SOCIALE KRONIEKReeds eer<strong>de</strong>r von<strong>de</strong>n wij gelegenheid<strong>in</strong> onze Sociale Kroniek <strong>de</strong>aandacht te vestigen op uitsprakenvan <strong>de</strong> Centrale Raad van Beroep.Ook thans willen wij voor een tweetal<strong>de</strong> aandacht vragen." Het eerstegeval betreft een verkeersongeval,waarvan .tevens door <strong>de</strong> CentraleRaad <strong>in</strong> hoogste <strong>in</strong>stantie viel uit temaken of het tevens een bedrijfsongevalwas, en dus recht gaf op uitker<strong>in</strong>g.Zoals bekend heeft het verkeers-, tevensbedrijfsongeval een veel omstre<strong>de</strong>nelement <strong>in</strong> <strong>de</strong> ongevallenverzeker<strong>in</strong>ggebracht.Had <strong>de</strong>ze verzeker<strong>in</strong>g aanvankelijkalleen betrekk<strong>in</strong>g op bedrijfsongevallen<strong>in</strong> engere z<strong>in</strong>, ongevallen dus die<strong>in</strong> en door het werk zelf ontston<strong>de</strong>n,zoals <strong>de</strong> wet thans luidt is dat begripverruimd, en wordt uitker<strong>in</strong>gverleend voor <strong>de</strong> ongevallen, welke<strong>de</strong>n werkman „<strong>in</strong> verband met zijndienstbetrekk<strong>in</strong>g" zijn overkomen.Dientengevolge zijn dan-ook <strong>de</strong> verkeersongevallen,voorzover op wegvan het werk naar huis en omgekeerdaan <strong>de</strong>n arbei<strong>de</strong>r overkomen,als bedrijfsongevallen te beschouwen.Dit vormt dan op zich zelf <strong>de</strong>uiterste begrenz<strong>in</strong>g van het begrip bedrijfsongeval!wat op zich zelf ooklogisch is, alhoewel <strong>in</strong> sommige gevallengezegd moet wor<strong>de</strong>n, dat voor<strong>de</strong> verkeersongevallen, voozover buitengrove schuld of opzeü van <strong>de</strong>ngetroffene —• eenmaal als bedrijfsongevalaanvaard, <strong>de</strong> grens wel eenswat erg nauw getrokken wordt.Het on<strong>de</strong>rhavige geval <strong>de</strong> uitspraakvan <strong>de</strong> Centrale Raad. die wij hierop het oog hebben, lijkt er ons eentypisch voorbeeld van.Het betrof hier een arbei<strong>de</strong>r, die meteen aantal me<strong>de</strong>-arbei<strong>de</strong>rs <strong>in</strong> <strong>de</strong>laadbak van een vrachtauto hadplaats genomen om zich op <strong>de</strong>ze wijzesneller (en wellicht ook gemakkelijkernaar het station te kunnen begeven)om zijn reis per tre<strong>in</strong> te vervolgenDeze auto nu werd aangere<strong>de</strong>ndoor een stoomtram. Een <strong>de</strong>rarbei<strong>de</strong>rs werd gewond.De Rijksverzeker<strong>in</strong>gsoank weiger<strong>de</strong>hem echter uitker<strong>in</strong>g en <strong>de</strong> CentraleRaad bevestig<strong>de</strong> <strong>de</strong>ze weiger<strong>in</strong>g. Enwel op <strong>de</strong> volgen<strong>de</strong> grond, dat <strong>de</strong> arbei<strong>de</strong>rdoor gebruik., te maken vanhet niet voor personenvervoer <strong>in</strong>gerichte<strong>de</strong>el van <strong>de</strong> auto. n 1. <strong>de</strong> laadbak,die daardoor dan ook niet .vanzitplaatsen was voorzien, zich alduslaten<strong>de</strong> vervoeren aansprakelijk waste achten voor .