs.
GO USA & CANADA<br />
MET JAN DOETS<br />
CamperTrips<br />
�������� ������ ��������<br />
����� ����� ����� ����<br />
���������� ��� ���������<br />
��� � ������� ���� ����<br />
������ � ��� �� ������<br />
�� �� � ������<br />
���������� ��� ����<br />
��� � ������� ���� ����<br />
������ � ��� �� ������<br />
�� �� � ������<br />
���������� �������<br />
��� � ������� �� ����<br />
������ � ��� �� ������<br />
�� �� � ������<br />
���������� �������<br />
��� � ������� �������<br />
����� ������ � ��� ��<br />
������ �� �� � ������<br />
SnowTrips<br />
��������<br />
������ ����<br />
�� �� � ������<br />
��������<br />
����� � ������<br />
���� ���� � ������� ����<br />
�������� ����<br />
�� ��� �������<br />
������������ � �����<br />
��������<br />
��������<br />
�� �� � ������<br />
�������� �����<br />
������ ���������<br />
������ ���� � ��� �����<br />
��������<br />
�������� �������<br />
������ ���� ������<br />
� ������ ��<br />
17 dgn. Vanaf<br />
�����<br />
17 dgn. Vanaf<br />
����<br />
17 dgn. Vanaf<br />
�����<br />
17 dgn. Vanaf<br />
����<br />
9 dgn. Vanaf<br />
����<br />
12 dgn. Vanaf<br />
�����<br />
12 dgn. Vanaf<br />
�����<br />
9 dgn. Vanaf<br />
�����<br />
10 dgn. Vanaf<br />
�����<br />
12 dgn. Vanaf<br />
�����<br />
Trips Florida<br />
��������<br />
������� ������<br />
������ �����<br />
��������<br />
������ ����������<br />
������ ���� �����<br />
������ ���������<br />
�������<br />
��� ��������<br />
��������<br />
����� � ��� ����<br />
������ � ����<br />
�������� ������� �<br />
������ ���������<br />
��������� ���������<br />
�������� ��������<br />
����� ����� � ������<br />
���� � ���� ������<br />
��������<br />
����� ��� ����<br />
����� �������<br />
���� � ������<br />
�����<br />
����� � ������ ������<br />
CityTrips USA<br />
�������� ���������<br />
������� ����� ������<br />
��� �� ��� ����<br />
� �� � ����� � �� � �����<br />
��������<br />
��� ���� ������<br />
����� � ����������<br />
��������<br />
������<br />
����� �����������<br />
��������<br />
�������<br />
����� ������ ������� �����<br />
16 dgn. Vanaf<br />
�����<br />
16 dgn. Vanaf<br />
����� �<br />
9 dgn. Vanaf<br />
���� �<br />
9 dgn. Vanaf<br />
����<br />
9 dgn. Vanaf<br />
����<br />
12 dgn. Vanaf f<br />
����� �<br />
9 dgn. Vanaf<br />
���� ��<br />
9 dgn. Vanaf<br />
����<br />
5 dgn. Vanaf<br />
����<br />
7 dgn. Vanaf<br />
�����<br />
6 dgn. Vanaf<br />
����<br />
6 dgn. Vanaf<br />
����<br />
GreenTrips USA SA<br />
���������� ��� ���������<br />
������ ��� ��� ������� ���<br />
��������� ������� ������ �� �����<br />
����� �� ������ ��������������<br />
��� ������� ��� �������<br />
��� ���� �� �������������<br />
����� ������ ������������<br />
� ��������� ��<br />
��� ������������<br />
9 dgn. Vanaf<br />
�����<br />
��������� ���������� ������<br />
����� ������������ ������ ��� ��<br />
��������� ������ ������� �� ��<br />
���� ������� � ��������� ��<br />
�������� ���� �������<br />
��������� ������� �����<br />
��������� ��������<br />
�� ��� ������������<br />
11 dgn. Vanaf<br />
�����<br />
��������� ������<br />
������ ��� ��� ������ � ������ ��� ��<br />
������� �� ��� ������� �� ���<br />
����� ������ ��������� �������<br />
����������� � ����������<br />
������������ ��������<br />
�� ��� ������������<br />
20 dgn. Vanaf<br />
�����<br />
�� ������� �� ������ ����������<br />
��� �����<br />
�� ����<br />
�������� ��� ��� �����<br />
�������� �������<br />
� ���� ������<br />
AdventureTrips<br />
��������������<br />
van Jan Doets<br />
�������������<br />
� ������<br />
�� ��������������<br />
��������������<br />
�� ������ �������<br />
�� ���������� �������������<br />
�� ������������ �������<br />
����� ����� �������<br />
�������������<br />
��������� ��<br />
��������<br />
�������������<br />
���� ����������<br />
�������������<br />
������ ����� � ����<br />
�������������<br />
�������� �����<br />
�������<br />
18 dgn. Vanaf<br />
�����<br />
23 dgn. Vanaf<br />
�����<br />
16 dgn. Vanaf<br />
�����<br />
22 dgn. Vanaf<br />
�����<br />
���� ���������������<br />
�� ���� ���� ������� � ������� �����<br />
������� ������� �� ������ ������ �� ����<br />
�� ���� ����������������<br />
**Waar van toepassing is de Jubileumkorting van Euro 50,- in prijzen verwerkt. Prijzen va. en pp. gebaseerd op<br />
2 pers accommodatie, *gebaseerd op 4 pers per villa of appartement, incl.retourvlucht, luchthavenbelasting, huidige<br />
brandstoftoeslagen, accommodatie, vervoer bij AutoTrips. Vertrek in winter 2010/2011, tenzij anders aangegeven.<br />
Alle CamperTrip prijzen zijn in april, mei, sept, okt 2011 en zijn pp incl. 23-25 ft camper met zonnescherm gebaseerd<br />
op 4 pers, retourvlucht, luchthavenbelasting, huidige brandstoftoeslagen, camping 1x en hotel 1x.<br />
�� ���� ����������� ���� ������ ����������� ��������� �� ����������<br />
�� ��� ����������� �� ������� ���������������� �� ������ ��� �� ��� ����<br />
������ ����������� � ���� �� �������������� ������ �������� ����� �� ���<br />
����������������� �� ����� ��� ������ ���� �� ����� ���� � ���
������<br />
Cyprus<br />
noordelijk<br />
De onontdekte strandbestemming van Europa<br />
��� �������� ���� �� ������ �� ���� ���� ������ ��<br />
������ ���������� ������������ ��� �� ������<br />
��������� ��� ��� �������������� ��� �� ��� ����<br />
���� ������ � �� ��������� ��� ��� onontdekte ��<br />
���� ����������� ���������� ������ �� ��� ��������<br />
�� �� Middellandse Zee ��� ��������� ���������<br />
����� ���� �� ����������� ����������������<br />
������� �� ��� kruispunt van drie continenten�<br />
������� ���� �� ������ �� ������ ��� �����������<br />
������������ ����� ������� ���� �� �������<br />
Unieke<br />
bestemming<br />
� ��� ������ ��� ������ �� ��<br />
����� ������ ��� ��<br />
�������������� ���� ���<br />
����������� �������� �� ����<br />
�� ��������� �����������<br />
������<br />
� ��� �������� ����� ���� ��<br />
������� ����� ��� ����<br />
���������� ��� �� ������<br />
���� �������� ��� ����<br />
�������� �� ������������<br />
� ��� ��� ����� ��� �������<br />
���������� ������ ���� ��<br />
��������<br />
� ��������� �������������<br />
������������ �� �����<br />
������� ������ ����� �����<br />
� ��� ���� ����� �� �������<br />
������������ ��� ����<br />
��������� �������<br />
� �������� ���������� �� ��<br />
��������� ������� ��<br />
�������<br />
� ������� �������� �������<br />
������<br />
� �� ��������������� ������<br />
���� ����� �����<br />
DJOSER rondreizen Namibië /<br />
Botswana/Zambia 24 dgn v.a.<br />
� 2295,- Brochure? www.<br />
djoser.nl of 071-5126400<br />
DJOSER rondreizen Kenia/<br />
Tanzania 20-23 dgn v.a.<br />
� 2395,- Brochure?<br />
www.djoser.nl of 071-5126400<br />
TANZANIA SPECIALIST Privé<br />
reizen op maat . 055-5332550<br />
of www.exploretanzania.com<br />
������������ ��<br />
���� ��� ����������<br />
��� ��� ��� 10.000<br />
jaar ����� ����� ���<br />
���� �� ����� ��<br />
���������� ������<br />
���� �� ����� � ���<br />
��� ������ ����<br />
�������� �� ���������<br />
�������� ��� zon,<br />
zee, strand �� ����<br />
���� �������� �� ���<br />
����� ����� �����<br />
voordelige prijzen�<br />
DJED REIZEN: Gevarieerde<br />
Egypte reizen. Individueel of<br />
met kleine groep. Ook reizen<br />
op maat vanaf 2 personen.<br />
Wekelijks vertrek. Brochure?<br />
070 3815533 WWW.DJED.NL<br />
DJOSER JUNIOR rondreizen<br />
voor ouders met kinderen:<br />
DJOSER rondreizen Ethiopië<br />
Egypte 10 dgn vertrek in de<br />
kerstvakantie nu met � 50<br />
23 dgn v.a. � 2895,- Brochure? korting Brochure?<br />
www.djoser.nl of 071-5126400 www.djoser.nl of 071-5126400<br />
ASKJA REIZEN anvr-sgr.<br />
Boek nu & ga mee op de<br />
Grote Rondreis Australie op<br />
18 nov � 3.755,- www.askja.nl<br />
Australië, Nieuw - Zeeland &<br />
Pacific. SGR Op Maat Reizen.<br />
Bel 035-6833708 of zie www.<br />
AbOriginalBoundTravel.com<br />
Australië met uw gezin?<br />
www.travelnauts.nl<br />
Experts in verre gezinsreizen<br />
� 020-5289333 (SGR)<br />
Marokko<br />
DJOSER FIETS Marokko 10 dgn<br />
v.a. � 1095,- Brochure?<br />
www.djoser.nl of 071-5126400<br />
DJOSER rondreizen Nieuw-<br />
Zeeland/Fiji 25-28 dgn v.a.<br />
