lanen en vleermuizen - De Zoogdiervereniging

Laanbeheer en vleermuizen - Met oog voor veiligheid en cultuurhistorie5 WET- EN REGELGEVINGEr zijn verschillende wetten en regelingen die betrekking hebben op laanbomen. Debelangrijkste is de Flora- en faunawet op enkele locaties de Natuurbeschermingswet(Natura 2000). Dit is de Nederlandse invulling van de Europese Habitatrichtlijn. Naastdeze wetgeving is in veel gevallen de Gedragscode bosbeheer van toepassing, kan hetbos FSC- of PEFC- gecertificeerd zijn en zijn enkele lanen of complete parkensemblesaangewezen als cultuurhistorisch monument.Als bomen gekapt of takken gesnoeid worden, in het kader van regulier beheer, of eeningreep, kunnen vleermuizen daaronder te lijden hebben. Dat is niet iets wat(bos)beheerders nastreven, en bovendien zijn vleermuizen wettelijk beschermd.In principe kunnen in elke wat oudere boom vleermuizen huizen, en kan elke boomjachtgebied zijn of onderdeel van de geleidende structuur van een vliegroute. Maar in depraktijk zijn het toch specifieke oudere bomen, met specifieke holten, met een specifiekeligging in het landschap, die gebruikt worden als verblijfplaats. En in de praktijk hangthet weer van de ligging van verblijfplaatsen af, of een boom jachtgebied of onderdeelvan een vliegroute is. Met andere woorden, niet elke boom heeft ook actuele waardevoor vleermuizen.Vanuit de wet geredeneerd moet er voorafgaand aan beheersingrepen, onderzoek enadvies plaatsvinden met betrekking tot de functies van de betreffende boom of bomenvoor vleermuizen en hoe eventueel verlies daarvan voorkomen, gemitigeerd ofgecompenseerd kan worden. In sommige gevallen moet men beschikken over eenontheffing van de Flora- en faunawet, of een verklaring van geen bezwaar (een positieveafwijzing van de ontheffingsaanvraag), waaraan dergelijk onderzoek ten grondslag kanliggen.In gebieden met weinig waarden met betrekking tot vleermuizen, is dit echter naarverhouding veel werk en niet kosteneffectief. Daar zou het, zowel vanuit de vleermuizenals het werk en de kosten, effectiever zijn te beheren volgens een voor vleermuizenpositief generiek beheer (zie hoofdstuk 7) en het nemen van algemene maatregelen bijingrepen (b.v. kappen van een laan). Het risico is echter dat algemene maatregelen voorde meer bijzondere locaties onvoldoende kunnen/zullen zijn, en dat hierbij in sommigegevallen de wettelijke regels worden overtreden.Het is daarom van groot belang op basis van vakkennis met betrekking tot vleermuizen,bomen en lanen, situaties te kunnen onderscheiden met naar verwachting weinigwaarden of potentie voor vleermuizen en situaties waar de waarden potentieel groot zijn.Op het moment dat op basis van de juiste vakkennis een inschatting van lagere waardewordt gemaakt, kan met algemene maatregelen worden gewerkt. Dan kunnen generiekemitigerende en compenserende maatregelen het mogelijke verlies aan verblijfplaatsen,jachtgebied en vliegroutes verzachten, en kan de manier waarop gekapt wordt hetslachtofferrisico minimaliseren. Dan wordt op die wijze de functionaliteit van hetleefgebied van de vleermuizen behouden, en wordt er aan de zorgplicht vanuit de wetvoldaan. In situaties met geen of lagere vleermuiswaarden, waarin met algemenemitigerende en compenserende maatregelen kan worden gewerkt, is het dan ook nietnodig een verklaring van geen bezwaar aan te vragen. Wanneer door generiek opontstaan van holten gericht beheer, elders in het bos of lanenstelsel, al is gewerkt aaneen aanbod aan nieuwe holten, levert dit meer zekerheid over het in stand houden vande functionaliteit van het leefgebied.28