<strong>de</strong> gevaren.. die hijhierdoor onnodig had geschapen.Dit althans was <strong>de</strong> samenvatt<strong>in</strong>g van<strong>de</strong> gedachtengang van <strong>de</strong> CentraleRaad, die tot "<strong>de</strong> afwijz<strong>in</strong>g leid<strong>de</strong>.Alhoewel het doel van <strong>de</strong>ze rubriek<strong>in</strong> <strong>de</strong> eerste plaats is belicht<strong>in</strong>g van1 <strong>de</strong> sociale voorzien<strong>in</strong>gen, zoals die <strong>in</strong>wetten en veror<strong>de</strong>n<strong>in</strong>gen zijn vastgelegd,menen we <strong>in</strong> dit gevaj iets ver<strong>de</strong>rte moeten gaan.Het komt ons voor, dat <strong>de</strong> genomenbesliss<strong>in</strong>g én voor dit speciale gevalén <strong>in</strong> het algemeen niet juist is. Er' kan toch niet gezegd wor<strong>de</strong>n, dat hetspeciale gevaar, dat <strong>de</strong> arbei<strong>de</strong>r zichzou hebben geschapen door <strong>in</strong> <strong>de</strong>laadbak plaats te nemen <strong>in</strong> <strong>de</strong> aa<strong>nr</strong>ijd<strong>in</strong>gdoor <strong>de</strong> stoomtram tot uit<strong>in</strong>gkomt. Dit had zeker ook kunnen gebeurenten aanzien van een normalepersonenauto, <strong>in</strong> welk geval zekergeen uitker<strong>in</strong>g zou zijn geweigerd.Niettem<strong>in</strong> zou <strong>de</strong> kans op aa<strong>nr</strong>ijd<strong>in</strong>genïnet een an<strong>de</strong>r veh<strong>in</strong>kél zekerniet m<strong>in</strong><strong>de</strong>r gewor<strong>de</strong>n zijn, en daartegenoverhet risico ongevallen tekriigen niet aanmerkelijk zijn vergrootdoor het plaats nemen <strong>in</strong> eenlaadbak.Op dit punt houdt <strong>de</strong> Centrale Raaddan ook naar onze overtuig<strong>in</strong>g tewe<strong>in</strong>ig reken<strong>in</strong>g met <strong>de</strong> practijk.B.ij <strong>de</strong> tegenwoordige stand-van zakenis het toch namelijk zo, dat velen,vooral grond- en bouwvakarbei<strong>de</strong>rs,die ver van huis werkzaam zijn, doorgebrek aan an<strong>de</strong>re vervoermid<strong>de</strong>lenHerclassificatievan gemeentenzich met <strong>de</strong> vrachtauto's van hun „vermits <strong>de</strong> werkman naar <strong>de</strong> Ongewerknaar huis begeven. En ofschoon vallenwet 1921 is verzekerd, zoals hij DictaatAf<strong>de</strong>l<strong>in</strong>g C.<strong>de</strong>ze wijze van vervoer gevaren mee persoonlijk nu eenmaal is."Sociaal Economischekan brengen, die an<strong>de</strong>rs b.v bij per- Deze uitspraak opent nieuwe perspecsonenauto'sniet aanwezig zijn, is datAf<strong>de</strong>l<strong>in</strong>gMEDEDELING No. "26.niet absoluut noodzakelijk.tieven. Want hierdoor zal het zoekennaar allerlei <strong>in</strong>terne oorzaken voorDe algemene gevolgtrekk<strong>in</strong>g, dat wie een bedrijfsongeval, en <strong>de</strong> afwijz<strong>in</strong>g<strong>in</strong> <strong>de</strong> laadbak van een auto plaats van uitker<strong>in</strong>g stellig aanmerkelijkAmsterdam, 13 April <strong>1942</strong>.neemt daarmee reeds een bijzon<strong>de</strong>r kunnen verm<strong>in</strong><strong>de</strong>ren. „De arbei<strong>de</strong>r is r>e Soc Ec afd van het N V V afd.gevaar schept, lukt ons dus onjuist, verzekerd. z,o a Is h ij n u e e n m a al Werkverruim<strong>in</strong>g <strong>de</strong>elt ons me<strong>de</strong>-Het komt ons dan ook allesz<strong>in</strong>s ge- is." Dit dunkt ons een royaal stand- Naar aanleid<strong>in</strong>g van <strong>de</strong> besprek<strong>in</strong>genwenst voordat <strong>de</strong> Centrale Raad op punt en bovendien het enige juiste, van <strong>de</strong> sociaal-economische af<strong>de</strong>l<strong>in</strong>gdit punt zrjn menmg herziet. omdat <strong>de</strong> arbei<strong>de</strong>r zich ook bij <strong>de</strong> ar- van