� 2995,- Brochure?<br />
www.djoser.nl of 071-5126400<br />
15 okt. -JAPAN-Reis-Info-Dag<br />
TAO Japan specialist. Indiv/gr.<br />
020-623 50 67 www.japan.nl<br />
DJOSER JUNIOR rondreizen<br />
voor uoders met kinderen:<br />
Jordanië 9 dgn vertrek 24 dec<br />
nu � 80 korting Brochure?<br />
www.djoser.nl of 071-5126400<br />
DJOSER rondreizen Cambodja/Laos<br />
16-22 dgn v.a. � 1595,-<br />
Brochure? www.djoser.nl of<br />
071-5126400<br />
�� �� ���� ����� �� ����<br />
������ ������� ����������� �������� ���������<br />
���������� ���� ���������� ��������� �������<br />
��������������������������������������<br />
����������������������������������������<br />
���� ��� ��������������������<br />
�������� Mercure Hotel *****<br />
8 dagen al vanaf<br />
€399<br />
DJOSER JUNIOR rondreizen<br />
voor ouders met kinderen:<br />
Indonesië 15-21 dgn v.a.<br />
� 1945,- Nog plaatsen op o.a.<br />
18 dec Brochure? www.djoser.<br />
nl of 071-5126400<br />
ANTARIN (SGR) ondersteunt<br />
uw eigen reis. Hotels, autohuur,cursussen,trein/vliegtick.<br />
020-6275085 www.antarin.net<br />
DJOSER rondreizen Vietnam/<br />
Cambodja 23/27 dgn va<br />
� 1795,- Brochure?<br />
www.djoser.nl of 071-5126400<br />
ONTDEK BRUISEND DUBAI MET ARKE!<br />
� Strand en shoppen op circa 6 uur vliegen<br />
� 3-sterren hotel v.a. 599,- p.p. (5 dgn, incl. vlucht)<br />
� 5-sterren hotel v.a. 799,- p.p. (5 dgn, incl. vlucht)<br />
Ga voor meer informatie en boekingen naar uw Arke winkel of<br />
naar Arke.nl. Vraagnaar de voorwaarden.<br />
BOEK NU FASCINEREND SRI LANKA BIJ ARKE!<br />
� Voordelige ArkeFly retourtickets v.a. 479,- p.p.<br />
� Tropische strandvakanties v.a. 499,- p.p. (9 dgn, incl. vlucht)<br />
� Indrukwekkende rondreizen v.a. 799,- p.p. (9 dgn, incl. vlucht)<br />
Ga voor meer informatie en boekingen naar uw Arke winkel of<br />
naar Arke.nl. Vraagnaar de voorwaarden.<br />
RELAXEN IN GOA, INDIA MET ARKE!<br />
� Voordelige ArkeFly retourtickets v.a. 479,- p.p.<br />
� Tropische strandvakanties v.a. 499,- p.p. (9 dgn, incl. vlucht)<br />
� Rondreizen India met gegarandeerd vertrek v.a. 1299,- p.p.<br />
Ga voor meer informatie en boekingen naar uw Arke winkel of<br />
naar Arke.nl. Vraagnaar de voorwaarden.<br />
All Inclusive<br />
��� ��������� ������� ����� �� ��������� ���� �� ������� ��������� ����� ������� ��� ������� ��� �������<br />
��� �� ������������� �������������� ���� �� ���������� � ���� ��� ��� ����� �� ���������� ����� � ���� ��������<br />
�������� ��� �� �������� �� ��� ����������� ���� ��������� ������ ������� ����� �� ������� �� ������ �� �� ����<br />
������ ��� ���� ��� ����� ���� ���� ��� ��� ���������� ������� �� �� ��� ���������� ������ ��������� �� ��� ����<br />
�������� ��� ��������� �� ��������� ��� ������� ��� ������� ���� �� ����� � ����������<br />
8.3 op Zoover<br />
�����������<br />
��� ��<br />
���<br />
�� �� �� �� �� � � �� �� ��<br />
�� ��� ���<br />
�����<br />
� �� �� �� �������<br />
� ����� ��� ��� ��� ��� ��� ��� ��� ��� ��� ��� ��� ��� ���<br />
� ������������� 499 449 419 399 399 499 699 399 399 449 499 399 399<br />
����� ���� 400 300 300 300 350 400 300 300 300 300 300 300 300<br />
� ����� ����� ������� 200 150 150 150 175 200 150 150 150 150 150 150 150<br />
www.corendon.nl of 023-751 06 06<br />
������� ���� ��������� �� � ����� ��������� ���� � ����� ��������� ���� ��������� ��������� �� ��������������� ����� �� ��������� �������������<br />
DJOSER rondreizen India/<br />
Nepal 16-30 dgn v.a. � 1595,-<br />
Brochure? www.djoser.nl of<br />
071-5126400<br />
DJOSER JUNIOR rondreizen<br />
voor ouders met kinderen:<br />
Maleisië 15-21 dgn v.a.<br />
� 2095,- Nog plaatsen op<br />
o.a. 19 dec Brochure?<br />
www.djoser.nl of 071-5126400<br />
DJOSER rondreizen Thailand/<br />
Laos 16-22 dgn v.a. � 1595,-<br />
Brochure? www.djoser.nl of<br />
071-5126400<br />
Thailand met uw gezin?<br />
www.travelnauts.nl<br />
Experts in verre gezinsreizen<br />
� 020-5289333 (SGR)<br />
DJOSER JUNIOR rondreizen<br />
voor ouders met kinderen:<br />
Cuba 15-18 dgn v.a. � 1895,-<br />
Extra vertrek: 19 dec Brochure?<br />
www.djoser.nl of 071-5126400<br />
DJOSER JUNIOR rondreizen<br />
voor ouders met kinderen: Costa<br />
Rica 15 dgn vertrek 19 dec nu<br />
� 100 korting Brochure?<br />
www.djoser.nl of 071-5126400<br />
Gezinsreis Costa Rica?<br />
www.travelnauts.nl<br />
Experts in verre gezinsreizen<br />
� 020-5289333 (SGR)<br />
Nederlandse<br />
Antillen<br />
16-daagse reis Zinderend<br />
Aruba en Curaçao v.a. � 940,<br />
kijk op: www.WRC.nl<br />
Cruisen met uw gezin?<br />
www.travelnauts.nl<br />
Experts in verre gezinsreizen<br />
� 020-5289333 (SGR)<br />
Adventure Cruises anvr-sgr.<br />
Bijzondere reizen op kleine<br />
schepen: Askja 026 352 9390<br />
of www.adventurecruises.nl<br />
DJOSER rondreizen<br />
Argentinië//Chili/Uruguay<br />
23 dgn v.a. � 2795,- Brochure?<br />
www.djoser.nl of 071-5126400<br />
Rondreizen, ook met Chili!<br />
040-2982266 (Anvr/Sgr)<br />
www.mondireizen.nl<br />
Voor aantrekkelijke auto- en<br />
camperreizen naar de USA,<br />
kijk op: www.WRC.nl<br />
FLY & DRIVE al vanaf � 480,-<br />
Aeroglobe International (SGR)<br />
WWW.VLIEGMETMEMEE.NL<br />
Florida met uw gezin?<br />
www.travelnauts.nl<br />
Experts in verre gezinsreizen<br />
� 020-5289333 (SGR)<br />
Voor aantrekkelijke camperreizen<br />
naar Canada in 2011,<br />
kijk op: www.WRC.nl<br />
Vertrek vanuit:<br />
Amsterdam<br />
Kyrenia<br />
Top Set ***<br />
8 dagen, logies ontbijt<br />
vertrek 8 november<br />
��������<br />
Vertrek: 18/10 €399 • 1/11 €299<br />
Famagusta<br />
Salamis Bay Conti *****<br />
8 dagen, limited all inclusive<br />
vertrek 1 november<br />
��������<br />
Vertrek: 11/10 €499 • 18, 25/10 €599<br />
Kyrenia<br />
Lapethos ****<br />
8 dagen, limited all inclusive<br />
vertrek 11 oktober<br />
��������<br />
Vertrek: 18/10 €599 • 25/10 €549<br />
Famagusta<br />
Kaya Artemis *****<br />
8 dagen, limited all inclusive<br />
vertrek 11 oktober<br />
��������<br />
Vertrek: 18/10 €728 • 25/10 €582
Sudoku<br />
22 Op de buis/Mix<br />
18.25 20.00 20.30 22.55 23.45<br />
DE WANDELING<br />
NED2<br />
Zoektocht naar inspirerende verhalen van<br />
bijzondere mensen.<br />
Nederland 1 Nederland 2 Nederland 3 RTL 4 RTL 5<br />
17:15 Lisa en Tim hebben géén<br />
vleugels<br />
17:19 Buitenspelen<br />
17:25 Sesamstraat<br />
17:59 EénVandaag<br />
18:00 NOS Journaal<br />
18:15 EénVandaag<br />
18:40 NOS Sportjournaal<br />
19:00 Timboektoe<br />
19:25 De dorpsdokter<br />
20:00 NOS Journaal<br />
20:30 Flikken Maastricht<br />
21:25 Ik vertrek<br />
22:20 Gewoon Jan Smit<br />
22:50 Pauw & Witteman<br />
23:50 NOS Journaal<br />
RTL 7 RTL 8 SBS 6 NET 5 Veronica<br />
18:00 The A-Team<br />
18:55 De politie op je hielen!<br />
19:50 De Pfaff ’s<br />
20:30 Voetbal International<br />
22:00 Mannendingen: De 20 meest<br />
schandalige dronkaards en<br />
domkoppen aller tijden<br />
22:55 RTL Voetbal: Jupiler League<br />
LEZERSCOLUMN<br />
OPLOSSINGEN<br />
PUZZELS<br />
8 2 9 4 1 5 6 3 7<br />
3 6 4 2 8 7 5 1 9<br />
5 7 1 6 9 3 8 4 2<br />
1 9 2 5 6 4 7 8 3<br />
6 8 3 9 7 1 4 2 5<br />
4 5 7 3 2 8 1 9 6<br />
7 1 5 8 3 2 9 6 4<br />
2 4 6 1 5 9 3 7 8<br />
9 3 8 7 4 6 2 5 1<br />
Zweeds raadsel<br />
(vorige week<br />
vrijdag)<br />
���������<br />
���������<br />
���������<br />
���������<br />
���������<br />
���������<br />
���������<br />
���������<br />
���������<br />
�������<br />
Cryptogram<br />
���������<br />
���������<br />
���������<br />
���������<br />
���������<br />
���������<br />
���������<br />
���������<br />
���������<br />
TRAUMA NL<br />
SBS6<br />
Realityserie over de spoedeisende hulp van<br />
drie Nederlandse ziekenhuizen.<br />
17:00 NOS Journaal<br />
17:05 Schepper & Co in het land<br />
17:35 Schlagerfestival Kerkrade<br />
18:25 KRO De wandeling<br />
18:55 Man bijt hond<br />
19:25 De Ombudsman<br />
19:55 That’s the question<br />
20:25 Uitgesproken<br />
20:55 Altijd Wat<br />
22:00 Nieuwsuur<br />
22:55 Kort!: 10 korte fi lms<br />
17:05 Fabeltjeskrant<br />
17:10 Oprah Winfrey show<br />
18:05 Dr. Phil<br />
19:00 Kinderziekenhuis<br />
19:35 Style by jury<br />
20:30 The missing<br />
23:10 As the world turns<br />
WEGMISBRUIKERS!<br />
VERONICA<br />
Verkeersprogramma gebruikt verborgen<br />
camera om wegpiraten aan te pakken.<br />
17:15 Te land, ter zee en in de lucht<br />
17:45 AVRO AvaStars Live<br />
18:00 Amika<br />
18:23 Het Klokhuis<br />
18:45 NOS Jeugdjournaal<br />
19:00 SpangaS<br />
19:29 Nederland 3<br />
19:30 De Wereld Draait Door<br />
20:25 Weten zij veel!?<br />
21:20 Neonletters<br />
21:50 NOS Journaal op 3<br />
22:00 MaDiWoDoVrijdagShow<br />
22:50 PowNews<br />
23:25 Nederlands Filmfestival<br />
Journaal 2010<br />
23:45 Nachtrit<br />
17:00 De grote verhuizing<br />
18:00 Huizenjacht<br />
19:00 Hart van Nederland - Vroege editie<br />
19:20 Shownieuws - Vroege editie<br />
20:00 Trauma NL<br />
20:30 Popstars<br />
22:30 Hart van Nederland - Late editie<br />
22:50 Piets weerbericht<br />
22:55 Shownieuws - Late editie<br />
23:20 Oerend hard<br />
23:50 Sound of thunder<br />
Honds Hij zet zijn poot in<br />
...<br />
Henriette van Wermeskerken<br />
D<br />
e lucht kleurt zo roze als het<br />
glas rosé in mijn hand. De<br />
zee is vlak en stil. Het is rus-<br />
tig op het strand, de meeste mensen<br />
zijn naar huis. Opeens een zandverstuiving:<br />
een jonge zwarte labrador<br />
springt op ons en onze handdoeken.<br />
Kwispelend en snuivend rent hij<br />
rondjes. Hij gooit de wijn om, zet<br />
zijn poot in de quiche lorraine en<br />
steekt zijn snuit in het blik knakworst.<br />
Enthousiast zwaait hij zijn<br />
natte staart in mijn gezicht. Tevergeefs<br />
probeer ik hem weg te duwen.<br />
Ik kijk wild om me heen, op zoek naar<br />
zijn baasje. Daar komt een vrouw<br />
onze kant op. Ze roept de hond, die<br />
zich daar niets van aantrekt. De<br />
vrouw heeft geen haast. Eindelijk is<br />
ze bij de hond. Ze maakt een riem vast<br />
aan zijn halsband en trekt hem met<br />
zich mee, zonder iets te zeggen.<br />
‘Geeft niks, hoor!’ roep ik woedend<br />
de quiche lorraine,<br />
steekt zijn snuit in<br />
het blik knakworst.<br />
naar haar onverschillige rug. ‘O sorry’,<br />
zegt ze, en weg zijn ze. Treurig bekijken<br />
wij de vieze restanten van onze<br />
picknick. We schudden de handdoeken<br />
uit en installeren ons opnieuw.<br />
Vijf minuten later hurkt een grote<br />
herder bij ons neer. En ja, hij laat een<br />
drol achter en loopt weg, gevolgd<br />
KORT!: 10 KORTE FILMS<br />
NED2<br />
Isolde Hallensleben bespreekt, voor het<br />
Nederlands Filmfestival, tien korte fi lms.<br />
17:05 As the world turns<br />
18:00 RTL Nieuws<br />
18:15 Editie NL<br />
18:35 RTL Boulevard<br />
19:30 RTL Nieuws<br />
19:55 RTL Weer<br />
20:00 Goede tijden, slechte tijden<br />
20:30 The voice of Holland<br />
22:30 Van der Vorst ziet sterren<br />
23:30 RTL Nieuws<br />
23:40 RTL Weer<br />
23:45 RTL Boulevard<br />
17:05 Friends<br />
17:35 Will & Grace<br />
18:30 Airline<br />
19:30 Bondi rescue<br />
20:00 The little couple<br />
20:30 Medium<br />
21:25 Fringe<br />
22:25 MasterChef: Nog 2 dagen<br />
22:30 Moonlight<br />
23:25 Law & Order: Special Victims Unit<br />
door een man en een vrouw. De blote<br />
armen van de man zijn zo zwaar getatoeëerd<br />
dat het lijkt of zijn hemd<br />
mouwen heeft. Zijn vrouw draagt een<br />
gouden band om haar enkel. Zal ik ze<br />
aanspreken? Nee, maar niet doen.<br />
Iets verderop zit een jong stel. De<br />
jongen roept iets naar de man, ik kan<br />
niet verstaan wat hij precies zegt<br />
maar wel hoor ik ‘opruimen’. De man<br />
haalt lachend zijn schouders op,<br />
schudt zijn hoofd en zegt iets tegen<br />
zijn vrouw, die ook begint te lachen.<br />
De man maakt een wegwerpgebaar<br />
naar de jongen die hem aansprak, en<br />
loopt door, met zijn hond en zijn<br />
���������������<br />
�������������������������<br />
FILM: NACHTRIT<br />
NED3<br />
Frank Lammers blinkt uit in thriller over<br />
de taxi-oorlog.<br />
17:35 The king of Queens<br />
18:00 Everybody loves Raymond<br />
18:30 The nanny<br />
19:00 Wie is de chef?<br />
19:30 Over de kook<br />
20:00 Take me out<br />
20:30 Shooter<br />
22:55 Sniper<br />
17:05 Zack & Cody<br />
17:30 I’m in the band<br />
18:00 Veronica’s funniest commercials<br />
ever!<br />
18:15 3rd Rock from the sun<br />
18:45 According to Jim<br />
19:10 Still standing<br />
19:30 Two and a half men<br />
20:00 The big bang theory<br />
20:30 Wegmisbruikers!<br />
21:30 Top Gear<br />
22:35 Top Gear<br />
23:35 Border security<br />
vrouw. Machteloos kijk ik ze na. Ik<br />
pak de schep van de kinderen en begin<br />
driftig te scheppen. Die schep is<br />
vaker gebruikt om hondendrollen te<br />
begraven dan om zandkastelen te<br />
bouwen. ‘Asociaal tuig’, zegt de jongen.<br />
1<br />
* Uw column in De Pers? Stuur uw<br />
pennenvrucht (maximaal 350 woorden)<br />
naar mijncolumn@depers.nl.<br />
Door Hercules & Valkema / www.elsje.nl
Mix<br />
���������������<br />
������������������������� 23<br />
ZWEEDS RAADSEL:<br />
deeltijdwerker<br />
landgoed<br />
geliefde<br />
v. Julia<br />
wei met<br />
etgras<br />
hondenras<br />
vrede<br />
(Russ.)<br />
bevel<br />
4<br />
bevroren<br />
dauw<br />
2<br />
zeurkous<br />
gebouw<br />
in<br />
Londen<br />
1 2 3 4 5 6 7 8<br />
CRYPTOGRAM:<br />
7<br />
Engels<br />
telwoord<br />
hoofd<br />
Tibetaans<br />
rund<br />
insect 8<br />
berg op<br />
Mindanao<br />
balspel<br />
ovaal<br />
van<br />
geringe<br />
breedte<br />
Horizontaal:<br />
1. Eigenschap van brood of van een lat (5); 3. Geen<br />
open rijm (5); 4. Geef die opschepper weer de bons<br />
(4); 7. Een streek van streek (5); 10. Hij verliest<br />
gewicht (9); 11. Dubbel fragment (8).<br />
Verticaal:<br />
1. Heilig tieneridool (7); 2. Hierin zijn piraten actief<br />
(5); 5. Bak met wat gesteente (6); 6. Met een superego<br />
kom je er wel! (6); 8. Zo gaat een vrome tegen<br />
de vlakte (5); 9. Plant met een onbezonnen ego (5).<br />
Speel deze puzzels nu ook online en win!<br />
Ga naar: www.puzzelland.com/depers<br />
FABEL OP VRIJDAG<br />
roofkarpertje<br />
maanstand<br />
terug<br />
barenspijn<br />
Cadmus’<br />
dochter<br />
in orde<br />
Gekras en gekrijs<br />
...<br />
Wim Meyles<br />
N<br />
a jaren van ellende nam<br />
de familie woestijnplevier<br />
een kloek besluit: ze gingen<br />
emigreren. Overdag verschroeide<br />
de zon alles wat eetbaar was en ’s<br />
nachts werden ze belaagd door allerlei<br />
gespuis. Het ergst waren de<br />
raven: hun onheilspellende gekras<br />
joeg de vogels de stuipen op het lijf.<br />
‘Het wordt een lange tocht’, waar-<br />
3<br />
1<br />
Prijspuzzel<br />
rivier in<br />
Rusland<br />
1 2<br />
3<br />
© Puzzelland<br />
7 8 9<br />
10<br />
familielid<br />
eiland<br />
in de<br />
Oostzee<br />
11<br />
schuwde vader plevier. ‘Maar dan<br />
zijn we in een land overvloeiende<br />
van gras en wormen.’<br />
Drie dagen en drie nachten vlogen<br />
ze, over bergen en valleien, zeeën<br />
en meren, dorpen en steden. Toen<br />
kleurde het landschap groen.<br />
‘Het beloofde land’, riep vader<br />
plevier.<br />
Vermoeid streken ze neer in een<br />
uitgestrekte polder en namen ze hun<br />
nieuwe omgeving in zich op. Overal<br />
liepen weidevogels te fourageren.<br />
5<br />
6<br />
WIN! Deze week:<br />
Bel: 0909-5010704<br />
WIN! Vandaag:<br />
Een halfjaarabonnement op Quizted.<br />
Prijspuzzel van vandaag is het Zweedse raadsel.<br />
Zo doet u mee:<br />
© Puzzelland/<br />
Leen Groeneveld<br />
4 5 6<br />
of SMS naar: 3553<br />
Quizted is het gezelligste puzzelblad van Nederland met de meeste<br />
prijzen. Dit prijspuzzelblad heeft een grote variatie aan puzzels en<br />
u maakt elke vier weken kans op een van vele prijzen.<br />
Bel: 0909-5010704<br />
Om kans te maken op dag- of weekprijs belt u het sleutelwoord van het<br />
Zweedse raadsel door naar 0909-5010704 (€ 0,60 per gesprek).<br />
Of SMS “PERS -spatie- oplossing” naar 3553<br />
(€ 0,60 per ontvangen bericht exclusief de kosten voor het gebruik van uw mobiele telefoon)<br />
Sommige keken de onbekende vogels<br />
onderzoekend aan, andere hadden<br />
een lichte argwaan in hun blik.<br />
Maar alle hervatten na een tijdje hun<br />
maaltijd, zonder de plevieren een<br />
strobreed in de weg te leggen.<br />