het N.V.V. met het <strong>de</strong>partementbeid nu eenmaal <strong>in</strong>zet zoals hij is, van sociale Zaken is het ons mogenHet twee<strong>de</strong> geval kan m zekere z<strong>in</strong> dus vaak met toevallige afwijk<strong>in</strong>gen gelukken, verschillen<strong>de</strong> gemeentenals tegenstell<strong>in</strong>g' var, het eerfejel- aan zijn organen, als m<strong>in</strong><strong>de</strong>r sterk, geherclasseerd te krijgen, waardoor<strong>de</strong>n. Hier toch nam <strong>de</strong> Centrale Raad gebeente, e.d. <strong>de</strong> woom,laa£stoelage voor '<strong>de</strong> arbeiee<strong>nr</strong>uim standpunt m Had .<strong>de</strong> Cen- Her<strong>in</strong>neren wij ons van vroegere uit- <strong>de</strong>r, dier gemeenten, die <strong>in</strong> <strong>de</strong> werktraleWerkgevers Risico Bank <strong>de</strong> toe- spraken, waarbij <strong>de</strong>rgelijke afwijk<strong>in</strong>- verrulm<strong>in</strong>g zijn geplaatst: wordt verkenn<strong>in</strong>gvan uitker<strong>in</strong>g door m beroep gen re<strong>de</strong>n tot weiger<strong>in</strong>g <strong>in</strong>hiel<strong>de</strong>n, met hoosdte gaan trachten' tegen te hou<strong>de</strong>n - bovenbedoel<strong>de</strong> uitspraak voor ogen, klasse klassehet geval betrof een arbei<strong>de</strong>r, die komt het óns voor dat <strong>de</strong> Centrale Bolsward van 6 naar 5van zijn fiets stappen<strong>de</strong> „door zijn Raad op dit punt althans <strong>de</strong> juiste Dokküm „ 6 ,. 5knie was gezakt" — daarbij betogen<strong>de</strong> weg gevon<strong>de</strong>n heeft. Heerenveen . (plaats .'dat dit het gevolg was uitsluitend Heerenveen) 6 „ 5van <strong>de</strong> omstandigheid, dat <strong>de</strong> getrof- Naschrift! Heerenve?n overig <strong>de</strong>el „ 7 „ 6fene reeds lang een m<strong>in</strong><strong>de</strong>rwaardige Wij willen er <strong>in</strong> hetfbelang van*pnze Waar<strong>de</strong>ra<strong>de</strong>el (Grouw,knie had, <strong>de</strong> Centrale Raad bestreed lezers nogmaals op wijzen dat <strong>de</strong> uit<strong>de</strong>zegedachtengang.In het mid<strong>de</strong>n laten<strong>de</strong> of die knie énker<strong>in</strong>g bij bev'all<strong>in</strong>g, groot f 55, n i e tverleend wordt door het ziekenfonds,genummerd" 100hoger)en6 5<strong>de</strong> bestaan<strong>de</strong> m<strong>in</strong><strong>de</strong>rwaardigheid daarvantot het ongeval had bijgedragen,doch door <strong>de</strong> Raad van <strong>Arbeid</strong> of <strong>de</strong>Bedrijfsverenig<strong>in</strong>g, <strong>in</strong> alle geval <strong>de</strong>Leeuwar<strong>de</strong>n ........"".V..Opsterland (Westelijk" 4 ", 3ken<strong>de</strong> <strong>de</strong> Centrale Raad uitker<strong>in</strong>g toe Risicodrager voor <strong>de</strong> Ziekte we t dus.d eel> ••* *• „'7 „ 6iStnalh'rrgejiand (<strong>de</strong>• : plaats .Drachten) , 7 „ 5Small<strong>in</strong>gerland (overigZeer. u-l/-^! IplFM FM TFI FMaescnl ' c t boerenkool en knolraaf) ^eeD , 7 „ 6r'~wULJ|IIN CIN l LLCIN —, verbouwen; hij heeft dan voed<strong>in</strong>gs- weststëïl<strong>in</strong>gwërf'"..'