‘Eindelijk van die raven verlost’,<br />
sprak de vader. ‘En ook geen andere<br />
vijanden, zo te zien.’<br />
Maar daarin vergiste hij zich.<br />
Uit het niets kwam een agressieve<br />
meeuw tevoorschijn. Het beest<br />
scheerde een paar keer rakelings<br />
over de familie heen, en bleef daarna<br />
hinderlijk rondfl adderen. Luid krijsend<br />
gaf hij de plevieren te verstaan<br />
111<br />
Vandaag<br />
Vanochtend zijn er langs de oostgrens<br />
nog buien actief. Vanuit het westen is<br />
het enige tijd droog en zijn ook opklaringen<br />
mogelijk. Het noorden<br />
krijgt weer snel te maken met buiige<br />
regen. Bij zwakke tot matige zuidwestenwind<br />
wordt het 18 graden. Vanavond<br />
trekt de neerslag in zuidoostelijke<br />
richting over het land.<br />
de Nikon S8000 digitale camera<br />
t.w.v. 269,-<br />
De uiterst dunne (27.3mm) COOLPIX<br />
S8000 met 10x zoom past in elke zak en<br />
is de ideale camera als je op elk<br />
moment van de dag prachtige foto’s en<br />
HD-video’s wilt maken. De S8000 is<br />
bovendien zeer eenvoudig in gebruik!<br />
of SMS naar: 3553<br />
SUDOKU �����<br />
9<br />
2 1<br />
4 2<br />
5 3<br />
8 1 4<br />
5 7 9<br />
1 3<br />
��������<br />
����<br />
2 4 7 8<br />
�<br />
3 6 2<br />
Zie voor meer informatie:<br />
www.nikon.nl<br />
�������<br />
�����������������������������������������������<br />
��������������������������<br />
���������������<br />
��������������������������<br />
�������<br />
������������������������<br />
������������������<br />
����������������������<br />
�������������<br />
���������������������������<br />
dat hij hen pas met rust zou laten als<br />
ze opgekrast waren. 1<br />
Nooit zeggen ze iets positiefs,<br />
iets warms, opbouwends, leuks<br />
of liefs;<br />
de wereld wordt er killer van:<br />
Geert Wilders en de taliban.<br />
111<br />
Morgen<br />
Het is bewolkt en verspreid komen<br />
buien voor. De wind draait naar het<br />
noorden en trekt langs de kust aan tot<br />
vrij krachtig. Daarmee wordt koelere<br />
lucht aangevoerd. Het wordt ‘s middags<br />
17 graden. Zondag krijgt vooral<br />
het zuidoosten neerslag. In de nieuwe<br />
week draait de wind naar het oosten<br />
en krijgen we wat stabieler weer.<br />
Een uitgave van Mountain Media BV<br />
Anthony Fokkerweg 61 - 3<br />
1059 CP Amsterdam<br />
tel: 020 - 3460560<br />
fax: 020 - 3460596<br />
website:<br />
www.depers.nl<br />
redactie:<br />
redactie@depers.nl<br />
020-3460550<br />
distributie:<br />
distributiedepers@whm.wegener.nl<br />
088-0131830<br />
sales:<br />
nationaleverkoop@whm.wegener.nl<br />
0800-7200000<br />
marketing:<br />
marketingdepers@whm.wegener.nl<br />
oprichter:<br />
Cornelis van den Berg<br />
uitgever:<br />
Ben Rogmans<br />
hoofdredactie:<br />
Jan-Jaap Heij, Alain van der Horst<br />
art direction:<br />
Koos Jeremiasse<br />
Dagblad De Pers is een<br />
gratis kwaliteitskrant<br />
die wordt verspreid via<br />
NS-stations, Bruna-winkels, TNT<br />
Business Points en kantoren. Kijk op<br />
www.depers.nl voor een uitgebreid<br />
overzicht van de distributiepunten.<br />
* Van Wim Meyles zijn zes bundels<br />
met fabels verschenen (de laatste twee<br />
getiteld ‘Fabeltjesland’ en ‘Dierengedoe’).<br />
De boekjes kosten 9,50 euro<br />
per stuk en zijn o.a. verkrijgbaar bij<br />
uitgeverij Elikser: www.elikser.nl .<br />
Selectie geplande ov-verstoringen:<br />
111<br />
Schiedam (bus)<br />
Morgen:<br />
RETlijnen 51 en 54. Halten Koemarkt<br />
en Oranjestraat vervallen.<br />
Den Haag (bus/tram)<br />
Morgen t/m maandag:<br />
HTMlijnen 6, 20 en 27. Halten Brouwersgracht,<br />
Om en Bij, Hobbemaplein,<br />
Delftselaan, Paul Krugerplein,<br />
Nunspeetlaan, Vaillantlaan,<br />
Paterswoldestraat, Leyweg/Melis<br />
Stokelaan en Dalerveenstraat vervallen.<br />
Zeist (bus)<br />
Morgen:<br />
Connexxionlijnen 56, 58 en 74. Halte<br />
Weeshuislaan vervallen.<br />
Meer op www.depers.nl/9292ov<br />
Onderweg? Bel 0900-9292 (€ 0,70 p/m)<br />
of kijk op mobiel.9292ov.nl
�����������<br />
�������<br />
���<br />
����������<br />
��������������<br />
�����������<br />
�����������<br />
�������<br />
���<br />
��������������������������<br />
�����������������������<br />
�����������<br />
�������<br />
���<br />
������� �� �� �������� �������� ��� ��������� ��������� �� �������������������� �� ���������� ��������� ������� ������� �����<br />
��������� ��������� ��� ��� ������ ��� ����� ������� ���������� �� ��� ����� ���� ��� ���������� ���� ������� ������<br />
������ ��� ���� ��������� ��� ������� �������� �������� ��������� ���������� ������� ���� ��� ��������������������<br />
��� ��� ������������ ������ ��� ����� ��� ������� ���������� ��� ����� ��������� ���������� �� ����������� �������<br />
����������������� ��� ��� ��������������� �� ������ ������� �������� ��������� �� ���������<br />
���� �� �������� ��������� �� ������ ���� ��� �� ���� ���� ���<br />
������������������� � ��� � �� ��� ��� ����<br />
��������������<br />
������ �� �������� ��������� ������� ���� �� ��� ��������������� ��� �� ������������� ��������������� ��<br />
���������������� ���� ������ ���������� �� ��� ��� ���������� ��� �� ������������������� �� �� ����� �� ����� ��������<br />
��������� ����� �� ��� ������� �������� ��� ��� ������� ��� ��� �������� ������������� ����� �� ���������� ��� ��<br />
����������� �� ���� ����������� �� �������� ��� �� �������� ��������� �������� �� ����� ������� �������� ��� ���<br />
����������������������������� �������������� ��������� ������� �� ��������������������� ��� ������� �������<br />
���������� ��� �� ��������� ��������� ������� �� ��������� �������������������� � ������������ ��� �������<br />
����� ���<br />
��� �������<br />
�� ���� ��� ������������� ����������� �� ������������� ������� �������� ������ ��� �� ���������������� �� ���� �� �����<br />
����������� �� ������������ �� �������������������� �� ��� ����������������� ��������� ��� �� ���� ������� ��� ��<br />
������ �������� ��� ������ �� ��������������� �� ��� ����<br />
��� ������<br />
��� ���������������������� ����������� ������� ������ ��� ���������� �� ���������� ������������ ��� ������ ����<br />
������������ ������������� ��������� ������ �� � ����� �������������������� �������������������<br />
���������� �� ������������<br />
���������� ���� ���� ������� ���� � �������� ��� �� ���� �� ������ �������� �����������<br />
�� ������������ ��� �� ��� ����� ��������� � ������� ����� ������� ��� �� ���� ���� ������ ��� ��������� ��� ����������� ��<br />
�������������������<br />
�������� ���������� ���� ������� ����� �� ����� � �� ���� ������������ �������������������<br />
�������������������������<br />
�������������������<br />
�����������������������������������������������������<br />
���������������������������������������������������<br />
����������������������������������������������������<br />
��������������������<br />
��������������������������������������������������������������<br />
�������������������������<br />
�������������������<br />
������������������������������������<br />
�����������������������������������������������������������<br />
�������������������������������������������������������������<br />
�����������������������������������������������������������������<br />
�����������������������������������������������<br />
���������� �����������<br />
�������������������<br />
����������������������������<br />
�����������������������������������������������������������<br />
���������������������������������������������������������<br />
�������������������������������������������������������������<br />
�����������������������������������������������������������<br />
���������� �����������<br />
��������������������<br />
�����������������������<br />
�������������������������������������������������������<br />
�����������������������������������������������������������<br />
������������������������������������������������������������<br />
���������������������������������������������<br />
���������� �����������<br />
��������������������<br />
���������������������������������������������������������������<br />
��������������������������������������������������������������<br />
���������������������������������������������������������������<br />
�����������������������������������<br />
��������������������������������������������������������������<br />
�����������������������������������������������������������<br />
������������������������������������������������������������<br />
���������������������<br />
��������������������������<br />
�����������������<br />
��������������������������������������������������������������������������������<br />
� ���������<br />
����������������������������������������������������������������������������������<br />
����������������������������������������������������������������������������<br />
� ����������������<br />
������������ ���������<br />
�����<br />
������<br />
�� ��<br />
���������<br />
��������<br />
������<br />
�������������<br />
������<br />
����������������������������������������������������������������������������<br />
��������������������������������������������������<br />
������������������<br />
������������<br />
����������������������������������������������������������������������������������<br />
����������������������������������������<br />
�����������������������������������������������������������������������������������������������<br />
��������������������������������������������������������������������������������������<br />
��������������������������������������������
Sport<br />
���������������<br />
������������������������� 25<br />
Zodra Willem II op het wedstrijdprogramma van NAC staat, is de motivatie van de supporters optimaal. PICS UNITED<br />
Derby Ludieke acties tussen Brabantse rivalen<br />
NAC wil Willem 2-3-4-0-1-2 pesten<br />
Het duel tussen NAC Breda en<br />
Willem II staat vaak in het teken<br />
van ludieke supportersacties. Zoals<br />
die keer dat een fontein in Tilburg<br />
de clubkleur van NAC spoot.<br />
Dominique Elshout<br />
BREDA<br />
...<br />
Bij heldere lucht is Tilburg te zien<br />
vanaf hoge gebouwen in Breda. Andersom<br />
ook. Een kilometertje of dertig<br />
liggen de Noord-Brabantse steden<br />
uit elkaar. Mooie afstand voor een<br />
mooie rivaliteit tussen voetbalfans<br />
uit beide steden, met pesterige stunts<br />
over en weer.<br />
Martijn Koks van de Breda Loco’s<br />
wil wel vertellen over Tilburgertje<br />
plagen, in het thuishonk van de supportersstichting<br />
die hij voorzit. De<br />
Breda Loco’s, opgericht in 2001, zijn<br />
er om sfeer te maken in het stadion en<br />
daarbuiten. ‘Wij verzinnen acties onder<br />
het genot van een biertje. Of twee<br />
biertjes. Of twintig.’ Zodra Willem II<br />
Doping<br />
STEUN VOOR<br />
ARMSTRONG De Bilthovense hockeyclub SCHC en<br />
Een goede vriendin van Lance Armstrong<br />
heeft de wielrenner voor een<br />
Amerikaanse rechter vrijgepleit in<br />
het dopingonderzoek. Stephanie<br />
McIlvain heeft verklaard dat de zevenvoudig<br />
Tourwinnaar in 1996 ten<br />
tijde van zijn behandeling vanwege<br />
kanker nooit heeft toegegeven dat<br />
hij verboden middelen heeft gebruikt.<br />
McIlvain spreekt hiermee de<br />
verklaring van een oud-ploeggenoot<br />
en zijn vrouw tegen.<br />
op het wedstrijdprogramma van NAC<br />
staat, is de motivatie optimaal. Sterke<br />
acties zijn daar al uit geboren. Vorig<br />
seizoen nog, toen Willem II dreigde<br />
te degraderen. Hingen ze professioneel<br />
uitziende dienstregelingen op in<br />
Tilburgse bushokjes. De vertrektijden<br />
van de bus uit Tilburg naar plaatsen<br />
met een eerste-divisieclub stonden<br />
keurig onder elkaar.<br />
Vorig jaar september, ook zoiets.<br />
Spoot de fontein aan de Bredaseweg<br />
in Tilburg ineens geel water. Geel,<br />
clubkleur van NAC. ‘Daar kwam nog<br />
heel wat gereken aan te pas’, herinnert<br />
Koks zich. Lengte, breedte, diepte<br />
van de waterbak netjes opmeten en<br />
dan becijferen hoeveel kleurstof erin<br />
moet.<br />
De mooiste actie, vindt Koks, was<br />
in hetzelfde seizoen 2004/2005. <strong>Eerst</strong><br />
dumpten Willem II’ers duizend kilo<br />
mest bij het Bredase Rat Verlegh-stadion.<br />
Schijt aan NAC, wilden ze maar<br />
zeggen. ‘Toen ben ik in het café bij<br />
ons stadion met de pet rondgegaan<br />
om geld in te zamelen voor een reac-<br />
ANP<br />
‘Ooijer is een soort Rijkaard’<br />
Eindelijk krijgt Martin Jol ook bijval. Clarence Seedorf zegt in<br />
VI dat André Ooijer een uitstekende aankoop is. Hij vergelijkt<br />
hem zelfs met Frank Rijkaard die bij Ajax de jonkies coachte.<br />
tie. Binnen een half uur had ik zeshonderd<br />
euro bij elkaar.’<br />
Het geld werd besteed aan Pampers.<br />
‘Een collega van me had net een<br />
tweeling in de luiers, hij wist waar we<br />
goedkoop konden inkopen. Bij een<br />
bedrijf uit Udenhout vlak bij Tilburg.<br />
Dat bedrijf was trouwens sponsor van<br />
Willem II.’<br />
‘We verzinnen acties<br />
onder het genot van<br />
een biertje. Of twee<br />
biertjes. Of twintig.’<br />
Martijn Koks van de Breda Loco’s<br />
In totaal 4500 luiers waren het, en ze<br />
werden op een avond bij het Willem<br />
II-stadion gedumpt met een begeleidend<br />
spandoek. ‘Stilburg Broekpoepers.’<br />
Het opruimen van de rommel<br />
verliep die keer vanzelf. ‘Het stadion<br />
in Tilburg ligt niet in de rijkste buurt<br />
van de stad, dus de luiers waren bin-<br />
Afgekocht<br />
HOCKEYRUZIE IS BIJGELEGD<br />
voormalig coach Jacques Brinkman<br />
zijn het alsnog eens geworden over<br />
een afk oopsom. Beide partijen vonden<br />
elkaar in de rechtbank van<br />
Utrecht.<br />
SCHC zette in april oud-international<br />
Brinkman aan de kant wegens<br />
slechte prestaties. Na achttien duels<br />
bungelde de club troosteloos onderaan.<br />
Twee opvolgers wisten de ploeg<br />
in de hoofdklasse te houden. Brinkman<br />
eiste volledige uitbetaling van<br />
zijn driejarige contract, bijna 2 ton. Hij<br />
nen een half uur verdwenen, de wijk<br />
in. Hebben we nog goed werk gedaan<br />
ook’, zegt Koks.<br />
Stilburg, de Bredase bijnaam voor<br />
de thuisbasis van Willem II, bracht de<br />
Loco’s een paar jaar geleden op het<br />
idee Tilburg uit te roepen tot stiltegebied.<br />
Kwestie van bordjes maken en<br />
die ophangen. Maar in een stiltegebied<br />
horen dieren. Dus stonden in<br />
Breda volwassen kerels avonden lang<br />
schapen, kippen en ratten te fi guurzagen.<br />
Schapen, kippen en ratten die<br />
later in Tilburg werden neergezet.<br />
Te netjes<br />
De ene grap lokt de andere uit, waarbij<br />
NAC de afgelopen jaren veel actiever<br />
is. ‘Dat is zo’, zegt Jan van den<br />
Dries, voorzitter van de supportersvereniging<br />
van Willem II, dat momenteel<br />
in de eredivisie stijf onderaan<br />
staat. ‘Misschien zijn wij te netjes.<br />
En we hebben dit jaar wel andere dingen<br />
aan ons hoofd. Laat NAC de<br />
stunts maar doen, dan pakken wij de<br />
punten.’<br />
verloor in juli een eerste kort geding,<br />
spande een bodemzaak aan en daarna<br />
weer een kort geding. SCHC weigerde<br />
te betalen omdat de trainer een<br />
wanprestatie zou hebben geleverd.<br />
Advocaat R. Salome vertelde tijdens<br />
de zitting dat SCHC al ‘vele tienduizenden<br />
euro’s’ vergoeding had geboden.<br />
De voorzieningenrechter in<br />
Utrecht zag in dat bod voldoende<br />
ruimte voor onderhandelingen en<br />
stuurde de twee partijen de gang op.<br />
Daar werden ze het eens.<br />
Jhon naar Indonesië<br />
Jhon van Beukering staat op het punt om een<br />
interlandcarrière te beginnen. De bondscoach<br />
van Indonesië wil hem oproepen.<br />
De reeks pesterijen over en weer begon<br />
toen NAC in 2002 in fi nanciële<br />
problemen verkeerde. Tilburgers legden<br />
broden en oude kleren bij het<br />
Bredase stadion onder het motto<br />
‘Help NAC de winter door.’ ‘Dat was<br />
een goeie’, vindt Martijn Koks. Minder<br />
goed ging het toen vorig jaar plannen<br />
bekend werden om de jeugdopleiding<br />
van beide clubs te laten<br />
fuseren. De reacties in Breda waren<br />
ineens niet ludiek meer, maar serieus<br />
emotioneel. ‘Van samenwerking met<br />
Willem II kan geen sprake zijn’, zegt<br />
Koks daarover. Het NAC-bestuur<br />
voelde dat in tweede instantie ook zo<br />