. '. '', 7 " 6mid<strong>de</strong>len voor mens en dier. De ijlst , „ 6 • ., 5V^M_ KONIJNEN .grond waar<strong>in</strong> slabonen e.d. hebben Brummen 7 ., 6gegroeid, blijft ver<strong>de</strong>r <strong>in</strong> het jaar. Epe 7 „ 6r meestal onbenut. Hij kan uitstekend Heer<strong>de</strong>n 7 „ 6Het groenvoer i, het meest geëigen<strong>de</strong> ^r<strong>de</strong>n gebruikt voor herfstknollen. gSS*'voe<strong>de</strong>r voor onze konijnen. Desniette- Men zaaie m September wat van Ijsselste<strong>in</strong> kom 6 " 5m<strong>in</strong> is voorzichtigheid <strong>in</strong> tweeërlei op- <strong>de</strong>ze knollen en neme-dan boterknol- Ijssei s te<strong>in</strong> overig <strong>de</strong>el) ., 7 ., 5len; <strong>de</strong>ze zl}n eenzicht aebo<strong>de</strong>n Het eerste waar mensmakelv - ke sroente Arkei , 7 „ 6.T^n<strong>in</strong>^wet^^dZ or *en mens en uitnemen* konij- Berkenwou<strong>de</strong> 7 ..niet een plotsel<strong>in</strong>ge overgang plaats .»f»*>f • f* tot half Februari, be- Stolwijk , 7 „ 6v<strong>in</strong>dt van w<strong>in</strong>tervoer naar volop W Maart gevoerd kan wor<strong>de</strong>n Het ^hs .groenvoer. De dieren zijn het groenl°°* ^n direct wor<strong>de</strong>n gevoerd, doch B^ufe^ „ «voer ontwend of nog niet gewend en * brandnetel is een <strong>de</strong>r voedzaamsteonkruid behalve nachtscha<strong>de</strong>, die ver- gr oengewassen, zoals on<strong>de</strong>rstaan<strong>de</strong> „Wij" bracht een bezoek aan <strong>de</strong>giftig is. Tiet loof van <strong>de</strong> bloemen- trnalvse aantoont. school voor e<strong>de</strong>lsme<strong>de</strong>n en horlogebed<strong>de</strong>nkan ook veelal als koenen- g, bevat «J •* droge stoi waarvan %%•£^f^^te^a^evoer wor<strong>de</strong>n gebruikt, - evenals, het
KRONIEK VAN DE ARBEIDOp Zaterdag 18 April is er <strong>in</strong> hethoofdbedrijf van <strong>de</strong> N.V. „De<strong>Arbeid</strong>erspers" een bedrijfsbijeenkomstgehou<strong>de</strong>n, waar CommissarisWou<strong>de</strong>nberg van het N.V.V. sprak.Hoewel „De <strong>Arbeid</strong>erspers" niet is tebeschouwen als een on<strong>de</strong>rnem<strong>in</strong>g, dieop w<strong>in</strong>st is gericht, en die dus eengeheel an<strong>de</strong>r karakter draagt danan<strong>de</strong>re dagbladbedrijven, meen<strong>de</strong> <strong>de</strong>commissaris toch, dat ook hier <strong>de</strong> bandtussen bedrijfsleid<strong>in</strong>g en personeelversterkt kon wor<strong>de</strong>n door het aankwekenvan <strong>de</strong> gedachte, dat ie<strong>de</strong>r,die <strong>in</strong> dienst van <strong>de</strong> A.P. is, <strong>de</strong>el uitmaaktvan <strong>de</strong> bedrij f sgemeenschapen dat allen gezamenlijk het bedrijfdragen. Trouwens <strong>in</strong> <strong>de</strong> moeilijke jaren,die <strong>de</strong> N.V. „De <strong>Arbeid</strong>erspers"heeft moeten doorworstelen, heefthet personeel er wel blijk van gegeven,dat het bereid was tot het brengenvan offers <strong>in</strong> het belang van <strong>de</strong><strong>in</strong>standhoud<strong>in</strong>g van het bedrijf. Wijmogen er hier wel aan her<strong>in</strong>neren,dat het grote bedrijf van „De <strong>Arbeid</strong>erspers"juist g<strong>in</strong>g draaien <strong>in</strong> 1931,.toen <strong>de</strong> economische crisis <strong>in</strong> vollescherpte begon te woe<strong>de</strong>n. Terwijl <strong>de</strong>plannen voor het bedrijf waren opgezetvoor een on<strong>de</strong>rnem<strong>in</strong>g tendienste van een arbei<strong>de</strong>rspubliek, dateen re<strong>de</strong>lijke mate van welstand genoot,moest het bedrijf zijn eerstejaren vechten tegen een snelle aftakel<strong>in</strong>gvan die welvaart. Het spreektvanzelf, dat dit ontzaglijke moeilijkhe<strong>de</strong>nmet zich heeft meegebracht.Blijkens me<strong>de</strong><strong>de</strong>l<strong>in</strong>gen, die <strong>de</strong> directiethans heeft gedaan, is s<strong>in</strong>ds <strong>de</strong>opricht<strong>in</strong>g <strong>in</strong> 1931 alleen <strong>in</strong> het jaar1937 geen verlies gele<strong>de</strong>n. Alle an<strong>de</strong>rejaren brachten <strong>de</strong> grootste zorgenmet zich me<strong>de</strong>, waardoor tenslotteook achterstand <strong>in</strong> verschillen<strong>de</strong> socialemaatregelen moest ontstaan.Commissaris Wou<strong>de</strong>nberg kon thansnamens <strong>de</strong> directie me<strong>de</strong><strong>de</strong>len, dat <strong>in</strong>1941 voor het eerst een belangrijkeverbeter<strong>in</strong>g <strong>in</strong> <strong>de</strong> toestand is <strong>in</strong>getre<strong>de</strong>n,zodat thans na een ruime afschrijv<strong>in</strong>g,hypotheekafloss<strong>in</strong>gen, afloss<strong>in</strong>gvan obligatielen<strong>in</strong>gen en betal<strong>in</strong>gvan alle verschuldig<strong>de</strong> rentenaan <strong>de</strong> vakbon<strong>de</strong>n nog ' een w<strong>in</strong>stoverbleef van ruim ƒ10.500—.De vooruitzichten voor <strong>1942</strong> zijnver<strong>de</strong>r zo gunstig, dat CommissarisWou<strong>de</strong>nberg ^nkele an<strong>de</strong>re zeer belangrijkef<strong>in</strong>anciële maatregelen konaankondigen en dat. terwijl <strong>in</strong> 1941<strong>de</strong> <strong>in</strong>komsten van het personeel reedsaanmerkelijk waren verbeterd. Zo wer<strong>de</strong>n<strong>de</strong> salarissen hersteld tot op ofzelfs gebracht boven het peil van 10Mei 1940. Het loon van <strong>de</strong> typografenwerd gebracht op 2 cent per uurboven <strong>de</strong> toonherhal<strong>in</strong>gen van <strong>de</strong>C.A.O. De vacanties van het adm<strong>in</strong>istratiefpersoneel wer<strong>de</strong>n verlengdto't 15 dagen, voor <strong>de</strong> typografen enan<strong>de</strong>ren tot 12 dagen. Bovendien kon' op l Mei 1941 aan alle bezorgers eenweek extra loon wor<strong>de</strong>n betaald, terwijlhet voltallig personeel een weekloon aan vacantietoeslag en eveneenseen week loon als Kerstgeschenkontv<strong>in</strong>g.De ver<strong>de</strong>re verbeter<strong>in</strong>g van <strong>de</strong> bedrijf spositie uit zich voor <strong>1942</strong> voornamelijk<strong>in</strong> <strong>de</strong> volgen<strong>de</strong> maatregelen:1. Volledig herstel van het "pen-"sioenfoffds, waarvan <strong>in</strong> Juni 1940nog slechts 60 procent ge<strong>de</strong>kt bleekte zijn. Door een stort<strong>in</strong>g van rondƒ 87.000 rente van belegg<strong>in</strong>g enz koneen <strong>de</strong>kk<strong>in</strong>g van 100 procent bereiktwor<strong>de</strong>n.» 2. Het is mogelijk over te gaan toteen onverplichte afloss<strong>in</strong>g van f 25 600op ' <strong>de</strong> obligatielen<strong>in</strong>g,, waarvan <strong>de</strong>gel<strong>de</strong>n <strong>in</strong><strong>de</strong>rtijd door vele werkersmet beperkte <strong>in</strong>komens voor <strong>de</strong> opbouwvan het bedrijf zijn gestort.3. Op l Mei a.s. ontvangen allewerkers <strong>in</strong> het bedrijf, oo-k <strong>de</strong> bezorgersen correspon<strong>de</strong>nten, een weekextra-loon.4. Aan ^ „W<strong>in</strong>terhulp-Ne<strong>de</strong>rland"kan een gift van ƒ 10.000 beschikbaargesteld wor<strong>de</strong>n, welk bedrag nog verhoogd,wordt met ƒ 500, bijeengebrachtdoor het personeel uit eenvrijwillige bijdrage van een kwartprocent van het loon.Uit dit alles