aan, en trok de beoogde fusie in.<br />
Voor aanstaande zondag hebben<br />
de Loco’s weer iets in petto, maar ze<br />
zeggen niet wat. Sportief gezien is<br />
Koks er redelijk gerust op. NAC won<br />
de drie laatste wedstrijden tegen de<br />
buren. De doelcijfers van die ontmoetingen<br />
zijn verwerkt in de bijnaam<br />
voor de Tilburgers die tegenwoordig<br />
in Breda wordt gebezigd.<br />
‘Willem 2-3-4-0-1-2.’ 1<br />
������ �����<br />
r<br />
�� ������<br />
���������
26<br />
Sport<br />
Voetbal De zes minuten van Harvey Esajas<br />
‘Bij AC Milan<br />
kennen ze<br />
Buitenveldert’<br />
Harvey Esajas speelde in 2005 zes<br />
minuten voor AC Milan. Het maakt<br />
hem voor eeuwig een Rossoneri.<br />
‘AC Milan is de overtreff ende trap<br />
van voetbal.’<br />
Iwan Tol<br />
AMSTERDAM<br />
...<br />
‘Sneller inspéélen.’ De stem van Harvey<br />
Esajas buldert over de trainingsvelden<br />
van SC Buitenveldert. Het<br />
amateurcomplex ligt ingeklemd tussen<br />
de VU en de ring Amsterdam. Milanello<br />
is ver weg op deze doordeweekse<br />
avond.<br />
De meeste voetballers van SC Buitenveldert<br />
kennen het wonderlijke<br />
verhaal van de zes minuten van hun<br />
trainer in het eerste elftal van AC Milan,<br />
de club die dinsdag in Amsterdam<br />
tegen Ajax speelt in de Champions<br />
League. ‘Ze googelen hun trainer<br />
hè’, lacht Esajas aan de rand van het<br />
veld. ‘Wat ze vaak willen weten is wie<br />
ik de beste vond. Dan kom ik toch altijd<br />
weer bij Clarence Seedorf uit. Hij<br />
is zo’n on-ge-lofe-lijke topsporter.<br />
Hij rookt niet en hij drinkt geen druppel.<br />
Niet op zijn verjaardag, niet met<br />
Oud en Nieuw, nooit! Dan heb je dus<br />
discipline.’<br />
Reisgids<br />
Terug in de tijd. In de winter van 2004<br />
gaat de dan 29-jarige Harvey Esajas<br />
op bezoek bij zijn vriend Clarence<br />
Seedorf op Milanello, het trainingscomplex<br />
van AC Milan. Esajas, die in<br />
Nederland speelde voor Ajax (jeugd),<br />
Anderlecht (jeugd), Feyenoord, FC<br />
Groningen, Cambuur en Dordrecht’90<br />
is dan al drie keer gestopt<br />
met voetballen. Hij staat op het punt<br />
om reisgids te worden in Spanje. Tegen<br />
Seedorf zegt hij: ‘Man, het ruikt<br />
Liverpool<br />
EXCUSES VAN<br />
Roy Hodgson heeft zijn excuses aangeboden<br />
aan de fans van Liverpool<br />
voor de blamage van zijn ploeg in de<br />
League Cup. De Engelse topclub verloor<br />
thuis na strafschoppen van<br />
Northampton dat in de vierde divisie<br />
uitkomt. ‘Het enige wat ik kan<br />
doen, is Northampton feliciteren en<br />
mijn excuses aan iedereen aanbieden,<br />
aldus Hodgson die ook in de<br />
competitie allerminst kan bogen op<br />
een goede start.<br />
hier gewoon naar voetballen. Ik krijg<br />
weer zin.’ Seedorf barst in lachen uit.<br />
‘Moet je kijken hoe je eruit ziet.’ Esajas<br />
weegt dan 120 kilo. Als eigenaar<br />
van een discotheek en opbouwer van<br />
circustenten leeft hij een ruig leven.<br />
Om een lang verhaal kort te maken:<br />
via Clarence Seedorf krijgt hij de<br />
mogelijkheid om bij AC Milan een<br />
intensief programma te volgen om af<br />
te vallen. Hij traint drie keer per dag<br />
en leeft op een dieet van rijst, pasta en<br />
‘Ik moest van<br />
AC Milan een week<br />
lang alles doen wat<br />
God verboden had.’<br />
Harvey Esajas<br />
havermoutpap. Esajas valt op door<br />
zijn wilskracht en bij de Italiaanse<br />
club krijgen ze een zwak voor het verhaal<br />
van de verdediger. Hij krijgt een<br />
contract, een kamer op Milanello,<br />
mag meetrainen met de hoofdmacht<br />
en maakt acht maanden later zijn debuut<br />
in San Siro: zes minuten als invaller<br />
in de sloffase van de bekerwedstrijd<br />
tegen Palermo.<br />
Later op de avond, in de kantine<br />
van SC Buitenveldert, zegt Esajas over<br />
de betekenis van die wedstrijd in zijn<br />
leven: ‘Iedereen in de voetbalwereld<br />
had me afgeschreven. Maar ik heb het<br />
gered: debuteren bij AC Milan op 30jarige<br />
leeftijd. Dit pakt niemand mij<br />
meer af. Zelfs Berlusconi belde me<br />
een dag later persoonlijk op om te<br />
Schaatsen<br />
HODGSON Jan Bos heeft zich aangesloten bij de<br />
Italiaanse ploeg die onder leiding<br />
staat van bondscoach Gianni Romme.<br />
De 35-jarige schaatser, wiens contract<br />
bij Hofmeier niet werd verlengd,<br />
traint al enige tijd met de equipe van<br />
kopman Enrico Fabris. ‘De vlam<br />
brandt nog volop’, zei Bos over zijn<br />
ambities. ‘Ik vind het schaatsen nog<br />
steeds veel te leuk.’ Bos was de afgelopen<br />
twee jaar de kopman van de<br />
Hofmeierploeg en plaatste zich voor<br />
de Winterspelen van Vancouver. Bij<br />
dat evenement kon de routinier, die in<br />
Pupil met grote mond<br />
Een 8-jarige ballenjongen kreeg tijdens Lierse-<br />
Anderlecht ruzie met de doelman van de gasten.<br />
De pupil noemde hem ‘hoerenjong’.<br />
Erotiek<br />
Derby County-doelman Stepen Bywater heeft<br />
ruzie met zijn buren, omdat hij een levensgroot<br />
erotisch kunstwerk in zijn tuin heeft gezet.<br />
���������������<br />
�������������������������<br />
Harvey Esajas gaat niet naar Ajax-AC Milan. Trainen met zijn jongens van SC Buitenveldert gaat voor. JAN BOEVE<br />
Esajas in actie voor Milan. PICS UNITED<br />
JAN BOS NAAR ITALIAANS TEAM<br />
1998 de eerste Nederlandse wereldkampioen<br />
sprint werd, niet overtuigen.<br />
Op de 1000 meter eindigde hij als<br />
twaalfde, op de 500 meter vond Bos<br />
zijn naam terug op de 29e plaats. Een<br />
maand later besloot Hofmeier de<br />
sprinttak op te doeken en zat hij zonder<br />
ploeg. Met een Italiaans avontuur<br />
hoopt Bos, die nog op zoek is naar een<br />
individuele sponsor, zijn carrière<br />
weer nieuw leven in te blazen. ‘Ik<br />
merk dat ik dankzij de impulsen van<br />
die Italianen nog steeds veel leer’,<br />
sprak hij.<br />
zeggen dat ik goeie reclame had gemaakt<br />
voor AC Milan.’<br />
Hij vertelt hoe hij, dankzij de medewerkers<br />
van het beroemde Milan<br />
Lab, psychisch en medisch werd bijgestaan<br />
in zijn transformatie van tentenbouwer<br />
naar profvoetballer. ‘Iedere<br />
voetballer van Milan wordt<br />
wekelijks onderzocht. Op een gegeven<br />
moment zeiden de doktoren: je<br />
wordt volgende week ziek, dan krijg<br />
je griep. En dat klopte dan ook nog.<br />
Ze hebben ook mijn verstandskiezen<br />
getrokken, omdat ik last van mijn<br />
hamstrings had. Dat bleek allemaal<br />
met elkaar in verbinding te staan.’<br />
Om de vijftien dagen kreeg Esajas<br />
een psychologische test voorgelegd.<br />
‘Dan kreeg je 88 vragen over je geeste-<br />
Tennis<br />
AFMELDING<br />
WILLIAMS<br />
Tennisster Serena Williams heeft zich<br />
afgemeld voor het WTA-toernooi van<br />
Tokio, dat volgende week begint. De<br />
Amerikaanse nummer één van de<br />
wereld is nog altijd niet hersteld van<br />
een voetblessure, liet de organisatie<br />
gisteren weten. Williams staat al een<br />
tijdje buitenspel nadat ze in juli met<br />
haar blote voet in glas was getrapt en<br />
diepe snijwonden opliep. De dertienvoudig<br />
winnares van een grand slam<br />
is wel weer in training.<br />
lijke gesteldheid. Hoe vaak je tv had<br />
gekeken, hoe je je daar bij voelde, of<br />
ik weleens aan zelfmoord heb gedacht,<br />
dat soort dingen. In het begin<br />
bij Milan, toen ik dertig kilo moest<br />
afvallen, hebben die mensen mij een<br />
weekje weggestuurd. Ze merkten dat<br />
ik mezelf te veel druk oplegde, want<br />
ik moest en zou slagen. Ik bleek overspannen<br />
te zijn geraakt. Ze zeiden: ga<br />
een week lang feesten, vreten, doe alles<br />
wat God verboden heeft, dan zien<br />
we je volgende week terug. Een week<br />
later was ik twee kilo afgevallen. Puur<br />
omdat ik de stress kwijt was. Er was<br />
letterlijk iets van me afgevallen.’<br />
Van het huidige team van AC Milan<br />
kent hij nog Alessandro Nesta,<br />
Andrea Pirlo, Gennaro Gattuso, Mas-<br />
REUTERS<br />
Cruijff 14282<br />
Een wetenschapsjournalist heeft planetoïde 14282<br />
naar Johan Cruijff genoemd. Het Ajax-icoon zou het<br />
nu al niet eens zijn met de route van de planetoïde.
Sport<br />
���������������<br />
������������������������� 27<br />
simo Ambrosini en Clarence Seedorf.<br />
Esajas is er niet bij, volgende week in<br />
de Arena. Gevraagd naar de reden,<br />
wijst hij naar het trainingsveld. ‘Dinsdagavond<br />
trainen we bij Buitenveldert.<br />
Die jongens gaan voor. Ik zorg<br />
dat we iets eerder beginnen, dan kunnen<br />
we de tweede helft nog kijken.’<br />
Beleving<br />
Liever gaat hij in december naar de<br />
terugwedstrijd in Milaan. De beleving<br />
van het voetbal in Italië spreekt<br />
hem veel meer aan. ‘AC Milan is de<br />
overtreffende trap van voetbal. VVV,<br />
De Graafschap, dat is voetballen. AC<br />
Milan is entertainment. Elke drie dagen<br />
moet je weer. Een nabespreking is<br />
tevens een voorbespreking op een<br />
Bennati<br />
AANWINST<br />
SCHLECKS Karl-Heinz Rummenigge verwacht<br />
De Italiaanse wielrenner Daniele<br />
Bennati rijdt volgend seizoen voor<br />
de nieuwe Luxemburgse ploeg van<br />
de broers Frank en Andy Schleck. De<br />
bijna 30-jarige Bennati reed sinds<br />
2008 voor Liquigas. Daarvoor kwam<br />
hij uit voor Acqua & Sapone, Phonak<br />
en Lampre. De Italiaan won dit seizoen<br />
de derde rit in de Tirreno-Adriatico.<br />
In 2008 was hij de snelste in<br />
drie ritten in de Ronde van Italië en<br />
won hij ook het puntenklassement.<br />
Slimme vriendin<br />
Journaliste Sara Carbanero, de vriendin van<br />
Iker Casillas, vertelde op tv dat Cristiano<br />
Ronaldo maar ‘een egoïstisch ventje’ is.<br />
wedstrijd, want de show must go on.’<br />
Bovendien: hoewel hij voor beide<br />
clubs speelde, voelt hij veel meer voor<br />
AC Milan. Logisch, bij AC Milan gaven<br />
ze hem de kans van z’n leven. Het<br />
zegt ook iets over het karakter van de<br />
Italiaanse club, vindt hij. Ik ben nummer<br />
811 in de stamboeken. Dat betekent<br />
dat ik voor altijd een Rossoneri<br />
ben. Ik kom nog regelmatig op Milanello<br />
en kan altijd mee-eten. Het personeel<br />
ontvangt me met open armen.<br />
Die dachten in het begin ook: wie is<br />
die gozer? Er werkt daar een man in<br />
de keuken en die houdt nu alle uitslagen<br />
van SC Buitenveldert bij. Dat<br />
vind ik een grappig idee: dat ze op Milanello<br />
precies weten hoe het met<br />
Buitenveldert gaat.’ 1<br />
Arjen Robben<br />
BAYERN DENKT AAN MILJOENEN<br />
binnen afzienbare tijd een toenadering<br />
van de KNVB omtrent de blessure<br />
van Arjen Robben. Als de Nederlandse<br />
voetbalbond geen actie onderneemt,<br />
neemt Bayern München zeker juridische<br />
stappen.<br />
‘Als we niet tot een bevredigende<br />
oplossing komen, dienen we een aanklacht<br />
in’, sprak de bestuursvoorzitter<br />
klare taal in de krant TZ. Rummenigge:<br />
‘Dat is geen dreigement, maar een<br />
besluit dat we deze week hebben genomen.’<br />
Wereldruiterspelen<br />
LUCHTBRUG<br />
PAARDEN<br />
Tot en met 12 oktober functioneert de<br />
grootste luchtbrug ooit voor paarden,<br />
ingezet richting de Wereldruiterspelen<br />
in Kentucky. Bijna alle Europese<br />
paarden vertrekken vanaf Luik, een<br />
enkele vlucht gaat vanaf Schiphol. Uit<br />
Europa worden 450 paarden voor de<br />
WK in de Verenigde Staten ingevlogen.<br />
Uit Australië komen 19 paarden,<br />
35 uit Zuid-Amerika.<br />
Basketbal<br />
EREDIVISIE<br />
WORDT DBL<br />
De Eredivisie Basketball heet vanaf<br />
dit seizoen de Dutch Basketball<br />
League (DBL). De DBL geldt alleen<br />
voor de eredivisie van de mannen. De<br />
nieuwe naam en huisstijl zijn gekozen<br />
om basketbal in Nederland een<br />
beter imago en meer aantrekkingskracht<br />
te geven. De DBL start morgen<br />
met wedstrijden in Amsterdam,<br />
Leeuwarden, Leiden en Zwolle.<br />
Bulgarije<br />
MATTHÄUS<br />
WIL BERBATOV<br />
De nieuwe Bulgaarse bondscoach Lothar<br />
Matthäus wil met dat land naar<br />
het EK van 2012. Om dat doel te bereiken<br />
wil hij aanvaller Dimitar Berbatov<br />
overhalen om terug te keren in de nationale<br />
ploeg. ‘Ik ga met hem spreken.<br />
Hij is van harte welkom’ zei Matthäus<br />
over de aanvaller van Manchester<br />
United. Berbatov bedankte in mei van<br />
dit jaar voor het nationale elftal.<br />
Veldrijden<br />
LARS BOOM<br />
VAKER IN ACTIE<br />
Lars Boom gaat dit seizoen meer veldritten<br />
rijden. De Raborenner komt<br />
vanaf begin december tot en met de<br />
nationale titelstrijd bij zes wedstrijden<br />
in actie. Vorig seizoen reed Boom<br />
maar twee veldritten, waaronder de<br />
NK, waar hij won. ‘Ik wil proberen<br />
een iets betere winter te draaien. Als<br />
ik meer wedstrijden rijd, krijg ik denk<br />
ik een beter ritme. Ik heb dan toch een<br />
uitdaging en ga dan waarschijnlijk<br />
ook iets beter trainen.’<br />
Bayern wil een schadevergoeding van<br />
de KNVB. De Nederlandse bond is volgens<br />
de Duitse club nalatig geweest<br />
bij de hamstringblessure van Robben.<br />
De aanvaller is maanden uitgeschakeld.<br />
Bayern rekent op een bedrag dat<br />
in de miljoenen loopt.<br />
Robben blesseerde zich vlak voor<br />
het WK, maar keerde verbazingwekkend<br />
snel weer terug. Bayern München<br />
ontdekte na afloop van het WK<br />
dat de aanvaller niet één, maar twee<br />
spierscheuringen had opgelopen. De<br />
KNVB had de tweede gemist.<br />
Wie is de baas?<br />
De trainer van Santos is ontslagen,<br />
omdat hij het waagde supertalent<br />
Neymar (18) niet op te stellen.<br />
De Braziliaan wil graag Nederlander worden. HOLLANDSE HOOGTE<br />
Voetbal Verdediger vindt Oranje een ‘eer’<br />
Douglas overtuigt bondscoach<br />
Redactie sport<br />
AMSTERDAM<br />
...<br />
De Braziliaanse verdediger Douglas<br />
heeft bondscoach Bert van Marwijk<br />
overtuigd van zijn wil om Nederlander<br />
te worden. De keuzeheer ziet de<br />
speler van FC Twente als een versterking<br />
voor zijn selectie. Douglas en<br />
Van Marwijk spraken elkaar gisteren<br />
in de Grolsch Veste.<br />
‘Ik wilde bovenal van Douglas horen<br />
dat hij graag Nederlander wenst<br />
te worden. Die overtuiging heb ik nu’,<br />
aldus Van Marwijk. ‘Mocht hij het<br />
Redactie sport<br />
AMSTERDAM<br />
...<br />
Formule 1-baas Bernie Ecclestone<br />
maakt zich nog geen zorgen om de<br />
Grote Prijs van India die voor oktober<br />
2011 op de agenda staat. Dat meldde<br />
Ecclestone gisteren in een reactie op<br />
de perikelen rond de Gemenebest<br />
Spelen in India.<br />
De organisatie van de Gemenebest<br />
Spelen in het land raakt steeds verder<br />
in ongenade. Er zijn grote zorgen over<br />
de veiligheid in de Indiase hoofdstad<br />
New Delhi. Ook klagen atleten en<br />
Nederlanderschap verkrijgen zie ik in<br />
hem een versterking van mijn spelersgroep,<br />
al heb ik verder geen toezeggingen<br />
gedaan.’<br />
Douglas hoopt snel voor Oranje te<br />
kunnen uitkomen. ‘Ik zou het een<br />
grote eer vinden als de bondscoach<br />
mij oproept.’ Manager algemene zaken<br />
Jan van Halst belooft namens<br />
Twente Douglas te steunen bij de procedure<br />
om Nederlander te worden.<br />
Buitenlanders moeten in principe<br />
vijf jaar in Nederland wonen om de<br />
Nederlandse nationaliteit te kunnen<br />
aannemen. Douglas is bezig aan zijn<br />
vierde seizoen bij FC Twente. 1<br />
Formule 1 Ecclestone stelt gerust<br />
Geen zorgen voor GP India<br />
sportbonden over de onhygiënische<br />
toestanden in het atletendorp.<br />
Niettemin denkt de Formule 1baas<br />
dat zijn karavaan niet in dezelfde<br />
problemen terecht zal komen als de<br />
atleten die nu in India zitten.<br />
‘De mensen die de Gemenebest<br />
Spelen te schande maken, zijn niet de<br />
mensen met wie wij te maken hebben’,<br />
aldus Ecclestone. ‘Ik maak me<br />
geen zorgen. Wij hebben als Formule<br />
1 niets met de organisatie van de Gemenebest<br />
Spelen van doen.’<br />
Het is volgend jaar voor het eerst<br />
dat de belangrijkste autosportklasse<br />
neerstrijkt in India. 1
PSYCHOLOGIE<br />
• HBO Toegepaste Psychologie<br />
• Kinderpsychologie<br />
• Parapsychologie<br />
• Praktische psychologie<br />
• Sportpsychologie<br />
• Organisatiepsychologie<br />
• Cultuurpsychologie<br />
• Persoonlijke groei<br />
• Astrologie<br />
RECHT EN JURIDISCH<br />
• HBO Rechten<br />
• HBO Management, Economie en<br />
Recht (MER)<br />
• MBO Juridisch Secretaresse<br />
• MBO Sociaal Juridisch<br />
Medewerker<br />
• Juridisch Medewerker<br />
Bedrijfsrecht (JMB)<br />
MANAGEMENT<br />
• Master of Business Administration<br />
(MBA)<br />
• MBA Primer<br />
• HBO Personeelsmanagement<br />