blijkt wel. dat „De <strong>Arbeid</strong>erspers"economisch thans stevigop haar benen staat Waar het aantallezers van <strong>de</strong> dagbla<strong>de</strong>n van <strong>de</strong>,A.P. regelmatig stijgt, is het wel dui<strong>de</strong>lijk,dat <strong>de</strong> arbei<strong>de</strong>rs <strong>in</strong> <strong>de</strong>ze krantenmeer voldoen<strong>in</strong>g v<strong>in</strong><strong>de</strong>n dan iri<strong>de</strong> an<strong>de</strong>re N dagbla<strong>de</strong>n. Dat <strong>de</strong>ze stijgen<strong>de</strong>populariteit eveneens van<strong>in</strong>vloed is op <strong>de</strong> algemene gang vanzaken <strong>in</strong> het bedrijf zal voor eenie<strong>de</strong>r dui<strong>de</strong>lijk zijn.De verga<strong>de</strong>r<strong>in</strong>g, waar <strong>de</strong>ze me<strong>de</strong><strong>de</strong>l<strong>in</strong>genwer<strong>de</strong>n gedaan, kwam bijeen<strong>in</strong> <strong>de</strong> ruime expeditie-af<strong>de</strong>l<strong>in</strong>g vanhet gebouw aan het Hekelyeld. <strong>de</strong>enige r,uimte. die gróót genoeg is omhet uitgebrei<strong>de</strong> personeel van <strong>de</strong> A.P.te bevatten. Behalve personeel warenaanwezig verschillen<strong>de</strong> genodig<strong>de</strong>n,die door <strong>de</strong>n directeur van <strong>de</strong> <strong>Arbeid</strong>erspers,<strong>de</strong>n heer H. J. Kerkmeester,brj <strong>de</strong> open<strong>in</strong>g <strong>in</strong> het bijzon<strong>de</strong>i wer<strong>de</strong>nbegroet.Uit <strong>de</strong> open<strong>in</strong>gsre<strong>de</strong> van <strong>de</strong>n heerKerkmeester halen wij aan, dat ruiverklaar<strong>de</strong>, dat <strong>de</strong>f<strong>in</strong>itief uit <strong>de</strong>zienswijze van het'bedrijf werd gebannen<strong>de</strong> gedachte, dat <strong>de</strong> arbei<strong>de</strong>reen calculatiefactor <strong>in</strong> <strong>de</strong> exploitatiereken<strong>in</strong>gis.Vervolgens kwam commissaris Wou<strong>de</strong>nbergaan het -woord. Hij sprak alsvolgt:Het zal u misschien vreemd voorkomenop dit uur uit uw arbeid geroepente wor<strong>de</strong>n om te horen over <strong>de</strong>d<strong>in</strong>gen, die zich <strong>in</strong> het bedrijf hebbenafgespeeld. Vroeger wer<strong>de</strong>n belangrijkezaken alleeh <strong>in</strong> <strong>de</strong> hooesteregionen besproken. Hoogstens kaner nog iets van naborrelen <strong>in</strong> <strong>de</strong>Tweed£ Kamer, maar nu komen wij<strong>in</strong> <strong>de</strong> eerste plaats tot <strong>de</strong> mensen,die het aangaat. In dit geval tot hen.die <strong>de</strong> dragers van het bedrijf zijn.Zij wer<strong>de</strong>n vroeger In <strong>de</strong>ze d<strong>in</strong>genniet gemoeid. Dagelijks gaan wij vanbedrijf tot bedrijf om te vertellen,dat een nieuwe economische or<strong>de</strong>n<strong>in</strong>gopgebouwd moet wor<strong>de</strong>n, dieniet mogelijk zal zijn zon<strong>de</strong>r dat wijook tot een nieuwe sociale or<strong>de</strong>nfhgkomen. Ik sta hier <strong>in</strong> een bedrijf vanhet N.V.V. en <strong>de</strong> krant, die hier gedruktwordt, is het orgaan van hetN.V.V. Allen, die hier <strong>in</strong> <strong>de</strong> laatstejaren hun werk gedaan hebben, hebbendaarmee een sociale taak vervuld.Hun komt dank toe voor <strong>de</strong>wijze waaroo zii me<strong>de</strong>gewerkt hebbenom het bedriif door <strong>de</strong> brand<strong>in</strong>gheen te helpen .Het Is