• Facilitymanagement NIEUW!<br />
• Toeristisch management NIEUW!<br />
• Hotelmanagement NIEUW!<br />
• Vrijetijdsmanagement NIEUW!<br />
• Leisure management NIEUW!<br />
• Nemas® Basiskennis<br />
Management (NBM)<br />
• Nemas® Middle Management<br />
(NMM)<br />
• Medewerker Personeelzaken<br />
(MPZ)<br />
ADMINISTRATIE EN ECONOMIE<br />
• HBO SPD Bedrijfsadministratie<br />
• HBO Bedrijfseconomie (BE)<br />
• HBO Vakopleiding<br />
Bedrijfsadministratie en<br />
Accountancy<br />
• MBO Arbeidsmarkt<br />
gekwalificeerd Assistent (AKA)<br />
• MBO Secretaresse<br />
• MBO Secretarieel Medewerker<br />
• MBO Bedrijfsadministratief<br />
Medewerker NIEUW!<br />
• MBO Commercieel Administratief<br />
Medewerker<br />
• MBO Administratief Medewerker<br />
• MBO Commercieel Medewerker<br />
Binnendienst<br />
• MBO Boekhoudkundig<br />
Medewerker<br />
• MBO Directiesecretaresse/<br />
Managementassistent<br />
• Basiskennis Boekhouden (BKB)<br />
• Basiskennis Calculatie (BKC)<br />
• Financial Assistant<br />
Kies uit ruim 500 cursussen en opleidingen<br />
Ben je toe aan een carrièreswitch? Of ben je op zoek naar een<br />
nieuwe hobby? Bij het NTI vind je de cursus of opleiding van<br />
jouw keuze! Je studeert waar en wanneer je wilt en in je eigen<br />
tempo. Dankzij de flexibele studiemethode en de persoonlijke<br />
begeleiding door je docenten en persoonlijke mentor studeer<br />
je sneller en met meer plezier. Start dus vandaag nog!<br />
• Basiskennis Loonadministratie<br />
(BKL)<br />
• Praktijkdiploma Boekhouden<br />
(PDB) - Financial and Cost<br />
Accounting<br />
• Praktijkdiploma<br />
Loonadministratie (PDL)<br />
• Boekhouden met Exact Online<br />
• Moderne Bedrijfsadministratie<br />
(MBA)<br />
• Medewerker Loonadministratie<br />
• Bestuurlijke<br />
Informatievoorziening (BIV)<br />
• Praktijkdiploma Medewerker<br />
Administratiekantoor NIEUW!<br />
ONDERWIJS EN KINDEREN<br />
• HBO Leraar Basisonderwijs<br />
(PABO)<br />
• MBO Pedagogisch Werker 3:<br />
Kinderopvang<br />
• MBO SPW-3<br />
• MBO Onderwijsassistent<br />
• MBO Pedagogisch Werker 4 diff.<br />
Jeugdzorg NIEUW!<br />
• MBO Pedagogisch Werker 4 diff.<br />
Kinderopvang NIEUW!<br />
MARKETING EN COMMUNICATIE<br />
• HBO Commerciële<br />
Economie (CE)<br />
• HBO Communicatie<br />
• MBO Commercieel Medewerker<br />
Marketing & Communicatie<br />
• NIMA Communicatie-A<br />
• NIMA Marketing Oriëntatie<br />
• NIMA Marketing-A en -B<br />
• Journalistiek schrijven<br />
UITERLIJKE VERZORGING EN<br />
STYLING<br />
• MBO Schoonheidsspecialist<br />
• Vakopleiding Pedicure<br />
• Vakopleiding<br />
Schoonheidsspecialist<br />
• Manicure<br />
• Nagelstyling<br />
• Visagie en Haarstyling met Tom<br />
Sebastian<br />
• Modestyling met Tom Sebastian<br />
• Mode-adviseur<br />
• Schoonheidsverzorging<br />
• Haarverzorging<br />
VEILIGHEID EN SECURITY<br />
• MBO Beveiliger<br />
• MBO Particulier Beveiliger<br />
• Vakopleiding Particulier<br />
Onderzoeker<br />
• Detective<br />
• Criminologie<br />
• Event Security Officer<br />
�� ������ �������<br />
• Buitengewoon<br />
Opsporingsambtenaar (BOA)<br />
• Horecaportier NIEUW!<br />
FINANCIËN EN MAKELAARDIJ<br />
• Makelaar-Taxateur o.z.<br />
(compleet) NIEUW!<br />
• Basistheorie Taxateur o.z.<br />
• Aanvullende theorie Makelaar-<br />
Taxateur o.z. Wonen/MKB<br />
• Wft Hypothecair Krediet<br />
• Wft Basisdeskundigheid<br />
• Wft Schadeverzekeringen<br />
• Wft Beleggen<br />
• Erkend Hypotheekadviseur<br />
• Wijzer met geld NIEUW!<br />
DETAILHANDEL EN HORECA<br />
• HBO Small Business en<br />
Retailmanagement<br />
• Ondernemer MKB<br />
• Sociale Hygiëne<br />
• Vakbekwaamheid Cafébedrijf<br />
• Vakbekwaamheid<br />
Restaurantbedrijf NIEUW!<br />
• Professioneel weddingplanner<br />
• Verkoop in de drogisterij<br />
Inschrijven? www.nti.nl of bel 071 - 561 00 77<br />
�<br />
�� � ���� �� ����������<br />
���������� ���� ��� ��� �<br />
• Europees Computer<br />
Rijbewijs<br />
• Desktop Publisher (DTP)<br />
• Websites maken en veilig<br />
internetten voor kinderen NIEUW!<br />
• Blind typen<br />
• CompTIA A+<br />
• CompTIA Network+<br />
• Basiskennis Windows 7 NIEUW!<br />
• Online marketing NIEUW!<br />
CREATIEF<br />
• Fotografie<br />
• Gezonde voeding<br />
• Tekenen/Tekenen & schilderen<br />
• Aquarelleren<br />
• Schilderen met olieverf en acryl<br />
• Digitale fotografie<br />
• Korte verhalen en romans<br />
schrijven<br />
• Kinderboeken schrijven<br />
• Zelf sieraden maken<br />
• Weddingplanner<br />
• Cartoon- en striptekenen<br />
• Zelf breien NIEUW!<br />
POPULAIRE OPLEIDINGEN!<br />
1. HBO Toegepaste Psychologie<br />
2. Basiskennis Boekhouden<br />
3. MBO Beveiliger<br />
4. Zelf sieraden maken<br />
5. Webpage designer<br />
6. HBO SPH<br />
7. Binnenhuisarchitectuur<br />
8. Stresscounselling<br />
9. Spaans voor beginners<br />
10. MBO SPW-3 Kinderopvang<br />
TALEN<br />
• Spaans (beginners/gevorderden)<br />
• Engels (beginners/gevorderden)<br />
• Duits (beginners/gevorderden)<br />
• Frans (beginners/gevorderden)<br />
• Russisch (beginners/<br />
gevorderden)<br />
• Nederlands als tweede taal (NT2)<br />
• Nederlands foutloos schrijven<br />
en spreken<br />
• Nederlands voor buitenlanders<br />
• Zakelijke communicatie<br />
(Duits/Engels/Frans)<br />
• Zakelijk schrijven<br />
• Schriftelijke Communicatie<br />
Nederlands (SCN)<br />
• Italiaans<br />
• Arabisch<br />
• Indonesisch<br />
• Nieuwgrieks<br />
HUIS EN TUIN<br />
GEZONDHEID<br />
• MBO Doktersassistent<br />
• MBO Apothekersassistent<br />
• MBO Medisch Secretaresse<br />
• MBO SPW-4<br />
• MBO Verzorgende<br />
• Tuinarchitectuur met Rob • MBO Zorghulp<br />
LOGISTIEK EN TRANSPORT<br />
Verlinden<br />
• MBO Verpleegkunde<br />
• CCV Vakbekwaamheid<br />
• Binnenhuisarchitectuur<br />
• Basis medische vakken<br />
goederenvervoer<br />
• Interieurstyling<br />
• Medische terminologie<br />
• CCV Chauffeursdiploma Taxi<br />
• Massage<br />
• Logistiek medewerker/<br />
GEDRAG EN MAATSCHAPPIJ • Sportmassage<br />
teamleider<br />
• HBO European Studies<br />
• Drogist en Zelfzorg<br />
• HBO Sociaal Pedagogische • Assistent Drogist<br />
DIERENZORG<br />
Hulpverlening (SPH)<br />
• Afslanken<br />
• Basisopleiding<br />
• HBO Culturele Maatschappelijke • AALO Groepsles Docent<br />
Dierenartsassistent<br />
Vorming (CMV)<br />
• AALO Fitness Docent<br />
• Dieren EHBO<br />
• HBO Maatschappelijke Werk en<br />
• Het verzorgen van uw huisdier Dienstverlening (MWD)<br />
WELZIJN<br />
• Het verzorgen van uw paard • MBO Sociaal Cultureel Werker • MBO Helpende Zorg en<br />
• MBO Medewerker<br />
Welzijn<br />
INFORMATICA, PC EN INTERNET Maatschappelijke Zorg NIEUW! • MBO Helpende Welzijn<br />
• HBO Bedrijfskundige<br />
• MBO Sociaal Dienstverlener • Yoga<br />
Informatica (BI)<br />
• Stresscounselling<br />
• Hotstone massage<br />
• Webpage designer<br />
• Schoolcounselling<br />
• Windows XP/Vista<br />
• Bedrijfscounselling<br />
• Microsoft Excel<br />
• Relatiecounselling<br />
• Microsoft Access<br />
• Microsoft Office<br />
• Microsoft Outlook<br />
• Microsoft Powerpoint<br />
• Microsoft Word<br />
• Cultuurgeschiedenis<br />
• MCSE<br />
• MCSA<br />
Antwoordcoupon<br />
•MCTS<br />
• MCDST<br />
☐ Ik wil snel starten met de volgende opleiding(en): ............................................................................<br />
• Dreamweaver<br />
☐ Ik wil graag per post meer informatie over de opleiding(en): ...........................................................<br />
• Fireworks<br />
☐ Bel mij voor meer informatie over:.....................................................................................................<br />
• Javascript<br />
• AutoCAD 2010<br />
Dhr. / Mevr.:....................................................................................................Voorletter(s): ...................<br />
• Webshop starten<br />
Straat: ............................................................................................................Nummer: .........................<br />
Postcode: ............................................Plaats : .........................................................................................<br />
Telefoon:.......................................................E-mail: ...............................................................................<br />
Stuur deze bon in een open envelop, zonder postzegel, vandaag nog naar:<br />
NTI, Antwoordnummer 10500, 2300 VL Leiden<br />
S2010<br />
S2010 * Bekijk de actievoorwaarden op www.nti.nl<br />
DP210
Change language