dui<strong>de</strong>lijk, dathun ook <strong>de</strong> vruchten van dle'arbeidten goe<strong>de</strong> komen.De Ne<strong>de</strong>rlandse mens staat voor geweldigeproteïnen. Onze koloniën <strong>in</strong><strong>de</strong> West zii n door Amerika bezet,Oost-Indië is door Japan bezet entenslotte is ook dit kle<strong>in</strong>e stukjegrond waar wij wonen, bezet. Wijstaan voor een probleem dat nogniet is opgelost; het probleem <strong>de</strong>rmassa. De Franse revolutie bracht<strong>de</strong> opkomst van <strong>de</strong> <strong>de</strong>r<strong>de</strong> stand,maar daarna kwam er een vier<strong>de</strong>stand, die het proletariaat genoemdwerd. en waarvoor geen plaats was<strong>in</strong> <strong>de</strong> gemeenschap omdat <strong>de</strong> Franserevolutie met <strong>de</strong>ze vier<strong>de</strong> stand gee<strong>nr</strong>eken<strong>in</strong>g had gehou<strong>de</strong>n. De mensenvan <strong>de</strong>ze vier<strong>de</strong> stand had<strong>de</strong>n nietsan<strong>de</strong>rs dan hun arbeidskracht, diesoms slecht, soms iets beter en somshelemaal niet betaald werd, zodat wetenslotte met vijfhon<strong>de</strong>rdduizendwerklozen zaten.Het gaat er nu om, <strong>de</strong>n werken<strong>de</strong>nmerïs. zijn plaats en erkenn<strong>in</strong>g <strong>in</strong> <strong>de</strong>volksgemeenschap te geven. Hijheeft allereerst recht op <strong>de</strong> opbrengstvan zijn arbeid, maar .belangrijker isnog, dat zijn arbeid <strong>de</strong> noodzakelijkeerkenn<strong>in</strong>g v<strong>in</strong>dt. Zon<strong>de</strong>r dit laatstekunnen wij aan het eerste niet begmnen.Ik heb <strong>in</strong> mijn jonge jaren<strong>in</strong> <strong>de</strong> Mei-optochten mee gelopen, enwanneer wij dan met onze dundoekendoor <strong>de</strong> straten trokken, dan waser <strong>in</strong> ons tenslotte alleen maar <strong>de</strong>kreet om <strong>de</strong> erkenn<strong>in</strong>g van <strong>de</strong> waar<strong>de</strong>van onze arbeidThans omvat het N.V.V wat er van<strong>de</strong> vroegere mo<strong>de</strong>rne vakbeweg<strong>in</strong>g isgebleven, terwijl ook <strong>de</strong> confessionelevakbon<strong>de</strong>n daar<strong>in</strong> zijn opgelost. DitN.V.V. is geen e<strong>in</strong>dvorm. Wij willenver<strong>de</strong>r. We willen komen tot één grotegemeenschapsorganisatie^ die zalme<strong>de</strong>werken tot ontplooi<strong>in</strong>g van onzevolkskracht. Die gemeenschap .beg<strong>in</strong>t<strong>in</strong> het bedrijf. Daar staan alle werkersverbon<strong>de</strong>n door hetzelf<strong>de</strong> lot;'en allen kennen slechts één belang:het^welzijn van dat bedrijf en hun•sociale positia daar<strong>in</strong>Dit alles moet beleefd wor<strong>de</strong>n <strong>in</strong> <strong>de</strong>bedrij f sgemeenschap Maar <strong>de</strong>ze bedrijf sgemeenschap kan niet van bovenaf opgelegd wor<strong>de</strong>n zij moetgroeien door <strong>de</strong> gemeenschappeliikewil van alle werkers. De staat kan <strong>in</strong>een huwelijkswetgev<strong>in</strong>g <strong>de</strong> plichtenen rechten van <strong>de</strong>n man nauwkeurigvastleggen, maar hij kan geen gelukkighuwelijk voorschrijven.In <strong>de</strong> bedrij f sgemeenschap moetie<strong>de</strong>r» zich een <strong>de</strong>el van het geheelvoelen: hij móet socialist zijn. Vroegerhebben wij dat an<strong>de</strong>rs gezien, wijmeen<strong>de</strong>n, dat wij onze haat moestenuitdragen <strong>in</strong> staat en maatschappij.*Maar nu weten we, dat -socialismeis meer aan <strong>de</strong> gemeenschap gevendan van haar eisen. Wij staan nuvoor <strong>de</strong> zware taak om ervoor tezorgen, dat ook <strong>de</strong> lei<strong>de</strong>rs <strong>de</strong>r bedrijvenmet hart en ziel socialist~21jn. Dan kan een harmonische bedrijf sgemeenschap groeien, waar<strong>in</strong>sociale vre<strong>de</strong> zal heersen.. In dit bedrijfwillen wij een echt socialistischegemeenschap opbouwen Daarommoeten wij ook komen tot eenvertrouwensraad. Den directeur zijnwij dank verschuldigd voor zijn zakelijkeleid<strong>in</strong>g, die het mogelij k maaktebelangrijke sociale maatregelen tenemen.Bij <strong>de</strong> overnem<strong>in</strong>g van het bedrijfstond als doel voor ogen: behoudvan <strong>de</strong> grote sociale ^waar<strong>de</strong>, welke<strong>in</strong> „De <strong>Arbeid</strong>erspers" belichaamdwas. Uit het oogpunt van bedrij f s-politiek bracht dit twee d<strong>in</strong>gen me<strong>de</strong>:rigoureuze, maar verstandige saner<strong>in</strong>gvan het bedrijf en verzorg<strong>in</strong>g. <strong>de</strong>r werkers <strong>in</strong> het bedrijf,. v%or zoverdit rnet <strong>de</strong> noodzaak het bedrijfeconomisch <strong>in</strong> stand te hou<strong>de</strong>n,slechts mogelijk wasThans, na bijna twee jaar. is eenbelangrijke mijlpaal bereikt: het bedrijfis we<strong>de</strong>rom gezond en heeftvoor het eerst se<strong>de</strong>rt lange tijd eenkle<strong>in</strong>e w<strong>in</strong>st opgeleverd.De commissaris <strong>de</strong>ed daarop <strong>de</strong>me<strong>de</strong><strong>de</strong>l<strong>in</strong>gen namens, <strong>de</strong> directie,waarvan wij reeds meld<strong>in</strong>g maaktenen besloot zijn re<strong>de</strong>- mei, een kortetoekomstbeschouw<strong>in</strong>gHet slotwoord werd gesproken door<strong>de</strong>n heer Fernig. hoofd <strong>de</strong>r drukkerijen,die <strong>in</strong> het bijzon<strong>de</strong>r hul<strong>de</strong>bracht aan <strong>de</strong>n directeur voor hetzaakkundige beheer dat, zulke belangrijkeeconomische en sociale verbeter<strong>in</strong>genmogelijk heeft gemaakt.Als nieuwste plan ko^ hij vermel<strong>de</strong>n,het voornemen tot opricht<strong>in</strong>g vaneen on<strong>de</strong>rsteun<strong>in</strong>gsfonds, dat <strong>in</strong> gevalvan persoonlijke moeilijkhe<strong>de</strong>nle<strong>de</strong>n van het <strong>Arbeid</strong>ersperspersoneelhulp zal verlenen. Wanneer ie<strong>de</strong>rpersoneelslid een dubbeltje bijdraagt,levert dat ƒ 4.000.— per jaar op. Dedirectie heeft zich bereid verklaardCommissaris Wou<strong>de</strong>nberg tij<strong>de</strong>ns zijn re<strong>de</strong>. Op <strong>de</strong> eerste rij van l<strong>in</strong>ks naar rechts: drs. W. Goedhuys, hoofdredac- daar nog f 1.000.— bij te voegen.teur van „De <strong>Arbeid</strong>erspers", mr. M. M. Rost van Ton n<strong>in</strong>gen, presi<strong>de</strong>nt van <strong>de</strong> Ned. Bank, dr. W. Kaute, j/e- Zon<strong>de</strong>r twijfel zal dit laatste plan <strong>de</strong>volmachtig<strong>de</strong> van <strong>de</strong>n Rijkscommissaris bij het N.V.V., B. A. Alofs : lei<strong>de</strong>r afd. geldzaken van het N.V.V., J. M. gedachte van saamhorigheid bij ..DeFernig, hoofd <strong>de</strong>r drukkerijen van <strong>de</strong> Af. en H. J. Kerkmeester, directeur van <strong>de</strong> A.P. (Foto AJP. Breyer.) <strong>Arbeid</strong>erspers" nogmaals versterken.